on /m/^4 JttféfijUJ
De
West-Indische delegaties
bij H.M. de Koningin
Moeilijkheden
om de aardappelen
Naar beheersching
der Atoomkrachten
Coördinatie van het Amerikaansche
met het Russische plan
Het conflict
eij;snpuj|e9iu Dp ui
I"" V*J 1
.iiuireniie Wo. iKMs TT TT
Bureaux: Groote Houtstr. 93 ■""""l 1 fagj w
en Soendaplein 37, Haarlem JL JL JL _I_
IJmulden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10721. Expeditie 14825 Dlreetonr-Hoofdredacteur: Robert Peercboo.n Te] Redacl|e Dlr.-H0old«Ki. ,5054
II .>111M
Aanbieding der petities ,,tot versteviging van den
band tusschen de deelen van het Koninkrijk"
1 >iiiMdagmi«ldu& om 10.00 uur zijn de belde West-Indisclie delegaties, die namens
de West-Indisclie gebietlmleeleu hun petities kwamen aanbieden, door H.M. de
Koningin In het paleis „het Loo" ontvangen.
ZIJ werden bij luin komst, verwelkomd door den hofmaarschalk jlir. ir. Slckinghe
«ui den kapitein-vlieger van Zlnnlcq-Bergmann, waarna de delegaties in de gelegen
heid werden gestoht de petities aan H.M. aan te bieden.
Naar zelfbestuur
voor Suriname en Curacao
In de petitie van Suriname wordt het
levendige verlangen der Surinaamsche
bevolking vertolkt, dat aan dit gebieds
deel de vrijheid worde gegeven eigen in
wendige aangelegenheden te regelen. De
Staten van Suriname steunen daarbij op
de Koninklijke rede van 1942, waarin on
der meer een rijksverband in het uitzicht
werd gesteld waarin de leden van het
Koninkrijk het zelfbeschikkingsrecht zou
den verkrijgen. De Surinaamsche petitie
zegt verder dat de consequentie hiervan
met zich brengt dat Suriname zijn eigen
constitutie vaststelt. Een bijgevoegd me
morandum geeft de beginselen van deze
gronefwet, zooaLs zij volgens oordeel der
Staten dient te worden vastgesteld. De
Curacaosche petitie legt den nadruk op
het verouderde stelsel van het bestuur,
dat steunt op koloniale beginselen, en
deelt mede een commissie te hebben sa
mengesteld die met de Nederlandsche re
geering zal overleggen op welke wijze
aan Curacao een zelfbestuur als genoemd
in de Koninklijke rede, kan worden ver
leend.
Het Surinaamsche
grondwetsontwerp
De beginselen, volgens welke naar het
oordeel der Surinaamsche Staten de
nieuwe grondwet moet worden vastge
steld, behelzen o m. de benoeming van
een gouverneur door de Koningin voor
den tijd van vier jaren, uit een voor
dracht van drie personen door de Staten
Deze gouverneur is niet verantwoordelijk,
bij hem berust de uitvoerende macht.
De Staten zullen bestaan uit 21 leden die
tezamen met den gouverneur de wet
gevende macht uitoefenen. De regeering
zal worden uitgeoefend door den gouver
neur en de hoofden der departementen,
die door den gouverneur zullen worden
benoemd en ontslagen.
Er wordt recht gesproken In naam des
konings. De organisatie en samenstelling
van de rechterlijke macht wordt bij de
wet geregeld.
Benoeming van rechters geschiedt door
den gouverneur uit een voordracht van
de Staten van 3 personen.
De rechters worden voor het leven
benoemd, onder voorwaarden bij wet te
regelen.
Het muntstelsel wordt bij wet geregeld
Verder zegt de petitie, dat de Staten
van Suriname, in het volle besef dat over
het volledige zelfbeschikkingsrecht var
Suriname eerst na de aanstaande rijks
conferentie zal worden beslist, niettemin
van oordeel zijn dat de grondwet de ge
legenheid openlaat dat in de Surinaam
sche staatsregeling enkele wijzigingen
kunnen worden aangebracht, die al aan
stonds tegemoet komen aan het in Su
riname levende verlangen naar grootere
zelfstandigheid, welke wijzigingen in een
eveneens afzonderlijk hierbij gevoegd
memorandum worden aangegeven. Deze
wijzigingen zijn o.a.:
Dal artikelen, die den gouverneur alle
macht geven in geval van oorlog of op
stand en hem alle macht geven bij drin
gende omstandigheden, dienen te verval
len.
