Haarlems Dagblad
Tito's compromis geweigerd
Stemmingsbeeld
Italianen wijzen ruil van Gorizia
tegen Triëst af
Molotof bij Truman
Amerikaansch veto-voorstel
Het rijk zegt hulp toe
in tekorten der gemeenten
Geen nationalisatie
van de luchtvaart
Nederlandsche Staatsschuld bedraagt
thans 22.1 milliard
De Franschen zijn stemmingsmoe
«5* fW
Truman blijft op zijn post
61e Jaargang No. 18478
Bureaux: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825, Redactie 10600, Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Vrijdag 8 November 1946
Verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent; per
kwartaal ƒ4,Postgiro 273107 - Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
r>E Franschen gaan hun Zondag weer be-
steden aan een verkiezing. Voor de
zesde maal in dertien maanden tijds zullen
zij ter landelijke stembus trekken. Zij zijn
de meest stemmende kiezers geworden. In
theorie zal dit de laatste stembusstrijd in
de reeks zijn en moet het jaren duren eer
zij opnieuw tenminste voor een lande
lijke beslissing worden opgeroepen.
Maar de practijk zou wel eens anders kun
nen uitwerken. Eenmaal stemmende in dit
tempo komt men niet zoo licht aan een
eind.
Er is nu een aangenomen Grondwet in
Frankrijk. Het is dus zoover, dat de 619
afgevaardigden gekozen kunnen worden,
die de Kamer van Afgevaardigden (Cham-
bre des Députés) der Vierde Republiek
moeten vormen. Maar op den achtergrond
staat Frankrijks groote man, generaal
Charles de Gaulle, die zijn zegen niet heeft
willen geven op het compromis, dat Nieuwe
Grondwet heet. Vandaar dat verscheidene
partijen, zelfs alle partijen die rechts van
de socialisten staan, voor de kiezers ver
schijnen met een program tot herziening
van de pas aangenomen Grondwet. Natuur
lijk opent een dergelijke staat van zaken
vooruitzichten op Kamerontbindingen in
de toekomst.
Het stemmingsbeeld heeft zich intus-
schen weer eens gewijzigd. Er was, in die
dertien stemmingsmaanden, een tijd waar
in de communisten hoog genoteerd stonden.
Ei- volgde een periode, waarin de M.R.P.
(dë Katholieke volksbeweging, waartoe
Bidault behoort) aan bod kwam. Op het
oogenblik is zij nog de sterkste partij in het
aftredende voorloopige parlement. Maar
nu voorspellen waarnemers van den toe
stand, dat evenals verleden jaar de com
munisten weer de meeste zetels zullen be
halen en hun vooruitgang boeken ten koste
van de socialisten. Die loopen het gevaar,
ook naar rechts stemmen te verspelen, om
dat men hen te zeer verbonden met de
communisten acht. Zij verkeeren dus, als
de middengroep der drie groote partijen,
in het gedrang en krijgen de verwijten van
weerszijden te slikken, hetgeen vooral in
bewogen tijd het onbenijdbaar lot des mid
denmans pleegt te zijn.
Dat het Fransche stemmingsbeeld ge
prikkeld is blijkt duidelijk. Men bericht,
dat de kiezers vermoeid zijn van het vele
stemmen. Dat moet u niet letterlijk zoo
opvatten. Het is niet erg vermoeiend, in
dertien maanden tijds zesmaal heen en
weer te wandelen naar een stemlokaal. Als
men het vergelijkt met pogingen, om een
pas-met-visum voor een buitenlandsche
reis te bemachtigen, om maar te zwijgen
van velerlei moeilijker ondernemingen op
het bureaucratisch tournooiveld, is het een
lichte opgaaf. Maar met die zes stembus
gangen zijn evenveel verkiezingscampag
nes gepaard gegaan. De Fransche kiezer
moet verdoofd en eenigszins afgestompt
zijn door het rumoer en de pogingen, om
hem te beïnvloeden. Erger is dat hij er
sceptisch bij geworden moet zijn. Het ge
voel van onbehagen, dat in West-Europa
leeft, het gevoel dat grooter politiek ver-
eischt wordt en dat Europa op den ach
tergrond is gedrongen zonder dat plannen
worden ontwikkeld, om het weer naar vo
ren te brengen, moet er door zijn versterkt.
