Haarlems Dagblad
Rusland en China
Verkiezingsuitslag
a °u
Koning Lodewijk
5 VOOR SCHOENEN
Rusland verwerpt
Amerikaansch
Atoomplan
eilDQ 3>|f!|3puei
lo .T«are»nc No. 18JR8
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37. Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
-uma^muuuuusaoon dp s, uaaup .lazaa U Vk/U I^.WI >1^ I J W
tmi:|nas»[iig i;n ii.>i».>ij| >j|JjJ
Dlrcctcur-ïïoofdredacteur: Robert Peerebootu
"V i><>ii(i<T(ine ss .lull n»t«
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p week 31 ct.
per kwartaal f4
Postgiro 273107
Redactie 10000 Dir.-Hoofdred 15054
VANDAAG is het een eeuw geleden dat
Louis Napoleon Bonaparte, die in de
jaren 18001810 Koning van Holland was,
stierf. Er zijn enkele redenen om hem te
herdenken. Ten eerste was hij een goed
hartig man, den Hollanders welgezind en
poogde hij hen tegen de willekeur van zijn
grooten broer te beschermen. Ten tweede
heeft Steynbauer, de advocaat van Seyss-
Inquart, die een soortgelijke opdracht als
Lodewijk Napoleon in Nederland te ver
vullen kreeg, in zijn pleidooi beweerd dat
ook zijn cliënt de Hollanders tegen zijn
grooten broer heeft beschermd. En dat is
niet waar, zoodat er reden is de tegenstel
ling te belichten. Ten derde vieren wij
eerstdaags de zeven beslaanseeuwen van
Haarlem-als-stad. Tot de bijzondere ge
beurtenissen uit dit lange stedelijke leven
behoort zeker het feit, dat een Koning
hier zijn residentie vestigde. Die Koning
was Lodewijk Napoleon. Hij woonde eeni-
gen tijd, met zijn dure hofhouding, in het
Paviljoen aan de Dreef.
In zijn jeugd moet hij een aardige én
flinke jongen geweest zijn. Napoleon, toen
nog een berooide luitenant, nam het negen
jaar jongere broertje onder zijn bijzondere
hoede. Hij had veel voor hem over. Toen
hij generaal was geworden nam hij hem
mee op den Italiaanschen veldtocht in 1796
1797 en de achttienjarige Lodewijk on
derscheidde zich in den slag bij Arcole.
Hij ging later met Napoleon naar Egypte
en werd door hem met een zending naar
het te Parijs zetelende Directoire beiast.
Hij stond den machtige ook terzijde bij
diens staatsgreep in 1799, die Napoleon tot
Eersten Consul verhief en werd tot kolo
nel benoemd, later tot brigade-generaal,
na de keizerskroning tot prins en tenslotte
tot commandant van Parijs. Maar intus-
schen was hem iets kwaders overkomen.
De groote man had niet alleen een inge
boren Corsicaansch familiezwak, maar
poogde ook hardnekkig, zijn familieleden
als pionnen in zijn schaakspel om de
macht te bezigen. Om dynastieke redenen
bewerkte hij het huwelijk van Lodewijk
Napoleon met Hortense de Beauharnais,
dochter van zijn eerste gemalin. Het werd
gesloten in 1802. Lodewijk Napoleon was
toen 24, Hortense 19. Hij was ernstig,
eigenzinnig en in het dagelijksch leven een
nogal saaie jongeman. Zij was levendig,
bekoorlijk en frivool. Het werd een on
gelukkig huwelijk.
In Juni 1806 werd dit prinselijk paar tot
Koning en Koningin van Holland benoemd.
Het genoot een vrij goede ontvangst. Een
deel van den adel bleek bereid, 'sKonings
hofhouding te vormen. Maar de ellende
begon spoedig. Zij werd vooral veroorzaakt
door de eischen des Keizers en door diens
continentale stelsel, dat Holland van den
handel met Engeland beroofde. Het ver
armde volk werd zwaar beproefd. De Ko
ning was het goed gezind, hetgeen hij niet
alleen bewees bij de befaamde ramp van
het kruitschip in Leiden in 1807 vloog
dat, liggende in het Rapenburg, in de lucht,
waarbij vele slachtoffers vielen maar
ook in meer blijvenden zin door zijn voort
durend verzet tegen Napoleons maatrege
len en eischen. Helaas was hij geen be
gaafd en evenmin een krachtig bewinds
man. Tegen den Keizer was hij bij lange
na niet opgewassen. Maar hij „saboteerde",
om een Fransche uitdrukking te bezigen
die de Duitschers der twintigste eeuw in
den mond bestorven lag, voortdurend het
keizerlijk beleid Dientengevolge werd er
geducht gesmokkeld en de Keizer moet
eens tot een van zijn hovelingen gezegd
hebben: „Mijn broei- is de grootste smok
kelaar van Holland." Het volk was zich
welbewust dat het den Koning op zijn
hand had. Het lachte wel een beetje om
hem en noemde hem „den lammen Ko
ning", omdat hij mank liep, maar mocht
hem toch graag. Het volk van Holland in
de jaren 19401945 was zich daarentegen
weldra bewust, dat het den Rijkscommis
saris Seyss-Inquart niet op zijn hand had.