Hot artikel, bepalende dat regeling bij
nlgemeenen maatregel van bestuur kan
geschieden, indien de staten een hun
tweemalen aangeboden ontwerp-landsver.
ordening niet goedkeuren, dient te verval
len.
Het artikel, dat den gouverneur de be
voegdheid geeft op eigen gezag en ver
antwoordelijkheid landsverordeningen
vast te stollen, dient te vervallen
De vaststelling der begrooting dient niet
meer door den Nederlandschen wetgever
te kunnen geschieden, doch bij uitsluiting
door de Surinaamsche wetgevende or
ganen. In verband hiermede zal dit ar
tikel dienen te vervallen.
De stem uit Curasao
De petitie die de delegatie uit Curacao
aanbood, bevatte niet een gedetailleerd
ontwerp ter grondwetsherziening, doch
wel wordt aangedrongen op wijziging van
het huidige bestuur hangende de bespre
kingen over de verwezenlijking van het
zelfbestuur. De petitie zegt onder meer:
„Dat de algemeene ontevredenheid over
het bestuursstelsel in Curacao ingrijpende
Gezamenlijk communiqué
Na hun bezoek aan H. M. de Ko
ningin hebben de West-Indische
delegaties gezamenlijk het volgende
communiqué uitgegeven:
„De mogelijkheid van een misver
stand, dat onze komst de zorgen van
de Nederlandsche regeering zou kun
nen vergrooten, willen wij uit den
weg ruimen door te verklaren, dat
het doel van onze petities is een
grondslag te leggen voor samenwer
king in Rijksverband voor wat be
treft Suriname en Curagao. Daarvoor
is noodig, dat de volken in West-
Indië in de gelegenheid worden
gesteld mede te werken door middel
van eigen besturen. Invoering van
zelfbestuur is mogelijk binnen het
kader zelfs van de bestaande grond
wet. Wij zijn uitgegaan van de ver
onderstelling, dat er een Rijkseenheid
tot stand komt in den geest, door
H. M. in hare Koninklijke rede van
6 December 1942 tot uitdrukking
gebracht."
veranderingen, in afwachting van de de
finitieve constructie van het Koninkrijk,
uiterst urgent maakt, daar het bestuur
van Curacao, berustend op verouderde
koloniale beginselen, nog heden autocra
tisch is en derhalve een democratische
structuur onmogelijk maakt;
dat de Nederlandsche regeeringniet
bekend is met Curacaosche toestanden en
veelal eenzijdig wordt ingelicht;
dat de staten van Curacao er innig van
overtuigd zijn, dat de gebleken bereid
willigheid van Curacao met Nederland
samen te werken, zal leiden tot verstevi
ging van den band tusschen de deelen
Van het Koninkrijk bij de vorming van
een gemeenebest van Nederlandsche
volkeren op grondslag van gelijkheid en
gelijkgerech t igheid.
Vijf jaar voor Arnold Meijer
Hedenochtend om 10 uur is Arnold
Meyer door het Bijzonder Gerechtshof te
's-Hertögenbosch veroordeeld ter zake
van ,,het voortgezet misdrijf van opzette
lijk in tijd van oorlog den vijand hulp
verleenen", tot een gevangenisstraf van
5 jaar met aftrek van voorarrest, waar
onder tevens begrepen den tijd, dien hij,
op last van het militair gezag in het
kamp te Vught heeft doorgebracht. Hij
werd voorts ontzet uit het actief en pas
sief kiesrecht voor den tijd van 10 jaar.
Arnold Meyer heeft acht dagen den
tijd om in cassatie te gaan.
