Haarlems Dagblad
VVeer stakings-onrust in de Ver.Staten
Een Hoog Doel
De rekeningen worden
aan Italië gepresenteerd
B1e .Tnargftlig "No. 18424
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4
Postgiro 273107
Tel.: Redactie 10600 Dir-Hoofdred 15054
ONLANGS heb ik een merkwaardig stuk
over Muziek en Politiek gelezen in het
tijdschrift De Vrije Katheder. De schrijf
ster, mr. Petra E. Eldering, haalde de
herinnering op aan concerten, waarbij zij
door de muziek tot zoo gelukkige belevenis
werd verheven, dat zij de zorgen van het
alledaagsche volkomen vergat. Zulk een
ontstijging aan de werkelijkheid gewerd
haar nu niet meer, als zij muziek hoorde.
Zij had dat opnieuw ervaren tijdens het
spel van een groot kunstenaar, een pianist.
En later had zij gelezen, dat deze zelfde
kunstenaar zich geschaard had bij men
schen, die de schepping van een Wereld-
parlement nastreefden. Zij had „geamu
seerd en met een vergoelijkend lachje"' dit
betoog gelezen en was daarna gaan pein
zen over haar verloren muzikaal geluk
Nu kwam zij tot de slotsom, dat zij dit
verlies aanvaarden moest en zich met
ijzeren plichtsbetrachting aan haar poli
tieke taak wijden De groote kunstenaar
moest zich maar liever bij zijn kunst hou
den; zij zou de politiek bedrijven, die blijk
baar niet met kunstzinnige extase ver-
eenigbaar is.
Dit betoog heeft mij getroffen, niet al
leen omdat het tot een verkeerde slotsom
komt, maar ook omdat het zelden gebeurt,
dat menschen zulk een innerlijke beleve
nis zoo openhartig tot uiting brengen. Hel
ware te wenschen dat het vaker geschied
de; dat zou de openbare gedachtcnwisse-
ling verrijken en ons gelegenheid geven,
eikaars beweegredenen en moeilijkheden
beter te begrijpen.
Mevrouw Eldering's gedachtengang is
kenmerkend voor dezen tijd met zijn be
klemming en ontwrichting, zijn gewroet
in tegenstellingen en gebrek aan een hoog
doel, dat boven de materieele werkelijk
heid uitrijst. Men kan niet zeggen dat haar
betoog zich tot eenige bepaalde politieke
richting beperkt, want ongetwijfeld zijn
er menschen van verschillende politieke
koers, die dezelfde nederlaag hebben
geleden en aanvaard als mr. Petra E. El
dering. Het is immers een nederlaag als
men de ontstijging aan de dagelijkschc
realiteit, die de kunst brengt die men ver
staan heeft muziek of een andere
niet meer beleven kan en zich daarbij
neerlegt. Sommigen, die zich van zulk ver-
lies bewust werden, zouden ontstellen en
met zichzelf te rade gaan Zij zouden zich
afvragen: hoe moet ik mijn levensopvat
tingen herzien? En als zij zich aan de
politiek wijdden, zooals mr. Petra E. El
dering dat doet, zouden zij dan niet be
vroeden dat in hun opvatting van die
levenstaak een tekort. een beperking
moest bestaan?
De groote kunstenaar, door haar be
doeld. is natuurlijk geen ervaren politicus.
Maar hij is ontsteld, zooals velen van ons,
door de armoede aan groote gedachten van
dezen tijd Hij wil. zooals helaas slechts
weinigen dien wil hebben, ertoe meewer
ken dat daarin verandering komt. Hij toont
zich daarmee een man. die zich ook buiten
ziin muziek boven de alledaagsche werke
lijkheid weet te verheffen
Van zulke menschen alleen kan de hui
dige wereld haar redding verwachten. Zij
komen niet alleen onder de kunstenaars
voor en er zijn anderen dan kunstenaars
noodig om de practisehe verwezenlijking
van groote gedachten op staatkundig ge
bied te verwerkelijken Maar dat kunste
naars die anderen den weg helpen wijzen
is goed en geenszins nieuw in de historie
der mcnschheid.
