Haarlems Dagblad
Dr. van Mook treedt niet af
De operatie
Zeeleeuw
Een Fransch compromis plan
Felle brand bij de Amsterdamsche markthallen
Nederlanders onderscheiden, die hulp
verleenden aan geallieerde piloten
Begrooting van Justitie goedgekeurd
Kluis van distributiekantoor
in Rotterdam leeggehaald
61e Jaargang No. 18490
Bureaux: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
Redactie 10600, Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Vrijdag 22 November 1946
Verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent; per
kwartaal 4.— - Postgiro 273107 - Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
.EN stukje oorlogshistorie, dat wellicht
j het meest beslissende in den Tweeden
Wereldoorlog is geweest, is onthuld. Op
:ond van verklaringen, tijdens het proces
i Neurenberg afgelegd, heeft de Britsche
remier Attlee medegedeeld waarom in
940, toen Engeland volkomen alleen stond
den strijd tegen de Duitschers, de voor
enomen invasie in Engeland geen door-
ang vond.
Wij zullen ons dien tijd allen herinne
en. Het was de eerste periode van de be-
etting. De Duitschers zwetsten voortdu
rend over hun naderenden inval in Enge-
and. Goebbels' Propaganda Ministerium
iield er zich ijverig mee bezig en Hitier
[breeuwde den datum uit, waarop hij in
riomf door Londen zou trekken. De Duit-
che bezettingstroepen marcheerden en
ongen „Wir fahren nach England". De
malle Noordzee en het nog smallere Ka-
.aal alleen lagen tussohen het zegevierende
lerde Rijk en zijn eenigen overgebleven
egenstander, die kennelijk veel zwakker
rewapend was en slechts onder dekking
;an een zwaren mist erin had kunnen sla-
ren, zijn expeditie-leger over Duinkerken
aar Engeland terug te brengen. In de Rot-
erdamsche haven lagen Duitsche landings
vaartuigen gereed. Het heette dat de Duit-
shers er meer bouwden, in massa. Daar
iepen allerlei geruchten over. Ook oefen-
ien zij aan het Noordzeestrand met zonder-
inge sloepen en platboomde scheepjes,
ioms sloegen die om en de bemanning ver-
ironk, maar dat scheen niet te hinderen,
iet krioelde immers van Duitschers. Zij
paren als mieren. Het heele vasteland
n. cheen ermee overdekt te zijn. Alleen
ingeland zat hen nog dwars, maar kon niet
jeel uitrichten.
Niettemin was de Hollandsche stemming
ceptisch over die invasie. Wij geloofden er
iet aan. Een zeevarend volk heeft respect
oor de zee en weet wat zij waard is. Zelfs
jjn landrotten voelen dat. En deze Duit-
chers waren zichtbaar geen zeevarend
olk. Er liepen hooge marine-officieren in
reeselijk opzichtige uniformen door de
tad en ook jonge matrozen. Zoo waren zij
snminste uitgedost. Maar het waren geen
eelui en Holland zag dat meteen. Wij
achten erom. In dien tijd zou de Grüne
'olizei ons eens even leeren hoe men het
'jkeer moet regelen. Zij beval éénrichting-
erkeer in verscheidene Amsterdamsche
iraten. Een slagersjongen reed zoo'n straat
an het verkeerde eind in en werd door)
en groenen politieman aangeroepen. „Sie|
urfen hier nicht fahren!" blafte de Duit-
cher. „Wat!" zei die jongen. „Wie durft er
liet te varen!" - U zult u dat gevalletje
lerinneren; er waren toen veel hoonende
•apjes over de Duitschers en dit sloeg
izonder in. Het gaf de Hollandsche opvat
ing weer.
Welnu, uit de mededeelingen van Attlee
(lijkt, dat die slagersjongen het met zijn
Imsterdamsche gijn bij het rechte eind
De Duitschers durfden niet te varen,
llleen heeft hun aarzeling lang geduurd,
ot de lente van 1942 toe, toen de invasie
oor het laatst was vastgesteld en weer
rerd afgelast.
Hitler had deze onderneming, die nim-
aer tot werkelijkheid werd, betiteld als
e operatie Zeeleeuw. Hij besloot er pas toe
oen de Engelschen, tegen zijn verwachting,
eigerden te onderhandelen over vrede.
