Haarlems Dagblad
'0:
«wc
Geen honger in den zomer
:a
De Volksuitspraak.
„Spanje" op de Veiligheidsraad
agenda
Polen maakt de kwestie aanhangig
Het Ruhrgebied:
Duitsch of
internationaal?
maar zuinigheid is plicht.
N3ian39>ia3ad
J Jiw/jjo dijjsu<>j(j '>(1
i
«Ac Jaargang \o. 18300
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pcereboom
Mnnmlns R April IfllR
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
Postgiro 273107
Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
NOG zes weken scheiden ons van de
verkiezingen voor de Tweede Kamer.
Het is goed le weten, dat zij nabij zijn.
Want aan de volksuitspraak, die Neder
land terug zal voeren in een democratisch
régime, dat immers alleen door de met
volledig gezag bekleede instellingen van
zulk régime gewaarborgd kan worden, is
dringend behoefte.
Het was te voorzien en het Is op deze
plaats ook bij zijn eerste optreden al ge
zegd, dat het Noodparlement tekort zou
schieten. Dat kan men het niet eens ver
wijten. Helmist het gezag van een geko
zen volksvertegenwoordiging en is zich
daarvan bewust. Het heeft steeds geweten
dal het geen politieke ontwikkeling kan
scheppen of zelfs maar inleiden, omdat
zijn samenstelling niet beantwoordt aan
de nu in het volk heerschende stroomingen
en verlangens en het^ook maar voor
enkele maanden zitting heeft gekregen.
Bovendien zal ongeveer de helft van de
leden geen candidatuur voor de verkie
zingen meer aanvaarden en dus in Mei
verdwijnen.
Toch had het Noodparlement veel meer
nuttigen, zakelijken arbeid kunnen ver
richten als de regeering het daartoe in
de gelegenheid had gesteld. Dat heeft zij
niet gedaan. In den laatsten tijd is de
Tweede Kamer bijna werkeloos. Toen zij
onlangs bijeenkwam ter behandeling van
één klein ontwerpje, heeft een der leden
daartegen geprotesteerd. Hij heeft ge
vraagd waar de beloofde ontwerp-begroo-
ting bleef en waarom de nota-Gerbrandy
over het regeeringsbeleid in Londen nog
altijd niet bij de Kamer was inge
diend. Hij noemde meer onderwerpen en
voorzitter mr. Van Schaik kon hem slechts
antwoorden met een gebaar van on
macht: hij kon er ook niets aan doen.
Zulk een geval typeert den toestand.
Parlementair-democratisch landsbeleid
werkt anders. Als de nieuwe, direct door
het volk gekozen Kamer in functie treilt
zal de regeering de dan benoemde
nieuwe regeering verplicht zijn haar de
zaken voor te leggen en als zij daarin te
kort mocht schieten, zou zij tot aftreden
worden genoopt.
Er is veel ifi de huidige situatie des
lands, dat diepe bezorgdheid wekt. De
hoop dat deze regeering er nog in slagen
zou, op menig gebied door krachtig in
grijpen en het geven van een duidelijk
richtsnoer verbetering te brengen, is te
leurgesteld. Met de rechtszekerheid is het
nog steeds slecht gesteld en een duidelijke
lijn voor de toekomst ontbreekt. De ge
weldige geldverspilling van het staats
apparaat is geenszins bedwongen. Een
loodzware bureaucratie remt het maat
schappelijk leven en vertraagt het herstel.
In do kringen van ons oude ambtenaren
corps, terecht trotsch op zijn naam. is de
ergernis over den toestand zeker niet min
der groot dan bij het publiek. De tallooze
gevallen van fraude en corruptie zijn be
schamend voor ons land. Hardwerkende
menschen worden door de heerschende
,,Ueberorganisation" het spijt mij het
woord te moeten bezigen ge
dwongen de helft van hun arbeidstijd, of
meer, aan nutteloos en afmattend offi
cieel gedoe te verspillen.
Zij, die indertijd aandrongen op vroeger
verkiezingen, hebben juist gezien. Het
heerschende overgangsbewind heeft te
lang geduurd. De huidige verschijnselen
geven daar de duidelijke kenmerken van.
Het is hoog tijd dat het landsbeleid op
vasten grondslag wordt geschoeid en
daartoe zal de volksuitspraak bij de
Kamerverkiezingen de groote en beslis
sende inleiding zijn.
