De strijd om het zwarte goud
Buitenlandsch
Beleid
Besprekingen
r. op Soestdijk
Contact
Teheran bevestigt
ontruiming van Azerbeidsjan
Sultaneh onderdrukt oppositie
De Haarlemsche begrooting voor 1946
Enthousiaste
ontvangst in Bern
«(k Janigang V». IMS5 I "X 1 J Wociwflae 22 Mol 1»4«
Bureaux: Creole Houtair. 93 jf™""1 Y" 9 O YY^ Q j I Pf fY j fT ü'lS™ Btlchtül* Voorlichting
en Soendaplein 37, Haarlem JL V/lVjI. X 1 V_r» „fc A \_j4L vl jK_/X\A Vl. Abonnementen: p. week 31 ct.
IJmuiden: Kenncmerlaan 154, per kwart^al f 4_
Telef. 5437. Postgiro 273107.
Tel.: Administratie 10721. Expeditie 14825 Direotcur-HoordrodacleurRobert recreboom Te[Reactie ,0500. Dlr-Hooidred. 15051
WIE inziet dat gestreefd moet worden
naar andere Europeesche verhoudin
gen om dit versnipperde deel der wereld
een nieuwe levenskans te geven, beseft
tevens, dat de Vereenigde Staten van
Europa geen onderwerp voor academische
discussies of vaag-idealistische beschou
wingen meer zijn, maar een practisch poli
tiek doel. Men kan de bezwaren en moei
lijkheden breed gaan uitmeten, maar het
antwoord blijft,steeds: wie doet een een
voudige en gemakkelijke oplossing aan de
hand? Die is er niet. En niemand kan ont
kennen, dat de mogelijkheden tot concen-
atie en ontplooiing van Europa's produc
tive krachten hopeloos geremd zullen
blijven, als de verouderde indeeling in
staten en staatjes niet door vereeniging
der volken in een grooter geheel en instel
ling van een federaal parlement en regee
ring overkoepeld wordt.
Bij de huidige tegenstelling in de wereld
tusschen twee machtsgroepen, de Angel
saksische en de Russische, is zulk een
nieuwe ontwikkeling moeilijk. Zij zou
onder alle omstandigheden moeilijk zijn.
In geen enkele periode der wereldgeschie
denis heeft een nieuwe concentratie zich
zonder tegenstand kunnen voltrekken.
Dat in Engeland groote belangstelling voor productie dezer landen moeten veiligstel-
Amerikaansche regeering neemt kolenmijnen over
Voedsel en kolen dat blijken de twee
grootste zorgen waarmede de geallieerden
bjj liiiii na-oorlogschc herstel-maatregelen
te kampen hebben en de moeilijkheden die
zich voordoen bij het overwinnen van deze
zorgen zijn wellicht juist op dit moment
tot het hoogtepunt gekomen, nu ccn be
trouwbare en permanente basis moet wor
den gelegd om den komenden winter het
hoofd te kunnen bieden. De politieke pro
blemen die op liet moment de internatio
nale verhoudingen beïnvloeden zijn groo-
tendccls verbonden met de vraag, of de
geallieerden er in zullen slagen voor zich
en degenen die onder hun hoede zgn ge
steld ten aanzien van het voedsel- en kolen
probleem een gunstige toekomst te ver
zekeren.
Te Washington is een conferentie van
achttien landen aan den gang, die in de
organisatie FAO een oplossing trachten te
formuleeren voor het voedselprobleem. Te
Parijs vergaderen twintig landen om tot
een rechtvaardige en doelmatige verdee
ling der Europeesche steenkolenvoorraden
te komen Intusschen zijn zoowel in En
geland als in de Ver. Staten ingrijpende
maatregelen genomen die de steenkool-
samenwerking in West-Europa bestaat en
dat in Amerika, dat weer geneigdheid tot
afzijdigheid van Europeesche zaken toont,
niettemin tevens een sterke beweging
voor een wereldparlement en dus voor
totale herziening van de U N O. bestaat,
bewijst, dat men de bezwaren niet te een
zijdig moet zien. In hoofdzaak geldt de
vraag of Europa den moed en energie kan
leveren om zijn eigen mogelijkheden en
plannen te verwezenlijken, of het niet te
oud en te vermoeid is, of het niet in den
tragischen toestand is komen te verkce-
ren van dien Franschen Regent in de acht
tiende eeuw (tijdens de minderjarigheid
van Lodcwijk XV) wiens levensbeschrij
vers verklaren dat hij alle gaven bezat,
behalve de gave er gebruik van te maken.