Wat Ortega indertijd zeide: „de Europeaan
weet niet meer wat hij met zijn parlemen
ten beginnen moet; hij voelt dat grooter
beleid vereischt wordt dan hun taak ver
tegenwoordigt", doet zich ongetwijfeld ook
in Frankrijk gelden. Hij zou met meer
animo en bereidwilligheid gaan stemmen
als hij wist dat de groote problemen, van
welker oplossing het lot van Europa af--
hangt, aan de orde zouden worden gesteld
en dat zijn parlement althans tot die op
lossing zou kunnen bijdragen. Want onder
de oppervlakte der politieke gebeurtenis
sen leven grooter gedachten en wenschen,
dan in dezen tijd aan den dag treden. Het
is een kwestie van tijd; zij zullen naar bo
ven komen en zich doen gelden.
De opkomst van de Fransche kiezers zal
Zondag wel niet best zijn. Het lijkt een
zonderlinge gewoonte, den rustdag voor
verkiezingen te bestemmen. Principiëele
bezwaren ertegen zullen weinig Franschen
hebben. Maar als men de vermoeiende
week achter den rug heeft, die ook in
dezen tijd veler ervaring pleegt te zijn,
wil men gaarne de rus' de bezinning, de
stilte van den Zondag beleven. In plaats
daarvan wordt men op het opgewonden
gedoe en de lawaaiigheid van verkiezingen
onthaald. Velen zullen niet de richting van
hun stembureau inslaan, maar de tegen
overgestelde koers zoeken en de steden ver
laten om zich in de vrije natuur te ver
meien, die vrediger stemmingsbeeld op
roept. De afwezigen waren bijzonder talrijk
bij de jongste volksstemming over de
grondwet. Het zal een zware taak voor
de gangmakers der politieke partijen zijn,
te beletten dat het percentage wegblijvers
ditmaal nog aanmerkelijk stijgt.
Zal op plichtsgetrouwe kiezers de uit
slag der Amerikaansche verkiezingen, die
een verschuiving naar rechts beteekent,
eenigen invloed doen gelden? De kans
schijnt niet uitgesloten. R. P.
Nationalisatie der
Nederlandsche Bank
De minister van Financiën heeft mede
gedeeld dat een wetsontwerp wordt voor
bereid, strekkende tot nationalisatie van
de Nederlandsche Bank. De commissie,
welke den minister omtrent de daarbij
noodzakelijke wijzigingen in het statuut
der bank zal adviseeren, heeft haar werk
zaamheden bijna voltooid, zoodat indiening
van het wetsontwerp binnen eenigen tijd
kan worden tegemoet gezien.
In voorbereiding is een Wetsontwerp,
dat de strekking heeft een wettelijke re
geling tot stand te brengen inzake het toe
zicht op het kapitaalverkeer. Beoogd wordt
een zekere controle op dat deel van de be
drijf spolitiek der banken, dat gericht is op
het verstrekken van credieten van zekeren
omvang of bemiddeling te verleenen bij
het opnemen van kapitaal door uitgifte van
effecten.
Met St. Nicolaas en Kerstmis
geen verlichte etalages
De Haarlemsche Middenstandscentrale heeft
zich gewend tot het Rljkskolenbureau met ver
zoek binnen het raam van den toegewezen
stroom, toestemming- te geven tot het verlich
ten van de winkel-étalages, in verband met St.
Nicolaas en de Kerstdagen, van 28 November tot
5 December en van 15 December tot 31 December.
Het kolenbureau heeft hierop geantwoord, dat
het tot zijn spijt niet aan het verzoek kan vol
doen, daar de kolenpositie zulks nog niet toe
laat en de uiterste zuinigheid in het gebruik van
electridtelt geboden blijft.
De Italiaansche communistische leider Palmiro Togliatti heeft, na zijn terugkeer
van een onofficieel bezoek aan Belgrado, aan het blad der Italiaansche communisten,
Unita, verklaard dat maarschalk Tito bereid is Triëst aan Italië af te staan in ruil
voor Gorizia. De eenige voorwaarde, die Tito stelde, was dat Triëst een autonome
status van üemocratischen aard zou krijgen, zoodat de bevolking haar stad zelf
kan rcgeeren in overeenstemming met de democratische principes, aldus Togliatti.
Naar officieel wordt gemeld, heeft de
Italiaansche ministerraad het door maar
schalk Tito aan Togliatti gedane aanbod
om Wriëst tegen Gorizia te ruilen, catego
risch van de hand gewezen.
In het regeeringscommuniqué wordt
gezegd:
„De Italiaansche regeering kan een af
stand aan Joegoslavië van Gorizia, dat een
integreerend deel van het Italiaansche
grondgebied vormt en als zoodanig una
niem door de vier ministers van buiten
landsche zaken is erkend, niet in over
weging nemen".
