Haarlems Dagblad
Onderhandelingen in Batavia geopend
Vliegtuig stort
op een school
Seyss Inquart richt zich
tot Koningin Wilhelmina
Bij ontvluchtingspoging
verdronk een inbreker
Naianaa-aiaaad
I >5H" UI iSuiz uiqjna auueaa 'A.XID I
6 Jo Jaargang No. 18450
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecrcbooin
MniiiHlag 7 October 194G
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 et.
per kwartaal f 4.—
Postgiro 273107.
Tel.: Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
Beslissende stap naar een overeenkomst
Na maandenlange voorbereidingen Is in liet afgeloopen weekeinde te Batavia de
eerste stap gezet voor de liervuttlng van het overleg tussclien de Nederlandsche
en Indonesische delegaties in tcgeuwoordiglióid van den Engelsclien bemiddelaar
J»ord Killearn. I»rof. Sehernibrhorn. voorzitter van de commissie-generaal hield een
uitvoerige rede, nadat Lonl Killearn de belde delegaties had toegesproken. Ten
slotte sprak Sjahrig, de leider der Indonesische delegatie, een redevoering uit. Ixml
Killearn zeide o.a. „Thans is het oogenblik gekomen voor een volgende, en naar ik
vurig hoop een beslissende, stap in de richting van een overeenkomst."
T ord Killearn begon zijn toespraak
J-' als voorzitter van deze eerste bij
eenkomst niet uitdrukking te geven aan
zijn hoop en geloof, dat deze dag zou be
wijzen van historische beteekenis te
zijn. „Het is een hooge eer die u mijn
land bewijst", aldus Lord Killearn,
„door mij uit te noodigen als voorzitter
op te treden van deze bijeenkomst. Hij
wees vervolgens op zijn wensch, alles te
doen om als goed vriend van beide par
tijen te helpen een rechtvaardige, blij
vende en vriendschappelijke oplossing
van de huidige moeilijkheden te berei
ken. „Op 30 November zal iedere Brit-
sche verantwoordelijkheid ophouden te
bestaan en zullen wij geen andere rol
meer te vervullen hebben dan die van
vriend en goede buur", zoo zeide Lord
Killearn, die den nadruk legde op het
feit dat de commissie-generaal het ge-
heele Nederlandsche volk vertegen
woordigt en dat beide delegaties^ils hun
wensch te kennen hebben gegeven, een
overeenkomst te bereiken. „Waar een
goede wil is, is een snelle weg," zoo
drukte Lord Killearn zich uit en hij
voegde er aan toe te hopen, dat de dele
gaties de ongelukkige voorbeelden die
in de veelbewogen wereld van vandaag
te constateercn zijn ter harte zullen
nemen. Hij besloot: „Indien gij succes
hebt zult gij een lichtend voorbeeld zijn
voor vele andere volken, die zich in
moeilijkheden en verslagenheid bevin
den".
Prof. Schcrmcrliorn.
Prof. Schermerhorn begon zijn rede
met zijn dank te betuigen voor de Brit-
sche bemiddeling en herinnerde vervol
gens aan het doel waarmede de Britsche
troepen naar Indonesië zijn gekomen:
vernietiging van den vijand en herstel
der geallieerde volken. „Ofschoon de
Nederlanders van tijd tot tijd wellicht
voorkeur voor een andere manier heb -
ben getoond, wil de commissie-generaal
gaarne uitdrukking geven aan de waar-
aeering van het Nederlandsche volk
voor onzen grooten Britschen bond
genoot", zoo ging prof. Schermerhorn
voort. Hij wees daarna op de oorzaken
waardoor de „teere draad die op de
Hooge Veluwe was geweven" werd ver
broken: een zeer uitccnloopende reeks
van omstandigheden aan beide zijden,
waarbij de kabinetscrisis in Nederland
en de onzekerheid bij de vorming der
rcpublikeinsche regecring vertragend
werkten op de hervatting. Schermer-
h9rn zeide vervolgens:
„De commissie-generaal kan be
schouwd worden als een vertegen
woordiging van de twee regeerings-
partijen in het parlement. Nog meer
aan dat, de commissie-generaal
wordt, in haar huidigen vorm, ge
steund door een overgroote meer
derheid van het Nederlandsche volk.
