Haarlems Dagblad
De regeering is tegen blokvorming
De militaire wrijvingen in Indonesië
Volgend jaar hoogere tabaksrantsoenen
Natuurreservaat
Oud-minister Logemann geeft zijn opinie
over de ontwer
D-overeenkomst
Optimisme
sterk bekoeld
De andere oplossing
61e Jaargang No. 18497
Bureaux: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825, Redactie 10600, Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Zaterdag 30 NovemEer 1946
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent; per
kwartaal ƒ4,Postgiro 2731Ó7 - Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
HET was goed nieuws, dat wij gisteren
konden geven over het lang verwachte
natuur-reservaat in de duinen. Het schijnt
heusch werkelijkheid te zullen worden, zij
het dan niet in den grootschen vorm, die in
vooroorlogsche jaren beraamd werd. Toen
behoorde het geheele duingebied tusschen
de Waterleiding-duinen bij Vogelenzang
en IJmuïÖen tot het plan, met inbegrip van
Elswout en andere buitenplaatsen. Nu geldt
het alleen nog het duingebied tusschen den
Bloemendaalschen Zeeweg en IJmuiden.
Het is groot, heeft weinig in den oorlog ge
leden en is rijk aan natuurschoon. Volgens
het departement van Onderwijs staan de
kansen gunstig: er zijn voldoende geldmid
delen voor uitgetrokken, onderhandelingen
met de Erven van der Vliet zijn aange
knoopt en men verwacht een goed resul
taat.
Het ziet er dus veelbelovend uit. Dit
dichtbevolkte district mag ook waarlijk
wel aanspraken doen gelden op een uit
breiding van zijn toegankelijk natuur
schoon. Veel kan men slechts op een af
stand bewonderen, nog meer alleen ver
moeden. Palen en draden hebben sinds
lange tijden het grootste deel der schoon
heid van Kennemerland aan zijn bevolking
zijn bezoekers onttrokken. Nergens in
den lande kan art. 461 W.V.S., dat Verbo
den Toegang legaliseert, zoo berucht zijn
als in dit deel van Nederland. Eenige maan
den geleden was ik in Arnhem en genoot
van zijn schoone omstreken. Zij bieden
schier eindelooze mogelijkheden. Men
krijgt den indruk dat alles mag. En in '45
had ik een brief van een Arnhemmer ont
vangen, die naar Haarlem was verhuisd.
Hij schreef zoo ongeveer: „Het is misschien
vreemd, maar ik ben dol op wandelen. De
omgeving lijkt mij hier heel mooi. Maar
hoe kom ik erin? Waarom mogen de Haar
lemmers zooveel minder dan de Arnhem
mers?" Men geneert zich een beetje tegen
over den nieuwen stadgenoot, als men zoo'n
brief krijgt. Er schijnt iets te ontbreken
aan het Welkom, Vreemdeling! Welke an
dere troost kon 'k aanbieden, dan dat er
nog zooveel Duitsche landmijnen achter
die afzettingen lagen, zoodat onze bezorgde
overheid onze levens wilde beveiligen
en dat een openstelling van meer duinge
bieden op komst was?
Nu daghet het zoowaar. Het daghet, al
klinkt dat raar, in het Westen.
Den Haag verklaart, dat bij dezen aan
koop het natuurreservaat in de eerste plaats
komt en de opening van een ontspannings
oord voor de bewoners van Midden-Ken-
nemerland in de tweede. Dit neemt niet
weg, dat ik oo het groote belang van dat
tweede in de eerste plaats wil aandringen.
Volgens de ons verstrekte inlichtingen zal
een klein gedeelte van het betrokken duin
gebied als zuiver natuurreservaat afgeslo
ten worden, o.a. voor zeldzame vogels en
planten. Een veel grooter deel zal „be
perkt" toegankelijk gesteld worden en het
overblijvende, vermoedelijk niet het groot
ste, door ieder betreden kunnen worden.
„Gepoogd zal worden, aan de ontspannings
behoefte zooveel mogelijk tegemoet te ko
men, maar daarbij moet rekening gehou
den worden met de kwetsbaarheid van
duinterreinen".
