ft
Tusschen vrijheid en vrede
ee kort erna
(\,Zij kunnen niet wachtengeen dag en geen uur
Er is wel geen onderwerp waarmede
de gemoederen in het in 't najaar van '44
bevrijde Zuiden zich van den eersten
dag der definitieve splitsing dat was
eigenlijk reeds bij het mislukken van
het geallieerde Arnhemplan zoo in
tensief hebben beziggehouden als dat
van de bevrijding van het Noorden en
Oosten, van het land boven de rivieren
en Noord-Limburg.
Naarmate de winter van 1944 vor
derde en de „line-crossers" zich meld
den bij de krantenredacties in het Zui
den. groeide de bezorgdheid om het
lot der nog bezette streken en de hoofd
artikelen der Zuidelijke bladen ver
toonden een treffende eenheid in het
steeds dringender wordende beroep
op de geallieerde legeraanvoerders, om
hunnen operaties wanneer het eenigs-
zins mogelijk was te richten op een
snelle verlossing der Nederlandsche ge
bieden. De radio-omroep Herrijzend
Nederland, die destijds nog in Eindho
ven zetelde, bracht tenslotte bijna da
gelijks op dringenden toon gestelde op
wekkingen lot hulp, die voorafgegaan
werden door reportages van den nood
in bezet Nederland aan de hand van de
mededeelingen, die de line-crossers ver
strekten en die, zooals achteraf bleek,
niet altijd vrij waren van overdrijving.
Zoo ontstond in bevrijd gebied een
koortsachtige spanning, die zich op
straat, in de kantoren, in de bladen en
overal waar meeningen werden gespuid,
ontlaadde in verontwaardigde commen
taren aan het adres van de Nederland
sche regeering, van de geallieerde com
mandanten en van iedereen die ook
maar in de verte werd geacht invloed
te kunnen uitoefenen op den loop der
gebeurtenissen.
Intusschen hadden de op touw gezette
hulpacties een massale medewerking
ondervonden: de opleiding van Roode
Kruisteams in Breda liep van stapel en
de aanmeldingen overtroffen de aantal
len die konden worden aangenomen.
Er werden pakjes klaargemaakt van al
lerlei spullen, die de Britten en later de
Amerikanen en Engelschen te koop aan
boden: sigaretten, blikjes melk en
vleesch, chocolade en andere kostbare
en houdbare artikelen. Het rantsoen was
ook in het Zuiden in die dagen aller
minst royaal, zoodat het niet goed mo
gelijk was daarvan nog iets over te
sparen, al hebben velen het desondanks
toch nog gepresteerd. „Zij kunnen niet
wachten, geen dag en geen uur" was de
door van den Broek „den Rotterdam
mer" voor de radio gelanceerde leuze,
die door de dagbladen werd overgeno
men in de telkens herhaalde slotzin
van hunne artikelen over de urgentie
van een geallieerd offensief tegen de
vesting Holland. De spanning steeg ten
top in de eerste maanden van 1945 en
zelfs de val van Berlijn ondervond geen
belangstelling meer temidden van de
teleurstelling over het als maar uit
blijven van de bevrijding der Noorder
lingen. „BERLIJN gevallen, Amsterdam
hongert dood" zoo luidde een headline
van een der bladen in het bevrijde ge
bied een kop die de verbitterde stern-
Herdenking te Heemstede
Op 3 Mei 1946 van des avonds 6 uur zullen
van alle openbare gebouwen en particuliere
woningen in deze gemeente de vlaggen
halfstok gehangen worden.
