l!
Verzachting van vonnissen mogelijk
De marechaussée controleert thans
overal de militaire weggebruikers
Wereldnieuws
Roemenië kreea een nota
1 jps
Tops
De radio geeft vanavond:
Klaprozendag
op 10 November
Moeder en zoon beschuldigd
van verraad aan S.D.
De veroordeelde politieke delinquenten
Het is opgevallen dat de vonnissen van
de Bijzondere Gerechtshoven in ons land
den laatsten tijd in het algemeen milder
zijn dan die in de eerste maanden na de
instelling werden uitgesproken. Dit feit
trekt zelfs algemeen de aandacht. Een ad
vocaat, die veel in zulke zaken pleit, ver
zekerde ons, dat in den laatsten tijd von
nissen van 5 jaar zijn gegeven voor mis
drijven die aanvankelijk wel met 10 of 15
jaar gestraft werden.
Toen wij deze aangelegenheid ter sprake
brachten op het directoraat-generaal voor
de Bijzondere Gerechtspleging in Den
Haag, werd het belangrijke verschil in be
oordeeling toegegeven. Er is trouwens
zoo werd vervolgens opgemerkt een
aannemelijke verklaring voor. Kort na de
bevrijding stonden wij dichter bij de fei
ten. Bovendien is er sindsdien in verschil
lende kringen een neiging om meer-ver-
gevingsgezindheid te betoonen. De regee
ring is in deze voorgegaan door een groot
aantal politieke delinquenten op vrije voe
ten te stellen, hoewel men aanvankelijk
het voornemen had een zeer belangrijk deel
daarvan te vervolgen. Er komt nog een om
standigheid bij. Aanvankelijk miste men
elke norm voor de straf die opgelegd moest
worden aan een pol itieken delinquent. Stond
een rijwieldief, inbreker of moordenaar
voor een.rechter, dan kon deze series ar
resten opslaan om na te gaan hoeveel an
dere verdachten, onder ongeveer dezelfde
omstandigheden, hadden gekregen. Dit
zelfde was niet mogelijk voor de Bijzondere
Gerechtshoven en Tribunalen. Die moesten
in ons land nog maatstaven scheppen. Toen
er meer vonnissen kwamen kreeg men
langzamerhand gegevens voor vergelijkin
gen.
Die vergelijkingen toonen nu aan zoo
vervolgde onze zegsman dat in het be-
gin-stadium vonnissen zijn geveld die als
de zaken nu nog berecht moesten worden
vermoedelijk milder zouden uitvallen. Het
is te verklaren dat in dezen gang van za
ken een onbillijkheid wordt gezien. Er
is bovendien nog een mogelijkheid om on
billijkheden weg te werken. Allereerst
vallen ook de veroordeelde politieke delin
quenten onder de bepalingen van de voor
waardelijke invrijheidstelling. Als iemand
2/3 van zijn straf heeft uitgezeten kan hij
bij gunstig gedrag, op rapporten o.a. van
den directeur van het Huis van Bewaring
ontslagen worden. Er zou niet aan te den
ken "zijn de zaken zelf aan een revisie te
onderwerpen. Voor de, eerste jaren zitten
de Bijzondere Gerechtshoven immers vol
met werk. Maar er is nog wel een ander
middel. Vrijwel alle veroordeelden heb
ben een gratie-verzoek ingediend. Tot
op dit oogenblik was er vrijwel alleen
mogelijkheid om de gratie-verzoeken van
de ter dood veroordeelden in behandeling
te nemen. De andere gratieverzoeken der
ongeveer duizend veroordeelden liggen er
nog. Bij de afhandeling van die gratiever
zoeken kan nu rekening gehouden worden
met de inmiddels gewijzigde opvattingen
over den tijdsduur der straffen. Een deel
van de straf kan, als daarvoor termen zijn,
worden kwijt gescholden. In enkele geval
len is daartoe ook reeds overgegaan. On
der anderen bij een oud vrouwtje, dat tot
K.L.M.-machine op de Azoren
beschadigd
De K.L.M. Constellation PH-TAV onder
commando van Evert van Dijk, die gisteren
uit Amsterdam is vertrokken mét bestemming
New York, is vannacht op het vliegveld van
Santa Maria op de Azoren bij den uitloop na
de landing beschadigd. Volgens binnengeko
men telegrammen is het vliegtuig voorloopig
niet in staat de reis voort te zetten. Geen der
passagiers heeft eenige verwonding opgeloo-
pen en allen verkeeren in goeden welstand.
Siam annuleert de conventie
van Tokio
Men bevestigt in Parijs officieel, dat het
Siameesche parlement met 91 tegen 29 stem
men de annulatie van de conventie van Tokio
van 1941 heeft aanvaard, volgens welke inder
tijd vier provincies \^n Fransch Indo-China
door Siam werden bezet. Aldus Nouvelles et
Documents.
Officieele Fransche kringen wijzen er echter
op. dat het annuleeren van deze conventie
niet noodzakelijkerwijs de onmiddellijke te
ruggave der bedoelde provinciën behoeft in te
houden, doch verklaren, dat de Fransche re
geering slechts bereid is tot onderhandelen
op basis van restitutie en Fransche herbezet
ting van deze gebieden.
