3Cuép ondanks
Kunstzuiveringsdebat in de Kamer
Houd geld
over
De Prins
van
Sind
A. DE JONG
Toegepaste Psychologie
Gebouw „De Nijverheid
De Kamerleden, die thans deel uitma
ken van de Partij van den Arbeid zullen
niet vóór de a.e. verkiezingen hun situatie
in de Kamer veranderen. En dus zullen
zij niet als één nieuwe fractie optreden,
maar tot de verkiezingen hun oude for
maties handhaven.
Voor de communistische vacature, ont
staan door Roestam Effendi's aftreden,
kwamen de heeren Borst en wandenburg,
voor de R.K. open plaats, gevolg van prof.
Beaufort's bedanken, dr. Stokman en de
heer Mol op de aanbeveling.
Hierna kwam aan de orde het wetsont
werp inzake kunstzuivering, dat op de
gereserveerde tribune slechts een zeer en
kelen bezoeker trok. Uit de kunstenaars
wereld was vrijwel niemand aanwezig.
Mr. R o o s j e n (A. R.) meende, dat door
dit ontwerp de rust in den wöeligen kun
stenaarskring zal kunnen terugkecren. Hij
had in hoofdzaak alleen bezwaar tegen
een zoo ruimen uitleg van de wet, dat in
het verbod van uitoefening vaij het beroep
van kunstenaar tevens opgesloten zou kun
nen liggen uitsluiting van het bestuurslid
maatschap van een beroepsorganisatie.
Hij vroeg een soortgelijke bevrediging
schenkende wettelijke regeling bij de stu
dentenzuivering te maken.
Mr. v. d. Goesv. Nater* (S.D.) drong
er bij minister v. d. Leeuw op aan openlijk
uit te spreken wat deze tot nu toe ont
weken had dat opzichzelf het lidmaat
schap van de cultuurkamer al voldoende
moet zijn ter bestraffing, of wil men zui
vering, van kunstenaars. Verkeerd achtte
spr. voorts, dat het wetsontwerp zou toe
laten, dat de bedreiging met aantasting
van zijn materieele belangen als veront
schuldiging voor eenige collaboratiedaad
zou kunnen worden beschouwd. „De mi
nister kan niet tegelijkertijd het verzet
eeren en hen die 't verzet braken, sauvee-
ren. Men vergeet wel snel in Nederland!"
Aldus spr.
Mej. mr. T e n d e 1 o o (V. D.) uitte juist
haar tevredenheid er over dat geen maat
regelen worden genomen, indien de kun
stenaar uit noodzaak heeft gehandeld of
met het oogmerk en in de redelijke ver
onderstelling daardoor tenslotte het Ne-
derlandsche belang te dienen. De uitspra
ken, door eercradeq geveld na in werking
treden dezer wet, moesten haars inziens
echter niet terstond bindend werken;
juister ware het dan te wachten tot de
beslissing in hooger beroep, behalve wan
neer de voorzitter van den Centralen
Eereraad (in een zeer dringend geval)
anders mocht beslissen.
Een moeilijk puntje was, of het verbod
van de beroeps-uitoefening door den kun
stenaar bepaaldelijk moet gelden voor uit
oefening „in het openbaar". Zet men deze
laatste woorden er niet in, dan zou fei
telijk de bestrafte dichter ook niet meer
thuis met dichten bezig mogen zijn. Aldus
mr. We n d e 1 a a r, die verder eenige ver
betering in de procedure-bepalingen be
pleitte.
Minister v. d. Leeuw stelde voorop,
dat het ontwerp heusch niet een gevolg
was van eenig toegeven aan een bepaal
den groep (die der slappere elementen),
maar van het besef, dat er aan de rechts
onzekerheid op kunstzuiveringsgebied een
einde moest komen. De minister bestreed
het denkbeeld in de wet t.a.v. het verbod
tot beroepsuitoefening de woorden „in het
openbaar" toe te voegen; daardoor zou de
wetgever slechts gelegenheid scheppen tot
allerlei ontduikingen van een verbodsbe
paling, welke aldus de bewindsman
zich uit den aard der zaak niet richt tegen
b.v. den dichter, die in zijn binnenkamer
zijn poëtische hartstochten botviert.