In het regeeringscommuniqué wordt nog
gezegd, dat de minister van buitenland
sche zaken, Pietro Nenni, een langdurig en
gedetailleerd rapport heeft uitgebracht aan
den raad der ministers, in verband met
Nenni's onderhoud met Togliatti, nadat
deze communistische leider was terug
gekeerd uit Belgrado.
Byrnes is particuliere besprekingen be
gonnen met Joegoslavië teneinde te pro-
beeren een compromis over de kwestie-
Triëst te bereiken.
Staking bij wederopbouw
op Walcheren
Bij den wederopbouw op Walcheren is een
staking uitgebroken. De staking is een ge
volg van de verleden week afgekondigde
nieuwe reisregeling en den korteren winter-
werktijd.
Reeds verleden week keerden ongeveer 200
arbeiders uit Noord- en Zuidholland niet naar
Zeeland terug van hun wekelijksch verlof,
omdat zij geen genoegen wenschten te nemen
met vertrek naar hun woonplaats op Zater
dagmorgen in plaats van op Vrijdagmorgen,
hoewel hun Leisuren worden doorbetaald.
Zoowel in Middelburg als Vlissingen de
monstreerden honderden arbeiders yoor de
bureaux van den wederopbouw. Tot inciden
ten kwam het nergens. Het N.V.V., het R-K.
en het Christelijk Vakverbond hebben de ar
beiders aangeraden den arbeid te hervatten
teneinde financieele nadeelen te vermijden.
gistermiddag gehouden vergadering
hebben de stakers besloten, heden weer aan
het werk te gaan. In een telegram aan mi
nister Ringers is geprotesteerd tegen de win-
terregeling, welke volgens het oordeel der
arbeiders loonsverlaging en het vervallen
van den vrijen Zaterdagmiddag beteekent.
Den minister is verzocht Dinsdag een depu
tatie van de arbeiders te ontvangen.
Stroomverbruik thans gelijk
aan dat van 1938
Het electriciteitsverbruik in Nederland be
draagt thans 100 pCt. van dat in het basis
jaar 1938. Er zou dan ook kunnen worden over
gegaan tot opheffing der rantsoeneering, in
dien er voldoende kolen en gas voor verwar
mingsdoeleinden beschikbaar zouden zijn.
Bij opheffing van de stroomrantsoeneering
zouden zeer velen electriciteit voor verwar
ming gaan gebruiken, waardoor het verbruik
enorm zou stijgen. De kolenpositie laat dit
echter niet toe.
Tabak van beroeps-telers
is thans bonvrij
Tabaksproducten vervaardigd uit door be
roepstelers gewonnen tabak mogen thans zon
der bon worden gekocht en verkocht. Het
Rijksbureau voor Tabak zal een verbod uit
vaardigen deze inheemsche tabak te vermen
gen met de door haar aan de fabrikanten toe
gewezen importtabak, bestemd voor de ver
werking tot rookartikelen voor de distributie
De aandacht wordt er op gevestigd, dat het
bovenstaande slechts geldt voor de inheem
sche tabak en de daaruit vervaardigde pro
ducten, afkomstig van oogst 1946 en volgende
jaren.
Voor de amateurstabak blijven de bestaan
de bepalingen van kracht.
Belangen van steden en
omliggende gemeenten
De minister van Binnenlandsche Zaken acht
het, ook om de behoefte aan grenswijziging
zooveel mogelijk te beperken, wenschelijk
een oplossing te zoeken voor de vraagstukken,
voortvloeiende uit de nabuurschap va., de
groote stedelijke gemeenten en de in de on
middellijke nabijheid liggende kleinere ge
meenten. Hij heeft daarom ingesteld een com
missie, welke tot taak zal hebben op korten
termijn te adviseeren omtrent de wijze, waar
op zal moeten worden voorzien in belangen,
welke gemeenschappelijk zijn voor de groote
stedelijke gemeenten en de in haar onmiddel
lijke omgeving liggende kleinere gemeenten
Voorzitter van deze commissie is prof. mr.
A. Koelma, burgemeester van Alkmaar: mr.
M. A. Stufkens, griffier der staten van Noord
holland maakt als lid deel uit van deze com
missie.
Prins Bernliard leidt
de N.I.W.I.N.-actie
De minister-president dr. L. J. M. Beel.
heeft gisteren in Den Haag Prins Bernhard
als voorzitter van het comité „Nationale in
spanning Welzijnsverzorging Indië" (NI.WI.
