Haarlems Dagblad
Zz t£//f
Binnen tien dagen
De „afgehandelde" Perzische kwestie
Nieuwe beschuldiging van Hussein Ala
Dappere kerel
Visschersschepen
varen niet uit
Steenkool-crisis
in de Vereenigde Staten
Terug naar oorlogsrantsoeneering
Mussert
j J'JfP°N J»»u "ei!lf ,'»BI ;>U'![ 'OJ j
«be .Tnargan# No. J8S32
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154,
Teief. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
•-Hoofdredacteur: Robert Pecreboom
Dinsdag 7 Met ifttrt
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.—
Postgiro 273107.
Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
OG maar tien dagen scheiden ons van
1 de verkiezingen voor de Tweede Ka
mer der Staten Generaal, die vijf millioen
Nederlanders ter stembus zullen doen
tijgen. Wie zou beweren, dat zij dat
oogenblik allen in spanning tegemoet
zien, zou zich aan overdrijving schuldig
maken. Er heerscht een matte stemming
in ons land, waarin ook de naderende
verkiezingen tot dusver geen krachtige
opleving hebben kunnen teweegbrengen.
In een artikel „Armoede" heb ik verleden
week getracht, de dieper liggende geeste
lijke oorzaken van dat verschijnsel te ver
klaren. Er zijn natuurlijk ook andere,
want de man die de uitspraak deed, dat
geen enkel mensch iets doet of nalaat om
slechts één enkele reden, had gelijk. In
dit geval zijn er vele redenen en zonder
de vaderlandsche nuchterheid ten top te
verheffen en het motief op de eerste
plaats te zetten moeten wij erkennen,
dat ons minieme vleeschrantsoen mede
schuldig is aan de matheid en loomheid,
die zoovclen tijdens hun dagtaak en ook
daarna pleegt te hinderen. Als het een
maal zoover komt, dat wij weer eens in
behoorlijken mate vleesch te eten krij
gen, zal dat zoowel op de arbeidsproduc
tiviteit als op de actieve belangstelling
voor( de vraagstukken van den tijd ver
rassenden invloed doen gelden. Gelukkig
houdt het aanschouwen van de vele
koeien, die onze weilanden zoo rijk en
zorgeloos stoffeeren, een blijde belofte
in. Denk niet, lezer, dat ik scherts. Er
varingen in bezettingstijd hebben be
wezen hoe snelle en heilzame uitwerking
dierlijk eiwit, al kwam het maar bij uit
zondering en in kleine hoeveelheid, op
den uitgeputlen mensch deed gelden.
Ik stap van dit thema af om een op
wekkend woord voor de verkiezingen te
schrijven. Al zullen nog grooter vragen,
dan bij dezen stembusstrijd aan de orde
gesteld worden, onze toekomst beheer-
schen, toch is die strijd van groot be
lang voor ons allen en komen» er zaken
bij in het geding, die ons leven direct
raken en het in bepaalde banen kunnen
stuwen. Niemand heeft het recht, daar
onverschillig tegenover te staan. Er zijn
menschen, die blijkens hun uitlatingen
maar niet kunnen vaststellen, op welke
partij zij stemmen zullen. Sommigen be
klagen zich daarbij over de vele overeen
komsten in de partijprogramma's. Die zijn
er evenwel altijd geweest en laten wij
ons daarin verheugen, want als de inzich
ten zich tot tegenstellingen bepaalden zou
het er droevig met ons volk uitzien. Ge
lukkig is er veel dat vereent. Dat maakt
het tenslotte mogelijk, de parlementaire
democratie productief te doen werken en
de oppositie een werkzaam aandeel in den
parlementairen arbeid te doen nemen.
Wie daaraan twijfelt herinnere zich maar
eens, hoeveel invloed een partij als de
S.D.A.P. gedurende tientallen jaren,
waarin zij onveranderlijk in de opposi
tie bleef en zelfs bij meer dan één ge
legenheid weigerde aan de regeering deel
te nemen, op "s lands zaken heeft kunnen
doen gelden.
Het is, voor ieder die zijn gedachten
en gevoelens rustig peilt, volstrekt niet
zoo moeilijk zijn stem te bepalen. Dat
nieuwe concentraties en koersveranderin
gen, door de stroomingen van den tijd
veroorzaakt, veel kiezers nu tot overleg
en overweging nopen en zij er niet meer
komen kunnen, door gedachteloos hun
stem op een oud etiket uit te brengen, is
een winst. Laten de menschen, die zich
vroeger niet bezonnen, dat nu maar eens
grondig doen. Nederland heeft, zou ik
zoo zeggen, wel eenig recht op die in
spanning en het lage vleeschrantsoen is
geen excuus om haar te ontgaan, want
alle geleerden verzekeren dat denken
maar. heel weinig calorieën eischt.