5 jaar gevangenisstraf veroordeeld was
omdat zij Nederlanders voor den Arbeids
inzet verraden had. Later was evenwel
duidelijk geworden dat de vrouw door de
Duitschers onder bedreiging geprest was
namen te noemen. Dit was aanleiding om
haar geval minder zwaar op te nemen,
waardoor de straf langs den weg der gra
tie-behandeling alsnog van 5 op 2 jaar
werd gebracht.
Op dit oogenblik zijn er op het directo-
raal-generaal slechts twee ambtenaren, die
zich aan de gratie-verzoeken kunnen wij
den. Wil men dit middel op uitgebreider
schaal toepassen om straf-correcties te
verkrijgen, dan zal het noodig zijn het
aantal ambtenaren te vermeerderen. Het is
natuurlijk begrijpelijk dat met dit zeer
verantwoordelijke werk alleen deskundige
ambtenaren belast kunnen worden. Zij
moeten alle processtukken doorworstelen,
zich niet alleen op de hoogte stellen van
de getuigenverklaringen maar ook van de
overwegingen van het vonnis, want in
zeker opzicht moet immers een nieuw von
nis geveld worden. Het zou absoluut ver
keerd zijn, zich er van af te maken doo~
een uniforme vermindering van straffen
toe te passen, want dat zou natuurlijk een
bespotting van het rechtsgevoel zijn. Alle
zaken moeten afzonderlijk bekeken wor
den.
Utrechtsche distributie-fraude
voor den rechter
De Utrechtsche economische rechter heeft
de in den zomer aan het licht gekomen
fraude bij het Utrechtsche distributiekantoor
belrandeld. Drie ambtenaren werden veroor
deeld tot een gevangenisstraf, 750 gld. boete
en vijf jaar ontzetting uit het recht om als
distributie-ambtenaar werkzaam te zijn. Een
andere ambtenaar werd veroordeeld tot acht
maanden gevangenisstraf waarvan vier maan
den voorwaardelijk en 1000 gld. boete. Deze
ambtenaren hadden door onderlinge samen
werking 11 000 bonnen verduisterd.
Een ambtenaar die niet in het complot was,
kreeg één maand voorwaardelijk gevangenis
straf en 25 gld. boete.
Tegen de opkoopers werden vonnissen ge
wezen van 2 tot 3 maanden voorwaardelijk
en boetes varieerend van 100 tot 750 gld.
Tegen den grootsten afnemer, een Utrecht-
schen aardappelenhandelaar werd één jaar en
25.000 gld. boete geëischt:
ONVEILIG VERKEER IN DE
VERKEERSWEEK.
De Veilig-Verkeer-week is in Amsterdam
zeer ongunstig begonnen. Een 32-jarige café
houder, die vermoedelijk onder invloed van
sterken drank verkeerde, botste met zijn mo
tor met zijspan op het Damrak tegen een
ram. De motor sloeg om, waardoor de motor-
jder onder de tram kwam en gedood werd.
)e zijspanpassagier is na in het Binnengast-
ïuis te zijn verbonden, naar huis vervoerd.
Schepen van het Britsche tweede kruiser
eskader in volle zee tijdens de herfst-
manoeuvres van de „Home-fleet" op de
Noordzee.
J';.
fcseq.-
Overal langs de groote wegen patrouil-heid hebben dan 35 mijl per uur; voor 3-
leert thans de marechaussée, om de ver-
keerszondaars onder de militairen op htm
fouten te wijzen. Dit gebeurt zoowel door
staande patrouilles, die alle militaire
auto's en motorrijders aanhouden, als door
rijdende groepen, die met hun jeep achter
de betokken voertuigen gaan rijden, om
zich te overtuigen of er wel beschaafd ge
reden wordt.
Vooral aan de voorgeschreven maximum
snelheden wordt streng de hand gehouden.
Zoo mogen iy2-tonners geen hoogere snel-
Joao Alberto. Braziliaansche minister en
president van de maatschappij, die zich bezig
houdt met de ontginning van een uitgestrekt
grondgebleid in Centraal-Brazillë, heeft ver
klaard. dat hij zijn regeering een plan heeft
voorgelegd voor immigratie van duizend Neder-
landsche gezinnen, elk met zes koelen.
De minister voegde hieraan toe, dat deze ge
zinnen reeds aanvragen hadden ingediend bij
het Braziiiaansche consulaat te Amsterdam en
dat hun vertrek «fhing van de bereidheid der
regeering van Brazilië om de transportkosten
van personen e vee die 25 millloen Cruzeitros
beloopen, te dragen.
Op 10 December zal in Stuttgart de eerste
Duitsche vlag na de verdwijning van het haken
kruis geheschen worden.
Het betreft hier de zwart-rood-gele vlag van
den staat Wuertemberg-Baden, die op dien dag
met een bijeenkomst van den „Landtag" offi
cieel zijn bestaan zal beginnen.
