Haarlems Dagblad In 1946 ruim f 2,2 milliard tekort Gevaarlijke situatie in Mantsjoerije De Elf Partijen Staatsbegrooting voor dit jaar verschenen Belastingen enz, f 2.4 milliard Waar komt de hoofdzetel der UNO saldi»! idp 9i^si|igo^ aipspuejigpaM j tii-sc^sc*^ 4*3>\LWL p'LlWlijl^l^p'ULW ULvJjJl Miumiltu; 15 April 191(1 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem IJmuiden: Kennemerlaan 154, Telef. 5437. Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14325 OOo Jimr«in\i Dirccteiir-Hool'dr.edactci Uitgave Stichting Voorlichting Abonnementen: p week 31 et. per kwartaal f 4 Postgiro -273107 Redactie 10600 Dir-Hoofdred 15054 BIJ de sluiting der candidaatstelling voor de Tweede Kamer hebben zich elf partijen aangemeld. Dat is veel minder dan er tn het strijdperk verschenen voor de vorige verkiezingen, die van 1937. Het is maar één meer dan de helft, want toen waren er twintig. Daarvan bracht even wel maar 50 procent het tot een vertegen woordiging in de Tweede Kamer, die in de periode 19371940 dus tien partijen telde. In ons nummer van Vrijdag hebben wij de nauwkeurige cijfers van 1937 nog eens vermeld- Zij zijn maar ten deele bruikbaar als vergelijkingsbasis voor de komende verkiezingen, omdat nu een andere partijen-indeeling tot stand is ge komen en een groep die toen vier zetels in de Kamer telde, de N.S.B., gelukkig is weggevaagd. De eenige partijen van 1937, die thans in onveranderde eigen formatie aan de start zullen komen, zijn de R.K., die toen 31 zetels behaalden, de A.R., die er toen 17 verkregen en de communisten, van wie 3 vertegenwoordigers in de Kamer zitting namen. Er was evenwel nog een andere reden om aan de cijfers van '37 te herinneren. Die was, dat ik er nog eens de aandacht op wilde vestigen in welke mate de Duitsche en N.S.B.- propaganda, die over „vijftig partijen" placht te fantaiseeren, gelogen heeft. Andere leugens, even systematisch in „Vova" en dergelijke organen gelanceerd, waren van hetzelfde gehalte en soms nóg heel wat kwaadaardiger. Het zal ons niettemin allen verheugen dat de twintig partijen, die in '37 ver kiezing nastreefden, nu tot elf zijn terug gebracht. Dat is een gevolg van het nieuwe streven naar samenbundeling van krachten en de nieuwe afkeer van ver splintering, die tot de meest verheugende verschijnselen van dezen tijd behooren. Tot het elftal partijen behooren ook nu nog eenige kleine groepjes. Het staat te bezien of zij zetels zullen veroveren Met zekerheid kan niemand dat voorspellen. Te verwachten is evenwel, dat ook het aantal in de Kamer vertegenwoordigde partijen lager zal zijn dan in 1937: dus lager dan tien. Men moet nu wel een grooten aanhang hebben om het zelfs maar tot één Kamer zetel te brengen. Tengevolge van bevol kingsaanwas in de verloopen negen jaar tijds en van de uitbreiding van het kies recht tot de 24- en 23-jarigen is het kie zerscorps zoo sterk vergroot, dat het op 5.400.000 geschat kan worden. Bij de te verwachten algemeene belangstelling zal het aantal thuisblijvers percentsgewijs ge ring zijn, zoodat de kans bestaat dat vijf millioen geldige stemmen zullen worden uitgebracht en de kiesdeeler één hon derdste van dit totaal de 50.000 bereikt. Dit zou dus het aantal zijn, noodig om een Kamerzetel te veroveren. Te verwachten is, dat de onzekerheid over het resultaat van den stembusstrijd op 17 Mei tevoren wel eenigszins ver minderd zal worden. Daar zullen onge twijfeld de Instituten tot onderzoek der Publieke Opinie voor pogen te zorgen. Zij hebben een paar maanden geleden al pogingen gedaan, maar die bleken voor barig, want verscheidene partijen hebben zich pas later aangediend Bovendien heb ben velen ook nu hun stem nog niet defi nitief bepaald en zijn anderen van mee ning veranderd ten gevolge van bepaalde