t
De Politieke
Gevangenen
JoegoSlavië willigt de eischen
van de Ver. Staten in
,.De incidenten waren niet het gevolg
van een speciaal bevel"
Blijde gebeurtenis
verwacht op
Paleis Soestdijk
Nieuwe regeering
in Brifsch Indië
Prins Bernhard opende
de herstelde Moerdijkbrug
ts\\8161fr 161 sje^oiipeis jU0JJ U-ILPU 4?U JlsCtja U€M^Ï£&\J
«Ie .tnargang: No. 18414 TT 1 I ~"X "I "1 "1 Maandag 26 Augustus l»46
Bureaux: Groote Houtstr. 93 |I IT I CJ I J I fl Uitgave Stichting Voorlichting
en Soendaplein 37, Haarlem X V/X X XO Abonnementen: p. week 31 ct.
IJmuiden: Kennemerlaan 154, M Per kwartaal 4.—
Telef. 5437. Postgiro 273107.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peerebooiu Te!.: Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
rede gehouden over de vrijlating van een
groot aantal politieke gevangenen, die op
til is. Wij hebben den hoofdinhoud van die
rede vermeld. Ik kom er op terug omdat
op dit terrein gerucht en misverstand
tot zooveel verkeerd begrip hebben geleid.
Uit des ministers mededeelingen is ge
bleken, dat het aantal „lichte gevallen",
waarin vrijlating zal toegepast worden,
niet zoo groot is, dus ook niet zoo uitge
breide moeilijkheden ten aanzien van de
heropneming der vrijgelatenen in het
maatschappelijk leven zal opleveren, als
aanvankelijk verondersteld moest worden.
Het betreft niet meer een aantal van 40 a
45.000. Op 1 Augustus zaten nog 51.012 ge
vangenen in de kampen. Daarvan zullen
ongèveer 25.000, dus de helft, worden vrij
gelaten. De minister schat dat 20.000 in
hun vroegeren familiekring of bij andere
familieleden onderdak zullen vinden, zoo
dat slechts voor vijfduizend in het geheele
land onderdak gevonden zal moeten wor
den. Tijdelijke doorgangshuizen en door
gangskampen worden ingericht. Hopelijk
zullen die maar heel kort bestaan: dit is
een noodoplossing die weinig aantrekt.
Want verder samenbrengen in kampen is
zeker niet gewenstfht. Hoe meer men het
gezelschap uit elkaar haalt, hoe meer het
verspreid wordt, des te beter zal het zijn.
Dit wil niet zeggen dat het betoog van
dpn minister, ter toelichting van de ge
heele zaak, geen instemming zou verdie
nen. Integendeel: zijn rede heeft een veel
belovenden indruk ten aanzien van het
beleid van den nieuwen bewindsman aan
Justitie, dat van zoo groote beteekenis zal
zijn voor het volledig herstel van den
rechtsstaat in Nederland, gemaakt. Het is
een gezond en stevig betoog, waarin mi
nister van Maarseveen alle verantwoor
ding voor het vrijlatingsbesluit en de uit
voering op eigen schouders heeft genomen,
heeft tegengesproken dat de minister
president en de minister van Financiën er
invloed op uitgeoefend zouden hebben en
met sterke argumenten zijn zaak heeft
toegelicht.
Het is goed dat de waarde van die argu
menten beseft wordt en daarom herinner
ik aan enkele van de belangrijkste. De
minister heeft met nadruk gezegd dat nie
mand, Van wien bewezen kan worden dat
hij zijn medemensch moedwillig verraden
en aan den vijand overgeleverd heeft, of
dat hij zijn medemensch lichamelijk mis
handeld of gekweld heeft, zijn gerechte
straf zal ontgaan.-Degenen, die in, vrijheid
gesteld zullen worden, moeten buiten niet
minder dan eenentwintig categorieën van
misdadig gedrag vallen. Dit geeft dus in
derdaad aanleiding, om te spreken van
lichte gevallen ter onderscheiding van de
25.000, die niet vrijgelaten worden.