Dit stemt mij niet geheel gerust. Hoe
groots-zal dat „overblijvende deel, vermoe
delijk niet het grootste", zijn? Het wil mij
voorkomen dat het zeer zeker het grootste
zal moeten wezen. Het is nuttig zooiets
meteen naar voren te brengen, want nu is
nog niets beslist. Laat ons tijdig stemming
ervoor maken. Een traditie van afzettingen
en artikel 461 W.v.S. wijkt, naar de erva
ring leert, niet gemakkelijk. Met allen eer
bied voor het behoud van zeldzame vogels
en planten, alsmede voor de kwetsbaar
heid van het duinterrein, pleit ik toch nog
liever voor het behoud van dat eveneens
kwetsbare, zij het geenszins zeldzame twee-
beenige wezen: den mensch. Hij reeft erge
behoefte aan vrije natuur in deze streek,
die op enkele tientallen vierkante kilome
ters een kwart millioen exemplaren van
zijn soort herbergt. Dat beseft hij zelf niet
altijd. Hij heeft moeten leeren, zich aan te
passen. De meeste menschen in deze streek
zijn, evenals grootstedelingen, het contact
met de vrije natuur volkomen kwijt. Zij
weten er niets meer van. Zij verdringen
zich in .queues voor bioscopen, om een
beetje verbeeldingswereld deelachtig te
worden dat bekoorlijker is dan hun dage-
lijksche zorgen en eentonigheid en weten
niet dat er nog een andere tooverwereld
bestaat, schooner en zuiverder dan die der
films: de vrije, wijde natuur, waarin men
niet op elke vijftig meter (minstens) andere
menschen ontmoet en waarin men stilte en
schoonheid, maar toch ook leven kan vin
den: leven zonder lawaai.
Het departement van Onderwijs heeft
gezegd, dat aan de ontspanningsbehoeften'
zooveel mogelijk tegemoet gekomen zal
worden. Dat is, naar mijn meenmg, een
verkeerde voorstelling van zaken. Ik denk
aan den mari die mij zei: de meeste men
schen toonen niet veel neiging tot de vrije
natuur. Neen, dat is waar. Wij moeten zoo
veel begrip toonen en zooveel verbeeldings
kracht, dat wij erkennen dat wij hen zul
len moeten aansporen om naar die duinen
te gaan, als zij opengesteld zullen zijn. Zij
zijn dat afgeleerd in den tijd der techniek
en der afzettingen. Zooals de negentiende
eeuw den mensch duidelijk moest maken,
dat naleving der hygiëne tot zijn lichame
lijk heil zou strekken en dat heeft heel
wat inspanning gekost zoo zal de twin
tigste hem, na haar verkeerd inzicht da.
techniek en vooruitgang hetzelfde waren,
moeten gaan beduiden, dat hij blijder, ge
zonder en gelukkiger leven kan door de
Natuur terug te vinden. Ook in Kenne
merland, ontdaan van een aantal van zijn
palen, draden en bordjes.
Daarom ben ik geschrokken van het
Haagsche denkbeeld, de duinterremen al
leen toegankelijk te stellen tegen betaling
van een kleine bijdrage, zooals ook toege
past wordt bij de duinen van de Amster-
damsche waterleiding. Die „zal zoo gering
zijn, dat zij voor niemand een beletsel kan
zijn om van de natuur te genieten". Dat zal
zij juist wel zijn. Geen controles, geen
voorschriften, geen entrées! Anders krijgt
men de menschen niet! Men moet minder
afwachten wat zij willen, het tenslotte
morrend doen en dan zien wat er nog uit
te halen is. Men moet hen tegemoetkomen
en helpen en hun iets moois in volle vrij
heid aanbieden .Als zij het niet dadelijk
begrijpen, moet men het hun duidelijk ma
ken en er bij hen op aandringen: evenals
de negentiende eeuw deed met de hygiëne.
Want van de menschen moeten wij het
tenslotte hebben, nietwaar, om weer een
krachtig volk te worden, dat met plezier
werkt en leeft.
Dat een oud plan verwezenlijkt belooft
te worden verheugt mij. En ik heb het
Zij acht den tijd nog niet gekomen om het denkbeeld
van een Europeesche federatie te verwezenlijken
In de Memorie van Antwoord op de begrootingen van Buitenlandsche Zaken ver
klaart de minister, dat z.g. blokvorming, hetzij in West-Europa of waar ook elders,
er naar het gevoelen der regeering in de huidige omstandigheden niet toe zal kunnen
bijdragen om de bestaande tegenstellingen te verzachten. Blokvorming zal er, alle
goede bedoelingen ten spijt, toe kunnen leiden dat ook elders een dergelijke groepee
ring tot stand komt, met als gevolg dat niet slechts staten doch groepen van mogend
heden tegenover elkaar kunnen komen te staan.