Mr. Petra E. Eldering heeft geamuseerd
en met een vergoelijkend lachio gelezen,
hoe de groote kunstenaar een V/ereldpar-
lement voorstond Verklaren wellicht dat
amusement en dat vergoelijkende lachje
waarom zij niet meer van kunst genieten
kan. zooals vroeger? Als zij het stuk had
kunnen lezen met het begrip en den ernst
die ieder menschelijk streven verdient dat
uit diepe overtuiging voortkomt, zou zij
dus haar hooge belevenis der muziek nog
deelachtig worden. Deze genade zou haar
niet ontvallen zijn. Want. het is een gena
de. Zooals zonder het besef der Godde
lijke genade wij menschen ook niet be
grijpen kunnen. waarheen ons streven
moet gaan.
Tot diegenen, die moedeloos worden door
de gebeurtenissen van dezen tijd en door
de schijnbaar onoverkome'iike hindernis
sen. die zich in het conflict der groote
mogendheden en in de tegenstelling tus-
schen Oost en West voordoen, zou men
moeten zeggen: staar u niet blind op de
huidige gebeurtenissen en hecht evenmin
te groote beteekenis aan de personen van
het oogenblik Andere gebeurtenissen en
andere personen zullen hen opvolgen Het
is waar dat menschen alleen slagen zul
len, als zij hun heil verstaan. Maar mag
men de hoop daarop priiseeven?
Dit zijn ernstige woorden, geuit in een
bitter-ernstigen tijd. Moge ook voor me
vrouw Eldering de dag komen, waarop zij
de kunst weer verstaat als voorheen en
niet vergoelijkend glimlacht om hen. die
een hoog doel nastreven
R. P.
In de economische commissie van de
Parijsche vredesconferentie, die Italiaan-
sche kwesties behandelt, is een begin ge
maakt met het hooren van de vertegen
woordigers van de twaalf staten, die her
stelbetalingen van Italië vragen. De econo
mische clausules van het Italiaansche
vredesverdrag zullen het land bijna al zijn
activa in het buitenland ontnemen en
wanneer alle thans ingediende eischen
worden ingewilligd, zal het land ongeveer
I6V2 milliard dollar moeten betalen.
Griekenland eischt iets meer dan 6 mil
liard dollar, Ethiopië vraagt 7'/ï milliard,
Ruslands eisch van 100 millioen is reeds
toegekend,- België eischt 600 millioen dol
lar, Mexico ongeveer 5.400.000; Albanië en
Egypte hebben geen bedragen genoemd,
doch men neemt aan, dat het bedrag daar
van op ongeveer 1 milliard zal neerkomen.
Frankrijk heeft eveneens geen bedrog
genoemd, maar wil zich schadeloos stel-
'en met vorderingen op Italiaansche activa
m Frankrijk. De Vcreenigdc Staten en
Engeland hebben geen herstelbetalingen
geëischt., doch zullen vorderingen indienen
voor hun bezittingen in Italië, die gedu
rende den oorlog zijn beschadigd. Verder
lullen zij Italiaansche activa in het bui
tenland vragen. Noorwegen heeft zijn
cischen tot later uitgesteld. Van Neder
land is tot nu toe ook geen bedrag bekend.
De behandeling in de economische com
missie begon met een uiteenzetting van
het Grickschc standpunt Jean Politis
deed het woord en schetste den slechten
economischen toestand in zijn land. Het
zou zelfs niet mogelijk zijn om geld te
leenen, aangezien zij de rente niet kun
nen betalen.
Politis schreef den huldigen stand van
zaken aan de volgende oorzaken toe: do
chauvinistische politiek in het verleden,
het feit dat Griekenland na den eersten
wereldoorlog door de geallieerden in den
4teek was gelaten, de aanwezigheid van
1 500.000 vluchtelingen.
De Grieksche eisch van 6.117.710 000 dol
lar kon volgens Politis op dezelfde bereke
ning als die van de Sovjet-Unie worden
gebaseerd. Dit land vraagt 100 millioen
dollar, welke som volgens Wisjinsky
slechts een twintigste gedeelte van de ge.
leden schade vertegenwoordigt.
