miiD
Kiest de
OTo/SIEN?
Regeering wil republiek
op Java en Madoera erkennen
MAATSCHAPPELIJKE
ORDENING en
GEESTELIJKE
VRIJHEID
DE GRONDSLAGEN
VAN HET NIEUWE
NEDERLAND
- KOOPMANS'
njv/KiNDERMEEL
H
Een unicum
Grondfout
van huidigen Indischen toestand:
Weerbericht
/Vaca^tt^
Korf en
Bondig
I
Minister Logemann heeft gistermiddag
in de Tweede Kamer een regeeringsver-
klaring over Indonesië afgelegd, waarvan
we gisteren in een deel onzer oplage reeds
een en ander hebben gepubliceerd De
minister zeide, dat toen de bespre
kingen in Batavia in een impasse-
dreigden te geraken, omdat de natio
nalisten de erkenning van de „repu
bliek Indonesia'' als onafhankelijken
staat eischten, de lt.-gouv.-gen. het vraag
stuk heeft benaderd langs de lijnen, die
in Fr. Indo-China zijn gevolgd. Dat is ge
schied. omdat de nationalisten waardee
ring leken te hebben voor die oplossing,
maar onder nadrukkelijke vastlegging, dat
hij niet gemachtigd was de grenzen van de
xegeeringsverklaring van 10 Februari 1946
te overschrijden.
Dit heelt geleid tot het denkbeeld van
een erkenning der „republiek Indonesië",
als onderdeel van een federatief gemeene
best Indonesië, dat zelf deelgenoot is van
het Koninkrijk der Nederlanden.
Aan Nederlandsche zijde bestaat de aan-
faekkelijkheid van deze oplossing hierin,
dat de bereidheid van de republiek om als
constitueerend deel van Indonesië te tre
den in het Koninkrijk, het loslaten van
de revolutie inhoudt. Tot de erkenning van
de souvereiniteit van het Koninkrijk was
men bereid en daarnaast is uitgesproken
de bereidheid om de toekomstige struc
tuur van Indonesië in het algemeen te
baseeren op de beginselen, die belichaamd
waren in de verklaring van 10 Febr. 1946.
Erkenning van de republiek als een der
onderdeelen van het gemeenebest Indo
nesië brengt in gcenen deele mede, dat
het Koninkrijk die zeggenschap uit han
den zou geven, die het behoeft om een
bevredigend functioneeren van het nieuwe
staatsbestel te waarborgen. Erkenning van
de republiek op dezen voet past zeer wel
in het kader van de verklaring van 10
Febr 1946
De regeering blijft echter eraan vast
houden, dat de bevoegdheden van den ver
tegenwoordiger der Kroon, geldend voor
het geheele gemeenebest, ook van kracht
blijven voor de constitueerende onderdee
len. Deze bevoegdheden worden den ver
tegenwoordiger der Kroon voorbehouden,
opdat de verantwoordelijkheid zal kunnen
worden gedragen voor de eerbiediging der
fundamenteele rechten, voor goed bestuur
en goede financiën..
Minister Logemann zeide verder, dat het
voor de regeering vaststaat, dat de groep,
<3ie op dit oogenblik het geenszins onaan
gevochten gezag in de republiek draagt,
representatief wordt geacht voor het na
tionale streven, ook van die Indonesiërs
op Java, die zich om allerlei redenen niet
met de republiek hebben willen in-
Echter niet op Sumatra
laten, zooals b.v. mr. Mas Slamet.
De groep Sjahrir c.s, is bereid, ter wille
van het tot stand brengen van een ac-
coord, waardoor het wapengeweld een
einde zal kunnen nemen, haar aanspraken
te beperken tot die gebieden, waarover
de republiek werkelijk gezag uitoefent.
De Nederlandsche regeering en de In
donesiërs hebben verschillende inzichten
betreffende de uitgestrektheid van dit ge
bied. De Nederlandsche regeering is be
reid te erkennen, dat de republiek Indo
nesië gezag uitoefent over die deelen van
Java en Madoera, die niet behooren tot de
door de geallieerde troepen beschermde
gebieden. De „republiek" maakt echter
ook aanspraken op Sumatra, het grootste
deel van Celebes en een aantal andere
eilanden.
