John Lewis wint het pleit
Verkiezingen Prov. Staten
De totaal uitslag
Visschersschepen
op mijnen geloopen
Bezetting van Duitschland
Soekarno eischt controle over Sumatra
Nederlandsche voorstellen onaanvaardbaar
«4 ua -P[o3 uop uba Su^^iamuo aieui J /"if*w(f,1<*ZJ ua
fit>o Janrsnns- No. 18342 "I I 11 1 Vrijdag 31 Mei Iftin
Bureaux: Groote Houtstr. 93 l™1! g J ff Tf I LJ MH C* I 1 f I /H Hj Uitgave Stichting Voorlichting
en Soendaplein 37. Haarlem J, XV>LV>LX X X X X O I /I H li III II 1 Abonnementen: p. week 31 et
IJmuiden: Kennemerlaan 154, 1 per kwartaal f 4.—
Telef. 5437. Postgiro 273107
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Direelettr-Hooftlrcdaetcr: Robert Recrcboom Tc, Hedactie Dir..Hoo(dred. 15054
De Statenverkiezingen
O!
17 Mei brachten de Kamerver
kiezingen een aanmerkelijk minder
goed resultaat voor de Partij van den
Arbeid, dan verwacht was. Er viel niet
anders uit af te leiden dan dat de door
braak der oude politieke verhoudingen,
die zij bij haar oprichting beoogd had,
niet was geslaagd. Dit werd ook aan
getoond door het feit, dat de partijen
der vroegere Christelijke coalitie on
geschokt bleken. Daarentegen hadden
de communisten aanzienlijk meer winst
gemaakt dan was voorzien en 10.57
van de stemmen behaald. Een deel van
den linkervleugel der S.D.A.P. had zich
kennelijk niet kunnen vereenigen met
de opneming in de Partij van den
Arbeid en op de communisten gestemd.
Deze voor de nieuwe Partij van den
Arbeid teleurstellende ontwikkeling
heeft zich bij de Statenverkiezingen in
toenemenden mate voortgezet. Van
28.31 der stemmen bij de Kamer
verkiezingen daalde zij nu tot 25.81
en dus belangrijk beneden het percen
tage, dat de haar vormende partijen bij
de Statenverkiezingen in 1939 behaal
den, namelijk 30.3. Het gevolg was, dat
zij een aanmerkelijk verlies aan Staten-
zetels moest noteeren: van de 176.
zeven jaar geleden behaald, verloor zij
er twintig. Weer handhaafden de par
tijen der vroegere Christelijke coalitie
zich; hun vereenigd percentage steeg
zelfs, vergeleken bij* 1939, van 52,3 tot
53.75, ofschoon de verdeeling der zetels
over elf provincies tengevolge had, dat
zij gedrieën een zetel verspeelden.
Tegenover een Katholieke winst van
2 zetels stond een verlies der A. R. van
3. De Chrbtelijk-Historischen bleven
onveranderd en slaagden er overigens
in, een aanmerkelijk beter resultaat te
behalen dan bij de Kamerverkiezingen
op 17 Mei. Daarmee vergeleken steeg
hun stemmen-percentage van 7.84 tot
9.73. En het was juist deze partij waar
van men, tengevolge van den uittocht
van vele bekende figuren uit haar mid
den, indertijd voorspeld had dat zij
door de loen verwachte doorbraak
der politieke verhoudingen minstens
gehalveerd zou worden.
De communistische aanwas is bij deze
Statenverkiezingen toegenomen. Nu
behaalden de communisten 11.41 van
de stemmen. Uit den gedetailleerde»
uitslag der elf provincies blijkt, dat zij
verreweg den meesten aanhang hebben
in Noordholland (18 van de 77 Stoten -
zetels), hetgeen vooral berust op Am
sterdam, waar zij bijna een derde van
de stemmen behaalden. In Zuidholland
vielen hun 10 zetels van de 82 ten deel,
iri Groningen 7 van de 45, in Friesland
6 van de 50, in Overijsel 5 van de 47.
Dit blijken hun sterke punten te zijn.