De voor-Indische minister van voedsel
voorziening heeft medegedeeld, dat Gandhi zal
vasten tot zijn dood toe. indien de ongeregeld
heden in de overwegend Hindoeschef provincie
Bihar niet binnen 24 uur geëindigd zullen zijn.
De Britsche commissie voor lijn-schepen
van den algemeenen raad van de Britsche
scheepvaart heeft aan den Britschen minister
van vervoer, Alfred Barnes, een memorandum
overhandigd, waarbij aangedrongen wordt op af
schaffing van visa en vereenvoudiging van iden
titeitsbewijzen en distributiebescheiden voor
buitenlandsche bezoekers.
Het memorandum wijst er op. dat op 12 Octo
ber de Britsche en Fransche regeeringen be
sloten hebben tot afschaffing van visa voor
reizen tusschen de twee landen en geeft uiting
aan de verwachting, dat een dergelijk voorstel
gedaan is of ten spoedigste gedaan zal worden
aan de regeeringen van andere naburige landen.
Op grond van de berichten dat Leon
Degrelle. leider van de Belgische rexistische
(fascistische) partij, uit Spanje, waar hij na de
nederlaag van de nazi's toevlucht had gezocht,
naar het gebied van de Caraïbische Zee is ge-
vluchf, heeft José Casado, de Cubaansche mi
nister van binnenlandsche zaken, te Havana, de
hoofdstad van Cuba, een bevel uitgevaardigd
om Degrelle, mocht hij op Cuba aankomen,
onmiddellijk te arresteeren. Degrelle verdween
22 Augustus uit San Sebastian aan de Spaansche
noordkust na het bevel 4e hebben gekregen,
Spanje b-.nnen acht dagen te verlaten. Sinds
dien heeft men zijn verblijfplaats niet kunnen
vaststellen.
Op den vooravond van de nationale ver
kiezingen op 10 November, wordt Frankrijk be
dreigd met eer. journalistenstaking door het
geheele land. Twee machtige afdeelingen van
de nationale Journalisten-Unie hebben verklaard
in siaking te zuilen gaan. indien de journalisten-
conferentie. die voor heden 5 November door
de regeering is bijeengeroepen, hun eischen
om 30 procent salarisverhooging niet inwilligt.
Strijd tegen te hooge prijzen
Niet eerst betalen
en daarna gaan klagen
In Den Haag is thans ook de „prijzen
slag" begonnen. Een legertje controleurs
van den C.C.D. en de economische politie
zwermde uit over de stad, nadat daags te
voren in de omliggende plaatsen reeds 462
zaken waren bezocht, waarbij 130 overtre
dingen van de prijzenbeschikkingen wer
den geconstateerd. Er wordt speciaal zeer
streng op gelet, dat winkeliers him artike
len van een prijsaanduiding voorzien. Ge
durende den oorlog had het publiek
geeh maatstaf voor de vergelijking der
orijzen meer. Het prijzen der artikelen in
winkels dn étalages maakt deze vergelij
kingen weer mogelijk.
De controleurs zijn steeds weer ver-
baasd over de geringe medewerking
van het publiek. Telkens blijkt, dat
men eerst de te hooge prijzen betaalt
en pas daarna bij de officieele instanties
gaat klagen.
Het optreden van de prijsbeheersching
geschiedt in de eerste plaats in het belang
van het publiek. Ook het nationale belang
is betrokken bij de handhaving van de
door de overheid vastgestelde prijzen.
Er werd in Den Haag niet alleen in
winkels en bedrijven, maar ook op straat
controle gehouden. Op de stations werden
3000 sigaretten, 116 pakjes Belgische shag,
j 500 eieren en kleine partijen spijsolie en
kaas in beslag genomen.
Waarschuwing aan
kippenlief hebbers
De politie verzoekt ons het volgende onder
de aandacht van onze lezers te brengen.
In verschillende nieuwsbladen verschijnen
advertenties, waarin kippen te koop worden
aangeboden door J. Terpstra, Hooglanden te
Utrecht, of door de hoenderfokkerij „de Oli
fant" te Breukelen. Alvorens op deze adver
tenties bestellingen te doen, wordt men aan
geraden zich in verbinding te stellen met het
bureau Recherche. Tolsteegbrug te Utrecht.
tonners is de grens op 30 mijl bepaald.
Jeeps mogen de 40 mijl en luxe militaire
voertuigen de 50 mijl niet overschrijden,
en motorrijders tenslotte mogen niet snel
ler dan 45 mijl rijden.
Een chauffeur, die deze maximum snel
heden overschrijdt, heeft rekening te hou
den met onaangename gevolgen. Immers,
de marechaussée maakt een rapport op,
dat toegezonden wordt aan den comman
dant van den betrokkene, die dezen dan
krijgstuchtelijk straft. In een ergerlijk ge
val kan zelfs het voertuig in beslag wor
den genomen.
Voorts beschikt de marechaussée over
een zeer opvoedend middel om een delin
quent van zijn snelheids-manie te genezen:
„Heeft u zoo'n verschrikkelijke haast?
Goed, dan wacht u maar een paar uurtjes,
dan kunt u weer verder". En de overtre
der is zoo goed niet, of hij moet wachten,
tot hij van de marechaussée weer toestem
ming krijgt om zijn reis te vervolgen.
