Permanente samenwerking
Shaw wordt 90
Palestijnsche Terroristen
geven communiqué uit
Malino
wenschelijk tusschen Nederland en Indonesië
Byrnes
1 ptaiifjjA apuassed i
«lo «Tnarsrnnpr No. 1SS87 T T "1 I 11 1 Wocnsflwc 2» .Tull tnio
Bureaux: Groote Houtstr. 93 Lj| I 1 ültgavc Stichting Voorlichting
en Soendaplein 37, Haarlem «Ha JL JL JL JL JL H*U JL«<^ ^iiar 1 Abonnementen: p. week 31 ct.
IJmuiden: Kennemerlaan 154, jj Per kwartaal f 4
Telef. 5437. Postgiro 273107
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pcercbocm Tg, Redactle ,0600 otr.-Hoofdred 15054
Overmorgen, vrijdag 26 Juli, wordt
George Bernard Shaw negentig jaar.
Uit Engelsche getuigenissen blijkt, dat zijn
fonkelende geest nog immer ongedeerd is.
Zelf heeft hij, toen hij pas achtentachtig
was, geklaagd dat hij in physieken zin erg
achteruitgegaan was en dat zijn geheugen
hem vaak in den steek liet. Bij die gele
genheid zei hij ook, dat hij lang niet zoo
knap en zoo belezen was als vele men-
schen schenen te denken. Maar ondanks
zijn lichamelijke aftakeling verkeerde zijn
geest nog steeds in een groeiproces, want
zijn weetgierigheid was grooter dan ooit.
Dat zei Shaw. ,,Als de krachten des levens"
evenals de Fransche philosoof Henri
Bergson grondt hij zijn wijsgeerige levens
opvatting op l'élan vital ,,mijn lichaam
even sterk als mijn geest wilden maken
en ik beter wist hoe ik mij moet voeden,
lel eed en, huisvesten en gedragen, zou ik
een politieke loopbaan kunnen beginnen
als junior ambtenaar en misschien binnen
een eeuw of zoo tot een bruikbaar minis
ter uitgroeien."
Dit alles is echt Shawsch. Hij verwacht
en verlangt niet dat men dergelijke ver
klaringen ernstig opneemt en toch schuilt
er ernst in. Natuurlijk is het niet waar dat
hij zoo knap en belezen is als sommige
menschen schijnen te denken, want „som
mige menschcn" maken zich overdreven
voorstellingen van groote mannen, die het
bereikbare ver overschrijden Maar George
Bernard Shaw behoort zonder twijfel tot
de knapste, meest belezen mannen van
dezen tijd en het schijnt onbegonnen werk
een geest te zoeken, die den zijne in oor
spronkelijkheid en levendigheid evenaart.
Hij is een spotter met een ondergrond van
diepen ernst Hij heeft in zijn lange leven
gewerkt zooals weinigen, zoekend met on
uitputtelijke weetgierigheid naar de raad
selen des levens: een kunstenaar, een ge
leerde en een politicus tegelijk en de
schrijver van een lange reeks tooneelstuk-
ken welker kracht niet in hun handeling
maar in hun sprankelende dialoog en gees-
tigen maar tevens diepzinnigen inhoud
school In weinig landen hebben vele van
deze stukken zooveel weerklank gevonden
als in Nederland. Overigens is hij niet
komen te verkeeren in de positie van den
profeet, die niet in eigen land geëerd
wordt Engeland, dat hem in de negentiger
jaren met verbazing en achterdocht be
schouwde, is hem gaan erkennen als een
van zijn grootste geesten en de kringen
van kunst en wetenschap in zijn vader
land omgeven hem thans met een eej.bied
die niet plechtig, maar nochtans echt is.
Plechtigheid is in de sfeer van Shaw niet
bestaanbaar. Een huldiging van Shaw met
statige redevoeringen kan men zich niet
voorstellen. Hij zou alles in de war sturen
mot zijn commentaren.
