Haarlems Dagblad
"i ^wtm I y
legeeringsverklaring
Strijd in Perzië in vollen gang
Het korps Mariniers in Rotterdam terug
-
3 My
De Ver. Staten bereiden zich voor
op eventueelen volgenden oorlog
Het onderwerp van den dag: Linggadjati
Maandag Kamerdebat
over Indische kwestie
Stille armen
61e Jaargajig No. -18506
Bureaux: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825. Redactie 10600, Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713. 10132.
Woensdag 11 December 1946
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent; per
kwartaal f4,— - Postgiro 273107 - Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert E^eerehpom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
DE uitvoerige Regeeringsverklaring, die
minister Jonkman gisteren in de Twee
de Kamer heeft uitgesproken behelst, zoo-
gis verwacht werd, een aanvaarding van
de overeenkomst van Linggadjati- Gelijk
tijdig heeft de Regeering de toelichting van
de Commissie-Generaal bekend gemaakt
en de samenvattingen van beide documen
ten, die wij gepubliceerd hebben, moeten
jnenigen lezer, die deze zaken met ernst
bestudeert, inspannende lectuur bezorgd
hebben. Want eenvoudig zijn zij niet en
geer moeilijk voor wie geen ervaring van
gulke aangelegenheden heeft.
De Regeering heeft dus medegedeeld dat
het haar voornemen is, de Commissie-
Generaal ,te machtigen de overeenkomst
te onderteekenen. Tot dusver draagt zij
slechts de parafen van de leden der beide
delegaties, die te Linggadjati onderhan
deld hebben. Het Tweede Kamer-debat,
dat morgen zal aanvangen, zal niet leiden
tot een stemming over hqt ontwerp, omdat
het geen verdrag met een vreemde mo
gendheid is, dat volgens de wet de goed
keuring van de volksvertegenwoordiging
vereischt. De Commissie-Generaal heeft
het een basis-accoord genoemd. De Regee
ringsverklaring zegt in haar aanhef, dat
de overeenkomst de nieuwe Rechtsorde
niet vaststelt, doch beoogt de basis aan te
geven, waarop die zal worden opgetrok
ken. Zij beroept zich voor de aanvaarding
op „psychologische en staatkundige gron
den". Zij spreekt later van de bedoeling.
,de goede betrekkingen tusschen de volken
van Nederland en Indonesië te verzekeren
in nieuwe vormen van vrijwillige samen
werking, die het mogelijk maken de rela
tie tusschen beide volken op nieuwe grond
slagen te vestigen". Zij ziet ook in de over
eenkomst „een schets" der toekomstige
staatkundige verhoudingen.
Deze definities, vooral de laatste, wek
ken opnieuw verwondering ten aanzien
van de publicatie der overeenkomst in den
vorm van zeventien artikelen, waardoor
aanvankelijk de indruk gewekt moest
worden, dat zij als volledig ontwerp van
een nieuwe staatkundige verhouding dien
de te worden beschouwd. Later werd dat
ontkend en medegedeeld, dat er met opzet
hiaten in waren gelaten, omdat dit in de
huidige omstandigheden beter kansen op
verder onderhandelen in verzoenenden
geest opende.
Dat staatsrechtelijk niet van een verdrag
sprake is, maar van een onvolledig accoord
waarop de ^ïieuwe rechtsorde zal moeten
worden opgetrokken, zoodat de Kamer er
niet over stemmen zal, belet evenwel niet
dat de volksvertegenwoordiging haar mee
ning hftn uitspreken in den vorm van een
motie. Mocht die, komende van de zijde
der oppositie en dus afkeuring over het
gevoerde beleid uitsprekende, worden aan
genomen, dan zou dat de Regeering tot af
treden nopen. Zooals de zaken zich thans
doen aanzien lijkt de kans groot, dat zulk
een motie .zal worden ingediend, maar dat
zij zal worden verworpen. Immers, nu de
geheele Regeering zich achter het ontwerp
heeft gesteld en ook de belangrijkste
woordvoerder van den rechtervleugel der
Katholieke Volkspartij, prof. Romme, er
zich mee vereenigd heeft kan men moeilijk
anders verwachten dan dat de meerder
heid die de regeeringspartijen, (K-V.P. en
Partij van den Arbeid) in de volksverte
genwoordiging bezitten, zich ten volle zal
doen gelden.
