Haarlems Dagblad "i ^wtm I y legeeringsverklaring Strijd in Perzië in vollen gang Het korps Mariniers in Rotterdam terug - 3 My De Ver. Staten bereiden zich voor op eventueelen volgenden oorlog Het onderwerp van den dag: Linggadjati Maandag Kamerdebat over Indische kwestie Stille armen 61e Jaargajig No. -18506 Bureaux: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724, 14825. Redactie 10600, Directeur-Hoofdredacteur 15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230. Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713. 10132. Woensdag 11 December 1946 Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. Abonnementsprijs per week 31 cent; per kwartaal f4,— - Postgiro 273107 - Advertentie tarieven op aanvraag bij de Administratie. Directeur-Hoofdredacteur: Robert E^eerehpom Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem DE uitvoerige Regeeringsverklaring, die minister Jonkman gisteren in de Twee de Kamer heeft uitgesproken behelst, zoo- gis verwacht werd, een aanvaarding van de overeenkomst van Linggadjati- Gelijk tijdig heeft de Regeering de toelichting van de Commissie-Generaal bekend gemaakt en de samenvattingen van beide documen ten, die wij gepubliceerd hebben, moeten jnenigen lezer, die deze zaken met ernst bestudeert, inspannende lectuur bezorgd hebben. Want eenvoudig zijn zij niet en geer moeilijk voor wie geen ervaring van gulke aangelegenheden heeft. De Regeering heeft dus medegedeeld dat het haar voornemen is, de Commissie- Generaal ,te machtigen de overeenkomst te onderteekenen. Tot dusver draagt zij slechts de parafen van de leden der beide delegaties, die te Linggadjati onderhan deld hebben. Het Tweede Kamer-debat, dat morgen zal aanvangen, zal niet leiden tot een stemming over hqt ontwerp, omdat het geen verdrag met een vreemde mo gendheid is, dat volgens de wet de goed keuring van de volksvertegenwoordiging vereischt. De Commissie-Generaal heeft het een basis-accoord genoemd. De Regee ringsverklaring zegt in haar aanhef, dat de overeenkomst de nieuwe Rechtsorde niet vaststelt, doch beoogt de basis aan te geven, waarop die zal worden opgetrok ken. Zij beroept zich voor de aanvaarding op „psychologische en staatkundige gron den". Zij spreekt later van de bedoeling. ,de goede betrekkingen tusschen de volken van Nederland en Indonesië te verzekeren in nieuwe vormen van vrijwillige samen werking, die het mogelijk maken de rela tie tusschen beide volken op nieuwe grond slagen te vestigen". Zij ziet ook in de over eenkomst „een schets" der toekomstige staatkundige verhoudingen. Deze definities, vooral de laatste, wek ken opnieuw verwondering ten aanzien van de publicatie der overeenkomst in den vorm van zeventien artikelen, waardoor aanvankelijk de indruk gewekt moest worden, dat zij als volledig ontwerp van een nieuwe staatkundige verhouding dien de te worden beschouwd. Later werd dat ontkend en medegedeeld, dat er met opzet hiaten in waren gelaten, omdat dit in de huidige omstandigheden beter kansen op verder onderhandelen in verzoenenden geest opende. Dat staatsrechtelijk niet van een verdrag sprake is, maar van een onvolledig accoord waarop de ^ïieuwe rechtsorde zal moeten worden opgetrokken, zoodat de Kamer er niet over stemmen zal, belet evenwel niet dat de volksvertegenwoordiging haar mee ning hftn uitspreken in den vorm van een motie. Mocht die, komende van de zijde der oppositie en dus afkeuring over het gevoerde beleid uitsprekende, worden aan genomen, dan zou dat de Regeering tot af treden nopen. Zooals de zaken zich thans doen aanzien lijkt de kans groot, dat zulk een motie .zal worden ingediend, maar dat zij zal worden verworpen. Immers, nu