De door sommigen op korten termijn gewenschte samenwerking tusschen Frankrijk
en Duitschland is ook naar het gevoelen der regeering niet meer dan een droombeeld.
Deelneming van Duitschland aan een Westersch blok acht zij evenmin waarschijnlijk,
nog afgezien van het feit dat een dergelijke ontwikkeling de regeering gevaarlijk en
derhalve ongewenscht voorkomt. Eenzelfde bezwaar bestaat tegen opneming van de
Westelijke helft van Duitschland in een zoodanig blok.
Evenmin acht de regeering den tijd gekomen om het denkbeeld van een Europeesche
federatie tot een begin van verwezenlijking te brengen, aangezien Europa geographisch
geen politieke, economische of cultureele gestalte bezit.
De minister geeft voorts een uiteenzet-brengt dat ook het bestuur in het door Ne
ting van de richtlijnen van zijn buiten-1 dcrlandsche troepen te bezetten gebied
landsch beleid. Vast staat, dat neutraliteit
in de toekomst een minder deugdelijk mid
del zal zijn om Nederland buiten conflicten
te houden, dan zulks in het verleden het
geval is geweest. Voor de regeering is hier
in een reden te meer gelegen om de ge
dachte van collectieve veiligheid naar mo
gelijkheid te bevorderen. Ook om deze
reden zal Nederland zijn vollen steun aan
.de Vereenigde Volken schenken en er toe
"trachten bij te dragen, dat deze organisatie
zal uitgroeien tot een lichaam, dat den
vrede en de veiligheid op bevredigende
wijze zal weten te verzekeren.
De regeering deelt niet de meening van
hen, die de positie van het rijk in Europa
zien als een bruggehoofd in het geallieerde
politieke systeem.
De kern van het Europeesche vraagstuk
wordt gevormd dpor het Duitsche vraag
stuk. Wil Duitschland op den duur weer
als volwaardig lid der volkerengemeen
schap worden aanvaard, dan zal een diep
gaande en derhalve langen tijd vorderende
verandering in de psyche van het Duitsche
volk noodig zijn. Een nieuwe generatie in
Duitschland zal moeten bewijzen bereid te
zijn, eenerzijds afstand te doen van het
streven naar heerschappij over andere vol
keren en anderzijds de onmiskenbare ener
gie en begaafdheden, die de Duitschers in
menig opzicht kenmerken, op een her
nieuwden opbloei van- het z&aar geteister
de Europa en een betere toekomst van hun
eigen land te concentreeren.
Indien een oplossing bereikt kan worden
zooals die der regeering voor oogen staat,
behoeft niet gevreesd te worden, dat Ne
derland een bruggehoofd in militairen zin
zal worden.
De regeering acht den tijd nog niet ge
komen oni een uiteenzetting te geven van
de beginselen volgens welke zij zich bij de
behandeling van het Duitsche vraagstuk
laat leiden. Bij overleg met de Belgische
regeering is een groote mate van overeen
stemmend inzicht gebleken.
Er is een beter begrip ontstaan voor de
Nederlandsche problemen ten opzichte van
Duitschland. Delegaties uit de Amerikaan-
sche en Fransche bezettingszones hebben
reeds besprekingen in Den Haag gevoerd;
een Britsdie delegatie wordt nog verwacht.
Concrete resultaten zijn slechts in zeer ge
ringe mate bereikt. De moeilijkheden bij
het reizigers- en handelsverkeer zijn groot,
onze scheepvaart en havens worden zoo
mogelijk gebruikt en bij den export
kan het Nederlandsche belang slechts on
voldoende tot zijn recht komen. Britsche en
Amerikaansche bezettingsautoriteiten trek
ken de Duitsche havens voor boven de
Nederlandsche uit overwegingen welke
met zuiver economische kostenverhou-
dingen niets te maken hebben.
Reeds is aangekondigd dat, zoodra vol
doende troepen beschikbaar zijn," Nederland
aan de bezetting van Duitschland zal deel-
nemén.
Ter vermijding van misverstand wordt
opgemerkt, dat deelneming aan de bezet
ting van Duitschland niet met zich mede-
STAATSCOMMISSIE VOOR
PARTICULIERE MIJNEN.