Een staande patrouille controleert alle
papieren van den chauffeur, terwijl ook de
lading niet aan een onderzoek ontkomt.
Een veelvuldig voorkomend euvel, dat
voor de marechaussée als overtreding
geldt, is het medenemen van burgers in
militaire wagens. Onder geen beding mo
gen zich burgers in militire voertuigen be
vinden, tenzij dit voor den dienst 'noodza
kelijk is en zij in het bezit zijn van papie
ren, waaruit dit blijkt.
Luitenant-generaal mr. H. J. Kruis heeft
in het programma voor de Nederlandsche
strijdkrachten ter gelegenheid van de „Vei
lig verkeer-week" voor radio Hilversum
gezegd, dat hij met beide handen de ge
legenheid heeft aangegrepen om deze vei
lig verkeer-week ook van toepassing te
doen zijn op onze militaire weggebruikers.
Puntenwaardeering afhanke
lijk van den leeftijd
Het blijkt niet voldoende duidelijk te zijn,
dat het aantal textielpunten, noodig voor
den aankoop van onder- en bovenkleeding,
niet afhankelijk is van de maat van het klee-
dingstuk, doch uitsluitend van de soort tex-
tielkaart, welke in het bezit is van dengene
voor wie het kleedingstuk bestemd is. Bij de
uitreiking van de textielkaarten, benevens bij
de vaststelling der puntenwaardeering en het
aantal punten, dat per kaart is aangewezen,
werd destijds uitgegaan van den leeftijd per
1 Januari 1946.
Dit beteekent dat een jongen, die op 1 Ja
nuari 1946 den leeftijd van 15 jaar nog niet
had bereikt en dus in het bezit werd gesteld
van een textielkaart V.C (jongens 4-15 jaar)
voor een costuum ook al is dit een heeren-
maat slechts 35 punten verschuldigd is. Om
gekeerd moet een jongen van 16 jaar, in het
bezit van een kaart V.A. die nog een jongens-
costuum draagt, voor dit costuum 60 punten
afstaan.
IN DE WERELDPOLITIEK:
Engeland en Amerika, wakers over de
democratische vrijheden in de wereld, heb
ben bij de verrichting van hun taak heel
wat teleurstellingen te slikken. Afgezien
van de bijtende ironie waarmede men in
Oost-Europa over de „dollar democratie"
pleegt te spreken, worden er in denzelf
den hoek daden gesteld, die in beteekenis
ver boven die spottende woorden uitgaan,
en die niet kunnen worden afgedaan op
dezelfde wijze als de mondelinge disquali-
ficatie der Westersche democratische op
vattingen meestal wordt geïncasseerd: in
een gelaten zwijgen.
Er zijn sinds den wapenstilstand in
Europa 'reeds zooveel waarschuwende en
verwijtende nota's van West naar Oost ge
gaan, dat het eigenlijk paradoxaal is. te
spreken van een „ijzeren gordijn"Het
diplomatieke postverkeer is zelden zoo
druk geweest! De laatste nota, die Ameri
ka en Engeland naar de „streek achter
het gordijn" verzonden, was gericht aan
Roemenië en hield de onverbloemde con
stateering van een ernstig en laakbaar
feit in: De Roemeensche regeering zou de
verkiezingen voor het parlement reeds bij
voorbaat op ongeoorloofde wijze hebben
beïnvloed door politieke oppositiepartijen
te verhinderen, bijeenkomsten te houden
en de tegenstanders der communistische
regeeringspartij in het algemeen in een na-
deeliger verkiezingspositie te plaatsen. De
beschuldigende nota werd met het gebrui
kelijke trompetgeschal over „Britseh-Ame-
rikaansche inmenging" ontvangen en het
antwoord bevatte het eveneens gebruike
lijke tegenverwijt, dat de Roemeensche
souvereiniteit zich door deze vermaning
beleedigd achtte. Afgezien van dat argu
ment was er echter een merkwaardige en
niet van diplomatieke spitsvondigheid ge
speende manoeuvre in te onderkennen,
die een geamuseerden glimlach waard zou
zijn wanneer het niet ging om zeer ern
stige problemen.
De Roemenen verdedigden zich eenvou
dig door, naast de ontkenning der veron
derstelde wandaden, aldus te redeneeren:
De Amerikaansche en Engelsche regee
ringen beroepen zich bij hun aanmerkin
gen op de democratische rechten der men-
schen, zooals die in afspraken tusschen de
groote geallieerden zijn vastgelegd. Deze
afspraken zijn echter niet getroffen door
Amerika en Engeland alleen; wanneer er
dus aanmerkingen op beweerde inbreuken
op deze afspraken moeten worden ge
maakt, kunnen deze alleen ter harte wor
den genomen als ze gemaakt worden door
alle mogendheden, die de afspraken on
derteekenden. De onderhavige nota is
slechts afkomstig van twee der mogend
heden en heeft dientengevolge geen recht
op erkenning.
