De vuist op tafel
Rusland weigert
Ruslands compromis inzake Triëst
onaanvaardbaar
Bikini
De Kabinetsformatie
Het uur der beslissing nadert
in den Veiligheid
sraad
T /l j JJOOApUBZ
J <->|Hl.>M7 .QlI.lSd.>3ip>;lOOJr) J aionuoatfud oiuoupmjaw 1->H J ;>lf.-)>..HS.HKI.)Ofi
00c .Taareranc No. I83B4 V "TT i""^V I 1 Oomlerdos 27 Sunt
Bureaux: Groote Houtstr. 33 f™-j /""N Of Y* O TY^ C I Of Of fS Of l Stichting Voorlichting
en Soendaplein 37, Haarlem J| 1. li JAbonnementen: p week 31 ct.
IJmuiden: Kennemerlaan 154, ~1 per kwartaal f
Telef. 5437. Postgiro 273107.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Dtrocle.ir-HooMredacteur: Robert Pcereboem Te, Redaclie 106M Dir.Hoofdred. 15051
DE Russische weigeringen volgen weer
snel op elkaar. Er is een hoopvolle
onderbreking in de reeks opgetreden,
toen te Parijs Mototof toestemde Ln het
terugtrekken van de Russische troepen uit
Bulgarije, tegelijk met de verdwijning
van de Engelsche troepen uit Italië, bin
nen een termijn van drie maanden na
het oinderteekenen van het vredesver
drag met Italitë. De heele Westersche
wereld heeft dit gunstige symptoom mot
blijdschap ontvangen, ofschoon er geen
uitbundige vreugde ontstond. Want het
vredesverdrag met Italië is nog lang niet
gereed, laat staan onderteekend.
De tempering van den geestdrift is sinds
die Molotofsche bereidwilligheid wel ge
rechtvaardigd gebleken. Want het is nu
weer heelemaal mis. In Parijs weigert
Molotof en in New-York, in den Veilig
heidsraad, weigert Gromyko. Ten aan
zien van het netelige punt Triëst heeft
Molotof Ln geheime bijeenkomst een be-
middelings-voorstel gedaan, dat niet be
middelde en in den Veiligheidsraad heeft
Gromyko op een dusdanige wijze met het
veto gewerkt, dat de zaak bedenkelijk op
een wrange grap begon te lijken. Men
leze het verslag in dit nummer onder den
titel „De vuist op tafel". Want de tafel
moest het weer eens ontgelden. Toen de
Veiligheidsraad nog in Londen bijeen
kwam begon de Engelsche minister Bcvin
daarmee. Vele statige diplomaten uit vo
rige eeuwen moeten zich op dat oogenblik
in hun graven omgekeerd hebben. Maar
de wereld schrok er niet van. Zij is wel
iets gewend geraakt. Ditmaal heeft de
Australische gedelegeerde Evatt, even
eens door de Russische houding daartoe
bewogen, de tafel met zijn vuist bewerkt.
Al valt het ons bij wijlen te zwaar,
Australische opvattingen te waardeeren,
wij zullen er in dit geval zonder inspan
ning in slagen. Onze afgevaardigde, mi
nister van Kleffens, zag dat namens het
Nederlandsche volk dan ook in en zei
dat het geval aantoonde, tot welke on
mogelijke situaties het recht van veto
kan leiden. Hij stelde voor, dat de Ver-
eenigde Volken later dit recht zouden
wijzigen. Later! Ja, wanneer zal dat zijn?
Amerika heeft al een poging onderno
men door voor te stellen, de internatio
nale controle over de atoom-energie bui
ten het recht van veto te stellen. Den vol_
genden dag weigerden de Russen prompt.
Zij blijven weigeren en men vraagt zich
met toenemende verwondering af, waar
toe dit alles op den duur moet leiden. Een
behandeling van zaken, zooals zich giste
ren in den Veiligheidsraad heeft voorge
daan, biedt geen vooruitzicht op een be
hoorlijke werkwijze van dit instituut of
van de Vereenigde Volken als geh*cl. Wie
zich niet tot de feiten van don dag be
paalt en bedenkt dat regeeren nog altijd
vooruitzien beteekent vraagt zich af, welk
toekomstig beleid de Russische regeering
en de overige regeeringen der vijf
groote mogendheden zich eigenlijk voor
den geest stellen. De Australiër Evatt zei
(toegelicht door dien vuistslag): „Gro
myko zal moeten begrijpen dat zijn „neen"
miet kan worden aangewend tegen alle
opeenvolgende voorstellen, totdat het
eenige overgeblevene het zijne is".