Zeer spoedig is de instelling van een
staatscommissie te verwachten, die zal
nagaan of er verandering dient te komen
in de positie der particuliere steenkool
mijnbouwondernemingen in Nederland.
door Nederland gevoerd zou worden. Hoe
wel de regeering de opvatting onderschrijft,
dat een zoodanig Nederlandsch bestuur in
geen enkel opzicht voor dat van andere be
zettende mogendheden zou behoeven onder
te doen, acht zij, in het licht van de erva
ringen met een vierledig bestuur van
Duitschland opgedaan, nog verder door
gevoerde splitsing bepaald onraadzaam.
Annie van Ees vertolkte Vrijdagavond in
Zandvoort voor den duizendsten keer
„Boefje" en werd na afloop van de voor
stelling hartelijk gehuldigd.
Ingevolge het zuiveringsbesluit is aan dr.
R. W. Weitzenböck, hoogleeraar aan de gemeen
telijke universiteit te Amsterdam, ontslag uit
zijn functie verleend.
„Welke andere oplossing
is mogelijk?"
„Er wordt in deze dagen in het land te
gen het ontwerp-accoord. dat in Indonesië
is tot stand gebracht met zulk een heftig
heid en in zulk een omvang geageerd, dat
juist daardoor, naar ik hoop, bij zeer velen
de wensch zal zijn ontstaan naar een iet
wat rustiger voorlichting over een stuk
werk, dat de Commissie-Generaal, vier
goede, bekwame, van hun zware verant
woordelijkheid diepbewuste Nederlanders
dan toch meenen aan de regeering te mo
gen voorleggen als een aanvaardbare en
zelfs vruchtbare bijdrage tot oplossing van
het conflict in Indonesië". Aldus begon
oud-minister prof. dr. J. H. A. Logemann
zijn radiorede van Vrijdagavond over het
accoord van Cheribon.
„Men moet, om te mogen oordeelen ten
eerste zich goed rekenschap geven van het
karakter van het accoord en ten tweede
moet men bij het verwerpen van een be
paald beleid of een bepaalde oplossing
zich steeds afvragen welk ander beleid,
welke andere oplossing men dan meent te
kunnen bieden", aldus vervolgde prof.
Logemann.
„Het was noodig, de grooté beslissende
punten op te sporen, waaraan de gevoe
ligheden over en weer zich hechten en
daarvoor een oplossing te schetsen - zon
der hinderlijk bijwerk dat voor de we-
derzijdsche gevoelens aanvaardbaar leek.
Dat is hier gebeurd en daarom heeft de
Commissie-Generaal deze bijeenkomst te
recht betiteld als basis-accoord.
Aanvaarding hiervan moet beteekenen,
dat de meerderheid aan beide zijden hiel
de basis vindt voor een verzoening. Dat
zet de gevoeligheden en overgevoelighe
den opfcij en dat baant den weg voor het
eigenlijke werk.
Dit is geen constitutie die men als een
juridisch werkstuk zal mogen beoordee-
len. Het is een pacificatie die de belofte
voor een constitutie in zich houdt. Veel
critiek op de vaagheid en onvolledigheid
van het accoord geeft blijk dit niet te be
grijpen.
De functie van het accoord is vredestich-
ten, komen tot naast elkaar samenwerken
inplaats van tegenover elkaar in het veld
en aan de groene tafel te strijden. Aan
vaarding beteekent eindelijk samen aan
den slag gaan voor orde en opbouw. Ver
werping beteekent conflict.
Gelijkwaardigheid beteekent inderdaad
geen waarborgen, die eenzijdig in Neder-
land's hand liggen. Ge moet voor het blij
vend samengaan van Indonesië en Ne-
derland op den duur niet meer vertrouwen
op macht maar op de bewezen waarde van
het samengaan.
De grondwet.
Is de grondwet geschonden? Hoe kan
men onderhandelen, heeft prof. Romme te
recht in de Tweede Kamer betoogd over
een ingrijpende staatshervorming en, niet
raken aan toekomstige veranderingen in
de grondwet?
Is het dan ongrondwettig om het ac
coord te sluiten, voordat de grondwet ge
wijzigd en aangepast is? Ik wil geen ju-
ristenstrijd in een radiokwartiertje uit
vechten. Maar zijn de juridische pleit
bezorgers van zulk een grondwettige pro
cedure dan blind voor het feit dat zulk een
formeele eenheid van de grondwet min
stens een of anderhalf jaar langer het
halve koninkrijk in staat van revolutie
zou laten?