gebeurtenissen en verschijnselen in dezen bewogen tijd. Voor den oorlog was het te voren tellen dei neuzen, waarbij men zich dan vooral liet leiden door vroegere ver- kiezingsijuitslagen, een heel wat gemak kelijker taak dan nu. Inmiddels zijn de Instituten op het tooneel verschenen. De zuster-instellingen in Amerika, Engeland en /.weden hebben bij verkiezingen voor spellingen gegeven, die nooit meer dan 2 procent "van den uitslag bleken af te wijken. In Zweden heeft men zelfs een voorspelling geleverd, waarbij de afwij king maar 0.7 procent was. Het zal dus voor de Nederlandsche navolgers van het Gallup Institute zaak zijn, ook niet meer af te wijken dan twee procent. Bereiken zij dat, dan zullen zij er groot vertrouwen in hun voor ons land nog nieuwe han delsartikel mee vestigen. Ik heb een ver moeden dat zij, gezien de huidige bewe gelijkheid van „het politiek gesprek" in ons land, de neiging zullen hebben om zoo lang mogelijk met hun voorspellingen te wachten. Het eenige dat men thans met vrij groote zekerheid kan profeteeren is, dat geen enkele partij de volstrekte meerder heid in de Kamer dus minstens 51 zetels zal behalen. Het vooruitzicht is derhalve, dat na de verkiezingen twee of meer partijen samenwerking zullen moe ten zoeken om een regeering tot stand te brengen, die op een Kamer-meerderheid steunt. Laat ons hopen dat wij in Neder land niet in het soort slop zullen belan den. waartoe de Fransche en de Belgi sche Kamerverkiezingen hebben geleid. Waarschijnlijk is dat niet, des te minder omdat de wil tot samenwerking in ons land grooter schijnt dan in België en Frankrijk en de troefkSarten hier ook anders verdeeld lijken te zijn De verkiezingscampagne der partijen moet nog tot volle kracht groeien. Die zal haar invloed op den uitslag doen gel den en het is duidelijk dat naast de Indo nesische kwestie vooral de vragen van het toekomstige financieelc en economi sche beleid van belang zullen zijn. Zij houden velen bezig en met reden. Vele kiezers zullen daaromtrent en omtrent Op den gewonen dienst van derijksbegrooting wordt voor 194G een batig ealdo van 1G3.047.G48 geraamd, dat bestemd is tot bijdrage aan den buitengewonen dienst. Deze sluit dan met een nadeellg saldo van 2.216.1 34.2G7. Dit tekort blijkt dus belangrijk minder te zijn dan het reeds eer aangeduide deficit over 19 4".. dat thans wordt geraamd op ruim 3.5 milliard. De vorm der nota is in zooverre geheel nieuw, dat voor het eerst een nationaal budget is opgenomen. Dit maakt onderscheid tusschen vier groepen van huis houdingen, n.l. de gezinshuishoudingen, de bedrijfshuishoudingen, de overhoids- huishoudingen en het buitenland. Daarnaast wordt nog afzonderlijk de kapitaal markt behandeld, die de credietbehoeften van het bedfijfsleven en van de overheid tbt een totaal van 3 milliard zal moeten bevredigen. Buitenlandsche leeningen en buitenlandse he activa kunnen 1.8 milliard opbren gen. De resteerende 1.2 milliard zullen moeten worden verkregen uit besparingen, daar een lnflationistische geldcreatie anders niet te vermijden zou zijn. Het monetair evenwicht zal alleen ge handhaafd kunnen blijven door een com binatie van zes middelen, n.T.: 1. Opvoering van de arbeidsproductivi teit: 2. handhaving der consumptie op het bestaande niveau, met een minimaal noodzakelijke aanvulling van de voorraden duurzame consumptiegoe deren; 3. zoo groot mogelijke besparing als uit vloeisel van beide voorgaande mid delen; 4. coocentratie van den invoer op die goederen, die de arbeidsproductivi teit kunnen verhoogen; 5. opvoering van den export van goe deren en diensten met opoffering van een verhooging der binnenlandsche consumptie, om een zoo groot moge lijk deel van den invoer te kunnen betalen; 5. Intcring van vermogen in het bui tenland om het tekort op de betalings balans aan te vullen, dat niet door buitenlandsche leeningen kan wor den gedekt. GEWONE DIENST. De uitgaven van den gewonen dienst in millioenen guldens zijn: verdubb. uitg. 1946 2e halfj. 