Dat een is gewiekst antwoord ge
wiekst en tegelijk veelbeteekenend. Want
hier wordt, weliswaar in bedekte termen
doch goed verstaanbaar, gewezen op het
feit, dat de Roemeensche regeering tewerk
gaat volgens Russische inzichten en alleen
op aanmerkingen van de Sovjet-Unie
wenscht te reageeren.
Wat haar geraden zal zijn Russische
nota's plegen nl. zeer gehoorzaam ter harte
te worden genomen door de naties, die
onder den rook van Moskou liggen en
wel uit de simpele overweging, dat voor-
Ticeeduizend bergplaatsen
voor den landbouw
Sinds de bevrijding zijn, ter vervanging
van de duizenden, door den oorlog ver
nielde boerderijen, ongeveer 500 nood-
boerderijen gebouwd.
Ook zijn ongeveer 4500 noodstallen op
gericht, en men is nog hard bezig een
groot aantal noodstallen op korten ter
mijn op te trekken met behulp van pak
ken geperst stroo.
Om in het tekort aan bergruimte voor
landbouwwerktuigen, te voorzien, heeft
de regeering uit Engelsche dumps in
België 1500 munitie-bergplaatsen van
gegolfde ijzeren platen, 500 nissenhut-
ten en 'n aantal „romney"hutten aange
kocht. De nissenhutten zijn vorige week
te Rotterdam aangekomen.
Politieke delinquenten
bij Ministeries
De Minister beantwoordt vragen
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Koenen betreffende het aangekondigde
ontslag van ongeveer 50.000 ambtenaren
en de tewerkstelling van politieke delin
quenten op rijksbureaux .heeft de mi
nister-president geantwoord, dat van re-
geeringszijde alles wordt gedaan om, zon
der het dienstbelang te schaden, de belan
gen van de betrokkenen, in het bijzonder
van degenen, die een relatief langen dienst
tijd hebben, te dienen. De miriister heeft
de overtuiging, dat de verplaatsing der
vrijgekomen arbeidskrachten naar het vrije
bedrijf zonder moeite verloopt en ontkent,
dat de werkgevers op deze krachten een
loondruk uitoefenen.
Er zijn inderdaad, in verband met de
schaarschte aan vrouwelijke typisten, op
het oogenblik bij of voor het ministerie
voor openbare werken en wederopbouw
(departement en rijksgebouwendienst), als
ook bij of voor het ministerie van econo
mische zaken (rijksbureaux voor metalen,
chemische producten en keramiek), enkele
tientallen politieke delinquenten als zoo
danig werkzaam. Zij verrichten die werk
zaamheden steeds onder controle, hetzij op
de bureaux, hetzij in de kampen en/of ge
vangenissen. In geen geval naar van
zelf spreekt dragen die werkzaamheden
een vertrouwelijk karakter. De vastgestelde
belooningen vertoonen in verband met de
varieerende omstandigheden geringe schom
melingen, doch geen opvallende afwijkin
gen.
De bril
van
Sultan Sar
99. „Die beer is niet minder wonder
lijk dan mijn bril'zei Sultan Sar, „ik
ben maar blij dat ik mijn kleedje heb
qestuurd om deze deskundigen te ha
len". Inmiddels had de Siraar, zij het
met tegenzin, het bosch al op eenige
plaatsen in brand gestoken. Er woed
den nu twee branden op het eiland. De
Sultan en zijn vrienden bevonden zich
tusschen de twee vuren in. Maar door
de droogte van den grond grepen de
vlammen snel om zich heen en in een
oogwenk stond het lichte hout in vlam
men. Wanneer ze de plekken, waar
zware boomen stonden, vermeden,
konden onze vrienden rustig achter hun
eigen vuur aanloopen, gevolgd door een
tweede vlammenzee. Die zou echter
niet verder kunnen komen dan tot de
hoogte waar de Sirdar het bosch in
brand had gestoken. Het leven van onze
vrienden was dus gered. „Het gaat
sneller dan ik dacht", brulde één van
Joessoef's volgelingen, „de beren zullen
wel gauw verschijnen". En de boos
doeners legden hun geweren al aan.
komen beter is dan genezen, waarbij „ge
nezing" een pijnlijk proces beteekent.
Intusschen is gebleken, dat de Engelsche
en Amerikaansche opvattingen over hun
taak als wakers der democratie ruimte la
ten voor bepaalde concessies, die conse
quent volgen uit de letterlijke beteekenis
van het woord „democratie". In Grieken
land Hebben zij den premier openlijk aan
gespoord, de 1 i n k s c h e oppositie in
de regeering op te nemen, opdat onrust
worde vermeden. Dit gebaar steekt gunstig
af bij de onverzettelijkheid, waarmede in
het Oosten de alleen-heerschappij der com
munistische groepen wordt geforceerd, en
bevordert in niet geringe mate het ver
trouwen in de „wakers", al zijn zij dan
ook maar met tweeën!
Intusschen blijkt de ~<?rieksche premier
het vermaan nog niet ter harte te hebben
genomen, want hij heeft een uitsluitend
rechtsche regeering gevormd waardoor
wordt aangetoond dat hij in ieder geval
vrij is gebleven in zijn besluiten, al is het
twijfelachtig of hij niet verstandiger had
gedaan, eveneens het „voorkomen" te kie
zen voor het „genezen".