)e voorbereidingen moesten volgens zijn
erste bevel van 16 Juli 1940, tegen mid-
Augustus voltooid zijn. Maar de Duit-
che marine voelde zich niet opgewassen
)gen de Britsche vloot. Daarom moest de
uchtmacht eerst „de lucht schoonvegen"
de Britsche verbindingslijnen verbre-
en. Goering nam dat op zich: het lucht-
ffensief zou op 13 Augustus beginnen en
e invasie op 15 September geschieden met
pee legers, tellend in totaal vijfentwintig
es. Zij zouden landen in Folkestone
n Worthing met de opdracht, Londen af
snijden van het Westen.
Maar het luchtoffensief mislukte. On-
anks hun overmacht slaagden de Duit-
chers er niet in de Royal Air Force, die
en listig beleid toepaste en op hen den
tdruk maakte, over veel meer toestellen
beschikken dan in werkelijkheid het ge-
al was, te verslaan en de verbindingslij-
en te verbreken. Toen de Duitschers in
'be Battle of London" vele honderden
liegtuigen verloren hadden, gaven zij deze
anvalsmethode op. Hitier stelde de ope-
atie Zeeleeuw uit en deed dat later nog
iemaal, tot er na het voorjaar van 1942,
len de geallieerde strijdkrachten steeds
lerker waren geworden en inmiddels de
trijd in Rusland (22 Juni 1941) was be
tonen, volstrekt niet meer over werd ge-
proken.
Uit het rapport van Attlee blijkt, dat een
lislukte Duitsche invasie-poging, waar-
rer toentertijd zooveel in ons land werd
epraat en waaraan ook velen in Engeland
eloofd schijnen te hebben, nooit is ge
bied. De Duitschers hebben inderdaad
iet durven varen, evenmin als honderd
ertig jaar tevoren Napoleon, die ook een
mdingsvloot voor Engeland had ontwik-
eld en er nimmer gebruik van maakte,
n 1940 was het veertig K.M. breede Ka-
laal (d.i. op het smalste punt .tusschen Cap
iris-Nez en Dover, waar Louis Blériot in-
lertijd de eerste Kanaalvlucht maakte) nog
'eeds te breed.
Al zijn de meeste menschen nu in de
temming gekomen van „praat mij niet
neer over den oorlog", toch blijven ont-
ullingen als deze, die het algemeene oor-
ngsbeleid in het Westen helpen verklaren,
lelangwekkend. Maar er ontbreekt nog
eel opheldering aan. Was het Duitsche
rijgsplan zoo slecht voorbereid, dat Hitier
igenlijk gerekend had op Engelsche be-
eidwilligheid om vrede te sluiten en toen
at mislukte, niet gereed was voor een in-
asie? Dan schoot het zwaar tekort in
'uitsche „Gründlichkeit", die toch nimmer
p een onzekere kans heette te gokken.
Ivenals in burgerlijke organisatie faalde
et Derde Rijk blijkbaar in grondige voor
bereiding van zijn plannen. Moest dit ge
trek vergoed worden door de befaamde
ntuïtie van den Führer en weggepraat
oor de voorspellingen van zijn privé ster
enwichelaar? Blijkbaar wel. Nog merk
waardiger is het, dat na de eerste misluk
ing van het invasie-plan niet alles erop
werd gezet om het alsnog te volvoeren. Hoe
at een strategie in elkaar, die Engeland
oelïet zich steeds zwaarder te bewapenen
een groote luchtvloot te ontwikkelen
net steun van dat onuitputtelijke krach-
en-reservoir: de Vereenigde Staten, die
cch ook in den strijd konden komen?
loest Japan hen maar verslaan? Dit blijft
aduidelijk.
R. P.
Naar aanleiding van hardnekkige ge
ruchten, die in de pers de ronde doen, als
zou de Lt.-Gouverneur-Generaal dr. van
Mook de regeering verzocht hebben tegen
het eind van dit jaar van zijn post onthe
ven te worden, waarbij men zelfs meende
te weten, dat dr. van Mook na de parafee
ring van de ontwerp-overeenkomst zijn
taak vervuld zou achten en zou worden
opgevolgd door den directeur-generaal van
algemeene zaken, dr. P. J. A. Idenburg,
wordt thans uit Batavia medegedeeld, dat
dr. van Mook deze geruchten gisteravond
heeft tegengesproken.
Indonesië en Australië
„Indonesië" is voornemens diplomatieke
betrekkingen met Australië te openen, zoo
dra de onderhandelingen met Nederland
zullen zijn beëindigd", zoo schrijft de
„Melbourne Argus".