Maar niet alleen onze liberale in
structie doch ook de wetenschap,
dat deze commissie-generaal uit
politiek oogpunt minstens zoo sterk
is als het huidige Ncderlandsch
kabinet, geeft de zekerheid van het
feit, dat de verwachtingen en innige
wenschen van millioenen -onzer
landgenoóten ons bij onze poging
om het conflict op te lossen verge-
zeilen. Dat feit zal het voor ons
mogelijk maken om de besprekingen
langs directe en rechte banen te
voeren met eenvoudige voorstellen,
zonder verborgen zijwegen en zon
der voorbehoud."
Na gewezen te hebben op het voor
deel van de ervaringen en het inzicht
van dr van Mook. die als lid der com
missie aanwezig is, zeide prof. Scher
merhorn: „Dat wij den minister-pre
sident van de republiek aan het hoofd
der andere delegatie hier aanwezig
zien. houdt een belofte in van weder-
Raeder vraagt doodstraf
Admiraal Erich Raeder, vroeger op
perbevelhebber van de Duitsche mari
ne. die door het internationaal tribu
naal te Neurenberg tot levenslange ge
vangenisstraf veroordeeld werd. heeft
een verzoek aan den geallieerden be
stuursraad te Berlijn gericht om zijn
vonnis in doodstraf te veranderen.
Admiraal Raeder is thans zeventig
Jaar oud.
Shiraz in handen der Perzische
rebellen
Radio Teheran heeft indirect de val
^van Shiraz toegegeven. Er is namelijk
'•bekend gemaakt, dat de regeering troe
pen heeft gestuurd om de stad op de
Oasjqai te heroveren. Deze troepen zijn
Shiraz thans genaderd en hebben een
fort veroverd, aldus de radio.
zijdsch begrip en voor zakelijke be
handeling".
Prof. Schermerhorn gaf daarna zijn
overtuiging te kennen dat de delegaties
niet-orthodoxe oplossingen zullen moe
ten zien te vinden met eigen verbeel
dingskracht. om een juisten weg te ont
dekken naar overwinning van egoïsme
en valschen trots, als' bijdrage tot her
stel van de menschheid, die zoozeer ge
leden heeft.
Soetan Sjahrir
begon met een dankbetuiging aan Lord
Killearn voor zijn bemiddeling en zeide,
dat over de rol der Britsche troepen
veel misvattingen hebben bestaan onder
de Indonesiërs. Naar zijn inzicht heb
ben die troepen echter na de Japansche
overgave een juist inzicht getoond voor
de nationale revolutie. Sjahrir vervolg
de: „Op liet oogenblik komt onze kwes
tie met de Nederlanders op een nieuw
plan. Evenzoo beginnen wij de huidige
onderhandelingen met nieuwe hoop.
Het Nedcrlandsch-Indonesisch vraag
stuk is in de afgeloopen maanden voor
de betrokken partijen, ook voor de Ne
derlanders. duidelijker geworden. Met
de aankomst van de commissie-gene
raal onder leiding van professor Scher
merhorn, welke commissie volgens de
persoonlijke verklaring van haar leider,
met groote bevoegdheden is bekleed,
mag verwacht worden, dat het Nedcr-
landscli-Indonesische vraagstuk tot be
vrediging van beide partijen vreedzaam
kan worden opgelost. Wij gevoelen, dat
beide partijen op den drempel van zulk
een oplossing staan.
Sjahrir gaf uitdrukking aan zijn over
tuiging. dat. geweld en kracht nimmer
in de geschiedenis een oplossing en
nooit iets goed hebben gebracht. „Als
wij ons alleen maar door gezond ver
stand en niet door hartstocht zouden
hebben laten leiden, zouden wij reeds
een paradijs op aarde hebben". Hij
wees er op dat de weg van onderhall-
delingen een vooruitgang beteekent, die
waardiger en beter is dan geweld. Hij
hoopte dat de onderhandelingen tot een
oplossing van alle vraagstukken zouden
mogen, leiden.
Een militair vliegtuig, waarvan de be
stuurder boven zün ouderlijke woning te
Apeldoorn kunststukjes uithaalde, is van
morgen op het gebouw van de Christe
lijke H. It. S. neergestort. De machine
vloog in brand en de benzine vloeide
over het gebouw, waardoor dit spoedig in
lichter laaie stond. Onder het onderwijzend
personeel en de leerlingen ontstond een
paniek. Verscheidencn holden m/ct bran
dende klceren naar buiten.