J. L.
Groentewinkel
scheen niet „geluiddicht"
Winkeliers vrou w vrij gesp roken
In Augustus van het jaar 1943 moest de
Haarlemsche N.S.B.-slager, De G., voor zijn
vrouw een bqodschap doen in een groente
winkel. Met eenTekere mevrouw v. d. V was
hij de eenige klant. Toen bleek, dat de groen
te, zooals gewoonlijk, uitverkocht was, zou
mevrouw v. d. V. gezegd hebben: „Die Moffen
halen ook alles weg Dat deze uitlating niet
binnen de muren van den groentewinkel is
gebleven, bleek eenige dagen later, toen de
S. D. de dame kwam arresteeren. Haar echt
genoot verdacht %en slager De G. en diens
vrouw van verraad en bedreigde hen met een
gevoelige afrekening. De slager verschool
zich achter zijn vrouw volgens de getuigen
verklaring van den echtgenoot van mevrouw
v. d. V. voor het Amsterdamsche Bijzondere
Hof van Dinsdag zeggende dat zij de anti-
Duitsche loslippigheid van de dame in kwestie
aan den S. D. had overgebriefd. De slagers
vrouw stond Dinsdag terzake van dit verraad
terecht. Zij ontkende het ten laste gelegde
echter hardnekkig en ook haar man, die zich
in plaats van in de getuigenbank op de pu
blieke tribune bleek te bevinden, zeide thans,
dat noch zijn vrouw, noch hijzelf iets met deze
zaak te maken hadden In zijn requisitoir
wees de procureur-fiscaal, mr. B. J. Besier,
op de zwakke verklaringen van de getuigen
en hij kwam tot de conclusie, dat de echtge-
noote van den slager, bij gebrek aan bewijs
moest worden vrijgesproken. Na raadkamer
deed het Hof direct uitspraak conform den
eisch en gelastte de onmiddellijke invrijheids-
stelling van de verdachte.
HILVERSUM I, 301.5 M.
18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws. 17.15 Gramo-
foon. 17.30 Ned. Volksherstel. 17.35 Jan Vogel en
zijn accordeonorkest. 18.15 Gramofoon. 18.30 Ned.
Binnenlandsche strijdkrachten. 19.00 Carlo Buti.
19.20 De student en het democratisch-secialisme.
19.30 De groei van de kerk door de eeuwen. 20 08
Dingen van den dag. 20.20 The Ramblers. 20.50
Hoorspel „Retour derde klas". 21.20 Orgelspel
Johan Jong 21.35 „The new style singers". 2Ï.55
Radio Phtlharmonisch orkest. 22.30 Heropvoeding
der mensche. 22.15 „Op vluegelen v. muziek" met
Jean Antonietti, piano. 23.25 Dansmuziek, gram.
HILVERSUM II, 415.5 M.
19.00. 20.00 en 22.00 uur. Nieuws. 17.30 Carillon-
bespeling te Sneek. 17.45 Het rijk over zee. 18.00
Marinierskapel. 19.30 Engelsche les. 20.05 Dank
dienst voor het gewas (Gereformeerde Kerk te
Rotterdam). 21.30 Orgelconcert. 22.30 Max Zimo-
long. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Zangrecital
door Mea Naberman. 23.30 Yehudi Menuhin,
viool.
Herdenking van de dooden
uit den oorlog
Sind% 1918 zijn klaprozen in Engeland het
symbool van eerbetoon aan de gevallenen in
den eerstén oorlog. Het denkbeeld is van den
Schotschen dichter John MacCrea. die de
klaprozen heeft bezongen, die tusschen de
kruisen op de kerkhoven in Vlaanderen bloei
den. Het heeft zeer snel ingang gevonden en
iedere Engelschman noemt thans 11 November
„poppyday".
In ons land is thans een actie gaande om
ook hier den elfden November tot „klaprozen-
dag" te maken, den dag van de oorlogsgraven,
waarop de gevallenen uit. ons midden en van
onze bondgenooten worden geëerd.
Er liggen 40.000 geallieerde soldaten in ons
land begraven: Amerikanen, Engelschen. Ca.
nadeezen, Franschen, Polen en Joegoslaven.
Van deze graven zijn er thans 30.000 geadop
teerd door Nederlandsche families Er zijn
zeer vele aanvragen voor de overige 10."
maar die moeten eerst nog geïdentificeerd
worden.
De graven worden gefotografeerd en de
foto's worden, samen met afbeeldingen van
de omgeving naar de familieleden in het bui-
tenland gezonden. Het ligt in de bedoeling
van het „Nederlandsch Oorlogsgravencomité"
ook een briefwisseling tusschen de Neder
landsche families, die een graf hebben ge
adopteerd, en de buitenlandsche families van
de gevallenen te bevorderen. Voor degenen,
die geen vreemde taal machtig zijn, is het
comité bereid de brieven te vertalen.