Het Australische blad haalt verder een
onderhoud met dr. Soekarno aan, waarin
deze verklaard heeft voornemens te zijn
een actieve politiek van goede nabuurschap
ten aanzien van Australië te voeren, zoodra
een overeenkomst met de Nederlanders is
gesloten. Soekarno zeide verder, dat hij
zeer veel belangstelling had voor de bevor
dering van de samenwerking tusschen de
beide landen en zeer gaarne zou vernemen,
of Australië eveneens dergelijke plannen
koesterde. Deze zouden naar Soekarno's
meening niet beperkt moeten blijven tot
het economisch terrein, doch zich ook tot
de defensie moeten uitstrekken. „Wij wil
len honderden studenten naar uw land
zenden en wij zouden van u honderden
Amsterdam wordt
nagekamd'
99
99
Ruim honderd ambtenaren hebben de hoofd
stad een verrassing bezorgd, door onverhoeds
terug te komen en den middenstand aan den
tand te voelen, wat de prijzen betreft. Een
fotozaak verdiende 2600 te veel in 8 maan
den en werd deswege geverbaliseerd. Een
auto vol achtergehouden textiel viel hen in
handen en ook in de lederwaren-branche
werden vele overtredingen geconstateerd. De
keramiek kwam er ook ditmaal niet zonder
scheuren en barsten af; van de huishoudelijke
zaken waren er minstens 80 „fout" en heel
wat partijen te duur aardewerk bezorgden
hun eigenaars een bekeuring. Globaal geno
men waren van de 234 bezochte zaken tijdens
deze na-contröle 34 in overtreding.
Prins Bernhard in Parijs
Prins Bernhard is gisteren te Parijs
aangekomen, waar hij de luchtvaartten
toonstelling zal bezoeken, vergezeld van
den Nederlandschen militairen attaché te
Parijs, kolonel Kwantes en den Britschen
militairen attaché te 's-Gravenhage, ko
lonel Lucas.
De prins heeft aan generaal De Beau-
chéne, die in 1940 het bevel over de Fran-
sche troepen te Bergen op Zoom voerde
de versierselen van het commandeurschap
in de Orde van Oranje Nassau overhandigd
en aan commandant De Croix, van het
kabinet van den minister van Oorlog, die
van ridder in die orde overhandigd.
technici en leeraren willen hebben", zoo
voegde hij hieraan toe. „Wij hebben uw
hulp noodig".
De tekst van de ontwerp
overeenkomst.
Teneinde eventueel misverstand te voor
komen met betrekking tot den door ANP
aan de bladen verstrekten tekst van de
ontwerp-overeenkomst tusschen de Neder -
landsche en Indonesische delegatie, wordt
het volgende medegedeeld:
A.N.P. wijst er op, dat de thans gepubli
ceerde tekst een terugvertaling is van de
aan ANP geseinde geautoriseerde Engel
sche vertaling van de overeenkomst, daar
op het tijdstip van de publicatie nog geen
officieele Nederlandsche tekst beschikbaar
was. De Engelsche vertaling heeft, naar
men weet, geen officieel gezag.
Albaansche mijnen
blijken na 1945 gelegd
Nieuwe UNO-kwestie
Volgens een woordvoeder te Rome van
den raad voor opruiming van mijnen in de
Middellandsche Zee is het thans definitief
vast komen te staan, dat alle onlangs door
de Britsche vloot verwijderde mijnen in
de zeeëngte tusschen Korfoe en Albanië
na 1945 zijn gelegd. Een deskundig onder
zoek van ongeveer 23 losgemaakte mijnen
heeft uitgewezen, dat deze minder dan 6
maanden in het water gelegen hebben en
van Duitsche makelij zijn. Volgens dezen
woordvoerder werd de zeeëngte in 1944
schoongeveegd na het terugtrekken der
Duitschers en nogmaals in 1945. Men neemt
aan, dat alle resultaten van de onderzoe
kingen van den raad voor het vegen van
mijnen ter beschikking van de UNO zullen
worden gesteld.
Voor wereld-ontwapening en terugtrekking van troepen
Naar Reuter meldt, overweegt de Fran-
sche delegatie bij de UNO de hoofden der
delegaties van de groote vijf in vergade
ring bijeen te roepen teneinde tot een
compromis te komen inzake ontwapening
en opgave der troepensterkte.