Hij begon met het voor te liegen, ver
volgde met het te deporteeren en eindigde
met het uit te hongeren. Het volk lachte
niet om hem, ofschoon ook hij orders van
zijn grooten broer kreeg en eveneens mank
liep. Dit laatste was vermoedelijk de
eenige overeenstemming tusschen de twee.
Lodewijk Napoleons levens in Holland
bracht hem weinig vreugde. In het eerste
jaar stierf zijn oudste zoontje. In het
tweede vertrok Koningin Hortense naar
Parijs; zij keerde' niet meer naar Holland
terug. Vanwege de tegenstelling met Seyss
zou het aardig zijn, als alleen gunstige
dingen over Lodewijk Napoleons beleid te
zeggen waren, maar dat kan helaas niet.
Hij hield van pracht en praal en de hof
staat, dien hij voerde was veel te kostbaar
voor het uitgeputte land. Zijn verhuizin
gen maakten het nog erger. Eerst resi
deerde hij in Den Haag, later (in den win
ter 1807—1808) in Utrecht, daarop in Van
Campen's prachtige Raadhuis te Amster
dam de hoofdstad zou er een eindeloos-
slepende Paleis-Raadhuis-kwestie uit over
houden en tenslotte in Haarlem. De
staatsfinanciën waren volkomen in de
war en Lodewijk Napoleon weigerde te
voldoen aan 's Keizers radicalen eisch. de
staatsschuld te tiërceeren Nieuwe schul
den werden aangegaan en tenslotte stond
de geheele rentebetaling stop.
In 1608 bood Napoleon zijn broeder de
Spaansche kroon aan. Hij weigerde. Ver
zet tegen den Keizer zat hem nu in het
bloed. In 1809 ontstond een hevig conflict
lusschen de broeders naar aanleiding van
een kortstondigen Engelschen inval in
slaan sceptisch tegenover democratiseering
van Japan
Oneenigheid in geallieerden bestuursraad
In de vergadering van Woensdag van
den geallieerden bestuursraad voor Japan
is het tot een openlijke oneenigheid geko
men tusschen Rusland en China als eene
partij en den vertegenwoordiger van gene
raal MacArthur, Atcheson, als andere. De
vertegenwoordigers van de beide eerstge
noemde landen kwamen er openhartig voor
uit, dat zü het optimisme over dc vorde
ringen van Japans dcmoeratisecring, waar
van de Amerikanen blijk geven, allerminst
dcelcn en dat zjj strengere maatregelen
eischen tot doelmatige democratiseering
van „dc bakermat van het militairisme."
Gevaarlijke vrijheid
De vertegenwoordiger van MacArthur,
Atcheson, zeide dat MacArthur er bezwaar
tegen heeft in.Japan dusdanige maatrege
len te treffen, dat het bewind der geal
lieerden zou gaan lijken op dat van de
autoritaire staten. „Het is in strijd met de
democratische beginselen", zoo zeide At
cheson, „om de vrije meeningsuiting der
Japanners te belemmeren." De Russische
afgevaardigde merkte hierna op dat de
vrije meeningsuiting der Japanners tot ge
volg heeft, dat overal fascistische en mili-
tairistische geschriften opduiken die bo
vendien nog een anti-geallieerde strekking
hebben. Hij eischte onmiddellijke confis
catie van deze geschriften, waarbij de Chi-
néesche afgevaardigde zich aansloot. Deze
wees vervolgens in een verontwaardigde
beschrijving op de knevelarijen en onaan
genaamheden die de in Japan woonachtige
Chineezen van de Japansche bevolking
ondervinden, waarbij de jeugd voorgaat in
de anti-Chineesche demonstratieve hande
lingen
De Sovjet-Russische gedelegeerde pro
testeerde tegen de vergelijking van Atche
son, als zou confiscatie der vijandige Ja
pansche geschriften een autoritaire maat
regel zijn. Hij zou willen dat men in Japan
volgens dezelfde principes tewerk ging als
in Oostenrijk. Terwijl Oostenrijk tenminste
nog democratische tradities heeft, treffen
de Amerikanen daar maatregelen die wat
strengheid betreft, niet kunnen worden
vergeleken met die in Japan.
