Haarlems Dagblad
n"
Ondergronds
Stuntvlucht van jeugdigen vlieger
kostte 21 menschenlevens
m
„Triest'' in de plenaire zitting
)UGUUlUOUl tJ3DUapOO(('(
jBIc .Tnnremner No, I8<S1
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37. Haarlem
IJmulden: Kennemerlaan 154.
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecreboom
IHiiHflns 8 October lOtd
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
Postgiro 273107
Tel.: Redactie 10600. DIr.-Hoofdred. 15054
7 N do staalkaart van min of meer schok-
kond nieuws, die de voorpagina van dit
blad gisteravond bood, heeft het bericht
onder do titels „Amerikaansche industrie
moet onder den grond Advies van mili
taire zijde" misschien niet de volle aan
dacht geoogst, die het verdiende. Er was
zooveel meer. Admiraal Raeder, tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld, vraagt
de doodstraf. Seyss-Inquart daarentegen
heeft zich (volgens Agence France Presse)
tot de Koningin gewend om haar voor
spraak bij zijn gratieverzoek te verwerven.
E'-n inbreker in onze onmiddellijke om
geving die Interesseert toch altijd meer:
de afstand heeft grooten invloed op de be
paling van nieuwswaarde is bij een ont
vluchtingspoging in Heemstede verdron
ken. En een-hooge ambtenaar van het de
partement van Handel heeft verklaard,
dat Nederland aan den rand van een fail
lissement slaat. De onderhandelingen in
Batavia zijn geopend, hetgeen een nieuwe
periode van Indische spanning inluidt. En
een jonge militaire vlieger heeft zoolang
kunstjes boven Apeldoorn gemaakt, daar
bij telkens rakelings over een schoolge
bouw scherend, tot hij het raakte, zijn nek
brak. brand in de H.B.S. veroorzaakte en
een aantal kinderen met zich meesleepte
in den dood, anderen zwaar verwondend
Ja, he; was een pagina met velerlei
schokkend nieuws en bij het omslaan werd
men cok nog gewaar, dat een militaire
auto cp den weg van Monster naar 's Gra-
venzande drie jongens had doodgereden.
Er kan aai worden toegevoegd dat twee
van hen negentien jaar waren, beiden
eenlge zoons, en dat de derde zestien was.
De militaire chauffeur gaf op, dat hij ver
blind werd door een tegenligger. Dat over
komt iedere» automobilist tegenwoordig,
als hij 's avonds rijdt. Maar als hij goed
rijdt, vermindert hij zijn snelheid, zoodra
hij een tegenligger mcf volle lichten ziet
naderen. Als de tegenligger niet dimt,
stopt hij desnoods. Dat wil zeggen: als hij
eerbied heeft voor het leven van zijn
medemenschen. Is het flinker een hoop
gas te geven, of kunstjes te maken in een
vliegtuig vlak boven een stad? Misschien
mag dit volk, in ruil voor de fantastische
belastingbedragen die het voor leger en
luchtmacht moet opbrengen, bcscheidenlijk
vragen om meer orde.
Ja. er was gisteravond zooveel nieuws,
da\ ons direct betrof, dat het licht de aan
dacht van het Amerikaansche bericht af
kon leiden. Toch was ook dat schokkend
en raakte het eveneens den eerbied voor
het leven. Hooge functionarissen van het
Amerikaansche leger en de vloot hebben
immers de Amerikaansche zware industrie
gewaarschuwd, zich voor te bereiden op de
mogelijkheden van een atoom-oorlog door
het uitspreiden van de groote industricele
concentraties, zooals die zich rondom De
troit en Pittsburgh bevinden, of zelfs door
het onder den grond brengen der installa
ties. De industrieelen antwoordden voor
zichtig. Het is zoo'n reusachtig werk De
staat zal het initiatief moeten nemen en
een deel van de kosten dragen, zeiden zij.
De staat dat wil dus zeggen: de belas
tingbetalers, die in massa's samengepropt
ln steden wonen. ITirosjima was ook oen
stad, voor een enkele atoombom het trof,
die er een eind aan mankte.-Maar over de
verspreiding van de stadsbevolkingen (of
zelfs het onder den grond brengen van die
bevolkingen) hebben de hooge functiona
rissen het nog niet gehad. De zware indu
strie-installaties gaan voor. Dat zal al ge
weldig veel geld kosten en minstens vijf
tien jaar werk. Zullen de belastingbetalers
nog genoeg over hebben om zich zelf on
dergronds in te richten? Want wat zou
men eigenlijk willen beginnen als zij er,
na den veronderstelden derden" wereld
oorlog, niet meer zouden zijn? Allemaal
dood?
