Tweede Kamer gaat accoord met
commissie-generaal
Staanton-schaaktournooi
Euwe en Botwinnik behouden de leiding
Empire-museum té
Ha arlem
Bij zonderheden
over de plannen
Nieuw terreinencomplex van „Haarlem"
8u!n^)suo(»u.)i-i;;mi;(i
'i i i
A O H -op uaouopjoujoz &PS
Augustus 1916
(Van onzen parlementairen redacteur).
I>o Tweede Kamer heeft zich gisteren vrijwel den geheelen dag '>ezig gehouden
met de behandeling van het wetsontwerp tot Instelling van een commissie-generaal
voor Nederlaiidx-h-Indië. Na uitvoerige debatten is het ontwerp tenslotte aange
nomen met 51 tegen 28 stemmen.
Het was reeds over zevenen, voordat
de minister van Overzeesche Gebiedsdee-
len, mr. J. A. Jonkman, aan het woord
kon komen, na een debat, dat niet bijster
opwindend was geweest.
Toen de heer Van Poll (K.V.P.) een
zeer meegaande redevoering hield, waarin
hij aLleen bezwaar had tegen de positie,
welke de luitenant-gouverneur-generaai
dr Van Mook in de commissie-generaal
zal innemen, verdween het laatste restje
van spanning. Toen was het reeds duide
lijk, dat het wetsontwerp in elk geval een
meerderheid zou halen.
Trouwens, de fractie van de Partij van
de Vrijheid sprak zich bij monde van, mr.
Vonk ook uit voor het zenden van een
commissie-generaal, al ontbrak het daar
bij allerminst aan kritiek op het tot dus
verre in en ten opzichte van Indië ge
voerde beleid. Fel tegen waren de Anti
revolutionairen van wie de heeren Me y e-
rink en Schouten in het geweer
kwam. Eveneens tot de oppositie be
hoorde de C.H.-fractie, wier aanvoerder
de heer Tilanus geducht van leer trok
en ds. Zandt (St. Get\). De communis
ten schenen eerst nog nader licht omtrent
de aan de commissie-generaal mee te
geven instructie te willen krijgen. En voor
de Partij van den Arbeid prezen prof.
Logemann en de heer P a 1 a r het
wetsontwerp warm aan.
Heel wat staatsrechtelijke en politieke
wijsheden zijn er in dit debat gedebiteerd,
maar na de uitvoerige schriftelijke ge-
dachtenwisseling viel er nauwelijks nog
iets nieuws te besluisteren. In elk geval
kan verder het beste een beeld gegeven
worden van datgene waarom het debat
zoo al draaide, door het voornaamste van
de rede van minister Jonkman te laten
volgen.
Spoed is vereischt, zoo betoogde mr.
Jonkman, wegens de verhoudingen hier
te lande, tevens ook in verband met de
situatie in Indie en met den internationa
len kant van het Indonesisch probleem.
Tegen mr. Vonk in getuigde de minister
van goede en betrouwbare samenwerking
ten opzichte van dat vraagstuk met de
Britsche bondgenooten. Bij de bespreking
van het beleid, dat de regeering met be
trekking tot Indië wenscht te voeren,
plaatste de minister op den voorgrond het
streven om het staatsverband te behouden,
terwijl dan binnen dat verband de alge-
meene en bijzondere rechten van allen
hoog gehouden moeten worden. Intus-
schen beteekent dit geenszins, dat er
verder iets is vastgelegd omtrent de ver
houding tusschen de deelen. die elk een
eigen staatsvorm kunnen hebben, waarin
zij zich vrij zullen kunnen ontplooien,
noch zelfs wat het aantal dier deelen be
treft. Ondanks de pijnlijke'herinneringen
aan de Japansche overheersching die in
6terke mate eigen zijn aan de republiek
Indonesië is de regeering bereid, te trach
ten tevens met vertegenwoordigers dier
organisatie tot overeenstemming te ko
men. Tenslotte dient toegegeven te wor
den dat in die republiek tevens een stuk
Indonesisch nationalisme leeft, dat men
dient te erkennen.
Uit de instructie zal wel blijken, dat in
dien de commissie-generaal binnen de
grenzen, die hier aangaande het behoud
van het staatsverband zijn aangegeven,
een overeenkomst in Indië aangaat, er
op gerekend kan worden, dat het bewind
hier er voor zal instaan, dat langs den
weg der rijksconferentie en het conslitu-
tioneele pad want de regeering stelt
zich op de constrtutioneele basis
die overeenkomst verwezenlijkt wordt.