Om 7.30 uur zal een ieder, die daartoe in
de gelegenheid is, kunnen deelnemen aan
'n z.g. „herdenkingstocht", waartoe men zich
van 7.30 uur af kan opstellen op de Heem
steedsche Dreef tusschen Valkenburgerlaan
en Camplaan. Te 7.45 uur namiddag zal ver
volgens in volkomen stilzwiigen worden ge-
loopen vla Heemsteedsche Dreef, Jacob van
Campenstraat naar de plaats, waar een
Heemsteedsche verzetsstrijder werd doodge
schoten. Nadat men hier is aangekomen, zul
len Ie 8 uur, nadat 30 seconden tevoren door
middel van de brandweersirene dit tijdstip
is aangekondigd, op deze plaats twee minu
ten van volkomen stilte in acht worden ge
nomen. In overeenstemming met den geest,
die onze gevallen helden, die naamloos -tre
den, bezielde, zullen geen toespraken wor
den gehouden, terwijl ook geen vlaggen of
vaandels mogen worden medegenomen. Ook
moet in dit verband worden afgezien ven
het leggen van kransen of het eenigerlei
wijze publlceeren van namen van hen, die bij
deze plechtigheden betrokken zijn. Het bren
gen van een eenvoudige hulde door let
strooien van bloemen op de plaats der her
denking tijdens het defileeren langs deze
plaats door elk der deelnemers Is toegestaan.
Na het plechtig voorbij schrijden aan voor
noemde herdenkingsplaats zal de omgang via
Havenstraat en Raadhuisstraat tot het Raad
huisplein worden voortgezet.
Van 8.15 tot circa 9 uur des avonds zal op
het Raadhuisplein een interkerkelijke samen
komst worden gehouden Hier zullen drie
voorgangers van verschillende kerken het
woord voeren.
De aandacht van de ingezetenen wordt ge
vestigd op de mogelijkheid de centrale plech
tigheid in de Waalsdorperdulnen bij 's Gra-
venhagc, die door alle Nederlandsche zend es
pet radio za« worden uitgezonden, te be
luisteren. Daar zullen de eerste ,48 dooden"
en de honderden, die daarna aldaar gefu
silleerd werden, herdacht worden. Voor hen,
die geen radio hebben of die de inter-kerkc-
lijke samenkomst wenschen bij te wonen,
bestaat gelegenheid voornoemde plechtigheid
van 7.15 tot 8 uur nam. op het Raadhuisplein
te volgen. Hierna zal, na de 2 minuten stilte,
de Koninklijke Militaire Kapel het Wilhel
mus spelen, hetwelk zwijgend wordt aan
gehoord.
HUIDEN DER KERKKLOKKEN. Van 7.45
uur af tot 30 seconden vóór 8 uur des avonds
zullen de klokken van alle kerken, voor zoo
ver aanwezig lulden.
Het feestprogramma voor Zaterdag namen
wfj reeds in pns vorig
ming en de. teleurstelling duidelijk tot
uitdrukking bracht De redelijkheid, de
logica verdween langzamerhand en zoo
kon het gebeuren dat oorlogsvrijwilli
gers, die zich vlak na de bevrijding
hadden gemeld en nog niet waren op
geroepen, een adres richtten tot de Ne
derlandsche militaire autoriteiten om
hun wapens te verstrekkeh, opdat zij
een invasie in bezet gebied zouden kun
nen uitvoeren buiten de Britten en Ca-
nadeezen om.
Zoo kwam dan tenslotte de dag, die
een eind maakte aan het leed: wapen
stilstand. bevrijding, einde. De dag van
de glorieuze overwinning der geallieer
den was voor het Zuiden een dubbele
verlossing: behalve het einde van de el
lende, die vliegende bommen en gebrek
ook daar dagelijks veroorzaakten, be-
teekende het de verlossing uit een on
draaglijke spanning, die de vreugde der
vrijheid voor allen in het Zuiden had
vergald: de spanning over het lot van
de millioenen landgenooten, die wach
ten moesten tot het uiterste en „die niet
meer konden wachten, geen dag en
geen uur".
AGENDA
VRIJDAG 3 MEI
Hembramll: De Roode Aarde (18 j.). Palace:
De vierde bruidegom (18 j.). Luxor: Decem-
bernaeht (18 j.). Krans Hals: Zet 'm op
George. Alleen middagvoorstellingen 14 en
16.15 (16.30) uur.
ZATERDAG 4 MEI
Stadsschouwburg: Jubileum-revue „Het
Spaarnc", 20 uur Haarl. Kegelbond: Groot
Bal o.l.v. Brassine, 20 uur. Rembrandt. Pa
lace en Luxor, zie gisteren, 14, 16.15, 19 en
21.15 uur. Frans Hals: 14, 16.30, 19 en 21.15 u.