Uit de Regeeringsverklaring spreekt on
getwijfeld een sterke en oprechte overtui
ging, dat met de aanvaarding van dit ac
coord de goede weg gekozen wordt. Wij
zijn niettemin van meening, dat het Ka
merdebat aanzienlijk verhelderend zou
moeten werken. Er is teveel duister. „Hoe
de Unie en de Koningin aan het hoofd
daarvan in de Vereenigde Staten van
Indonesië zullen zijn vertegenwoordigd,
wie het staatshoofd der Vereenigde Staten
zal zijn, zooals de Koningin natuurlijk het
staatshoofd is van het Koninkrijk der Ne
derlanden (nieuwe stijl) is in het ontwerp
opengelaten", zegt de Regeeringsverkla
ring. „Het is echter duidelijk, dat ook de
Vereenigde Staten een staatshoofd zullen
behoeven en dat ook dit staatshoofd tot
het hoofd der Unie in nauwe betrekking
zal moeten staan". De Commissie-Generaal
verklaart in haar toelichting op dit hoogst
belangrijke punt: „Opengelaten is de vraag,
in hoeverre het Koninklijk oppergezag zal
doorwerken in de hoogste leiding van de
Vereenigde Staten van Indonesië. Waar het
onderscheid tusschen den constitutioneel en
Koning in Nederland, en den Koning krach
tens het statuut van de Nederlandsch-In-
donesische Unie gedurende de besprekin
gen aan de Indonesische zijde nog geen
vast omlijnd begrip was, viel het voor de
Indonesiërs moeilijk met de gelijkwaardig-
heidsgedachte overeen te brengen, op dit
punt reeds thans een regeling te aanvaarden.
De toelichting van de Commissie-Gene
raal geeft een dergelijken uitleg aan de on
volledigheid van de basis-overeenkomst
betreffende de organisatie van de Unie,
zeggende „dat het accoord naar beide zij
den ruimte laat aan de geesteshouding, die
moet voeren uit de sfeer van strijd en
vijandschap naar samenwerking en ver
sterking van het wederzijdsch vertrouwen"
Eerst „moeten concrete vormen van sa
menwerking de sfeer van onderling ver
trouwen hebben versterkt en uitgebreid"
Met deze en dergelijke uitlatingen wordt
een onvolledigheid bevestigd, die de term
„schets" aannemelijker maakt voor deze
overeenkomst dan de benaming „basis-
accoord". Er spreekt buitendien een toe
gevende en voorzichtige houding van de
Commissie-Generaal uit. Nu het wel zeker
schijnt, dat de onderhandelingen naar aan
leiding van deze overeenkomst zullen wor
den voortgezet: door dezelfde Commissie-
Generaal. met een Indonesisch bewind dat
zulk een figuur als Soekarno in zijn leiding
bezit, rijst wel zeer positief de vraag, of
de Nederlandsche vertegenwoordigers zich
sterker zullen doen geden dan tot dusver
het geval is geweest. Want dat zal nood
zakelijk zijn. Men zal geen zoete broodjes
kunnen blijven bakken indien men de
waarborgen, waarover in de Regeerings
verklaring meermalen gesproken wordt,
voor de toekomst wil bevestigen in een
staatkundige structuur, aanvaardbaar en
uitvoerbaar voor Nederland. Daartoe zal
ook achW'>' de Commissie-Generaal een Re
geering dienen te staan, die vasthoudt en
niet terugwijkt.
Als een beslissing kunnen wij de over
eenkomst van Linggadjati niet meer zien-
wel als een eerste stap op den weg naar
beslissingen. Het lijkt een weg die nog
groote hindernissen zal opleveren Wij
wachten het Kamerdebat in spanning af.
Het zou in elk geval tot een krachtige con-
•tructieve houding kunnen bijdragen. R. P.
Teheran krijgt hulp van Azerbeidsjaansche stammen
De vijandelijkheden tusschen troepen van de Perzische centrale regeering en van de
Azerbeidsjaansche autonomisten zijn in volle hevigheid ontbrand op den weg naar de
Azerbeidsjaansche stad Mianeh, in de nabijheid van een bergpas, waar de troepen
van Azerbeidsjan zich in verdedigingsstellingen hadden opgesteld. De chef van den
Perzischen generalen staf heeft verklaard dat de verliezen der regeeringstroepen zeer
gering zijn en dat de „democraten" zich, waar mogelijk, in meerderheid overgaven.