Op 26 Juli 1856 is hij te Dublin geboren
en daarom noemt hij zich een Ier, maar
navorschers van zijn afkomst hebben vast
gesteld dat hij meer Schotsch dan Iersch
bloed in de aderen heeft. Aan zijn Iersche
afstamming heeft hij evenwel altijd hard
nekkig vastgehouden en bij alle denkbare
gelegenheden scherp de Engelschen aan
gevallen, hetgeen zij hem zelden euvel
hebben geduid. Shaw's vader was een
man, die in hot leven mislukt was. Hijzelf
trok al als jongen met zijn moeder naar
Londen, dat hij als de beste leerschool des
levens beschouwde voor een man die zich
zelf wist te leeren en te ontwikkelen. Als
romanschrijver had hij geen succes. Zijn
eerste tooneclstuk, Widowers' Houses, ver
scheen in 1893 en zijn Jweede. het bekende
Arms and the Man, in 1895. Politieke, so
ciale en moreele vraagstukken stelde hij
In zijn stukken aan de orde, waarbij hij
ze bovendien van steeds uitvoeriger toe
lichtingen en inleidingen boeiende, soms
ook brillante betoogen voorzag. Het
lezen van zijn tooneelwerk is zeker niet
minder de moeite waard dan het aanschou
wen ervan en in sommige gevallen meer.
Een werk als Back to Methuselah (Terug
tot Methusalem), dat een reeks opvoerin
gen vereischt die een week vordert, valt
zeker onder de laatste categorie. Het is
zelden ten tooneele gebracht. Groote too-
neelsuccessen brachten hem evenwel zulke
stukken als Androcles and the Lion (1913),
Pygmalion (1913), Saint Joan (1923, waarin
hij een nieuwen weg betrad door zich op
historisch gebied te begeven) en The Apple
Cart (1929) Ik zal hier geen volledige op
somming van zijn werken gaan geven.
Shaw was reeds in zijn jonge jaren
vegetariër en geheelonthouder en is dat
zijn leven door gebleven. Hij werd socia
list. maar nimmer een aanhanger van
Marx' theorieën. Materialisme bleef hem
vreemd; de mysticus in Shaw deed zich
immer gelden. Zijn voorliefde voor per
soonlijke publiciteit heeft vooral buiten
Engeland vaak een zonderlingen indruk
gemaakt en zijn speelsche uitlatingen in
interviews, waarbij hij onveranderlijk in
ging tegen de opinies die in de mode wa
ren en zich nogal wat aanstellerij veroor
loofde, hebben vele menschen geprikkeld.
Hij is moeilijk aanvaardbaar voor men
schen met weinig gevoel voor humor en
geen waardeering voor het bestaan van
uitmiddelpuntige persoonlijkheden.
Dat hij zulken hoogen leeftijd bereikt
heeft bewijst niet, dat men vegetariër en
geheelonthouder moet zijn om zoo oud te
worden. Dat zijn geest nog steeds zoo
weetgierig en levenskrachtig is geeft een
meer afdoende verklaring. Shaw's leven
is een bewijs temeer van de groote werk
kracht, die het genie moet kunnen ont-
Erkenning van de verantwoordelijkheid
voor bomaanslag
Bijna honderd slachtoffers
De Joodsche ondergrondsche terroristen-
organisatie in Palestina, de Irgocn Zwai
Levocmi, heeft een „communiqué" gezon
den aan de pers, waarin zij hare verant
woordelijkheid voor den catastrophalcn
homaanslag op het Koning Davidhotel te
Jeruzalem erkent.
Deze verklaring zegt o.a„ dat de Britten
zelf schuldig zijn aan het tragische voor
val. doordat zij de van te voren gegeven
waarschuwing in den wind sloegen.
De Palestijnsche regeering heeft ten
stelligste ontkend, dat zij vóór den aanval
op het hotel is gewaarschuwd.
