Vernieuwd
Onderwijs
Actie van Britsche troepen in
Griekenland mogelijk
Macedonië het „Grieksche Azerbeidzjan
Blo .Xaareaiïp; "No. 18143 T "S" "f i 'V "1 "1 Vrijdag 27 Septomter io4«
Bureaux; Groote Houtstr. 93 f™! jOf TT 1 ïTTI C 8 J S °ltgaVC Stlchtlng Voorlichting
en Soendaplein 37, Haarlem 1 SStT *>^1 B A JL X X ij _J_r^ \_i4_ V_ffl JIlC^ Jp_\j4L %j4j Abonnementen: p week 31 et
IJmuiden: Kennemertaan 154, per kwar*aal f 4
.Telef. 5437. Postgiro 273107.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel 'Redactie 106oo. Dir.-Hoofdred 15054
ONDER de zaken, die sinds de bevrij
ding aan de orde gesteld zijn „ter ver
nieuwing", neemt ons Onderwijs een be
langrijke plaats in. Er is al veel gepraat
en geschreven over den aard en de mo-
gelijkhelen van die hervorming. Tal van
deskundigen hebben zich doen hooren en
zich in rapporten, artikelen en zelfs lijvige
boekwerken doen lezen. De verwachte
tegenstellingen zijn niet uitgebleven en
den leek op onderwijsgebied moet het
daarbij wel lichtelijk zijn gaan duizelen.
Allicht zal hij tot de slotsom gekomen zijn,
dat het een zeer ingewikkelde zaak is en
dat het jaren zal duren, eer van vernieu
wing van het onderwijs werkelijk sprake
kan zijn. Daar heeft hij ongetwijfeld gelijk
in. Maar ingewikkeldheid en langdurige
voorbereiding zijn kenmerken van bijna
alle hervormingen. En wij niet-deskun-
digen moeten ons niet laten ontmoedigen
door den stroom van complicaties en be
zwaren, die het loslaten van deskundigen
op welk gespecialiseerd terrein ook
onvermijdelijk ontketent. Temeer reden is
er om ons niet te laten ontmoedigen, om
dat onze meening in deze zaak van groot
en beslissend belang is. Wij, oud-leerlingen
en in grooten getale ouders van leerlingen,
moeten niet alleen als zoodanig maar ook
als leden van het Nederlandsche volk mee
spreken. Sterker: wij moeten den doorslag
geven in de beantwoording van de vraag:
vernieuwing of niet. De technische uit
werking van een vernieuwing dienen wij
aan meer bevoegden over te laten. Maar
de hoofdvraag is onze ^aa'k. Dr. Bol-
kestein heeft verklaard dat elke onderwijs
hervorming, wil zij vruchtdragend zijn,
gedragen behoort te worden door de maat
schappij en laat ons maar meteen erken
nen, dat dit voor alle hervormingen van
beteekenis geldt. Door wetten worden zij
niet bereikt. De wetten kunnen en moeten
ze tenslotte vastleggen, maar aan die vast
legging, die codificeering, dient de aan
drang der samenleving te zijn voorafge
gaan. Anders baten de wetten niet en hou
den geen stand. „Een hervorming", heeft
de Franschman Paul Brulat gezegd, „be
klijft alleen, als zij te rechter tijd komt en
in overeenstemming is met de zeden, de
geestesgesteldheid en de gewoonten van
een volk".
Zijn wij rijp voor een vernieuwing van
ons onderwijs? Dat is eigenlijk de hoofd
vraag. Onze zeden, geestesgesteldheid en
gewoonten schrijven veelal een bedacht
zaam tempo van hervorming voor. Het is
niet slechts ijs van één nacht, dat wij niet
betreden willen. Is dit ijs der vernieuwing
secuur ep betrouwbaar genoeg? Als dat
het geval is, zullen de deskundigen, on
danks stroomen van bedenkingen en tegen
stellingen, den volkswil moeten uitvoeren.
Dan is de tijd gekomen. Eerlijk gezegd is
dit mijn indruk en daarom durf ik mijn
mede-ondeskundigen aan te raden, hun
meening niet onder stoelen of banken te
steken. Want als zij bescheidenlijk blijven
zwijgen vertragen zij daarmee alleen maar
het tempo van een hervorming, die komen
moet, al werkt de ongunst de* tijden ook
remmend. Zij zal overigens toch bij ge
deelten, in phasen voltrokken moeten wor
den.