Andere Amerikanen.zullen deze vraag
aan de orde stellen en het vroolijke tafe
reel van een ondergronds-levende mensch-
•heid doemt in onze verbeelding op. Jules
Verne heeft er niet aan gedacht, toen hij
zijn jongensboeken schreef. Zelfs zijn fan-
taisic, bevangen door de wonderen der
techniek, kon niet voorzien hoe gek de
twintigste eeuw in haar „vooruitgang" zou
worden.
Misschien hebben de hooge Amerikaan
sche functionarissen In de eerste plaats de
bedoeling, de Russen te imponeeren. door
de zaak dreigend voor te Astellen Als de
bedoeling van schrikaanjaging, van het
voeren van „zenuwen-oorlog" dus, erin zit,
is het nog erger. liet zal de Russen aan
sporen tot verhaasting van hun eigen
atoombommcn-fabrlcage. Het is het oproe
pen van kwade geesten, dat al zoo vaak
tot oorlog gevoerd heeft. Een gevaarlijk
beleid.
Do Hemel moge deze verdwaasde wereld
van haar technischen waanzin verlossen
En van haar blindheid voor het gevaar van
totale zelfvernietiging. R. P.
Verdrag IJsland—Amerika
Het IJslandsche parlement heeft een
verdrag geratificeerd, waarbij de Vcr-
eenigde Staten gebruik mogen blijven
maken van de luchthaven Keflavik voor
de communicatie tusschen de Vereenig-
de Staten en de bezettingstroepen in
Duitschland. Tweeëndertig leden stem
den voor de ratificatie, 19 waren er
tegen.
Het verdrag houdt verder in. dat
Keflavik een internationale vlieghaven
voor de civiele luchtvaart wordt en dat
de Amerikaansche troepen IJsland bin
nen zes maanden ontruimen.
Zijn moeder die het ongeluk zag gebeuren
overleed door den schrik
0
Het aantal slachtoffers van het vliegtuigongeluk te Apeldoorn Is thans tot 21 ge
stegen, doordat behalve de piloot en diens moeder, 19 leerlingen van de dir. H.B.S.
in de Jachtlaan, die met zware brandwonden in het Jullana-ZlekonJiuls waren
opgenomen, zijn overleden. De toestand van de overige 7 leerllugen Is naar om
standigheden redelijk wel, hoewel hieruit niet mag worden opgemaakt, dat zij allen
buiten levensgevaar zijn. De Koningin liecft door den burgemeester van Apeldoorn,
mr. A. Ij. des Tombe, Haar deelneming laten betuigen aan de ouders van de omge
komen leerlingen.
De piloot van het vliegtuig,
ramp geschiedde, was de 21-jarige
6ergeant-vlieger M. W. D. Christern uit
Apeldoorn. Hij was gisteren met een „'Fire
fly" van het vliegveld Valkenburg bij
Leiden opgestegen om zijn eerste solo
vlucht te maken en had order gekregen
een half uur in de omgeving van het ter
rein te vliegen, om vertrouwd te raken
met het toestel. Hij is echter op eigen ge
zag naar Apeldoorn gevlogen en heeft
boven de ouderlijke woning eenige stunts
gemaakt, onder andere ook een z.g. „rol".
Hierbij kon hij echter het toestel niet snel
genoeg omhoog krijgen, waardoor de lin
kervleugel in aanraking kwam met het
dak van de school en afknapte. De ben
zine uit de vleugeltank vloog in brand en
stroomde door het gat, dat de vleugel in
het dak geslagen had, naar binnen, waar
door de er onder gelegen gymnastiekzaal
in een oogwenk in lichter laaie stond. De
26 leerlingen die daar aan het turnen
waren, werden volkomen door de vlam
men ingesloten Sommigen werden direct
gedood, anderen trachtten met zware
brandwonden overdekt, den uitgang te be
reiken. Slechts twee hunner wisten vrij
wel ongedeerd uit de vuurzee te ontsnap
pen. Reeds enkele minuten na de ramp
"was hulp aanwezig en even later
De zwaar beschadigde linkervleugel van
de Chr. H.B.S. te Apeldoorn
in vlammen op. Het lijk van den bestuur
der werd in de nabijheid gevonden.