de geheele Regeering zich achter het ontwerp heeft gesteld en ook de belangrijkste woordvoerder van den rechtervleugel der Katholieke Volkspartij, prof. Romme, er zich mee vereenigd heeft kan men moeilijk anders verwachten dan dat de meerder heid die de regeeringspartijen, (K-V.P. en Partij van den Arbeid) in de volksverte genwoordiging bezitten, zich ten volle zal doen gelden. Uit de Regeeringsverklaring spreekt on getwijfeld een sterke en oprechte overtui ging, dat met de aanvaarding van dit ac coord de goede weg gekozen wordt. Wij zijn niettemin van meening, dat het Ka merdebat aanzienlijk verhelderend zou moeten werken. Er is teveel duister. „Hoe de Unie en de Koningin aan het hoofd daarvan in de Vereenigde Staten van Indonesië zullen zijn vertegenwoordigd, wie het staatshoofd der Vereenigde Staten zal zijn, zooals de Koningin natuurlijk het staatshoofd is van het Koninkrijk der Ne derlanden (nieuwe stijl) is in het ontwerp opengelaten", zegt de Regeeringsverkla ring. „Het is echter duidelijk, dat ook de Vereenigde Staten een staatshoofd zullen behoeven en dat ook dit staatshoofd tot het hoofd der Unie in nauwe betrekking zal moeten staan". De Commissie-Generaal verklaart in haar toelichting op dit hoogst belangrijke punt: „Opengelaten is de vraag, in hoeverre het Koninklijk oppergezag zal doorwerken in de hoogste leiding van de Vereenigde Staten van Indonesië. Waar het onderscheid tusschen den constitutioneel en Koning in Nederland, en den Koning krach tens het statuut van de Nederlandsch-In- donesische Unie gedurende de besprekin gen aan de Indonesische zijde nog geen vast omlijnd begrip was, viel het voor de Indonesiërs moeilijk met de gelijkwaardig- heidsgedachte overeen te brengen, op dit punt reeds thans een regeling te aanvaarden. De toelichting van de Commissie-Gene raal geeft een dergelijken uitleg aan de on volledigheid van de basis-overeenkomst betreffende de organisatie van de Unie, zeggende „dat het accoord naar beide zij den ruimte laat aan de geesteshouding, die moet voeren uit de sfeer van strijd en vijandschap naar samenwerking en ver sterking van het wederzijdsch vertrouwen" Eerst „moeten concrete vormen van sa menwerking de sfeer van onderling ver trouwen hebben versterkt en uitgebreid" Met deze en dergelijke uitlatingen wordt een onvolledigheid bevestigd, die de term „schets" aannemelijker maakt voor deze overeenkomst dan de benaming „basis- accoord". Er spreekt buitendien een toe gevende en voorzichtige houding van de Commissie-Generaal uit. Nu het wel zeker schijnt, dat de onderhandelingen naar aan leiding van deze overeenkomst zullen wor den voortgezet: door dezelfde Commissie- Generaal. met een Indonesisch bewind dat zulk een figuur als Soekarno in zijn leiding bezit, rijst wel zeer positief de vraag, of de Nederlandsche vertegenwoordigers zich sterker zullen doen geden dan tot dusver het geval is geweest. Want dat zal nood zakelijk zijn. Men zal geen zoete broodjes kunnen blijven bakken indien men de waarborgen, waarover in de Regeerings verklaring meermalen gesproken wordt, voor de toekomst wil bevestigen in een staatkundige structuur, aanvaardbaar en uitvoerbaar voor Nederland. Daartoe zal ook achW'>' de Commissie-Generaal een Re geering dienen te staan, die vasthoudt en niet terugwijkt. Als een beslissing kunnen wij de over eenkomst van Linggadjati niet meer zien- wel als een eerste stap op den weg naar beslissingen. Het lijkt een weg die nog groote hindernissen zal opleveren Wij wachten het Kamerdebat in spanning af. Het zou in elk geval tot een krachtige con- •tructieve houding kunnen bijdragen. R. P. Teheran krijgt hulp van Azerbeidsjaansche stammen