Als wij voor onderwijs-vernieuwing zijn,
wil dat niet alleen zeggen, dat wij wen-
schen dat de school zich minder eenzijdig
op kennis en meer op begrip, minder op
leeren en meer op karaktervorming en ge-
meenschappelijken arbeid zal toeleggen,
met inzicht in de gemeenschaps-taak, die
haar leerlingen wacht Het beteekent ook
dat wij gelijke kansen voor allen, onver
schillig van welken rang of stand zij zijn.
willen. Daar ontbreekt erbarmelijk veel
aan in ons vaderland en Ik herinner mij
den schooljongen, ik ik geweest ben, als
ik zeg dat ik daarvoor nog vaak en in
velerlei toonaard hoop te pleiten. Want als
schooljongen tot de gelukkigen behoorend,
voelde ik het als een gemeene onrecht
vaardigheid en dat gevoel heeft mij nooit
verlaten.
Er komt bij, dat het belang van ons volk
erbij gemoeid wordt. Dat ligt voor de
hand. Om zijn beste prestaties te kunnen
leveren moet een volk zijn begaafdheden
op de ruimst mogelijke schaal tot gelding
brengen. Wij schieten daarin tekort. Wij
putten uit een te beperkten kring. Er is
bij andere gelegenheden heb ik daarop al
meermalen dé aandacht gevestigd maar
een kleine minderheid in Nederland, die
meer dan lager onderwijs krijgt. Het ge
volg van deze te beperkte keuze moet zich
zoowel in den omvang van onze geestelijke
élite als in haar gehalte doen gevoelen Ja,
in den omvang ook. Nu in dezen tijd door
verschillende oorzaken velen uitgeschakeld
zijn, blijkt op ontstellende wijs het gebrek
aan reserves. Het blijkt niet mee te vallen
met het veelbezongen geestelijke ontwik
kelingspeil van den gemiddelden Neder
lander.
Sommigen gelooven dat niet. Zij meenen
zelfs het tegendeel. Wij Hollanders plegen
bescheiden te zijn als het onze fabrieks-
producten betreft vaak ten onrechte
maar zelfgenoegzaam op sommige andere
punten. Daartoe behoort, bij velen, het
onderwijs. Sinds jaren hebben zij elkaar
voorgepraat, dat het zoo uitblinkt. Bewij
zen ontbreken.
Niemand zou graag tekort doen aan het
uitstekende werk, dat vele van onze on
derwijskrachten binnen het bestaande ka
der verrichten Maar hoevelen onder hen
juist onder hen! klagen over de be-
In officieele kringen te Bonden wordt volgens United Press de mogelijkheid onder
het oog gezien dat de Britsche troepen in Griekenland ten gunste van de Grieksche
regcering tusschenbeide zullen komen zoodra mocht blijken dat de linksche rebel
len een „grootscliecpsehe ondersteuning ontvangen van Albanië en Joegoslavië."
Ken zegsman van de Britsche regeering deelde Donderdag mede dat het terugtrek
ken van de Britsche troepen uit Griekenland door den staat van burgeroorlog
welke in dat land bestaat, onmogelijk wordt gemaakt. Hij verklaarde verder dat de
Britsche troepen in laatste instantie verantwoordelijk zijn voor de handhaving van
wet en orde in Griekenland. Bevin en Byrnes hebben in Parijs den toestand in
Griekenland besproken.
Koning George houdt
Zaterdag zijn intocht
De Britsche regeering bestudeert zorg8-
vuldig de rapporten der Grieksche regee
ring over de revolte in Macedonië en Thes-
salië. De Britsche regeering erkent, aldus
de woordvoerder, dat Griekenland door
zijn door de communisten gedomineerde
nabuurstaten aan een zenuwenoorlog
wordt onderworpen, welke deel uitmaakt
van een uitgebreiden internationalen strijd
tusschen de Sovjet-Unie en de Westersche
mogendheden. In. officieele kringen te
Donden beschouwt men Macedonië als het
Grieksche „Azerbeidsjan".
Het Britsche ministerie van Buitenland-
sche Zajcen weigert te onthullen hoeveel
Britsche soldaten zich in Griekenland be
vinden. Het cijfer „vijftigduizend" dat in
de pers genoemd is, is volgens een goed-
ingelicht zegsman „overdreven".
De gevechten.
Het linksche offensief breidde zich Don
derdag uit langs de grenzen van Joegosla
vië en Albanië. Verspreide gevechten wor
den gerapporteerd uit het Pindusgebergte.
Het Grieksche regeeringsleger stuitte o.a.
op een vrij sterke linksche strijdmacht te
Gravena, 22 mijl ten Noordwesten van
Diskati. De geheele Grieksche pers houdt
zich bezig met de rede van Tsaldaris, waar
in deze zeide dat de rebellen steun krijgen
van Joegoslavië en Albanië. De linksche
pers maakt de aantijgingen van Tsaldaris
belachelijk en zegt, dat men hier met een
binnenlandschen Griekschen strijd te doen
heeft.