Het is intusschen zeker dat velen zich
den terugkeer tot normale parlementair-
democratische verhoudingen nog niet
goed kunnen voorstellen. Menigeen is ze
ontwend. Er komt bij dat zij in de laatste
periode voor den oorlog al gedurende
vele jaren ontwricht waren door het ont
breken van een regeeringsmeerderheid,
door het herhaaldelijk optreden van ex-
"tra-parlcmentaire en zaken-kabinetten,
door een verwording van het stelsel, die
men feitelijk niet aan de Kamer, maar
aan een rampzalige politieke versnippe
ring in den lande en het optrekken van
kunstmatige scheidsmuren moest wijten
De parlementaire democratie was in
menig opzicht vastgeloopen. De vrees, dat
dit zich in de toekomst wel eens
zou kunnen herhalen is op den ach
tergrond geraakt door een nieuwe ont
wikkeling sinds de bevrijding, die tot
zekere doorbraak der oude verhoudingen
en tot nieuwe concentratie van krachten
heeft geleid. Gedeeld leed in bezettingstijd
heeft ook menigen scheidsmuur doen val
len Het is moeilijk, den blijvenden in
vloed van die ervaringen te schatten. Het
zou zeker verkeerd zijn, hem te onder
schatten. Maar waakzaamheid zal bij de
hervatting en ontwikkeling van de par
lementaire democratie geboden zijn, opdat
zij niet opnieuw aan oude afdwalingen
ten prooi valt. Herziening van het kies
stelsel is een der noodzakelijkste verbete
ringen, die bij de komende grondwetsher
ziening voltrokken moeten worden om
een beter basis te leggen, dan in de pe
riode 19171940 bestond.
Dit alles zal nog veel bespreking en
voorlichting in de toekomst behoeven.
Hoofdzaak is thans dat wij terugkeeren
tot een bewind, waarin de volksinvloed
overlieerscht, hetgeen in het algemeen wil
r
Het woord is aan.
Prof. m r. W. P. J.
P o m p e
Rechtvaardigheid zonder
barmhartigheid is niet
slechts hard, maar ook dor
als een rots.
(Uit: Bevrijding)
XodcrlancLsclic kinderen, die in Kopenliagc
held, uiten hun enthousiasme hij het bez<
vertoeven tot herstel van hun gezond-
k van het Prinselijk Paar. (P)
„Hel laatste gezwel op liet lichaam van
een vredig en gezond Europa", zooals
Spanje indertijd in een Fransclie publica
tie genoemd werd, zal na de gedwongen
pauze in de behandeling van dit probleem,
die veroorzaakt werd door de Perzische
kwestie, thans opnieuw In het middelpunt
der wereldbelangstelling worden gesteld
door een Poolsche demarche, die Zater
dag bekend werd gemaakt: De Poolsche
rcgccring heeft haar vertegenwoordigers
bij den Veiligheidsraad opdracht gegeven,
de kwestie der betrekkingen tusschen de
Vereenigde Naties en Spanje op de agenda
van den Veiligheidsraad te plaatsen. Te
gelijkertijd werd medegedeeld, dat Polen
de rcpublikelnsche Giral-rcgecring erkent
tengevolge van een eenstemmig besluit
van den Poolschcn ministerraad.
In de Poolsche publicatie wordt Franco
ervan beschuldigd, Poolsche soldaten die
tijdens den oorlog uit Frankrijk en elders
over de Spaansche grens gevlucht waren,
te hebben gevangen genomen en in het
concentratiekamp Mirando del Ebro te
hebben opgesloten.
Het nieuws van den Poolschen stap is
in de kringen van gedelegeerden der Ver
eenigde Naties met gemengde gevoelens
ontvangen. Men betwijfelt of deze kwestie
wel door den Veiligheidsraad behandeld
behoort tc worden, terwijl sommige afge
vaardigden niet aannemen dat het Franco
regiem een onmiddellijke bedreiging van
den vrede vormt tenzij de Poolsche
regeering beschikt over nieuwe gegevens,
die niet aan andere delegaties bekend zijn.
Spaanscli Initiatief?
Naar de Daily Herald mededeelt, zou
den hedenmorgen In Madrid talrijke offi
cieren in hechtenis genomen zijn, onder
beschuldiging van deelneming aan een
complot tegen Franco. Onder do gear
resteerden bevinden zich verschillende
stafofficieren van ouderen leeftijd.
Perzisch epiloog.
De overeenkomst tusschen Pcrzië en
Rusland, die in de eerste berichten van
vorige week ten onrechte een „verdrag"
genoemd werd, is door een publicatie van
de Perzische regeering in details bekend
geworden. Het blijkt een accoord te zijn
dat het resultaat was van de onderhan
delingen, die na de mislukte missie van
Sultaneh naar Moskou te Teheran werden
voortgezet en het gezamenlijke commu
niqué dat door beide partijen geteekend
werd, is door een foutieve vertaling van
een der tolken als een „verdrag" betiteld.