Hjj wees er op, dat de conferentie de ex-
vijsVien niet in staat moet stellen hun
economie te herstellen vóór en ten koste
van een geallieerd land. Zoo was Italië al
aardig op weg naar herstel Als de lasten
van een voormalig vijandelijk land wor
den verlicht, aldus Politis, komt dit neer
op de schouders van de betrokken geal
lieerde.
De vertegenwoordiger van Albanië ver
klaarde, dat de Italianen bij hun vertrek
uit zijn land een puinhoop achter lieten.
Albanië is leeggebloed en zonder recht
vaardige herstelbetalingen komt het niet
boven de ruïnes uit.
Herstelbetalingen tot een bedrag van
ongeveer 16 milliard dollar
De Gasperi klaagt
In een verklaring voor de pers heeft
de Italiaansche premier, De Gasperi, ge
zegd, dat de opeenstapeling van eischen
tot herstelbetalingen groote onrust in
het land heeft veroorzaakt en zelfs de
waarde van het Italiaansche geld be-
invloedt. Dit geeft den indruk, aldus De
Gasperi, van hetgeen zou gebeuren, in
dien deze herstelbetalingen, die tot dus
ver slechts zijn aangekondigd, inderdaad
verricht zouden moeten worden. De pre
mier hoopt, dat de een en twintig landen
in verband hiermee hun eischen zullen
wijzigen.
Hef woord is aan.
Franklin
D. Roosevelt:
Het xiiteindelijke falen van
de dictatuur kost de
menschheid veel meer dan
de tijdelijke fouten van de
democratie.
Mr. A. J. d'Ailly, directeur van de
Nederlandsche Bank, wiens te ver-
wachten benoeming als burgemees
ter van Amsterdam wij meldden.
Spaansche verstekeling
op de Zeeland
Ambtenaren van den Controledienst
hebben aan boord van het stoomschip
„Zeeland"' in IJmuiden een Spaanschen
verstekeling ontdekt. De man werd aan
de politie overgegeven en zal daar hij
niet in ons land wordt toegelaten, zoo
spoedig mogelijk naar Spanje terugge
zonden worden.
Op 7 October uitbreiding
electrisclie treinen
De Nederlandsche Spoorwegen deelen
ons mede, dat de diensten van Haarlem
uit Noordwaarts met ingang van 7 Octo
ber weer met electrisch materieel gereden
zullen worden. Het zal den inwoners van
de gemeente Velsen ongetwijfeld genoegen
doen, dat tevens de haltes Vclsen-Zeeveg,
IJmuiden-Casembrootstraat en IJmuiden-
Jullanakade op dien datum opnieuw in
gebruik zullen worden genomen.
Antwerpsclie havenstaking
brengt E.V.C. in het geweer
Op de Donderdag te Amsterdam gehou
den vergadering van de afdeeling transport
der E.V.C, heeft het bestuur zijn leden
geadviseerd:
Hangende de Antwerpsche havenstaking,
uit solidariteit, geen goederen uit schepen
komend van of varend naar België te los
sen of te laden. Nederlandsche en tran-i:o-
goedcren, welke voor België bestemd zijn,
zullen, zoolang de havenstaking aanhoudt,
worden opgeslagen. Het bestuur wil voor
komen dat Nederlandsche schepen, gedeel
telijk met lading voor België bevracht,
terwijl de rest van de lading bestemd is
voor andere landen, in de Belgische ha
vens. als gevolg van de staking, onver-
richterzake zouden moeten terugkeeren.
De vergadering heeft het advies van het
bestuur aanvaard. Vana%-ond wordt te
Rotterdam een soortgelijke vergadering
gehouden.
Weerbericht
IETS IIOOGERE TEMPERATUUR.
Wisselende bewolking met lange perioden
van zonneschijn, een enkele verspreide
bul. overdag iets warmer dan vandaag,
zwakke lot matige Zuidelijke wind.
Britsche Koninklijke familie
vermoedelijk naar ons land
Naar verluidt, zal hel Briischc konings
paar. vergezeld van de Prinsessen Eliza
beth en Margaret Rose, nog dit jaar eer
bezoek aan ons land brengen.