N.) geïnstalleerd en ir. P. F. S. Otten als
tweede voorzitter.
Gerechtelijk onderzoek
tegen jhr. De Geer
In de memorie van antwoord op het
voorloopig verslag der Tweede Kamer
over het algemeen regeeringsbeleid deelt
de regeering mede, dat een gerechtelijk
onderzoek gaande is naar de gedragingen
van den eersten minister-president der
Londensche regeering, jhr. mr. De Geer.
Zoodra dit onderzoek afgeloopen is, zal
de regeering nadere mededeelingen aan de
Kamer verstrekken. Dan kan worden over
wogen of de wet inzake de zuivering der
Nederlandsche ridderorden ten aanzien
De Sovjet-minister van Buitenlandsche
Zaken, Molotof, heeft Donderdag in het Witte
Huis gedurende tien minuten een bezoek aan
president Truman gebracht. Het eenige com
mentaar van Molotof na het bezoek was: „Ik
had een goed onderhoud met den president."
Charles Ross, president Truman's perssecre
taris, verklaarde later, dat er geen politieke
aangelegenheden werden besproken, maar dat
het onderhoud zuiver informeel was.
Van gezaghebbende zijde te New York
wordt medegedeeld, dat <^e V. S. een con
creet voorstel zullen doen om het recht
van veto der groote mogendheden te be
perken, wanneer deze kwestie door de po
litieke commissie, mogelijk Zaterdag, zal
worden behandeld.
Men meent te weten, dat het voorstel de
volgende punten bevat;
De Veiligheidsraad zal trachten een
In een memorie van antwoord der re
geering op het afdeelingsverslag der Twee
de Kamer over de regeeringsnota wordt
gezegd: Werd de toestand der gemeente-
financiën bij een vroegere gelegenheid de
plorabel genoemd, ook thans is deze nog
niet rooskleurig. Doordat thans alom een
belangrijke verlevendiging in de gemeente
lijke activiteit is ingetreden en allerlei
dringende voorzieningen dienen te wor
den getroffen, die gedurende den bezet
tingstijd noodgedwongen moesten blijven
rusten, vertoont het uitgavenpeil der ge
meenten in het algemeen nog steeds nei
ging tot stijgen. De inkomensvermeerde
ring, die eveneens kan worden verwacht,
kan eerst later tot uitdrukking komen.
De nog steeds bestaande achterstand in
de gemeentelijke financieele administratie
maakt het moeilijk om concrete cijfers over
te leggen omtrent de huidige situatie. Des-
Ondanks heeft de regeering den indruk,
dat de begrootingstekorten der gemeenten
over 1946 nog weinig zijn verminderd ten
opzichte van de vorige jaren. Van regee-
ringswege wordt evenwel zoo krachtig
mogelijk aandrang uitgeoefend, dat de ge
meentelijke uitgaven zich beperken tot
wat strikt verantwoord is.
In afwachting van de komende herzie
ning der financieele verhouding tusschen
rijk en gemeenten is de regeering voorne
mens den gemeenten de behulpzame hand
te bieden bij het overbruggen der tekorten.
De Spaansche Coupe-Degrelle
De Spaansche regeering heeft een uit
vier punten bestaande nota aan België ge
zonden, waarin gezegd wordt dat men weet
duidelijker definitie te vinden ten aanzien naar weIk jand de rexistenleider Leon
van de vraag over welke geschillen het Degrelle gevlucht is, doch dat men niet
veto kap worden uitgesproken. weet waar hij zich momenteel bevindt, al-
2. De groote vijf moeten overeenkomen, dus kringen die nauwe betrekkingen met
dat een negatieve stem of onthouding niet 0ffjcieele instanties onderhouden, meldt
noodzakelijk als een veto wordt beschouwd. jjn press_
3. De groote vijf moeten mogelijke amen
dementen op het reglement van den Vei
ligheidsraad opstellen.
De voltallige vergadering der algemeene
vergadering der U.N.O. welke vandaag zou
worden gehouden, is tot Zaterdag 17.00 uur
Nederlandschen tijd uitgesteld.
Kinderen van Flora
voor Britsche mijnwerkers
Lord Citrine, de Britsche president van hei
Wereld-Vakverbond, heeft dezer dagen de
eerste bloembollen geplant de eerste van het
geschenk van het Nederlandsche Bloembollen
Comité aan de Britsche mijnwerkers.
