Tips
en Tops
Euterpe treurt'
bij een ruïne
De HARK-Coederen
Nog slechts
een kleine voorraad
In verband met den steeds aanhouden
den stroom van aanvragen voor H.A.R.K.
goederen, deelt Volksherstel Haarlem
mede, dat de verstrekking van deze
goederen geschiedt met medewerking
van de bestaande Kerkelijke en Sociale
instellingen.
Het rechtstreeks aanvragen bij Volks
herstel heeft geen zin (tenzij in zeer
bijzondere - noodgevallen), daar steeds
naar één der instanties wordt verwezen.
Daarbij wordt tevens gewezen op het
feit, dat de instellingen, welke bij de
toewijzing der goederen hun ipedcwer-
king verleenen, dit slechts in meer be
perkte mate kunnen doen. De voorraad
goederen is practisch geheel uitgeput
en vele duizenden aanvragen wachten
op behandeling. Er wordt nog slechts
een zéér beperkte aanvoer van goederen
verwacht, waardoor uiteraard ook de
diverse instellingen alleen in ernstige
gevallen zullen kunnen helpen, waarbij
ook dan nog met een zeer langen wacht
tijd rekening moet worden gehouden.
E»e mogelijkheden zijn zéér beperkt.
Afscheid ds. H. E. Beker
Zondagavond heeft ds. H. E. Beker,
nestor van de predikanten der Ned.
Herv. Gemeente van Haarlem, in een
dienst gehouden in dé Groote Kerk zijn
afscheid gepredikt.
De scheidende predikant zeide dat
het afscheid nemen hem moeilijk valt.
omdat het tevens inhoudt het neerleg
gen van een ainbt, dat hij hartelijk lief
had. Dank bracht hij aan de gemeente
leden die hem hadden gedragen door
hun trouw en hun gebed, waardoor ze
hem tot grooten steun zijn geweest.
Ook richtte hij zich met woorden van
dank lot den kerkeraad. zijn ambtsbroe
ders en onderscheidene kerkelijke col
leges onder wie vertegenwoordigers
van het classicaal bestuur. Inzonderheid
dankte hij den Commissaris der Ko
ningin, Dr. J. E. baron de Vos van
Steenwiik, den Haarlcmschen wethou
der Mr. S. C. v. d. Wall, voor hun aan
wezigheid. Daarna bediende spr. voor
het laatst het Woord in de gemeente als
haar herder en leeraar naar aanleiding
van 1 Petrus 5 de verzen 10 en 11.
Na de predicatie sprak Ds. P. J.
Mackaay als praeses van den kerkeraad
namens kerkeraad en gemeente, die
zeide. dat de gemeente ds. Beker met
weemoed ziet gaan. Maar het verheugt
haar dat ds. Beker in Haarlem blijft
wonen. Verder sprak ds. Mackaay woor
den van afscheid namens de collega's
in den Ring. het classicaal bestuur van
Haarlem en het Provinoiaal Kerkbestuur
van Noordholland. Op zijn verzoek werd
aangeheven de zegenbede vervat in
Psalm 121 vers 4.
Na den dienst namen in de consisto
rie der Kerk velen van ds. Beker per-
SQonliik afscheid.
Jeugdige misdadigers
De Hanrlemsche recherche heeft vier jeug
dige misdadigers aangehouden, die er van
verdacht worden niet minder dan 6 school-
Jnbraken gepleegd te hebben.
De jongens N. H. C.S. G. G.; R. M.
U. en 11. H. v B., dertien of veertien
Jaren oud. zouden onder meer nachtelijke
bezoeken aan de Montessorischool, aan de
Floraschool te Haarlem en aan diverse Heem-
stecdsche onderwijsinrichtingen gebracht
hebben. Ook het Sportfondsenbad werd
blijkbaar met een bezoek vereerd.
Deze jonge diefjes worden bovendien ver
dacht van diefstal van een plaid uit een auto,
geparkeerd aan de Gedempte Oude Gracht,
In verband waarmede de politie, den eigenaar
van dc auto (respectievelijk van de plaid) ver
zoekt zich te vervoegen aan het bureau ln
de Smedesraat te Haarlem voor het verstrek
ken van eenige inlichtingen.