De Nederlandsche regeering is evenwel
niet bereid op Sumatra, waar in vele stre
ken regeeringloosheid heerscht, en andere
eilanden op dit moment haar gezag op te
geven. Zij verwacht, dat deze gebieden in
vrijheid hun voorkeur te kennen kunnen
geven. Het is mogelijk, dat dan geheel
Indië de voorkeur zou geven aan een re
publiek Dit zou in dat geval beteekenen.
dat'Indonesië een enkele staat zou worden
in plaats van een federatie.
Aan Indonesische zijde bleek men eenigs-
zins wantrouwend te staan tegenover de
gedachte, dat Indonesië een federatieven
vorm zou krijgen, omdat men daarin een
poging zag om te verdeelen en te heer-
schen. Men had ook bezwaar tegen den
term „gemeenebest", omdat deze het fede
ratief element onderstreept en omdat er
geen goede vertaling voor is te vinden.
Daarom stelden zij den term vrijstaat voor
waartegen de Nederlandsche regeering
geen bezwaar heeft, mits er zich geen
misverstand omtrent den status van Indo
nesië binnen het Koninkrijk aan hecht
De Nederlandsche regeering heeft nog
nadrukkelijk erop gewezen, dat in de re
publiek nog te veel Japansche invloeden
op allerlei wijzen werkzaam zijn gebleven.
Afzonderlijke toezeggingen kunnen niet
worden gedaan. Alles moet zich tenslotte
samenvoegen tot een aanvaardbaar geheel.
Tcnslotte heeft de regcering met na
druk gesteld, dat de bevrijding en in
veiligheid brengen van de geïnterneer
den door haar wordt beschouwd als
een absolute fatsoensplicht, welks ver
vuiling /-ü verwacht zonder ecnige
binding aan welke voorwaarde dan
ook.
in ttk ytu~al
groeien zullen ze
UOft
Nederlandsche
Handel-
Maatschappij N.V.
Onze clienten, die vroeger een crediet
tegen zeikerheid van credlet-hypo-
theek o® hun vastgoed met ons sloten
en daarvan do laatste Jaren geen
gebomik maakten, kunnen er nu weer
over beschikken. Wij geven ieder
zakenman in overweging, zoo hij uit
breiding van
zijn beedvijfs-
kapitaaJ be
hoeft, met ons
te overleggen
of een cr edict-
hypotheek in
zijn behoeften
kwn voorzien.
AGENTSCHAP HAARLEM
GR. HOUTSTRAAT 1, TEL. 15990
S. L. MANSHOLT
Mm tan Voedselvoorziening
Landbouw en Visserij
Sluitende Gemeentebegrboting
niet,minder dan
f 35.000. Dit is zeker'een unicum, want vrij
wel alle gemeenten kampen met groote te
korten op de begrooting.
Repatrieeringsnieuws
De „Tarakan" Is gisteravond met 122 repa-
trieerenden in Rotterdam aangekomen; de
passagiers zullen heden naar de plaats hun
ner bestemming worden vervoerd.
De passagierslijsten van de „Sommelsdijk".
welk schip vermoedelijk op 9 Mei in Rotter»
dam (niet Amsterdam) zal aankomen, zijn
bij onze bureaux en in de etalages van Vroom
en Dreesmann te raadplegen
„Souvereiniteit ging naar bezettende macht over
(Commissie Van Poll)
De grondfout van den huidigen toe
stand in Indië, aldus is de conclusie
van de commissie-van Poll na haar
reis, ligt in de omstandigheid, dat de
Nederlandsche souvereiniteit aldaar
erkend door de geallieerden niet
berust bU de Nederlandsche of Ned.-
Indisclie regeering, maar by de bezet
tende macht.