De plechtigheid geschiedde te Chislet. niet vei
van Canterbury (Kent), daar had zich op het
ontspanningsterrein van de zich daar bevinden
de kolenmijn een groot gezelschap verzameld.
Aanwezig waren o.m. de heeren B. D. Rijnveid
uit Hiilegom, voorzitter van het bloembollen
comité en W. Roozen, lid van dit comité, ver
tegenwoordigers van de „National Coal Board",
leiders van het sociale werk voor de mijnwet--"1
kers. plaatselijke autoriteiten en vele mijn
werkers.
De heer Rijnveid overhandigde Lord Citrine
een partijtje bollen, die symbolisch de half mil-
lioen tulpenbollen vertegenwoordigen, welke
deze week in vijf Engelsche havens zijn aange
komen, om over niet minder dan 25 mijndistric-
ten te worden verdeeld. Het komende voorjaar
zullen zij in de meerendeels sombere mijnwer
kersplaatsen hun schoonheid tentoonspreiden.
In de nota wordt opgemerkt dat 1. De-
grelle het Spaansche grondgebied verliet
binnen vier-en-twintig uur nadat de
Franco-regeering hem zijn uitwijzing be
richt had. 2. Dat hoewel de Spaansche re
geering wist naar welk land Degrelle zich
begeven had, zij het „van het standpunt
van internationale hoffelijkheid niet rid
derlijk vond" om bekend te maken welk
land dit was. 3. Zal elke Belgische offi-
cieele persoonlijkheid die hiertoe door zijn
regeering wordt aangewezen, vrijelijk in
Spanje naar Degrelle kunnen zoeken. 4. In
dien Degrelle ooit naar Spanje zou terug-
keeren, zal hij onmiddellijk aan de Bel
gische regeering worden uitgeleverd.
Bestrijding van den
zwarten handel
De regeering heeft in de memorie van
antwoord op het voorloopig verslag der
Tweede Kamer inzake het algemeen regee
ringsbeleid medegedeeld, dat het voor de
bestrijding van den zwarten handel bevor
derlijk kan zijn een ruimere voorziening
van die goederen tot stand te brengen,
welke geliefkoosde objecten zijn voor het
maken van zwarte winsten. Maatregelen
welke daarop betrekking hebben zijn in
voorbereiding.
Het stemt de regeering tot voldoening,
dat haar streven tot scherpere bestrijding
van den zwarten handel van alle kanten
wordt toegejuicht. Door haar prijspolitiek
zal de regeering dit streven niet door
kruisen. Het ligt geenszins in de bedoeling
prijzen vast te stellen, die voor efficiënte
bedrijven geen redelijke winst zouden
Het woord is aan'.
Vosmaer:
Het is eigenlijk verdrietig
dat wij zoo weinig en zoo
slecht kunnen vertellen
wat dat schoone is, dat wij
in een werk zien.
De regeering overweegt voorshands geen
nationalisatie van de Nederlandsche bur
gerlijke luchtvaart in dien zin, dat het
luchtvaartmaterieel staatseigendom zou
worden en het personeel rijksambtenaren.
Wel is een wetsontwerp in een ver gevor
derd stadium van voorbereiding, om de
egeering te machtigen voor een zoodanig
laten. Het denkbeeld van de gelegaliseerde bedrag in het kapitaal der K.L.M. dat
zwarte markt heeft verschillende tegen- sterk zal worden vergroot deel te nemen,
strijdige aspecten. De regeering heeft deze dat het rijk de meerderheid in dat kapitaal
aangelegenheid nog in overweging. zal behouden.
De minister van Financiën heeft aan de
Tweede Kamer een overzicht van de
staatsschuld verstrekt. Daaruit blijkt, dat
de netto-schuld, dus na aftrek van de
banksaldi en andere vorderingen, is toe
genomen van f 21.5 milliard per 30 Juni
1945 tot f 22.1 milliard volgens de laatst-
bekende gegevens. Bij de behandeling van
het wetsontwerp op de vermogensaanwas-
belasting in de Kamer heeft de minister
van Financiën verklaard, dat de schuld
op dat moment f 27 milliard bedroeg en
in de eerste jaren wel zou stijgen boven
de f 30 millard. Deze bedragen hadden be
trekking op de bruto-schuld zonder aftrek
van den post banksadi en andere vorde
ringen.
