Partij van de Vrijheid
Hedenmiddag begin
der besprekingen in Batavia
Zevende kolenbon
De 8ste komt niet
Nieuwe industrieën
te Haarlem?
De ramp van Rotterdam
een „onvermijdelijk toeval"
uoatuuuu.
j ^j3i[CU4Liui J smjuiuy Ud U1K4
«Oo «Tiuuignng No. 18278 III I I B Woensdag 13 Maart IftlO
Bureaux: Groote Houtstr. 93 3 Til Qk 8 3 I^IT l\ 3 Uitgave Stichting Voorlichting
en Soendapleln 37, Haarlem J, JL JL JL JL JL l^r JL—ir4j -*- Abonnementenp week 31 ct.
IJmuiden: Kennemerlaan 154, Per kwartaal t 4.—
Telel. 5437. Postgiro 273107.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel Redactle 1O0OO oir.-Hoofdred 15054
WIJ hebben mededeeling gedaan van een
manifest, uitgevaardigd door een
comité van initiatief tot oprichting van
de Partij van de Vrijheid. Al eerder is
melding gemaakt van geruchten, volgens
welke een nieuwe middenpartij op komst
zou zijn. Maar het duurde zoo lang en de
verkiezingen zijn al zoo dichtbij, dat men
eraan begon te twijfelen. Onlangs duidde
actie van de Jong-Liberalen weer op iets
dergelijks, maar er volgde niet anders dan
de aankondiging van een nieuwe partij
door prof. mr. C. W. de Vries en enkele
anderen. Waarschijnlijk is dat een beetje
overhaast geschied en zal het niet betijen.
In elk geval is nu een indrukwekkender
initiatief naar voren gekomen in den vorm
van deze Partij van de Vrijheid, Als men
haar als middenpartij zou willen aandui
den, zou het moeten zijn in het begrip
„links centrum", want zij is kennelijk
vooruitstrevend vrijzinnig.
De publicatie van haar manifest heeft
ons in zooverre verwonderd, dat er niet
duidelijk uit blijkt dat zij hergroepeering
en concentratie van menschen van ver
schillend politiek etiket heeft bereikt. Uit
een hoofdartikel in de N. R. C., die als
politiek vrijzinnig blad de nieuwe partij
in aller aandacht aanbeveelt (ofschoon het
blad zijn onafhankelijkheid tegenover
welke partij ook zal bewaren) blijkt dat
hier wel sprake van hergroepeering en
concentratie is. De N. R. C. deelt mede,
dat de Partij van de Vrijheid het aantal
partijen niet met één zal vermeerderen en
voegt daaraan toe: „Aan de besprekingen,
welke tot haar ontstaan hebben geleid,
hebben vertegenwoordigers van verschil
lende groepen deelgenomen: daklooze Vrij
zinnig-Democraten, Christelijk-Histori-
schen en ook vroegere partijloozen, Jong-
Liberalen alsmede leden van de Liberale
Staatspartij. Bij die besprekingen nu is
gebleken, dat het hoofdbestuur dezer partij
in meerderheid sympathiek tegenover de
Partij van de Vrijheid staat, waarvan de
consequentie moet zijn, dat de Libera!r
Staatspartij niet naast de nieuwe n»-'
werkzaam zal blijven."
Dit aannemend, zien wij dus nu. in
den blik gericht op de komende verkie
zingen, de volgende partijen zich opstel
len: Communisten. Partij van den Arbeid.
Partij van de Vrijheid, R.K. Volkspartij,
Piot. Chr, groepeering, (C.H. en A.R.). Er
zullen misschien wat kleine partijtjes een
kans wagen, maar bij de heerschendc
stemming tegen dit soort versnippering
en de bestaande neiging tot concentratie
kan men haar niet veel succes voorspellen
Het was te verwachten dat het restee-
rende vrijzinnige volksdeel, in meerder
heid vooruitstrevender van geest dan de
oude liberale partij, het er niet bij zou
laten nadat de V D. B. naar de Partij
van den Arbeid was overgegaan. Dit were
des te minder waarschijnlijk toen hel
voor-ontwerp van een Wet op de Bedrijfs-
schappen verscheen, onderteekend door
zeven ministers en zoo ver gaand in dc
bevoegdheden, die het aan de ambtenaren-
voorzitters van de Bedrijfsschappen toe
kent, dat sterke oppositie in den lande
ontstond tegen een plan, dat door sommi
gen gekenschetst werd als de uitlevering
van het bedrijfsleven aan den staat, als
een aanslag op de persoonlijke vrijheid,
als staatssocialisme in de practijk. Het valt
niet te betwijfelen dat het verzet tegen
dit voor-ontwerp-Vos de oprichting van de
Partij van de Vrijheid heeft gestimuleerd.