Evenals vroeger zijn er ook nu lieden,
die hun afschuw van alle politiek, die
zij vereenzelvigen met gekonkel, tot
uiting brengen. Zij slaan zich op de borst
en geven te kennen dat zij er te goed voor
zijn.
Dit moge hen een oogenblik bevredigen,
maar het is geen houdbaar standpunt. Tot
de onvolmaakte uitingen van den on
volmaakte» mensch behoort nu eenmaal
de politiek, die zijn levensgang en dien
van zijn medemenschen in hooge mate
bepaalt. Het is waar dat zij zijn zwak
heden nogal duidelijk pleegt te toonen
en dat andere levensuitingen dat niet zoo
publiekelijk doen. Maar daarom worden
die niet minder benadeeld door zijn te
kortkomingen. Zij zijn alleen maar wat
minder openhartig.
Is het nu niet aanmatigend te beweren,
dat men boven de politiek verheven is,
die zich bovendien niet alleen in holle
leuzen, demagogische redevoeringen en
andere menschelijke feilen uit, maar ook
leidt tot veel goed en gedegen werk door
bekwame mannen, die daarmee hun
beste bedoelingen trachten te verwezen
lijken? Mij lijkt het aanmatigend en ook
eenzijdig en oppervlakkig. Overigens zijn
de verachters der politiek zelf onvol
maakte menschen en leidt hun opvatting
tot de voor hen niet plezierige gevolg
trekking, dat zij uitsluitend hun eigen
gemakzucht willen bevredigen, geenerlei
offer brengen voor de samenleving en
zich ertoe bepalen, te critiseeren hetgeen
anderen ook in hun belang tot stand
pogen te brengen. Neen. hun opvatting is
niet houdbaar
Ik heb al eerder gezegd dat de ko-
6 Mei was de datum, waarop de ont
ruiming van Perzië zou moeten zijn vol
tooid en waarop de Veiligheidsraad van
de beide betrokken partijen de verzeke
ring zou vragen, dat de overeenkomst
dienaangaande ten uitvoer was gelegd.
Volgens officieuze inlichtingen is de
evacuatie van Perzisch grondgebied in
derdaad in een stadium van. voltooiing,
doch de situatie in Azcrbeidsjan is door
de isolatiepolitiek der Russen niet te con
troleeren. Er komen berichten dat de
hoofdstad van Azcrbeidsjan, Tebriz, door
de Russen is verlaten en de Perzische re
geering heeft blijkens een mededceling
van Hussein Ala, den ambassadeur te
Washington, van bepaalde zijde vernomen
dat de ontruiming van Azerbeidsjan he
den, 7 Mei, zou zijn voltooid.
Een brief, die Hussein Ala heden aan
den secretaris van de UNO, Trygve Lie.
heeft doen toekomen, doet mededeeling
van dit laatste feit. doch voegt erbij dat
„dit bericht niet door directe waarne-
Dezer dagen werd de militair B.
Burkunk te Hansweert gedeco
reerd met j3en Bronzen Leeuw, hem
door de Koningin verleend „voor
betoonden moed en opofferingsge
zindheid". Burkunk redde zijn ka
meraden het leven door op een
springmijn te trappen, toen deze
zou explodeeren, tengevolge waar
van het ongeluk voorkomen weid,
jnaar hem een voet werd afgerukt.^
De laatste kans
der Parijsehe conferentie
De Parijsehe correspondent van de
Evening Standard deelt mede dat de
onderhandelingen tusschen de vier mi
nisters tot het vinden van een «compro
mis in de Italiaansche aangelegenheid
gedurende het weekend achter de scher
men zijn voortgezet. Er is een kans dat
dit compromis zal kunnen worden ge
vonden in een uitwisseling der conces
sies, waarbij Triest aan Joegoslavië
zou komen in ruil voor de onafhanke
lijkheid van Cyrenaica en Tripolis, ter
wijl de Russen zouden moeten instem
men met een plebisciet in het Ita-
liaansch-Joegoslavisch grensgebied en
de instelling van een geallieerde con
trolecommissie voor de Italiaansche
vredes v oor waa rden
Londensche berichten spreken van
de mogelijkheid dat de conferentie nog
deze week zal worden beëindigd na een
vluchtige bespreking van de vredesver
dragen met de Ballcanlanden en de
Duitsche kwestie. Wanneer het ver
langde compromis niet kan worden ge
vonden. zullen de ministers de conferen
tie opschorten om met hun regee-
ringen overleg te plegen en het is mo
gelijk dat zij dan pas over twee maan
den weer bijeen zullen komen.
De bom die al langen tijd op
springen stond, is eindelijk gebar
sten. Als gevolg van het feit, dat
minister Mansliolt geweigerd heeft
te voldoen aan den eiscli van de
rceders, den visehhandel vrij te ge
ven. waardoor voor een groote hoe
veelheid visch geen afzet gevonden
kan worden, liebhen de reeders be
sloten, de visscherij stop te zetten.