Prijzen te laag:, i
loonen te hoog.
ivoer te klein,
Er is grootc beroering ontstaan onder
de aardappelentelers in Noord-Ilolland
en zelfs is hier en daar 't woord „staking"
te hooren. De telers in West-Friesland
hebben op eenigc vergaderingen de han
gende problemen besproken en op een
bijeenkomst is besloten twee dagen lang
(vandaag en morgen) geen aardappe
len aan te voeren, op een andere werd
deze termijn zelfs tot een week verlengd.
De oorzaak zit hem in de prijzen. In
den nacht van 15 op 16 Mei, toen niemand
meer een nachtvorst verwachtte, is de
aardappeloogst in een groot deel van
Noord-Holland door een nachtvorst ern
stig beschadigd.
De oogst is hierdoor een maand ver
laat. Intusschen zijn echter do prijzen op
de gewone wijze vastgesteld en zij gaan
nog steeds omlaag.
Nieuwe aardappelen brengen niet
genoeg op.
Was de oogst niet verlaat dan zouden
de eerste aardappelen de oorspronkelijke
hooge prijzen hebben gekregen, maar
thans brengen ze veel minder op. Dit
schept nu de moeilijkheden. De aardappel
telers wenschen dat het noodgedwongen
uitstel van den oogst in de prijzen ver
disconteerd wordt. Bovendien zouden de
grieven mede ontstaan zijn doordat de
Stichting voor den Landbouw, gevormd
door de samenwerkende land- en tuin
bouworganisaties in de prijzenkwestie
niet gehoord is.
Komt de oogst straks goed los, dan
zit men om rooiers verlegen, die exhor-
bitante loonen vragen. Mochten de
moeilijkheden niet opgelost worden,
dan verwacht men dat de boeren ook
over tien of veertien dagen geen aard
appelen zullen aanvoeren, maar ze
b.v. zullen inkuilen.
Er is echter hoop, dat voor den drei
genden toestand over 14 dagen een op
lossing gevonden is.
Het woord is aan.
Gustave le Bon:
Een volk, dat onophoudelijk
om gelijkheid roept, is er
na aan toe slavernij te
aanvaarden.
Leden van de Life Guards en «le Horse
Guards, die de Kngel.^he Konlnklijko
familie Idj linar offlcleele tochten «ïscor-
teeren, droegen weer hun tradltloneelo
kleurrijke uniformen met gepluimde
helmen en kurassen. Een der niniisch&p-
pen legt met la-hulp van zijn kameraden
de laatste hand aan zijn omvangrijk,
tollet. (I»)
Atoomcommissie
zal alle voorstellen bestudeeren
De commissie voor atoom-energie der
Vercenigde Volken kwam Dinsdagavond
wederom te New-York In zitting bijeen,
(er bespreking van de twee voorstellen,
van de Vercenigde Staten en Kusland,
voor internationale controle der atoom
energie. Het Amerikaansche plan stelt
voor de controle op te dragen aan een
genootschap tot ontwikkeling der atoom
energie der Vcrecnlgdc Volken, die het
recht zou bezitten overtreders der inter
nationale overeenkomst te bestraffen. Het
Russische plan maakt de controle onder
geschikt aan den Veiligheidsraad en geeft
den grooten mogendheden een vetorecht
op de Haarlemsche Groentemarkt
De week van beraad bracht geen uitkomst
Zooals onze lezers weten dreigde de baar is het nu een strijd tusschen de
vorige week Donderdag een conflict op
de groentemarkt te Haarlem, omdat de
kleinhandelaren en de grossiers een ge
schil hebben over de betalingsregelingen.
Door het bemiddelend optreden van den
heer A. van Driel, directeur van het
Marktwezen, werd een uitbreken van het
conflict voorkomen. De partijen bleken
tot onderhandeling bereid en schortten de
„vijandelijkheden" voor een week op.
Dezer dagen heeft in Den Haag door
tus6chenkomst van de bedrijfsschappen
een conferentie tusschen de partijen plaats
gehad. Daarbij bleek dat geen oplossing
te verkrijgen was. Beide partijen bleven
hun standpunt handhaven, zoodat nu wel
aan te nemen is, dat het morgen. Donder
dag, op de groentemarkt te Haarlem tot
een conflict zal komen.