De ministerheeft overigens verklaard
dat hij voor de gruwelen, de rechtsver
krachting en de barbaarschheden. jegens
ons volk gepleegd, geen volledige vergel
ding mogelijk acht. Zou het oog om oog,
tand om tand hier toegepast worden, dan
zou opnieuw een schouwspel van de gru
welijkste verschrikking ontstaan Zonder
barmhartigheid kan dit vraagstuk niet
worden opgelost, als wij niet in dezelfde
barbaarschheden willen vervallen die onze
Duitsche beulen en hun trawanten hebben
toegepast. Wij moeten dus voor de barm
hartigheid de poorten openen Wij zijn
geen Duitschers. En dit is in feite allang
gedaan, want wie zou durven beweren dat
de kampen en gevangenissen, waarin onze
politieke delinquenten vertoeven, oven erg
zijn als die, waarin uitstekende Nederlan
ders tijdens de bezetting hebben geleden
en zijn gestorven?
De straf, die de Staat toepast, moet nut
tig zijn voor het algemeen welzijn. Minis
ter van Maarseveen heeft niet de hoop.
dat door langdurige vrijheidstraffen de
politieke delinquenten werkelijk verbeterd
worden. Veeleer meent hij, „dat wij hen
en hun verwanten daardoor verbitteren
en hen opnieuw rijp maken voor politiek
extremisme, zij het dan van een eenigszins
andere soort als waarvoor zij vroeger
openstonden."
Ja. Wie kan dit, zijn nuchter verstand
bezigend, ontkennen-' Wie zelf in den be
zettingstijd in kampen heeft gezeten weet,
hoe gemeenschappelijke opsluiting tot ver
sterking van gemeenschappelijk verzet
leidt. Dat het toen door goede motieven
beheerscht werd en jn dezen tijd door
kwade beïnvloed zou worden, verandert
niets aan het feit van de algemeene uit
werking van gemeenschappelijke opslui
ting op den mensch. Eigenlijk komt deze
heele zaak hier op neer. dat Nederland
ver genoeg van den bezettingstijd verwij
derd is geraakt om ten aanzien van de
politieke gevangenen rustige en verstan
delijke overweging voorop te stellen
De minister heeft een beroep op het volk
gedaan om mede te werken tot den terug
keer van vrijgelatenen in de normale
maatschappelijke verhoudingen en in het
arbeidsproces. Laat ons wel begrijpen, dat
het in ons eigen Nederlandsche belang is
dat die 25000 menschen productief werken
en tegen ons belang dat zij luieren in
'kampen en ons millioenen aan belasting
geld kosten. ..Veel zal van hun eigen ge
drag afhangen" Inderdaad Er schijnen
een aantal gevangenen te zijn. die niet
geheel begrijpen wat hun verweten wordt.
Radio Belgrado spreekt van
n ieuwe grensschendi ngen
I)c rcgcering van de Vcrcenigde Staten
heeft medegedeeld, dat, te oordeelen naar
de rapporten, welke van Richard Patter
son, den Amerikaanschen ambassadeur in
Joegn-SIavië, zjjn ontvangen, aan de door
de rcgcering der Vcrccnigde Staten aan de
regeering van Joego-Slavië gestelde
eischen gevolg is gegeven.
Het Amerikaansche ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken heeft twee mededee
lingen van ambassadeur Patterson en een
'•brief van maarschalk Tito aan Patterson
gepubliceerd
In Pattersons eerste mededeeling van
22 Augustus wordt gezegd, dat maar
schalk Tito hem op de hoogte had gesteld
van de vrijlating der inzittenden van een
der neergeschoten Amerikaansche vlieg
tuigen, terwijl hij beloofde de overblijfse
len van de twee vliegtuigen te zullen af
staan en contact met eventueele overleven
den te zullen toestaan.
Patterson
dat de incidenten niet het gevolg van een rapport uit te geven over het gebeurde. Ik
Radio Belgrado verklaarde Zondag
avond, dat opnieuw Joegoslavisch
grondgebied door Amerikaansche vlieg
tuigen zou zijn 'geschonden. De laatste
elf dagen zouden 110 van dergelijke
gevallen zijn voorgekomen, waarvan
negentig door militaire vliegtuigen. Op
13 Augustus vlogen 30 militaire vlieg
tuigen boven Joegoslavisch grondgebied
en op 16 Aug. zag men 13 militaire en
3 civiele toestellen met Amerikaansche
kleuren.
Brief van Tito.