ZONDAG 5 MEI.
Stadsschouwburg: als Zaterdag. Gcm. Con
certgebouw: Bal van „Het Spaarne", 23 uur.
Bioscopen: als Zaterdag
MAANDAG 6 MEI.
Stadsschouwburg: als Zaterdag. Bioscopen,
als Zaterdag.
Woensdag 25: Boodschap van gen Eisen
hower aan de Duitsche bezetting van
Westelijk Nederland, waarin hij het uit
werpen van levensmiddelen voor de bur
gerbevolking aankondigt.
Donderdag 26: Om 16 uur fe Torgau aan
de Elbe contact tusschen Russen en Ame
rikanen; verklaringen naar aanleiding
daarvan in de drie groote hoofdsteden.
Zondag 29: Eerste voedselpakketten (GOD
ton) in de nabijheid van Rotterdam, Den
Haag en Leiden uitgeworpen. Mussolini
ter dood veroordeeld en geëxecuteerd.
Nieuwe Oostenrijksche regeering gevormd
onder leiding van den socialist Karl Ren
ner. Hardnekkige capitulatiegeruchten en
-berichten duiken van vele zijden op.
MEI
Maandag 1: De Reichsrundfunk maakt
Hitler's dood bekend. Rotterdamss haven.
10 uitwerpplaatsen en een straatweg vrij
gegeven voor voedselaanvoer.
Dinsdag 2: Berlijn gevallen. Grosz-admi-
ral Dönitz „Führer" van het Duitsche volk.
Von Ribbentrop te elfder ure afgezet.
Eerste levensmiddelenaanvoer door de
lucht bij Haarlem en Amsterdam.
Vrijdag 4: Om 20 uur wordt het eerste
bericht over de radio opgevangen omtrent
de capitulatie der Duitsche troepen in
Nederland, N.W. Duitschland en Denemar
ken tegenover veldmaarschalk Montgo
mery.
Zaterdag 5: Na doorfuifden nacht en een
zwaren hongerwinter geen bijltjesdag
Veel vlaggen en opgewekte gezichten. De
voedseltoestand is zorgerlijker dan ooit,
maar de goede vooruitzichten doen de
moeilijkheden van het oogenblik vergeten
Maandag 7: Duitschlands onvoorwaar
delijke capitulatie om 02.41 uur te Reims
door generaal Gustav Jodl geteekend.
Mobilisatie der Binnenlandsche Strijd
krachten in Nederland.
Dinsdag 8: Victory in Europe day. (V. E.
dag). De eerste Canadeezen in Haarlem:
Jeep no. 31.587.641 van No. 78 Canadian
Provost Corps B-section met lance-corpo
ral Jack Gordon achter het stuur.
Nederlands Volksherstel treedt in werking
Zondag 13: Het eerste Canadeesche dé
filé te Haarlem, op het Verwulft.
h
15 MEI 1940 Toen de Duitschers kwamen was er slechts grimmigheid
bij de bevolking.
8 MEI 1945 OOK EEN INTOCHT. Een heele uitbundige bevolking
wacht op kennismaking met de Canadeezen.
Matinée Mevr. R Bonset-Horst
Voor de Haarlemsche afdeeHng van de Ver-
eeniglng van Huisvrouwen heef; mevrouw
R BonsetHorst gistermiddag in bei Con
certgebouw een aantal oude en nieuwe ver
zen voorgedragen. Het was een wel zeer ge
varieerd programma, waarvan men den once-
iijksoortigon inhoud tocii met een beetje
goeden wil zou kunnen beschouwen als ge
concentreerd op de gedachte aan moeder en
kind. Vóór de pauze, na de tradltloneele drie
strofen uit het Wilhelmus: Cnmphuyzen.
Voondel enAndersen: er na Geerten
Gossaert, Dop Bles, Nijhoff, Boddaert en
Hemiëtte Roland Holst.