Het lijkt inderdaad niet waarschijnlijk,
dat dit soort beleid zich jarenlang kan
blijven voortzetten. Maar de vraag is nu:
hoe raakt men er van verlost? En nie
mand schijnt in staat te zijn, daarop het
antwoord te geven. Dat de Engelsche vak
bondleider Sir Walter Citrine, te Moskou
vertoevend voor de conferentie van de
Wereld-federatie van Vakbonden, van de
gelegenheid gebruik heeft gemaakt om
een openlucht-meeting toe te spreken
over de vredelievende bedoelingen van
het Westen (dewelke rede zelfs door Ra
dio-Moskou is uitgezonden) moge ons ver
heugen. Maar ervaring heeft wel geleerd,
dat zulke redevoeringen op de politiek
van een dictatoriaal bewind geen invloed
doen gelden. De groote vraag blijft:
waarom zegt het niet ronduiit wat het
wil en toont het geen bereidheid om het
Handvest van de Vereenigde Volken toe
te passen in den geest waarin het met
Russische medewerking te San Fran
cisco tot stand is gebracht? Bij de kleine
en middelgroote volken is dat recht van
veto der vijf machtigen van den aanvang
af met twijfel bejegend. Zij hebben het
slechts noodgedwongen geslikt. Maar nie
mand had verwacht dat het binnen een
jaar tot zulke vertooningen zou leiden,
als zich gisteren in den Veiligheidsraad
hebben voorgedaan.
Na den eersten wereldoprlog was er de
vredesconferentie van Versailles. Eerst
werd de Volkenbond gesticht, daarna het
vredesverdrag onderteekend Dat gebeurde
binnen acht maanden na den wapenstil
stand. Zoowel bij de stichting van den
Volkenbond als bij de schepping van het
vredesverdrag werden vele fouten begaan.
Er is altijd, terecht, hevige critiek op
Versailles uitgeoefend. Maar is de wereld
nu, ruim een jaar na hel einde van den
strijd met Duitschland, bijna een jaar na
het einde van den strijd met Japan, in
een gunstiger positie? Het verschil is, dat
er nog heelemaal geen vredesverdragen
zijn en dat de wereld niet, zooals eind
Juni 1919, hoopvol is gestemd. Wat baat
ons dit onderscheid?
Sir Walter Citrine heeft te Moskou ge
zegd, dat de volken vrede wiLlen. Zijn
Russisch gehoor zal dit wel met instem
ming vernomen hebben. Maar wat helpt
dat als Gromyko en Molotof op alle voor
stellen neen zeggen? R. P.
„Een autonoom Triëst
onder Joegoslavische souvereiniteit"
Italiaansch vredesverdrag
blijft rusten
Nadat de vier ministers te Parijs in de
bijeenkomst van Woensdag slechts over
een der vier behandelde onderwerpen tol
een accoord waren gekomen /.ij be
sloten namelijk dat Roemenië alle ge
allieerde eigendommen zou moeten terug
geven kwam in den namiddag een ver
rassend verzoek van den Russisehen mi*
nistcr tot het houden van een geheime
zitting in de avonduren voor bet behan
delen van alle vitale Italiaansche kwes
ties, in het bijzonder Triëst. Dit voorstel
wekte in diplomatieke kringen levendige
hoop op een spoedige overeenstemming,
daar men verwachtte dat Molotof met een
compromis zou komen dat aanvaardbaar
zou zijn. Het einde dezer geheiine zitting,
tien minuten na middernacht, bracht in
dit opzicht ecliter de bittere desillusie,
dat het Russische compromis-voorstel
volledig onaanvaardbaar was gebleken.
Moloiofs voorstel kwam hierop r.eer.
dat Triëst een autonoom gebied zou wor
den onder Joegoslavische souvereiniteit. te
besturen volgens een door de groote vier
goedgekeurd statuut. Als uiterste con
cessie zou Molotof zich willen neerleg
gen bij een door de Joegoslavcn en Ita
lianen gezamenlijk uitgeoefende souve
reiniteit.
