De „grootst mogelijke meerderheid" der K.V.P.-
fractie vereemgt zich met het regeeringsbeleid
Prof. Romme dient twee moties in
Tweede-Kamerdebatten over Linggadjati
Trustmaatschappij wordt cèntraal lichaam
voor handelsverkeer met Duitschland
Wereldnieuws
In het vervolg van zijn antwoord aan de
Tweede Kamer over de Indische kwestie ging
minister Jonkman gisteren de opdracht aan
de C.-G na, zoomede de toelichting welke hij
er op gegeven heeft Het recht van afschei
ding werd erkend. Hij vroeg zich af, of het
redelijk is aan het betrokken artikel zelf te
ontleenen een mogelijkheid tot strafbaarheid.
Van de 7 December-rede af wordt gehinkt
op twee gedachten: of het moet zijn een uni-
tarisch verband of een federatief verband. In
de Troonrede vindt men dezelfde veelzijdig
heid. Men vindt het terug in elk staatsstuk;
en als men nu gaat staan op het federatieve
been, is zoo sterke oppositie dan wel juist?
Er is gevraagd, is dit nog wel een Konink
rijk? De overeenkomst moet genomen wor
den naar haar eigen tekst en dan ziet men in
art. 6 een federatie, die Unie wordt gehee-
ten; in art. 7 organen, die gemeenschappelijke
belangen zullen behartigen; en men ziet aan
het hoofd der Unie den Koning. Besluiten
worden genomen in naam des Konings. Er is
een conflictenregeling aangekondigd: hieruit
blijkt de eigen souvereinlteit der Unie.
In elk geval wordt een en ander nog open
gelaten voor nadere uitwerking. In de Unie
wordt de laatste gedachte der overheersching
weggenomen als men ziet, dat aan het hoofd
der Unie staat een Koning uit het huls van
Oranje en niet het Koninkrijk der Neder
landen.
De beteekenis van de defacto erkenning is,
naar sprekers inzicht, duidelijk uiteengezet
door den heer Logemann.
Of men de erkenning wil betitelen als regio
naal of niet kan de positie niet verhelderen.
Het i6 de erkenning van de republiek die
een staat zal worden van de Vereenigde Sta
ten van Indonesië. Spreker erkende, dat na
koming in het bestand zich op zeer onbevre
digende wijze voltrekt. De kern van de er
kenning, dat de republiek het gezag uitoefent
ligt hierin, dat het noodzakelijk is als bewijs
onzer vreedzame bedoelingen, de republiek
te erkennen.
De minister merkte op dat de opmerkingen
van de heeren Logemann en Goedhart ten
aanzien van Nieuw-Guinea door de regeering
ter harte zullen worden genomen. Wat moet
er gebeuren als de opzet mislukt? Dan zal
ongerept zijn gebleven de verantwoordelijk
heid der Nederlandsche regeering.
In antwoord op een desbetreffende vraag
deelt de minister mede, dat de Grondwet van
de Vereenigde Staten van Indonesië zal wor
den vastgesteld door de Indonesiërs. Neder
land zal niet als lid der constitueerehde ver
gadering daaraan deelnemen, maar wel is
aan Nederland in deze een taak toebedacht.
De minister verklaart, dat hij met belang
stelling vele opmerkingen over de artikelen
heeft gehoord, maar hij is van oordeel, dat
zijn conclusie een andere moet zijn dan die
van hen, die tegen Linggadjati opponeeren.
Vervolgens wijst hij erop, dat het ontwerp,
hier ter tafel gelegd, geen voorstel is Een
motie is er nog niet. Als er geen komt, dan
neemt de regeering aan, dat de Kamer toe
laat, wat de regeering voornemens is te doen
„Wij hadden moeten doen vóór de Japan-
sche occupatie, wat de heer Schouten n u
wil," zeide de minister.
Andere plannen heeft spreker niet gehoord.
Hij is gesterkt in de overtuiging, dat het ac-
coord zoo spoedig mogelijk moet worden on
derteekend.
Spreker eindigde met den eed der ministers
nog eens nauwkeurig na te gaan: verlangd
wordt trouw aan de Koningin, trouw aan de
Grondwet; getrouwe vervulling der verplich
tingen. Daaraan meende hij te voldoen.
