Slaküt afye
Sovjets ontruimen Perzië gedeeltelijk
Franco heden veroordeeld?
Het Oude Europa
ROo jnai'Kftns No. 1R2O0 T jj 1 B Zateréta* 2 Maart 101«
Bureaux: Groole Houtstr. 93 B| ^"T T* I TY"^ C I J T 3 ^"T Dltgavo stlchtln« Voorlichting;
cn Soendaplein 37, Haarlem \y^L JL JL i 1 j, pj fWir J, ^,f4L Abonnementen: p. week 31 ct.
IJmuiden: Kennemerlaan 154. 3 pcr ,cwartaal 1 4
Telef. 5437 Postgiro 273107.
Tel.: Administratie I0J24. iwpeditlc 14825 Dlrectoer.Ho"f"reaactenr: Kobert Peereboom Te, Redact|<, Dlr..Hoofdred. 150M
„Tommy", <le Fngelsche i>ost(lulf. (lie in 1942, nn door onzen landgenoot
T). 1 >rij\er in ullgcputtcn toestand te zijn opgevcmircn. met Lelniurrljko
militaire liilléhtineen naar Kiiseland terugvloog, Iieeft op de Xcderlandsoho
ambassade te Londen de DIckin-medaille, liet Victoria Cross voor dieren,
der \llied Forces Mascot ('lab ontvangen. Cen.-majoor J. W. van Oorschot
(links) hangt het diertje de onderscheiding om. Rechts Tommy's eigenaar,
de smid William Brockbank. (I'
Sneeuw in Haarlem
T N 1933. het jaar waarin Hitler in
Duilschland aan het bewind was geko
men, verscheen de Nederlandschc verta
ling van Ortega y Gasset's boek „De op
stand der horden", waarin de Spaansche
geleerde den toenmaligen toestand van
Europa scherp analyseerde. Hij sprak van
de gedrukte stemming die heerschte en
schreef haar toe aan het feit, dat Europa
zich tot veel krachtiger werkzaamheid in
staat voelde maar door noodlottige slag-
boomen weerhouden werd, haar uil. te
oefenen Met „slagboomen" bedoelde hij
de grenzen der verschillende landen. Hij
zag de wanverhouding tussehen dc groote
Europeesche productiekracht en de ver
snippering van de politieke organisatie,
waarin zij moet werken Hij drukte het uit
in dit beeld: ,.Het pessimisme en de moe
deloosheid, die de gemoederen op het
••"steland neerdrukken, gelijken veel op de
■"'.neergeslagenheid van een vogel van
groote vlucht, die bij het uitslaan van
zijn wieken zich wondt aan de tralies van
zijn kooi." Dit verder analyseerend schreef
hij: ..De waarachtige toestand van Europa
zou dus deze blijken te zijn: zijn luisterrijk
en lang verleden heeft het tot een nieuwe
levenstaak doen komen, waarin alles groo
teren omvang heeft gekregen, doch tege
lijkertijd zijn de in stand gebleven instel
lingen van dat verleden dwergachtig klein
cn beletten zij den tegenwoordigen groei.
Europa is tot wasdom geraakt als een sa
menstel van afzonderlijke naties. In
zekeren zin zijn de idéé en het gevoel van
nationaliteit zijn kenmerkendste uitvin
ding. Maar nu ziet Europa zich verplicht,
zichzelf te overvleugelen. Dit is het
schema van het ontzaglijke drama, dat in
dc komende jaren zich zal afspelen."
Het is alweer ruim zeven maanden ge
leden dat ik in een drietal artikelen over
Federale Unie aan de woorden van Ortega
y Gasset heb herinnerd. Hun waarheid,
voor den oorlog al duidelijk genoeg, treedt
door de gebeurtenissen na de bevrijding
en vooral in deze maanden steeds scherper
in het licht. Europa heeft zich niet weten
te bevrijden van zijn oude kluisters, vitn
de dwergachtig kleine instellingen van het
verloden, van de slagboomen die zijn ont
wikkeling belemmerden. En toen in 1940
die slagboomen verbroken werden waren
het de Machten van het Kwaad, die los
braken, was het niet een drang naar ver-
eeniging onder gemeenschappelijk bewind,
met handhaving van de bestaande staats
besturen voor al datgene dat zij zelf in
derdaad lot stand kunnen brengen, maar
de machtswellust van één enkel volk, dat
de anderen onder zijn tirannie trachtte te
brengen. Wij hebben in de jaren van be
zetting en ellende gehoopt, dat het eind
van den oorlog een groote nieuwe ont
wikkeling zou brengen: een doorbraak
van de oude verhoudingen, op veel groo-
ter schaal maar ook van een beslissender
beteekenis voor ons volk dan dc door
braak in onze eigen oude politieke ver
houdingen, die nu in moeizaam pogen tot
stand wordt gebracht. Het heeft niet zoo
mogen zijn en wij zien het oude Europa,
versnipperd en verdeeld door slagboomen
als immer, krampachtige pogingen doen
om op den ouden weg voort te tobben.