De moeder van den vlieger, die bij haar
woning in de Ribeslaan de stunts van haar
zoon had gadegeslagen, zag het ongeluk
gebeuren. Zij kreeg door den hevigen eedood
schrik een hartverlamming en overleed
enkele oogenblikken later, zoodat de ramp
tot dusverre in totaal 21 menschenlevens
heeft geëischt. De leerlingen waren allen
14 a 15 jaar.
Hei woord is aan.
Hello
Als de menschen wisten in
hoe oneindige male zij el
kander noodig hebben, zou
de weldadigheid hun min
der moeilijk worden.
Vreemde troepen op
niet-vijandelijk gebied
Een Sovjet-woordvoerder heeft mee
gedeeld, dat de Sovjet-regcering in een.
brief aan Trygve Lie, secretaris-gene
raal der UNO. heeft verzocht de kwestie
der vreemde troepen op niet-vijandelijk
territorium aanhangig te maken bij de
algemeene vergadering. Lie, zoo zei de
woordvoerder, heeft reeds besloten de
kwestie op de agenda te zetten.
Brandstof voor bloemisten
en bollenkweekers
Voor bloemisten cn bollenkweekers zul
len vaste brandstoffen beschikbaar wor
den gesteld, uitsluitend aan die bedrij
ven, "welke geen stookolie kunnen ge
bruiken. Hoofdzakelijk zullen Amerikaan
sche kolen worden verstrekt.
De toewijzingen voor stookolie zooals deze
aan de daarvoor in aanmerking komende
bedrijven zullen worden verstrekt, zijn in
hot algemeen vastgesteld op ongeveer
40 pCt. van de totaal benoodigde hoeveel
heid. Hoewel de bedrijven zich nog wel
eenige beperking, zullen moeten opleggen
beteekent deze maatregl een verbetering
ten opzichte van den vorigen winter.
Dr. Th. W. Beeker overleden
Te Heemstede is 82 Jaar oud overleden dr.
Tli. W. Beeker, arts, die een belangrijke rol
heeft vervuld bij de Noordhollandsche Ver-
eeniglnifi „Het Wille Kruis". Als arts in de
plattelandsgemeente Sclicrmerhorn, waar hij
tallooze Jaren zijn praktijk heeft uitgeoefend,
zag hij het nut van deze vcreenlging ln. Ge-
ruimen tijd was hij voorzitter van het hoofdi-
bestuur.
Donderdagmiddag om twee uur zal zijn stof
felijk overschot op de algemeene begraaf
plaats te Heemstede worden ter aarde besteld.
ONGKI.UK TF. IJMUIDF.N
Door het breken van een staaldraad ls een
ketel, die men in de Visschershaven te
IJinuiden wilde ophalen, op een trawler te
rechtgekomen. De 66-Jarige B. uit IJmulden-
Oost werd door het gevaarte getroffen en
I)e Nederlandschc violist Dick de Reus
heeft op het Internationaal muziekconcours
te Genèvc den derden prijs, een gouden me
daille, behaald.
De laatste dagen der Vredesconferentie
ook de brandweer, die met schuimblusch-
apparaten zeer snel de vlammen wist te
dooven. Alle leerlingen werden terstond
naar het Juliana-ziekenhuis overgebracht,
waar bij aankomst bleek dat vier hunner
reeds waren overleden.
Het vliegtuig, dat enkele tientallen me
ters naast de school was neergestort,' ging
Rusland wil Hirohifo
veroordeeld zien
Van de zijde van het internationaal mi
litair tribunaal voor het Verre Oosten
heeft men toegegeven, dat de Sovjet-JJnie
in een verklaring aan het tribunaal den
eisch heeft gesteld, dat keizer Hirohito tot
oorlogsmisdadiger wordt gebrandmerkt.
Ook wil de Sovjet-Unie het groote Japan-
schc industrieele en financieele syndicaat
„Zaibatsoe" als misdadige organisatie ver-
oordeelen.
Donderdag valt de beslissing
te Neurenberg
De beslissing over de door de te Neu
renberg veroordeelde oorlogsmisdadi
gers ingediende verzoeken om clemen
tie zal aanstaanden Donderdag door den
geallieerden bestuursraad genomen wor
den, indien althans de raad niet tevo
ren in bijzondere zitting bijeen komt,
aldus heeft generaal Clay, de plaatsver
vangende Amerikaansche militaire be
velhebber in Duitschland. op een pers
conferentie medegedeeld.