1945 Huis der Koningin 1.6 1.6 Hooge colleges van staat en kabinet der Koningin 2.8 2.5 Alg. oorlogvoering van het Koninkrijk 2.5 1.6 Buitenl. Zaken 15.8 22.5 Justitie 75.0 112.8 Binnenl. Zaken 234.8 147.1 Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.. 235.1 190 8 Nationale Schuld 716.9 656.4 Financiën 112.5 98.1 Oorlog 1933 421.7 Marine 248.8 181.4 Openb. Werken en Wederopbouw123.3 149.8 Verkeer en Energie 59.9 55.5 Handel en Nijverh. 28.0 24.5 Scheepvaart6.6 7.9 Landb.. Visscherij en Voedselvoorziening 61.4 55.8 Sociale Zaken 107.4 130.9 Overz.Gebiedsdeelen 53 53 Onvoorz. Uitgaven. Bijdrage aan den buitengew. dierust(7b) 163.0 Totaal 2394.0 2269.7 Indien de benoodigde materialen in ruimere mate beschikbaar komen, zal in 1946 worden overgegaan tot uitvoering van rijkswerken, welke destijds ter be vordering van de werkverruiming zijn goedgekeurd (Werkfonds). De post voor dekking van het bedrijfs verlies van de Nederlandsche Spoorwe gen over 1945, is pro memorie uitgetrok ken, in de verwachting, dat dit verlies door het overschot over 1944 zal worden opgevangen. De kosten van de politie in de 8 groot ste gemeenten des lands komen weer ten laste der gemeenten. (Dus ook Haarlem.) Hoogere bedragen zijn uitgetrokken voor een salarisverbetering bij het onderwijs. Verder zijn hoogere bedragen noodig voor sociale jeugdzorg, de bemoeiing van het rijk op het gebied van muziek, tooneel en letteren. Op den buitengewonen dienst zijn bedra gen'uitgetrokken voor buitengewone uit gaven. De uitgaven voor de pacificatie van Indië en de liquidatie der oorlogsvoering, inbegrepen het nadeelig saldo van het Scheepvaartfonds, worden voor 1946 ge raamd op 712.6 millioen. Op de gewone begrooting van 1946 is 102.3 millioen gebracht, de resteerende f 610.3 millioen worden overgeboekt om later te verreke-v nen. 338.5 millioen wordt geraamd voor steun bij den herbouw, waaronder ver staan wordt de uitgaven in verband met oorlogsschade, andere schadevergoedingen zee- en luchtvaartverzekeringwet. land- bouwherstel. uitkeering aan de Neder landsche Spoorwegen voor bedrijfsschade als gevolg der spoorwegstaking. Ten laste van 1946 zal daarvan slechts 6.7 millioen gebracht worden. Voor het op gang brengen van bedrijven, waaronder vallen het herstel van het wagenpark en de Rijn- en de binnenvloot, is 5.7 millioen geraamd. Het Prinselijk Paar bij zijn terugkeer van zijn Scandinavische reis. Itij aan komst op liet vliegveld 8oesterberg Terwijl de Russen onder bevel van maarschalk Malinofski zich strikt houden aan den afgesproken ontruimingsdatum van Mantsjoerije, liggen groote contin genten Chineesche communisten op de loer om de regeeringstroepen voor te zijn bij het bezetten der vrijgegeven plaatsen. Vooral rond de stad Tsjangtsjoen, het voormalige hoofdkwartier der Russen, dat door hen Zondag werd ontruimd, is de situatie critiek, daar er naar schatting 30.000 man communisten rond de stad lig gen, dte reeds begonnen zijn met aanval- meer nijpende kwesties ik denk aan rechtszekerheid en zuiveringsbeleid duidelijke verklaringen van de candidaten verwachten. Daar is groote behoefte aan. R. P. nizoen regeeringstroepen heeft het bevel over de stad van de Russen overgenomen en is bezig met maatregelen te treffen om het hoofd te bieden aan eventueele troe belen. De communisten motiveeren hun pogin gen om de geëvacueerde steden te bezet ten in strüd met liet Chineesch-Kusissch verdrag, met de bewering dat dit verdrag niet uitdrukkelijk vaststelt, welke troepen de steden in N.