In het geheele land stegen zij van 3.2
in 1939 tot 11.41 nu, van 12 zetels
tot 58.
De Partii van de Vrijheid handhaafde
zich en behaalde in vergelijking met de
vorige Statenverkiezingen een winst
vfin twee zetels.
Telt men nu de zetelwinsten samen,
dan komt men tot vijftig (Katholieke
Volkspartij 2, Partij van de Vrijheid
-|- 2, Communisten 46). Telt men de
verliezen samen, dan komt men maar
tot drieëntwintig (Partij van den Ar
beid 20, Anti-Revolutionairen 3).
Waar zit het verschil van zevenentwin
tig? Onder de rubriek „andere partijen",
die in 1939 wel, maar nu niet meer in
de Staten vertegenwoordigd zijn. Van
die 27 zetels bezette de N.S.B. er 25 en
de Rev. Socialistische Partij 2. Hieruit
blijkt, dat extremistische partijen in
1939 gezamenlijk 39 zetels in de Staten
hadden. Nu zijn het er 58. Als men be
denkt wat in die zeven jaar is gebeurd
en hpeveel meer ontevredenen er in den
huidigen toestand der wereld zijn, kan
men den groei van het extremisme in
Nederland niet groot noemen. Een deel
dergenen, die in 1939 uit ontevreden
heid op de N.S.B. stemden, heeft nu
blijkbaar op de communisten gestemd.
Wij geven in dit nummer de waar
schijnlijke samenstelling van de Eerste
Kamer, zooals uit de verkiezing vol
gens evenredige vertegenwoordiging
door Provinciale Staten verwacht kan
worden. Zij toont weinig verandering
en komt vrijwel met de huidige samen
stelling van de Tweede Kamer over
een. Met het oog op de hangende Kabi
netsformatie is dit van belang. Mocht
een regeering gevormd worden, die
steunt ojp de Katholieke Volkspartij en
de Partij van den Arbeid, dan zal zij
zoowel in de Tweede als in de Eersie
Kamer op een meerderheid van zestig
procent kunnen rekenen.
De kans, dat de verdere daling van
het stemmental van de Partij van den
Arbeid de onderhandelingen over de
Kabinetsformatie beïnvloeden zal, kan
men evenwel niet uitsluiten. Het gevolg
van dit verlies is, dat de beide partijen
in de Staten van vijf provincies teza-
nïen in de minderheid zijn. In de Staten
van Zuidholland cn Groningen hebben
zij een meerderheid, die bij behoud der
cijfers van 1939 om taan zou zijn, ver
speeld door het zetelverlies van de
Partij van den Arbeid, die in Zuid
holland van 29 tot 24 en in Groningen
van 22 tot 16 zetels daalde. Dat is niet
van beslissende beteekenis, maar het
zou den formateur mede aanleiding
kunnen geven om een sterker grondslag
te zoeken. De kansen op een kabinet „op
breede basis" moet men dus door den
uitslag der verkiezingen van Woensdag
Te 2.58 uur Donderdagmorgen waren geteld de uitslagen van de stemming in
alle gemeenten. In totaal waren in deze gemeenten uitgebracht 4.674.203 geldige
stemmen. Op 17 Mei 1946 bij de Tweede Kamer-verkiezingen waren in de
zelfde gemeenten in totaal uitgebracht 4.760.206 geldige stemmen.