Tegelijk met haar manifest is het bericht
gekomen, dat eenige bekende Christelijk-
Historische persoonlijkheden zich uit hun
oude partij hebben teruggetrokken omdat
zij niet konden toestemmen in samenwer
king met de A. R. Wellicht is hun toe
treding tot de Partii van do Vriiheid te
verwachten
Het manifest van de nieuwe partij ken
schetst de vrijheid als eerste voorwaarde
voor een op Christelijken grondslag be
rustende samenleving: alleen in vrijheid,
gepaard aan verdraagzaamheid en ver
antwoordelijkheid en gewaarborgd in een
rechtsstaat, kan de mensch zijn persoon
lijkheid ontwikkelen Dit uitgangspunt
clscht vrije uitoefening van bedrijf en ar
beid, vrije beschikking over de vruchten
hiervan en een vrije maatschappelijke or
ganisatie waarbij de staat, wakende voor
het belang der gemeenschap, een corri-
gcerende taak heeft. Sociale gerechtigheid
worde door samenwerking tusschen werk
gevers en werknemers nagestreefd. De
Partij verklaart dat zij de eenheid van het
Koninkrijk der Nederlanden en binnen dit
Koninkrijk eigen meesterschap der deelen
en gewesten vooropstelt
In haar manifest spreekt zij zich duide
lijk uit tegen de Partij van den Arbeid
eenerzijds en de confessioneele partijen
anderzijds doof te constateeren dat ,,zij.
die zich verzetten tegen socialistische
systemen welke onvermijdelijk leiden tot
dwang en tot het heerschen van weinigen
over velen, «n zich niet^huis gevoelen bij
naar kerk of confessie gevormde politieke
partijen, verianeen naar de vorming van
een nieuwe politieke groepeering."
Als deze groepeering dient de Partij van
de Vrijheid zich aan. 7,ij heeft een breeder
grondslag gekozen dan de oude liberale
partij aanbood en is verder naar links
georiënteerd.
Weer is een stap gedaan, die tengevolge
heeft dat dc politieke tegenstellingen, ten
deele in nleuw-genanmde en door con-
centratie samengestelde groepeeringen be
lichaamd, zich duidelijker afteekenen
R. P.
Uit zeer betrouwbare bron vernam ANP-
Aneta, dat de officieele besprekingen tus
schen dr. Van Mook en Sjahrir heden
middag om 17.30 plaatselijke lijd in de
ambassade van Sir Archibald Clark Kerr
zouden beginnen. Sir Archibald zou by
dc discussies tegenwoordig zijn. Sjahrir
zou, volgens medcdeelingcn van republi-
keinschc zijde, tegenvoorstellen doen,
„daar de Nederlandsche voorstellen om
trent een gemccnebcst onaanvaardbaar
zijn".
Noel Monks, de corr. van de Daily
Mail te Batavia meent, dat de Indonesiërs
nu waarschijnlijk alles naar voren zullen
brengen wat ze te zeggen hebben, omdat
er thans nog Britsche troepen op Java
zijn.