Behalve de strooptochten in Haarlem en
Heemstede hadden de knapen naar de politie
aanneemt, het ®ok voorzien op villa's in Aer-
denhout, waar sigaretten en jenever ont
vreemd werden Om de lijst compleet te ma
ken. worden ze ook verdacht van ver
schillende tennisbanen de aanwezige ballen
te hebben gestolen.
BURGERLIJKE STANI)
HAARLÊM. 27 September 1946
BEVALLEN: 20 Sept., M. M, Bosch—v.
Haarlem, d.; C. J Derks—v. d. Stelt, cl.; J.
M. v. d. Heijden—Beullens, B. B. Waas—
Simons, z.; M. M. VermeerBot, z.; G. v.
DrlclBaard, cl.; J. E. WalkotteHoefsmit,
z.; H. de Wildede NieuVe. z.; F. Bosloper
—De Groot, z.; 27 Sept., J. C. KolHendrik-
se, d.; A. C. v. Viersenv. Slnderen, z.; H.
Kuijer—NIJmciJei-, z.; M. C. Blankwater—
Enke, d.; M. M. Pennarts—Verton, z.; T. Kok
—Dekker, z E C. SterenbergKoreman, z.
GEHUWD: 27 Sept.. P. Nucsink en J. H. G.
Landwehr; C. T. Kok en M. A. de Voogd.
OVERLEDEN: 25 Sept., C. Keet. 71 J. Kor
te Poellaan 25a; 26 Sept., G. Schild—Dijkstra,
53 j Kampcrlaan 4. M. Kuiper. 58 j.. Am-
sterdamstraat 3 L; 27 Sept., G. J. Veninga,
3 m., Kamperlaan 4.
De straatverlichting
bestaat een eeuw
In 1846 werden Haarlem's straten
voor het eerst verlicht
In vroeger eeuwen was er geen straat
verlichting. Wie 's avonds wilde uitgaan
moest rekening houden met den stand
van de maan, of in het donker zijn weg
zoeken. Deftige families gingen op don
kere avonden uit begeleid door een be
diende die een lantaarn droeg om het pad
te verlichten. Kortom 'n toestand dien wij
ons herinneren uit den- verplichten ver-
duisteringstijd van den jongsten oorlogl
In 1837 had Haarlem gas gekregen door
dat dé „Continental Gas-company" hier
aan de Zijlvest (waar nu de H.B.S 'en
staan) haar bedrijf begonnen was. Maar
pas in 1846 sloot de gemeente een con
tract met die onderneming om de stad
met 124 gaslantaarns te verlichten. Er zou
f 55 per lantaarn (of „gasbek", zooals het
contract voorschreef) betaald worden.
Haarlem was toen nog klein (de stad
telde 5075 huizen, terwijl er nu 38.000 zijn!)
maar toch zal de verlichting nog wel heel
bescheiden zijn geweest.
In November herdenken wij dus het
100-jarig bestaan van de straatverlichting
te Haarlem. De mooiste viering zou zijn,
als dan als feestgave aan de burgerij, de
toestemming uit Den Haag kwam, om
Haarlem weer in het genot te stellen van
zijn volledige straatverlichting, want nog
altijd kan er, door de rantsoeneering,
slechts een beperkt aantal gas- en elec-
triciteitslantaarns branden! -
Jongenslyceum
Jongenslyceum, een nieuw blijspel van
Roger Ferdinand, dat de tooneelgroep Co-
media op het repertoire heeft genomen, nadat
volgens Cor Hermus „tout Paris" er al een
paar jaar van heeft „gesmuld", speelt tij
dens de bezetting van Frankrijk. Van de
sfeer van een bezet land merken wij echter
niets dan dat er door groot en klein zwart
wordt gehandeld. Evenals bij ons doet ook de
schooljeugd hieraan druk mee. Toch doet
de schrijver die schooljeugd onrecht door
zelfs niet met eenigerlel toespeling te gewa
gen van hetgeen op haar creditzijde staat:
haar onuitputtelijke hulp in het gezin en
haar heldhaftige medewerking aan het ver-
Dit stelletje opgeschoten kwajongens ty
peert trouwens de hedendaagsche generatie
net zoo min. als de ouders en leeraren, die
Ferdinand ten tooneele voert. Zulke carica-
turen van leeraren en zulk een ongediscipli
neerde klas leven in de legenden van om
streeks 1900. maar heden zal men het door
den schrijver als uitgangspunt gekozen con
trast noch in Frankrijk, noch in Holland
meer vinden. Dat een rector zoo onmensche-
lijk zou optreden tegenover een jongen, die
uit een beurs studeert, was zelfs in 1900 niet
meer denkbaar!