Een Fransch lid van de militaire staf
commissie maakte bekend, dat de Fran-
sche delegatie een plan aan het uitwerken
was, waarbij de Algemeene Vergadering
zou voortgaan met het coördineeren van
de inlichtingen over de troepen, die de
groote mogendheden in vreemde gebieden
op de been hebben, zooals door Molotof was
voorgesteld, en zich tegelijk zal verplich
ten de geheele ontwapeningskwestie te be
spreken, waarbij inbegrepen de kwestie
binnenlandsche strijdkrachten, die ieder
lid van de UNO binnen zijn grenzen heeft.
De woordvoerder legde den nadruk
op het volgende: Tot de UNO en de Vei
ligheidsraad sterk genoeg zullen zijn om
de collectieve veiligheid van de geheele
wereld te waarborgen, is de belangrijkste
taak het handhaven van het evenwicht
tusschen de groote mogendheden, die op
het oogenblik voor de veiligheid verant
woordelijk zijn, en voornamelijk het even
wicht tusschen de strategische posities van
deze mogendheden buiten hun eigen gren
zen. Dit komt neer op gelijktijdige en even
omvangrijke ontruimingen van vreemde
gebieden door alle groote mogendheden,
die in die gebieden troepen hebben.
In Amerikaansche kringen was men
gisteravond optimistisch gestemd ten aan
zien van een overeenkomst tusschen de
groote vijf over de kwestie der troepen
telling.
Wel blijven de Amerikaansche afge
vaardigden er op wijzen, dat de binnen
landsche troepen in de telling moeten wor
den inbegrepen.
Op het terrein van de Amsterdamsche
markthallen aan de Jan van Galenstraat
heeft een felle brand gewoed, waardoor
tien opslagloodsen in de asch zijn gelegd.
De brand ontstond gistermiddag omstreeks
halfvier, doordat een vonk van een lasch-
apparaat, waarmee in de nabijheid werk
zaamheden werden verricht, het rieten dak
van een der loodsen in vlam zette. Het
vuur sloeg over naar de andere opslag
plaatsen, waarin onder groote hoeveelheden
stroo aardappelen waren opgeslagen. Hoe
wel de brandweer met drie motorspuiten en
de drijvende motorspuit „Jan van der Heij
den" enorme watermassa's in de vuurzee
spoot, laaiden de vlammen in het stroo
steeds weer op. Het blusschingswerk duur
de tot laat in den nacht voort. Een deel
van den voorraad aardappelen kon gered
worden.
Voorstellen, waarin het Amerikaansche
gezichtspunt in een amendement-resolutie
is vervat, zijn reeds door Amerikaansche
deskundigen ontworpen, doch nog niet door
de delegatie in haar geheel in beschouwing
genomen.
Britsch standpunt.
In de politieke commissie heeft Bevin
een kort commentaar gegeven op het Rus
sische voorstel tot onthulling der troepen
sterkten.
„Als ik het goed begrijp", aldus Bevin,
„wordt de aanwezigheid van troepen in
niet-vijandelijke landen beschouwd als een
gevaar voor den vrede. Ook als zij zich
daar met toestemming der betrokken re
geering bevinden. Ik moge er aan herinne
ren. dat in de periode tusschen de beide
wereldoorlogen Engeland het eerste land
was, dat met ontwapening begon. Daar
door werden wij bijna door Hitier versla
gen. Wat zou het lot van de wereld zijn
geweest, als Engeland in 1940 had gefaald?
Wij moeten de lessen uit den tijd tusschen
1918 en 1940 ter harte nemen".
„Het standpunt van mijn regeering is,
dat het voorstel van Molotof op zichzelf
niet kan worden aanvaard, doch wel in
dien het tezamen met de ontwapening
wordt behandeld".
Na de rede van Bevin werd de ver
gadering tot morgen verdaagd.
Roemeenscli linksch blok
kreeg 85 procent der zetels
Radio Moskou heeft gisteravond de of
ficieele uit Boekarest ontvangen cijfers
van de Roemeensche verkiezingen mede
gedeeld. De regeeringscoalitie heeft een
grpote meerderheid in het nieuwe parle
ment behaald, nl. 85 procent der zetels.
De cijfers waren:
Democratisch Blok 348 zetels
(regeeringscoaliti'e)
Nationale Boerenpartij 32
Hongaarsche Nationale Liga 25
(in Transylvanië)
Nationale Liberale Partij 3
Democratische Boerenpartij 2
Negentig procent der kiesgerechtigden
bracht zijn stem uit. aldus radio Moskou.