Is de defacto-erkenning van de repu
bliek en daarmee van de positie van ir.
Soekarno zedelijk onaanvaardbaar?
Ik stel slechts het alternatief: Is de
breuk, op dezen grond, met het Indone
sisch nationalisme dat die republiek en
die persoon nu eenmaal anders waardeert
dan wij zedelijk aanvaardbaar?
Maakt de voorgestelde Unie ons konink
rijk kapot? De haastige uitleggers van het
accoord, die nu ^1 weten, dat de Koningin
niets te zeggen zal hebben, ja zelfs geen
staatsstuk van de Unie zal te zien krijgen,
lezen wat er niet staat. Maar de functie
van de Kroon zal geen instrument zijn
voor verkapte Nederlandsche leiding. Ge
mengde Unie-organen zullen met en voor
dp Kroon de Unie-verantwoordelijkheden
dragen.
Het arbeidsveld van de Nederlandsch-
Indonesische Unie is nog vaag geschetst.
Het ömvat in beginsel evenveel als vroe
ger steeds aan de organen van het her
vormde Koninkrijk is toegedacht.
Moet dan om den naam een vruchtbare
oplossing verketterd worden en de vrede
verjaagd?
Denk niet dat ook maar een insider u
met dit accoord een periode van rozen
geur en maneschijn belooft. De weg dien
wij dan inslaan is moeilijk, voor de In
donesiërs en voor ons. Maar het is een weg.
De eenige weg. Verwerping beteekent:
geen weg, maar het moeras, waarin Ne-
derland's en Indonesië's volkskracht zullen
verzinken".
Britsche troepen uit Batavia
Volgens een verklaring, uitgegeven door
het geallieerde hoofdkwartier in Z.O. Azië
zijn de laatste Britsche troepen heden uit
Batavia vertrokken. Slechts een staf van
ongeveer 20 personen, ter registratie van
schadevergoedingseischei en van graven,
en verbindingsofficieren van leger, marine
en luchtmacht blijven achter.
Engeland zal aan het einde van dit jaar
meer dan een millioen fietsen voor den export
hebben gefabriceerd. De wereldbehoefte wordt
op ongeveer 50 millioen stuks geschat. Voor den
oorlog waren Duitschland en Japan de grootste
exporteurs van rijwielen.
Het woord is aan...
Lord Beveridge:
Zoolang een oorlog mogelijk
schijnt, zoolang zullen er voor
bereidingen tot oorlog getrof
fen worden en voorbereidingen
zullen tot oorlog leiden.
(Uit: The Price of
Peace, 1945).
Onze speciale verslaggever seinde heden
uit Batavia:
Bij het vertrek van de laatste Britsche
troepen is de toestand in Indonesië bepaald
verslechterd. De spanning op Java en Su
matra is toegenomen sinds het tot stand
komen van het basis-accoord. Anderhalve
maand na het sluiten van de principieele
wapenstilstandsovereenkomst is cr nog
steeds strijd aan vier fronten: Soerabaja,
Semarang, Medan en Padang. Er is duide
lijk gebrek aan discipline aan de zijde der
republikeinen. Het aanvankelijk optimisme
in officieele kringen, inzake een spoedige
bekrachtiging van het baSis-accoord is
sterk bekoeld, door de wijze, waarop het in
Holland is ontvangen. De republikeinen
worden geleidelijk sceptischer en wan-
trouwender. De Merdeka waarschuwt
Sjahrir tegen een begin van samenwerking
met de Nederlanders, zoolang de ratificatie
niet vaststaat. De stemming is bovendien
geprikkelder geworden door incidenten, die
hebben plaats gevonden bij het onderzoek
van treinen en schepen. Hooge republi-
keinsche autoriteiten werden hierbij ver
nederd en vaak urenlang opgehouden, het-
Er kan in herinnering worden gebracht,
dat de order „staakt het vuren", zooals op
4 November was overeengekomen, nog
steeds niet is gegeven, zooals ook blijkt
uit de officieele bekendmaking van Soe-
dirman, van 15 November, waarin deze
een verklaring van het republikeinsche
ministerie van voorlichting, dat het staakt
het vuren thans van kracht was, weerlegt.
Elke bekendmaking van republikeinsche
zijde, dat deze order aan alle verantwoor
delijke republikeinsche troepencomman
danten is gegeven, is met de feiten in
strijd.