Verder wordt in het rapport gezegd, dat
indien onmiddellijk na de capitulatie van
Japan, midden Augustus 1945, volgens
de plannen der geïnterneerde Nederlan
ders het bestuur was overgenomen door
den vice-voorzitter van den Raad van
Indië, den heer Spit bij afwezigheid
van den Gouv. Gen. door de Indische
staatsregeling aangewezen, een heel ande
re toestand zou zijn ingetreden. De overige
bestuursambtenaren in de kampen, die
daartoe fit waren, hadden onmiddellijk
naar hun standplaatsen moeten terugkee-
ren en, voorzoover het mogelijk was, het
inheemsche bestuur en de politie moeten
herstellen. Voorts hadden de overige
mannen uit de burger- en krijgsgevan
genkampen direct van Japansche wape
nen moeten zijn voorzien en aan de Ja
panners had het bevel moeten zijn ge
geven de orde te handhaven niet op eigen
gelegenheid, zooals nu is gebeurd, maar
onder de opperste leiding van het her
stelde Nederlandsche bestuur. Dan zou
volgens de commissie, alles zijn ver
meden, wat nu is gebeurd, want de in
heemsche bevolking was na de capitu
latie van Japan de Nederlanders zeer wel
gezind en de Japanners waren buiten
gewoon onderworpen en bereid de be
velen te aanvaarden.
De ex-geïnterneerden verdedigen deze
hier genoemde conclusies en zij zijn ver
bitterd. dat zelfs maar weinig eerbied
wordt betoond voor de helden, die het
slachtoffer zijn geworden van de onder-
grondschc beweging. Zij hebben hun plan
nen niet kunnen uitvoeren, omdat Mount-
batten met instemming van de regeering
van Australië 'alle geïnterneerden bevel
gaf in de kampen te blijven.
De commissie zegt, dat cr groot gebrek
i6 aan openbare critiek en dat op dicta
toriale wijze de voorlichting wordt scheef
getrokken.
De republiek.
De commissie zegt, dat de republiek een
Japansch maaksel is. De werkelijke be-
teekenis van de regeering der republiek
schetst zij door erop te wijzen, dat het
Westelijk deel van Java, Bantam, zich
al van de republiek heeft losgemaakt.
Ook moet de regeering telkens opnieuw
erkennen, dat er dingen gebeuren, waar
tegen zij machteloos staat en waarvoor
zij de verantwoordelijkheid afwijst.
Omtrent de gruwelen, wordt in he
rapport gezegd, dat een bende van der
gelijke gruwelen, elders gepleegd, üc
wereldpers van verontwaardiging zou
hebben doen trillen.
De commissie heeft niet met zekerheid
kunnen vaststellen of de landing van
Christison tegen advies van den Engel-
schen Geheimen Dienst een gevolg is
geweest van aandrang van Nederland
sche zijde om troepen te sturen, zwak of
slerk. De handelingen van dezen generaal
hebben de staatkundige verhouding aller
ongunstigst beïnvloed. Zij hadden ten doel
buiten de politieke verhoudingen te blij
ven en zich niet te mengen tusschen
Nederlanders en Indonesiërs. Zij hadden
echter tot gevolg een sterke begunstiging
van de z.g. regecring der Repoeblik In
donesia.
De commissie verklaart de beschikking
te hebben gekregen over gegevens, waar
uit komt vast te staan, dat er verbindin
gen bestaan tusschen de „Repoeblik In
donesia" en communistische organisaties
in het buitenland.
Hoewel de commLssie overal in Indië
het verlangen naar zelfstandigheid con
stateerde, moest zij evenzeer vaststellen,
dat bij groote groepen nationalitisch
voelenden oen hegemonie van Java niet
zal worden geduld.
Doodenherdenking
in de beide Bavo's
Maandagavond zal het Comité „Eere
schuld en dankbaarheid" in de beide
Haarlemsche Bavokerken (Groote Markt
en Leidschevaart) een avond houden ter
nagedachtenis aan de, sinds den lOen Mei
1940 gesneuvelde Nederlandsche militai
ren. Dc herdenkingen beginnen resp. om
20 en 19.30 uur. Verschillende sprekers,
zoowel uit de Protestantsche als uit de
Katholieke geestelijkheid zullen het woord
voeren. Medewerking verleenen Lucien
Louman (bariton) en de organist Dolf
DE DISTRIBUTIE
De peiiodieke uitreiking van distributie
bescheiden geschiedt op Maandag 6 Mei te
Haarlem voor de letters Por, Q en R t.m. Rus.
Voor Zandvoort zijn op Maandag 6 Mei de
letters AE. aan de beurt.
In Heemstede uitreiking schoenenbonnen
op 6 Mei .van de letters A en B.
HaarïemscKe Vereeniging
voor Volksontwikkeling
'Tot
neuwerking besloten.