Naar de Londensche correspondent van
de Volkskr. meldt, heeft de politieke ver
tegenwoordiger der Britsche regeering in
Boekarest een uitvoerig rapport met om
schrijving van door de Roemeensche re
geering gepleegde onregelmatigheden bij
de verkiezingen naar Londen gezonden.
Het rapport spreekt o.a. van vervalschte
stembiljetten, waarvan fotografische be
wijzen zouden bestaan.
Persvrijheid en U. N. O.
In de algemeene vergadering der UN.O
heeft mr dr L. J C Beaufort (O F Mgis
teren een warm pleidooi gehouden voor het
Philippijnsche voorstel tot het houden van
een internationale conferentie over de vrij
heid van berichtgeving Hij zeide. dat Neder
land immer een voorstander was geweest van
vrije nieuwsuitwisseling ook op internatio
naal gebied Het zou misverstand en achter
docht uitschakelen ..Dit is voor het Neder
landsche volk altijd traditie geweest: de pers
vrijheid heeft in Nederland altijd bestaan en
bestaat er nog steeds."
Mislukte reddingspoging van
luchtschipbreukelingen
Een gemotoriseerde Amerikaansche red
dingscolonne heeft zich met den meesten
spoed naar het Italiaansche dorpje Bor-
donnechia begeven en treft voorbereidin-
gen voor het beklimmen van een drie km
hoogen berg, waarop de overlevenden van
een neergestort Dakota-vliegtuig zich vol
gens de berichten zouden moeten bevin
den.
Volgens te Lyon opgevangen radiobe
richten van het verongelukte vliegtuig
waren in het begin van gistermiddag de 11
passagiers nog in leven, acht waren echter
ernstig gewond.
Uit Parijs wordt medegedeeld, dat alle
reddingsexpedities gisteren zonder succes
zijn teruggekeerd. De pogingen zouden
heden worden voortgezet.
Twaalf vliegtuigen zijn vanuit Istres
opgestegen om de juiste positie der lucht
schipbreukelingen vast te stellen. De over
levenden, onder wie vrouwen en kinderen,
hebben reeds 50 uren doorgebracht in
sneeuwstormen bij een temperatuur van
20 graden onder nuL
Plechtigheid
in het Indisch Instituut
In het Indisch Instituut te Amsterdam
heeft de Amerikaansche ambassadeur Dr.
Stanley E. Hornbeck aan vele Nederlan
ders, die tijdens den oorlog aan geallieer
de vliegers hulp hebben verleend, Ameri
kaansche onderscheidingen uitgereikt.
Onder de genoodigden bevonden zich de
ministers van Sociale Zaken en van Marine,
de Amerikaansche consul-generaal Albert
Doyle, vice-admiraal Rost van Tonningen
als vertegenwoordiger van de Koningin,
Baron Van Wijnbergen chef van het
kabinet van den Commissaris van de Ko
ningin in Noordholland, generaal Die-
penrijkxs militair attaché van België en
captain Jeffreys militair attaché van
Groot-Brittannië. Nadat het stafcorps van
de hoofdstedelijke politie de Amerikaan
sche en Nederlandsche volksliederen had
gespeeld, verwelkomde burgemeester
d'Ailly de buitenlandsc'ne gasten. Hij schet
ste voorts hoe belangrijk het werk der on-
dergrondsche strijders geweest is.
De Amerikaansche ambassadeur, dr.
Stanley K. Hornbeck sprak zijn bewonde
ring uit voor de heldhaftige daden van Ne
derlandsche burgers. Hij was verheugd, als
ambassadeur van zijn land in staat te zijn
den pilotenhelpers een bewijs van de groo
te dankbaarheid van het Amerikaansche
volk te brengen voor het werk, dat deze
Nederlanders deden door Amerikaansche
piloten aan gevangenneming te helpen
ontsnappen. Daardoor hebben die Neder
landers den oorlog helpen verkorten,
want honderden vliegers werden in staat
gesteld weer actief aan den dienst deel te
nemen.
Meer dan tienduizend Nederlanders
hebben deelgenomen aan dit gevaarlijke
werk. Voor en door dezen arbeid hebben
velen ontberingen geleden, velen zijn ge
deporteerd, hebben in concentratiekam
pen verbleven en in vele gevallen was het
einde de dood voor het vuurpeloton. Er
zijn verscheidene weduwen en weezen van
mannen, die hun leven voor dit werk heb
ben gegeven.