Het is verminkt en ontwricht, het heeft
slechte kansen. Eigenlijk moet rnen niet
spreken van een Europa dat pogingen
doet: het zijn de afzonderlijke staten en
staatjes van weleer, die zich uitsloven om
er weer bovenop te komen, erger dan ooit
geremd door hun slagboomen.
Men behoeft geen pessimist te zijn om
te zien, dat in deze verouderde verhoudin
gen geen groote ontwikkeling meer moge
lijk is. Voor den oorlog was men al op een
dood punt beland. Nu machten buiten
Europa de leiding vast in handen hebben
en den toestand beheerschen is dc positie
zwakker dan ooit geworden. Men ziet
Europeesche ministers den een na den
ander naar Amerika trekken om leenin
gen af te smeeken. Léon Blum Ls er na
mens Frankrijk, onze minister van Finan
ciën vertrekt eerstdaags met zijn advi
seurs, Engclsche bladen staan vol be
schouwingen over de groote Amcrikaan-
sche leening die redding moet brengen.
Het is niet eenvoudig geld van Amerika
te krijgen. Tijdens den oorlog was er nooit
gebrek aan geld om dc bondgenooton tot
hun doel te brengen, dat de grootste toe
wijding en geestdrift opriep en waarvoor
geen offers te groot waren. Waar zijn de
samenwerking, de geestdrift en dergelijke
offers nu er moet worden opgebouwd?
In Europa zijn de slagboomen weer
neergelaten. Dat de doorbraak er nog niet
ls geeft minder' reden tot ongerustheid
dan het feit, dat slechts hier en daar en
kelen zijn die de noodzaak ervan zien
Ieder groot élan, iedere drang naar groote
oplossingen ontbreekt. Men moet gelooven
in de zekerheid, dat tenslotte toch de
eenige juiste weg gekozen zal worden,
om er de hoop niet bij te verliezen. Dit
geloovend kan men niet ontkennen, dat
nog veel misère zal volgen als het besef
niet spoedig doorbreekt.
Nooit heeft Amerika een grooter kans
gehad, om constructieven arbeid in de
wereld te verrichten dan thans. Het initia
tief, waartoe het uitgeputte Europa niet
bij machte is, zou van Amerikaansche zijde
kunnen komen als zich daar een groote
visie bij de leiders deed gelden. Helaas,
er is geen Roosevelt mear. En de overgang
van de oorlogs- tot de vredeseconomie is
een Amerikaansche nationale kwestie ge
worden inplaats van een onderdeel in de
wercldtaak, waarin Amerika de leiding
Het republikeinselie persbureau Antara
heeft hedenochtend vroeg bericht, dat het
centrale nationale comité met 140 tegen
67 stemmen heeft besloten, dat Sjahrir's
kabinet moet worden uitgebreid „in over
eenstemming met de politieke constel
latie". Achttien leden slemden blanco.
Er werd gestemd over een zelfde motie,
die veertien dagen geleden door het Werk
comité te Batavia is aangenomen. Ook de
samenstelling van het Centrale Nationale
Comité zal op dezelfde basis herzien
worden.
Hedenmiddag kwam het bericht bin
nen, dat Sjahrir is afgetreden. Nadere
bijzonderheden over dit aftreden werden
door A.N.P.-Aneta niet meegedeeld.
Volgens de meening van gezaghebben
de Noderlandsche kringen te Batavia zou
de mogelijkheid van overeenstemming
tussehen Indonesiërs en Nederlanders
bijna geheel verdwijnen indien Sjahrir
aftreedt.
Vrijdagavond waren er geen verdere
berichten over den tweeden zittingsdag
van het Centrale Nationale Comité. Vol
gens een Indonesisch woordvoerder zijn
de besprekingen, welke Sjahrir, naar men
verwachtte, met de leiders der verschei
dene Indonesische politieke groepeeringen
te Djokjakarta zou voeren, voordat het
Centrale Nationale Comité bijeenkomt,
nog niet volledig tot ontwikkeling ge
komen.
Men veronderstelt, dat hij met eenigen
van hen heeft gesproken, doch dat de for-
meele vergadering, waartoe was besloten,
niet is gehouden.