De verdeeling over de partijen met daarachter de vergelijkende cijfers van de
verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1946 was als volgt:
HEDEN
Stemmen Percentage
Anti Revolutionaire Partij 588.766 12.60
Partij van de Arbeid 1.206.275 25.81
Partij van de Vrijheid297.431 6.36
Christelijk Historische Unie 451.883 9.73
C. P. N. „De Waarheid"533.182 11.41
Katholieke Volkspartij1.468.820 31.42
Staatk. Geref. Partij100.959 2.16
Protestantsche Unie5.905 0.13
Overige partijen17.982 0.38
17 MEI 1946
Stemmen Percentage
614.177
1.347.664
305.202
373.191
502.935
1.466.510
101.772
32.013
16.742
12.90
28.31
6.41
7.84
10.57
30.81
2.14
0.67
0.35
Woensdagmorgen omstreeks 5 uur z(jn
twee motorvlssehersvaartulgen uit Arne-
nmlden, gemerkt „Arm I" en „Arm 3" li
liet Veorsclie Gat op mijnen geloopen. Vai
de „Arm 1" zijn omgekomen: de schipper A
Meerman, oud 29 Jaar, gehuwd: de matro
zen: C, van Belzcn, 29 jaar, gehuwd, helden
woonachtig te Arnemulden, E. Meerman, 35
jaar, gehuwd, te Vllssingen. Van de „Arm
3" z(jn omgekomen: de matrozen B. J. Sle-
reveld, 20 Juar, ongehuwd, zijn broeder L,
Slercveld, 15 jaar, heiden zoons van den ge
redden schipper J. Siereveld; II. Slereveld,
36 Jaar, gehuwd en C. van Belzen, 38 Jaar,
gehuwd, uilen tc Arncmuiden.
Bunkers als vacanti^-liuisjes
Een eigenaar van een duinterrein on
der Zandvoort verhuurt (ons werd ver
zekerd tegen flinke prijzen) een groot
aantal bunkers die de Duitschers inder
tijd hebben, gebouwd. Daarvan wordt
reeds nu veel gebruik gemaakt, maar
de verwachting is, dat dit, als de eigen
lijke vacantietijd gaat komen, nog
zal toenemen, daar de gelegenheid om
een onderdak aan zee te vinden dit jaar
immers niet groot is.
Wij vernemen, dat de politie te Zand
voort een onderzoek naar deze wijze
van kampeeren heeft ingesteld. Het is
gebleken, dat zij nog al bezwaren daar
tegen heeft. Er werden in enkele ge
vallen te veel personen in de betrek
kelijk kleine ruimte aangetroffen, ter
wijl bovendien ook de hygiënische ver
zorging van dit betonnen kamp te wen-
schen over laat. Het is evenwel moeilijk
voor de politie om hier regelend op te
treden, daar het een particulier terrein
betreft. De quaestie heeft evenwel de
aandacht van het Zandvoortsche ge
meentebestuur. Vermoedelijk zal tegen
dit betonnen kamp worden opgetreden
ingevolge de bouwkeeten-voorschrif-
ten in een der bestaande wetten.
Nederland krijgt
20 Duitsclie schepen
Nederland krijgt uit de Duitsche han
delsvloot als herstelbetaling toegewezen
51.916 ton.
De complete lijst van de namen der
schepen die aan Nederland werden toege
wezen met het constructiejaar en de ton
nages is:
Greierfels 1945, 6500 t.; Heinz Horn 1928,
3994 t.; Lipari 1930, 1943 t.; Porta 1921, 4162
t.; Adler 1938, 1494 t.; Möwe 1936, 1310 t.;
Danishvold 1942, 510 t-; Brigitte 1924, 2740
t.Diana 1922, 1359 t.; Ginnheim 1937, 4798
t.: Magdalena Vinnen 1922. 4594 t.; Spree
1929, 2867 t.; Südsee 1898, 1761 t.; Thercsia
L. M. Russ 1927, 1694 t.; Fredenhagen 1938,
750 t.; Levensau 1923, 916 t.; Neuss 1936,
1243 t.; Phila 1918, 1368 t.; Starlek 1923,
1663 t.Schönfels in constructie," 6250 t.
Het woord is aan
Berkeley:
Eerst hebben wij een stof
wolk opgeworpen en dan
klagen wij dat wij niet kun
nen zien.
Nederland
zal troepen zenden
In het Engelsche Lagerhuis is de vol
gende verklaring afgelegd: De Europee-
sche Adviescommissie heeft in Septem
ber 1944 besloten dat ieder der mogend
heden die Duitschland bezet het recht
heeft onder de strijdkrachten die belast
zijn met de bezetting onder commando
van hun opperbevelhebber contingenten
op te nemen van de strijdkrachten van
iedere andere geallieerde mogendheid die
heeft deelgenomen aan de militaire ope
raties tegen Duitschland, en kort daarna
werden uitnoodigingen gezonden a; n de
regeeringen van Nederland en Belgif
om troepen te zenden bestemd voor ue
bezetting van Duitschland.