Niettegenstaande alle pogingen van de
Nederlandsche commandanten om contact
op te nemen met hun republikeinsche te
genstanders zijn deze op Java alleen ge
slaagd in de sectoren Buitenzorg, Tjiandoer
en Lembang.
In de sectoren Tangerang en Bekassi
werd contact verkregen op 22 November.
Alleen in Noord-Bandoeng werd overeen
stemming betreffende een demarcatie-lijn
verkregen".
„De republikeinsche agressie heeft el
ders onverminderd voortgeduurd. Om aan
deze actie een eind te maken hebben de
Nederlandsche commandanten op groote
schaal vlugschriften verspreid, waarin in
gematigde termen werd medegedeeld, dat
maatregelen zouden worden genomen te
gen hen, die de vastgestelde demarcatie
lijnen zouden overschrijden. Deze demar-
buiten de
geen door de Indonesiërs ernstig is opgevat.
(Volgens Nederlandsche militaire auto- catielijn ligt twee Kilometer
riteiten heeft een onderzoek uitgewezen, I zone van October,
dat van vernederingen en onnoodig opont
houd geen sprake is geweest. Red.)
„Geen gevechten op
groote schaal".
Naar aanleiding van berichten als zou
den gevechten zijn uitgebroken op ver
schillende plaatsen van Java, verneemt
Un. Press uit Batavia dat deze berichten
onjuist zijn.
Het republikeinsche ministerie van voor
lichting heeft in een communiqué bekend
gemaakt dat er geen aanwijzingen zijn van
gevechten op groote schaal, en de Ned.
Legervoorlichtingsdienst maakt bekend:
„Er is geen sprake van plotseling toene
mende gevechtshandelingen".
Een te Batavia verschenen officieel com
muniqué van den Nederlandsch-Indischen
Legervoorlichtingsdienst deelde gisteren
o.m. het volgende mede:
„Door beide partijen was in de op 4
Nov. gehouden bijeenkomst van de gemeng
de bestandscommissie overeengekomen,
vóór 20 November op alle fronten con
tact met elkaar te zoeken, demarcatie
lijnen te bepalen en mogelijke geschillen
zoo spoedig mogelijk plaatselijk te regelen.
Van Nederlandsche zijde was den troe
pencommandanten last gegeven alle vijan
delijkheden te vermijden en hun patrouil
les tot een strook van 2 Kilometer buiten
de geallieerde zóne te beperken.
Weerbericht
FRJSSCHE WIND
Verwachting geldig tot Zondagavond:
Hedenavond en -nacht eenige regen.
Morgen overdag enkele buien, afgewis
seld door perioden met zonneschijn.
Frisch en buiig, tijdelijk krachtige Wes
telijke tot Zuid-Westelijke wind.
De trawler KW 157 „Dirk" van de reederij Parlevliet te Katwijk, welke van Grimsby
op weg was naar IJmuiden, is door een onjuiste kompasaanwijzing uit den koers ge
raakt en bij Petten gestrand. De bemanning kon met een reddingslijn van boord
gehaald worden.
De heeren Ch. J. I. M. Welter, prof. dr.
C. W. de Vries, prof. mr. J. A. Eigeman, J.
Fabius, prof. mr. A. C. Josephus Jitta,
prof. mr. P. A. J. Losecaat Vermeer, dr.
J. W. de Stoppelaar en mr. W. F. de Waal
hebben aan den minister van Overzeesche
Gebiedsdeelen een voorstel aangeboden ter
vervanging van de basis-overeenkomst van
Cheribon, waarin wordt uitgegaan van
een drievoudig desideratum, n.l.: het in
uitdrukkelijke bewoordingen uitsluiten
van het koloniaal systeem, het handhaven
van het Staatsverband en het openlaten
van een weg tot verdere onderhandelin
gen.
Om dit doel te bereiken bevelen de voor
stellers den minister aan, de volgende
grondstellingen in acht te nemen:
Uitgangspunt van het beleid ten opzichte
van Indië moet worden gevormd door
de mogelijkheid en den wensch. de eenheid
van staat en staatsgezag te bewaren, opdat
een staatsorganisatie zal ontstaan in
overeenstemming met de Koninklijke rede
van 7 December, waarvan de samenstel
lende deelen en hun volken waarlijk vrij
zijn. De overeenkomst van Cheribon is vol
gens de voorstellers onaanvaardbaar om
dat zij de eenheid van Koninkrijk en
Staatsgezag in beginsel opensplijt.
