Reeks Duitsche misdaden
Haarlems Dagblad
rond Utrecht wordt opgehelderd
De nieuwe bonnen!Het viel hem bitter te9eri
Conflict in het Bankbedrijf
Tips
en Tops
3iJ.ngiaisia 3a
4LjJUjUU U&fJ UeA öp Uj
Donderdag 8 Augustus 1946
Moorden,
zelfs na de bevrijding
Hot Bureau Opsporing Oorlogsmisdrij
ven te Utrecht houdt zich op het oogen-
blik bezig met het tot klaarheid brengen
van de gebeurtenissen, welke zich in
September 1944 afspeelden in de omge
ving van Lecrsum, Amerongen en Wijk
bij Duurstede.
Na de groote luchtlandingen in de om
geving van Arnhem was het optimisme al
gemeen. In Leersum en Wijk bij Duur
stede leidde dit tot voorbarige acties
tegen N.S.B.'ers. Van de verwarring on
der de Duitschers in deze dagen werd ge
bruik gemaakt om alvast de burgemees
ters De Boer en Van den Beeke Callen-
fells gevangen te nemen en heimelijk over
te brengen naar het opvoedingsgesticht
.Valkenhcide te Maarn.
De Boer, burgemeester van Leersum,
was uit Amersfoort afkomstig waar een
zijner kennissen naar den Duitschen ma
joor Helle ging om diens hulp in te roe
pen tot opsporing van zijn vriend. Deze
Helle, die commandant over verschillen
de kampen was, belastte den Sipo-offi-
cier Naumann met de opsporing. Deze als
hoofd van de S.D. in Utrecht, beruchte
Duitscher, trok met cenige Duitsche en
Nederlandsche S.S.'ers naar Leersum en
Wijk bij Duurstede.
Een villabewoonster in Leersum werd
tenslotte gedwongen de verblijfplaats van
de vijf ontvoerde N.S.B.'ers te zeggen. Op
hot Duitsche officiercn-eercwoord werd
beloofd geen represailles te zullen ne
men. S.S.'ers van de Sipo uit Zeist be
gaven zich naar het gesticht Valkenheide,
waar de vijf gevangenen werden bevrijd.
Den volgenden morgen kwamen zij echter
terug, zetten het terrein af en gooiden
handgranaten in het gebouw. De direc
teur, de heer Noordam, die ernstig ziek
was, werd uil zijn woning gehaald en voor
de deur gefusilleerd. Deze actie stond on
der leiding van den officier Petrie.
In een boerderij tusschen Wijk bij Duur
stede en Amerongen waren de gevangen
N.S.B.'ers op hun tocht naar Valkenheide
tijdelijk ondergebracht geweest. Deze
boerderij word leeggeroofd, met handgra
naten platgebrand en de twee zoons van
de hoogbejaarde bewoners werden ter
plaatse doodgeschoten. De villa van de
genoemde mevrouw in Leersum werd
eveneens leeggeroofd en platgebrand.
In opdracht van Helle hadden Naumann
en Petrie bij dit alles de leiding. Opzen
ding van dit trio uit Duitschland naar
ons land is aangevraagd. Zij hebben ook
de leiding gehad bij het uit wraak plat
branden van villa's van menschen uit
spoorwegkringen in de omgeving van
Amersfoort.
Naumann is later bevorderd tot adju
dant van kolonel Lippert de commandant
van het ..spergebied" rondom Wagenin-
gen, waar eveneens tal van Nederlanders
vermoord zijn.
Ook op 5 Mol hoeft Leersum het hard
te verduren' gekregen. De capitulatie van
den bezetter was reeds een feit en in vele
plaatsen wapperde hel rood-wit-blauw
weer feestelijk, toen op dien gedenkwaar-
digen Zaterdagmorgen nog zes inwoners
an Leersum door de wraaklustige en
goeddeels dronken S.S.'ers werden neer
geschoten.