Uit de rede van prof. Schermer-
horn zij nog aangehaald, dat z.i. juist
wegens den gerechtvaardigden twijfel t.
a.v. de wijze waarop de oude uitsp-aken
tot stand gekomen waren, deze niet ter
stond verbindende kracht moeten krijgen,
dat alleen „in bijzondere gevallen" als
bevrijdend element kan gelden de nood
zaak, welke bestaan heeft in bedreiging
met materieele sehade. Het lidmaatschap
van de Cultuurkamer, zoo kregen wij te
Burgerlijke Stand
HAARLEM 20 Februari 1946
BEVALLEN: 14 Febr., Y. E. M. Stallaert—
van Kemenade, z.; 16 Febr., A. M. T. de Groot
—Bok, d.; 17 Febr., H. F-. Nijssen—Dujaer, d.;
18 Febr., C. de Busser—van Hitten z.; J. P.
Wessels—van Item, d.; 19 Febr., M. H. Koo-
pen—Ruglrok van der Werven, d.; M. H.
van Holsteinde Koning, d.; E. Schouten—
Keusgen. z.; E. J. Brondsema—Wildschut, O.;
S. Weijers—van der Mast, d.; J. Schelfaut—
Slicht, z.; 20 Febr., M. van der Leek—Krau-
weel, z.; p. A. Janssen—Seljffert, d.; L. van
de Poll—de Laat, z.
OVERLEDEN: 18 Febr., J. M. A. Mooren,
20 Kruistochtstraat; C. J. Toorenent 71 j.,
Elzeplein; w. c. Haje, 33 J„ Koudenhorn.
ONDERTROUWD; M. Griep cil E. J. A.
Kemps; J. Katee en M. M. Bruneel; J. Hut
ten en J. van Wooning; F. J. Hln en II. S.
E. Labberté; S. Schipper en C. Keur; J. de
Jong en A. C. Eichhorn; G. Rovers en J. H.
van der Maten; H. J. Blanken en A. van der
Smissen; H. A. Schackman en J. G. van Dru-
ten P, J. van Halst en M. G. VerzIJlenberg;
J. M. Gcerts en M. ter Beek; J. van Zand-
vodrt en H. A. Mens; A. J. M, Koehorst en C.
Bloem.
GEHUWD: J. M. v. d, Weiden en A. A v.
d. Pol; D. W. Kinket en C. A. Sprokholt; H.
G. Lasschult en J. v. d. Son: J. H. Smits en
M. J. Selhorst; j. p. Haan en U. Hubers; A.
Bottelier en E. Boersma; G. Verhaar en M.
M. H. Zwaanswijk; L Lips en S. van Riems
dijk; J. P. A. van Dorp en J Koelemeijer;
J. P. van Hoorn en A. P. Vroege; P. G.
Kraakman en M. A. van Steen; W. A. Barn-
hoorn en A. P. Heinerle; A. W. Valkenburg
en R. Lindeman; K. Lukkien en T. Winter;
L. F. de Rljcke en M. J. H. Essenberg; C. F.
Beringen en C. Zwijnenburg; L. F. Cooke
en A. c. Bottlnga; P. W. v. d. Vossen en C.
C. Alleman; D. van Krimpen en J. H. van
Burkum; P F. de Meester en K. Jellemo; J.
Schraal en K, W. SJoukens,
hooren, valt wel degelijk onder de straf-
normen, maar met betrekking tot de
strafmaat dient wel bedacht, dat het b.v.
heel wat erger is wanneer een bekend
auteur dan een onbeteekenend broodschrij
vertje zich daaraan heeft schuldig gemaakt
Wie het kunstenaarsberoep niet mag uit
oefenen, moet natuurlijk in dien tijd ook
geen bestuurslid of lid eener beroepsver-
eeniging zijn.
De heer Goedhart bereikte met een
amendement om de uitzonderings-gevallen
waarin beroep op „noodzaak" vrijspraak
kan opleveren, nog wat te beperken, In
zooverre succes, dat minister Koltscb^Éli
evenals diens ambtgenoot v. d. Leeuv^^-
reid bleken een stuk van bet wijzigings
voorstel te aanvaarden.