De evacuatie van Britsche en Br. Indi
sche troepen zal volgens Monks volgende
week beginnen en voortgezet worden „zoo
snel als er maar schepen voor het ver
voeren van troepen gevonden kunnen
worden". Binnen eenige weken zullen de
Geallieerde strijdkrachten met 2'3 ver
minderd zijn. De RAF zal blijven totdat
de laatste geïnterneerden en de laatste
Japansche krijgsgevangenen door de In
donesiërs zijn overgeleverd. Door deze
evacuatie zullen de Geallieerde strijd
krachten op Java op geen enkel oogen-
blik verzwakt worden, want zij zullen
vervangen worden door Nederlandsche
troepen, die onder commando zullen staan
van luit. gen. Sir Miles Dempsey. De eer
ste groote stad, welke door de Britsche
troepen zal worden ontruimd, zal Soe-
rabaja zijn. De zware uitrustingsstukken
met inbegrip van veldartillerie en tanks,
zullen voor de Nederlanders, in hoofd
staf. Is te lxmdcn in het huwelijk getre
den mot kapt. Marie Elisabeth Rowland
van hot Nod. Vrouwen Hulpcorps. Hot
bruidspaar bij zijn aankomst op hot
vliegveld Hendon. (P)
Russische troepenbewegingen
in Iran
Het ministerie van Buitenlandsche Za
ken der V S. maakt bekend, dat het rap
porten heeft ontvangen over troepenbewe
gingen van het Russische leger in de
richting van de Iraansche hoofdstad Te
heran en naar de grens van Wost-Perzic,
aldus Reuter. Dc troepen komen uit het
Noorden, van de Sovjet-grens. De regee
ring der V. S. heeft de Bovjet-regeering
verzocht mee te deelen, of de rapporten
juist zijn en zoo ja, welke redenen dan
tot de troepenverplaatsing hebben geleid
Diplomatieke kringen te Washington
hebben berichten ontvangen over voort
gezette troepenbewegingen van het Rus
sische leger in Iran Volgens deze berich
ten zouden de Sovjettroepen tevens eenige
versterking hebben gekregen.
Ofschoon de berichten, welke vandaag
werden ontvangen, niet volledig genoeg
zijn om de juiste bedoelingen achter deze
bewegingen te raden, bestaat er in
Wnshingtonsehe kringen geen twijfel, dat
de 65.000 A 70.000 Sovjet-Russen, die zich
reeds in Iran bevinden, thans eenige ver
sterking ontvangen. Hiertoe zouden tanks
,en cavalerio-detachemonten behooren.
Hierbij zij aangetekend dat eind Maart
te New Vork de zittingen van den Veilig
heidsraad zullen beginnen, waarbij het
Iraansche probleem in behandeling zal
komen. Oorspronkelijk zou de Veiligheids
raad op 21 Maart bijeenkomen, doch vol
gens Reuter-bcrlchtcn uit Washington
heeft het slechte vliegweer boven Europa
den Raad genoodzaakt, paa 25 Maart met
dc zittingen te beginnen.
zaak in Amerika opgeleide mariniers,
worden achtergelaten. Eenheden van de
Nederlandsche luchtmacht zullen voor de
vervanging van de RAF moeten zorgen.
Monks had hooren verluiden, dat binnen
kort een belangrijke verklaring over de
geïnterneerden en de Japansche krijgs
gevangenen tot de Indonesiërs zou wor
den gericht. Eind April zouden op Java
meer Nederlandsche troepen zijn dan er
ooit Britsche zijn geweest.
United Press meldt, dat Sjahrir hy het
Geallieerde opperbevel heeft geprotes
teerd tegen de uitgifte van het nieuw 4
Ncd.-Indische geld. Hij beschuldigt de
Nederlanders ervan hun belofte te hebben
gebroken geen nieuw geld te zullen uit
geven voordat de politieke toestand dit
gedoogde. Tegenmaatregelen tegen deze
„economische agressie en inmenging in
Indonesische binnenlandsche zaken" wer
den aangekondigd.
In het tijdvak van 13—23 Maart die
nen de bezitters van de bonkaart „T
509" en ,,T 505" den daarop voor
komenden bon 50 in te leveren bij den
brandstoffenhandelaar, bij wien zij als
klant staan ingeschreven. Op dezen
bon, welke als laatste voor het stook-
seizoen 1945-1946 is aangewezen, zal
zoo spoedig mogelijk, dat wil zeggen,
zoodra de handel hierop is bevoorraad,
een eenheid va6te brandstof worden
afgeleverd. De aandacht wordt er op
gevestigd, dat de handel aan de uit
voering van bestellingen op de vroe
ger aangewezen bonnen 47 en 48 voor
rang dient te verleenen.