Te ruim één uur, nadat de minister twee
uren gesproken had, werd besloten de dis
cussie te schorsen tot 's avonds acht uur.
Replieken
De beraadslaging werd 's avonds voortgezet
met een verklaring van den heer Rool-
v i n k (K.V.P.) die de adressen, welke aan de
Kamer zijn gezonden, besprak Naar zijn in
zicht is de scheidingslijn tusschen voor- en
tegenstanders van de afspraak van Lingga
djati een kunstmatige. Deze stroom van in
gekomen protesten heeft hij als een gunstig
teeken beschouwd Degenen, die Indonesië al
hebben opgegeven, zijn klein in getal.
De minister heeft een uitvoerige uiteenzet
ting gegeven, daarover zal de heer Romme
nog spreken.
De heer Bruins Slot (A.R.) verklaart,
dat het antwoord van den minister hem wei
nig bevrediging heeft geschonken Elke juri
dische beschouwing der zaak wordt door den
minister afgewezen met een beroep op de po
litieke strekking van het accoord en op grond
van den psychologischen aard Er zijn echter
gevolgen van staatsrechtelijken aard en dat
vervult spreker met zorg. Als men zich een
doel van oogen 6telt moet dat 'staatkundig
verantwoord zijn. De ontwerp-overeenkomst
draagt een eenzijdig Indonesisch karakter, en
men verbergt zich achter hinderende notulen
Op grond van de onrijpheid- der Indonesiërs
voor zelfbestuur zou men tot de conclusie
moeten komen, dat er nog een beslissende
Nederlandsche controle noodig is. Daarbij
hoort een passende medezeggenschap welke
spreker nader gepreciseerd zou willen zien.
Dat kan een rechtstreeksche relatie tusschen
Nederland en Indonesië zijn, met het optre
den van de noodzaak verschijnt ook de plicht
Spreker zit niet gevangen in een valsche
rijkseenheid-mystiek. Wat de heer Logemann
aanbeveelt als de gewenschte oplossing is
niet de situatie van vóór 1866 en niet de situa
tie van na 1866. maar van 1866 zelf, de crisis.
De minister heeft thans gezegd, dat de
stukken allen zullen binden. Dat is een ver
betering, maar ze zijn te weinig uit één stuk.
P. v. d. A.Vierkant
achter de regeering"
De heer Logemann (P.v.d A.) stipuleert
nog eens, dat de overeenkomst de beide par
tijen in goede trouw bindt. Het accoord is een
aan de oude rechtsorde vreemd element. Er
zal we] weer veranderd moeten worden, wil
len we niet in het oude blijven steken. Bij
het streven naar een nieuwe rechtsorde moet
men met nieuwe factoren rekening houden
De heer Schouten zegt wel dat ook aan zijn
kant de progressieve gezindheid aanwezig is,
maar hij verzuimt dat op tijd waar te maken.
Hij en de heer Bitiins Slot kunnen geen af
stand doen van Nederland's voogdij. Voor
spreker is het zoo dat een dergelijk verant- i
woordelijkheidsbesef niet dan met wapenge- j
weid tegen vrijheidsstreven kan gaan.
Spreker beschouwt het als pose wanneer,
men zegt: We hadden flink moeten doen tegen
Engeland en Amerika Naar sprekër's mee
ning is het Koloniaal overwicht niet meer te i
handhaven Hij juicht toe wat de regeering I
wil doen. Veel en diepgaand overleg met de
Staten-Generaal is gewenscht. Wat de Kamer
tot taak heeft is een openhartige bespreking
en waar noodig critiek. De partij van den
Arbeid, zoo besluit spreker, stelt zich vier
kant achter het gevoerde beleid.
De heer Vonk (P.v.d.Vr.) herhaalt dat zijn
partij zich geschaard heeft achter het plan-
Welter. De zaak kan nog wel gered worden:
Den Angelsaksers moet duidelijk gemaakt
worden, dat het zoo niet langer kan en Soe-
karno moet te verstaan gegeven worden, dat
hij geen gezag heeft, dat de wapenstilstand
een farce is geworden. Als er klare taal wordt
gesproken, zal men begrijpen, dat men de
beginselen van de Koninklijke rede zal vol
gen. Een oorlog is daarvoor niet noodig, Noch
Engeland, noch Amerika wenschen chaos in
Indië, merkt spreker tenslotte op Van ons
had men zekerheid verwacht; wij verzaken
onzen plicht. Geven wij geen zekerheid, dan
zullen anderen dat doen.