Drie B.S.'ers, waaronder twee broers
werden op een heideveldje neergeschoten.
Twee vooraanstaande inwoners, die bij
een bekende familie waren ondergedoken,
werden doodgeschoten en een aantal ad-
spirant-slachtoffers werden langs de lij
ken gevoerd in de richting Doorn. Ge
lukkig voor hen reed hier generaal Blas-
kowitz, die juist uit Wageningen kwam,
waar hij de capitulatievoorwaarden had
onderteekend, per auto voorbij, wat voor
het troepje de vrijheid beteekende. Ook
deze gebeurtenissen zijn bij het bureau
in behandeling en ook hier zal wel klaar
heid worden gebracht en zullen de schul
digen worden opgespoord.
Vaste brandstoffen
NA-UITREIKING FORMU
LIEREN MD 393-05.
In gevallen van nieuwe vestiging e.d.
kunnen belanghebbenden zich alsnog bij
den plaat«elijken distributiedienst ver
voegen ter verkrijging van een formulier
MD 393-05, waarop een toewijzing vaste
brandstoffen voor het stookseizoen 1946
1947 kan worden aangevraagd ten be
hoeve van bedrijven, instellingen, win
kels e.d.
VERHUIZINGEN.
Aangezien de thans geldige bonnen 60
BV en 61 BV. der brandstoffenkanrt
T 606 voor onbepaalden tijd geldig zijn
en degenen, die deze bonnen nog niet bij
een handelaar hebben Ingeleverd, met
het oog op een aanstaande verhuizing
deze nog cenigen tijd kunnen bewaren, is
voor het stookseizoen 1946'1947 geen spe
ciale regeling voor verhuizingen ge
troffen.
Indien men echter In geval van verhui
zing één dezer bonnen of wel beide bij
zijn leveranciers heeft ingeleverd en
hierop nog in het geheel niet of slechts
gedeeltelijk kolen zijn afgeleverd, dient
men zich met den handelaar hierover te
verstaan, dat het tegoed in rantsoenbon
nen wordt aangezuiverd. De plaatselijke
distributiediensten zullen hierbij echter
geen bemiddeling verleenen.
HUWELIJK.
Personen, die ten tijde van de algemee-
ne uitreiking der brandstoffenkaarten T 606
voor 't stookseizoen 1946/'47 deel uitmaak
ten van gewinnen, waarvoor een dergelijke
kaart werd verstrekt, doch nadien door
huwelijk een zelfstandig gezin hebben ge
vormd, kunnen zich ter verkrijging van
een eigen gezinsbrandstoffenkaart bij den
plaatselijken disiributiedienst vervoegen.
Zij dienen hierbij hun trouwboekje en
hun beide Tweede Distributiestamkaarten
te overleggen en op verzoek van den
desbet reffenden dienst, een aanvraagfor
mulier in te vullen.
16 Augustus op Uw bon
weer 100 gram
Jeugd vermaakt zicli
op de kermis.
Het bericht, dat de jeugd vanmorgen
tusschen elf en één uur gratis gebruik
mocht maken van de kermisvermakelijk-
den was tot vele jongens en meisjes
doorgedrongen. Om negen uur begaven zij
zich reeds naar de gelegenheden, maar
moesten eenigen tijd wachten. Om elf
uur waren enkele duizenden kinderen bij
een om de draaimolens, auto's e.d te be
stormen. Over het algemeen had alles een
vlot verloop en deze feestgave voor de
jeugd werd op hoogen prijs gesteld.