Weerbericht
LICHTE VORST
Verwachting geldig tot Zaterdagavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt, later hier
en daar opklarend. Geen neerslag van
beteekenis. Matige wind tusschen Noord
en Oost. Langs de Noordzeekust tem
peratuur eenige graden boven het vries
punt, in het overige gedeelte van het
land vannacht lichte vorst en overdag
temperatuur om het vriespunt.
Aanstaanden Zondag
weer verkiezing
Zondag zullen de Fransche kiezers op
nieuw ter stembus gaan, ditmaal om de 619
afgevaardigden te kiezen, die voor de vol
gende vijf jaren Frankrijk's parlement zul
len vormen. De meeste waarnemers geven
den communisten een goede kans om als
De resten van het K.L.M. Dakota-vliegtuig, dat bi} Guildford in Engeland in een bosch
een noodlating maakte. Bij het ongeval werd slechts een persoon ernstig gewond.
Aftreden zou ongrondwettelijk zijn
In welingelichte kringen te Washington
wordt verklaard, dat president Truman
niet zal aftreden. „De president heeft een
dergelijken stap zelfs niet ernstig overwo
gen", aldus werd medegedeeld.
Een lid van Truman's staf zeide tegen
over een correspondent van Reuter, dat
het volgens de constitutie onmogelijk zou
zijn, dat de president zijn opvolger be-
nbemt. Het Amerikaansche volk moet den
president kiezen.
Personen, die met Truman hebben ge
sproken, verklaren, dat hij zeer bezorgd is
over een mogelijke reactie in het buiten
land tegen de republikeinsche overwin
ning en dat hij waarschijnlijk alles, wat
in zijn vermogen ligt, zal doen om er de
aandacht op te Vestigen, dat de gevolgde
buitenlandsche politiek den steqn heeft
van beide partijen.
De invloedrijke Washington Post,
die de democratische regeering altijd
sterk heeft gesteund, heeft vandaag
voorgesteld, dat Truman een nieuw
kabinet van republikeinen voor alle
portefeuilles, behalve die van buiten
landsche zaken, zal samenstellen.
De Amerikaansche afgevaardigde Luther
Patrick uit Alabama (democraat) heeft
zich vereenigd met het voorstel van se
nator Fulbright, volgens hetwelk presi
dent Truman zou moeten aftreden en een
republikein als opvolger aanwijzen.
In een telegram aan president Truman
van den heer De Geer moet worden toege- zegt Patrick het volgende:
past. I „Aan de hand van het program van de
overwinnende partij kan men een spoedi-
gen terugkeer voorspellen naar de moei
lijkheden, waarvan het volk sinds 1932
gevrijwaard is gebleven. Er blijft slechts
een uitweg over: het openstellen van de
functie van president, in de plaats waar
voor een republikein benoemd moet wor
den".
De Washington Post geeft naar aanlei
ding van het voorstel, dat Truman af zou
moeten treden, o.m. het volgende com
mentaar: „Een dergelijke stap zou een
schending van de grondwet zijn. Wij ge-
looven geen oogenblik, dat de president
aan dezen oproep gehoor zal geven. Het
zou getuigen van kleinmoedigheid, waar
van men .Harry Truman nooit heeft kun
nen betichten".
Onze handelsvloot weer op 75%
van haar vooroorlogsche sterkte
Tjjdens eerj plechtigheid in Rotterdam,
ter gelegenheid van de in gebruikne
ming van een nieuwe loods van de Hol-
land-Amerika Lijn, heeft mr. J. P. Vos
namens den minister van Verkeer het
woord gevoerd en gezegd, dat wij, na
onze aankoopen in Amerika dit jaar in
ieder geval kunnen zeggen, dat 75% van
de voor-oorlogsche sterkte van onze
handelsvloot weer op de zeeën vaart
Zoodra alle schepen, die nog .op stapel
staan, in gebruik zijn genomen, zal dit
percentage tot 85 gestegen zijn.
sterkste partij uit den strijd te voorschijn
te komen. Zij baseeren die meening op him
vermoedens, dat vele socialistische kiezers
naar de communisten zullen overloopen,
omdat zij hun oude partij te weinig pro
gressief en agressief vinden.
Men rekent dan ook op een verzwakking
der socialisten, die bovendien de kans heb
ben ook naar rechts stemmen te verliezen
door aanhangers die ontevreden zijn over
dë te nauwe betrekkingen met de commu
nisten.
Alle partijen, die rechts van de so
cialisten staan, zijn den stembusstrijd
ingegaan met een programma tot „her
ziening van/de zoo juist aanvaarde
grondwet". Zij komen daarmede dus
in de lijn van generaal de Gaulle, die
zijn zegen heeft gegeven aan elke par
tij, die deze constitutie wijzigen wil.