-O. China moeten overne men. „De communistische troepen 7-ijn ook Chineesche troepen en hebben dus even veel recht om de steden te bezetten als de troepen der Kwomintang" aldus verklaar de generaal Tajoe En Lai. de communis tische vertegenwoordiger te Tsjoengking. De strijdkrachten der centrale regeering worden pas aan het einde van deze week te Tsjanetsjoen verwacht; een klein gar- len op de buitenwijken en het vliegveld. Het woord is aari. Winston Churchill: Zij, die goed een oorlog kunnen winnen, kunnen zelden een goeden vrede maken en zij, die een goe den vrede kunnen maken zouden nooit den oorlog hebben gewonnen. (Uit: My Early Life) Ruim tweemaal meer dan in 1945 De middelen van den gewonen dienst bedragen in totaal 2.394 024.742 gulden, waarvan 2.206.300.000 gulden aan belas tingen. De geraamde opbrengst is als voljt verdeeld: (in millioenen guldens) Omschrijving: 1946 1945 inkomstenbelasting 890 0 480.0 loonbelasting 250.0 dividendbelasting 8.0 voorheffing van in het bui tenland geaccumuleerde in komsten 55,0 vermogensbelasting natuur lijke personen 100,0 10.0 vermogensbelasting voor li chamen 33.0 10,0 vennootschapsbelasting 115.0 100,0 commissarisscnbelasting 1,0 1,0 vereveningsheffing 110.0 90.0 motorrijtuigenbelasting 15.0 invoerrechten 25.0 1,0 statistlekrecht 1,3 accijns op zout 6.5 3.0 accijns op wijn 0.6 bijzondere wijnbelasting 0.3 accijns op gedistilleerd 22,0 7.0 accijns op bier 25.0 10,0 accijns op .suiker 50,0 20,0 accijns op tabak 120.0 24.0 belasting op gouden en zil veren werken 0,6 omzetbelasting 300.0 100.0 rechten van zegel 8.0 5.0 rechten van registratie 10.0 6.0 rechten van successie 60.0 45,0 2206.3 912.0 Bij de inkomstenbelasting 1945 is be grepen de loon- en dividendbelasting In 1945 was de motorrijtuigenbelasting bij het hoofdstuk openbare werken en we deropbouw opgenomen tot een bedrag van f 5.500.000. r Russische actie voor Geneve De Sovjet-Unie zou volgens den New- Yorkschen correspondent van „Observer" een actie op touw zetten om den perma nenten zetel van de Organisatie der Ver- eenlgde Volken, die volgens een eerder genomen voorloopig besluit in de Ver- oenlgde Staten zou gevestigd worden, naar Europa over te plaatsen., bij voorkeur naar Genève. De Russen zijn aanvankelijk de grootste voorstanders geweest van het voorstel om den zetel in Amerika te hou den, doch den laatsten tijd hebben zij in formeel pogingen In het werk gesteld om te agecren voor annuleering van dit be sluit. In Amerikaansche regeeringski ingen hoeft deze ontwikkeling diepen indruk gemaakt, vooral omdat sommige delega ties van de UNO blijk geven van ont stemming over de weinig spontane wijze waarop het vestigen van den hoofdzetel der Verecnigde Volken in Amerika is be groet, terwijl zij zelfs de wenschelijkheid reeds bespreken, naar Europa te gaan. Men neemt echter aan dat de meerderheid der -delegaties geen verandering zal wil len aanbrengen en met name Engeland zal zich zeker verzetten tegen een eventueel, voorstel tot het overbrengen van den zetel naar Europa. Nog dit jaar een volkstelling Thans bevestigt een bericht uit Den Haag de mededeellng die wij reeds een maand geleden deden, dat het in de be doeling van de regeering ligt te bevor deren, dat per 31 December van dit jaar een volkstelling zal kunnen worden ge houden. Hieraan zullen dan worden ver bonden een beroeps- en een woningtelling. AGENDA MAANDAG IS APRIL. Brinkmann: Lezing H. C. Verkruysen. SS uur. Kr. Halsmuseum: Tentoonstelling 19—17 uur. Kenibrandt Theater: Le Bonheur (14 j». Palace: De Zwarte Kamer. (16 J.I. Luxor: R"<1 Wagon (IS J.). Deze drie bioscopen, 14. 16.1S. 1» en tl.15 uur. Krans Hals: Zet 'm op George. 14, 16.30, 19 en 21.16 uur. DINSDAG 16 APRIL. Bioscopen; als Maandag.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1