Op Zondag 10 November, den dag vóór „pop
pyday", zullen op alle graven van gevallenen
in den laatsten oorlog, Nederlanders zoowel
als geallieerden, bloemen worden gelegd, die
bijeen zijn gebracht door de bevolking. Er zal
naar gestreefd worden, dat de inzameling van
deze bloemen plaatselijk wordt georganiseerd.
Op verschillende kerkhoven zullen dien dag
herdenkingsdiensten worden gehouden.
Verder zal men door den verkoopkan klap.
rozen geld bijeen brengen, dat onder meer be.
steed wordt om niet kapitaalkrachtige familie,
leden van in Nederland begraven geallieerde
militairen, die de graven van hun dooden wil.
len bezoeken, financieel tegemoet te komen.
Om deze actie te stimuleeren, zal generaal H.
G. Winkelman op 10 November over de radio
in het programma der Nederlandsche strijd
krachten enkele woorden over „poppyday"
spreken.
Het aantal vossen in Engeland is gedurende
den oorlog zoodanig toegenomen, dat er eer
speciale brigade is aangewezen voor de bestrij
ding van dè vossenplaag Zij treedt tevens op
tegen eekhoorns, ratten, wespen houtduiven.
Nederlandsch voetbalelftal
vliegt naar Huddersfield
Het Nederlandsch elftal zal op Maandag 2J
November per vliegtuig naar Engeland reizen.
De terugreis geschiedt eveneens door de lucht,
op Vrijdagochtend na den wedstrijd.
Gymnastiekvereeniging „Bato"
De jaarlijksche onderlinge wedstrijden, wa
van de gymnastiekvereeniging BATO 1
eerste deel verwerkte, hadden een vlot verloop.
Bij de jongens behaalde Cees de Wolf den
eersten, Piet van Amstel den l weeden en Bob
Vooistra den derden prijs met respectievelijk
44'i, 4m. 41 punten.
De resultaten bij de meisjes waren: 1. Jopie
Hogerweij 42'i punt, 2. Corrie Jansen 42 pnt. en
3. Nieske de Vries 41 punten.
Oudste meisjes: 1. Rietje van der Hurk
Annie Castens beide 44'.pnt; 2. Suze Deen 4!
pnt.; 3. Willy Rozenhart 40 punten.
De wedstrijden voor dames en heeren zijn
der vastgesteld op Zondag 17 November in
gebouw aan de Badhuisstraat.
Herkuleijiis slaagde niet
In Ostende heeft Hans Herkuleijns getracht
wereldrecords te verbeteren, echter zonder
succes. Over de één kilometer me; stilstaanden
start deed hij 29.15 seconde (gemiddelde 123,499
km.) en over de één mijl met stilstaanden start
42.26 seconde. De wereldrecords voor deze klas
(1150 c.c.) staan op naam van den Engelschman
Appleton met resp. 132,100 km. en 146,900 kra.
per uur.
Haarlemsche zaken voor Bijzonder Hof*
Onder presidium van mr. J. M. Vught heeft
het Bijzondere Gerechtshof te Amsterdam een
groot gedeelte van den Dinsdag doorgebracht
met de zaken tegen R. de V.S. en haar zoon
J W. de V., beiden uit Haarlem. De moeder
was ten laste gelegd, dat zij in 1943 en '44 den
zoogenaamden „Inlichtingendienst", en met
name het beruchte lid Fake Krist, voor hem
waardevolle, tips heeft verstrekt. Voorts ver
meldde de tenlastelegging dat zij meermalen
brieven voor politieke gevangenen, die in het
Haarlemsche politiebureau zaten opgesloten,
aan N.S.B.-agenten heeft afgegeven.
Verdachte ontkende. Uit het getuigenver
hoor bleek, dat verdachte, die bij de Haar
lemsche illegaliteit als „gevaarlijk" was ge
brandmerkt, in den zomer van 1944 werd ge
schaduwd door Hannie Schaft en Truus Over
steegen. Deze laatste vertelde als getuige,
dat verdachte meermalen door de meisjes ge
volgd i^op haar weg naar het bureau van den
Inlichtingendienst en dat zij zelfs gezien is in
de kamer van Krist. Verdachte antwoordde
op een vraag van den president, wat ze in dat
hol van den leeuw moest doen, dat zij ten
gunste van haar gearresteerden zoon en later
van haar gevorderde radio bij Krist op bezoek
kwam.
De 23-jarige secretaresse, mej. G. E uit
Den Haag, die haar gearresteerden patroon
briefjes wilde doen toekomen, toen ook hij in
de Smedestraat was opgeborgen, vertrouwde
het binnensmokkelen hiervan aan verdachte
toe. Uit haar verklaringen bleek, dat haar
vrienden en kennissen haar zelf verdacht
hebben van het onderscheppen dezer briefjes
omdat personen, waarover zij en verdachte
samen hadden gesproken, enkele dagen later
in Duitsche gevangenschap terecht kwamen.