De vijandelijkheden tusschen troepen van de Perzische centrale regeering en van de Azerbeidsjaansche autonomisten zijn in volle hevigheid ontbrand op den weg naar de Azerbeidsjaansche stad Mianeh, in de nabijheid van een bergpas, waar de troepen van Azerbeidsjan zich in verdedigingsstellingen hadden opgesteld. De chef van den Perzischen generalen staf heeft verklaard dat de verliezen der regeeringstroepen zeer gering zijn en dat de „democraten" zich, waar mogelijk, in meerderheid overgaven. Verschillende stammen in Azerbeidsjan hebben de wapenen gegrepen om zich tegen het autonome regiem van Pishevari te verzetten. Volgens de laatste berichten hebben de log" bij de regeeringstroepen te mogen regeeringstroepen Nqwroozahad en de Ghaflankuhbergen bezet. Er zijn aanwij zingen, dat de generale staf een offensief voorbereidt van Zuid-Koerdistan uit. Cor respondenten m Teheran zijn uitgenoodigd om de expeditionnaire strijdkrachten te vergezellen. In Noord-Koerdistan zijn vijftigduizend gewapende Koerdische democraten gerap porteerd. Tienduizend hunner worden om schreven als ruiters van de Baezanistam, die uit Irak zijn geëmigreerd. De overigen zijn gevormd uit vroegere officieren en manschappen van het centrale leger. Uit den Oostelijken sector wordt gemeld, dat tienduizend man van den stam der Shahsavan, verbitterde tegenstanders van het regime van Azerbeidsjan, uit naam van de regeering zich hebben meester gemaakt van Khalkhal. Tevens werd gemeld dat zij Ardebil bestormd hadden. De centrale re geering heeft onlangs den stam van Shah savan van wapens en munitie voorzien. „Azerbeidsjan is deel van Perzië" Premier Ghavam heeft aan den Azer- beidsjaanschen gouverneur generaal dr. Salamullah Javid een telegram gezonden, waarin hij er van verwittigd wordt dat de troepen van Teheran Azersbeidsjan bin nentrekken. In het telegram wordt gezegd: „Daar Azerbeidsjan een deel van Perzië is, moe ten de troepen deze provincie binnentrek ken en toezicht op de verkiezingen houden gelijk in alle andere Perzische provincies. Ik hel? daarom de troepen instructie gege ven om zich vandaag naar Mianeh te bege ven en ik vertrouw er op dat u als verte genwoordiger van de centrale regeering alles in het werk zult stellen om onaange name incidenten te vermijden. De centrale troepen hebben bevel gekregen om allen eventueelen georganiseerden tegenstand te breken". - Het stamhoofd Boirahmedi heeft den premier getelegrafeerd dat hij duizend rui ters stuurt om de democraten van Azer beidsjan aan te vallen. Andere stammen hebben Teheran om toestemming verzocht zich in „den patriottischen en heiligen oor- Hef daagt in Portugal Persvrijheid komt terug Een teeken van terugkeer der persvrij heid in Portugal kon men gisteren volgens U.P. bespeuren in een artikel in het blad „Republica", dat met groote opschriften een beschouwing gericht tegen den terug keer van de monarchie bevatte. Het ar tikel droeg de onderteekenmg van gene raal Norton Matos, voormalig Portugeesch minister van oorlog en ex-ambassadeur te Londen. De generaal deed een aanval op de plannen tot herstel van het koning schap en stelde vast, dat de terugkeer van het royalistische régime een ernstige ver gissing, zóu zijn, waardoor slechts moeilijk heden in het interne leven van Portugal konden ontstaan. De generaal dringt aan op de vestiging van ëen republikeinsch democratisch bewind. voegen. Volgens nog onbevestigde berichten zou den de troepen van het Perzische regee- ringsleger thans tot op minder dan 160 ki lometer afstand van Tebris, de hoofdstad van de provincie Azerbeidsjan genaderd zijn. Onbekend schip gestrand bij Zandvoort In den afgeloopen nacht, omstreeks