Het voorstel geeft verder, met als uit
gangspunt de 7 Decemberrede, de vorming
aan van twee autonome rechtsgemeen
schappen. die niet aan elkander onderge
schikt zijn en bestuurd worden volgens
eigen grondwetten op basis van de demo-
cratisch-politieke gedachte. Aan den top
Ongeveer 5000 aanvragen
voor Consuinentencrediet
Heden sluit de termijn voor het aan
vragen van het Consumentencrediet. Tot
Vrijdag waren er te Haarlem 4000 aanvra
gen. Het liep heden evenwel zoo storm,
dat aangenomen wordt, dat er nog onge
veer 1000 zullen bijkomen. Het totaal wordt
dan 5000.
maar weer aangeduid als „Natuurreser
vaat", omdat dit nu eenmaal de geijkte be
naming is. Maar wat het noodigst blijft is
de openstelling van vrije duinen. Die moet
komen, zonder beperkingen en miezerige
entrées. R. P.
Na de vele, vaak tegenstrijdige berichten over de tabaksvoorziening, is er thans
een voor de lookers verblijdende mededeeling uit Den Haag gekomen. Daarin wordt
verklaard, dat de regeering reeds geruimen tijd geleden heeft besloten de tabaksrant
soenen in 1947 op een hooger peil te brengen. Dit besluit kon echter niet worden
gepubliceerd, omdat in het bijzonder de sigarettentabak, benoodigd voor de productie
in 1947, nog gekocht moest worden. Bekendmaking van het besluit de rantsoenen
te verb oogen zou ongetwijfeld op de zoo gevoelige markt voor sigarettentabak tot
prijsverhooging hebben geleid. Dit zou ons land millioenen guldens aan deviezen heb
ben gescheeld. Onmiddellijk na de regeeringsbeslissing is een aankoopcommissie naar
Amerika gereisd. Deze heeft thans haar taak volbracht en de grondstoffenbehoefte
van de industrie is daardoor gedekt.
Om redenen van technischen aard kan de verhooging der rantsoenen slechts gelei
delijk geschieden. Naar alle waarschijnlijkheid kan daarmee in het eerste kwartaal
van het volgend jaar een begin worden gemaakt. Bovendien zal getracht worden zoo
veel mogelijk de door het publiek gewenschte producten te distribueeren.
van een in het leven te roepen federatief
orgaan voor den Archipel staat de ver
tegenwoordiger vanhet Staatsverband,
benoemd door de Draagster van de ko
ninklijke waardigheid. Het Staatsverband
wordt verkregen door een vrijwillige
staatkundige samenwerking der onderdee-
len. Bewindvoering en volksvertegenwoor
diging zullen gevormd worden door alle
krachten van het staatsverband, waarin
Nederland en Indonesië gelijk zullen zijn
vertegenwoordigd. Het Staatskabinet be
vat Staatsministers, verantwoordelijk aan
het vertegenwoordigend lichaam van den
Staat, het Staatsparlement.
De voorstellers noemen deze beginselen
„de stam, waaruit takken en twijgen der
staatsorganisatie zich verder zullen kun
nen ontwikkelen tot organischen groei en
bloei, in tegenstelling met het dorre kreu
pelhout dat uit Linggadjatti werd meege
bracht. Bij verdere uitwerking zal ook de
Rijksconferentie de haar toegedachte func
tie kunnen hernemen".
Berucht inbreker gearresteerd
Door de Haarlemsche politie Is in Rot
terdam een zekere G. X. gearresteerd, die
al reeds bekend heeft, vier en twintig in
braken te hebben gepleegd, waarvan vijf
tien in Haarlem, zeven in Heemstede, één
in Bloemendaal en één in Halfweg, ifi ver
band met deze arrestatie zijn gisteren te
vens de Amsterdammers J. E., J. M. en
J. D. S. door de politie in verzekerde be
waring gesteld, wegens heling van de door
X. gestolen goederen.
Van bedoelde goederen zijn inmiddels
al een hoeveelheid textiel, vier radio's,
klokken, tafelkleeden en eenige gouden
sieraden teruggevonden. Het onderzoek in
deze zaak duurt nog voort.
X. is niet alleen inbreker, maar ook vol
leerd uitbreker. Na vorige arrestaties heeft
hij al driemaal weten te ontsnappen, twee
maal in Arnhem en eenmaal in Eindho
ven. Toen hij in Arnhem uitbrak werd hij
achtervolgd door de politie. Deze schoot op
hem en schoot raak. X. kon echter den
Rijn bereiken, sprong er in en liet zich
twee kilometer stroomafwaarts zakken.