Verschillende stammen in Azerbeidsjan hebben de wapenen gegrepen om zich tegen
het autonome regiem van Pishevari te verzetten.
Volgens de laatste berichten hebben de log" bij de regeeringstroepen te mogen
regeeringstroepen Nqwroozahad en de
Ghaflankuhbergen bezet. Er zijn aanwij
zingen, dat de generale staf een offensief
voorbereidt van Zuid-Koerdistan uit. Cor
respondenten m Teheran zijn uitgenoodigd
om de expeditionnaire strijdkrachten te
vergezellen.
In Noord-Koerdistan zijn vijftigduizend
gewapende Koerdische democraten gerap
porteerd. Tienduizend hunner worden om
schreven als ruiters van de Baezanistam,
die uit Irak zijn geëmigreerd. De overigen
zijn gevormd uit vroegere officieren en
manschappen van het centrale leger.
Uit den Oostelijken sector wordt gemeld,
dat tienduizend man van den stam der
Shahsavan, verbitterde tegenstanders van
het regime van Azerbeidsjan, uit naam van
de regeering zich hebben meester gemaakt
van Khalkhal. Tevens werd gemeld dat zij
Ardebil bestormd hadden. De centrale re
geering heeft onlangs den stam van Shah
savan van wapens en munitie voorzien.
„Azerbeidsjan is deel van Perzië"
Premier Ghavam heeft aan den Azer-
beidsjaanschen gouverneur generaal dr.
Salamullah Javid een telegram gezonden,
waarin hij er van verwittigd wordt dat de
troepen van Teheran Azersbeidsjan bin
nentrekken.
In het telegram wordt gezegd: „Daar
Azerbeidsjan een deel van Perzië is, moe
ten de troepen deze provincie binnentrek
ken en toezicht op de verkiezingen houden
gelijk in alle andere Perzische provincies.
Ik hel? daarom de troepen instructie gege
ven om zich vandaag naar Mianeh te bege
ven en ik vertrouw er op dat u als verte
genwoordiger van de centrale regeering
alles in het werk zult stellen om onaange
name incidenten te vermijden. De centrale
troepen hebben bevel gekregen om allen
eventueelen georganiseerden tegenstand te
breken". -
Het stamhoofd Boirahmedi heeft den
premier getelegrafeerd dat hij duizend rui
ters stuurt om de democraten van Azer
beidsjan aan te vallen. Andere stammen
hebben Teheran om toestemming verzocht
zich in „den patriottischen en heiligen oor-
Hef daagt in Portugal
Persvrijheid komt terug
Een teeken van terugkeer der persvrij
heid in Portugal kon men gisteren volgens
U.P. bespeuren in een artikel in het blad
„Republica", dat met groote opschriften
een beschouwing gericht tegen den terug
keer van de monarchie bevatte. Het ar
tikel droeg de onderteekenmg van gene
raal Norton Matos, voormalig Portugeesch
minister van oorlog en ex-ambassadeur te
Londen. De generaal deed een aanval op
de plannen tot herstel van het koning
schap en stelde vast, dat de terugkeer van
het royalistische régime een ernstige ver
gissing, zóu zijn, waardoor slechts moeilijk
heden in het interne leven van Portugal
konden ontstaan. De generaal dringt aan
op de vestiging van ëen republikeinsch
democratisch bewind.
voegen.
Volgens nog onbevestigde berichten zou
den de troepen van het Perzische regee-
ringsleger thans tot op minder dan 160 ki
lometer afstand van Tebris, de hoofdstad
van de provincie Azerbeidsjan genaderd
zijn.
Onbekend schip gestrand
bij Zandvoort
In den afgeloopen nacht, omstreeks één
uur. is door den dichten mist een schip op
de derde bank ruim een kilometer ten Zui
den van Zandvoort gestrand.
Het schip gaf noodseinen en vroeg om
sleepboothulp.
Het is waarschijnlijk een Engelsch vaar
tuig, daar men van het strand af de be
manning Engelsch hoorde spreken.
Wegens het groote mijnengevaar mocht
de Zandvoortsche reddingboot niet uitva
ren. Uit IJmuiden vertrok de sleepboot
Stentor om hulp te bieden. Het vaartuig is
hedenmorgen bij vloed niet vlot gekomen.