De gevolgen waren ontzettend. De circa
25 jongens die in het brandende gym
nastieklokaal aanwezig waren, liepen allen
min of meer ernstige brandwonden op.Vier
van hen zijn inmiddels overleden, ver
schillende anderen verkecren in levens
gevaar. De piloot werd op slag gedood.
Amerikaansche industrie
moet onder den grond
Advies van militaire zijde
Hooge funclionarissen van hel Ameri
kaansche leger en de vloot hebben de
Amerikaansche zware industrie gewaar
schuwd zich voor te bereiden op de mo
gelijkheden van een atoomoorlog door het
spreiden van de groote industrieclc con
centraties, zooals die zich nu rond'Detroit
en Pittsburgh bevinden, of zelfs door het
onder den grond brengen der installaties.
Dc industrieelen hebben slechts voor
zichtig gereageerd: men wees erop, dat
het hier om een reusachtig werk gaat,
waarbij de regeering het initiatief dient
te nemen en een gedeelte van de kosten
dragen. Men vroeg zich ook af of het
project binnen 15 jaar voltooid zou kun
nen zijn.
De journalist Drew Pearson heeft voor
de radio verklaard, dat de Vereenigde
Staten aan Engeland een voorraad atoom
bommen hebben toegewezen, welke voor
raad in Noord-Engeland zou worden op
geslagen. Hij voegde er aan toe: *Dit is
zeer belangrijk. Het is voor 't eerst, dat
Engeland atoombommen in voorraad
krijgt, ofschoon het deelgenoot was bij
de fabricage ervan".
Een cycloon, die zich in Noord-Westelijke
richting voortbewoog, heeft 24 uur lang op
de Azoren gewoed en groote schade aange
richt. De visschers weiden er door verrast
en meer dan 150 slachtoffers zijn te be
treuren.
Het woord is aan.
Pope:
Lof is als amber: een klein
vleugje ervan, met Uis-
schenpoozen, is aangenaam
maar als iemand een heele
klomp onder uw neus
houdt, stinkt het en slaat
het u neer.
Op plechtige wijze is in de strafgevangenis te Schcveningen het „Oranje-hotel"
de doodencel 601 als gedenkteeken ingewijd, in tegenwoordigheid van Mej. J.
C. M. Geldens, vertegenwoordigster van H.M. de Koningin, (op voorgrond)
den Minister-President, Dr. L. J. M. Beel den Minister van Justitie, Mr. J.
H. van Maarsevecn (4de en 5de links van de vertegenwoordigster van H.M. de
Koningin) vele genoodigden en oud-gevangenen.
Naar het einde der
Vredesconferentie
De algemeene vergadering van de
conferentie te Parijs heeft Zondag
avond het vergaderingsreglement, zoo-
als dit werd voorgesteld door de groote
vier. goedgekeurd.
De conferentie zal op 15 October ein
digen. A.F.P. meldt, dat op Australisch
verzoek een tekstverandering van on
dergeschikt belang werd aangebracht.
Weerbericht
Geldig tot Dinsdagavond. Matige Noord-
Oostelijke wind, overdrijvende wolken
velden. Overwegend droog weer, vrij
Nieuwe texfielbonnen
geldig
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede. dat met ingang van heden de vol
gende bonnen van de in omloop zijnde
textielkaarten VA 605. VB 605, VC 605,
VD 605, VE 605 geldig worden: de
letterbonnen B en C, elk ter waarde
van 5 punten, de nummers 121 t/m 130,
elk ter waarde van 1 punt.
Het ligt in de bedoeling in de eerste
maanden van 1947 wederom een be
perkt aantal textielpunten geldig te
verklaren, ten einde de bevolking in de
gelegenheid te stellen met gebruikma
king van de reeds geldige gespaarde en
nog te sparen punten ook zoogenaamde
groote stukken aap te schaffen. Hierbij
zij opgemerkt, dat de reeds aangewezen
punten van de textielkaart geldig blij
ven.
Volgens ccn bericht van het Agcnce
France I'rcsse heeft Seyss-Inquart, door
het Ncurenbergschc tribunaal ter dood ver
oordecld, een beroep gedaan op Hare Ma
jesteit Koningin Wilhelmina, om te inter-
venieeren bjj den Geallieerden bestuurs
raad, die op het opgenblik te Berlijn be
raadslaagt over diPdoor dc veroordeelden
ingediende gratieverzoeken, ter verkrijging
van verzachting van zijn vonnis.