Van het inmiddels nog wel actueel geble
ven gegeven, dat de volwassenen zich niet
houden aan de lessen, die zij de kinderen
leeren en daardoor die kinderen tot het
slechte aansporen, was ook in blijspelvorm
meer te maken geweest, als een minder ge-
idealiseerde jeugd in een minder gechargeer
de oude generatie een gelijkwaardige portuur
had gevonden.
Men behoefde geen geroutineerd theater
bezoeker te zijn om, toen de leerares deze
klas binnenstapte, te weten, dat de zooveelste
variatie op het thema „Frühlings erwachen"
op komst was en dat zij door vrouwelijke
tact en charme de vrijgevochten bende zou
temmen (een dankbare rol voor Ank van der
Moer).
De acteurs hadden van den rector (John
Gobau), den leeraar (Jos. Liesting), den apo
theker (Cruys Voorbergh) en den concierge
(John Koch) revue-komieken gemaakt, het
geen de vroolljkheid in de zaal wel ver
hoogde, maar ten koste ging van de typee
ring; die voorwereldsche deftigheden drib
belden niet. maar ontleenden hun komische
werking juist aan hun onbewogen plecht
statigheid! Van de schooljongens (aardig sa
menspel van oud-leerlingen der Tooneel-
school) hadden Guus Oster, Han Benz van
der Berg en Henk Rigters de leiding.
Hoewel geen meesterstuk, heeft dit blijspel,
dat in de eerste bedrijven' van gerektheid
niet vrij is te pleiten, maar in levendigheid
toeneemt naarmate het slot nadert, het tal
rijk opgekomen publiek vermaakt en ge
boeid en tot een geestdriftige ovatie be
wogen. H. G. CANNEGIETER.
DE DISTRIBUTIE
Dinsdag 1 October
Uitreiking bonkaarten.
Haarlem: Dw t,m. Er.
Heemstede, Binnenweg: 9.00—12.00 H—Heem;
13.30—16.00 Heen—Hon.
Bloemendaal: N t.m. Q.
SPREEKUUR WETHOUDER ANGENENT.
De wethouder van Openbare Werken der
gemeente Haarlem de heer A. J. M. Ange-
nent zal Donderdag geen spreekuur houden.
DS. VEGTER BEDANKT VOOR HAARLEM.
Ds. G. Vegter uit Groningen heeft bedankt
voor het beroep als voorganger der Baptis
ten Gemeente te Haarlem.
Het Zonnehuis officieel
geopend
Het kinderhuis van de Diaconie der Ned.
Hervormde Gemeente van Haarlem, dat
gevestigd is in het vroegere gebouw van
dc Nutskweekschool op den hoek van de
Ilazepaterslaan en de Dreef, is Zaterdag
middag officieel geopend. Het draagt den
naam „Zonnehuis" en de vele dames en
heeren, die na de opening een kijkje kon
den nemen in de vriendelijke, ruime en
zonnige eet-, 6peel- en slaapzalen, zullen
beamen dat het een zeer toepasselijke
naam is. Maar ook in figuurlijken zin is
het een zonnehuis, want het brengt licht
cn blijdschap in het leven van ruim v
tig kinderen, die buiten hun schuld
het ouderlijk gezag onttrokken moesten
worden.