Ook de pensionhoudster van Krist, de 43-
jarige A. M K., legde voor verdachte bezwa
rende verklaringen af. Zij vertelde van het
herhaalde bezoek, dat haar commensaal aan
mevrouw De V.S (Krist noemde haar kort
weg mevrouw Es) bracht. Krist zou verder
zich meermalen hebben uitgelaten tegenover
zijn hospita in den zin van: „Ik heb die tip
van mevrouw Esen „Ik moet nog
even naar mijn tipgeefster
Toen verdachte's zoon na een maand vrij
kwam en bij zijn vrijlating beloofde, den S.D
te zullen „helpen", zijn de telefoontjes van
verdachte met het hoofdkantoor van den S.D
in Den Haag veelvuldig geworden, hetgeen
mr. Van Vught staafde, door een stapel tele
foonbriefjes over te leggen
Wijzende op het belang van deze zaak wilde
de procureur-fiscaal, mr. B. J Besier inf zijn
requisitoir de twee mogelijkheden, die zich
voordoen, naar voren brengen. Of verdachte
is iemand, die ten onrechte wordt vastgehou
den óf zij is een regelrechte spionne voor
den S.D geweest. Hij achtte het onderzoek
van den voormaligen Haarlemschen P.O.D.
niet volledig en zou het op prijs stellen, in
dien het Hof de zaak naar de instructie terug
verwees. Ook mr. O. H van 'Wijk. de ver
dediger, stipte de onvolledigheid van het
voor-onderzoek aan en hij meende, dat alle
objectiviteit verloren is gegaan. Het Hof
achtte tenslotte het onderzoek eveneens on
voldoende en wees de zaak terug naar de
instructie. De president deelde mede, niet te
kunnen ingaan op het verzoek van den ver
dediger om den procureur-fiscaal te advisee-
ren, verdachte vrij te laten.
Arrestatiebewijzen en „arbeidsinzet'
Min of meer samenhangend met deze zaak
was de behandeling van de aanklacht tegen
den 24-jarigen Haarlemschen kantoorbediende
J. W. de V., een zoon van verdachte R. de V.—
S. Hij zou, volgens de tenlastelegging in 1943
en '44 als ambtenaar van het Gewestelijk Ar
beidsbureau in Haarlem zoogenaamde arres
tatiebewijzen hebben uitgeschreven; deze
werden doorgegeven aan de beurspolitie, die
er mee naar de, voor den „arbeidsinzet" te
arresteeren jongelui ging. Vervolgens
hem ten laste gelegd, dat hij de dienstbode
van zijn moeder, tegen welk meisje hij een
wrok koesterde, voor Duitschland had opge
geven. Gelukkig is het zoover nooit gekomen,
want ze werd tewerk gesteld in een Bever-
wijksche conservenfabriek.
Daar verdachte ook illegaal werk deed op
het Arbeidsbureau, was hij in de gelegenheid,
sommige jonge menschen van stempels op hun
„Ausweis" te voorzien. Dit liep spaak, zoodat
werd omgezien naar een ander middel. Een
zekere v d. W wist aan valsche „Ausweisen"
te komen; verdachte zou dan voor een stem
pel zorgen. Door onvoorzichtige uitlatingen
van verdachte zelf lekte het geval echter uit
en werd hij gearresteerd.
Volgens zijn zeggen zou hij tijdens het
verhoor aan het Nassauplein niet direct den
naam van v d. W. genoemd hebben, maar
eerst na groote pressie van Krist. Later noem
de hij ook andere namen, zoodat er eenige
arrestaties volgden.
Volgens een inmiddels gedetineerden politie
man. die eertijds het verhoor bij Krist had
meegemaakt, was verdachte gaan praten op
aandrang van zijn moeder. Verdachte zei ver
der nog, dat hij bij zijn vrijlating had moeten
beloven, dat hij den S.D zou bijstaan.
Voorts bleek uit het verhoor, dat de ver
dachte in den zomer van 1914 den jeugdigen
J., die bij hem kwam om valsche „Ausweise"
te laten stempelen, in handen van Krist had
gespeeld, naar zijn zeggen onder sterken
drang van Krist. Deze J had echter weten te
ontsnappen met den stoel waarop hij was
vastgebonden.
Overeenkomst met >,Vrij
Nedcrland"-zaak.
De procureur-fiscaal ontdekte eenige over
eenkomst met de. verleden week behandelde,
Haarlemsche Vrij Nederland-zaak. Al was De
V. niet in den beginne fout, hij heeft met zijn
verkeerde handelingen al zijn goede daden
weten weg te vagen. Mr. B. j. Besier conclu
deerde, dat de feiten den verdachte zwaar
moeten worden aangerekend. Hij zag in De V.
een figuur, die van ftvee wallen wilde eten
en eischte 5 jaar met aftrek Mr O. H. van
Wijk, die ook dezen verdachte verdedigde,
zag de hoofdzaak van het falen van zijn cliënt
in een karakterfout en 'n milieu-kwestie. Een
zwak karakter is volgens hem naar den ver
keerden kant uitgeslagen. PI.wees er op, dat de
namen, die verdachte bij den Inlichtingen
dienst noemde, daar reeds lang bekend waren
en dat het „doorslaan" geen misdaad, maar
slechts een vergeeflijke zwakheid mag heeten.
Mr. Van Wijk drong aan op de uiterste cle
mentie.