De Britsche afgevaardigde sloot zich
bij de Russische en Chineesche ziens
wijze aan en stelde voor, in ieder ge
val alle Japansche publicaties met een
fascistischen inslag onmiddellijk te
verbieden.
Van Russische zijde werd nog op
gemerkt, dat de democratie die Mac-
Zjj, wier stamkaartnummer op een 8
eindigt, komen in Augustus in aan
merking voor een schocnenbon.
Arthur in Japan wil vestigen, evenver
van de ware democratie is verwijderd
als „de hemel van de aarde" en ten
slotte tot resultaat zal hebben, dat de
fascistische propaganda in Japan zal
blijven voortbestaan.
Tegen massale vrijlating
van politieke delinquenten.
Het dagelijksch bestuur van de Stichting
Toezicht Politieke Delinquenten voelt zich
genoodzaakt, gezien de verantwoordelijkhe
den, welke de door den minister-president
aangekondigde massale invrijheidstellingen
op de stichting legt, mede te deelen, dat
onder de bestaande verhoudingen van een
invrijheidstelling van 40.000 politieke delin
quenten voor 1 October a.s. geen sprake kan
zijn. De stichting heeft aan den minister van
Justitie plannen voorgelegd, bij aanvaarding
waarvan het aantal gedetineerde politieke
delinquenten op korten termijn op verant
woorde wijze teruggebracht kan worden tot
dat van de waarlijk zware gevallen. De or
delijke terugkeer van een zoo groot aantal
personen in een korte spanne tijds is onder
de huidige omstandigheden volstrekt uitge
sloten, tenzij tot zeer vergaande tegemoetko
mingen op sociaal gebied zonder eenig uitstel
en in zeer snel tempo wordt overgegaan.
Tijdens de buitengewone zitting der
klasse van schoone kunsten der Konink
lijke Academie van België, ter gelegenheid
van haar 100-jarig bestaan, werd Koningin
Wilhelmina gekozen tot buitengewoon lid
der afdeeling schilderkunst.
Hei woord is aan.
Talleyrand:
Om in da wereld ta slagen
is het veel noodzakelijker,
te kunnen zien wie een
dwaas is, dan te ontdekken
wie een knap man is.
Atoom-energie
„binnenlandsche
aangelegenheid"?
Op dc bijeenkomst van de atoonvommis-
sie heeft Grontyko gistermorgen ver
klaard, dat dc Sovjet-Unie het Amerikaan-
sche plan voor de controle op de atoom
energie, zooals dat is neergelegd in het
derde Amerikaansche memorandum, in zijn
geheel verwerpt.
In bedoeld memorandum werd voorge
steld een autonoom lichaam in het levenl
te roepen voor de controle op de ontwik
keling van de atoom-energie, waarbij het:
recht van veto aan beperkende bepalingen
zou zijn gebonden.
Volgens Reuter baseerde Gromyko zijn
besluit op de volgende gronden. Hij voer
de aan, dat het plan-Baruch de eensgezind!
heid van de permanente leden van d n
Veiligheidsraad in gevaar zou bren.ee;..,
afbreuk zou doen aan de verantwoordelijk
heid van den Veiligheidsraad als centraak
uitvoerend orgaan van de Vercenigde Vol
ken en de bepaling van het Handvest,
waarbij de naties worden beschermd tegen
interventie in aangelegenheden van bin
nenlandse he jurisdictie, zou ondermijnen*
Zeeland. De Koning had daar snel met
troepen op gereageerd, maar kreeg toch de
schuld. Hij moest op het matje komen in
Parijs en kreeg krasse eischen te hooren.
De twee Zuidelijke provincies zouden Hol
land worden afgenomen en maarschalk
Oudinot met een leger naar ons land wor
den gestuurd. Dat gebeurde inderdaad en
toen Oudinot steeds verder naar het Noor
den oprukte werd Lodewijk Napoleon's
positie onhoudbaar Op 2 Juli 1810 deed
hij afstand van het koningschap Op 9 Juli
lijfde de Keizer bij decreet Holland bij
Frank&ijk in. De Koning nam met ontroe
ring afscheid van een volk, dat hij ver
klaarde te bewonderen en te respecteeren.