Er is komen vast te staan dat de aanslag
is uitgevoerd door jongemannen en meis
jes, die als Arabische melkleveranciers
vermomd, het hotel binnendrongen. Er
zijn reeds verschillende arrestaties ver
richt.
Intusschen is voor de tweede maal in
deze maand en wel gistermiddag om vier
uur het gebouw van hel Jewish Agency
bezet, terwijl de politie en de troepen zich
naar de huizen der Joodsche leiders bega
ven, die in arrest werden gesteld.
De Britsche eerste-minister, Clement
Attlee, heeft gisteren in het Lagerhuis een
verklaring afgelegd over de „afschuwe
lijke misdaad welke gisteren te Jeruzalem
is bedreven". Door deze „onverstandige
daad van terrorisme" zijn 93 onschuldige
menschen tot slachtoffer gemaakt Volgens
de laatst bekend geworden cijfers, aldus
zeide Attlee, zijn 41 menschen gedood,wor
den er nog 52 vermist en werden er 53 ge
wond.
Gistermiddag werden nog een Britsch
functionaris en een Arabisch politicagent
levend onder de ruïne?'van den verwoes
ten hotelvleugel gevonden
Joodsche afkeuring.
Door het Jewish Agency is medegedeeld,
dat zich onder de joodsche slachtoffers be
vinden: Julius Jacobs, de oudste Joodsche
functionaris van het Palestijnsche bestuur;
Victor Levi, assistent-secretaris van finan
ciën en Leo Baun, assistent van den post
master-general.
Het uiterst linksche Hebreeuwschc dag
blad „Mishmar" dringt er bij de Palestijn
sche Joden op aan, een actie te onderne
men tot uitroeiing van de terroristenben
den.
Gistermiddag waren alle Arabische win
kels gesloten en het verkeer werd stop
gezet als protest tegen den aanslag.
Een woordvoerder van het Britsche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken heeft
medegedeeld, dat een voorloopig rapport
over den aanslag uit Londen naar Washing
ton is gestuurd.
De Jewish Agency heeft haar afkeer uit
gesproken over deze „lafhartige misdaad",
uitgevoerd door een „bende desperados,
die de regecringsgcbouwen heeft aange
vallen en onschuldig bloed van officieren
en burgers heeft vergoten". De Jewissh
Agency spreekt haar diepe sympathie uit
jegens de betrekkingen van de vermoorden
en dringt er op aan dat de Joodsche ge
meenschap in Palestina als één man zal
opstaan tegen deze „verschrikkelijke ex
cessen".
President Truman verklaarde gister
avond dat hij den bomaanslag op het Brit
sche militaire hoofdkwartier in Jeruzalem
veroordeelde als een „moedwillig afslach
ten van menschenlevens". Het zou zeer
wel mogelijk zijn aldus Truman, dat daden
als deze de pogingen, die thans worden
gedaan om het Palestijnsche vraagstuk op
te lossen, zouden kunnen vertragen."
Flandin voor den rechter
Beschuldigd van collaboratie
Pierre Elienne Flandin, Fransch pre
mier in 1935 en minister van Buitenland
sche Zaken onder Pétain, staat thans voor
het Hoogc Gerechtshof te Versailles te
recht onder beschuldiging van collabora
tie, zoo meldt Un. Press.
Behalve zijn deelneming aan de regee
ring van Vichy, wordt Flandin een rede
van November 1940 verweten, waarin hij
tot samenwerking met Duitschland aan
moedigde Randolph Churchill heeft mee
gedeeld. dat hij voor Flandin zal getuigen
en verder zal een in vriendschappelijke
bewoordingen vervatte brief van Winston
Churchill, gedateerd 14 November 1945.
worden voorgelezen. In dezen brief word'
Flandins loopbaan gekarakteriseerd als
die van een loyaal Franschman.
G. B. Shaw
de weibeken
veel be
sproken
Engelsche
tooneelschrlj-
en crltl-
.,Mi'
Vrijdag
gentig
Engeland
verschijnt een
gedenkboek
twintigtal be
kende schrij
vers heeft
meegewerkt.
