Haarlems Dagblad Zegetocht door Sverige en Danmark Een Croot Man Het geval Spanje wordt urgent Amerika steunt het Poolsche voorstel De Japansche verkiezingen Heden Nederl.-Engelsch overleg te Londen ten einde y\ uo9sn$i OOe .Tn«rga«ig: X». .18304 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem IJmuiden: Kennemerlaan 154, Telef. 5437. Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofd redact cur: Robert Peerebooin AJA VrljUlifi 12 April 1016 Uitgave Stichting Voorlichting Abonnementen: p. week 31 ct. per kwartaal f 4. Postgiro 273107 Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054 1 Franklin Delano Roosevelt, president van de Vereenigde Staten, stierf. Hij was 63 jaar oud. Hij ging heen in den aanvang van zijn vierde ambtstermijn als presi dent. Geen enkele van zijn ambtsvoor gangers was zooals hij, driemaal her kozen. De dood van dezen man was een zware slag. Het bericht maakte diepen, smartelijken indruk in alle landen der bondgenooten. Terwijl Duitschland zijn laatsten strijd streed en men de eind- Overwinning op de machten van het kwaad voelde naderen ontviel de geteisterde, verscheurde wereld de eenige groote staatsman van wien men wist, dat hij niet alleen een oorlog kon winnen maar ook een vrede bouwen. Het treft ons en men zou geneigd zijn er een lotsbeschikking in te zien, dat Roose velt's arbeids-periode als staatshoofd vrijwel samenviel met die van Hitier. De Duitsche dictator werd in Januari 1933 rijkskanselier. Nog geen twee maanden later trad Roosevelt voor het eerst als president op. Dit doet ons denken, dat de Voorzienigheid een groot en bezield tegen speler tegenover de machten der duister nis heeft geplaatst. Op 12 April 1945 stierf Roosevelt. Hitler was toen in werkelijk heid al verslagen F,nkele weken later, weggedoken in een kelder in het belegerde Berlijn, benam hij zich het leven. Franklin Delano Roosevelt stamde uit een welgestelde en aanzienlijke familie, die al een president der Vereenigde Sta ten (Theodore Roosevelt) had voortge bracht. De eerste periode van zijn loop baan verliep vlot en hij had het geluk aan zijn zijde. Hij had in zijn jeugd de ge legenheid. verscheidene reizen naar Euro pa te maken, het te leeren kennen en zich een voortreffelijke kennis van Fransch en Duttsch eigen te maken. Hij studeerde aan Harvard University, later aan Co lumbia University. Hij had een huwelijk gesloten dat zeer gelukkig zou blijken en vond aks afgestudeerd jurist snel zijn weg. Zijn belangstelling voor economische en politieke vraagstukken bezorgde hem al in 1910 een candidatuur voor den senaat van den staat New York. Hij werd, als 28-jarige, gekozen en trad na drie jaar af wegens zijn benoeming tot onderstaats secretaris van het departement van Ma rine. In 1920 was hij democratisch candi- daat voor het vice-presidentschap van de Vereenigde Staten, maar werd niet geko zen. Een jaar later trof hem een zware beproeving. De gevaarlijke ziekte, die als kinderverlamming pleegt aangeduid te worden, maakte hem op zijn 39e jaar aan vankelijk tot een volslagen invalide. Het was aan zijn geweldige wilskracht te dan ken, dat hij deze ramp te boven kwam. Ofschoon hij voor zijn verdere leven ge deeltelijk verlamd bleef en zich niet zon der hulp meer kon verplaatsen bracht hij het zoover, dat hij zijn arbeid geheel her vatten kon ten. In 1929 werd hij tot gouverneur van den staat New-York gekozen Zijn scherpe geest, groot organisatie-ver mogen en merkwaardige begaafdheid in het kiezen van zijn medewerkers traden op die post tenvolle aan den dag en voer den hem snel naar het presidentschap. In het najaar van 1932 werd hij gekozen, in Maart '33 aanvaardde hij, midden in de economische crisis die sinds „Black Thurs day" (October '29) de wereld teisterde, een taak. die ontzaglijk