Mr. Wendelaar kreeg erdoor, dat de
rechtsgeleerde raadsman van den even
tueel te zuiveren kunstenaar inzage van
het dossier kan krijgen.
Wegens de rechtsonzekerheid die hij er
van duchtte, bestreed minister Kolf
schoten een amendement om in alle
gevallen zuiverings-uitspraken niet bin
dend té verklaren voor beslissing in appèl.
Mej mr. T e n d e 1 o o's vlotte verdedi
ging baatte niet. Met 23—29 werd het ver
worpen, waarna het wetsontwerp er z.h.
st. doorging. E. v R.
MEDAN, Januari 1946.
Heimelijk tusschen het hoog opgescho
ten onkruid door, langs een haag en bè-
schut door de overdekte achtergalerij,
glippen de enkele groenteboeren, melk-
verkoopers en bakkers de Europeesche
woningen binnen, op gevaar af dat zij bij
hun vertrek gesignaleerd worden door de
terroristen, die hulp aan de Nederlanders
tot doodzonde hebben verklaard.
En al legt de terroristische ban, zooals
wij het vorig maal schreven, net openlijk
contact vrijwel lam, met den dag neemt
de clandestiene hulp weer toe. Natuurlijk
gelden hier niet alleen philantropische
overwegingen, die de handelaren het risi
co van betrapping doen nemen, doch het
element van sympathieke hulpverleening
is hierbij stellig eveneens aanwezig. De
eerlijkheid gebiedt echter te erkennen dat,
in tegenstelling tot de eerste weken na
onze komst in Medan, toen de ontmoetin
gen in hoofdzaak bet karakter van per
soonlijke vriendschapsbetuigingen had
den, thans de eommercieele zijde meer
op den voorgrond is gekomen. Dit blijkt
ook uit het feit dat het vooral de niet-
Indonesische bevolkingsgroepen zijn, die
ondanks bedreigingen toch met vruchten,
melk en andere zaken aan de deur komen.
Maar het verwonderlijkst blijft de Klin-
galeesche hulp in de huishouding („baboe"
zou hier niet op zijn plaats zijn), die voor
een tientje per halven werkdag de wasch
komt doen, de kamers dweilen en wat
koken. In gewaden, die wat kwaliteit en
waarde betreft, dé kleeding der Europee
sche vrouwen vaak overtreffen, met ge
schenken aan bloemen en gebak, die de
dagelijksche verdiensten nivelleeren, stap
pen zij onverveerd de erven op, behalve
wanneer den nacht tevoren is geschoten,
want dan slaat haar de 6chrik om het
hart.
Aan deze hulp kunnen toewijding en
vriendschap onmogelijk vreemd zijn, want
wat is nu een tientje? Wij hebben na de
bevrijding even moeten wennen aan deze
vreemde getallen, aan dagloonen die vroe
ger bijna maandgelden waren. Maar tien
gulden zijn twee eieren en een banaan,
of een goede halve liter melk. twee en
een halve kop koffie, anderhalf ons sui
ker van de zwarte markt, twee djeroekjes
(mandarijntjes), en nog niet eens een
'heel broodje van vijftien centimeter leng
te en acht hoog.
Hoe wij aan de fondsen komen, om ijs
te koopen van een verdekt opgesteld vies
karretje, dat we vroeger met een groolen
boog vermeden en than6 belegeren, gelijk
vliegen de confituurtaart, verheugd als
we voor vier gulden een mokje kou ont
vangen?
Wel, de R.A.P.W.Ide Recovery of
Allied Prisoners of War and Internees, de
instelling die de centrale maaltijden fi
nanciert en ook vérder over ons mate
rieele wel en wee waakt, heeft ons een
daggeld van vijftien gulden toegekend en
werkende mannen en vrouwen, die zes
uur per dag in touw zijn, krijgen er nog
eens extra vijftien gulden bij. Daarvan
koopen we ijs, cigaretten, een stukje zeep
en een pisang.