Hedenmiddag omstreeks een uur toen
de mist eenigszins was opgetrokken kon
men van het strand af .waar nemen, dat
het gestrande schip, waarschijnlijk een
tankboot is. Uit den diepgang leidt men
af, dat het schip geladen is. Bij het vaar
tuig bevond zich een sleepboot.
Militair vliegtuig vermist
Twee andere maakten
noodlanding
Vermoedelijk tengevolge van den dichten
mist hebben gisteravond twee militaire
vliegtuigen een noodlanding moeten ma
ken. Een derde toestel wordt nog vermist.
Gistermiddag waren drie toestellen,
twee Fireflies en een Harvard, van het
vliegveld Manston in Engeland opgestegen
met bestemming Valkenburg in Zuidhol-
land. Zij werden daar omstreeks kwart
voor vijf- verwacht.
Het Harvard-toestel heeft na het be
reiken van de kust een noodlanding ge
maakt op het stille strand te Schevenin-
gen. De bestuurder sergeant-majoor vlie
ger P. van Oord uit Amsterdam werd
daarbij aan het hoofd gewond.
Een der Fireflies, bestuurd door een
luitenant heeft een noodlanding gemaakt
in de omgeving van Hellevoetsluis. De be
stuurder kreeg geen letsel.
Van het derde toestel, eveneens een
Firefly, is tot heden nog niets bekend. Aan
alle stations der luchtstrijdkrachten in
Nederland en België is verzocht naar het
vermiste toestel uit te zien.
Ook het burgerluchtvaartverkeer onder
vond stagnatie door den zwaren mist. De
machines die op Schiphol zouden landen,
vlogen door naar Eindhoven. In den na
middag zijn van Schiphol geen vliegtuigen
opgestegen behalve de Constellation PH-
TAW die om halfvijf naar New York ver
trok.
Piloot van het vermiste vliegtuig Firefly
F9 is de sergeant-vlieger Saltikoff.
Langer aanvraagtijd voor
consumentencrediet
De aanvraagtijd voor het Consumenten
crediet, die aanvankelijk Zaterdag 30 No
vember gesloten was, is alsnog verlengd tot
en met Zaterdag 14 December.
Verdediging tegen
bacillen en atomen
Terwijl in New York de Amerikaansche
afgevaardigden ter UNO debatteeren over
ontwapening, gaat de Amerikaansche mi
nister van oorlog, Patterson, naar Un.
Press verneemt, industrieele, civiele en re-
geerings-autoriteiten uitnoodigen om te
confereeren over plannen voor een per
manent verdedigingssysteem in de Ver
eenigde Staten. Een uit generaals bestaan- dervinden, wanneer pogingen worden on-
de commissie zal zich met deze autoriteitenTftei
in verbinding stellen. Leden van den Arae-
rikaanschen generalen staf verklaarden,
dat tengevolge van de jongste ontwikke
lingen van de biologische oorlogvoering,
de atoombommen en de automatisch be
stuurde projectielen een nieuw defensie
systeem noodzakelijk is geworden.
Generaal Harold Bull, president van den
nieuwen civi^len verdedigingsraad, zal zich
met de uitvoering der plannen belasten na
zorgvuldige beraadslagingen met leidende
persoonlijkheden uit het burgerlijk leven.
Het leger is de meening toegedaan, dat
een volgende oorlog zal beginnen met een
aanval op de Amerikaansche industrieën in
den geest van „Peaii Harbour". Dit zal,
naar zij meenen, gevolgd worden, door po
gingen om de watervoorziening te vergif
tig enen de bevolking en den veestapel te
dooden, door middel van wolken bacillen,
die uit automatisch bestuurde apparaten of
vliegtuigen worden neergelaten. De Ame
rikaansche civiele verdedigingsraad zal het
program volgen, dat Engeland had voorbe
reid ter bescherming van de bevolking bij
den „slag om Engeland".
Het leger is van oordeel, dat het van de
zyde der industrie ernstig veszet za^on-
Het Korps Mariniers stond gisteren aangetreden op den CocAsingel te Rotterdam,
ivaar luitenant-admiraal C. E. L. Helfrich het onderscheidingsteeken der Militaire
Willemsorde aan het vaandel hechtte.
oever te komen. Het bloed, op de Maas
brug gevloeid, heeft de band tusschen
Rotterdam en de mariniers voor eeuwig
bezegeld. Mr. Oud herinnerde tenslotte
aan het roemrijk aandeel, dat de mariniers
in dezen laatsten wereldoorlog hebben ge
had.