Het best kwam de declamatie tot haar
recht in het epische genre; gevoel en humor
spraken er uit de beide sprookjes: De Prinses
op de erwt en de minder bekende, maar in
deze voordracht ontroerende ..Geschiedenis
van een Moeder". De meer lyrische nummers
bleven niet altijd vrij van een overmatig
pathos; in de fragmenten uit Maria Stuart
en Goi ter's Mei waren zeer goede gedeelten.
Jammer, dat de declamatrice er niet steeds
rekening mee hield, dat zij in een groote
zaal en niet in een kamer sprak, waardoor
er voor de achterin zittenden wel eens iets
van haar voordracht verloren moest gaan.
Een zangkoor, onder leiding van Mejuf
frouw Cor Igesz en met muzikalen steun van
Mevrouw Mondriaan, wisselde de decla
matie af. H. G. CANNEGIETER
Herdenkingsavond Oud-B.S.-ers
De Vereeniging van oud-leden de r B.S.,
die eertijds gedetacheerd waren in het Ra-
darstation te Zandvoort, de ..Radarclub"I
organiseerde Donderdag een bevlijdingsbij
eenkomst in Rest. Brinkmann. die een stem
mig en gezellig karakter droeg.
Den heer A. G. Feye. voorzitter der Club.
hield een korte toespraak, waarin hij de
gevallen strijdmakkers herdacht. Hij knoopte
hier de overweging aan vast, dat thans de
levenden hulp noodig hebben en beval in dit
verband de inzameling van de Stichting
1940—1945 ten behoeve van de oorlogsgetrof
fenen aan.
Ans Bouter verzorgde een stijlvolle inlei
ding v#n dezen avond met Schumann- en
Chopin vertolkingen. Na de pauze trad de
illusionist Mervo op. die wonderbaarlijke
staaltjes van zwarte kunst vertoonde. De
Muco's zorgden voor de vroolijke muzikale
noot, en The Seven Club besloot met gezel
lige dansmuziek. Aan alle leden werd als
herinnering een smaakvolle uitgave van het
Wilhelmus aangeboden.
PREDIKBEURTEN
ZONDAG I MEI
IIAAKLEM. Ned. Herv. Kerk. Groote Kerk
Zaterdag 7.30: in het Koor C B Th. Enklaar
Zondag 10: Ds. Barger. 4: Llth dienst voor
Doofst, en slechth. 7: Bfjz. Kerkdienst. Nw.
Kerk 10: Ds. Dijkhuis. Noorderkerk 9: Ds
Waardenburg. 10.45: Cand Van Dok. Oos-
terkerk 10: Ds. van der Waal. Bakenessor-
kerk 9 30: Kinderkerk 10.45: Ds. A. Donszel-
mann Jr., te A'dam, Jeugddienst. Kapel ..Be-
thesda Sarepta" 9.30: E K. Llgtenberg. Kin
derkerk, 10.45: Ds. Mackaay. Alle-Dug-Kerk
van 7-7.30. beh. Zaterdag. Muz, medew. 6
Mol Mevr. Byisma, stads Evangelisatie. 10
en 7.30: J. Kal, Haarlem. Ztilderknpel 10 en
4: Joh de Heer. Red. v. ..Het Zoeklicht"
7 45: Jeugdsamenkomst. Opwekklngs,samen
komsten Donderdag 8: Joh. van Oostvcen,
Evangelist te Alkmaar. Vrije Evang. Ge-
meente 10: Inwjjdingsdlenst met Koorzang
5: Bed. H. Avondmaal. Geb. Waalseho Kerk
10 30. Ds. A R. de Jong. Christian Science
10: Ned. taal. 11.15: Engelsclie taal. Kvnng.
Lnth. Gemeente. 10.30: Prof. Dr H A van
Bak cl. Vereen, van Vr(jz. Hervormden. 1030:
Ds. A. van Biemen, Ifem. Geref. Gemeente
10.30: Dr. W R. M. Noordhoff Geref. Kerk
Kloppersingelkerk 10: Ds. L Hoorweg 5: Ds.
J. W. Siertsema. Wilhelmlnakerk 10 Ds. P
H. de Kleer. van Delft. 5: Ds. A M. Boeylngn
Zuid-Oosterkerk 10: Ds. A M Boevinga. 5:
Ds. L. Hoorweg Geref. Kerk (art. 31) 8 45:
geb. Chr. Geref. Gem. Floresstr.: Stud. D
Deddcns, van Kampen. 3: geb. Rem Gem!