Daarop heeft betrekking hetgeen ik gis
teren van Ortega y Gasset citeerde: „Zal
Europa zich kunnen bevrijden van over
leefde instellingen, of zal het voorgoed
daarin opgesloten blijven? Want het is
reeds eerder gebeurd dat een groote be
schaving ten onder ging omdat zij de tra-
ditioneele opvatting van den Staat niet
kon veranderen".
Wat kan een klein volk als het onze
doen, om in de goede richting te helpen
6luwen? Met het aannemen van een af
wachtende houding wordt niets bereikt.
Wij moeten onze stem doen hooren. Op het
oogenblik bezitten wij geen duidelijk om
schreven buitenlandsch beleid. Het is
waar dat een Europeesche federatie niet
ineens geschapen zal kunnen worden er.
bovendien zich niet spoedig over het Re-
heele gebied zal kunnen uitstrekken. Het
is aan te nemen, dat zij zal moeten
groeien uit regionale federaties, waarbij
men hot eerst denkt aan een federatie
van Noord-West-Europa, en aan een
Scandinavische. Er is een eerste stap ge
daan door de economische onderhande
lingen van Nederland en België. Dat is
evenwel nog maar een heel klein begin
en er is niet bij verklaard, welke verdere
ontwikkeling men zich voorstelt. De ge
dachte dat „het Plein" (ons ministerie van
Buitenlandsche Zaken) nog erg beheerscht
wordt door het oude beleid uit de dagen
der neutraliteit, waarin als hoogste wijs
heid gold dat men „op zien komen moest
spelen" dringt zich op. Intusschen heeft
Churchill tijdens zijn bezoek aan ons land
Nederland den raad gegeven, zijn stem te
doen hooren in de internationale politiek
Verleden week heeft de Times, in een aan
ons land gewijd hoofdartikel, waarin de
gebruikelijke lofspraken op onze volks
kracht en volharding voorkwamen, de ver
wachting uitgesproken dat Churchill's aan
sporing niet onbeantwoord zou blijven.
Men wil onze stem wel graag hooren.
Velen in Nederland begrijpen dat niet.
Zij zien, evenals de Russen dat blijkbaar
doen, in het Internationale beleid alleen
een strijd om de macht. Dat is een psy
chologische fout. Menschelijk streven, ook
het streven van regeeringen en hun diplo
maten, wordt nooit door één motief maar
altijd door een complex van motieven be
heerscht, waarin gevoels-ovcrwegingen
zich sterk doen gelden. Er is behalve het
on'oochcnbare jagen naar macht en eigen
belang ook immer de begeerte om iets
groots tot stand te brengen, historie te
maken of zooals sommigen het plegen uit
te drukken: een zending in de wereld te
vervullen. Er zijn denkbeelden, die door
tradities van het eigen volk en door het
werk van groote figuren uit het verleden
beheerscht worden. Velen hebben de waar
heid moeten erkennen van het wijsgeerigc
woord: De mensch is een emotioneel
zen, dat af en toe zgp verstand gebruikt
tot bevrediging van zijn gevoel.
Het is in nie'. geringe mate op derge
lijke motieven, dat aan de stem van Ne
derland bij internationale conferenties bij
zondere waarde wordt gehecht Als wij
niet het land van Hugo de Groot waren
als de eerste vredesconferentie niet in Den
Haag gehouden was en het Vredespaleis er
niet gebouwd, als enkelen onder onze
staatslieden niet blijk hadden gegeven van
een bepaalde begaafdheid om geschillen
tusschen anderen te overbruggen en zelfs
als niet zoovelen onder ons vloeiend
ïen. De Ver. Staten kampen reeds weken
lang met een catastrophale staking, die
weliswaar voor korten duur is onderbro
ken, doch waarvan de gevolgen thans
reeds een funest gebrek aan kolen zoowel
voor den uitvoer als voor het binnen-
landsch gebruik veroorzaakten. De kolen-
productie in Groot-Brittannië is na den
wapenstilstand niet op die hoogté gekomen
die noodzakelijk was en verwacht werd.