zwaar zou blijken en die hij met nimmer falende opgewektheid en moed zou blijven vervullen. Het is niet mogelijk in het bestek van een kort herinnerings-woord ook maar een overzicht te geven van de ingrijpende maatregelen, die hij nam om het economi sche leven van de Vereenigde Staten nieuw leven in te blazen en die men placht aan te duiden als zijn New Deal- politiek, waarbij hij zich omgeven had door een groep jonge, begaafde menschen die als zijn vertrouwde adviseurs optra den. Men zou zijn beleid in EuTopa als links-vooruitstrevend hebben aangeduid. Vergeleken bij de Europeesche wijze van werken kenmerkte het zich door de snel heid, waarmee moeilijkheden overwonnen werden, door de vaart van het jonge Ame rika, dat de groote, eenvoudige oplossin gen aandurft en den aangewezen uitweg kiest als een vermoeid, oud Europa zich in eindelooze bezwaren en bespiegel ineen en vooral tn tradltioneele tegenstellingen verliest. Roosevelt stuitte op veel verzet. Fernando de los Rios, lid van de repu- blikeinsch-Spaansche regeering en voor malig ambassadeur te Washington, is bij het vernemen van de plannen van den Veiligheidsraad om a.s. Maandag de Pool sche stap inzake Spanje te bespreken, naar New-York gevlogen in de hoop dat hij als vertegenwoordiger der republikei nen door den raad zal worden geraad pleegd. Hij verklaarde voor zijn vertrek uit Parijs, dat hij beschikte over een ge heim document, afkomstig uit Spanje, dat aantoont hoe Frankrijk door de Spaan- sche fascistische regeering wordt bedreigd en dat Franco agressieve plannen koes tert. Hij voegde daaraan toe dat 450.000 man Spaansche regeeringstroepen aan de Fransche grens liggen en dat de leiders van de Duitsche gestapo in Spanje ver blijven, waar zij met Franco samenwer ken. Het is bekend dat 22.000 „schadelijke Duitschers" in Spanje een onderdak heb ben gevonden. Volgens mededeclingen van het secre tariaat van de UNO zal de Veiligheids raad a.s. Maandag zoowel de Spaansche als de Perzische kwestie behandelen. Het is niet bekend of de zitting openbaar zal zijn. In kringen te Washington uit men het vermoeden dat dc regeerlng der Vereenig de Staten de beschikking heeft gekregen over bepaalde nadere inlichtingen ten aan zien van Spanje, daar het anders moeilijk te verklaren valt waarom de V. S. hun houding tegenover een behandeling der kwestie voor den Veiligheidsraad gewij zigd liebhon. Z(j hebben n.l. bekend ge maakt, dat zij het Poolsche voorstel zul len steunen. Ook Frankrijk heeft zijn instemming be tuigd met een behandeling van de Spaan, sche aangelegenheid, zooals trouwens te verwachten viel na de talrijke pogingen die Frankrijk in het werk heeft gesteld de groote mogendheden voor een ac tie tegen Spanje te winnen. Het UNO-tehuis. Het tentoonstellingsterrein van Long Is land in de omgeving van New-Yorks cen trum is uitgekozen voor vestiging van den tijdelijken zetel der UNO. terwijl een fabrieksgebouw in de nabijheid van dit terrein bestemd werd voor de herberging van het hoofdbureau van de Ver. Naties. De communisten hebben, blijkens de voorioopige uitslagen, weinig succes boekt. Zij behaalden vier zetels tegen 103 der liberalen; 65 der sociaal-democraten en 69 der progressieven. De teleurstelling der communisten over dit poovere resul taat blijkt duidelijk uit hun eisch tot an- nulcering der verkiezingen onder het mo tief, dat zij niet hebben plaats gehad vol- gens democratische richtlijnen. De definitieve uitslagen van de stem ming zijn nog niet bekend, doch het valt niet te verwachten dat er belangrijke wij ziging zal komen in de geraamde zetel- verdeeling. Dendrie partijen die thans dc leiding hebben, hadden de handhaving van den keizer als hoofd van den staat op hun programma staan, zoodat de massa der Japanners blijkbaar den wensch koes tert, Hirohito te behouden als souverein. Het woord is aan. L a o - T s e Voorkom het moeilijke door het gemakkelijke, goed te doen. Dc terreinen om liet conferentieoord „De Hooge Veluwe" worden zeer streng bewunkt. Zelfs tanks komen er IHj te pos. Naar gisteren werd aangekondigd, zyn de Nederlandsche ministers en dr. Van Mook, die deelnemen aan de Neder- landsch-Rritsclie besprekingen over Ncd.