De voorwaarden van dit accoord ver
schillen sterk van de condities die aan
Sultaneh oorspronkelijk te Moskou wer
den voorgelegd en er zijn geen geheime
clausules aan verbonden.
Gromyko blyft eischen.
Naar AFP mededeelt, heeft Gromyko
een brief geschreven aan den Veiligheids
raad, waarin hij namens de Sovjet-regee
ring verzoekt de Perzische kwestie defini
tief van de agenda te schrappen. Zooals
bekend, besloot de raad in zijn laatste bij
eenkomst de behandeling van deze aan
gelegenheid uit te stellen tot 6 Mei en dan
rapport van Rusland en Perzië over den
stand van zaken te verzoeken.
Gromyko legt er in zijn schrijven den
nadruk op, dat dit besluit van den Veilig
heidsraad met het handvest der Vereenig
de Naties in 6trijd is.
De vorming van het militaire apparaat
der UNO is het onderwerp geweest van ge
heime besprekingen die twaalf dagen heb
ben geduurd en geleid hebben tot de instel
ling van een gemeenschappelijk secretariaat
der vijf militaire delegaties.
De Fransche minister van Buitenland-
sche Zaken, George Bidault, heeft in een
rede te Rijssel opnieuw Frankrijks cisch
,,het Ruhrgebied los van Duitschland" ge
accentueerd, waarbij hij internationalisa
tie van het bestuur over dit rijke kolen-
gebied voorstelde. Het is niet Frankrijk'»
bedoeling, Duitschland in zijn economisch
herstel te fnuiken, doch het rijke Ruhr
gebied is in dienst gesteld geweest van de
Hitleriaansche agressie, en dit moet niet
voor een tweede keer kunnen gebeuren.
Frankrijk mag niet op gezette tijden het
slachtoffer worden van Duitsche pogingen
om onder het oog der geallieerden ie be
wapenen, zooals ook in 1919 gebeurde.
„Frankrijks politiek," aldus Bidault,
„wordt bepaald door de overeenkomst van
Potsdam en deze overeenkomst schreef
een „harde vrede" voor. Wij wenschen
geen annexatie of massa-deportatie vol
gens Duitsch systeem, doch evenmin een
herhaling van de Duitsche agressie."
Een geldkwestie.
Luit.-generaal Lucius Clay, waarnemend
opperbevelhebber in de Amerikaansche
zóne in Duitschland, verklaarde heden
dat de Ver. Staten voorstander zijn van
een economische eenheid en zich dus tegen
afscheiding van het Ruhrgebied verzet
ten. De Amerikaansche zóne zou nooit in
eigen behoeften kunnen voorzien, wanneer
het Ruhrgebied zou worden geïnternatio
naliseerd, en dit zou de Ver Staten 200
miilioen dollar per jaar kosten.
In een oproep tot de bezettende mogend
heden hebben vier anti-fascistische par
tijen in Duitschland er den nadruk op
gelegd, dat de vrede in Europa niet ver
zekerd kan worden, wanneer de Ruhr
niet een Integraal deel van Duitschland
blijft.
Zomertijd?
Er is nog geen beslissing genomen over
de invoering van den zomertyd. In Enge
land gaai deze tUd ill in den nacht van
14 op 15 April.
Wat België aangaat, lykt de kans groot,
dat men daar den bestaande» tijd, die
met den onzen overeenkomt, handhaaft.
Wat er in West-Duitschland zal geschie
den. weet men nog niet.
Het gaat by deze kwestie vooral om de
vraag of vvy ons in dit opzicht by En
geland of by het vasteland zullen aan
sluiten.
zeggen dat niet alleen een regeeringspartij
of regeerlngspartijen zich doen gelden,
maar dat ook de oppositie invloed op den
gang van zaken uitoefent: een oppositie
die niet uit „dwergpartijtjes" maar uit
waarlijke secties van de volksmeening
bestaat. Men moet meeningsverschillen,
die de groote lijnen raken niet vreezen
en zeker niet pogen ze tc onderdrukken in
den dwang van een „één-partijstelsel", dat
slechts een onschuldig klinkende andere
naam voor de dictatuur Is, dat strijdt met
den aard van ons volk en van andere
Westersche volken en waarvan wij de
ellende door buitenlandsche import in
bezettingstijd ondervonden hebben. De
democratie sluit zulken dwang uit en er
kent het partijenstelsel, dat bij goede toe
passing, bij eerbied voor de eerlijke over
tuiging van anderen en uitgesproken wil
tot de grootst mogelijke samenwerking de
resultaten geeft die men ervan verwacht.