De heer A. J. van Houwelingen Rijkhoek
voorzitter van het college van diakenen,
die de openingsplechtigheid met een toe
spraak inleidde, zeide dan ook dat de
stichting van het Zonnehuis eigenlijk een
droevigen achtergrond heeft, namelijk de
ontreddering in vele gezinnen. Maar het
stemde hem tot vreugde, dat de diaconie
voor de kinderen uit dergelijke gezinnen
dit tehuis kon inrichten cn hij dankte de
zeer velen, die dit door hun medewerking
hadden mogelijk gemaakt.
Mr. S. C. van der Wall, wethouder van
Sociale Zaken, bood namens het gemeente
bestuur gelukwenschen aan, de heer Van
Niel, diaken, overhandigde na een geestige
toespraak een electrische klok; de heer
Huisman van het departement van Justitie
gewaagde van dc mogelijkheid dat het
Zonnehuis tot de voogdijtehuizen gerekend
zal worden; de heer Zurendonk van de
propagandacommissie bood een wip aan,
waarmee de kleinen al dadelijk veel ple
zier hadden, ds. Mackaay, die als praeses
van den Kerkeraad ^prak, hoopte dat het
werk ten zegen voor de kinderen zou zijn
en mej. L. M. Schouten van den Voogdij
raad, zegde medewerking van deze instan
tie toe. Tenslotte bood zuster Dientje,
directrice van het Zonnehuis, mede na
mens haar toegewijde helpsters, een schil
derij aan, om vervolgens met gerechtvaar
digde trots de vele belangstellenden, onder
wie zich ook mevrouw Reinalda, de echt-
genoote van den burgemeester en dr. W.
B. Smit, directeur van den Gemeentelijken
Geneeskundigen Dienst bevonden, de keu
rige inrichting van het Zonnehuis te laten
bewonderen.
Jeugdfeest A.J.C. en J.V.O.
Voor het eerst na de bevrijding kwamen
de honderden leden van de Arbeiders
Jeugd Centrale en de Jeugdbond voor Ont
houding uit de provincie Noordholland
voor een gewestelijk jeugdfeest bijeen, dat
Zaterdag en Zondag in Haarlem gehouden
is. Per extra-treinen uit Amsterdam en
het Noordelijk deel der provincie waren
de leden naar de Spaarnestad gekomen en
zij hebben prettige dagen gehad, waartoe
het weer bijzonder meewerkte. In de stad
heerschte een groote drukte. Groepen met
vele en kleurige vlaggen trokken door de
stad en Zaterdagavond werd een tocht
door de stad gemaakt. Fakkels werden
meegevoerd, welke in de avonduren een
feestelijk aanzien gaven. Na een défilé
voor het stadhuis langs burgemeester Rei
nalda volgde een kampvuur op het terrein
aan de Paviljoenslaan.
Des middags waren de kaderleden offi
cieel op het Stadhuis ontvangen. De bur
gemeester herinnerde in zijn toespraak aar
de belangrijke taak, welke de jeugdleiders
hebben te vervullen. Zij moeten meewer
ken aan den geestelijken opbouw van het
volk. Dat is niet gemakkelijk, omdat er in
de oorlogsjaren veel verloren is gegaan.
Velen hebben hun leven geofferd. Zij, die
zijn blijven leven, moeten het volk weer
sterk maken. Spr. achtte het van belang,
dat de leiders den jongeren beschaving bij
brengen. Met de beste wenschen voor de
toekomst uit te spreken, besloot de burge
meester zijn rede. De heer Bert Drukker,
voorzitter van het gewest dankte voor dc
ontvangst en hij sprak er zijn vreugde
over uit, dat de overheid veel belang stelt
in de jeugd Tenslotte bood hij den bur
gemeester een boek aan.
Zondagmorgen kwamen de oudere leden
in het Gem. Concertgebouw bijeen, waar
een bont programma is afgewerkt door
eenige afdeelingen. De jongeren brachten
een bezoek aan de omgeving.