- Indië, hedenmorgen om 10 uur per vlieg tuig naar Londen vertrokken. De delegatie bestond uit prof. ir. W. Schermerhorn, dr. J. H. van Koycn, minister van Iluitenland- se.lic Zaken, prof. dr. .1. Logcinann, minis ter van Overzeesche Gebiedsdeelen en dr. Van Mook, luit.-gouv.-generaal van Ned.- Indië. De ministers zullen Zaterdag in den namiddag weer naar Nederland terug- keeren. Behalve de Indonesische kwestie., die het voornaamste onderwerp van de be sprekingen vormt, zullen te Londen de bezetting van een deel der Britsche zóne in Duitschland en de schadeloosstellingen ter sprake komen. Un. Press meent te weten dat de voornaamste grief der Ne- derlandsche regeering ten opzichte van dit laatste onderwerp wordt gevormd door het feit dat Duitsche goederen door Ne derland met dollars moeten worden be taald. De voorlichtingsdienst van dc Ned.- Indische regeering deelt mede, dat het hoofdkwartier der Nederlandsche troepen te Singapore zal worden gevestigd. Intusschen gaan de voorbereidingen tot de evacuatie ongestoord verder, ondanks de Tadio-uitzendingen van extremisten die tegen dc evacuatie ageeren en verklaren dat „het Hizoellah-leger en andere troe pen in de omgeving der kampen op de gebeurtenissen zijn voorbereid" Namens de stichting „ïndië in Nood" heeft dc voorzitter lr. H. van Swaay, een telegram gezonden aan H M. de Koningin waarin bezorgdheid tot uitdrukking wordt gebracht over de ontwikkeling van de verhouding tusschen het Rijk in Europa en het Ned. Indische gebiedsdeel, tenge volge van het feit dat met den oorlogs misdadiger Soekarno is onderhandeld, welke besprekingen in strijd worden ge acht met den aard en ihhoud der Konink lijke verklaring van 6 December 1942 Hef telegram dringt er op aan dat worde voorkomen, dat in deze belangrijke aan gelegenheid voor de toekomst van het koninkrijk geen beslissing zou worden ge nomen voor dat het volk terzake uitspraak zal hebben gedaan. Chef van het Militaire Huis Bij Kon. Besluit is benoemd tot adju dant-generaal en chef van het militaire huis van de Koningin de kapitein ter zee N. A. Rost van Tonningen, die tegelijker tijd is benoemd tot Schout-bij-nacht ti tulair. Hij overwon het. Zelfs het feit, dat het Hooggerechtshof der Vereenigde Staten in 1935 zijn program als ongrondwettig af wees, kon zijn eerste herkiezing (in 1936) niet verhinderen. Hij was een mensch, die zijn medemen- schen begreep en hart voor hen had. Het is beter en juister het zoo uit te drukken dan in de met misverstand beladen term humanist. Hij voerde zijn campagnes on der het motto Maatschappelijke Bestaans zekerheid, hij schiep een machtige orga nisatie om het moreel der werkloozcn te steunen en hoog te houden, hij voerde een program van werkverschaffing door, dat uitblonk door Inzicht ln de bestaande mo- i „ij ij I, „UC1U 6„.