Engeland en Amerika hebben In tijden
van groote beproeving de hooge waarde
der parlementaire democratie opnieuw
bewezen. Ons eigen politieke verleden,
als men verder teruggaat dan het laalste
tijdvak voor den oorlog, biedt er rijke
bewijzen van.
Zij is minder eenvoudig dan de dicta
tuur. Zij vraagt toewijding en begrip voor
anderen. Zij kan niet leven bij zelfover
schatting der partij en de mecning, dat
die alleen de waarheid in pacht heeft.
Maar zij biedt ons de eenlge kans op een
vrije en menschwaardige samenleving.
Daarom moeten wij haar weder opbou
wen. R- P-
„Ik ben ervan overtuigd", aldus ver
klaarde minister Mansholt na afloop van
de internationale voedselconfcrcntic te
Londen aan een redacteur van het ANP,
„dat de beoogde maatregelen voldoende
z(jn, om, wat betreft Nederland de kloof
tusschen Juni en October, wanneer de
nieuwe oogst nog niet beschikbaar is c»
de oude voorraden uitgeput zyn voor het
grootste gedeelte te overbruggen".
Er vloeien voor ons land geen bepaalde
maatregelen uit de conferentie voort.
Eigener beweging heeft de regeering het
broodrantsoen reeds verlaagd. Zij zal al
het mogelijke doen, om zooveel mogelijk
van de nieuwe oogst in handen te krijgen
en de import zoo hoog mogelijk te houden.
Zooals onze minister aankondigde, zal een
krachtige actie tegen voedselverspilling
worden ingezet.
Minister Noel Baker wees in zijn slot
rede op het groote belang van de zuinig
heid. Door verspilling alleen al gaat 5 tot
1% van het broodgraan verloren. De
pluimvee- en varkensstapel, twee enorme
„consumenten" van graan, zullen inge
krompen moeten worden. De strijd tegen
de ratten, die jaarlijks 23 miilioen kilo
broodgraan verorberen, zal onverbiddelijk
moeten zijn. Minister Mansholt merkte
hierbij op, dat in ons land de rattenbe
strijding voortreffelijk georganiseerd is.
Het eten van de aardappels in den schil
werd door Noel Baker aanbevolen, daar
door het schillen een kwart van de voe
dingswaarde verloren gaat.
Zoowel regeeringen als bevolking moe
ten zich bewust zijn van hun verant
woordelijkheid in deze aangelegenheden.
Er wordt rekening gehouden met de
mogelijkheid, dat de voedselcrisis nog wel
tot 1947 zal voortduren, zoodat alle voed
selbronnen aangeboord moeten worden.
Argentinië zal voor vleesch moeten zor
gen, de Noordfiche landen kunnen visoK
léveren.
Tenslotte wijdde Noel Baker waardee-
rendc woorden aan Nederlands prestaties
na de bevrijding. Hij noemde het herstel
van ons vaderland een wonder.
Valsclie siiikfrcotipures
In snmcnwcrklng met de Amstordamsche
recherche heeft de Haarlemsche politie twee
personen, gearresteord die deel uitmaakten
van liet onlangs ontdekte hundelanrscom-
plot in valsche suikercoupures.
Fransche millioenenorder
voor onzen scheepsbouw
Op het oogcnbllk zijn onderhandelingen
gaande over de verdeeling van een belang
rijke order der Fransche regeering ter
zake van bestelling van baggermateriaal
ten behoeve van de havens Le Havre en
Brest en voor koloninlc havens in Afrika,
o.a Dakar In totaal is hiermede een be
drag van 20 000.000 gemoeid Do order
zal worden uitgevoerd door Verschure ert
Co., de fa.'e J. en K Smit en L Smit en
Zn. te Kinderdijk, Werf Gusto in Schie
dam en 6chcepswerf „De Klop" te Slie-*
drecht.
De staking
l)ij de Walserij Oost
In een Zaterdngavond tc Beverwijk ge
houden vergadering van de E.V.C is den
voorzitter, die lid Is van de Kern, de
opdracht gegeven aan de directie van
de Hoogovens mede te deelen, dat de
stakers genegen zijn het werk le her
vatten, mitfi hun binnen 14 dagen uit
sluitsel wordt gegeven Inzake de ver
langde loonsverhooglng.