Wllhelmlnastraat Dezelfde. Oml-Geref. Gem.
Maandag 7.30: Ds. E. van Dijk. van den
Haag Pinkstergemeente. 10 en 7.30: Open
bare Samenkomsten. Gemeente «les Heeren
10 en 5: Openb. Godsdienstoefening llerst.
A postZendingsgemeente. Wiihelmlnastr. 21
10 en 5: Godsdienstoefening. Het Kozekriil-
sers Genoot:schap 7.15: Tempeldienst C. L
J. Damme.
Evangelisatie Fr. Ilalsstr. Dinsdag 8: Sa
menkomst.
Ver. Doopsgez. Gein. 10.30: Ds Prerichs
Berkenstr. H.-N. 10.30: Ds. Hoekéma. 9 15:
MeJ. Schepers Jonge Jeugdkerk
Baptlste-Gem. 10 en 5: Ds. T. Jansma. 8:
Herdenkingssamenkomst.
Gemeente Gods. 9.30: Godsdienstoefening.
Geref. Gem. Dinsdag 7.30 Wijting.
Ned. Vereen, v. Spiritisten „llarmonla"
10.30: Wijdingsmorgen. J. v. Geelen, van
Heemstede.
fierst. A post. Zendlngsgonnonie. JacobfJ-
nestraat. 10 en 5: Godsdienstoefening
Egllse Wallonne. Dimanche 5 Mat 19.30:
Reunion du groupe de Jeunesse chez mr. et
Mme den Tex, Potgleterweg 3. Bloemendaal.
Geref. Kerk in H.V. 10 Ds G W van
Deth. Chr. Ger. Gein. 10: Ds. Holt'rop Her
denking bevrijding. 4.30: Dezelfde
IIAA KLEM- NOORD. Ned. Hert. Kerk. Ju-
linnakerk, 10: Ds. G. Koch. Immanuélkerk
10: Dr. H. v. d. Loos, H. Doop. 7: Ds. G.
Koch. Kon. Emmaschooi. Raafstr. 10: Ds.
G. H. v. d. Woord, Herdenking Bevrijding,
Jcugdgebouw Kanariestr 10: Kinderkerk.
f, Kerk. Noord Schoterkcrk 9 en 10.30:
Leger «les Hells. 10: Opdrachtsdienst.
6.45 Openluchtsamenk. op het Soendaplein
8: Verlossingsdienst o.l.v. Kapiteins Oord
Zondervan
Chr. Ger. Gemeente. 10.30 en 5: Ds J. C.
Maris.
HEEMSTEDE. Ned .Herv. Kerk. Kerk Wll-
hclminapleln 10: Ds Brlët. Kapel Nieuw
Vredenhof 10.30: Ds. Bartlema, Jeugdkerk-
dlenst. 5: Ds J. J. D. Valenton, uit Heerlen
laan. 10: Ds. A. Dondorp BIJz. Herdenkings
dienst. 7: Ds. W. C. v. d. Brink. Camplaan
10; Ds W. C v. d. Brink. Bijz. Herdenkings
dienst. 7: Ds. A. Dondorp Geref. Kerk (art.
31 KO 8.15 en 3: Ds J. Keizer
AERDEMIOCT. Rellg. Kring 10.30: Ds. T.
Jansma, uit Heemstede
BLOEMENDAAL. Ned." Herv. Kerk. 10- Ds
J. C van Dijk. Ned. Prot. Hond. 10.30: Ds.
P Eldering. Rem. pred. te Oegstgeest.
VrU«' Kath. Kerk (Haarl. Gem.) 10.30:
Gcz. H. Mis. Dankdienst ter gelegenheid van
de bevrijdingsdag.
Soefl-Betvrglng (Universeele Eeredlenst)
4 30: Geestelijke Bevrijding.
OVERVKKN. Ned. Herv. Kerk. 10: Dr. Ch.
de Bcus.
BENNEHROEK. 10: Ds. «J. G. Lekkerkerker
H, Doop.