Fantastische verhalen weerlegd.
irtïömen om een program tot bamiddel-
lijke spreiding der vitale industrieën ten
uitvoer te leggen. Daarom is men in leger-
kringen de meening toegedaan, dat als
eerste stap de sleutelindustrieën der ver
dediging naar verwijderde gebieden moe
ten worden overgebracht. Men neemt te
vens in overweging sommige van deze in
dustrieën ondergronds te maken.
Andere punten van het program zijn:
camouflage van steden en tegenmaatrege
len door middel van radar. Maatregelen te
gen sabotage. Het aanbrengen van hinder
nissen, waardoor de landing van vijande
lijke vliegtuigen bij vitale installaties wordt
belemmerd.
TWEEDE KAMER
Groote belangstelling
in 's lands vergaderzaal
(Van onzen parlementairen redacteur)
Voor het begin der vergadering was aan
een vrij drukke bezetting op het Binnenhof al
merkbaar, dat er in 's lands vergaderzaal iets
bijzonders aan de orde zou komen, trouwens,
nog uren na het uitspreken van de regeerings
verklaring over Linggadjati stond er buiten
de Kamer een groepje heden, dat daar blijk
baar geweldig aan het discussieeren was Dit
laatste heeft de volksvertegenwoordiging zelf
niet terstond gedaan en terecht niet Zij wil
eerst eens even mediteeren over wat zij ge
hoord heeft en te lezen kreeg in den vorm
van de verklaring zelf en in dien van de uit
voerige toelichting, welke den afgevaardigden
ter hand werd gesteld toen minister Jonkman
zich opmaakte om namens de regeering het
beleid inzake Linggadjati uiteen te zetten.
Stampvolle tribunes en loges, waar men de
Commissie-generaal met het secretariaat-
generaal. de Belgische ambassadeur, diens
eqjitgenoote en een lid van zijn ambassade,.
een lid van de Amerikaansche ambassade, een
der aan de Pauselijke Internuntiatuur verbon
den functionarissen-en oud-Kamerleden ont
waarde, getuigden van de groote belangstel
ling voor hetgeen het onderwerp van den dag
zou zijn. Er werden eerst wat voorgerechten
opgediend, want er moesten eenige stemmin
gen gehouden worden Zoowel de communis
tische als de Partij-van-den-Arbeid-motie
tegen Franco-Spanje kregen slechts de stem
men van de fracties, die ze hadden ingediend
Prof Romme (K V P.) en drs KorthalsfP v d.V.)
verklaarden namens hun respectievelijke po
litieke vrienden alles te voelen voor het hou
den van vrije verkiezingen in Spanje, doch
het overbodig te achten thans de motie-Van
der Goes van Naters aan te nemen en dus
lieten zij het „tegen" hooren te meer daar
iets van dien aard op het oogenblik ter ver
gadering van de Vereenigde Volken aan de
orde Is, waar men deze ingewikkelde kwestie
beter kan beoordeelen dan in de Kamer Met
749 en 5825 gingen dus deze twee moties
er aan Aan het amendement-Zandt (St. Ger.)
tegen het gezantschap bij den Paus gericht,
viel een even droef lot ten deel, nadat de heer
De Groot (Comm.) een beetje kronkelige re
deneering ten beste had gegeven om duidelijk
te maken, waarom hij en zijn fractiegenooten
zich van stemming wenschten te onthouden
Een b'eeld van de Tweede Kamer tijdens het afleggen der regeeringsverklaring.
en dus achter het klapdeurtje verdwenen,
waarop het amendement met 659 (St Ger.,
C.H en de heer Scheps van de P v.d A werd
verworpen Zonder hoofdelijke stemming (met
aanteekening van het „tegen" der communis
ten) nam de Kamer de begrooting van Bui-
tenlandsche Zaken aan.