Voor de eer6te helft van de 9e periode
(4 t.m. 17 Aug.) zijn nog de volgende bon
nen geldig verklaard:
Bonkaarten La, Lb, Lc 608:
A 74 melk 2 Liter melk
B 74, C 74 melk 3»/s liter melk
402 aardappelen 3 K G. aardappelen
Bonkaarten Ld, Lc C08:
D74, E 74 melk 6 liter melk
902 aardappelen 1 K.G. aardappelen
Tabakskaartcn:
T 42
2 rantsoenen tabaksartikelen
Deze bonnen kunnen reeds morgen wor
den gebruikt, met uitzondering van de
bonnen voor melk en aardappelen, waarop
eerst met ingang van Maandag mag wor
den gekocht. Bij deelneming aan maal
tijden van de centrale Keuken moet daar
de aardappelbon 402 worden ingeleverd.
Boter, margarine en vet
Vergoeding voor handels verlies
Het zal de detaillisten genoegen doen te
hooren, dat thans beslist is dat ook voor
de artikelen boter.margarine en vet ver
goeding voor handelsverlies zal worden
verstrekt.
De vergoeding zal pl.m. V5» pCt. bedra
gen en geldt voor den verkoop van de
hervatting der distributie in 1945 tot en
met heden.
De toekenning zal geschieden in de
week van 1824 Augustus a.s.
Voor boter en margarine moet dan elk
10de vakje van het opplakvel onbeplakl
blijven-.
Voor vet moet elk 20ste vakje van het
opplakvel onbcplakt blijven.
Waarom
Nederland zijn stem verhief.
Jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachou-
wer, die den Nederlandschen minister van
Buitenlandeche Zaken als delegatieleider
te Parijs vervangt, heeft in een interview
met United Press de principes uiteenge
zet, die Nederland aanleiding gaven bij dc
behandeling der stemmingsprocedure zijn
stem te verheffen. Hij vatte die principes
samen in het verlangen van Nederland als
kleine eouvereine staat een zoo groot mo
gelijke vrijheid van meeningsuitlng te be
reiken. Vanaf de conferentie van Moskou
tot heden hebben de vieT groeten alle
procedurekwesties beslist zonder de ande
ren te raadplegen, aldus jhr. Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer, en het was ons
doel, thans op de best mogelijke wijze ge
hoor te vinden. Nadat de beslissing thans
gevallen is. zijn wij bereid de andere de
legaties te helpen bij den arbeid waarvan
het lot van de wereld afhangt.
In de Vercenigde Staten heerscht momen
teel de ernstigste golf van kinderverlamming
der laatste tien jaar. In het centrum van d
epidemie St. Paul en Minneapolis zij
de afgeloopen 36 uur 27 nieuwe gevallen
gemeld.
Bij vier groofe Bankinstellingen
dreigt volgende week staking
Er dreigt een ernstig conflict te ontstaan
in het bankbedrijf, een conflict dat des te
ernstiger is, nu dc banken wegens de mo
netaire saneering zulk een belangrijke
plaats in het bedrijfsleven innemen.
Op een persconferentie te Amsterdam,
belegd door de bedrijfsunie van samen
werkende organisaties van handels- en
kantoorbedienden is een uitvoerige uiteen
zetting gegeven over de oorzaken van het
conflict. Een woordvoerder der bedrijfs
unie deelde o.a. mede. dat na de bevrij
ding besprekingen zijn gevoerd met de
salariscommissie voor het bank- en ef
fectenbedrijf. waarbij als eischen werden
gesteld salarisverhooging op grond der
algemeene vergunning van het college van
rijksbemiddelaare, de erkenning van de
bedrijfsunie, en de principieele bereidver
klaring der commissie om te beraadslagen
over een coll«rtief arbeidscontract voor de
geheele bedrijfstak.
Op enkele punten werd een bevredigend
resultaat bereikt, doch niet op het stuk van
erkenning der bedrijfsunie en van het slui
ten eener C.A.O, Slechts aan interventie
van de Stichting van den Arbeid is het te
danken geweest, dat de besprekingen, die
in September 1945 dreigden vast te loopen.
konden worden voortgezet. Toen op 23 Juli
j.l. een nieuw voorstel der bedrijfsunie
met de salariscommissie werd besproken,
kwam de mededeeling, dat men niet bereid
was een salarisregeling vast te stellen,
waarvoor al6 voornaamste argument werd
opgegeven, dat er nog geen stabiel prijs
peil was bereikt.