In de Grieksche hoofdstad wordt bekend
gemaakt, dat troepen van de vijftiende
Grieksche divisie de stad Deskati, dertig
mijl ten Noordwesten van Larissa, op de
linksche strijdkrachten, die de stad sedert
Dinsdag controleerden, heroverd hebben.
Aan de aankondiging wordt toegevoegd
dat .aan de rebellen zware verliezen zijn
toegebracht.
Van betrouwbare zijde verneemt Un.
Press dat koning George van Griekenliand
zich Vrijdag per vliegtuig naar een bui-
tenlandsche haven zal begeven. Hier zal
de koning zijn broeder Paul ontmoeten,
waarna beiden zich aan boord van een
Griekschen torpedojager zullen begeven.
De feestelijke intoöht van den koning te
Athene zal Zaterdag of Zondag geschie
den.
De Grieksche premier Tsaldaris ver
klaarde tegenover de pers; dat de Griek
sche regeering volgens de constitutioneele
procedure Zaterdag onmiddellijk na de
aankomst van den koning zal aftreden.i Hij
hoopte belast te worden met de reorgani
satie der regeering, waarna hij volgende
week Donderdag naar Parijs zou kunnen
vertrekken.
Weerbericht
OVERDRIJVENDE WOLKENBANKEN.
Geldig van Vrijdagavond tot Zaterdag
avond; Plaatselijk ochtendmist. Overigens
overdrijvende wolkenbanken, hier en daar
met regen en op enkele plaatsen zelfs
met wat onweer. In het Westen van het
land iets lagere temperatuur dan van
daag. in het overige gedeelte weinig ver
andering van temperatuur. Zwakke tot
matige wind tusschep Zuid-West en Zuid-
Oost.
De Caulle president
Volgens den diplomatieken redacteur
van de „Liberation" schijnt het zeker te
zijn, dat generaal De Gaulle bereid is de
bevoegdheden van president der Fransche
republiek op zich te nemen. De Gaulle is
van meening, dat de omstandigheden, zoo
wel in het binnen- als buitenland over
enkele maanden zoodanig zullen zijn, dat
men hem tot staatshoofd zal benoemen. De
generaal zal zich niet aan „zijn historische
zending" onttrekken, zegt het blad.
Veiligheidsraad maakt
balans op
De Veiligheidsraad is gisteren in be
sloten zitting bijeen geweest ter bestu-
deering van het verslag van de werk
zaamheden van den raad^over het tijd
vak van 17 Februari tot 15 Juli 1946,
dat aan de algemeene vergadering der
U.N.O. zal worden aangeboden. Het
werd met algemeene stemmen goedge
keurd en zal worden gepubliceerd nadat
het aan de leden van de Vereenigde
Volken zal zijn medegedeeld.
Onderhandelingen
in Batavia aanstaande
B*nnen enkele dagen op
het Britsche consulaat
In Batavia is heden een Indonesische
delegatie onder leiding van Sjahrir ge
arriveerd voor onderhandelingen met de
Commissie-generaal. Lord Killearn is van
plan binnen enkele dagen de eerste bij
eenkomst te arrangeeren, waarschijnlijk
op het Britsche consulaat te Batavia.
Evacuatie gaat door.
Heden zijn in Batavia weer 550 Neder
landsche en Indo-Europeesche geïnter
neerden gearriveerd uit de Indonesische
kampen, als eerste groep na twee maan
den stagnatie. Zij verkeerden in redelijk-
góeden toestand.
Drie voorwaarden van de Indonesiërs.
Donderdag werden de besprekingen tus
schen de republikeinen en geallieerden in
Indonesië over wapenstilstand opnieuw
uitgesteld. Sjarifoedin heeft in een ra
diorede mededeeling gedaan van de voor
waarden, onder welke de republikeinen
bereid zouden zijn de vijandelijkheden te
staken:
Een wapenstilstand voor geheel Indo
nesië; de onmiddellijke opschorting van het
transport van Nederlandsche troepen
naar Indonesië; de staking van de blok
kade te land, ter zee en in de lucht.
Hef woord is aan.
Honoré de Balzac:
In alles ontvangt men
slechts in verhouding tot
ipat men geeft.
Fransche grondwet
een stap verder
De commissie der Fransche partijlei
ders heeft volledige overeenstemming
bereikt ten aanzien van het gewijzigde
ontwerp der grondwet voor de vierde
Fransche republiek, aldus werd gister
middag van gezaghebbende zijde te
Parijs vernomen.