Des middags vereenigden allen zich op
het terrein aan de Paviljoenslakn.
De afdeeling Amsterdam verzorgde een
programma, dat declamatie, dansen en
zingen bevatte. Besloten werd met de op
voering van het leekenspel „De taart en
de pastei".
COLLECTRICES STAATSLOTERIJ
Bij beschikking van den Minister van Fi
nanciën zijn te Haarlem benoemd tot Collec
teur of Collectrice der Staatsloterij: J. C.
Eijklng, Alb J. Hiep, Mevr. J. C. Kistema-
ker, G. L. Klelj, P. Veen en -Mej. P. J.
Loder.
in
De bril
Sultan Sar
vJ IfiZ.
Tweede deel.
67. Waarom schrok Sultan Sar zoo
vreeselijk, midden onder het vroolijke
feestmaal? Omdat hij.... zichzelf zag
binnenkomen. En niet alleen kwam een
tweede Sultan Sar binnen, maar ook
een dubbelganger van Tips, Tops, den
Sirdar en zelfs van Hassan. Het ge-
heele gezelschap van dubbelgangers
kwam rustig binnenwandelenalsof het
zoo hoorde. Toen de tweede Sultan met
zijn gevolg bij de feesttafel was aan
gekomen, bleef hij een oogenblik roer
loos staan, omgeven door zijn zonder
ling gevolg. Hij was klaarblijkelijk
even verbaasd als de echte Sultan. Het
was de ware Sultan die het zwijgen
verbrak. „Schurk!", riep hij, ,;zoon van
een schurk!" „Dat neem ik met", gilde
de valsche Derwisj. „Wat neem jij
niet?" hoonde dc ware Sirdar. „Ik lust
je rauw!" schreeuwde de valsche Sir
dar. En toen begon het,...
De Jansschouwburg
brokkelt af
Ergens tusschen een paar bloedar
moedige andijvieplantjes in een Haar-
lemsch achtertuintje-met-vijver, zoo'n
hoekje, waar de zon zelden, en dan nog
waterig, od bezoek komt, staat een
groote man. Zijn eene hand omklemt
den slinger van een dommekracht, de
andere bevat een rooden zakdoek, waar
mee de zweetdroppelen van den eerlij
ken arbeid worden verwijderd.
De dommekracht drukt een lange
balk tegen een halsstarrigen muur. Dat
is alles, wat er nog leeft bij den voor-
maligen muzentempel aan den Jansweg,
behalve dan misschien de geest van het
doorgezaagde weesmeisje, maar tijdens
ons bezoek was het klaarlichte dag.
„Hij is taai". Die „hij" is de muur,
waar tegen een dommekracht zijn dom
me kracht gebruikt en de uitlating gaat
vergezeld van een veeg met den zak
doek. Onder een stukje asfaltpapier op
houten steunsels scharrelt een schriele
kip en de muur kraakt nog eens pro-
testeerend. terwijl de slinger verder
draait.
Euterpe, de muze van de tragedie,
heeft hier haar tenten jarenlang ge
spreid, nu is er alleen nog maar puin,
puin, dat straks weer wordt afgebikt
en tot huizen gevoegd, puin, dat nu al
leen nog maar stoffig is en er ongezel
lig uitziet. De planken van het knusse,
maar tochtige tooneeltje des onvolpre
zen Jansschouwburgs zijn niet, meer en
de musschen mogen zoo maar binnen
komen. Vóór dat hobbelige voormalige
tooneel is de verstilde ruimte van een
koud theater. De loges omranden, ont
daan van hun luister, een doodsche
hal. waar de zwier van het schoone
woord en de sfeer van de sierlijke
vrouw voorgoed zijn uitgeband en waar
nu alleen maar een treurende lap
hangt, zoo'n ouderwetsche gekleurde
lap, die nergens anders heeft kunnen
hangen dan juist in den Jansschouw-
Flüisterend waren de skeletten van
herinneringen rond en zij worden bij
den ingang aangekondigd door een bord,
waarop de welwillende lezer kan ver
nemen, dat hij hier moet zijn voor „alle
soorten afbraak". Verdwenen zijn de
affiches van „het ontroerendste drama
aller tijden" en weg is het publiek, dat
kieskeurige publiek, waarvoor de oude
tooneelzaal alweer een vage gedachte
aan „toen" is. Een rat schiet als eenige
bezoeker door de vestiaire met de knop-
haken, waar het zoo tochten kon (trou
wens waar tochtte het nou niet in den
Jansschouwburg) en in de koffiekamer,
wel eens heel deftig restaurant ge
noemd, roest een potkachel naar zijn
levenseinde.