De heer De Groot (C.P.N.) herinnert er
aan. dat hij gepleit heeft vooi een uitspraak
der Kamer over het accoord. Nu heeft de
minister getracht de Kamer geen uitspraak te
laten doen. Als er geen motie komt beschouwt
de regeering dat als een goedkeuring. Naar
sprekers meenirig is dat een zwijgende uit
spraak, maar geen sterke figuur. Een motie
zou waardeloos zijn en de positie der C.-G.
niet versterken. Het is beter een uitspraak,
waarbij niets gezegd wordt dan een nietszeg
gende uitspraak.
De heer M e y e r i n k (A.R.) spreekt zijn
teleurstelling uit over de nadere verklaring
van den minister De conclusie van den mi
nister als zouden de critici zich niet willen
laten overtuigen is in zooverre juist, dat zij
hun beginsel niet wenschen prijs te geven
Wat zal de regeering doen a' het tegendeel
geschiedt van wat ze van de oubliek ver
wacht Bijv. ten aanzien van ól- Nederlanders
die nog in kampen opgesloten zijn, ten aan
zien van het bedrijfsleven en ten aanzien van
het teruggeven van geroofde goederen? Zal
de regeering de republiek dan kunnen dwin
gen?
Twee K. V. P.-moties
De heer Romme (K V P.) zegt met vreug
de uit de rede van den minister te hebben
geconstateerd, dat de regeering van een geest
van zoeken vervuld is, het zoeken naar wat
bindt en niet naar wat scheidt De taak op
kort zicht betreft de noodzakelijkheid, dat
alle slachtoffers van de gebeurtenissen van
Indonesië uit hun toestand van ellende wor
den verlost Aan die slachtoffers en hun fa-
milie zou spreker willen zeggen: Begrijp dat i
we ook hart hebben voor de noodzaak dat gij j
in vrijheid moet kunnen leven en dat de
j Kamer en de regeering zich daarvan bewust
j zijn.
Het lijkt spreker nuttig een uitspraak der
Kamer uit te lokken, opdat die overtuiging
duidelijk moge klinken. Spreker dient een
motie in. mede onderteekend door de heeren
Van der Goes van Naters. Schouten. Tilanus,
Bierema, Zandt en Ruys de Beerenbrouck.
luidende: „De Kamer, van oordeel dat de
vrijheid en veiligheid der slachtoffers van de
gebeurtenissen in Indonesië en de geïnter
neerden thans in ieder geval behooren te
worden verzekerd, gaat over tot de orde van
den dag."
Bij de beoordeeling van de vraag of de
regeering moet worden toegelaten^ tot het
aangaan van het werkelijke Linggadjati heeft
spreker overeenstemming op drie punten ge
constateerd en wel over het uitgangspunt in
de rede van 7 December; over de wenschelijk-
heid, dat de rijksconferentie ben belangrijke
taak in den ppbouw wordt toegekend en over
een groot verschil tusschen de voorstelling die
bij velen bestaat over Linggadjati en het
werkelijke Linggadjati. Dat het gaat over het
werkelijke Linggadjati staat wel vast. Met
dat werkelijke Linggadjati gaat spreker ac
coord. Spreker zegt het antwoord van de
regeering met spanning te hebben afgewacht
De verhouding van het politieke accoord en
de economische financieele aangelegenheden
is zoo, dat bij onoverkomelijke moeilijkheden
het accoord niet bindt Spreker is het daar
mee eens. Ten aanzien van den stand der
machtsmiddelen is spreker bevredigd door de i
mededeelingen der regeering De regeering is
duidelijk geweest ten aanzien van de periode
van 1 Januari 1949 Voor herstel in de breuk
zijn drie middelen mogelijk Een revolution-
I naire methode, een anti-revolutionnaire me-
i thode en een niet-revolutionnaire methode
j Met de laatste methode kan de heer Romme
zich vereenigen. Sprekende namens de grootst
mogelijke meerderheid van zijn fractie zegt
Westindische commissie
vertrekt in Januari
De commissie uit de beide Kamers der
Staten-Generaal, welke een bezoek zal
brengen aan Suriname en de Nederlandsche
Antillen, heeft tot haar voorzitter benoemd
mr. Kropman, en tot haar secretaris mr.
