Haarlems Dagblad
De Franschen
De Groote Vijf bijeen
Nederland eischt 100 Millioen Gulden
herstelbetaling van Italië
J ioouj.noi-uoi*inms
tSIIipiW U,).K)
*fc .Tnnrcrnn- Vo. 18425
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154.
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peerebooiii
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p week 31 ct.
per kwartaal f 4.
Postgiro 273107
Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
ALS gevolg van een beroep, door de
Fransche regeering op de Engelsche
gedaan om het herstel van Frankrijks
financiën te bevorderen, zijn eergisteren
besprekingen over een nieuw handelsver
drag door Bidault en Attlee geopend. De
inleiding schijnt hoopvol geweest te zijn.
hetgeen men tegenwoordig van internatio
nale onderhandelingen nauwelijks meer
verwachten kan Namens het Fransche
■ministerie van Buitenlandsche Zaken is
tenminste verklaard, dat deze eerste zake
lijke poging om een economische en finan-
cieele overeenkomst te bereiken zeer ge
slaagd was Eenvoudig is de zaak niet,
want Frankrijk staat zwaar in de schuld
bij Engeland en de handelsbalans tusschen
de twee landen vertoont een groot deficit
aan de Fransche zijde. Daarbij komt. dat
de Franschen volstrekt niets van hun
schuld aflossen. De toestand wordt, in
tegendeel, iedere maand ongunstiger, zoo
wel wat de staatsschuld aan Engeland als
de handelsschuld betreft. Dit is, zooals hel
orgaan der regeerende Labour Party ver
klaard heeft, vooral een gevolg van het
Engelsche economische beleid, dat de En-
gelschen belet heeft om evenveel van
Frankrijk te lcoopen als het van Engeland
gekocht heeft. Tenslotte moest dit mis-
loopen. Bidault heeft een persoonlijken
brief tol Attlee gericht en de onderhande
lingen zijn begonnen.
Dat men in Engeland volstrekt niet on
verschillig staat tegenover den gang van
zaken aan de overzijde van het Kanaal is
dezer dagen duidelijk gebleken uit een
hoofdartikel van de Manchester Guardian,
een blad dat zich door rustige openhartig
heid pleegt te onderscheiden. Betreurend
dat zoo weinig vooruitgang is bereikt in
de ontwikkeling van nauwer betrekkin
gen tusschen Engeland en Frankrijk zegt
het blad: „Er zijn zonder twijfel aange
legenheden, waarin wij de Franschen moe
ten teleurstellen. Als wij den indruk ma
ken dat wij weinig rekening houden met
hun moeilijkheden en de gevaren, die hen
bedreigen, komt dat doordat zij plannen
ten aanzien van Duitschland voorstaan,
welker uitvoering naar onze mecning
rampspoed zoowel over hun land als over
de rest van Europa zou brengen. Het beste
is, dat wij de punten van verschil als
bondgenooten en kameraden bespreken en
het meeningsverschil tot een minimum
terugbreneen. Dat volledige overeenstem
ming wellicht onmogelijk zal blijken
is een reden temeer voor de Britsche re
geering. om allen mogelijken bijstand te
geven aan de Fransche pogingen tot her
stel. In den huidigen toestand verkeert
Europa en Engeland in het bijzonder
in gevaar door de zwakte van Frankrijk
Het is een land. dat uitgeput is door twee
oorlogen, waaraan het tot zijn groot nadeel
heeft deelgenomen Sinds een halve eeuw
daalt het Fransche bevolkingstotaal. Wij
moeten vooruitzien. Hoe zal het binnen
twintig jaar met Frankrijk gesteld zijn,
als het zijn achteruitgang niet kan stuiten
en zijn welvaart doen herleven? Hoe zal
Europa er uit zien als Frankrijk faalt?"
Het bericht van de nieuwe onderhande.