De Belgische regeering heeft de uit-
noodiging aanvaard en er is nu een de-
visie Belgische troepen in de Britsche
zóne. Het is de Britsche regeering be
kend dat Nederland's taak in het Verre
Oosten het tot dusver de Nederlandsche
regeering moeilijk heeft gemaakt een
contingent aan te bieden voor gebruik in
Duitschland. Toen echter de Nederland
sche minister-president vorige maand
een bezoek aan Engeland bracht heeft hij
verklaard, dat de Nederlandsche regee
ring bereid was een bepaald aantal troe
pen af te staan. De Britsche regecring
heeft dit aanbod verwelkomd en zij be
studeert thans de praktische aspecten,
ervan.
Ir. Soekarno heeft tegenover een corres
pondent van United Press verklaard dat dc
Nederlandsche voorstellen onaanvaardbaar
zijn voor de republikeinen, ,.De Nederlan
ders. zoo zelde Soekarno, schijnen niet te
willen begrijpen, dat wij tot den dood toe
zullen vechten voor onze onafhankelijkheid
Wij wenschcn echter een vreedzame rege
ling, doch wij willen houden wat wij
hebben."
Het voornaamste bezwaar der republikei
nen tegen de Jongste voorstellen der Ne
derlanders ls gelegen ln het feit dat de Ne
derlanders weigeren de republtkelnsche con
trole over Sumatra te erkennen, ofschoon
dit eiland onder volledige controle van de
republikeinen staat, aldus Soekarno. die
zich verder bereid verklaarde een plebisciet
van de buitengewesten te aanvaarden, maar
dan onder toezicht van een Internationale
commissie.
Soekarno ontkende dat er verschil van
meening zou bestaan tusschen hem en zijn
Amerikaansche mijnwerkers tegen hooger loon
weer aan het werk
Woensdagavond is de Amerikaansche re
gecring met den president van de mijn-
werkersorganisatie, John Lewis, tot over
eenstemming gekomen inzake de eischen
der stakende mijnwerkers in de vetkolen-
mijncn. Dc ciscli tot loonsverhooging met
18'/t cent per uur werd ingewilligd, cven-
verhoogd achten en de kansen op een
hernieuwd minister-presidentschap van
prof. Schermerhorn verminderd. Moge
lijkheid van samenwerking van de
Katholieke Volkspartij, de Partij van
den Arbeid, de Christelijk Historische
Unie en de Partij van de Vrijheid, die
gezamenlijk over 75 zetels in de Tweede
Kamer beschikken, doet zich bijvoor
beeld gelden. Gemakkelijk zal zulke
samenwerking niet te bereiken zijn,
evenmin als trouwens eenige andere.
Men kan de partijgeschillen daarbij
breed uitmeten, maar dient te over
wegen dat alle partijen in de eerste
plaats met het landsbelang rekening
nebben te houden. De in verkiezingstijd
hoog opgedreven en vaak in al te een
voudige slagwoorden uitgedrukte tegen
stellingen zijn bovendien niet zoo groot,
als het velen moet toegeschenen heb
ben, Zoowel ten aanzien van zelfbestuur
van Indonesië als betreffende de toepas
sing van geleide economie met zelf
bestuur van het bedrijfsleven en ook
nopens het financieele overheidsbeleid
is zonder twijfel bij velen een over
eenstemming te vinden, die nieuwe
wegen aanvaardt. R. P.
als (le voorwaarde tot instelling van een
„wclfarc-fund", een welstandskas die door
stortingen der werkgevers uit de jaarljjk-
sche winsten zou worden in stand gehou
den. Na onderteckening van de overeen
komst beval John Lewis de mijnwerkers
weer aan het werk te gaan, wat Donderdag
ook inderdaad gebeurde.