Byrnes en Bevin drongen er ten sterk
ste op aan, de kwestie te laten regelen
door de vredesconferentie van de 21 na
ties, daar de groote vier voor een botsing
tusschen twee verschillende inzichten
stonden.
Het is thans te verwachten dat de vier
ministers het in de middagzitting door
wacht op de vernietiging
Het juiste tijdstip waarop de atoom
bom van Bikini zal worden losgelaten, is
thans door het Amcrikaanschc Departe
ment van Marine bekend gemaakt. Op
Maandag 1 Juli om 17.30 G. M, T. zal een
super-flylng-fortrcss B29 een standaard-
bom van het type dat op Nagasaki werd
neergelaten, afwerpen op een vloot van
honderd schepen, die als doelwit voor an
ker liggen in de nabijheid van Bikini,
met in het midden het Oranjc-gcschildcr-
de Amerlkaansche schip „Nevada".
Bidank verwerft vertrouwen
De Fransche Assemblee heeft met de
overweldigende meerderheid va.i 517
tegen 4 stemmen een motie van ver
trouwen ln de regeering Bldault aange
nomen, na de ln sobere bewoordingen
gestelde regeerlngsverklarlng met ap
plaus te hebben ontvangen.
Mololof geopperde denkbeeld zullen vol
gen en den plaatsvervangers opdracht
zullen geven, eerst het concept verdrag
voor Finland klaar te maken, opdat dit
binnen enkele dagen kan worden afgehan
deld. I)lt zou betcekcnen dat dc Italiaan
sche kwesties voorloopig worden gelaten
voor wat ze zijn, terwijl ook het Roe-
moeusche vredesverdrag, waarover de
ministers in de middagzitting geen defi
nitief accoord konden bereiken, voorloo
pig blijft rusten.
Het woord is aan.
Voltaire:
Wie op den eersten rang
verduisterd wordt, schittert
op den tweeden
(Uit: Henriade).
Atjeh en Sjahrir
De gewestelijke raad van Atjeh heeft een
telegram gestuurd aan premier SJahrtr dat
als volgt luidt:
„Eens hebben wij Atjehers ln naam vau
het Indonesische volk gestreden voor de
vrijheid van Indonesia.
Wij hebben ons vertrouwen ln uw beleid
Wij willen thans uwe excellentie niede-
deelen. dat het heele Atjehsche volk gereed
ls om uw bevelen af te wachten."
Tijdens het verhoor van von Neurath te
Neurenberg werd door documenten bewezen
dal deze aan Httler geadviseerd heeft hét
Tsjechische volk ie verdelgen door zijn on
derwijs op te heffen en de taal tot dialect
te verlagen.
Ik* joiutste foto van Z.K.H. I*r I its Beniliant gemaakt «er gelegenheid
„Anjerdag 104(1".
Alsnog critiek op de samenstelling
van de zijde der Partij van den Arbeid?
Woensdag hebben verscheidene bladen
de namen genoemd van een aantal ver
moedelijk in het nieuwe kabinet van dr.
Beel op te nemen ministers. Als minister
van Financiën werd genoemd prof. Lief-
tinck, van Sociale Zaken W. Drees, van
Overzeesche gebiedsdeelen mr. H W. van
Helsdingen, thans raadadviseur van dit
ministerie. Voorts noemde men den Ka
tholieken oud-min. van Financiën dr. G.
W. M. Huysmans als minister van Han
del en Nijverheid en den hoofdinspecteur
Veto-recht leidt tot onmogelijke situatie
Stemming over Vetokwestie
door Veto geannuleerd
Een nieuwe resolutie van dr. Evatt, den
Australiër, die voorstelde het Spaanschc
vraagstuk op de agenda te houden en
vast te stellen, dat Spanje een „mogelijke
bedreiging voor den vrede vormt", werd
in de zitting van den Veiligheidsraad van
Woensdag door het veto van Gromyko
getorpedeerd, die de resolutie „absoluut
waardeloos, zeer zwak en nogal dwaas"
noemde. De stemming over deze resolutie
had het resultaat dat zij met negen tegen
twee stemmen (Rusland en Polen) werd
aangenomen, doch Gromyko verklaarde
dat zijn tegenstem als van een der per
manente leden beslissend was en dat de
resolutie daardoor als verworpen moest
worden beschouwd. De voorzitter besliste
dat dit laatste juist was.