De bedrijfsunie verzocht het personeel
van vier banken haar te machtigen een
ultimatum op te stellen inzake regeling
der salarissen als onderdeel van een C.A.
O. Dit verzoek werd ingewilligd. Van dit
ultimatum, dat betrekking heeft op het
pereoneel van dc Amsterdamsche Bank en
de Hollandsche Bank Unie te Amsterdam
en van de Rotterdamsche Bankvereemging
en de firma Mees en Zonen te Rotterdam,
is nog geen gebruik gemaakt. Den direc
ties is verzocht hierover vóór Zaterdag te
confereeren.
Indien de directies zich vóór Zaterdag
niet tot onderhandelen bereid verklaren,
zal hen het ultimatum bereiken met het
verzoek tot overleg inzake een salaris-
regeling als onderdeel van een C.A O. In
dien aan dit verzoek niet wordt voldaan,
zal op Maandag 19 Augustus bij de vier
genoemde banken het werk worden neer-
gelegd.
Inmiddels worden Vrijdag te Rotterdam
en Dinsdag te Amsterdam en Den Haag
vergaderingen belegd voor alle bedienden
in het bank- en effectenbedrijf, ten einde
overleg te plegen.
Open brief
aan een Amsterdammer
Amsterdammer! Wij kregen een brief
van U, waarin geschreven stond: ,.'t Is
feest in Haarlem. Alles is prachtig ver
sierd in de stad. Doch wat mij, en vrij
wel iederen Amsterdammer, opvalt en
bitter tegenvalt, is de houding van het
stijve Haarlemsche publiek. Kunnen ze
dan heusch niet anders „feestvieren"
dan door heen en weer te drentelen in
de hoofdstraat, van Groote Markt tot
het Plein vice versa? Onze meening is
en blijft: Haarlem wil een Stad zijn,
doch het is en blijft een groot dorp.
Dat klein-steedsch gedoe staat ons
tegen."
Het is en blijft een feit, Amsterdam
mer, dat gij het volst: recht hebt uw
meening te verkondigen, maó. tevens
is en blijft het een open vraag, wat gij
wilt bereiken met het meedeeien van
uw inzichten aan Haarlems Dagblad
Wilt gij ons de schellen van de oogen'
doen vallen? Wilt Pij ons een hart
stochtelijk beroep op de burgerij laten
doen, zich naar uw wenschen te schik;
ken vóór de feestweek om is? Wilt gij
misschien, dat wij een waarschuwend
geluid laten hooren in den vorm van:
Denkt er om, Haarlemmers, wandelt
nu niet steeds in de Groote Houtstraat
op en neer, want dan is en blijft het de
mcening van „vrijwel iederen Amster
dammer", dat gij een stelletje groote
dorpelingen zijt!"? 4
Neen, Amsterdammer, dat zullen wij
niet doen. In de eerste nlaats niet, om
dat ge blijkbaar uw oogen slecht den
kost hebt gegeven. Wanneer op de
Haarlemmers alleen maar in dc Groote
Houtstraat heen en weer hebt z:en
drentelen, hebt ge op andere plaatsen
heel wat gemist. Dan hebt ge de stamp
volle kermissen niet bezocht, de volks
dansen en de sportevenementen. Dan
is er nog een openluchtspel, geschreven
door een Haarlemmer en door 30U Haar
lemmers opgevoerd, en een tentoon
stelling van Haarlemsche meesters, en
andere tentoonstellingenMaar ge
weet natuurlijk niet, dat Haarlems bur
gemeester er op heeft gewezen, dr
geestelijke veredeling en verfijning heö
doel zijn van deze feestviering. DC
meeste Haarlemmers begrijpen dit ter
dege. Komt ge Vrijdag naar den op
tocht kijken?