Sir Archibald Clarck Kerr is weer her
steld en naar Bntavia teruggekeerd. Hij
zal echter nog eenigen tijd aan boord van
den kruiser „Norfolk" blijven.
Landing op Bali.
Twee duizend soldaten van het Ned.-
Ind. leger zijn, onder commando van luit.-
kolonel F. H. Termeulen, met ongeladen
geweren op de Zuidkust van Bali geland
om het geallieerde militaire bestuur op
het eiland te vestigen.
Nederlandsche troepen in battle-dress
Naar Reuter uit Washington meldt,
heeft het Amerikaansche ministerie van
Buitenlandsche Zaken Vrijdagavond be
kend gemaakt, dat de Britsche regeering,
evenals de Fransche, in beginsel het
voorstel van de Amerikaansche regee
ring tot het afleggen van een driezijdige
verklaring, waarin het regiem van Fran
co wordt veroordeeld, heeft aanvaard.
De woordvoerder van het ministerie
verklaarde, dat de verklaring waar
schijnlijk heden tezelfdertijd te Londen,
Parijs en Washington gepubliceerd zal
worden.
Naar verluidt hebben Britsche auto
riteiten den wensch te kennen gegeven
had kunnen nemen, aan het hoofd van de
Bondgenooten voor den Opbouw der we
reld. Kan men alleen geallieerden zijn om
te vechten en niet om te bouwen?
Europa zal tenslotte initiatief moeten
nemen: tot samenwerking. Moeilijkheden,
bezwaren zijn er van enormen omvang.
In oorlogstijd waren die vooral niet min
der groot. Waarom konden menschen ze
toen overwinnen on waarom zou het nu
niet kunnen? R. P.
iiepen Vrijdag voor de eerste maal sinds
de bevrijding in de straten van Soerabuja.
Al deze militairen waren vroegere krijgs
gevangenen uit Bangkok. Hoewel zij reeds
25 Februari voor de kust voor anker wa
ren gegaan, waren zij nu pas aan land
gekomen. Gisteren hadden zij hun eerste
verlof aan den wal en hun aanwezigheid
in de straten trok in hooge mate de
vriendelijke aandacht van alle rangen en
standen der bevolking.
Er zijn nog geen teekenen, dat de Ne
derlandsche troepen in Soerabaja in gar
nizoen zullen worden gelegd.
THEE IN HET CAFE.
In Horeca-bedrijven zal binnenkort ook
thee worden geschonken. Het zal echter
niet mogelijk zijn, er suiker en melk bij
te serveeren, hetgeen aan den goeden
smaak geen afbreuk doet.
bepaalde details der bewoordingen na
der te bespreken, doch zij zijn over het
algemeen geporteerd voor het Ameri
kaansche concept, dal het regiem van
Franco in verleden en het heden veroor
deelt en oproept tot het vormen van een
icmocratisch zakenkabinet.
Twee Spaansche nota's
De Spaansche regeering heeft onder
leiding van Franco geconfereerd van
Vrijdagmiddag 5 uur tot Vrijdagnacht
1 uur, na afloop waarvan een tweetal
nota's werd gepubliceerd. Hierin stelt
de regeering vast dat de anti-Spaansche
campagne door het communisme wordt
gelanceerd, en wordt het besluit der
regeering bekend gemaakt om ondanks
alle moeilijkheden de orde te handha
ven en de nationale veiligheid te ver
zekeren.
Wegens de kleine oppervlakte van ons blad
hebben wij van de autoriteiten vergunning
verkregen, eenmaal In de twee weken des
Zaterdags met een dubbel nummer te ver
schijnen..
Frans Hals, die gansch versteend
zijn vroolijkheid beweent
in 't Florapark verloren,
heeft in den laatsten nacht
zijn tranen omgebracht
en is, verjongd, herboren.
Hij roerde zijn palet
een sneeuwen omelet
en stapte van de steenen.
Van vele eeuwen stijf
zoo sleepte bij zijn lijf
door stad en straten heenen.
Met kwistig wit penseel
gaf hij de stad haar deel,
de huizen en de boomen.
Hij gnuifde bij 't idee,
dat wat hij duister dee,
toch nimmer uit zou komen.
Maart, zegt men, roert zijn staart.
Van Noord tot Leidschevaart
liggen de witte kleeden.
Frans Hals, een standbeeld weer,
staat als een witte beer
in 't park en lacht tevreden.
P. H,
Dc sneeuwval
Een plotselinge wintervlaag heeft ook!