lingen. toegelicht met een beschouwing al-
deze die vlak tevoren verschenen is. geeft
aanleiding tot overdenking. Het bewijst
niet alleen dat. terwijl het conflict tus
schen West en Oost voortduurt, de Weste-
lijke geallieerden uit den grooten strijd de
noodzaak inzien van nauwer toenadering,
maar toont ook opnieuw aan dat het niet
in ons voordeel is als het onze buren slecht
gaat. Menigeen begrijpt dat niet en pleegt
er met een zekere voldoening, niet onver
mengd met zelfgenoegzaamheid, over te
spreken als een ander land in economi-
schen nood verkeert. Dat is een gevolg
van de oude nationalistische denkwijze en
van een beleid, dat er zich steeds op toe
gelegd heeft uitsluitend op eigen voordeel
bedacht te zijn. ten koste van anderen Het
moge moeilijk zijn van deze denkwijze af
scheid te nemen, maar de werkelijkheid
van dezen ti.id is anders geworden. Wie
lacht omdat het België, of Frankrijk, of
andere landen waarmee wij moeten
samenwerken slecht gaat, vermaakt zich
met zijn eigen schade en nadeel. De ver
houdingen zijn veranderd. Zij liggen niet
meer zooals ten tijde van onze groot
ouders. Wij moeten minder ouderwets loe
ren denken. Daarvan getuigt kenmerkend
zulk een uitlating van de Manchester
Guardian als: „In den huidigen toestand
verkeert Europa. Engeland vooral, in ge
vaar door Frankrijks zwakte." Als Hollan
der zou men er op moeten antwoorden
„Ons land niet minder."
Het gaat den Franschen niet goed Of
de geest van den generaal De Gaulle, die
zonder twijfel oen man van groote wils
kracht en intelligentie is, het in de naaste
toekomst zal doen herleven, is ook nog een
open vraag. Het heeft behoefte aan meer
dan een herstel van reputatie, zich uitend
in een uiterlijk succes. dat tot dusver
slechts aan het oude streven naar roem
doet denken. Een scherp Fransch bcoor-
deelaar heeft dat onlangs, in de klare
termen die zijn landstaal immer biedt, uit
gedrukt als „l'aggression de la faiblesse":
het offensief van de zwakheid. Frankrijk
heeft vooral behoefte aan innerlijke ver
sterking. Laat het ons verheugen als de
Engelschen het daarbij de helpende hand
willen bieden. Hopelijk zal vaststelling
van de nieuwe grondwet in dit najaar de
Vierde Republiek tot vasten vorm bren
gen Ofschoon wetgeving op zichzelf geen
herstel en geen hervorming beteekent. die
immers uit den geest en de bezieling van
Geen overeenstemming over uitstel
van de algemeene vergadering der V.N.
De ministers van buitenlandsche za
ken van de Groote Vijf hebben gister
middag vergaderd op net Fransche mi
nisterie van buitenlandsche zaken. De
kwestie van het al of niet uitstellen
van de algemeene vergadering van de
Vereenigde Naties is besproken. De ver
tegenwoordiger van China was dr.
Wang Tsjieh Sji, minister van buiten
landsche zaken.
De Groote Vijf kwamen niet tot over
eenstemming wat betreft het uitstellen
van de algemeene vergadering van de
Vereenigde Naties. Het eenige nieuwe
voorstel werd door China gedaan: uit
stel tot 11 November. Dr. Wang zeide
dat het wenschelijk zou kunnen zijn
over de kwestie té laten stemmen.
Bidault vond het zeer ongewenscht
de vredesconferentie te onderbreken.
Bevin was bereid een uitstel te over
wegen, mits het niet van cl te langen
duur was en de voorgestelde conferen
tie van de ministers van buitenlandsche
zaken over Duitschland niet in de war
zou brengen. Hij zeide, dat naar de
meening van Engeland de algemeene
vergadering van de V. N. op 23 Septem
ber of daaromtrent zou dienen te wor
den gehouden en dan met een beperkte
agenda, daar anders deze vergadering
en de vredesconferentie onmogelijk ge
lijktijdig zouden kunnen worden ge
houden.
Molotof steunde hel voorstel van
dr. Wang. Hij was tegen een beperkte
agenda en vond het niet noodig dat de
vredesverdragen zouden worden getee-
kend alvorens de algemeene vergade
ring van de V. N. zou worden gehouden,
ofschoon het wel wenschelijk zou zijn.
Molotof stelde voor Trygve Lie, den se-
Zondag is het tien jaar geleden, dat
de verloving van Prinses Juliana
niet Prins Bernhard van Lippe-
Biesterfeld werd bekend gemaakt.
De achtste September 1936 lijkt, na
de bewogen jaren, die achter ons lig
gen, zeer ver weg, maar de belang
stelling, ivaarmee ons volk toen mee
leefde met het Prinselijk paar, is
sindsdien slechts gegroeid en verdiept.
Een „tweede man
voor Dr. van Mook
Officieel wordt gemeld, dat dr. P. J.