één uur. is door den dichten mist een schip op de derde bank ruim een kilometer ten Zui den van Zandvoort gestrand. Het schip gaf noodseinen en vroeg om sleepboothulp. Het is waarschijnlijk een Engelsch vaar tuig, daar men van het strand af de be manning Engelsch hoorde spreken. Wegens het groote mijnengevaar mocht de Zandvoortsche reddingboot niet uitva ren. Uit IJmuiden vertrok de sleepboot Stentor om hulp te bieden. Het vaartuig is hedenmorgen bij vloed niet vlot gekomen. Hedenmiddag omstreeks een uur toen de mist eenigszins was opgetrokken kon men van het strand af .waar nemen, dat het gestrande schip, waarschijnlijk een tankboot is. Uit den diepgang leidt men af, dat het schip geladen is. Bij het vaar tuig bevond zich een sleepboot. Militair vliegtuig vermist Twee andere maakten noodlanding Vermoedelijk tengevolge van den dichten mist hebben gisteravond twee militaire vliegtuigen een noodlanding moeten ma ken. Een derde toestel wordt nog vermist. Gistermiddag waren drie toestellen, twee Fireflies en een Harvard, van het vliegveld Manston in Engeland opgestegen met bestemming Valkenburg in Zuidhol- land. Zij werden daar omstreeks kwart voor vijf- verwacht. Het Harvard-toestel heeft na het be reiken van de kust een noodlanding ge maakt op het stille strand te Schevenin- gen. De bestuurder sergeant-majoor vlie ger P. van Oord uit Amsterdam werd daarbij aan het hoofd gewond. Een der Fireflies, bestuurd door een luitenant heeft een noodlanding gemaakt in de omgeving van Hellevoetsluis. De be stuurder kreeg geen letsel. Van het derde toestel, eveneens een Firefly, is tot heden nog niets bekend. Aan alle stations der luchtstrijdkrachten in Nederland en België is verzocht naar het vermiste toestel uit te zien. Ook het burgerluchtvaartverkeer onder vond stagnatie door den zwaren mist. De machines die op Schiphol zouden landen, vlogen door naar Eindhoven. In den na middag zijn van Schiphol geen vliegtuigen opgestegen behalve de Constellation PH- TAW die om halfvijf naar New York ver trok. Piloot van het vermiste vliegtuig Firefly F9 is de sergeant-vlieger Saltikoff. Langer aanvraagtijd voor consumentencrediet De aanvraagtijd voor het Consumenten crediet, die aanvankelijk Zaterdag 30 No vember gesloten was, is alsnog verlengd tot en met Zaterdag 14 December. Verdediging tegen bacillen en atomen Terwijl in New York de Amerikaansche afgevaardigden ter UNO debatteeren over ontwapening, gaat de Amerikaansche mi nister van oorlog, Patterson, naar Un. Press verneemt, industrieele, civiele en re- geerings-autoriteiten uitnoodigen om te confereeren over plannen voor een per manent verdedigingssysteem in de Ver eenigde Staten. Een uit generaals bestaan- dervinden, wanneer pogingen worden on- de commissie zal zich met deze autoriteitenTftei in verbinding stellen. Leden van den Arae- rikaanschen generalen staf verklaarden, dat tengevolge van de jongste ontwikke lingen van de biologische oorlogvoering, de atoombommen en de automatisch be stuurde projectielen een nieuw defensie systeem noodzakelijk is geworden. Generaal Harold Bull, president van den nieuwen civi^len verdedigingsraad, zal zich met de uitvoering der plannen belasten na zorgvuldige beraadslagingen met leidende persoonlijkheden uit het burgerlijk leven. Het leger is de meening toegedaan, dat een volgende oorlog zal beginnen met een aanval op de Amerikaansche industrieën in den geest van „Peaii Harbour". Dit zal, naar zij meenen, gevolgd worden, door po gingen om de watervoorziening te vergif tig enen de bevolking en den veestapel te dooden, door middel van wolken bacillen, die uit automatisch bestuurde apparaten of vliegtuigen worden