Een voor een verschenen hierna de 52
Nederlanders op het podium om de eere-
teekenen in ontvangst te nemen.
De heeren K. Smit, Den Haag, die 29
vliegers heeft opgevangen en onderge
bracht ondanks het feit, dat de Gestapo
hem controleerde en J. H. Laatsman. kan
selier eerste klasse bij de Nederlandsche
ambassade te Brussel, die 112 geallieerde
vliegers heeft gered ontvingen de Vrij
heidsmedaille met zilveren palm. Vijftig
personen kregen de Vrijheidsmedaille met
bronzen palm.
Distributiefraude te Enschedé
De recherche van het Centraal Distri
butiekantoor te Den Haag heeft in samen
werking met de economische recherche te
Enschedé een onderzoek ingesteld naar een
fraude bij de uitreiking van schoenenbon
nen. Dit onderzoek heeft geleid tot de ar
restatie van 12 ambtenaren, alsmede een
ambtenares. Allen zijn in het politiebureau
te Enschede opgesloten.
BEVORDERD TOT ARTS.
Aan de universiteit van Amsterdam is be
vorderd tot arts de heer C. F, M. Robbers te
Haarlem.
Twee S.S.-ers in doodkisten
ontsnapt
Twee SS 'ers uit een kamp bij Deurne heb
ben kans gezien, in doodkisten te ontsnappen.
Zij werkten met tachtig anderen aan een be
graafplaats voor gesneuvelde Duitsche sol
daten. welke daar in de omgeving wordt aan
gelegd Het werk geschiedt onder toezicht
van Amerikaansche soldaten Dezer dagen
vertrok een Amerikaansche legerauto beladen
met doodkisten, naar Zuid-Limburg om daar
de stoffeiijke resten van gesneuvelde Duit
schers op te halen en naar de begraafplaats
bij Deurne te brengen De twee S.S 'ers zijn
toen in de kisten gekropen en meegereden
naar Limburg Daar hebben ze ongemerkt bun
lugubere schuilplaats verlaten en zijn waar
schijnlijk over de Duitsche grens verdwenen
Het woord is aan.
Siri us
Liefde en champagne hebben
veel overeenkomst; ook in de
katterigheid, als de qualiteil
niet deugde.
EERSTE KAMER
Sir William Reid Dick, een bekend Engelsch
beeldhouwer, heeft opdracht gekregen
enkele ontwerpen te maken voor een
standbeeld van wijlen president Roosevelt,
dat zal worden opgericht in de Grosvenor
Square in Londen ter nagedachtenis van
den overleden president en als Britsche
hulde aan den grooten staatsman. Een van
de modellen die Sir William Reid Dick
vervaardigd heeft, gefotografeerd met den
ontwerper.
Opsterland krijgt een
regeeringscommissaris
Van onzen parlementairen redacteur)
De Eerste Kamer besloot gistermiddag den
voorzitter te machtigen eenige senatoren aan
te wijzen als leden der parlementaire com
missie, welke naar West-Indië zal gaan.
Voorts werden cenige kleine ontwerpen, o.a.
dat inzake voorloopige voorzieningen bouw-
kassen zonder beraadslaging of stemming
goedgekeurd. Aan de orde kwam daarna het
wetsontwerp tot voorziening van het bestuur
der gemeente Opsterland.
Ofschoon er bij het afdeelingsonderzoek een
vrij omvangrijk verzet tegen dit wetsontwerp
naar voren was gekomen, dat Opsterland on
der een regeeringscommissaris plaatst, omdat
daar de gekozen raadsleden wegens ontevre
denheid over den terugkeer van hun. het zui-
veringsonderzoek doorstaan hebbenden bur
gemeester. hun geloofsbrieven niet hadden
ingezonden, ging het voorstel er tenslotte met
297 door Drie tot de P v d. A. behoorende
senatoren en de communistische fractie stem
den tegen. Bij zijn verdediging van het ont
werp, dat niet meer met nieuwe argumenten
bestreden noch verdedigd werd. voerde mi
nister Beel als bewijs voor de verkeerde hou
ding der raadsleden-in-spé aan, dat zij van
meening zijn. dat het aan hen is om te be-
oordeelen of hun burgervader zuiver genoeg
was om in de gemeente weer het heft in
handen te kunnen krijgen. Men heeft zuive
ringsorganen om dat uit te maken.