Bij deze verkiezingen staat één "ding on-
omstootelijk vast: de vermoeidheid van het
kiezerscorps, dat nu binnen dertien maan
den zes maal heeft moeten stemmen en
luisteren naar verkiezingspropaganda. Po
litieke vergaderingen zijn dan ook slecht
bezocht in den laatsten tijd. Hoe genoeg
de Franschman krijgt van al die tochten
naar het stemlokaal, blijkt uit een carica-
tuur in „la Bataille". Daarop ziet men een
man bewusteloos uit een stemlokaal dra
gen. Het onderschrift luidt: „De arme kerel
is uitgeput door zooveel verkiezingen".
Stakende radio-musici'
hebben nog andere grieven
De staking der radiomusici is nog in
vollen gang. Het stakingscomité heeft een
communiqué uitgegeven, waarin wordt
geconstateerd, „dat de eerste dag der sta
king zeer goed geslaagd is. Er was vrijwel
geen „lévende muziek" in den aether, dank
zij ook de sympathiestaking van vele or
kesten en artisten, die in dienst der om-
roepvereenigingen zijn.of voor de micro
foon zouden optreden. De radioprogram
ma's worden vrijwel geheel voor het muzi
kale gedeelte gevuld met gramofoonpla-
ten".
Het ligt m de bedoeling van de stakende
musici om de uitzendingen voor de solda
ten in Indië, kerkelijke uitzendingen en
ziekenuurtjes niet te verhinderen.
In haar communiqué verklaart de sta
kingsleiding, dat er behalve het op non-
actief stellen der vier dirigenten nog een
andere grief bestaat: de collectieve zuive
ring met een schorsingsstraf van 5 maan
den, zonder hoor en wederboor met alle
tornen
ning voor ouden van dsifen zullen, afge
zien van de kosten der administratie, ver
moedelijk f 150 millióen per jaar bedra
gen.
De minister verduidelijkt, wat hij met
zijn vrij weergegeven uitlating in Ameri
ka, dat hij binnen vier jaar een sluitende
begrooting hoopt te bereiken, heeft bedoeld.
Hij heeft daarbij op het oog gehad de ver
wachting dat, onvoorziene omstandigheden
voorbehouden, het mogelijk zal zijn om
het dan resteerende deel der buitengewone
uitgaven, met uitzondering van die uitga
ven, die niet naar haar aard van jaar tot
jaar gedekt behooren te worden, te kun
nen bestrijden uit den gewonen dienst.
Hoewel de minister van Financiën er
kentelijk is voor de opmerking, dat ten
aanzien van zijn eigen departement het
verwijt van geldsmijterij niet mag worden
gemaakt, kan hij niet inzien dat door hem
te lang zou zijn gewacht met het tegen
gaan van de oorlogspsychose, dat geld geen
rol speelt. Hij heeft integendeel de be
doelde psychose van het begin van zijn op
treden af met alle kracht bestreden.
Dat in verschillende onderdeelen van
het regeeringsapparaat gedurende het eer
ste halfjaar na de bevrijding met een te
groote royaliteit is gewerkt, wordt niet be
twist. Veel van hetgeen op dit oogenblik
voor te groote royaliteit wordt aangezien
behoorde echter in de omstandigheden van
1945 tot een onweerstaanbaar uitvloeisel
van de denkbeelden en omstandigheden
van dien tijd en was tot op zekere hoogte
voorwaarde om noodzakelijke psychologi
sche resultaten te bereiken ,die op zich
zelf ten volle verantwoord waren
Meevaller voor Haarlem
van f 200.000
Thans zijn vastgesteld de verschillende
uitkeeringen die het Rijk over het tijdvak
1943 aan de Gemeenten zal doen uit het
Gemeentefonds.
Haarlem krijgt in totaal f 3.491.885. Er
waren al voorschotten aan de gemeente
gegeven.'Nu de afrekening komt blijkt die
een meevaller voor Haarlem op te leveren
van f 200.000.
Dit komt de begrooting voor 1946 ten
goede. Het tekort op deze begrooting is
niet minder dan f 5.600.000, zoodat men
begrijpen zal, dat hier het bekende beeld
van den droppel en de gloeiende plaat van
toepassing is! Haarlem blijft noodlijdend!