Zes resoluties
Zes resoluties heeft de Molino-confe-
renitie, die Vrijdag a.s. zal eindigen, giste
ren aangenomen:
1. Een nauwkeurig omschreven voort
duren van de samenwerking binnen het
kader van het Koninkrijk is noodzakelijk,
om de Vereenigde Staten van Indonesië in
staat te stellen in volledige vrijheid een
onafhankelijke beslissing te nemen ten
aanzien van het in stand houden van de
betrekkingen met Nederland.
2. Drie meeningen gelden over den
duur van deze voorbereidingsperiode- 5
jaar. 10 jaar en bepaling van dezen tijds
duur door de Rijksconferenitie.
3 Neerlegging van de onderlinge be
trekkingen tusschen Nederland en de Ver.
wikkelen om zijn gaven tot gelding te
brengen.
Pas op zijn twee-en-vcertigste jaar trad
hij in het huwelijk met een Iersche, Mrs.
Paync-Townshend. Ofschoon het echtpaar
geen kinderen kreeg, was het een zeer
gelukkig huwelijk. Sinds «enige jaren is
Shaw weduwnaar Hij woont in het
plaatsje Ayot St. Lawrence en werkt nog
steeds hard, omdat zijn weetgierigheid
grooter dan ooit is. Bij Hutchinson is nu
een boek over hem verschenen (Aspects
of Bernard Shaw's Life and Work) waarin
zevenentwintig opstellen van kunstenaars,
geleerden en politici aan hem zijn gewijd.
R. P.
Staten van Indonesië op de Rijksconfe
rentie in een statuut, dat gedurende de
voorbereidingsperiode van kracht zal zijn
en waarin moet worden vastgelegd, dat
Nederland en Indonesië elk een eigen
grondwet zullen hebben.
4. Ook aan het einde van de voorbe
reidingsperiode is een permanente en
vrijwillige samenwerking tusschen Neder
land en Indonesië wenschelijk.
5 Twee meeningen over den status van
deze samenwerking: Indonesië gelijkwaar
dig deelgenoot in het Koninkrijk, en slui
ting van een tweezijdig verdrag.
6 Een aantal conferentie-leden wenscht
met nadruk op te merken, dat hun be
reidheid om bij de Vereenigde Staten van
Indonesië te blijven, wat hun betreft, ge
heel afhangt van de handhaving van het
Rijksverband.
Borneo
de Groote Oost.
Over de taak van den algemeenen re-
geeringscommissaris voor Borneo en de
Groote Oost heeft dr. Van Mook Maandag
gezegd, dat deze o.a. tijdelijk zou optreden
als voorzitter van de bijeenkomsten van
het Indonesische comité van 7 leden, dat
op de conferentie gekozen is om de con
st itutionecle hervorming van Borneo en
de Groote Oost voor te bereiden. Hij zou
echter geen hoofd van het comité zijn. De
sultan van Ternate heeft verklaard niet
in staat te zijn het lidmaatschap van dit
comité te aanvaarden en 6telde voor, den
vertegenwoordiger van Bali in ziin plaats
te benoemen. Dit voorstel werd zonder
debat aanvaard.
Hel woord is aan.
Emerson:
De cenige wijze om een
vriend te hebben is, er een
te zijn.
(Uit: Essay on
Friendship).
wil openbaarheid
De Amerikaansche minister van Buitenl,
Zaken, Byrnes, heeft telegrammen gezon
den aan de ministers van Buitenl. Zaken
van Engeland, Frankrijk en Rusland, waar
in wordt aangedrongen op de prompte pu
blicatie van de ontwerp-verdragen met
Italië, Bulgarije, Roemenië, Hongarije en
Finland, welke op de vredesconferentie,
die op 29. Juli te Parijs wordt geopend,
zullen wórden ingediend.