Brandstoffenkaart zorgvuldig be
waren.
Aangezien te zijner tijd voor het ver
krijgen van een nieuwe brandstoffen-
kaart voor het stookseizoen 1946-1947
de oude brandstoffenkaart „T 509" of
,,T 505" met den zich daarop nog be
vindenden bon 49 moet worden over
gelegd, dienen laatstgenoemde kaarten
^zorgvuldig te worden bewaard.
Het gevecht bij Soekaboemi.
De stryd.' welke gisteren met den aanval
door Indonesische nationalisten op een
Brltsch convool ln de buurt van Soekaboe
mi is begonnen en waarvan het zich heden
liet aanzien.'dat daaruit een der zwaarste
gevechten, waarin de Britsche troepen op
West-Java gewikkeld zijn. zal ontstaan, is
naar de meening van vele waarnemers te
Batavia bedoeld om den aanvang der Ncd.-
Indoncslsche besprekingen tegen te houden.
Zoowel Britsche als Indonesische kringen
hebben te kennen gegeven, dat zij bezorgd
heid koesteren ten aanzien van de moge
lijke gevolgen van den str^d by Soeka
boemi. Er is geen officieele verklaring ge
geven welke strydkrachton de Britsche troe
pen hebben aangevallen. De geallieerde
verliezen tijdens de gevechten van gisteren
bestaan volgens een officieele opgave van
heden uit twee dooden (Brltsch-Indlsche
soldaten) en 37 gewonden.
In totaal zijn er thans 11 dooden. waar
onder drie Britsche officieren, en 64 ge
wonden.
Door de R. A F. zyn tusschen Bandoeng
en Soekaboemi pamfletten uitgeworpen met
een laatste waarschuwing, waarin de Brit
ten leder, die niet deelneemt aan den te
genstand, aanraden zoo ver mogelijk van
den hoofdweg verwijderd te blijven. „Zij,
die doorgaan met tegenweer bieden, doen
dat op eigen risico, daar wij vastbesloten
zijn tanks, vliegtuigen, artillerie en an
dere wapens te gebruiken. Indien de tegen
stand niet onmiddellijk wordt gestaakt." al
dus de waarschuwing.
Hei woord is aan.
Bosnett
Die in de wereld als toe
schouwers zijn, kennen haar
vaak beter dan diegenen,
die er als tooneelsprlers in
optreden.
Voor den oorlog is Haarlem begonnen
in den Waarderpolder bij het Noorder-
Buitcn Spaarne een deel van van een
groot havencomplcx en terreinen voor
industrie aan te leggen. Dc oorlog is ook
hier als spelbreker opgetreden, zoodat het
werk niet voltooid kon worden.
Dit is natuurlijk jammer, want het zou
mooi geweest zijn, als Haarlem ru aan de
markt kon komen met aanbiedingen aan
industrieën die een onderdak zoeken.
Door de oorlogsomstandigheden zijn na
melijk verschillende ondernemingen ge
dwongen een nieuwe plaats van vestiging
te zoeken. Er zijn er die opnieuw moe
ten bouwen omdat de oude fabriek ver
nield werd, er zijn er ook die om andere
redenen het vraagstuk cencr verplaat
sing onder oogen zien Ook bestaan er
plannen voor de vestiging van nieuwe
bedrijven.
Op dit oogenblik heeft Haarlem nog
geen industrieterrein aan te bieden waar
op onmiddellijk gebouwd kan worden.
Eerst moet het terrein met zand opge
hoogd worden. Dat is op dit moment on
mogelijk. Zand is er voldoende, maar er
Is geen materiaal voor de verwerking.
Dat wordt in de verwoeste gebieden ge
bruikt Bovendien spelen de kosten een
rol In den tijd voor den oorlog kostt®
het zand. plus hei vervoer, f 0 75 per M3.
Nu zou het (omdat het vervoer zooveel
duurder is) f 3.50 wordrn Zoo'n enorm
verschil gooit natuurlijk een oude be
rekening in de war. Er is trouwens kans,
dat de kosten over eenigen tijd belangrijk
zullen dalen Een omstandigheid die over
haasting remt
Bovendien gelde de overweging, dat in-
dustrieele ondernemers op dit oogenblik
ook nog niet veel zullen voelen voor
bouw Eerstens is het de vraag of zij
materialen kunnen krijgen voor den bouw.