Thans hebben de beide regeeringen inge
grepen door maatregelen, die buiten het
kader vallen van een normaal economisch
beleid, doch blijkbaar door de omstandig
heden werden geforceerd.
President Truman heeft Dinsdagavond
het overnemen der Amerikaansche kolen
mijnen door de regeering gelast. Julius
Krug, de Amerikaansche minister van bin-
nenlandschc Zaken, cal heden tot uitvoe
ring van dit bevel overgaan teneinde „d<
nationale economische structuur in der
huidigen noodtoestand te beschermen.'
Vrijwel op het zelfde tijdstip accepteerde
het Britsche Lagerhuis de wet op de na
tionalisatie der Engelsche steenkolen
mijnen.
De Koningin heeft zich vandaag
naar Soestdijk begeven ten einde al
daar op Donderdag a.s. een begin te
maken met de besprekingen met ver
schillende politieke leiders in verband
met de vorming eener nieuwe regee
ring.
De Duitsche kolen.
In het Palais d'Orsay te Parijs begon
gisteren de besj)seking der twintig landen
die de distributie van de Europeesche, spe
ciaal de Duitsche steenkool zullen trach
ten te regelen.
Engeland wees een Fransch voorstel om
de Duitsche mijnwerkers een lioogeren
levensstandaard toe te staan dan de andere
Duitsche burgers, van de hand; het wei
gerde eveneens verandering te brengen in
de onder nazi-invloed verkeerende bedrflfs
voering der Ruhr-mijnen; het hield vast
aan grootere toewijzing van staal en ge
reedschappen aan Duitsche fabrieken dan
aan mijnen, ten gunste van de Duitsche
indusriteele capaciteit; het weigerde ten
slotte een Fransch verzoek om het Duit
sche aandeel in de Ruhr-steenkolen te ver
lagen in verhouding tot de vermindering
der totale productie het wenschtc daar
entegen dit aandeel te verhoogen ten koste
den uitvoer naar andere Europeesche
landen.
M.T.S.-leerlingen
naar Rotterdams haven
Maandag zijn leerlingeh van de hoog
ste klassen van de MTS te Tilburg cn
Eindhoven naar Rotterdam vertrokken
om daar eenige dagen behulpzaam 'te
zijn bij het lossen van schepen. Zooals
bekend, zijn ook in de Amsterdamsche
haven verscheidene jongelui aan het
werk, om den arbeid voortgang te doen
vinden.
Een neo-fascistlsche samenzwering i* In
Italië ontdekt, die plannen had tot aanslagen
op Italiaansche politici en Engelsche mili
taire politie-autoriteiten.
Hei woord is aan.
Walter Bagehot:
De reden, tuaarom zoo wei
nig goede boeken geschre
ven worden is, dat zoo wei
nig menschen, die schrijven
kunnen, iets weten.
met andere Indonesische
bevolkingsgroepen
In afwachting van do ontwikkeling
op Java en Sumatra acht de regeerin»*
het noodzakelijk om. nu zij haar beleid,
in groote lijnen duidelijk heeft aange
geven, die bevolkingsgroepen te raad
plegen, welke zich vrij kunnen uiten,
aldus heeft dr. van Mook in een ruolo-
rede meegedeeld. Dit heeft in de eerste
plaats ten doel de regeering-spkumen
nader uit te leggen en te verduidelijken.
Voorts wil men dan vaststellen op welke
wijze de verschillende bevolkingsgroe
pen in de huidige omstandigluHen hun
gevolmachtigde vertegenwoordigers op
de rijksconferentie zullen benoemen.