Deze actie is het gevolg van de publica
tie van den veronderstelden inhoud van
deze verdragen door de New York Herald
Tribune.
Een woordvoerder van het departement
van Buitenlandsche Zaken wees er op. dat
de assistent-secretaris van Buitenlandsche
Zaken, James C. Dunn, die optreedt als
afgevaardigde van Byrnes, had getracht
regelingen te treffen voor een spoedige
bekendmaking van deze verdragen, doc i
dat dit niet mogelijk was geweest, omdat
de Russische delegatie had beweerd, dat
dit een aangelegenheid was voor de vredes
conferentie zelf en niet voor de afgevaar
digden van de ministers van Buitenland
sche Zaken.
Minister Byrnes zal waarschijnlijk op 27
Juli Amerika verlaten om zich naar de
conferentie te begeven
Turksche Regeering
behaalt overwinning
Overweldigende meerderheid
voor Republikeinen
Officieele Turksche kringen in de En
gelsche hoofdstad maakten gisteren be
kend dat op grond van de resultaten der
verkiezingen in 57 der 63 Turksche pro
vincies, de republiketnsche volkspartij 353,
de democraten 35 en de onafhankelijken 3
zetels krijgen. In 38 provincies wonnen de
regeeringscandidaten alle zetels. De dis
tricten Kars en Ardahan waarop Rusland
als deel van „grooter Armenië" aanspraak
maakt, gaven een sterke meerderheid voor
de regeoring te zien. De hoofdstad Ankara
gaf de Republikeinsche partij een sterke
meerderheid terwijl Istanboel de oppo
sitie grooten steun gaf. De meest opmer
kelijke overwinning die de democraten
tot dusver behaald hebben was in de pro
vincie Eskesehir in West-Anatolië waar
zij alle zeven zotels kregen, meldt Un-
Press.
Radio Moskou beschuldigde vandaag op
nieuw de Turksche autoriteiten van „re-
nressailles en terreur" tegen de oppositie.
Het agentschap Tass haalde berichten uit
de Turksche pers aan waarin gemeld
werd dat in het dorp Chakyrbezly in de
provincie Aidya de voorzitter en zes leden
van de plaatselijke afdeeling der demo
cratische partij door een groep „onbe
kende personen" gedood zijn
Heden atoombomproef
De tweede atoombomproef, waarbij een
bom onder de oppervlakte van het water
tot ontploffing zal worden gebracht, zal
heden plaats hebben om 22 35 uur Ned tijd.
Typhu.s-epidemie te
Gorinchem
In Gorinchem heerscht een epidemie van
buik-typhus en paratyphus. Het aantal
zieken bedraagt ruim tweehonderdvijftig.
Naar de N. R. Ct. meldt, moet de oorzaak
'van de ziekte gezocht worden in het
zwemmen in de Linge of in het nuttigen
van gebak, waarin eendeneieren waren
verwerkt.
Nieuwe voorzitter
der Eerste Kamer
Prof, n>r. R.
vnnrdt zijn
irtle.
De nieuwe voorzitter der Eerste Kamer,
prof, mr. It. Kranenburg heeft gistermiddag
zijn functie aanvaard. In een toespraak zei-
de hij o.a.. dat het werk dat hem wacht, niet
gering zal zijn. Het volksleven is ontwricht
In al zijn geledingen Wol nimmer heeft do
wetgevende macht voor problemen gestaan
als thans. De Kamer moge bedenken, dat elk
staatsrechterttlk orgaan slechts waarde
heeft naar de mate, waarin het zlln functie
uitoefent. Spr. wees er op. dat de Eerste
Kamer Is een Kamer van revisie. Dat brengt
zijn beperkingen mede. Wij zullen de eischcn
van den tijd moeten begrijpen en ons heb
ben aan te passen. Dat beteekent bondigheid
en zelfbeperking Tenslotte uitte de voorzit
ter den wensch. dat het werk der Eerste
Kamer ons zwaarbeproefde volk tot zegen zal
mogen zijn.