neergelaten. De Ame rikaansche civiele verdedigingsraad zal het program volgen, dat Engeland had voorbe reid ter bescherming van de bevolking bij den „slag om Engeland". Het leger is van oordeel, dat het van de zyde der industrie ernstig veszet za^on- Het Korps Mariniers stond gisteren aangetreden op den CocAsingel te Rotterdam, ivaar luitenant-admiraal C. E. L. Helfrich het onderscheidingsteeken der Militaire Willemsorde aan het vaandel hechtte. oever te komen. Het bloed, op de Maas brug gevloeid, heeft de band tusschen Rotterdam en de mariniers voor eeuwig bezegeld. Mr. Oud herinnerde tenslotte aan het roemrijk aandeel, dat de mariniers in dezen laatsten wereldoorlog hebben ge had. Fantastische verhalen weerlegd. irtïömen om een program tot bamiddel- lijke spreiding der vitale industrieën ten uitvoer te leggen. Daarom is men in leger- kringen de meening toegedaan, dat als eerste stap de sleutelindustrieën der ver dediging naar verwijderde gebieden moe ten worden overgebracht. Men neemt te vens in overweging sommige van deze in dustrieën ondergronds te maken. Andere punten van het program zijn: camouflage van steden en tegenmaatrege len door middel van radar. Maatregelen te gen sabotage. Het aanbrengen van hinder nissen, waardoor de landing van vijande lijke vliegtuigen bij vitale installaties wordt belemmerd. TWEEDE KAMER Groote belangstelling in 's lands vergaderzaal (Van onzen parlementairen redacteur) Voor het begin der vergadering was aan een vrij drukke bezetting op het Binnenhof al merkbaar, dat er in 's lands vergaderzaal iets bijzonders aan de orde zou komen, trouwens, nog uren na het uitspreken van de regeerings verklaring over Linggadjati stond er buiten de Kamer een groepje heden, dat daar blijk baar geweldig aan het discussieeren was Dit laatste heeft de volksvertegenwoordiging zelf niet terstond gedaan en terecht niet Zij wil eerst eens even mediteeren over wat zij ge hoord heeft en te lezen kreeg in den vorm van de verklaring zelf en in dien van de uit voerige toelichting, welke den afgevaardigden ter hand werd gesteld toen minister Jonkman zich opmaakte om namens de regeering het beleid inzake Linggadjati uiteen te zetten. Stampvolle tribunes en loges, waar men de Commissie-generaal met het secretariaat- generaal. de Belgische ambassadeur, diens eqjitgenoote en een lid van zijn ambassade,. een lid van de Amerikaansche ambassade, een der aan de Pauselijke Internuntiatuur verbon den functionarissen-en oud-Kamerleden ont waarde, getuigden van de groote belangstel ling voor hetgeen het onderwerp van den dag zou zijn. Er werden eerst wat voorgerechten opgediend, want er moesten eenige stemmin gen gehouden worden Zoowel de communis tische als de Partij-van-den-Arbeid-motie tegen Franco-Spanje kregen slechts de stem men van de fracties, die ze hadden ingediend Prof Romme (K V P.) en drs KorthalsfP v d.V.) verklaarden namens hun respectievelijke po litieke vrienden alles te voelen voor het hou den van vrije verkiezingen in Spanje, doch het overbodig te achten thans de motie-Van der Goes van Naters aan te nemen en dus lieten zij het „tegen" hooren te meer daar iets van dien aard op het oogenblik ter ver gadering van de Vereenigde Volken aan de orde Is, waar men deze ingewikkelde kwestie beter kan beoordeelen dan in de Kamer Met 749 en 5825 gingen dus deze twee moties er aan Aan het amendement-Zandt (St. Ger.) tegen het gezantschap bij den Paus gericht, viel een even droef lot ten deel, nadat de heer De Groot (Comm.) een beetje kronkelige re deneering ten beste had gegeven om duidelijk te maken, waarom hij en zijn fractiegenooten zich van stemming wenschten te onthouden Een b'eeld