Van de zijde der kleinhandelaren werd
ons verzekerd, dat er voor gezorgd zal
worden, dat er voldoende groente in de
winkels en bij de venters te koop zal zijn.
Ook de grossiers verklaarden, dat zij
van hun kant maatregelen genomen heb
ben, dat het publiek groente krijgt.
De heer Van Driel, deelde ons mede,
dat er, in zoover het conflict er nu voor
staat, geen kans is op bemiddeling. Blijk-
beide partijen geworden om de machts
quaestie. De overheid zal evenwel nauw
lettend toezien, dat voorkomen wordt,
dat de strijd wordt uitgevochten op de
ruggen der consumenten. Als de groente
voorziening in gevaar zou komen, is te
verwachten dat het gemeentebestuur zal
ingrijpen en maatregelen zal nemen om
dit te voorkomen.
De veiling aan den Koudenhorn, waai
de tuinders uit de omgeving hun groente
aanvoeren, staat buiten het conflict. Die
werkt dus door. Ook zijn er verschilltmde
veilingen in de omgeving waar groente
gekocht kan worden om die naar Haar
lem te vervoeren.
De kleinhandelaren zullen hedenmiddag
4 uur vergaderen om de quaestie te be
spreken.
Wij herinneren er aan, dat de aanlei
ding van het conflict is. dat de grossiers
verlangen, dat de kleinhandelaren niet
meer 2, maar 3 keer per weck zullen af
rekenen Zij verklaren dat de oude rege
ling niet gehandhaafd kan worden en
merken op, dat die in geen enkele an
dere stad bestaat. Bovendien is er een
geschil over het berekenen van de colli's.
beslissingen over de
ten aanzien vi
atoomenergie.
De Fransche gedelegeerde Parodi ver
klaarde, dat beide plannen veel gemeen
hebben, en dat het niet onmogelijk is een
compromis te vinden. Hij stelde voor een
werk-commissie in het leven te roepen,
die de werkmethoden der commissie zou
moeten bestudeeren
De Poolsche gedelegeerde, dr Lange,
steunde het Russische voorstel. Hij legde
vooral den nadruk op de wenschelijkheid,
dat de regeeringen bij de wet overtreders
van de internationale overeenkomst straf
baar zouden stellen Het Amerikaansche
voorstel, den aanmaak van atoombom
men stop te zetten en de reeds vervaar
digde bommen te vernietigen, juichte hij
toe.
De Nederlandsche gedelegeerde, mr. van
Kleffcns. verklaarde dat het Amerikaan
sche en het Russische plan volstrekt niet
strjjdig zijn. Hij drong er bjj de commissie
op aan niet problemen als het vetorecht
en de bestraffing van overtreders te be
handelen voor men het er over eens ge
worden was welk plan men in praktijk
wcnscht te brengen. Naar mr. Van Klef-
fens verklaarde zal Nederland zelf geen
plan Indienen.
De commissie moet haar taak. het op
stellen van een ontwerp, beginnen „in een
geest, en met een verhevenheid en een
plichtsbetrachting die in overeenstemming
is met de majesteit van onze taak", aldus
mr. van Kleffcns.
VETO ONGEWF.NSCHT.
Kolonel Khalifa, de Egyptisch' afge
vaardigde. verklaarde dat hij het Ameri
kaansche plan geheel en al steunde.
Egypte kan zich niet vereenigen met het
behoud van het vetorecht, zooals Rusland
voorstelt.
Evatt de Australische gedelegeerde,
zeide, dat Australië in het algemeen met
het voorstel van Baruch accoord ging. Hij
meende, dat Gromyko's suggesties ter
zake van verbod van vervaardiging en
gebruik van atoomwapenen in het Ameri
kaansche plan verwerkt zouden kunnen
worden. Hij was het niet eens met Gro
myko's gedachte van behoud van het
veto-recht inzake atoom-aangelegenheden.
Op voorstel van Evatt werd ten laatste
besloten een werkcommissie, bestaande
uit de leden van de commissie, in te stel
len, welke alle ter tafel gebrachte voor
stellen zal bestudeeren. De bijeenkomst
werd daarna verdaagd.