Daarop verrees minister Jonkman, plechtig
in het zwart gekleed en vergezeld door gansch
het kabinet, met uitzondering van minister
Van Kleffens. die bij de U N O te New York
op het appèl is Met heldere stem en op een
zeer beslisten toon. waaruit vastberaden rust
sprak, droeg de minister zijn in groote stilte
uitgesproken verklaring voor Onmiddellijk
hierna kondigde voorzitter Van Schaik aan
dat er geen avondvergadering zou zijn. opdat
de leden een en ander nu nader zullen kunnen
gaan bestudeeren en dat hij Woen^daeochtend
een voorstel van orde met betrekking tot deze
materie zou doen. maar ln elk 'geval zoo. dat
het groote debat niet voor Dontjerdag zal
beginnen.
Een presidentieele hamerslag was voldoende
om te constateeren, dat de Kamer met dezen
gang van zaken vrede had Terstond ver
dwenen nu alle ministers, behalve Excellentie
Vos. aangezien men zich verder met de be
grooting van Openbare Werken moest bezig
houden, terwijl ook verder de Kamer leeg
stroomde Dra zal na dit voorspel het gordijn
opnieuw opgaan.
De rest van den middag ging heen met de
behandeling van de begrooting van Openbare
Werken en wederopbouw Hierbij kon men
huldebetuigingen aanhooren aan het werk
van den afgetreden
minister Ringers,
critiek tevens op te
veel centralisatie en
bureaucratie
bij den Wederop
bouw. te langzame
betaling aan de aan
nemers waaronder
er zijn die aldus op
den rand van fail
lissement dreigen te
geraken (aldus dr
Hacke. P v d V.).
warme pleidooien
voor snelleren we
deropbouw van de
verwoeste gebieden
waar al te velen
nog in krotwonin
gen en^bunkers ver
blijven (aldus de A
R afgevaardigde
Smeenk) en nog veel
meer Een bonte rij
van sprekers, waar
onder verder mr.
Van der Feltz (C.H
Ten Hagen (P v d
Haken (Comm i
Steinmetz (K V P
en nog diverse an-
ieren. moest minis
ter Vos antwoorden
Hij bepaalde zich
laarom thans tot
Tuide aan zijn voor
ganger Ringers en
zet vandaag zijn re
de voort
Vreugde in de Maasstad
In Rotterdam wapperden de vlaggen
van de huizen en waren de trams gepa-
voiseerd, want de „bokkeslingers", een
eerenaam voor de mariniers, zUn terugge
keerd. Zij verdwenen in 1940 uit Rotter
dam zonder tromgeroffel, terwijl het vaan
del onderdook. De terugkeer geschiedde
met slaande trom en vliegend vaandel.
Rotterdam was dankbaar voor deze terug
komst. want de stad is één met ziin mari
niers en bovendien, de heldhaftige strijd
om de Maasbrug, die de Duitschers eerst
in handen kregen na de capitulatie, ligt
iedereen nog versch in het geheugen.
Voor dezen terugkeer was een histori
sche datum uitgekozen. Het was namelijk
gisteren precies 281 jaar geleden, dat Mi-
chiel Adriaanszoon de Ruyter het korps
oprichtte.
Nadat om 8 uur in den morgen de
nieuwe commandant van de afdeeling,
luitenant-kolonel J. A. J. de Bruyn, de
nieuwe kazerne aan het Toepad In gebruik
had gesteld, begon van vijf aan den rand
van de stad gelegen punten de opmarsch
van evenzoovele compagnieën naar den
Coolsingel.
Inmiddels had op de begraafplaats
„Crooswijk", waar de in de Meidagen van
1940 gesneuvelde mariniers rusten, gene-
raal-majoor H. F. J. M. A. von Frytag
Drabbe een krans bij het gedenkteeken
gelegd en in een toespraak herinnerd aan
den heldenstrijd uit de Meidagen 1940.
Ook de burgemeester van Rotterdam,
mr. P. J. Oud, legde namens het
gemeentebestuur een krans. De ma-
rinierskapel speelde koraalmuziek. Aan
wezig was een deputatie van gepension-
neerden en nog in actieven dienst zijnde
mariniers, die deel hebben genomen aan
den gigantischen strijd om den rechter-
Maasoever.
Toen deze plechtigheid ten einde was.
marcheerde ook de m arm ierskapel, met
tamboers eo pijpers voorop, naar den
Coolsingel. Op het bordes van het raad
huis hadden de eeregasten plaats geno
men. Onder hen bevonden zich de minis
ter van marine, de heer J. A. Schagen van
Leeuwen, luitenant-admiraal C. E L. Hel
frich, bevelhebber der zeestrijdkrachten.
luitenant-geneflal mr. H. J. Kruis, chef
van den generalen staf, de heer A. H. J.