van de Tweede Kamer tijdens het afleggen der regeeringsverklaring. en dus achter het klapdeurtje verdwenen, waarop het amendement met 659 (St Ger., C.H en de heer Scheps van de P v.d A werd verworpen Zonder hoofdelijke stemming (met aanteekening van het „tegen" der communis ten) nam de Kamer de begrooting van Bui- tenlandsche Zaken aan. Daarop verrees minister Jonkman, plechtig in het zwart gekleed en vergezeld door gansch het kabinet, met uitzondering van minister Van Kleffens. die bij de U N O te New York op het appèl is Met heldere stem en op een zeer beslisten toon. waaruit vastberaden rust sprak, droeg de minister zijn in groote stilte uitgesproken verklaring voor Onmiddellijk hierna kondigde voorzitter Van Schaik aan dat er geen avondvergadering zou zijn. opdat de leden een en ander nu nader zullen kunnen gaan bestudeeren en dat hij Woen^daeochtend een voorstel van orde met betrekking tot deze materie zou doen. maar ln elk 'geval zoo. dat het groote debat niet voor Dontjerdag zal beginnen. Een presidentieele hamerslag was voldoende om te constateeren, dat de Kamer met dezen gang van zaken vrede had Terstond ver dwenen nu alle ministers, behalve Excellentie Vos. aangezien men zich verder met de be grooting van Openbare Werken moest bezig houden, terwijl ook verder de Kamer leeg stroomde Dra zal na dit voorspel het gordijn opnieuw opgaan. De rest van den middag ging heen met de behandeling van de begrooting van Openbare Werken en wederopbouw Hierbij kon men huldebetuigingen aanhooren aan het werk van den afgetreden minister Ringers, critiek tevens op te veel centralisatie en bureaucratie bij den Wederop bouw. te langzame betaling aan de aan nemers waaronder er zijn die aldus op den rand van fail lissement dreigen te geraken (aldus dr Hacke. P v d V.). warme pleidooien voor snelleren we deropbouw van de verwoeste gebieden waar al te velen nog in krotwonin gen en^bunkers ver blijven (aldus de A R afgevaardigde Smeenk) en nog veel meer Een bonte rij van sprekers, waar onder verder mr. Van der Feltz (C.H Ten Hagen (P v d Haken (Comm i Steinmetz (K V P en nog diverse an- ieren. moest minis ter Vos antwoorden Hij bepaalde zich laarom thans tot Tuide aan zijn voor ganger Ringers en zet vandaag zijn re de voort Vreugde in de Maasstad In Rotterdam wapperden de vlaggen van de huizen en waren de trams gepa- voiseerd, want de „bokkeslingers", een eerenaam voor de mariniers, zUn terugge keerd. Zij verdwenen in 1940 uit Rotter dam zonder tromgeroffel, terwijl het vaan del onderdook. De terugkeer geschiedde met slaande trom en vliegend vaandel. Rotterdam was dankbaar voor deze terug komst. want de stad is één met ziin mari niers en bovendien, de heldhaftige strijd om de Maasbrug, die de Duitschers eerst in handen kregen na de capitulatie, ligt iedereen nog versch in het geheugen. Voor dezen terugkeer was een histori sche datum uitgekozen. Het was namelijk gisteren precies 281 jaar geleden, dat Mi- chiel Adriaanszoon de Ruyter het korps oprichtte. Nadat om 8 uur in den morgen de nieuwe commandant van de afdeeling, luitenant-kolonel J. A. J. de Bruyn, de nieuwe kazerne aan het Toepad In gebruik had gesteld, begon van vijf aan den rand van de stad gelegen punten de opmarsch van evenzoovele compagnieën naar den Coolsingel. Inmiddels had op de begraafplaats „Crooswijk", waar de in de Meidagen van 1940 gesneuvelde mariniers rusten, gene- raal-majoor H. F. J. M. A. von Frytag Drabbe een krans bij het gedenkteeken gelegd en in een toespraak herinnerd aan den heldenstrijd uit de Meidagen 1940. Ook de burgemeester van Rotterdam, mr. P. J. Oud, legde namens het gemeentebestuur een krans. De ma- rinierskapel