^, gelijkheden en door werkelijkheidsbesef, zijn politieke taak voortzet- Hij dacht zich in de nooden der menschen in. Weinigen doen dat, nl beweren velen dat zij het doen. Het volk begreep wie hij was: de groote strever naar zijn vrijheid en welzijn. De oorlog dwong hem tot een machts uitoefening en een nieuw crisis-beleid die hij niet gewenscht had, maar waarin hij het Amerikaanschc volk opvoerde tot de fabuleuze prestaties, die tenslotte dc overwinning op Duitschland en Japan mo gelijk maken Aanvankelijk waren de Ver eenigde Staten erbuiten. Hij steunde toen al, ondanks scherpe critick van sommige tegenstanders, de Engelschen zooveel hij maar kon. De Japansche overval op Pearl Harbour, op 7 December 1941, bracht Ame rika in den oorlog en van dat oogenblik af rees de leiding van het staatshoofd tot een climax, waarin de grootste hindernis sen overwonnen werden. In nauwe samen werking met den grooten Engelschen oor- logs-premier Winston Churchill, later ook in samenwerking met Stalin bracht hij het tot de machtige, onweerstaanbare kracht der groote bondgenooten, die be sliste. Toen de eindbeslissing bijna bereikt was en verscheidene landen al bevrijd waren viel deze eik. Wij. in onzen nood, vervuld van onze eigen beproevingen, voelden niettemin ook diep dit verlies. Wij ln Nederland, evenals de anderen, hadden nog zooveel hoop voor de toekomst op hem gevestigd. Hij was een groot man en een zuiver mensch. Wij herdenken hem ln eerbied en dankbaarheid, R P- Prinselijk Paar vandaag naar Oslo Een groot gebouw van de Shell te Stockholm herbert een organisatie, die ten behoeve van de noodlijdende gebieden in Nederland kleeren laat vervaardigen. Donderdagochtend bracht onze Prinses een bezoek aan deze instelling. In den na middag werd door de Nederlandsche ko lonie in Stockholm gerecipieerd. Het Prinselijk paar werd met het Wilhelmus ingehaald, waarna een langdurig onder houd met velen der 200 aanwezigen volgde. Bij een bezoek van Prins Bernhard aan de Zweedsche luchtbasis vormden 26 vliegtuigen in de lucht de letters J en B. Des avonds gaf het Concertgebouwor kest een uitvoering in het Koncerthuset, waarvoor overweldigende belangstelling bestond. Verlaging viscliprijzen Uit Den Haag wordt ons geseind: Ten einde uit de moeilijkheden te ge raken, waarin de vischhandel door den grooten aanvoer der laatste dagen is ge raakt, zullen de vischprijzen verlaagd worden, zoo deelde hedenmorgen minister Mansholt op een desbetreffende vraag in een te zijnen departemente gehouden pers conferentie mede. Het was nog niet be kend of de prijzen van de fijne vlsch, zooals tong en tarbot, zouden worden ver- laagd. Wel zeide de minister, dat de goed- koopere vischsoorten lager in prijs zul len worden, zoodat er meer overeenstem ming tusschen de vraag en de aangevoerde hoeveelheid zou komen. Wij kregen den indruk, dat deze maatregel op korten ter mijn zal worden doorgevoerd Dientengevolge zullen waarschijnlijk ae moeilijkheden van den vischhandel bin nen enkele dagen zijn overwonnen. Hedenmorgen z(jn Prins Bernhard en zjjn gemalin naar Oslo vertrokken, waar zU de gaslen zullen zijn van de Noorsche koninklijke familie. Op 4- Mei geen extra versnaperingen Het is niet mogelijk gebleken, voor na tionale feestdagen zoonis de 4e Mei extra levensmiddelen of versnaperingen beschikbaar te stollen. Het heelt dan ook geen zin, desbetreffende aanvragen bij de betrokken Instanties in te dienen. Buitenlandsche vischconserven Binnenkort zal een groote hoeveelheid vischconserven, die de regeering destijds in het buitenland heeft nangekocht, ln den vrijen handel komen. Het betreft 5.000.000 blikjes sardines in olie of toma tensaus en evenveel pilchards, makreel en haring. De levering geschiedt op normale wijze via grossiers en detaillisten, welke laatsten in staat gesteld worden, vóór Paschen deze vlsch in den winkel te ver- koopen. Karnemelk Met ingang van 14 April zal zoo nu en dan karnemelk zonder bon beschikbaar gesteld worden. De kleinhandelaren die nen ervoor zorg te dragen, dat ver- spreiding op billijke wijze geschiedt. In plaats van karnemelk kunnen ook karne melk- en taptemelkproducten naarge lang van den aanvoer vrij aan dc Klan ten verkocht worden. Het in consumptie brengen van tap melk zonder bon is vooralsnog verbooe».

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1