Maar als we werkelijk iets willen koo
pen van beteekenis, een paar schoenen bij
voorbeeld van vier honderd gulden of
kindersokken van honderd en zooveel, een
tube 6lechte tandpasta van ettelijke tien
tjes of.... een flesch arak van honderd
gulden, dan moeten andere bronnen wor
den aangeboord dan het daggeld van de
R.A.P.W.I. Den eenen keer is het een
zegelring, die in contanten verandert, een
andere maal een vulpenhouder, die de
Japansche roeverjj heeft overleefd. Vaak
is het ook een Chineesche vriend, die
gaarne een paar duizend gulden leent of
Weerbericht
Geldig tot Vrijdagavond. Voor de kust
strook: wisselende bewolking met enkele
sneeuw-, hagel- of regenbuien, vrij koud,
later krimpende en weer toenemende
wind. Voor het binnenland: aanvankelijk
opklarend niet in den nacht lichte vorst.
Morgen overdag weer toenemende be
wolking met hier en daar enkele buien.
Later krimpende en weer toenemende
wind.
Prinses Juliana
aan <lc beterende hand.
Uit Soestdijk komt het volgende be
richt: De toestand van Prinses Juliana is
goed vooruitgaande. De patiënte heeft
reeds eenigen tijd het bed mogen verlaten.
DE DISTRIBUTIE.
Vrijdag 22 Febr. is de letter D aan de
beurt voor het afhalen van nieuwe bon
kaarten in de Vleeechhal.
Luit.-admiraal c. E. L. Helfrich, bevel
hebber der Ned. Zeestrijdkrachten, is Woens
dagmiddag uit Indlë- op Schiphol aangeko
men. Prof. ir. w. Schermerhorn was ter ver
welkoming aanwezig.
schenkt, of een Voor-Indiër die over vol
doende fondsen beschikt.
Hoe berooid en beroofd we ook zijn,
hoe beknot en bekrompen we ook leven,
ieder vindt toch op zijn beurt een gaatje,
dat uitzicht g?cft op de werkelijke vrije
wereld, waarvan wij voorloopig uit eigen
ervaring nog weinig weet hebben. Soms
is het voor drie vijftig iets dat aan een
gebakje herinnert, dan weer een meloen
of iet6 nóg kostbaarders, meestal is het
voedsel waaraan we ons nog altijd te bui
ten willen gaan, een enkel maal iets duur
zamere, dat de sleur van het opstaan, drie
maal eten halen, slapen gaan, moet ver
breken.
Maar zonder de hulp van hen, die door
enkelen worden aangespoord om ons te
haten, zou zelfs de stralende zon niet in
6taat zijn het grauwe dagelijksche leven
te verlichten. W. Sch.
Officieefe publicatie.
TOEWIJZINGEN TABAK»
Het C.D.K. deelt mede, dat grossiers in ia-
bak in het Noorden des lands, dus in Neder
land boven Haringvliet en Waai. >n de week
van 24 Febr. t.m. 2 Maart toewijzingen G 41
en G 42 zullen ontvangen op basis van de
ingeleverde rantsoenen van de coupures 650
en 651, vermeerder met 10 'ft.
NUMMERTOEWIJZINGEN.
Het centraal distributiekantoor deelt mede,
dat de piaatselijke distributiediensten in de
week van 24 Februari t.m. 2 Maart de vol
gende r.ummercoupures zullen uitreiken:
jam 690, thee 691, 692; brood 666 (Am bloem),
667 (inl. bloem), 668 (reductie); melk 693,
694; waschpoeder 695; aardappelen 696, 697;
eieren art. 37. De toeslag bedraagt voor jam
50 voor de overige artikelen waarvoor
de evenredige bevoorrading geldt 10 'ft. De
toewijzingen voor thee worden uitgereikt op
basis van 3 x het aantal ingeleverde rant
soenen van de bonnen 736 met verrekening
van de twee nog niet afgerekende voorschot
ten, Voorts moeten de bonen 737 cn 836 voor
zuidvruchten worden ingeleverd Er worden
geen toewijzingen uitgereikt, doch er zal ver
rekening van het voorschot plaats vinden.
Bovenstaande nummertoewijzingen, met uit
zondering van die voor melk en aardappelen
zijn geldig voor detaillisten van 3 t.m. 10
Maart, voor grossiers van 3 t.m. 30 Maart. De
toewijzingen voor melk en aardappelen zijn
geldig van 3 t.m. 9 Maart.
LEVERING MEST VARKENS.