Haarlem en omgeving met een witte
wade bedekt. De sneeuw werd veelal
door een stevig stormpje over de be
ijzelde straten tot groote barrières opge
jaagd, die vooral in de buitenwijken de
noodige moeilijkheden voor het verkeer
opleverden. De Gemeente-Reiniging
heeft het probleem energiek aangepakt;
met zandstrooiers en motorsneeuwploe-
gen werden de hoofd- en binnenwegen
egaanbaar gemaakt. Men verwacht, dat
het uitgestrooide zout de rest /.al doen,
daar de precaire materiaal- en benzine
positie het niet toestaan, dat het rijdend
materiaal voortdurend in bedrijf blijft.
De gemeentediensten hebben tevens éen
aantal sneeuwruimers aan het werk ge
zet voor het vrijmaken van de voor
naamste verbindingswegen; men heeft
al het benoodigde personeel hiervoor
uit deze diensten kunnen recruteeren.
Vertraagde tram
De tr.im heeft als gevolg van den sneeuw
val allerlei vertraging ondervonden Door
ijsvorming in de rails is hedenmorgen op
de Lange Brug te Haarlem de locomotief
van een werktrein ontspoord. Na een half
uur was de zaak weer in orde Omdat het
trekken in besneeuwde en bepekclde spo
ren voor de motoren zeer schadelijk is,
rijden de stadstram en de tram op Leiden
zonder bijwagens. Morgen zal er hard ge
werkt worden aan het open houden van
de sporen, opdat de stagnatie, ijs en weder
dienende. Maandag tot het verleden zal
kunnen behooren.
Heden loopt de termijn, die voor de
ontruiming van Perzië door de troepen
der twee groote mogendheden bij over
eenkomst is vastgesteld, af. Berichten
uit Teheran maken melding van inten
sieve diplomatieke bedrijvigheid tus
sehen New-York, Londen en Moskou,
terwijl van gezaghebbende zijde is
medegedeeld, aat het terugtrekken der
Russische troepen heden zou beginnen.
iio Moskou heeft bekend gemaakt,
„dat op 2 Maart een begin zal worden
gemaakt met de ontruiming van de ge-
ieden Meshed. Sjahroed en Benlan in
Oostelijk Perzië. De Sowjet-troepen in
de andere gebieden zullen blijven totdat
de situatie is opgehelderd".
Deze mededeeling heeft ln Britsche
kringen groote verrassing gewekt. Men
verklaart, dat een dergelijk besluit der
Sowjets verdragsbreuk zou beteekenen
By
zelfs al zouden de Russische troepen
op verzoek van Teheran in Perzië blij
ven, welk verzoek echter geenszins is
gedaan. Reuters diplomatieke corres
pondent te Londen meldt over deze
kwestie, dat binnenkort een officie elo
Britsche verklaring over haar houding
zal worden bekend gemaakt.
rnes over de
wereldordening
Dc Amerikaansche minister van Bulten,
landsche Zaken, Byrnes, heeft dezer dagee
tn een rede voor buitenlandsche journalis
ten om. verklaard:
„Ik zou in oprechtheid te kort schieten,
wanneer ik zou zeggen dat de wereld
situatie op het oogenblik gezond of gerust
stellend is. Tenzij de groote mogendheden
bereid zijn om ter verdediging van het
recht te handelen, kunnen de Vereenigd®
Volkeren geen oorlog voorkomen."
Na gewezen te hebben op den wil der
Amerikanen tot het onderhouden van
vriendschappelijke betrekkingen met de
Sovjets, doch eveneens tot het onvoor
waardelijk verdedigen van het handvest,
besloot Byrnes met te zeggen. „Ideologi
sche verschillen zijn er altijd geweest,
doch In deze wereld is plaats voor vel®
menschen met verschillende inzichten en
vele regeeringen met verschillende syste
men, doch wij zijn samen verbonden als
deelnemers aan één gemeenschappelijk®
beschaving."
Glasdiefstal opgehelderd
In Februari deed een tuinder bij de
Haarlemsche politie aangifte van diefstal
van een groote hoeveelheid glas voor zijn
glascultuur. Dit betrof ongeveer 100 vier
kante meter. Thans is aangehouden een
andere tuinder, die soortgelijk glas te koop
aanbood. Bij de ouders van dezen persoon
werd bij huiszoeking in totaal 160 vier
kante meter van dit glas aangetroffen, in
een partij van 420 stukken, die vermoe
delijk van bovengenoemde en andere dief
stallen afkomstig zijn.
Noord-FrankrUk lielepft al veertig uren
een ongekend lievige» sneeuwstorm. Do
voedselvoorziening dreigt ln het gedrnng
te komen. Er wordt nog meer sneeuw voor
speld.