Gij zijt naar Haarlem gereisd om U
te vermaken, Amsterdammer. Dat is U
van harte gegund. Gij zijt welkom in de
feestende Spaarnestad en hoe meer gij
op uw eigen wijze een steentje tot het
feest bijdraagt, hoe liever. De Amster
damsche aard is spontaan en joviaal
en die eigenschappen worden hier ge
waardeerd, temeer, omdat de Haarlem
mers er over het algemeen minder mee
bedeeld zijn. Terecht hebt gij opge
merkt dat het Haarlemsche publiek
„stijf" is. Zoo is het geaard. Een
poging, de Amsterdamsche jovialiteit
te evenaren, zou den Haarlemmer
slecht afgaan. Hij schaamt zich niet, dat
te erkennen. En hij viert feest op zijn
eigen manier. Hij loopt dan wel niet te
hossen en te zwaaien, heeft geen papie
ren hoedje en een feestneus on en houdt
zijn gezicht in de plooi, maar het is feest
in zijn hart en op net zevenhonderdjariij
bestaan van zijn stad is hij fier. Als gij
dit niet begrijpt, haalt dan uw schou
ders op en gaat uw eigen weg. Maar
als gi| aan den spreekbuis van het
Haarlemsche leven schrijft, dat dit u
bitter tegenvalt, begaat gij een dom
heid. De domheid, geen begrip en geen
eerbied te toonen voor den eigen aard
van een ander. Een domheid, die helaas
veel voorkomt en gevaarlijk is geble
ken, omdat zij de menschheid reeds
duur te staan is gekomen.
Sans rancune, Amsterdammer. De
Spaarnestad zal zich aan uw meening
niet storen en zijn feest waardig ten
einde brengen. Toen Haarlem in 1245
stadsrechten kreeg, moest Amsterdam
nog geboren worden en wanneer daar
in het jaar 2000 of daaromtrent het
zevenhonderdjarig bestaan als stad
wordt gevierd, zullen wij gaarne een
tegenbezoek bij u afleggen. Hopelijk
wilt u dan de Kalverstraat wel vo^r
ons reserveeren. Wij zullen Lauren-T
Janszoon Coster meebrengen, voor cj.
den Dam. Afgesproken?
Amsterdammer, tot ziens.
Nieuws uit het buitenland
De Belgische Senaat heeft zijn v^r.rou-
wen uitgesproken ln de nieuwe Belgkohe
regeert ng met 79 tegen 77 stemmen en drie
onthoudingen.
Dc Parljschc politic Is op zoek naar S
gewapende bandieten, die in een van het
ministerie van financiën gestolen auto een
hoeveelheid Juweclen ter waarde van 5 mil-
ltoen francs, alsmede eenzelfde bedrag in
contanten vervoeren, welke zij uit een hotel
te Parijs hebben gestolen.
in
De bril
van
Sultan Sar
23. De wachters liepen door. Zij waren
tenslotte geen vijanden van den pro
feet. De Sirdar maakte van dit oogen-
blik gebruik om Hassan bij zijn beenen
te grijpen en hem met een flinke ruk
uit zijn gevangenis te bevrijden. Het
magere lijf van Hassan ging gemakke
lijk door het gat heen, maar zijn ge
weldig hoofd bleef tusschen de steenen
steken. ,,Ai, ai!" riep Hassan, ,,dat
wordt niks. Sirdar, dat wordt huilen."
„Jammer, dat je geen huilende Derwisj
bent", zei de Sirdar, „er moet nog meer
worden gegraven." Toen kwamen Tips
en Tops in actie. Naar berengebruitc
boorden zij zich stevig in den grond.
De kluiten aarde spatten op. Er kwam
al iets meer ruimte voor het hoofd van
den Derwisj. „Nog maar eens pro-
beeren", zei Hassan.