Niet geweld, maar overreding is de
methode welke dit kabinet voorstaat,
maar dan moet zij ook tot toepassing dier
methode in staat worden gesteld. Voor
waarde daarvoor is, dat het kome tot her
stel van veiligheid en recht en dus kan
er geen sprake wezen om thans gelijk
van communistische zijde was gevraagd
het zenden van troepen te staken.
Aangaande de positie van den luitenant-
gouverneur-generaal en de commissie gaf
de minister te kennen, dat feitelijk het
stemmen in zooverre geen beslissende be-
De P.T.T, heeft ter gelegenheid van het
schaaktournooi te Groningen een spe-
elaal poststempel vervaardigd, dat door
dc posterijen aldaar wordt gebruikt.
teekenis heeft, omdat elk op zijn beurt
(de luit.-G G. of de minderheid der com
missie) eventueel bij de Kroon in beroep
kan gaan. Na korte re- en dupliek nam de
Kamer het wetsontwerp met 51 tegen 28
stemmen aan; Anti-revolutionairen, Chris-
telijk-Historischen, Partij van de Vrijheid
en St Geref. tegen.
De Haarlemsche feesten
Hol fiiiaiicieclc resultaat.
De Haarlemsche feesten zijn aohter den
rug. Zij zijn geslaagd, zeer goed zelfs Al
leen is nog niet bekend hoe het financieele
resultaat is. Wij hebben er bij de commis
sie naar gevraagd, maar ons werd ver
zekerd, dat, hoewel men gunstige ver
wachtingen heeft alle voorstellingen
waren immers uitverkocht er toch nog
niets met zekerheid te zeggen is. De reke
ning loopt over een zeer groot bedrag en
vele opgaven moeten nog binnen komen.
Thans zijn, na den drukken tijd dien men
achter zich heeft, verschillende heeren
met vacantie. Het zal dus nog wel eenigen
tijd duren voor de eindrekening kan wor
den afgesloten.
De uitslagen van de vierde ronde in het
schaaktournooi te Groningen tuiden: Vidmai-
Kotov MiiYanofsky—Tartakower 'i;
Kottnauer—Flohr li—Vlo Christoffel—Slolt'z
0—1; Guimard—Euwe 0—t; Najdorf—Bern
stein li—li; SzaboO' Kelly 1—0; Lundin—
BoieslafskieJ 0—Smislof—Denker V-
Steiner—Botwinnik 0—1.
De Dinsdag afgebroken partij Stolz—Kotov
is zonder spelen remise gegeven.
De stand na de vierde ronde is als volgt;
Euwe en Botwinnik Ieder 4 punten; Denker
en Stoltz ieder 3 punten; Najdorf, Smislof en
Kotov ieder 2li punt; Tartakower 2 punten
en 1 afgebroken partij; O' Keliy en Szabo
ieder 2 punten; Flohr l'i punt plus 1 afge
broken partij; BoieslafskieJ lli punt; Gui
mard 1 punt plus 1 afgebroken partij; Chris
toffel, Lundin. Ynnofsky en Vidmar ieder 1 elk oogenblik
punt; Bernstein li punt plus 2 afgebroken
partijen; Kottnauer li punt plus I aügebro-
ken partij; Steiner li punt.
De vierde ronde muntte uit door korte par
tijen waaronder zelfs een z.g. ..kortsluiting"
van slechts 16 zetten. Na afloop van de eerste
zitting (2—7 uur) was er slechts nog een partij
aan den gang. en ook die had toen geëin
digd kunnen zijn Indien Yanofsky het remise-
voorstel van zijn tegenstander had aange
nomen.
De leiding berust na deze ronde nog bij
Botwinnik en Euwe. De prestaties van deze
twee grootmeesters beantwoorden tot nog toe
ten volle aan hetgeen de schaakwereld heeft
verwacht. Beiden hebben Vrijdag op vlotte
manier gewonnen Wat men niet kon ver
wachten is, dat Denker zich in dit «ezelschap
als een van de besten zou toonen. De Ameri-
kaansche kampioen speelt hier werkelijk
uitstekend en heeft zijn mooien stand (2e
plaats) alleszins verdiend.