Lovink, voorheen buitengewoon en ge
volmachtigd ambassadeur te Nanking,
thans te Moskou, de Commissaris der Ko
ningin in Zuidholland, mr. L. A. Kesper
en generaal Winkelman, alle leden van het
Kapittel der Willemsorde, luitenant-gene
raal Van Voorst tot Voorst, mr. A. J.
d'Ailly. burgemeester van Amsterdam en
enkele andere burgemeesters van gemeen
ten, waarin garnizoenen der mariniers
gelegen zyn.
Na de inspectie van het bataljon mari
niers hield burgemeester Oud een toe
spraak, waarin hij er aan Herinnerde, dat
de Raadspensionnaris Jan de Witt eigen
lijk de man is geweest, die het plan tot
oprichting van het korps heeft doorgezet.
Men heeft de mariniers dan ook genoemd
„jongens van Jan de Witt".
De burgemeester memoreerde voorts de
belangrijke verrichtingen van het korps.
De wijze, waarop 300 mariniers vier dagen
lang de Maasbrug hebben verdedigd, zal
nimmer vergeten worden. Nooit zijn de
Duitschers erin geslaagd op den rechter
Weerbericht
TIJDELIJK EEXIGEX REGEN.
Verwachting geldig tot Donderdagavond:
Matige, in het Zuid-Westen van het land
aanvankelijk tijdelijk krachtige Zuid-
Oostelijke tot Zuidelijke wind. Meest
zwaar bewolkt met tijdelijk eenigen
regen. Op enkele plaatsen nevel of mist.
Weinig verandering in temperatuur.
In de hedenochtend begonnen verga
dering der Tweede Kamer stelde dc voor
zitter voor Maandagmiddag één uur met de
discussie te beginnen over de regeerings
verklaring betreffende de overeenkomst
van Linggadjati en die behandeling voort
te zetten des avonds en zoo noodig Dins
dag.
De heer Schouten (A.R.) was het hier
mede niet eens en wenschte schriftelijke
voorbereiding met het 4 oog op de vele
vragen, welke rijzen van staatsrechtelijken,
politicken en financieei-economischen
aard. Nadat de voorzitter had opgemerkt,
dat schriftelijke behandeling te lang uit
stel zou vergen, maakte de heer Schouten
van zijn denkbeeld een voorstel. Hot voor
stel van den voorzitter werd gesteund door
de heeren Romme (KVP) en Van der Goes
van Naters (P. v. d. A.) en bestreden door
de heeren Tilanus (C.H.), Vonk (P. v. d.
V.) en Wagenaar (Comm.).
Het voorstel-Schouten werd verworpen
met 47 tegen 25 stemmen, waarna het
voorstel van den voorzitter zonder stem
ming werd aangenomen.
Generaal-majoor Von Frytag DraDbo
sprak hierna een dankwoord tot den bur
gemeester, het gemeentebestuur en de
burgerij. Hij wilde ten aanzien van den
strijd der mariniers in Mei 1940 eenige
opmerkingen maken over verhalen, d:e
kant noch wal raken, doch die m de oor
logsdagen moeilijk in het openbaar weer
sproken konden worden. Inderdaad heb
ben de mariniers uitstekend gevochten,
maar dat heele secties van de mariniers,
met het mes in den mond, van de Maas
brug in het water sprongen en daar de
Duitschers te lijf gingen, behoort tot het
rijk der fantasie.
In Nederland, zoo vervolgde de gene
raal, kennen wij op een enkele uitzonde
ring na geen militaristen. Het korps ma
riniers beschouwt zich dan ook alleen als
een gezagsorgaan.
Hierna reikte luitenant-admiraal Hel
frich namens de Koningin de Militaire
Willemsorde vierde klasse, de hoogste
militaire onderscheiding, aan het korps uit.
Het bataljon presenteerde het geweer, een
strofe van het Wilhelmus weerklonk en
toen neeg het roemrijke vaandel en
hechtte de admiraal het eereteeken eraan,
waarna het Koninklijk Besluit voor
las. waarbij deze onderscheiding was toe
gekend en die het recht geeft op het
vaandel de woorden toe te voegen: Rotter
dam 1940 Oost Java 1942 Javazee
1942.