De brief van maarschalk Tito aan Pat
terson luidt: „Het is momenteel nog niet
u-klaart- „Tito heeft gezegd, I mogelijk, een definitief en gedetailleerd
iten niet hot gevolg van een rannnri uit to oovon ovoi
Hei woord is aan.
Henry Home:
De ongelukkigste mensch is
hij, die zich daarvoor houdt.
speciaal bevel en beslist geen vergelding
zijn voor het neerschieten van Joegoslavcn
door Amerikaansche grenspatrouillcs.
Maarschalk Tito betreurt het verlies van
menschenlevens en heeft opdracht gege
ven, dat buitenlandscjie vliegtuigen in geen
geval mogen worden beschoten. De inci
denten zullen, aldus Maarschalk Tito, niet
herhaald worden, terwijl Joego-Slavië te
allen tijde zal toestaan, dat vliegtuigen, die
op een of andere manier hun koers ver
loren hebben, boven Joego-Slavic vliegen
Tito stelde voor. dat men een systeem
voor het zenden van S.O.S.-signalen door
dergelijke vliegtuigen zou uitwerken. Ten
slotte heeft maarschalk Tito erin toege
stemd aan de eischen, vervat in onze nota,
tegemoet te komen.
Het tweede toestel.
In de tweede mededeeling van Patterson
wordt het vinden van het tweede vlieg
tuig vermeld. „Wij zullen maarschalk Tito
van onze vondst op de hoogte stellen en
om een eerewacht. bestaande uit leden van
de Joegoslavische luchtmacht, verzoeken
en indien het Amerikaansche departement
van Buitenlandsche Zaken het goedvindt,
ook om een begrafenis op het Amerikaan
sche militaire kerkhof te Belgrado met
volledige militaire eerbewijzen van de
zijde van Joego-Slavië. Er zijn geen over
levenden. Het vliegtuig is totaal war woest.
Prins Bcrnhard heeft Zaterdag de
herstelde spoorbrug over den Moerdijk
geopend. Na de plechtigheid maakte
hij, vergezeld door ir. W. Hupkes,
president-directeur der Nederlandsche
Spoorwegen een wandeling over de
1080 meter lange brug.
Mochten zich dezulken" onder de vrijge
latenen bevinden, dan zal het hun spoedig
duidelijk worden als zij alleen maar oplet
ten en waarnemen Het moge hun geraden
zijn een uiterst bescheiden houding aan te
nemen. Terecht heeft de minister gezegd:
als zij ruiterlijk willen erkennen, dat zij
verkeerd gehandeld hebben, zullen zij ken
nismaken met een karaktertrek van- ons
volk: een royale vergevensgezindheid, die
niet nakaart over hetgeen gebeurd is. Aan
gezien het hier geen misdadigers geldt, die
mcdemenschcn verraden of gekweld heb
ben. heb ik daar ook hoop op. Hot is
trouwens zeker dat een groot aantal der
gevangenen wel degelijk tot inkeer is ge
komen. R. P.
moet er nogmaals den nadruk op leggen
dat Joegoslavische jagers een kwartier
het, eerste Amerikaansche vliegtuig
uitnoodigden te landen. De beman
ning van het vliegtuig weigerde
aan die uitnoodiging gehoor te geven.
Het is daarom niet juist om te ver
klaren. dat de Joegoslavische jagers het
vliegtuig niet gewaarschuwd zouden heb
ben. Evenmin is het juist te beweren, dat
het vliegtuig door weersomstandigheden
genoodzaakt was van zijn koers af te wij
ken, daar het zicht volmaakt was.
Nadat het onderzoek was voltooid, heeft
de Joegoslavische regeering iedere belem
mering van de bewegingsvrijheid der be
manning opgeheven. Zij kunnen Joego-
Slavië verlaten wanneer zij willen. Ook
over het vliegtuig kan de Amerikaansche
regeering te allen tijde beschikken. Tot-
dusverre heeft men nog geen leden der
bemanning van het neergestorte toestel
kunnen vinden.
De Joegoslavische regeering is ten zeer
ste bereid om vertegenwoordigers van uw
regeering toe te staan contact met even
tueele overlevenden te zoeken."
De tegenspraak in de mededeelingen
over de stoffelijke resten van de beman
ning van het tweede vliegtuig, is volgens
Patterson waarschijnlijk toe te schrijven
aan een vergissing.
I.uitciianl-gpiicra.il Spoor aangekomen.