Het bedrijfschap voor vee en vleesch deelt
mede, dat in verband met de moeilijke vee
voederpositie is besloten, dat sedert 21
Januari 1346 tot nader bericht mestcontract-
varkens ter voldoening aan het contract voor
levering aan het vee- en vleeschaankoopbu-
teau reeds kunnen worden aangeboden bij
een levend gewicht van tenminste 40 kg.
Voor nog niet gecontracteerde varkens kan
men zich ter afsluiting van een contract tot
den P. B. H. wenden. Ook varkens lichter
dan 40 kg. kunnen worden aangeboden, ech
ter niet op contract. Voor nadere bijzonder
heden en de regeling der prijzen zie men
de uitvoeriger berichten in de vakbladen.
Vrijdag 22 en
Zaterdag 23 Febr.
gelden nog verlaag
de prijzen voor
PUDDING
nan 18 voor 15 ct. per pakje
TUINBOONÏN
van40voor37V2c.p SOOgr.
KINDERMEEL
van 20 voor 17 ct. per pak
4 CHOCOLADE REEPiN
van 24 voor 20 ct.
GOEDKOOP
Concertbureau Alphenaar
Zaterdag 2 Maart, 2 uur:
Opvoering in den Stads
schouwburg van de
Sprookjesachtige Kinder
operette
Operette in 5 bedrijven.
Fraaie coatuums en ballet
ten. Regie: ELY HU YB OOM
Muzikale leiding JOH. VAN
•T VLIE. Kapwerk Joh. Ger
ritsen en Zn.. A'dam. Prij
zen f 1.45, i 1.05 en 075 pl.
r. Kaartverk. fa. Alphenaar
Kruisweg 40.
H. O. V.
Gem. Concertzaal, Haarlem
Dinsdag 26 Febr. 20 uur:
Leden-concert
5de Concert aerie A.
Gastdlrlgent:
Ian Out
Solist:
George v. Renesse
Piano
Entréc f 2.20, alles Jnbegr.
Voorverkoop en ploatabe-
spreken bij het Concertbur.
Alphenaar, Kruisweg 49.
Concertbureau Alphenaar
Begijnhofkapel
Maandag 25 Febr. 8 uur:
Piano-recital
Joan Ciesen
Programma: Bach, Busonl,
Chopin, Debussy, Gleaen,
Haydn en Hummel Kaar
ten f 1,80 pl, rechten bij
Concertbtireau Alphenaar,
Kruisweg 49 en des avonds
aan de'ratal.
Haar verven
weer in alle kleuren in
voor-oorlogsche kwaJit.
Olie Permanent
met garantie.
AMERIK A A N SCI IE
KLEUR.SPOELIEN
in «11e nuances.
Luxe BRUIDSKA PSELS.
FANTASIE
AVONDKAPSKLK
DnjiieMkniBKTS, Jacobfjiiestr. 13, Haarlem, tel. 18731
VOOR VOORUITSTREVENDE ZAKEN
MENSEN EN BEDRIJFSLEIDERS.
DE BEKENDE PSYCHOLOGISCH DESKUNDIGE
GEORGE L. A. WILSON SPREEKT!
Instituut „Rhetorica" N.Z.Voorl>nrgw. 81 A'tlain-C.
Tevens propagamla-avond voor de „Rhetorica"
cureus vlot spreken, suggestief optreden.
ff
JANSSTRAAT,
VRIJDAGAVOND HALF \t UT.
RIZLA ei garet ten pa pier bij de shag.
SIGAREN, KNAKJBS, C1G.4 R ETTEN,
ROOK- EN PRUIMTABAK
VUURSTEENTJES.
LOU BRAAKMAN
Speciaal artikelen in eigen bram-he,
ZIET ETALAGES.
Cabana"
Lcid.sevaart 26
„Prinsenhof"
JacobijneMruat 8
n. d. Ineaseodienet
Telef. 19972
Waar U ook Uw bood
schappen haalt, koop in
elk geval Uw koffie bij
Zijlstra. Koffie is 'n
Zijlstra-specialiteit.
dat proeft UI
Wij vaeren goede waeren
Zijlstra-winkels
Haarlem, B»rteij.str. 25; Heemstede, Raadhui»»*. 48