Vandaag is geen enkel vaartuig
naar zee vertrokken, zoodat het gc-
heele bedrijf stil ligt De in het vis-
scherijbedrijf werkzame arbeiders
hebben een delegatie naar Den Ilaag
gezonden, om deze aangelegenheid
met den minister te bespreken.
mingen van officieele Perzische regee-
ringspersonen is bevestigd".
Zeer merkwaardig was de zinsnede,
waarmede de brief besloten werd, die de
reden opgaf van de onmogelijkheid om
de ontruiming van Azerbeidsjan te con-
trolceren: „De Perzische regeering kan
niet voldoende gezag uitoefenen in Azer
beidsjan wegens Sovjet-inmenging in
Perzische binnenlandsche aangelegen
heden."
Morgen zal de Veiligheidsraad bijeen
komen om de laatste acte van de Perzi
sche kwestie te behandelen in het licht
van den toestand, zooals deze op dit mo
ment uit de Perzische, eventueele Rus
sische vérklaringen kan worden vastge
steld. Het is zeer de vraag of de brief
van Hussein Ala niet zal verhinderen,
dat de Perzische kwestie als agendapunt
wordt geschrapt.
Verandert
Engelaiids houding?
United Press meldt:
Een conferentie die moet beslissen
over de houding van Engeland in het
Indonesische vraagstuk, is te Singa
pore gehouden .tusschen Britsohe mili
taire en civiele autoriteiten in den Indi-
schen archipel.
Generaal Mountbatten, generaal-ma-
joor Stopford, Lord Killearn en de Brit-
sche consul-generaal op Java, Macker-
rath, waren op deze conferentie aan
wezig.
Een voorstel dat op deze conferentie
werd geformuleerd is aan de Britsche
regeer ing gezonden betreffende de hou
ding ten opzichte van Java. Men ver
neemt uit Britsche bron dat de Engel-
sche regeering van plan is alle Britsche
en Britsch-Indische troepen uit Java
terug te trekken voor dat een politieke
regeling is bereikt, teneinde een over
eenkomst tusschen de Nederlanders en
de Indonesiërs te forceeren. Indien deze
regeling niet zou worden bereikt zou
Australië de kwestie uit naam van hot
Britsche gemeenebest aan den Veilig
heidsraad voorleggen.
Er worden drie redenen opgegeven
voor deze Britsche plannen, nl. ten eer
ste de Engelsche vrees dat de aanwe
zigheid van Britsche troepen door de
Nederlandei's en Indonesiërs zal worden
aangegrepen als excuus voor een uitstel
van eon regeling, ten tweede de hooge
bezettingskosten voor Engeland, die
reeds meer bedragen dan die van de
Birma-campagne. ten derde de vrees
voor mogelijke groote gevechten, waar
bij Engeland's inmenging het land in
een moeilijk parket zou brengen.
De huisvesting der NSB-ers
MIJ ven zij
kazerne aan
do
Eenige weken geleden hebben wij
medegedeeld, dat het ministerie van
Oorlog de infunteriekazerne aan den
Koudenhonn te Haarlem -waar thans
de mannelijke gedetineerde N.S.B.'ers
uit Haarlem en omgeving gehuisvest
zijn opgeëischt had, omdat het ge
bouw gebruikt moet worden voor de
nieuwe lichting die opkomt. De com
mandant van hot kamp aan den Kou-
denhorn is daarop gaan zoeken naar
een nieuwe huisvesting. De plannen
waren, dat „Duinrust" te O verveen,
waar nu de vrouwelijke gedetineerde
N.S.B.'ers uit Haarlem en omgeving
zijn opgenomen, bestemd zou worden
voor de mannen. De vrouwen zouden
dan overgebracht worden naar hot kamp
onder Castricum. „Duinrust" is evenwel
te klein om de ruim 2000 mannen te
herbergen. Daarom werd ook het fort
Penningsveer" onder Haarlemmerliede
en Spaarnwoude als kamp in orde ge
maakt.
Nu vernamen wij dat het kamp te
Castricum voor andere doeleinden zal
worden bestemd. Hot is namelijk de be
doeling daar alle N.S.B.'ers met geeste
lijke afwijkingen onder te brengen.
Daardoor zijn de verhuisplannen voor
de N.S.B.'ers uit Haarlem en O verveen
weer in de war gegooid. Wij informeer
den nog eens bij den commandant van
bot kamp aan den Koudenhorn. Deze
deelde ons mede, dat hij van zijn ver
huisplannen niets naders gehoord had,
zoodat hij meende te kunnen aannemen,
dat hij voorloopig met zijn kamp te
Haarlem blijft.