speelde koraalmuziek. Aan wezig was een deputatie van gepension- neerden en nog in actieven dienst zijnde mariniers, die deel hebben genomen aan den gigantischen strijd om den rechter- Maasoever. Toen deze plechtigheid ten einde was. marcheerde ook de m arm ierskapel, met tamboers eo pijpers voorop, naar den Coolsingel. Op het bordes van het raad huis hadden de eeregasten plaats geno men. Onder hen bevonden zich de minis ter van marine, de heer J. A. Schagen van Leeuwen, luitenant-admiraal C. E L. Hel frich, bevelhebber der zeestrijdkrachten. luitenant-geneflal mr. H. J. Kruis, chef van den generalen staf, de heer A. H. J. Lovink, voorheen buitengewoon en ge volmachtigd ambassadeur te Nanking, thans te Moskou, de Commissaris der Ko ningin in Zuidholland, mr. L. A. Kesper en generaal Winkelman, alle leden van het Kapittel der Willemsorde, luitenant-gene raal Van Voorst tot Voorst, mr. A. J. d'Ailly. burgemeester van Amsterdam en enkele andere burgemeesters van gemeen ten, waarin garnizoenen der mariniers gelegen zyn. Na de inspectie van het bataljon mari niers hield burgemeester Oud een toe spraak, waarin hij er aan Herinnerde, dat de Raadspensionnaris Jan de Witt eigen lijk de man is geweest, die het plan tot oprichting van het korps heeft doorgezet. Men heeft de mariniers dan ook genoemd „jongens van Jan de Witt". De burgemeester memoreerde voorts de belangrijke verrichtingen van het korps. De wijze, waarop 300 mariniers vier dagen lang de Maasbrug hebben verdedigd, zal nimmer vergeten worden. Nooit zijn de Duitschers erin geslaagd op den rechter Weerbericht TIJDELIJK EEXIGEX REGEN. Verwachting geldig tot Donderdagavond: Matige, in het Zuid-Westen van het land aanvankelijk tijdelijk krachtige Zuid- Oostelijke tot Zuidelijke wind. Meest zwaar bewolkt met tijdelijk eenigen regen. Op enkele plaatsen nevel of mist. Weinig verandering in temperatuur. In de hedenochtend begonnen verga dering der Tweede Kamer stelde dc voor zitter voor Maandagmiddag één uur met de discussie te beginnen over de regeerings verklaring betreffende de overeenkomst van Linggadjati en die behandeling voort te zetten des avonds en zoo noodig Dins dag. De heer Schouten (A.R.) was het hier mede niet eens en wenschte schriftelijke voorbereiding met het 4 oog op de vele vragen, welke rijzen van staatsrechtelijken, politicken en financieei-economischen aard. Nadat de voorzitter had opgemerkt, dat schriftelijke behandeling te lang uit stel zou vergen, maakte de heer Schouten van zijn denkbeeld een voorstel. Hot voor stel van den voorzitter werd gesteund door de heeren Romme (KVP) en Van der Goes van Naters (P. v. d. A.) en bestreden door de heeren Tilanus (C.H.), Vonk (P. v. d. V.) en Wagenaar (Comm.). Het voorstel-Schouten werd verworpen met 47 tegen 25 stemmen, waarna het voorstel van den voorzitter zonder stem ming werd aangenomen. Generaal-majoor Von Frytag DraDbo sprak hierna een dankwoord tot den bur gemeester, het gemeentebestuur en de burgerij. Hij wilde ten aanzien van den strijd der mariniers in Mei 1940 eenige opmerkingen maken over verhalen, d:e kant noch wal raken, doch die m de oor logsdagen moeilijk in het openbaar weer sproken konden worden. Inderdaad heb ben de mariniers uitstekend gevochten, maar dat heele secties van de mariniers, met het mes in den mond, van de Maas brug in het water sprongen en daar de Duitschers te lijf gingen, behoort tot het rijk der fantasie. In Nederland, zoo vervolgde de gene raal, kennen wij op een enkele uitzonde ring na geen militaristen. Het korps ma riniers beschouwt zich dan ook alleen als een gezagsorgaan. Hierna reikte luitenant-admiraal Hel frich namens de Koningin