Guimard—Euwe. konlngsindlsch gepaard
met dame-indlsch. Ren ongewone opening.
Euwe manoeuvreerde zijn f-lijn. hield de
stelling langen tijd geslolon. bezorgde echter
zijn tegenstander enkele kleine verzwakkin
gen. Tenslotte brak hij op de h-lijn door,
offerde de kwaliteit en verkreeg een onweer-
staanbnren aanval. Na 35 zetten was het pleit
beslecht. Een mooie partij.
PartU LundinBoieslafskieJ.
Hieronder volgt de aardige combinatie
partij, die BoieslafskieJ van den kampioen
van Zweden heeft gewonnen,
E. Lundin (wit). BoleslnsfkieJ (zwart).
Konlngs-Indiscli.
1. d2—d4 Ptg8—f6; 2. c2—c» dff—d6; 3.
Pblc3 e7—e5.
Met deze opening heeft BoieslafskieJ in de
tweede ronde schipbreuk geleden tegen
Najdorf Hij is echter blijkbaar geenszins
overtuigd, dat dit te wijten zou zijn aan den
tekstzet. 4. Pgl—f3 Najdorf speelde
4. de5:, maar Lundin voelt er niets voor om
zoo vroeg tot het eindspel over te gaan.
4Pb8—d7; 5. e2—e4 g7—gG; 6 Lfl— e2
Lf8—g7; 7. 0—0 0—0. Hiermee Is dc hoofd
variant van het konings-lndlsch bereikt
8. Tfl—elHet gebruikelijkst is hier
0. dS. 8.Tf8—e8; 9 Le2—ft
om pion e4 nogmaals te dekken. Er dreigde
9 .ed49,e5xcl4; 10. Pf3xd4
c7cG. Dc twee laatste zetten van zwart vor
men een systeem dat In den laatsten lijd in
Russische schaakkringen opgang heeft ge
maakt. Het kan ons niet bekoren, want pion
d6 vormt een zwakte en het doorzetten van
d6dó is niet gewnarlrorgd 11 Lel— g5
veel beter was 11. Pc2 geweest. 11.
h7—hG; 12. Lg5—f4 Dd8—bG valt b2 aan en
dreigt ook 13Pe4:. 13. Pc3—a4 erg
gekunsteld. De tekstzet beteekent geen tem
powinst. omdat wit de dekking van pion c4
opgeeft. Juist was 13. P9i3. 13.
DbGaj; 14. I»2—b4? Slechts een leclijke ver
zwakking. BoieslafskieJ heeft weliswaar in
de tweede ronde zijn dame ingezet tegen
Szabo. maar dat doet hij niet eiken dag Wit
had niet mogen hopen, dat zwart den pion
zou nemen. Hij had 14. Pc3 moeten spelen.
14.Da5—dB! Na 14.dt>4: zou
zwart de dame verliezen: 15. Ld2'da3 16. Te3
enz. 15. Pa4—c3 Pd7—c5; 16. f2—f3 n7—a5' De
kwade gevolgen van 14. b4? doen zich gelden;
wit moet zijn stelling verder verzwakken
17 b4b5 PfGh5! 18. Lf4xe5OOk
slecht. Wit had 18 Le3 moeten spelen,
den tekstzet verkrijgt zwart een snel beslis-
senden aanval. 18.Lg7xe5!
Ddl—d2 Dd8—h4! 20. g2—g3 Ph5xg3! 21.
h2xg3 Dh4xg3f 22. Lfl—«2op 22. Kill
wint b.v. 22.c5; 22.Lc8—h3,
Wit gaf op.
Ondanks de verschillende foutjes van wit
een aardige partij. Men kan nu eenmaal niet
winnen, notabene vlug winnen en met zwart,
als de tegenstander geen fouten maakt.
De slotstand was:
Wit: Kgt, Dd2, Tal, Tel. Lg2. Pc3. Pd4,
pionnen: a2. b5, c4, el. f3 (12 stukken).
Zwart: Kg8. Dg3. Ta8. Te8. Le6, Lh3. pion
nen: a5, b7, cG, dG, f7, gG. hG (13 stukken).
Najdorf is de vijfde tegenstander van Euwe.