Dr. Evatl reageerde zeer fel op dezen
gang van zaken. Met de vuist op tafel
slaande zeide hij verontwaardigd: „Gro
myko zal moeten begrijpen dat zijn
„neen" niet kan worden aangewend tegen
alle opeenvolgende voorstellen, totdat In t
eenlg overgebleven voorstel het zjjnc is!"
Mr. Van Kleffens, de Nederlandsche
vertegenwoordiger, verklaarde dat de re
solutie een voorstel van orde, en dus niet
aan het veto onderworpen was. „Dit toont
aan tot welke onmogelijke situaties het
vetorecht kan leiden" Hij stelde voor,
dat de Vereenigde Volken later het veto
recht zouden wijzigen. Ook dr Evatt was
van meening dat de resolutie zuiver een
voorstel van orde was, en dat. wanneer
men het vetorecht zou uitbreiden tot
voorstellen van orde. de raad in een im
passe zou geraken. Hij stelde voor dat de
raad zou stemmen over de beslissing van
den voorzitter dat de resolutie een voor
stel van orde was.
Vicicuse cirkel.
Deze stemming werd inderdaad gehou
den, doch thans deed zich het merkwaar
dige feit voor, dat Gromyko opnieuw
van zijn vetorecht gebruik maakte
Dc stemming over de vraag, of de
Australische resolutie als een voorstel van
orde en dus niet aan het vetorecht on
derworpen moest worden beschouwd.
k'.vcrd dus geannuleerd door de tegenstem
van Gromyko, daar dc voorzitter besliste
dat het deze maal in ieder geval ging
over een kwestie die niet als een voor
stel van orde kon worden beschouwd.
van het L. O. in Limburg, Brabant en
Gelderland dr. J. J. Gielen als minister
van Onderwijs, K. en W. Dat ir. H. V03
in het nieuwe kabinet zal aanblijven,
wordt aangenomen, al loopen de gissin
gen over zijn portefeuille uiteen. De heer
S. L. Mansholt zal volgens de berichten
aanblijven als minister van Landbouw.
Onze parlementaire redacteur berichtte
ons over de kabinetsformatie het vol
gende:
Nauwelijks hadden Woensdag eenige
Haagsche bladen het licht gezien, die de
samenstelling van het kabinet Beel wis
ten te vertellen, of ik belde een der zoo
genaamd definitief aangewezen nieuv.e
ministers op. Deze verzekerde mij. d it
het hem voorgelezen bericht volkomen
voorbarig was. Hij begreep, dat men i«
deze dagen gaarne op een primeur uit
was, doch moest met stelligheid verkla
ren. dat er allerminst reeds iet3 vast
stond.
Merkwaardige ontdekking.
Nog iets later bevestigde mij een
merkwaardige ontdekking de juistheid
dezer tegenspraak, waaraan nog was
toegevoegd, dat er redenen waren om
bedoelde publicaties voor den forma
teur geenszins aangenaam te achten.
Mijn ontdekking deed mij ook deze
opmerking begrijpen.
In het departement van minister-presi
dent Schermerhorn bleken n!. al die mi
nisters, welke leden van de Partij van
den Arbeid zijn, benevens de voorzitter
der Partij K. Vorrink, een bijeenkomst
te houden naar aanleiding van het door
sommige vooraanstaande figuren ge
koesterde gevoelen, dat de formateur bij
de keuze van hen, die hij in zijn mi
nisterie scheen te willen opnemen, ten
slotte niet voldoende rekening had ge
houden met een in het licht van den
grondslag van het te vormen kabinet
juist te achten personeelsbezetting
Indien dr. Beel vandaag wél met een
kabinet voor den dag zou komen en hij
waarschijnlijk alsnog aan de critische
wenken gevolg geven, die hem. naar men
mag aannemen, inmiddels zullen hebben
bereikt. De eerst door hem voorgenomen
samenstelling zal dan inmiddels gewij
zigd zijn. Ingeval de formateur niet mocht
toegeven, is er verder overleg in den
kring der critici te verwachten met de
mogelijkheid zelfs, dat de combinatie
heelemaal niet doorgaat.