Dit overleg zal voor de verschillen Ie
doelen van Borneo, en voor den Ooste-
liiken archipel, zoomede voor de Riouw-
eilanden, Banka en Biliton, gearrangeerd
worden op een nader vast te stellen
plaats in de Buitengewesten. De verte
genwoordigers van de Nederlandsohe
bevolkingsgroep, welke voor het groot
ste doel thans eveneens in vrijheid kan
samenwerken, zullen worden geraad
pleegd in. Batavia.
Zoo spoedig mogelijk zullen boven
dien met de Indo-Chineesohe en de
Indo-Arabische bevolkingsgoepen be
sprekingen worden gehouden.
De voorzitter van den Veiligheidsraad
heefi Dinsdagavond een door Hussein Ala.
den Perzischen ambassadeur te Washing
ton, overhandigd telegram van den Per
zischen premier Suitanch ontvangen, vol
gens hetwelk ccn Perzische commissie van
onderzoek in Azerbeidsjan heeft vastge
steld, dat in deze provincie geen spoor
meer van Russische troepen, uitrustingen
of vervoermiddelen te vinden is cn dal
volgens betrouwbare personen ter plaat
se Azerbeidsjan reeds op 6 Mei j.l. geheel
door het Sovjet-leger was verlaten.
Een officieele regeeringsverklaring die
te Teheran werd uitgegeven bgvatte de
zelfde mededeelingen. Merkwaardig is dat
Hussein Ala eergisteren nog uitlatingen
heeft gedaan die moesten worden opge-
EEN TEKORT VAN MILLIOEN
Vermoedelijk zal aan het einde dezer
week de ontwerp-begrooting van Haarlem
verschijnen
Naar w(j vernemen zal zjj een tekort
aanwjjzcn van ongeveer 5'/i millioen
gulden. Tc verwonderen is dit niet,
want de begrooting voor 1944 had reeds
een tekort van 2 millioen. Vergeleken
1»U 1944 zijn verschillende uitgaafpos
ten zeer belangrijk gestegen, terwijl
inkomst-posten verlaagd zijn.
Dc post salarissen en loonen is met meer
dan 1 millioen gulden gestegen. De Ge
neeskundige Dienst eischt een hoogere
vreemde talen spraken, zouden wij niet
met meer belangstelling aangehoord wor
den dan de Zweden, de Zwitsers, de De
nen en andere, vaak grootere naties. Maar
nu gebeurt dat wél.
Wij moeten van onzen goodwill In het
buitenland ten volle gebruik maken. Als
wij dat niet doen, schieten wij tekort. Dat
de beslissing tenslotte niet bij ons ligt, dat
machtiger landen er meer Invloed op zul
len doen gelden, mag ons niet weerhouden.
Het belet ons immers niet met voorstellen
te komen. Er zijn situaties waarin een
klein land beter voorstellen kan doen dan
een groot
In particulieren kring ls het streven naar
Europeesche actie cn naar Federale Unie
in ons land gelukkig ontwaakt. Men zal
daar spoedig meer van merken. Weldoor-
wrochte plannen zijn In voorbereiding. Het
buitenland zal daar zeker aandacht aan
geven. Het mag er niet bij blijven. Een
actieve buitenlandsche politiek, die haar
stem durft verheffen in de wereld en een
groot, vooruitziend internationaal beleid
aanbevelen, moeten wij door middel van
ons parlement en onze regecring nastreven
R. r
uitgaaf van 300.000 (o.a. voor de scabies-
bestrijding en de stijging van de uitgaven
voor tuberculose-bestrijdlng en andere
verplegingen). De uitgaven van den dienst
voor Sociale Zaken is met 600.000 ge
stegen.
Bovendien moet men bedenken, dat dc
bedrijven die indertijd groote winsten af
wierpen. nu slechts kleine winsten geven
of zelfs met verlies werken Dit is natuur
lijk een gevolg van de rantsoenecring van
gas en electriciteit, terwijl ook de finan-
cieele uitkomsten van het Openbaar Slacht
huis ongunstig beïnvloed zijn door de
vleeschrantsoenecring.