Straks, als de muur en de cabine en al
die latten en balken, de loges en de pot
kachel zijn verdwenen naar de Jans-
kerk, waarbij ze voorloopig worden op
geslagen om den wederopbouw mis
schien nog eens te kunnen dienen,
straks komt er een nietszeggend muur
tje voor de open ruimte, twee deuren
zullen toegang geven tot de Gemeente
lijke opslagplaats en Euterpe, misschien
vergezeld van haar treurende zusteren,
zal afscheid nemen om te wieken naar
een andere plaats, waar zij het mensch-
dom in een beter geoutilleerde zaal kan
vertellen van zijn zwakheden. En dat
muurtje is dan het eenige standbeeld
voor Haarlems verdwenen oudsten
schouwburg.
Dan zal het tooneelstoeltje, waar nu
nog een slooper op zit om een saffiaan-
tje te draaien, verdwijnen naar een
plaats, die Euterpe niet kan vinden, een
veiling of zoo, waarmee de laatste vleug
wereldschheid zwevend om de ruïne
van een schouwburg naar de geschiede
nis gaat verdwijnen.
Blijde gezichten in den
Raad van Bennebroek
Onder voorzitterschap van den burgemees
ter Mr. K. Baron van Hardenbroek kwam
Vrijdagavond de gemeenteraad in openbare
vergadering bijeen. Bij de ingekomen stuk
ken was o.m. een verzoek om eervol ontslag
door den gemeente-architect, den heer W. v.
Essen ingediend, wegens zijn hoogen leef
tijd. Verder werd medegedeeld dat de Cente-
brug weer voor het verkeer is opengesteld
en dat het Rijk vrijwel alle kosten voor zijn
rekening neemt. Bovendien was er de ver
heugende mededeeling dat er twee arbei
derswoningen gebouwd mogen worden, wel
ker aanbesteding zeer spoedig zal geschieden
en de laatste verheugende mededeeling was
het onverwachte gelukje dat het gemeente
bestuur er in geslaagd was, de noodige ma
terialen te kunnen koopen om den Meerweg
grondig op te knappen.
Een geldleening van f 26.000 om den aankoop
/an het perceel Bennebroekerlaan no. 5 te
kunnen financieren, teneinde daar in de toe
komst een nieuw raadhuis te bouwen, ging
er zonder slag of stoot door, de derde sup>p)e-
toire begrooting 1945 werd eveneens goed
gekeurd.
Bij de rondvraag drong de heer Bloe-
mink (Prot. groep) aan op verbetering van
het uiterlijk der gemeente, vooral in de om
geving van de Bennebroekervaart. De heer
Lommerse (K.V.P.) klaagde ofer de baldadige
jeugd, die des avonds niet van de straat
verlichting af kan blijven en mede naar aan
leiding daarvan deelde de voorzitter mede,
dat gepoogd zal worden, wat meer lichtpun
ten ln de gemeente te krijgen.
De heer Elgersma vroeg naar het stand
punt van den burgemeester inzake woning-
ruil en het antwoord is, dat de voorzitter
alleen woningrull toestond Indien de nieuwe
bewoner die zich te Bennebroek vestigde, te
Bennebroek werkte. Overigens beschouwde
hij het woningvraagstuk als de nachtmerrie
van alle burgemeesters en hij hoopte vurig
dat er binnenkort een wet zou komen, welke
beslag legde op alle nlet-gebruikte kamers in
woningen.