de Militaire Willemsorde vierde klasse, de hoogste militaire onderscheiding, aan het korps uit. Het bataljon presenteerde het geweer, een strofe van het Wilhelmus weerklonk en toen neeg het roemrijke vaandel en hechtte de admiraal het eereteeken eraan, waarna het Koninklijk Besluit voor las. waarbij deze onderscheiding was toe gekend en die het recht geeft op het vaandel de woorden toe te voegen: Rotter dam 1940 Oost Java 1942 Javazee 1942. Na een défilé marcheerde het bataljon naar de Maasbrug, waar de commandant, generaal-majoor Von Frytag Drabbe, een krans neerlegde en in herinnering bracht, hoe fel de strijd hier gestreden was. een strijd, waarbij zooveel moed en voLhardtng getoond Werd, dat de vijand aan onze ma riniers den naam van „de zwarte duivels" De inzameling van bijdragen, om ooü dit jaar een-.Kèrstgave aan de Stille Armen te kunnen 'geven, is begonnen. Er is veel geld noodig, want het aantal Stille Armen is, vergeleken bij vorige jaren, niet ver minderd. Te verwonderen is dit niet, want de moeilijkheden, waarmee velen zitten die van een klein pensioentje of lijfrente moeten rondkomen, zijn door de waarde vermindering van het geld immers veel grooter geworden. En dat geldt dan nog slechts een categorie van Stille Armen. Er zijn er vele. Menschen, die betrokken zijn bij de Armenzorg, weten dat er vele gezinnen zijn die naar buiten nog den schijn van een zekeren welstand bewaren, maar waar het in werkelijkheid eiken dag „armoe troef" is. Elk dubbeltje moet wor den omgekeerd om het spook van den honger te weren. Er worden heel wat ou- offeringen getroost om zoolang mogelijk buiten den steun van Sociale Zaken of Kerkbestuur te blijven. Het leven is zoo duur. Dikwijls staat de kachel koud. wel heeft men nog bonnen, maar er is niet al tijd geld om brandstoffen te koopen Een sprekend geval. Een Haarlemmer had voor den oorlog een goede zaak. Toen kwamen er moeilijkheden en om een cata strophe te ontgaan, was het noodig tot li quidatie over te gaan. Nu moet het gezin van 18 a 20 gulden in dp week zien rond te komen. De 'dochter kan niet -het huis uitgaan om wat te verdienen, omdat de moeder ziekelijk is en het huishouden niet kan doen. De zoon is invalide. Ieder kan nagaan dat in zoo'n gezin'de Kerstdagen met extra zorgen tegemoet gezien worden. Een Kerstgave kan hier eenige verlichting brengen. Een warme kachel, een wel be scheiden maar toch behoorlijk Kerstmaal. En zoo is het in zeer veel gezinnen. Het Consumentencrediet helpt de Stille Armen in deze niet, want dat is immers alleen bestemd voor liet koopen van schoeisel, kleeding. textiel, enz. Ook daaraan hebben .velen behoefte, maar voor hun crediet- bonnen kunnen zij geen etenswaar en ko len koopen. Ook de huiseigenaar kan er niet mee betaald worden, evenmin de quitantie voo. gas, electriciteit of water. In wel duizend gezinnen wordt gehoopt op een Kerstgave. Die hoop mag niet beschaamd worden?^ Bijdragen kunnen afgegeven worden aan" onze bureaux Groote Houtstraat 93 en Soendaplein 37. Ons Postgironummer is 273107. Derde verantwoording w J. ƒ5.—. F. H. 2.50. W. v. E. ƒ2,—. J. en E. tO.—. C E. X,—. N N. 10.-. M. O. t.-. N. N. 2.50. C. N 10.—. Mm. v. L.— S. 10.-. M 0.50, T. 0.50. v B. 0.50. M. (0 50 V 0.50 S. 0.50, v. Sch. 0.50. E. f 0.50. p; R. 10.—. J. H. 2.50. G. C 6.—, Dames M f 10.—, D. A M. 2,50. S. C. M. 1,—, A. R f 100.—. B E. 5.—. Mevr. Wed v. d. W. 2.50. Mevr. S. E. 2.50. Uit de spaarpot 1—, I. 2.50 V. D P. 5,—. Mej. K. 2.50 Pr. G. 2.-. J. A. v. d, V.—B. 10.—. D. J. W. P. 10,—. Totaal derde verantwoording 22.1— In het geheel te thans bij ons binnengekom» n 1391,50.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1