Maar daarbij komt een financieel argu
ment. Minister Ringers heeft laten be
rekenen, dat men thans f 3.25 moet neer
tellen voor datgene, waarvoor men vroe
ger f 1 moest betalen
De hoop is, dat dc kosten binnen een
jaar zullen dalen tot f 2 50. Daarna is nog
een verdere daling te verwachten tot on
geveer f 1.75 Dat wil dus zeggen, dat
het uitstellen van bouwplannen oen groote
besparing van uitgaven mot zich mee kan
brengen.
Het is zoo vernamen wij aan te
nemen, dat Haarlem in 6taat zal zijn
zijn industrieterrein op te hoogen voor da
industriëelen tot houw kunnen overgaan.
Die omstandigheden maken het dus mo
gelijk. dat er toch reeds nu contact kan
bestaan tusschen de gemeenlo en de ge-
interesseerde Industriëelen. Wij hoorden
trouwens de verzekering uiten, dat reeds
gebleken Is, dat van verschillende kan
ten belangstelling bestaat voor de moge
lijkheid om in de naaste toekomst nieuwa
industrieën binnen onze gemeente te ves
tigen Het gemeentebestuur Is daar trou-
wens ook steeds van overtuigd geweest,
want die overweging heeft geleld tot het
opmaken van deze voor Haorlem'6 toe
komst zoo belangrijke plannen.
Een ei voor volwassenen
VVU vernemen, dat b|j de bonaanwUzinjf
voor de komende weck. welke morgen
avond wordt gepubliceerd, een bon voor
I cl wordt geldig verklaard voor alle per
sonen van 21 jaar cn ouder. Het moet niet
uitgesloten worden geacht, dat een derge
lijke aanwijzing voortaan Iedere 14 dagen
zal geschieden.
99x
Dinsdagmiddag verscheen voor hei Ncu-
renbergsche tribunaal de ex-maarschalk
der Luftwaffe. Kesselring, die uit zijn cel
was gehaald om als getuige voor Göring
op te treden Rechter Jackson stelde hem
vragen over de bombardementen van Co
ventry. Warschau en Rotterdam, waarop
Kesselring norsch en verbeten antwoordde
De misdadige raid op de Maasstad noem
de Kesselring „een buitengewoon geval,
een der onvermijdelijke toevalligheden van
den oorlog." Het was onmogelijk geweest,
aldus betoogde Kesselring, om het Duitsche
eskader dat Rotterdam moest bombardee
ren tegen te houden toen de onderhande
lingen waren begonnen. Overigens weet
l»lj de groote uitbreiding der ontstane
branden aan „onvoldoend optreden" der
Rotlerdamsche brandweer. Het bombarde
ment van Warschau noemde hij een mili
taire noodzakelijkheid, het „Ausradicrcn"
van Coventry was een zorgvuldig voorbe
reide aanval op een oorlogsdoel geweest.
Een tweede getuige, kolonel von Brau-
chitsch, zoon van den in 1941 na een mee-
r.ingsverschil met Hitler afgetreden maar
schalk, kreeg vun Jackson te hooren, dat
hij trotsch mocht zijn op zijn vader.
Bidaiilt blijft hameren op
S paa use h aambeeld
De Fransche minister van buitenland
sche zaken, Bidault, heeft aan de Engel-
sche en Amerikaansche ambassadeurs ta
Parijs een nieuwe nota overhandigd over
de Spaansche kwestie, aldus meldt Reu
ter. In antwoord op de eerste Fransche
nota hadden de Britsche en dc Amerikaan
sche regeeringen geantwoord, dat naar
hun meening dc Spaansche kwestie ln
het kader van de bepalingen van het
handvest van dc Yereenigde Volken niet
door den Veiligheidsraad kon worden be
handeld De nieuwe Fransche nota tracht
te bewijzen, dat het geval wel degelijk
door den Veiligheidsraad behandeld kan
worden.