De financieele verhouding tusschen rijk
en gemeenten heeft ook een nadeeligen
invloed gehad op het verloop van de Haar
lemsche financiën.
Het ls nog niet met zekerheid te zeggen
hoeveel de tekorten over de verstreken
oorlogsjaren en over 1945 zijn. De reke
ningen over '44 en '45 moeten immers nog
opgemaakt worden. Er moet evenwel li
kening gehouden worden met het feit, dat
Haarlem in totaal tekorten heeft van on
geveer 10 millioen gulden. Men weet. dat
de Commissie-Oud thans het vraagstuk
bestudeert hoe in de toekomst de finan
cieele verhouding tusschen rijk en ge
meenten moet worden Verwacht en ge
hoopt wordt, dat het rijk dc tot nu toe
ontstane tekorten der gemeenten voor zijn
rekening zal nemen. Maar al komt het
daartoe, dan is het Haarlem in de toe
komst nog niet mogelijk een sluitende be
grooting te maken. Andere groote ge
meenten staan evenwel voor hetzelfde
feit. Om daartoe in de toekomst te kunnen
komen. en dat is noodig om aan dc ge
meenten weer hun financieele zelfstan
digheid te geven zullen aan de ge
meenten nieuwe bronnen van inkomsten
gegeven moeten worden.
vat als een protest tegen „Sovjet-innvn-
ging" in Azerbeidsjaansch—Teheraansche
aangelegenbeden. Deze uitlatingen waren
vervat in een schrijven aan den secreta
ris-generaal der UNO. Trygve Lie.
De militaire gouverneur van Teheran
hoeft drie voormalige rechtsche afgevaar
digden van het Perzische parlem -.t ge
arresteerd. Reuter verneemt, dat de ar
restaties in verband staan met de procla
matie van Sultaneh van Zaterdag, waarin
hij de „reactionaire samenzweerders, die
geruchten omtrent zijn aftreden hadden
verspreid" aanviel. Sultaneh zeide: „Ik
oen volledig ingelicht omtrent hun be
doelingen. Ter bescherming van 's lands
belangen zal ik deze elementen als scha
delijke insecten verdelgen"
Radio-Tebrlz heeft de uitzending van
berichfen over gevechtshandelingen tus
schen Teheraansche en Azerbeidsjaanschè
troepen gestaakt, terwijl de staat van be
leg te Tcbriz ls opgeheven.
Prins Firouz. de woordvoerder der re
geering te Teheran, heeft verklaard dat
de uitlatingen van Hussein Ala over voort
gaande Hu.ssische Inmenging „niet gerecht
vaardigd" waren. Radio-Tebriz heeft in
een feilen aanval op Ala diens ontslag
geëischt.
Prinses Juliana en Prins Bema<rd
hebben Dinsdagochtend een rondrit
door dc stad Bern gemaakt, die deed
denken aan de overweldigende ontvangst,
die maarschalk Montgomery er drie
maanden geleden te beurt viel.
Langs dc oude wegen door eerebtv-
gen. gemarkeerd en rijk gepavoi-
seerd, had een geweldige menigte een
haag gevormd en overal klonk luid ge
juich als de wagens voorbij reden.
Óp een receptie, die de Prinses en de
Prins in het Nederlandsche gezantschai»
hielden, heeft Prinses Juliana aan den
Bondsraad eetv geschenk overhandigd
uit naam van de Nederlandsche regee
ring. Het is een schilderij van den Ne
der lardschen meester Jan van Goyen,
dat een Rijnlandschan voorstelt. In den
bovenrand van de lijst is de volgende
inscriptie aangebracht „Geschenk van
de Nederlandsche regeering".
Bij het overhandigen van het ge
schenk heeft Prinses Juliana een rede
uitgesproken, die Dinsdagavond door de
Zwitsersehe radio is uitgezonden.
De' Prinses dankte zeer in het bijzon
der de „Don Suisse", het Internationale
Roode Kruis, het Zwitsersohe Roode
Kruis, henevens alle particuliere orga
nisaties en Zwitsersehe particulieren,
die de handen Ineen geslagen hebben
ten bate van Nederland.