Voor den lOOOsten keer
„Boefje"
Feestvoorstelling te Zandvoort
„Vreemdelingenverkeer" te Zandvoort
geeft a.s. Vrijdag een feestavond in Mono-
pole. Opgevoerd wordt „Boefje". Omdat dit
de 1000ste keer zal zijn dat Annie van Ees
in deze rol optreedt, zal daaraan een
eenigszins feestelijk karakter gegeven wor
den.
TWEEDE KAMER
Naturalisatie
van oud-Spanj'estrij'ders
Van onzen parlementairen redacteur)
Bij de voortgezette behandeling van de be
grooting van justitie in de Tweede Kamer
vielen bij de afdeellng „politieke delinquen
ten" twee fronten waar te nemen te weten
het barmhartigheids- en het rechtsfront Ex-
oonent van het eerstgenoemde was mr Don
ker (P v.d.Aterwijl diens partijgenoot
Scheps er recht tegenover stond Deze ver
klaarde dat volgens hem de ex-illegaliteit
den slag om de zuivering en berechtine had
verloren Mr Donker gaf te kennen dat bij
de bevrijding veel te veel lieden zijn ge
arresteerd In belangrijke mate viel de schu'd
hiervan op rekenine te schrijven van den
P O D endeP R A insgelijks becri-
tiseerd door ikvr. Wttewaal van Stoetwegen
'C H) geeft al evenzeer reden tot klagen
Mr Stokvis behoorde tot hen. die te verstaan
gaven, dat al te veelvuldig de barmhartig
heidsijver het recht in het gedrang is gaan
brengen Overigens ging de communistische
spreker er prat op. dat men onder de poli
tieke delinquenten, bij wier vrijlating z.i de
willekeur een veel te groote rol speelt, geen
communisten aantreft
Dit gaf den minister aanleiding om den af
gevaardigde toe te voegen, dat hij zich dus
niet druk behoefde te maken over de vraag,
of zijn lijfblad .De Waarheid" straks wel in
de kampen zal moeen komen Nu van alle
kanten sterke aandrang op den bewindsman
was uitgeoefend om de gedetineerden dag-
b'aden te laten lezen, verklaarde hij zich be
reid aan dat verlangen te voldoen ofschoon
dit niet wil zeggen dat nu ook alle kranten
tot hun beschikking zullen komen Minister
Van Maarseveen die geen licht wist te ver
schaffen omtrent het geval-Arnold Meijer,
bleek niets te voelen voor mr Kortenhorst's
'K V.P denkbeeld om amnestie ten behoeve
van politieke delinquenten te laten afkondi
gen Hij was voor handhaving van de dood
straf bij de bijzondere rechtspleging, wensch-
te ook niet in alle verdere doodstrafgevallen
de executie achterwege te doen blijven en
hield overigens een rede. welke bij de aan
hangers van het barmhartigheidsfront onge
twijfeld in goede aarde moet zijn gevallen
Zonder hoofdelijke stemming ging zijn be
grooting er door. hetgeen eveneens geschied
de met de naturalisatie van een aantal oud-
Spanie-strijders. die hierdoor hun Nederlan
derschap kosteloos terug krijgen Dit laatste
zal. zoo verzekerde de minister den heer Rool-
vink (K V P.) ook in voorkomende gevallen
geschieden ten behoeve van anderen, welke
zich in den verzetsstrijd verdienstelijk heb
ben gemaakt
Tot laat in den avond hield de vloed van
narlementaire welsprekendheid aan Tot hen
die hiertoe bijdroegen behoorde de heer Tuin
fP v.d.A.), die de noodzakelijkheid van her
ziening der financieele verhouding tusschen
rijk en gemeenten uiteenzette en gaarne
wenschte te zien, dat de gemeenten zooveel
mogelijk haar zelfstandigheid zullen behou
den ook al moet dit het rijk een en ander
kosten Ook drs Korthals (Pv.dA.i die ver
der eenige benoemingen critiseerde. waaron
der die van oud-minister De Quay een der
voormannen van de Unie. tot Commissaris der
Koningin in Noord-Brabant kwam voor de
autonomie der gemeenten en tegen zekere
centraliseerende neigingen op Natuurlijk viel
er weer een woordje over de Zondagswet,
welke de heer Krol (C H tot levend recht
gemaakt wilde hebben Voor de huwende
ambtenares trad mej mr Tendeloo (PvdA.)
in het krijt Haar partijgenoot Van Sleen
sprak zich voor een wettelijke regeling der
lijkverbranding uit
Weerbericht
TTJDELLTK OPKIAREXD
Verwachting geldig tot Zaterdagavond:
Aanvankelijk afnemende Westelijke
wind met voornamelijk in de kuststreek
nog enkele buien. Na een tijdelijke op
klaring later weer toenemende bewol-
ding en regen. Weinig verandering in
temperatuur.