Een tragisch ongeval
Maandagmiddag omstreeks half vijf
wilde de 55-jarige C A. L.B. uit Breda,
een moeder van 11 kinderen te Haarlem
in den reeds rijdenden trein naar Rotter
dam stappen. Zij had haar koffer al in
den wagen geduwd en een kind, dat zij
op den arm droeg eveneens in den trein
gezet, toen een haastige heer haar opzij
drong met het noodlottig gevolg, dat de
dame tusschen het perron en den trein
viel. Een van haar voeten werd afgereden.
De onopzettelijke veroorzaker van het
ongeluk trok aan de noodrem, sprong
in zijn wanhoop uit den trein, waarna
hij in de menigte verdween. Om 10 u\ir
in den avond meldde hij zich bij de Haar-
lemsche politie.
De vrouw, wier echtgenoot verleden
week overleden is, werd in zorgwekken-
den toestand naar het Elisabethsgasthuis
hier ter stede vervoerd.
Engeland zal belangrijk minder eieren,
vleesch en melk consumeeren in den komen
den winter, tengevolge van het halveeren
van de veevoedertoewijzing.
terechtgesteld
Namens den minister van Justitie wordt
medegedeeld, dat het doodvonnis tegen
ir. A. A. Mussert heden in den vroegen
ochtend Is voltrokken.
mende verkiezingen uiterst belangrijk
zijn en een keerpunt in den na-oorlog-
schen toestand beteekenen, omdat zij ons
terug zullen voeren naar do toepassing
der parlementaire democratie en de juiste,
grondwettelijk gewaarborgde gezagsver
houdingen. Alles zal niet binnen enkele
weken na de verkiezingen hersteld wor
den, bestrijding van misstanden zal nog
lang groote moeilijkheden veroorzaken,
maar wij zullen weer op den goeden weg
zijn. Om dat te helpen bereiken moet men
matheid overwinnen en zijn mede-ver
antwoordelijkheid beseffen. Wij Kiezers
hebben een plicht. Wij zijn weer aan bod.
R. P.
De staking in de steenkolenmijnen in
de Vereenigde Staten, die op 1 Aprii j.I.
begon en ondanks de onderhandelingen
tusschen den minister van Arbeid, Schwcl-
lenbach, de vakvereenigingen en de mijn-
directies nog steeds voortduurt, dreigt
catustrophale gevolgen te hebben. De
Amerikaansche minister van Binnenland
sche Zaken, Krug, heeft heden medege
deeld dat een terugkeer tot de oorlogs
rantsoeneering van steenkool niet meer
te vermijden zal zijn, ook zelfs indien de
stakers spoedig aan het werk zouden gaan.
De voorraden zijn zoover uitgeput dat de
aanvulling maanden zal vergen en dat de
kolen-verschepingen naar de behoeftige
landen geheel moeten worden stopgezet.
De gevolgen van de staking zijn reeds
langen tijd in de industrieën en vervoers
bedrijven merkbaar. De treinen vervoeren
reeds veertig procent minder reizigers
dan voor de staking, door inkrimping der
dienstregeling, en de gas- en electriciteits-
voorziening in de groote steden geraakt
langzamerhand in zulke moeilijkheden,
dat rekening moet worden gehouden met
de mogelijkheid van gas- en stroomlooze
uren.
Intusschen doet president Truman per
soonlijk pogingen om de partijen van het
conflict te verzoenen, doch hij is daar
nog niet in geslaagd. Gisteren hooft hij
nog meer dan een uur met Schwellenbach
geconfereerd teneinde te komen tot oen
nieuwe regeeringsbemiddeling. na het fa
len van de vorige bemiddelingsvoorstel
len. De ernst van den toestand blijkt wel
uit het feit. dat reeds thans maatregelen
moeten worden getroffen om de voor
raden steenkool, die voor het invallen
van den winter ter beschikking zullen ko
men, te verdeelen volgens de maatstaven
van de oorlogsrantsoeneering. opdat de
groote behoefte der wintermaanden ten
minste procentsgewijzê zal kunnen wor
den gehonoreerd.
Wat er van de verschepingen naar
Europa gedurende de komende maanden
terecht zal komen, kan men nagaan wan
neer men in aanmerking neemt dat deze
exportvoorraden moeten worden geput uit
't surplus der Amerikaansche productie, dat
thans voor vele maanden negatief is ge
worden doordat de voorraden waaruit
de eigen behoefte moest worden voldaan,
reeds zijn geconsumeerd.
George Bernard Slum. de wereldberoem
de auteur en tooneelsclirljvcr, die binnen
kort negentig Jaar wordt, toont groote
belangstelling voor de klolnbceldcamera
van den journalist, die liem zoojuist ge
fotografeerd heeft. Slinw, die een en
thousiast cameraman l-, is buitenge
woon crltiseh betreffende foto's, die »an
l»em geinnukt worden, U')