Seyss-Inquart beroept er zich op, dat hij
door persoonlijk ingrijpen het Nederland
sche volk rampen zou hebben bespaard.
Voorts beroept hij zich op menschlievcnde
maatregelen, die onder zijn bewind ten
bate van het Nederlandsche volk zouden
zijn genomen.
Toen dc Hccmslccdsche politie Zondag
avond twee inbrekers, die in ccn roei
bootje in de vaart achter het Ilecmstecd-
selie Sportpark zaten, wilde arrestecren,
sprongen deze te water. Een van hen, de
34-jarige P. S. is verdronken, omdat hij de
zwemkunst niet meester was. Dc ander is
later aangehouden.
De mannen waren voornemens wielen met
banden, welke zij onder een hoop vuil ver
borgen hadden, te halen. In den nacht van
Vrijdag op Zaterdag hadden zij een inbraak
gepleegd in een woonschuit, liggende in
de Jachthaven. De buit bestond uit een
fiets.
Zondagmorgen was iemand aan hel vis-
schen achter het Sportpark en hij vond
twee wielen met banden. De visschcr
waarschuwde de politie, die vaststelde,
dat de wielen afkomstig waren van het
gestolen rijwiel. In de verwachting, dat de
dieven het gestolene zouden komen halen,
posteerden zich twee agenten van politie
in de omgeving. Hun moeite van het wach
ten werd tegen half elf des avonds be
loond. Uit een roeibootje stapten twee
mannen. Spoedig bemerkten zij onraad en
sprongen in de boot. De politiemannen som
meerden hen zich over te geven, doch daar
aan gaven zij geen gehoor, ook niet na het
lossen van waarschuwingsschoten. De
mannen sprongen te water en het gelukte
één van hen den overkant te bereiken.
Later is hij echter aangehouden. Deze was
J. S., een bekende van de justitie, die
reeds eenige vonnissen op zijn strafblad
heeft. De andere, zijn 34-jarige broer P. S.
kon echter niet zwemmen en is verdron
ken. Onmiddellijk waren pogingen in het
werk gesteld den man te redden, echter
zonder succes. Maandagmorgen is het
dreggen voortgezet, maar om twaalf uur
was het lijk nog niet gevonden
Het slachtoffer is gehuwd en vader van
twee kinderen.
J. S. legde een, bekentenis af en zal aan
de justitie worden overgeleverd.
Nederland aan den rand
van een faillissement
Op het congres van het departement
Zeeland van de Nederlandsche maat
schappij van Nijverheid en Handel heeft
drs. G. A. Kohnstam, -chef van de af-
deeling technische en economische vraag
stukken van het departement van Han
del. Nijverheid en Scheepvaart een rede
gehouden over'de mogelijkheden op in
dustrieel gebied. De heer Kohnstam
zeide, dat ons land economisch aan den
rand van een faillissement staat. Al
leen uiterst™ inspanning kan ons na
redelijken tijd wedeV terug voeren tot
het welvaartspeil van 1938. Beperking
van eigen consumptie, verhooging van
de productie en uitbreiding van den
export zijn de eenige middelen om dit
faillissement te voorkomen. Het herstel
van den export is een enorme taak. De
tijdens den oorlog weggevallen markten
beteekenen een verlies van 3 a 400 mil-
lioen gulden. Indië levert niets op en
ook dit scheelt ons 3 a 400 millioen gul
den. De structuur-verandering geduren
de den oorlog heeft ons eveneens groote
schade toegebracht.
Onze kapitaalbalans is volledig ver
anderd. Wij hebben zooveel geleend in
het buitenland, dat Nederland geen di
videnden meer trekt maar rente moet
betalen. Deze schade kan alleen door
export worden vergoed en export is al
leen mogelijk door het fabriceeren van
kwaliteitsproducten. Onze sociale eco
nomie heeft industrialisatie noodig om
aan onze groeiende bevolking overschot
aan werk te geven. Lukt dit niet dan
zal Nederland in de jaren 1950 tot 1955
wederom drie a vierhonderd duizend
werkloozen tellen.