Na een défilé marcheerde het bataljon
naar de Maasbrug, waar de commandant,
generaal-majoor Von Frytag Drabbe, een
krans neerlegde en in herinnering bracht,
hoe fel de strijd hier gestreden was. een
strijd, waarbij zooveel moed en voLhardtng
getoond Werd, dat de vijand aan onze ma
riniers den naam van „de zwarte duivels"
De inzameling van bijdragen, om ooü
dit jaar een-.Kèrstgave aan de Stille Armen
te kunnen 'geven, is begonnen. Er is veel
geld noodig, want het aantal Stille Armen
is, vergeleken bij vorige jaren, niet ver
minderd. Te verwonderen is dit niet, want
de moeilijkheden, waarmee velen zitten
die van een klein pensioentje of lijfrente
moeten rondkomen, zijn door de waarde
vermindering van het geld immers veel
grooter geworden. En dat geldt dan nog
slechts een categorie van Stille Armen.
Er zijn er vele. Menschen, die betrokken
zijn bij de Armenzorg, weten dat er vele
gezinnen zijn die naar buiten nog den
schijn van een zekeren welstand bewaren,
maar waar het in werkelijkheid eiken dag
„armoe troef" is. Elk dubbeltje moet wor
den omgekeerd om het spook van den
honger te weren. Er worden heel wat ou-
offeringen getroost om zoolang mogelijk
buiten den steun van Sociale Zaken of
Kerkbestuur te blijven. Het leven is zoo
duur. Dikwijls staat de kachel koud. wel
heeft men nog bonnen, maar er is niet al
tijd geld om brandstoffen te koopen
Een sprekend geval. Een Haarlemmer
had voor den oorlog een goede zaak. Toen
kwamen er moeilijkheden en om een cata
strophe te ontgaan, was het noodig tot li
quidatie over te gaan. Nu moet het gezin
van 18 a 20 gulden in dp week zien rond
te komen. De 'dochter kan niet -het huis
uitgaan om wat te verdienen, omdat de
moeder ziekelijk is en het huishouden niet
kan doen. De zoon is invalide. Ieder kan
nagaan dat in zoo'n gezin'de Kerstdagen
met extra zorgen tegemoet gezien worden.
Een Kerstgave kan hier eenige verlichting
brengen. Een warme kachel, een wel be
scheiden maar toch behoorlijk Kerstmaal.
En zoo is het in zeer veel gezinnen. Het
Consumentencrediet helpt de Stille Armen
in deze niet, want dat is immers alleen
bestemd voor liet koopen van schoeisel,
kleeding. textiel, enz. Ook daaraan hebben
.velen behoefte, maar voor hun crediet-
bonnen kunnen zij geen etenswaar en ko
len koopen. Ook de huiseigenaar kan er
niet mee betaald worden, evenmin de
quitantie voo. gas, electriciteit of water.
In wel duizend gezinnen wordt gehoopt
op een Kerstgave.
Die hoop mag niet beschaamd worden?^
Bijdragen kunnen afgegeven worden aan"
onze bureaux Groote Houtstraat 93 en
Soendaplein 37. Ons Postgironummer is
273107.
Derde verantwoording
w J. ƒ5.—. F. H. 2.50. W. v. E. ƒ2,—. J.
en E. tO.—. C E. X,—. N N. 10.-. M. O.
t.-. N. N. 2.50. C. N 10.—. Mm. v. L.—
S. 10.-. M 0.50, T. 0.50. v B. 0.50. M.
(0 50 V 0.50 S. 0.50, v. Sch. 0.50. E.
f 0.50. p; R. 10.—. J. H. 2.50. G. C 6.—,
Dames M f 10.—, D. A M. 2,50. S. C. M. 1,—,
A. R f 100.—. B E. 5.—. Mevr. Wed v. d. W.
2.50. Mevr. S. E. 2.50. Uit de spaarpot 1—,
I. 2.50 V. D P. 5,—. Mej. K. 2.50 Pr. G.
2.-. J. A. v. d, V.—B. 10.—. D. J. W. P.
10,—. Totaal derde verantwoording 22.1—
In het geheel te thans bij ons binnengekom» n
1391,50.