Een halve ton boete
voor meubelfabrikanten
Hedenmorgen verschenen voor den Econo-
mischen Politierecht r te Haarlem de vier
firmanten van een Haarlemsche meubel
fabriek A. J. H C, H. G. S., F. J. C. en J. N.
N. C. De tuchtrechter voor de prijzen ver
oordeelde de firma indertijd tot 22.000.
boete, tegen welk vonnis appèl werd aange-,
teekend. De meubelfabrikanten hebben in
bezettingstijd gedwongen voor de Duitschers
gewerkt, in den hongerwinter en ook daar
voor hielden zij echter slaapkamerameuble
menten achter en verkochten deze volgens de
tenlastelegging voor prijzen, varieerende van
550.tot 1000.per stuk. hoewel cr maar
275.voor gevraagd mocht worden. De
politierechter, mr C. G Bijleveld. wees op
de bezwarende omstandigheid gelegen in het
feit, dat de firmanten tijdens het onderzoek
in deze kwestie hebben geweieerd namen
van hun klanten op te geven. Was dit wel
gebeurd, dan zouden de opsporingsambtena
ren wellicht nog hebben kunnen vaststellen,
in welke mate de prijsopdrijving was geschied.
De Officier van Justitie, mr. G W F v. d.
Valk Bouwman, wees nog eens op den beden-
keliiken indruk, dien deze prijzenaffaire heeft
gemaakt en achtte de boete van den tucht
rechter te laag. Hij vroeg, de beschikking
van den tuchtrechter te vernietigen en elk
der vier firmanten tc verooraeelen tot een
boete van 15 000 Voorts eischte hij open
baarmaking van het vonnis in een tweetal
Haarlemsche bladen en in een aantal lande
lijke organen
Mr. S Groen bracht als raadsman den moei-
nadeelige gevolgen van dien voor alle lijken toestand van 't bedrijf van zijn cliënten
hiusici, onder wie velen belangrijk illegaal '"JJ J~~
werk hebben gedaan en anderen, die door
gedwongen deportatie naar Duitschland
al voldoende geleden hebben.
Van vele zijden ontvangen de stakende
musici, naar zij meedeelen, betuigingen
van sympathie. Zoo hebben verschillende
schouwburgexploitanten hun zalen reeds
gratis aangeboden, opdat de stakende mu
sici er concerten kunnen geven voor het
steunfonds van de stakingsactie.
Roozen heeft een gekneusde rib
Tijdens den Woensdag in het Olympisch
Stadion gespeelden voetbalwedstrijd Voor
loopig Nederlandsch elftal—De Volewijckers
heeft de Haarlemspeler Wim Roozen een rib
gekneusd Vermoedelijk zal hij Zondag niet
met Haarlem tegen Excelsior kunnen meespe
len Hij hoopt echter spoedig hersteld te zijn,
om bij een verkiezing in het Nederlandsch
elftal de reis naar Huddersfield te kunnen
maken.
Sport in het kort
DR. MAX EUWE NAAR WEST INDlë. Don
derdagmiddag is dr Max Euwe per vliegtuig
naar Curagao vertrokken. Op uitnoodiging van
den aldaar gevestigden schaakbond zal hij simul-
taan-seances spelen en lezingen houden en ver
moedelijk ook in omliggende landen.
tijdens den oorlog naar voren, in welk ver
band hij beweerde, dat een oniuiste opgave
en dus een ongeoorloofde verkoop van de
ameublementen de eenige uitweg voor het
zwaar belaste bedrijf was. Toen in 1944 de
fabriek stil werd gelegd, wilden de firman
ten hun arbeiders niet zonder meer op straat
zetten en zij betaalden de loonen door. De
verdediger vroeg, om de straf tot het uiter
ste te beperken. In zijn uitspraak haalde mr.
Bijleveld nogmaals de bezwaren teeen het
verzwiieen van namen naar voren en hii ver
oordeelde elk der verdachten tot een geld
boete van f 12 500 Tot publicatie van het
vonnis, als boven vermeld, zal worden over
gegaan De beklaagden kregen het recht van
cassatie.
Nieuwe president-directeur der
Nederlandsche Spoorwegen
In de te Utrecht gehouden vergadering van
aandeelhouders van de N.V. Nederlandsche
Spoorwegen is besloten aan ir. W. Hupkes. op
zijn verzoek eervol ontslag te verleenen met
ingang van 1 Januari 1947 als president-direc
teur en hem te benoemen tot commissaris.
Met ingang van 1 Januari 1947 is tot presi
dent-directeur benoemd ir. F. Q. den Hollan
der.