Inbrekers hebben hun slag geslagen in
het distributiekantoor aan de Joubertstraat
:n Rotterdam-Zuid. Via een tuimelraam
kwamen zij binnen. Zij moeten met de si
tuatie ter dege op de hoogte zijn geweest,
want zij begaven zich regelrecht naar de
eerste verdieping, waar zich aan het eind
van een gang een blinde muur bevindt,
aan den zijkant waarvan de kluis is inge
bouwd. Juist aan de zijde, waar de inge
bouwde kluis ongepantserd is, zijn de on-
genoode gasten met metalen boren tus
schen de voegen van de steenen aan het
werk gegaan, totdat zij een gat hadden
verkregen van ongeveer 40 c.M. middellijn.
Hierdoor was het mogelijk naar binnen
te kruipen. Er wordt een zeer groote hoe
veelheid rantsoenbonnen vermist. Alleen
voor eieren zijn er reeds ongeveer 100.000
rantsoenbonnen verdwenen. De andere
rantsoenbonnen betreffen andere levens
middelen en industrieproducten als petro
leum e.d. Ook het aantal coupures voor
toewijzingen dat verdwenen is, benevens
nieuwe bonkaarten, is aanzienlijk.
Eerste stakingsslachtoffers
Lewis voor de rechtbank
De Amerikaansche mijnstaking is thans
volledig, waardoor talrijke fabrieken hun
productie bedreigd zien. Vele hoogovens
zijn stilgelegd, spoorwegen beperken hun
dienstregeling en de Fordfabrieken zullen
binnen 21 dagen moeten sluiten.
Lewis, de leider der mijnwerkers, zal
Maandag voor de rechtbank moeten ver
schijnen en moeten aantoonen, dat hij het
recht had de staking te laten doorgaan.
Kan hij dit niet, dan zal een proces tegen
hem worden gevoerd dat 27 November
zal beginnen.
In West-Virginia zijn twee mijnwerkers
als eerste slachtoffers van ongeregeldheden
gevallen: zij werden bij een schietpartij ge
dood.
Rapporten gevraagd
over bonnenhandelaren
Eisch was 1 j'aar tegen
hoofdverdachte
Vanmorgen behandelde de Haarlemsche
economische rechtbank een nasleep van de
distributiefraude in den afgeloopen zomer
bij de firma Enschedé en Zn.
De 43-jarige groentenhandelaar H. Z.
uit Haarlem, die in Juni en Juli 20.000 der
gestolen coupures op de Amsterdamsche
zwarte markt had verkocht, en van wien
de rechter meende, dat hij den naam
„grossier in clandestiene coupures" ten
volle verdiende, kocht de kostbare papier
tjes van een employé bij de Haarlemsche
drukkerij en maakte er in de hoofdstad
f 8300 voor. De Officier van Justitie vroeg
een jaar gevangenisstraf tegen hem, waar
op de verdediger, mr. T. A. M. A. van
Löben Seis opmerkte, dat de werkelijke
helers in de - toaffaire belangrijk
lichter gestraft werden. Hij vroeg om
clementie en een gecombineerde straf.
De president verwees de zaak naar den
Rechter-Commissaris terug voor het in
winnen van een rapport.
Den hulp-agent H. J. A. S. uit Haarlem,
was ten laste gelegd, dat hij in September
van dit jaar in de ontvreemde coupures
gehandeld had: de Officier achtte het feit,
mede met het oog op verdachtes functie,
hoogst ernstig, maar wilde in zijn geval
de reclasseeringskans aan verdachte niet
geheel ontnemen. De rechter kon hiermee
instemmen, zoodat ook dit geval in handen
van den Rechter-Commissaris gesteld
werd. Tenslotte werd tegen een melkhan
delaar, die zijn bonnentekort met den aan
koop van de onderhavige coupures dekte,
vier maanden onvoorwaardelijk gevraagd,
de rechter maakte er evenwel een even
lang voorwaardelijk vonnis van.