Vrijdag dreigden 75.000 mijnwerkers uil
de anthracietmijnen te gaan staken, indien
zij niet dezelfde voorwaarden verkregen
als hun collega's uit de vetkoolmijnen. De
onderhandelingen duren voort
Een plaatselijke staking van machinis
ten en bestuurders op den Hudson-Man-
hattan-spoorweg trof voornamelijk een
honderdduizendtal personen, die dagelijks
voor hun werk van New-York naar Noord-
Ncw-Jersey moeten reizen. De maatschap
pij zeide niet in staat te zijn, de loons
verhooging, welke vorige week aan de
spoorweg-employés werd toegestaan, uit
te betalen.
Er was voorts tot op heden nog geen
tecken van overeenstemming in het ge
schil tusschen de havenarbeiders en de
zeelieden en hun werkgevers. Eerstge-
noemden hebben gedreigd op 15 Juni a.s.
in staking te zullen gaan, wanneer niet
wordt tegemoet gekomen aan hun eisch
om loonsverhooging van 12 dollar 55 cents
per maand en overwerktoeslag.
Inmiddels ls de zoogenaamde anti-sta-
kingswet, waardoor staking wordt verbo
den voor den tijd van zestig dagen na tus-
schenkomst van het federale bcmiddeli igs
bureau, en welke Woensdagavond door het
congres werd aangenomen, aan president
Truman ter onderteekening voorgelegd.
..premier" Sjahrir. Op een vraag van den
correspondent of hij bereid zou zijn af te
treden wanneer de Nederlanders weigeren
een overeenkomst te onderteekenen zoolang
hij in functie blijft, antwoordde- Soekarno
dat deze kwestie een latere beslissing van
het Indonesische volk zal i
Gromyko over de
internationale verhoudingen
Op een door 16.000 personen bezochte
meeting te New-York georganiseerd
door den nationalen raad voor vriend
schap tusschen Sovjet-Rusland cn Ame
rika, heeft Gromyko. de Sovjet-Russi
sche afgevaardigde in de U.N.O., (fe
huidige internationale situatie en de
„ongezonde symptomen" in den loop
der gebeurtenissen sinds de oprichting
van de organisatie gelaakt. „De politiek
van overheersching door sommige lan
den, die bij de UNO ziin aangesloten",
aldus Gromyko, „kan, indien men deze
niet laat varen, het gezag en het aan
zien van den veiligheidsraad ernstig
ondermijnen. Men kan in de werkwijze
der UNO symptomen ontwaren van te
rugkeer naar oude volkenbondsmetho-
den. die een mislukking zijn gebleken.
„Op het oogenblik leggen in sommige
organisaties der UNO de vertegenwoor
digers van die landen, die de rechten
van kleine en onontwikkelde landen cn
volken het meest genegeerd hebben,
den meesten nadruk op de bescherming
/an de belangen der kleine staten".
Gromyko besloot zijn rede met de
volgende woorden: „Het Soviet-Russi-
sche volk onder leiding van Stalin zal
evenals altijd in het verleden in den
strijd voor vrede en veiligheid in de
voorste gelederen staan. De betrekking
tusschen de Sovjet-Unie en de V.S. zal
een der meest beslissende factoren zijn
in den toekomstigen loop der gebeurte
nissen. De erkenning van dit feit zou
het gevoel van verantwoordelijkheid
van de V.S. en de Sovjet-Unie voor het
lot ter wereld, welker volkeren huive
ren enkel en alleen al bij de gedachte
van de mogelijkheid van een nieuwen
oorlog, verhoogen".
Blikseminslag doodde een kind
Tijdens het hevige onweer, dat Woens
dagavond boven Haarlem en omgeving
woedde en dat met zeer hevige regens ge
paard ging ls aan de Zandvoortschelaan ln
Beltveld het 6-jarige meisje M Bosman tij
dens het schuilen onder een boom door don
bliksem op slag gedood. Het 5-Jarlge jon
getje H. Barnhoorn, die bij haar waH, werd
eveneens getroffen en moest zwaar gewond
naar de Marla-Stlchtlng worden overge
bracht.
Gelijk spel in Antwerpen
Na een zeer spannenden strijd is het
Nederlandscli elftal er in geslaagd tc
Antwerpen een geliik spel tc behalen,
liet verslag is opgenomen op pag. 4.