In een ten Stadhuize, onder voorzitter
schap van den wethouder van onderwijs,
den heer D. J. A. Geluk, gehouden verga
dering van vereenigingen op het gebied
van volksontwikkeling, werd besloten tot
het instellen van een centraal comité,
welks doel zal zijn om tot een gezamenlijk
optreden naar buiten te komen. Een rap
port zal worden opgesteld over de prakti
sche mogelijkheden om een Haarlemsche
cultuurgemeenschap te stichten op zoo
ruim mogelijke basis. Een gemeenschap
pelijk winterprogramma zal worden samen
gesteld van al hetgeen in Haarlem op cul
tureel gebied zal passeeren, waarbij zoo
wel aan cursussen, lezingen, voordrachten,
tentoonstellingen, musea, bibliotheken,
cultuurfilms, als aan natuur-excursies ge
dacht is. Men wil daarmee voorkomen een
groote spreiding van gelijkgerichte
krachten en een zoo massaal mogelijk be
leven van al hetgeen op dit gebied in
Haarlem zal gegeven worden.
Als algemeen secretaris fungeert de heer
V. de Wit, wiens adres hiervoor is:
Stads-Bibliotheek, Haarlem.
Geldig van Vrijdagavond tot Zaterdag
avond. Matige, langs de kust tijdelijk vrij
krachtige wind uit Noord-Oostelijke
lichting, plaatselijk ochtendnevel. Over
dag uitgestrekte wolkenvelden. Droog
weer; ongeveer zelfde temperaturen als
vandaag.
8 dagen,
/88,so olies inbegrepen
cebuto-hk; ISBUKEAUX
en int. Kantoren Ned. Spoorw.
fr arme pap
op t tvcrki
Daarvoor behoeft U
slechts ccn flesch warme
melk en een pak Brinta
mee te nemenEven
roeren en een stevig bord
pap is gereed?
NU ZONDER BON!
Voetbal van Zondag
Stormvogels bezoekt DHC, dat eenlgen
tijd de leiding heeft gehad, maar nu wat
achterop is geraakt. Dc IJmuidenaren daar
entegen hebben het Blauw Wit vorigen
Zondag bijzonder lastig gemaakt, zoodat een
succesje voor hen niet geheel uitgesloten
geacht moet worden, al geven wij den Delf
tenaren dc beste kansen.
Haarlem bezoekt VDC en wij zijn nog
steeds niet al te zeker van onze kampioens-
candidaten, die zich den laatsten tijd te
vreden stellen met magere overwlnninkjes.
In ieder geval is VUC op eigen terrein las
tig, zoodat het hard werken geblazen is
voor de rood broeken. RCH ziet zich weer
tegenover een kopploeg geplaatst: ditmaal
een uitwedstrijd tegen het sterke TOG. Wij
geven den Heemstedenaren niet veel kans.
maar hopen het beste. TOG heeft zich ten
minste serieuze kampioenschapsaspiraties
aangemeten.
In 3C is het programma volkomen gewij
zigd. TYBB ontvangt DEM, dat zich te laat
van zijn kracht bewust werd, doch ook dit
maal wel zal winnen. De Zand voortmeeu
wen gaan by DTS op bezoek. Deze strijd
kon wel eens spannend worden, want DTS
wist vorige week HFC te verslaan.
ADO ontvangt* Terrasvogels. De Sant
poorters hebben iets betere kansen, al zou
het ons niet verwonderen als deze wissel
vallige ploeg verloor.
Voor de 4e klasse zijn alsnog vastge
steld IEV—Zeevogels: Uitgeest—VVB, EHS
BSM. DCOVVD; THBOnze Gezellen;
SpnarnevogelsVliegende Vogels.
Een hek voor den
bevrijdingsboom
Op 27 Juli 1945 plantten de buurtbewoners
van de Dijkstrant en omgeving een bevrij-
dingsboom. Ter gelegenheid van de herden-
ding van de bevrijding zal vanwege de buurt-
vcreenlglng „De Glasblazers" een hek om
dezen boom worden geplaatst op Zaterdag 1
Mei om half drie. Tevoren zal het muziek
korps Apollo" een muzikale wandeling
door de buurt maken.