De 36-jarige Argentijn, Pool van origine, is
klein van stuk, maar in tegenstelling met de
Russen Kotov en Flohr. die ook klein zijn.
doch weinig spreken. hij levendig, slaat
elk oogenblik van zijn stoel op, maakt met
ledereen die hij tegenkomt een grapje en
keert dan. volkomen geconcentreerd, naar
het schaakbord terug. In de oorlogsjaren
heeft hij aan zeventien tournooien in Zuid-
Amerika deelgenomen, hij won erzes
tien. en werd een keer tweede Wederom
een debutant voor Euwe, ditmaal met zwart
De partij Euwe—Najdorf wordt beschouwd
als de eerste grootc krachtproef van onzen
landgenoot in dit tournooi.
DISTRIBUTIE AMBTENAREN'
FRAUDEERDEN.
Vier ambténaren van het dislributie-
kantoor te Helden in Limburg zijn gear
resteerd. omdat zij sinds 1945 talrijke bon
kaarten hebben verduisterd. Een deel van
de kaarten verkochten z.ij tegen f 20 per
stuk aan zwarte handelaren uit Venlo en
Amsterdam.
Indertijd hebben wij reeds medegedeeld,
dat het plan bestaat in het huis Nieuwe
Gracht 7 (de vroegere ambtswoning van
den Commissaris der Koningin) een Em
pire-museum te vestigen.
Dit in het begin van de vorige eeuw in
err.pire-stijl gebouwde huis, dat met een
zelfs voor dien tijd buitengewone royali
teit is opgezet en dan ook frappeert door
zijn monumentaal uiterlijk, is in de tegen
woordige omstandigheden niet meer als
woning te bezigen, zoodat zoo schrijven
B. en W. aan den Raad het niet onam-
ncmelijk is, dat dit perceel, eenmaal vrij
gegeven evenals zijn belendingen als
kantoorgebouw of zakenpand zal worden
ingericht. Een dergelijke bestemming van
dit fraaie gebouw zou als een degradatie
moeten worden beschouwd. Daarom dient
te worden gestreefd naar een oplossing,
waarbij de instandhouding van het ge
bouw in zijn origineelen staat zooveel mo
gelijk is verzekerd. Die oplossing zou dar.
hierin gevonden kunnen worden, dat het
gebouw wordt ingericht als museum, hi'.-
welk een beeld geeft van een palricirt».-
huis uit de dagen van het Koninkrijk Hol
land, den Keizertijd en de eerste dagen
van de Restauratie. De op de hoofdverdie
ping gelegen vertrekken, in enkele waar
van de oorspronkelijke wandbekleedin
nog aanwezig is, zouden kunnen wordon
gestoffeerd en gemeubileerd in den stijl
van den tijd, waarin het pand werd .ge
bouwd. Voorts zou de bovcnverdiepwu?
kunnen worden gebruikt voor het demen-
streeren van den slaapkamerstijl van die
dagen waarvoor de inventaris van de
z.g. historische vertrekken uit het Pavil
joen zou kunnen worden gebruikt en
voor het tentoonstellen van voorwerpen,
afbeeldingen, enz., welke een voor de be
doelde periode representatief karakter
dragen.
Ged Staten van Noord'holland hebben
de medewerking van de gemeente Haar
lem ingeroepen De kosten van de restau
ratie van het gebouw (f 20.000) komen
voor rekening der provincie. Verder is
evenwel nog 15.000 noodig voor de in
richting van het museum B. en W. stellen
aan den raad voor 5000 daarvan voqi
rekening der gemeente Haarlem te nemen.
Verder zullen verschillende voorwerpen
uit het Frans Halsmuseum voor het Em
pire museum worden afgestaan. De direc
teur van het Frans Halsmuseum zal tevens
directeur worden van het Empire-muscum
tegen een vergoeding die voor rekening
van dat museum komt.
Moordaanslag op Soekarno?
Het Fransche persbureau A F P bericht,
dat volgens berichten uit geloofwaardige
Nederiandsche particuliere bron twee we
ken geleden een moordaanslag op ir.
Soekarno zou gepleegd zijn. De aanslag
zou gepleegd zijn door een groen van 6
onbekend gebleven Indonesiërs Republi-
'-'Mnsehe kringen bewaren hierover het
diepste stilzwijgen.
ne secretaris-generaal van het Joegosla
vische kabinet. Bakie, heeft zich erover be
klaagd dat de geallieerden zoo onwillig blij
ken om Dultsche. Italiaansche en Joegosla
vische obrlogsmisdadigers aan Joegoslavië uit
te leveren. Zoo bevindt de Kroatische Quis
ling Ante I'avellc, zich nog altijd veilig en
wel in de Britsche zone van Oostenrijk.