A. Idenburg. vroeger directeur van het
kabinet van den Gouverneur-generaal,
benoemd is tot directeur-generaal voor
algemeene zaken te Batavia. De bedoe
ling van deze benoeming is. den lt.-gou
verneur-generaal een „tweeden man
ter beschikking te stellen ter verster
king van de Nederlandsch-Indische re
geering. De nieuwe functionaris zal een
positie innemen boven die van de de
partementshoofden. doch uiteraard on
der den gouverneur-generaal In ver
band hiermede is hem do rang tooge
kend. toekomende aan den vicc-presi
dent van den Raad van Nederlandse-li-
Indië. welk collego op het oogenblik
niet functionneert.
De taak van den directeur-generaal
voor algemeene zaken zal zijn onder de
bevelen en het oppertoezicht van den
gouverneur-generaal alle werkzaam
heden te verrichten, welke hem door
dezen zullen worden opgedragen.
etaris-generaal van de V. N. op de
volgende vergadering uit te noodigen.
Engeland en Amerika waren daar
tegen. Zij vonden, dat het initiatief
daartoe moest uitgaan van Spaak als
iorzitter van de algemeene vergade-
[ig.
Besloten werd niet te vergaderen voor
Byrnes in Parijs terug is en dan Spaak,
den voorzitter van de algemeene verga
dering dan ook voor de bespreking uit
te noodigen.
Nederlandsche schepen
kunnen nicl uiivaren
De staking van de Amerikaansehe zee
lieden brengt ook moeilijkheden met zich
mee voor Nederlandsche schepen, die zich
bevinden onder de 343 booten in de haven
van New-York.
Het K.N.S M.-schip ..Bacchus" heeft kort
nadat de zeeliedenstaking uitbrak, de
haven van New-York nog verlaten.
De commissie voor de scheepvaart te
New-York is van meening, dat alle sche
pen, ook buitenlandsche, in de haven van
New-York zullen moeten blijven liggen.
De „Dclftdijk" van de Holland—Amerika
lijn, die volgende week uit New-York
moet vertrekken, zal vermoedelijk opge
houden worden Andere Nederlandsche
hepen, die door de staking getroffen
worden, zijn de „Limburg" van de Rott.
Lloyd, do „Poeloe Laut" en de „Tawali"
van de Mij. Nederland, alle te Los Angeles
en de „Drenthe" te Texas.
Joegoslaven beschieten
Griekscli vliegtuig
Een vliegtuig van de Grieksche lucht
macht is gisteren door Joegoslavisch af
weergeschut neergeschoten bij het plaats
je Gaavgili.
In een uiteenzetting van het Grieksche
leger wordt gezegd, dat het vliegtuig uit
:ijn koers was geraakt en boven Joego
slavisch gebied terecht gekomen was. Het
werd door luchtdoelgeschut beschoten en
den motor getroffen Het was daardoor
verplicht op Joegoslavisch gebied te lan
den, De Grieksche rcgccring heeft deze
verklaring ook aan de Joegoslavische
autoriteiten doen toekomen. Zij beschouwt
het incident overigens als onbelangrijk.
Het woord is aan.
Michel Angelo:
De volmaaktheid is samen
gesteld uit kleinigheden,
maar is geen kleinigheid.
De eerste Divisie
paradeerde ten afscheid
De Utrechtsche Maliebaan was gisteren
getuige van een indrukwekkend schouw
spel: de eerste divisie, die voor haar ver
trek naar Indië van H. M. de Koningin
den naam van 7 December-divisie ontving,
hield te Utrecht haar afscheidsparade,
waaraan vele belangrijke onderdeelen
medewerkten.
Aangekondigd met hoorngeschal, kwam
de auto van Z.K.H Prins Bernhard precies
om half elf voorrijden. De Prins, in gene
raalsuniform. was in gezelschap van den
Sultan van Pontianak, Hamid II, in groot
tenue. Z.K.H. onderhield zich eenige
oogenblikken met een oorlogsinvalide. Di
rect daarop arriveerde, voorafgegaan door
een escorte motorrijders, generaal J. J. M.
G. de Lattre de Tassigny. de chef van den
Franschen generalen staf, die een bezoek
aan ons land brengt en als eeregast het
défilé zou bijwonen
Naast de vele militaire autoriteiten wa
ren tal van burgerlijke hoogwaardigheids-
beklecders aanwezig, zooals de minister
president, dr. L. J. M. Beel; de minister
van Oorlog, luit.-kol. A. H. J. L. Fiévez;
de wnd, Commissaris der Koningin in de
provincie Utrecht, mr. G A. van Diepen
horst: de burgemeester van Utrecht, mr.
dr. G, A W ter Pelkwijk.