BINNENLAND
In de Groote Kerk
te 's Gravenhage had
Donderdagavond een
herdenkingsavond plaats
ter gedachtenis van de
gevallenen van land
en zeemacht De plech
tigheid werd door Prin-
ses Juliana. Prins Bern-
hard en vele autoritei
ten bijgewoond. De mi
nisters van marine en
van oorlog voerden het
woord
Aan den heer A. F.
J. Portielje zal 13 Mei
vanwege den Senaat der
Amsterdamsche Univer
siteit een eeredoctoraat
in de wis- en natuur
kunde worden verleend.
Spel met den dood.
Een 9-jarig kind te Ren.
kum werd gedood toen
hel met een hamer op
een gevonden projectiel
sloeg, dat ontplofte. Een
7-jarig kind werd daar
bij gewond.
Per m.s. Tarakan
zullen 4 Mei het tweede i
en derde regiment van
de in Nederland opge-
leide mariniers uit Am
sterdam naar de ,Oost
vertrekken.
De oogst van aard
beien belooft dit jaar
goed te zullen uitvallen.
Haarlem en Omgeving
Op de Haarlemmer
weg te Halfweg schrok
een paard van een
melkwagen voor de
tram, waardoor de mo
torrijder J. M., die er
naast reed werd aange
reden. Hij bleef met een
ernstige hoofdwonde be
wusteloos liggen. Dr.
Honing verleende ge
neeskundige hulp. Een
6-jarige duo-passagier
bleef ongedeerd.
In den nacht van
30 April, zijn uit een ga
rage aan den Bleekers-
vaar!weg te Heemstede
ontvreemd 6 autowlelen
met banden. Omstreeks
1 uur dien nacht stond
m den Burgemeester
van Lennepweg een
auto, waarmede die
autowlelen vermoedelijk
ztln vervoerd. Zij die
omtrent die auto inlich
tingen kunnen verschaf
fen, worden verzocht,
daarvan mededeeling te
doen aan de politie te
Heemslede.
liet bloemencorso
Ie Bcnnebroek gaal mor
gen ook wegens geringe
deelneming niet door.
De Katholieke Volks
partU 'e Bennebroek
heeft voor de raadsver
kiezingen op de gros
lijst geplaatst H. C.
Breek, L. Wcyers, J. F.
v. Lierop, R. B. Lom-
merse, A. Teeuwen, B.
p Heemskerk, P. v.
Lierop en A. Otte.
De inspecteur van
•s rijks belastingen S.
Posthuma, hoofd van de
der belastin
gen te Winschoten is
in gelijke functie ver-
plaatst naar Beverwijk.
In de Ned. Hcrv.
Kerk, Ramplaan, Over-
veen. zal op Dinsdag 7
Mei de heer van Weste
ring spreken over Ver
nieuwing van den Pro-
testantschen Eeredienst.
Door den kerkeraad
der Gereformeerde
Kerk van Haarlem zijn
benoemd voor de Klcp-
persingelkerk tot ouder
ling dc heeren D. G.
Bosman,-F. van Egmond.
j, v. d. Vlies en s.
Weert en tot diaken de
heeren M, Hoogervorst
en F Schippers; voor
de Wilhelminakerk tot
ouderling de heeren J.
v. d. Engh, J. Klaassen
en G. Hazenberg en tot
diaken de heeren H.
Dammers en F. Homoet;
voor de Noord Schoter-
kerlf lol ouderling de
heeren G. J. Fylders en
J. P. Hebly en tot dia
ken de heer H. M. H.
Hartman; voor de Zuid
Oosterkerk tot ouder
ling de heer J. G.
Jochems en tot diaken
de heeren C. v. d. Sar
en L. Silvis.
Dc bevestiging en
Intrede van cis. W. C. v.
d. Brink van Heemstede
als predikant van de Ge
reformeerde Kerk van
Veenendaal zullen plaats
hebben in één dienst
op Donderdag 6 Juni.
Het perceel Rusten-
burgerl.ian 121 is door de
gemeente Haarlem aan
gekocht In verband met
de saneering van het
Rozenprieel.
7tin M2 grond aan
de Claes van Ruyven-
straat zijn door de ge
meente Haarlem tegen
118 per M2 verkocht
aan .gebr Dik.
Van het industrie
terrein aan den Waar
dei weg zijn door B. en
W. 848 M2 grond ver
kocht aan de Pakking-
fabriek HECO te Bao-
hoevedorp, legen i 12
JJW' M3,