Voor aanleg van velden vragen
B. en W. een crediet
van f273.000
In dc vergadering van den noodraad van
Haarlem zal een voorstel van It. en W.
aan de orde komen, om voor den aanleg
van één hoofdveld en drie oefenveldcn,
met inbegrip van dc omrastering, doch met
uitzondering van dc opstallen, ten Zuiden
van dc Jan Güzcnvaart, ten behoeve van
de Haarlemsche I-'oolballclub „Haarlem"
een bedrag van 273.000 beschikbaar te
stellen.
De plannen voor het nieuwe „tehuis"
van de H F C. „Haarlem" hebben een dus-
danigen definitieven vorm verkregen, dat
spoedig met de uitvoering daarvan een
aanvang kan worden gemaakt, aldus dee
len B. en W. aan den noodraad mee. Deze
plannen zijn geheel aangepast aan het ter
plaatse geldende uitbreidingsplan. Dat wil
dus zeggen, dat het nieuwe terrcinoncom-
plex van „Haarlem" op een in Noord
westelijke richting gelegen punt zal ver
rijzen Door de opschuiving is het noodig.
dat de gemeente nog aan derden toebe
hoorenden grond in eigendom verkrijgt.
De in verband hiermede ontstane moeilijk
heden zijn opgelost door de van den Mi
nister van Openbare Werken en Weder
opbouw verkregen machtiging tot vorde
ring van de benoodigde gronden. Zoodra
deze gronden eigendom zullen zijn gewor
den van de gemeente, zal daarvan het doel
aan de H.F.C. „Haarlem" in eigendom
worden overgedragen, in ruil voor den
aan „Haarlem" toebehoorenden grond na
bij de Jan Gijzenbrug. De bij deze ruiling
betrokken perceelen grond zijn van ge
lijke oppervlakte. Een stuk grond, ter
grootte van pijn. 1.9 H.A. zal verder aan
de H.F.C. ..Haarlem" in huur warden ge
geven voor een tijdvak van 25 jaar en
tegen een huurprijs van 2000.— per jaar.
De uit de uitvoering van deze planner
voortvloeiende kosten hebben een belang
rijk punt uitgemaakt in de vele met het
bestuur van de H.F.C „Haarlem" gevoel
de besprekingen. Het resultaat is geweest,
dat de gemeente voor haar rekening zal
nemen alle kosten van aankoop, eventuceie
vordering, van den nog aan derden toebe
hoorenden grond, van de hiervoor om
schreven ruiling en van het opeelklaar
opleveren van één hoofdveld en drie
oefenvelden, inclusief de daarom te plaat
sen afrastering. De H.F.C ..Haarlem" zal
voor haar rekening nemen den bouw van
de tribunes, kleedlokalen en andere op
stallen. „Haarlem" zal de eventueel van
het Rijk als „oorlogsschade" te ontvangen
vergoeding wegens de aan de terreinen
toegebrachte schade, aan de gemeente te
rugbetalen. In onderling overleg is het be
drag dezer uitkeering voorloopig gesteld
op 40.000.Eveneens in gemeen overleg
is overeengekomen, dat, mocht de uitkee
ring t.z.t. minder dan 40 000blijken
-te bedragen, over het verschil nader over
leg zal worden gepleegd.
Dc kosten van de werken ramen B. en
W. op 273.000.—. waarin dan tevens zijn
begrepen de kosten, van aanleg van de
aangrenzende wegen. Daar het werk voor
een belangrijk deel betreft het herstellen
van als gevolg van den oorlog ontstane
schade, meenen B. en W dit het beste als
z.g. „D.U W -werk" te kunnen uitvoeren.
Reeds is overleg gepleegd met dc Inspec
tie Noordholland van den Dienst voor de
Uitvqpring van Werken. Verzocht is aan
de gemeente een subsidie toe te kennen
van 153.350.—.
Gezien het grootc belang, dat ook de ge
meente heeft bij het voortbestaan en de
voortzetting van het zoo belangrijke op
voedkundige werk van de H.F.C. „Haar
lem", welke onlangs op zoo kranige wijze
het zwaar omstreden nationale kampioen
schap wist te verwerven, stellen B. en W.
den noodraad voor een bedrag van ƒ273.000
ter beschikking te stellen.