Na zijn afstand, op 32-jarigen leeftijd,
leefde hij nog zesendertig jaar. Hij voerde
den titel graaf van Saint Leu en woonde
lange jaren in Teplitz, later in Lausanne
en Florence, steeds gescheiden van Hor
tense. Zijn tweede zoon sneuvelde in 1831
in Italië. Zijn derde zoon, Louis Napoleon,
geboren in 1808, werd in 1848 president
van de Tweede Fransche Republiek en in
1852 Keizer Napoleon III. Maar dat beleef
de de vader niet meer. wel de eerste, mis
lukte pogingen van dien zoon om Frank
rijk binnen te dringen en zijn gevangen
schap in Ham, waar hij hem niet mocht
bezoeken, ondanks vele pogingen. Het lot
was hem niet vriendelijk gezind. Op 24
Juli 1846 stierf hij, bijna 68 jaar oud. Later
beweerde men dat Napoleon III geen zoon
van hem, maar van den Hollandschen ad
miraal Verhuell was. Maar deze laatste
smaad werd weerlegd.
Koning Lodewijk Napoleon heeft go-
dichten, eenige novellen, studies over dc
dichtkunst en een werk in drie doelen:
Documents et réflexions sur la Hollande.
nagelaten. Hij was niet dom en ook niet
onbeduidend, maar geen staatsman. Er zijn
altijd te weinig staatsmannen geweest.
Soms veel te weinig.
Hortense was reeds in October 1837 in
Zwitserland gestorven. R. P.
Woensdag werd in liet Aanstel Hotel te Amsterdam de plechtige slotzitting gehou
den van de Groote Adviescommissie der Illegaliteit, waar 7..K.II. Prins Bomhard
tegenwoordig was. Van 1. naar r.: Minister \V. I trees, de lieer J. Meyer, dej
Minister-President Dr. L. «I. M. Boel, l»r. J. J. Brut el de la Riviere, voorzitter;
Z.K.II, Prins Bcrnhard, oud-minister president Ir. W Schermcrhoru. ANP-de II)]
Republikeinen
staken evacuatie
I)e Indonesische republikeinen hebben
heden elke evacuatie uit het binnenland
„tot nadere aankondiging" gestaakt.
Voor dezen maatregel worden geen
redenen opgegeven. Het Britsche hoofd
kwartier heeft een onmiddellijk onder
zoek gelast.
Atoombom onder water.
Nog weinig bijzonderheden
Admiraal Biandy, die belast is met de
leiding van de atoombomprocvcn bij Bikini
heeft medegedeeld, dat de atoombom on
der water precies op den vastgestelden
tijd (Woensdagavond 22.35 N'ed. tyd) tot
ontploffing is gebracht.
Onmiddellijk na de ontploffing was over
de Amerikaansche radio een ontzettend
lawaai te hooren, dat enkele seconden
aanhield. Volgens ooggetuigen steeg een
kolom water van vyf kilometer hoogte ten
hemel. Ontzaglijke stoom- cn stofwolken
benamen het gezicht op dc 85 proefsche-
pen in de baai van Bikini.
Groote gevolgen.
De bom bracht het slagschip Arkansas
van 26.100 ton en een transportschip tot
zinken en beschadigde het vliegtuigmoe
derschip Saratoga en het slagschip Ncw-
York. Later werd medegedeeld dat het
vliegtuigmoederschip Saratoga, dat slagzij
maakt, vermoedelijk zal zinken. De New-
York helt eveneens over.
De resultaten van de Raadsverkiezingen
zullen in volgorde van binnenkomst doo.i
s morgen, Vrijdagavond, bekend ge
maakt worden aun onze bureaux
GROOTE HOUTSTRAAT 93
en SOENDAPLEIN 37.
Er kunnen geen telefonische inlichtin
gen over de verkiezingsresultaten worden
gegeven.
Nederland en Frankrijk
deelen
I >u 1 tM'lie kruk -assen f abriele
als hcrslclbcuiliitg;.
Het irvtergeallieerd bureau voor schade
vergoedingen is in zijn vierde bijeenkomst
overgegaan tot de eerste verdeeling van
beschikbare induslrieele uitrusting, af
komstig van Duttsche fabrieken. Twaalf
landen komen hiervoor in aanmerking.
De zess andere landen hebben Reen aatv-
vragen gedaan om goederen, die op de
eerste lijst voorkomen. De lijst bevat ver
schillende werktulgfabrieken. twee elec-
trische centrales, een staalfabriek en een
Krukassen fabriek.
Frankrijk en Nederland ontvangen do
uitrusting van een krukassenfabriek op
basis van oen vergelijk, tusschen do twee
landen gesloten. Frankrijk ontvangt ver
volgens de werktuigenfabriek Schioss te
Oberkassei en de ordergrondsche electrt-
sche centrale van Mannheim. België ont
vangt werktuigfabrieken van Boehner en
Koehle te Esslingen.