Luitenant-generaal Spoor, opperbevelhebber
van de Nederlandsche strijdkrachten in Ne-
derlandsch Indlë, ls uit Nederland te Batavia
aangekomen.
Officieel werd machtiging ont
vangen te verklaren, dat II.K.H.
Prinses Juliana den eerstkomenden
tijd om verblijdende redenen Hare
werkzaamheden zal moeten beper
ken.
De Britsche koning heeft het ontslag
van het Voor-Indisch zakenkabinet aan
vaard en een nieuwe regeering benoemd,
waarvan de Congres-voorzitter, Pandit
Nehroe. h*et hoofd is.
Weerbericht
BEWOLKT
Verwachting geldig van Maandagavond
tot Dinsdagavond: Half tot zwaar be
wolkt met tijdelijk eenigen regen. Wei
nig verandering in temperatuur. Meest
matige wind tusschen Zuid-Oost en Zuid-
West.
Groote verbetering in het treinverkeer
Zaterdag is de herstelde spoorbrug
over den Moerdijk, welke van zoo groot
belang is voor het treinverkeer met het
Zuiden des lands en met België, in dienst
gesteld.
Prins Bernhard verrichtte de offi-
ciecle openingsplechtigheid waarbij een
speciaal voor dat doel vervaardigde
schaar gebruikt werd, hem aangeboden
door het kleindochtertje van deu presi
dent-directeur van de Nederlandsche
Spoorwegen, Ir. W. Hupkes.
Togen half t.ien arriveerde Prins
Bernhard per auto aan het station Rot
terdam, waar hij in den feesttrein plaats
nam. Getrokken door een nieuwe Zweed
sche locomotief kwam de versierde trein
precies half elf bij de Moerdijkbrug aan.
Direct na aankomst geschiedde de offi-
cieele opening, welke bestond uit het
doorknippen van het lint door Prins
Bernhard. gevolgd door het spelen van
het Wilhelmus door het spoorweg-mu
ziekcorps en het loeien der scheeps-
sirenes.
De heer Hupkes hield een toespraak,
waarin hij de juist geopende brug de
belangrijkste in ons spoorwegnet noem
de. Zonder overstappen is het nu weer
mogelijk geworden van het centrum des
lands naar het Zuiden te reizen, doch
bovendien is het rechtstreeksche ver
keer met België en Frankrijk hersteld
waardoor de reis naar Parijs met twee
uur is bekort. Ir. Hupkes bracht hulde
aan allen, die aan dit "herstel hebben
meegewerkt, niet alleen aan de inge
nieurs van de Nederlandsche Spoorwe
gen. de Waterstaat en de Nederlandsche
'ndustrie. doch vooral ook aan den Ne
derlandschen werkman, die het grootste veroorzaken.
aandeel in de werkzaamheden had.
De autoriteiten en genoodigden wan
delden hierna over de 1 K.M. lange
brug. In het gezelschap bevonden zich
ook de directeur der Belgische Spoor
wegen, de heer R. Henning. de Commis
sarissen der Koningin in Zuidholland
en Noordbrabant alsmede Nederland
sche en Engelsche militaire autoriteiten.
Na den feesttrein reden twintig die-
sel-electrische goederentreinlocomotie
ven. door de Nederlandsche Spoorwe
gen aangekocht uit Amerikaansche le
ger voor raden. over de brug.
Nog een spoorbrug hersteld
Zaterdagmiddag is ook de herstelde
spoorbrug over het Apeldoomsch-Die-
rensch kanaal in de lijn Arnhem-Zut-
phen op eenigszins feestelijke wijze ge
opend.
De Oekraïne klaagt
Griekenland aan
De Oekraine heeft telegrafisch aan de
Vercenigde Naties verzocht den veilig
heidsraad te doen ingrijpen in Grieken
land. De Oekrainsche regeering heeft
in een uitvoerig stuk wederom de cri-
tiek uiteengezet, die zij ook reeds tij
dens de Parijsche conferentie heeft ge
uit.
Het secretariaat van de Vereenigde
Naties deelt mede. dat de klacht van de
Oekraine op de agenda van den veilig
heidsraad is geplaatst. De raad komt
Woensdag biieen.
De Oekraine beschuldigt de Griek-
sche regeering er van „een ernstig ge-
aar voor den vrede" in den Balkan te