Het ontwerp gaat thans naar de
grondwetscommissie, welke het moet
gereed maken voor aanbieding aan de
voltallige vergadering. De Nationale
Vergadering zal het dan zelf bespreken
en er over stemmen.
Truman's kort commentaar
Toen men president Truman vroeg om
zijn meening over de antwoorden welke
Stalin een Britschen correspondent heeft
gegeven op vragen aangaande den wereld
toestand, antwoordde Truman: „de ant
woorden spreken voor zichzelf."
Prins Bernhard naar Parijs
Prins Bernhard zal Zondag met een
eigen vliegtuig uit Nederland naar Pa
rijs vliegen. Maandag 30 September zal
de Prins een wapenschouw afnemen op
het „Cour d'Honneur des Invalides". De
minister van Oorlog Michelet. zal Prins
Bernhard een hooge onderscheiding uit
reiken. Na deze plechtigheid legt de
Prins bii de Are de Triompne een palm
tak neer. Vervolgens zal hij aanzitten
bii een lunch, te geven door minister
president Bidault,
Dirftdag 1 October wordt de Prins ta
Soesterberg terug verwacht.
K.L.M.-vliegtuig in Spanje
tot daling gedwongen
Een KLM-toestel van den geregelden'
dienst AmsterdamLissabon, Ls gisteren,
met een dag vertraging op het vliegveld
Portela bij Lissabon aangekomen.
Het toestel moest op last van de Spaan-
sche autoriteiten te Barcelona landen,
doordat de rood-wit-blauwe staartkleuren
aangezien werden voor die der Fransche
vlag.
Het misverstand werd tenslotte opge
helderd en nadat de Spanjaarden zich'
tegenover den gezagvoerder verontschul
digd hadden, werd de reis naar Lissa
bon voortgezet.
Projectiel in smeltketeï
veroorzaakt ontploffing
In een kopergieterij te Schiedam heeft
zich een hevige ontploffing voorgedaan,
welke aan den 41-jarigen gietersbaas M.
R. het leven heeft gekost. Waarschijnlijk
heeft zich tusschen het koperafval in den
smeltketeï een projectiel bevonden. De
ketel vloog uit elkaar, waarbij R. levens
gevaarlijk gewond werd. Het fabrieksge^
bouw kreeg ernstige schade.
R. is later in het ziekenhuis overleden-
VIJF P. V. d. A.-WETHOUDERS IN
ROTTERDAM.
Vier weken geleden werden drie leden van
de Partij van den Arbeid, een katholiek, eext
anti-revolutionair en een communist tot wet
houder van Rotterdam gekozen. De kathol
llek en de anti-revolutionair bedankten ech
ter. Gisteren werden zij echter herkozen,
doch bedankten ophieuw. Daarop koos do
raad twee leden van de Partij van den Ar
beid, mr. G. E. van Walsum en H. C. Kra
nenburg. Het wethouderscollege bestaat nu
uit vijf leden van de Partij van den Arbeid
en een Communist.
klemmingen van dat kader! Ik citeer den
inspecteur van de Onderwijzers-opleiding
C. Kleiwegt, een deskundige dus, die een
betoog voor vernieuwing in „Je Maintien-
drai" voert o.a. op den grond: „dat wij
niet nog verder achterop moeten raken in
ontwikkelingspeil bij de ons omringende
groote en kleine landen. Enquêtes toonen
onmiskenbaar aan, dat Zwitserland en de
Scandinavische landen ons op vele punten
ver vooruit zijn. In België en Luxemburg,
om van Rusland maar niet te spreken, be
reidt men kleine en groote experimenten
voor, bewust als men er zich van is, een
achterstand te moeten inhalen. En hier
zingt de een den ander na dat er moge
dan wat critiek op te leveren zijn ons
onderwijs toch op zulk een hoog peil staat.
Zdolang wij niet verlost zijn van deze zelf
voldaanheid, komt er niets van terecht."
Zoo uit zich deze expert, schrijvend over
het gemiddelde ontwikkelingspeil in ons
land. AI deze overwegingen toonen op
nieuw aan. dat hervorming van het onder-
wijs een zaak Ls die ons aller belangstelling
verdient en bovendien behoeft, om te kun
nen slagen, R. R
Een vrachtauto met goederen, bestemd voor den Nederlandschen walvtsch-
vaarder „Willem Barentz" is vlak bij den ingang van de Amsterdamsche Droog
dokmaatschappij in de hoofdstad, gegrepen door een motorwagen van de Noord-
Zuidhollandsche Tramweg Maatschappij en gekraakt. Ook de tram werd ernstig
beschadigd, maar er waren geen gewonden,