De Sunday Times meldt, dat de Brit-
sche beul Pierrepoint, die door den ge
allieerden bestuursraad belast is met
de terechtstelling van de door het Neu-
renbergsche tribunaal veroordeelde
misdadigers, te Neurenberg is aangeko
men. Hii zal worden bijgestaan door
twee Amerikaansche sergeants.
Smuts acht geen fundamenteele meeningsverschillen aanwezig
sten <lo afgevaardigden der 21 landen die in liet Parljselie I'alala
len vrede lieraadslagen, om de besprekingen over dc vorschllleii-
tot oen zoo mogelijk goed einde te brengen. Morgen Is
het dc laatste dag van Italië: dan moot liet Italloanscho verdrag door de plenaire
zitting bekrachtigd zijn en worden, doorgezonden aan den raad van ministers. Gis
teren ls de voltallige vergadering begonnen met de kwestie Triest, waarvan bet
ontworpen aocoord door de Amerikaansche delegatie bij monde van senator
Conally vurig verdedigd werd. Na hem sprak veldmaarschalk Stuurs een rede uit,
waarin bij oen algemeen overzicht van dc resultaten der conferentie gaf en tevens
•een oplossing voor Triest, zooals «Ie commissie die lieeft ontworpen, bepleitte.
Nog acht dagen
Luxembourg ovt
erscheen tle vredesvcrdragei
Senator Conally sprak als lid van dc
commissie, die Triest heeft bestudeerd,
en noemde dit probleem het moeilijkste
van de geheele conferentie. Hij zette de
regeling die de commissie als de meest
doelmatige achtte uiteen en zeide over
de taak van den gouverneur het vol
gende:
„De macht van den gouverneur is be
perkt. Door het volk zal een wetgevende
vergadering worden gekozen, die op
haar beurt een bestuursraad kiest Deze
raad kan bij den Veiligheidsraad pro
testeeren tegen handelingen van den
gouverneur. Er zullen onafhankelijke
rechtbanken in het leven worden geroe
pen".
Veldmaarschalk Smuts noemde de
teleurstellende en ontmoedigende trek
van de conferentie het feit. dat de Sla
vische en Westerscho volken voortdu
rend tegengesteld hadden gestemd.
De conferentie is echter geen
mislukking geworden, aldus Smuts.
„Er is grooter succes behaald, dan
men voorspeld had. Er was geen
fundamenteele vcrdeelingsliin tus
schen Oost en West. Er zijn geen
verschillende meeningen, die niet
met elkaar verzoend kunnen wor
den. geen tegenstellingen, die niet
overbrugd kunnen worden".
Hij noemde vervolgens de twee
„moeilijkste en oogenschiinliik onop
losbare problemen" voor welke confe
rentie dan ook waarvoor thans echter
een oplossing was gevonden: de kwestie
Zuid-Tyrol en Triest. „Indien de
voltallige conferentie het plan voor
Triest goedkeurt en de groote vier het
aanvaarden, zal het een der interessant
ste internationale experimenten zijn,
die tot nog toe beproefd werden, en van
Triest maken, waartoe de natuur het
bestemd heeft de groote uitgang naar
de Middellandsche Zee".
Smuts zeide tenslotte: „In wat wer
kelijk noodig is zijn wij het allen eens.
De mensch moet gevoed, behuisd en
gekleed zijn en tegen werkloosheid,
ziekte en alle andere ellende in ons da-
gelijksch leven -beschermd ziin. In dit
alles is er geen Oost of West. zijn er
geen ideologieën. Er zal noch Oost, noch
West zijn", aldus besloot Smuts, „en
ieder zal in vrede het bijzondere geloof
of ideologie kunnen aanhangen, welke
hem past. Laat deze conferentie den
weg naar dien grooteren vrede aange
ven".
Manoeilsky. dë Oekrainsche afge
vaardigde. protesteerde vervolgens te
gen de voorgestelde oplossing voor
Triest en zeide, dal den aanvaller Italië
dezelfde rechten ziin toegekend als den
aangevallenen. „Ook Nederland zou pro-
tcsteeren als men Rotterdam tot vrij
haven wilde verklaren", zoo zeide hii.
De voltallige verandering zal bij de bijeen^
komst van hed«m onder presidium van Molo-
tof staan, die gisteren uit Meskou is terug
gekeerd.
Weerbericht
WEINIG VERANDERING
Verwachting geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond: Overdrijvende wolken
banken. afgewisseld door perloden van
helderen hemel Noord-Oostelijke tot
Noordelijke wind, overdag matig. Droog,
vrij koud w«ïer.