Wijziging in evacuaticplan
op Java
Volgens een te Batavia uitgegeven of
ficieel communiqué is een kleine wijzi
ging gekomen in het plan van de eva
cuatie der geïnterneerden.
Een geleide van de T.R.l zal de treinen
begeleiden tot Bekassi en niet tot Batavia,
zooals eerst was bepaald. In Bekassi zal
een geallieerd geleide de treinen over
nemen Waarschijnlijk zal deze wijziging
geen invloed ',-bben op den termijn van
tien dagen, binnen welken de evacuatie zou
beginnen.
Frankrijk* chef staf
in Den Haag
Het vliegveld Valkenburg bood gisteren
om 10 uur een bijzonder schouwspel bij
dc aankomst van den Franschen generaal
J. J M. de Lattre de Tassigny. die hier
als gast van den chef van den Nedcrlund-
schen gencralen staf aankwam. Dit bezoek
is, zooals officieel word bekend gemaakt,
een vriendschappelijk bezoek van den
chef van den Franschen generalen staf,
tevens inspecteur-generaal van de Fran-
sehe landmacht, aan den Nederlandschen
chef staf.
Vergezeld van generaal mr. H. J. Kruis
begaf de generaal en zijn gevolg zich naar
het Plein 1813, waar zij ontvangen werden
door den minister-president dr. I. J. M.
Beel, den minister van oorlog, luitenant
kolonel A II J. L. Fiévez en den minis
ter van buitenlandsche zaken mr W. C. G.
H. baron van Boetzelaer van Oosterhout.
Prins Bernhard,
ongedeerd na de
aanrijding, die hij
dezer dagen in
Londen had, heeft
in het bekende
Britsche militaire
opleidingscentrum
Sandhurst een pa
rade afgenomen
aan Nederlandsche
cadetten. Later in
specteerde hij Ne
derlandsche lucht
strijdkrachten op
het vliegveld van
de R.A.F, te Spil-
gate. (K.)
Amerika staat aan den vooravond
van de grootste zcelicdenstaking die tot
nu toe is voorgekomen en die het
scheepvaartverkeer zoowel aan de kust
van den Atlantlschcn Oceaan als aan
die van den Pacific met stillegging be
dreig!. Er wordt mei alle middelen ge
tracht een conflict te voorkomen maar
tot nu toe is dit niet gelukt. President
Truman heeft te kennen gegeven, dat
hil overweegt om zelf in te grijpen.
De twee zeelieden-organisaties van
de American Federation of Labour, de
Seafarers International Union en de
Sailors Union of the Pacific, hebben het
initiatief genomen tot deze staking, om
dat de Wages Stabilisation Board niet
in wilde gaan op hun eischen tot loons-
verhooging van 221? tot 27'4 dollar per
maand.
In afwachting van het begin der sta
king hebben de Amerikaansche spoor
wegen het vervoer van exportgoederen
naar de havens gestaakt, omdat zii wil
len voorkomen, dat het materiaal zich
in de havens ophoopt.
De UNRRA heeft verklaard, dat
288.000 ton voedsel en andere relief-
goederen voor noodlijdende landen be
stemd. niet zullen kunnen worden ver
scheept. als gevolg van een eventueele
staking. In 15 Amerikaansche havens
liggen 125 schepen, die de UNRRA ge
charterd had om haar goederen te ver
voeren.
Chauffeurs staken
Het dreigement van de zeeliedensta
king valt samen met een staking van
vrachtauto-bestuurders in New York,
die het goederenverkeer ernstig belem
mert. Bijna 25.000 chauffeurs hebben
het werk neergelegd, alleen goederen,
die bederven kunnen, worden nog ver
voerd. Ook hier is een loongeschil de
oorzaak. De chauffeurs eischten loons-
verhooging. veertigurige werkweek en
langere vacantie.
Dc staking der chauffeurs heeft hon
derdduizenden arbeiders in New York
werkloos gemaakt. De burgemeester
van New York heeft verklaard, dat er
geen gevaar voor voedselgebrek is,
maar er dreigt al ee-n tekort aan melk
en vele winkels beginnen leeg te raken.