Een anderen keer ontsnapte hij door een
revolver aan een bewaker te ontfutselen.
Het behoeft geen betoog, dat de Haar
lemsche politie een extra-oogje in het zeil
houdt, om dergelijke escapades ditmaal te
voorkomen.
Er kan worden medegedeeld, dat dr. P.
J. A. Idenburg, generaal-majoor Buurman
van Vreeden, mr. Amir Sjarifoeding en
luitenant-generaal Oerip een definitieve
poging zullen doen om contact tusschen de
plaatselijke commandanten tot stand te
brengen en wel op 29 November te Soera
baja, op 1 December te Semarang, op 3
December te Medan en op 5 December te
Padang".
Byrnes zal aftreden
Volgens den Washingtonschen corres
pondent van de „Daily Mail" verwacht
men, dat Byrnes, de Amerikaansche mi
nister van Buitenlandsche Zaken, zich
spoedig na de huidige bijeenkomst van den
raad van ministers van Buitenlandsche
Zaken te New York uit het Amerikaan
sche kabinet zal terugtrekken.
Zijn doktoren hebben Maart 1947 als
uitersten termijn gesteld, daar de gezond
heidstoestand van Byrnes, door het in
spannende werk geschaad, zijn aftreden
noodzakelijk maakt.
„IJzeren gordijn" verder
naar het Oosten?
Uit Berlijn wordt aan United Press me
degedeeld, dat de Russische zóne nog meer
afgesloten was dan gewoonlijk, nu lange
rijen Russische legerauto's troepen naar
het Oosten vervoeren. Volgens geallieerde
schattingen willen de Russen 40 procent
van hun troepen uit hun zóne weer naar
elders verplaatsen. Dat zij van plan zouden
zijn Oost-Duitschland in het geheel niet
meer te bezetten, wordt onzin genoemd.
De Russische bevelhebber heeft intus-
schen de troepenverplaatsing bevestigd
door te verklaren dat geen Amerikaansche
journalisten in de Russische zóne worden
toegelaten, zoo lang de troepenverplaatsing
aan den gang is. Dat zal tot ongeveer
1 Janilari zijn.
Van geallieerde zijde worden twee ver
onderstellingen gemaakt om de Russische
handelwijze te verklaren. De eerste is, dat
de Russen het „ijzeren gordijn" naar het
Oosten willen verplaatsen, van de Elbe
naar den Oder om daarna met de Ameri
kanen en Engelschen samen, Duitschland
als economische eenheid te besturen.
De tweede veronderstelling is, dat de
Russen de opleiding van recruten in
Duitschland hebben gestaakt en alleen ve
teranen als bezetting achter laten.
Positie van de Dirk KW 157
ongunstig
Naar wij hedenmorgen vernamen is de
toestand van den bij Petten gestranden.
stoomtrawler Dirk KW 157 ongunstig. De
trawler heeft een gat in het achterschip
en begint zwaar naar stuurboord over te
hellen. Vandaag zou getracht worden het
gat met behulp van een duiker te stoppen,
om daarna te probeeren het schip leeg te
pompen. De kans van slagen wordt niet
groot geacht.
Automatisch telefonceren
met liet district Utrecht
Van Maandagmorgen acht uur af zal
automatisch telefoonverkeer mogelijk zUn
tusschen de telefoonabonnés in het tele
foondistrict Haarlem en de aangeslotenen
in de geautomatiseerde netten in het dis
trict Utrecht.
Sinds eenigen tijd was dit automatisch
telefoonverkeer reeds mogelük in de rich
ting UtrechtHaarlem.
De z.g. kengetallen in het district Utrecht
beginnen alle met K 34. Dat van de stad
Utrecht is K 3400.
Naar een linksche coalitie
in Frankrijk.
De Socialistische Partij in Frankrijk
heeft een eergisteren door de communisten
gedaan voorstel tot de gezamenlijke uit
voering van een door de communisten op
gesteld werkprogramma aanvaard.
De socialisten hebben het besluit geno
men tijdens een gistermorgen gehouden
vergadering onder voorzitterschap van Leon
Blum. Zij hebben op hun beurt voorgesteld
de eerste gezamenlijke vergadering heden
te houden.