Overeenstemming over
Zuid Tirol
Volgens berichten uit Parijs die Wee-
nen bereikten, zijn de Oostenrijkscha
minister van buitenlandsche zaken,
dr. Karl Gruber en de Italiaansche mi
nister-president de Gasperi tot over
eenstemming gekomen over de toe
komst van Zuid-Ti rol. Volgens deze be
richten zou Zuid-Tirol, dat Italiaansch
blijft, in hooge mate autonoom worden.
Weerbericht
WKINIG VERANDERING
Wlsseler.jl bewolkt. verspreide buien,
zelfde temperatuur, zwakke tot matige
Zuidelijke wind.
Ook Nederland heeft thans zijn reke
ning aan Italië ingediend bij de Pani
sche vredesconferentie. Ons land vraagt
herstelbetaling ten bedrage van
10 834.256 pond sterling (ruim 100 mil
lioen gulden), waarvan ongeveer 10
millioen pond wegens verliezen, ver
oorzaakt door oorlogsgeweld met inbe
grip van de verliezen van de marine, de
koopvaardij, van pensioenen en oorlogs
uitgaven, en ongeveer een bedrag van
834.256 pond wegens verliezen uit an
deren hoofde, zooals in beslag genomen
en gestrande ladingen en de verliezen
geleden door gearresteerde en in Italië
geïn ter ncerd e Nederlanders
De Nederlandsche delegatie op de
Vredesconferentie heeft meegedeeld,
dat zij rekening wenscht te houden met
het volk moet voorkomen, is het van bc-
teckenis dat men zal weten waar men aan
toe is en onder een aanvaard statuut kun
nen gaan leven. Het vertrouwen in den
lande zal erdoor verhoogd worden.
Overigens bewijst dit alles opnieuw, hoe
zeer Europa toe is aan een veel inniger,
waarlijke samenwerking der volken.
R. P.
Sir John Boud Orr, de directeur-gene
raai van de f .A.O., het onderdeel van de
Vereenigde Naties, dat zich met vraag
stukken betreffende voeding en land
bouw bezig houdt, heeft op een
vergadering der F.A.O. te Parijs de
vorming van een wereldvoedselraad
bepleit.
de economische positie van Italië en
geen eischen wil steilen. die de econo
mische stabiliteit van Italië in gevaar
zouden kunnen brengen of het herstel
van zijn handel en industrie zouden
kunnen vertragen.
Teneinde Italië in staat te stellen aan
zijn verplichtingen ten opzichte van Ne
derland te voldoen, is de Nederlandsche
regeering bereid een deel van het over
schot aan Italiaansch oorlogsmateriaal,
dat ter beschikking van de Sovjet-Unie,
Engeland, de Vereenigde Staten en
Frankrijk zal worden gesteld, als ge
deeltelijke betaling te aanvaarden.
Hierbij wordt in het bijzonder gedacht
aan eenheden van de Italiaansche ma
rine, machinerieën en werktuigen. De
door de Nederlandsche regeering gele
den verliezen door oorzaken anders dan
oorlogsgeweld moeten volgens den eisch
evenwel ten volle worden vergoed.
Het ligt niet in de bedoeling van de
Nederlandsche regeering Italiaansch
bezit'uit hoofde van de bepalingen be
treffende vijandelijk vermogen tot dat
doel te liquideeren. Wel zullen deze ac
tiva worden beheerd tot een bevredi
gende regeling tot stand is gekomen.
Hieronder valt het motorschip Jason,
dat voor rekening van de Nederland
sche Stoomvaartmaatschappij .Oceaan"
door een Italiaansche maatschappii te
Venetië werd gebouwd en dat door de
Italiaansche autoriteiten is vastgehou
den. aangezien een dag voor het schip
naar Nederland zou vertrekken de Duit-
schers dat land binnenvielen De hier
uit voortvloeiende kosten bedrogen on
geveer 41.250 pond sterling, waaraan
nog dient te worden toegevoegd een be
drag van ongeveer 481.250 pond ster
ling. zijnde het verschil tusschen den
kostprijs in 1940 en thans.
Andere Nederlandsche vorderingen
die ten volle dienen te worden betaald
(tot een bedrag van ongeveer 184.937
pond sterling) zijn die, welke betrek
king hebben op Nederlandsche ladingen
die aan boord van Duitsche schepen
door de Italiaansche autoriteiten in be
slag zijn genomen in Eritrea en Ita
liaansch Somaliland en diverse andere
ladingen, door Italië in beslag genomen.
De vordering wegens verliezen door
in Italië gearresteerde of geïnterneerde
Nederlanders geleden bedraagt onge
veer 125.000 pond sterling.