M. F. F. A. de Neree tot Babberich, com
mies-griffier van de Tweede Kamer. De
commissie heeft het plan in de tweede
week van Januari te vertrekken.
spreker dat zij de regeering toelaat tot het
aangaan van wat de regeering als het wer
kelijke Linggadjati aangeeft. Tenslotte dient
hij een mede door den heer Van der Goes van
Naters (P.v.d.A.) onderteekende motie daar
toe in, luidende:
„De Kamer, overwegende dat de regeering
terecht haar beleid er op richt, om, met over
winning Van de zoowel hier te lande als in
Indonesië heerschende vertrouwenscrisis, een
duurzaam samengaan van Indonesië en Ne
derland op den grondslag van de beginselen
der Koninklijke rede van 7 December 1942 te
verwezenlijken: overwegende, dat de regee
ring hiertoe dienstig acht het aangaan met
vertegenwoordigers van de regcering der re
publiek Indonesië van een wederzijdsche ver
bintenis, met inachtneming der geldende
Grondwet, tot niets meer of anders dan wat
volgens de door de Commissie-Generaal op
gestelde toelichting te Linggadjati is overeen
gekomen met onverkorte inachtneming van
de Regeeringsverklaring van 10 December
1946 en van de aanvullende regeerings
verklaring van 19 December 1946: van
oordeel, dat deze wederzijdsche verbin
tenis, by juiste uitvoering daarvan, inder
daad de mogelijkheid opent om het noodzake-
iyk duurzame samengaan tusschen Nederland
en Indonesië op den grondslag van de begin
selen der Koninklijke rede te verwezenlijken;
vereenigt zich met het ten deze door de re
gcering voorgenomen beleid en gaat over tot
de orde van den dag."
De heer T i 1 a n u s (C. H.) sprekende over
de moties, zeide, dat hij aan de eerste zijn
stem had kunnen geven en wel van ganscher
harte. Over de tweede kon 6preker kort zijn.
Hij wilde daaraan zijn stem niet geven. Hij
voelde in de behandeling dezer materie een
botsing der beginselen, die hij ook heden
ochtend duidelijk had gevoeld. Het was on
juist dat zijn fractie niet naar de toekomst
zou zien Neen, juist indien men naar de toe
komst keek, zag spreker geen heil in-de re
publiek voor de bevolking, maar wel ellende,
terreur en slecht bestuur. De republiek is een
Japansch product. Bij de uitroeping zou zij
zich 6lechts tot Java beperken. Doch thans
komen daarbij Sumatra en Madoera Ook de
minister acht de gezagsuitoefening voor de
republiek zeer zwaar. Dit is te zacht uitge
drukt. Zij kan het gezag niet uitoefenen, wes
halve men het haar niet mag overlaten.
Toen onze unie van Utrecht ontstond, wil
den, aldus spreker, de zeven provinciën, die
volkomen zelfstandig waren, geheel vrijwillig
een unie. Hier is het omgekeerde het geval.
Hier was een hechter eenheid, die thans
wordt opgegeven. De minister heeft zich te
licht over de Grondwet uitgelaten. Wij heb
ben met de uiterste zorg de Indische staats
regeling samengesteld terwille van de bevol
king zelf. Prettig achtte spreker het terecht
wijzen van den heer Goedhart, dien hij „plus
Soekamiste que Soekafno" nbemde.
Onderteekening van deze overeenkomst be-
teekent erkenning van een niet bestaand ge
zag. Is het democratisch dit te aanvaarden
zonder de bevolking van de betrokken eilan
den te hooren? Wat weet men van de wen
schen der onderscheidene bevolkingsgroepen?
Van de ontwerp-overeenkomst verwacht
spreker geen heil; hij zal zich dus uitdrukke
lijk tegen onderteekening uitspreken.
Vervolgens neemt de neer Schouten (A.
R het woord.
„De regeering had gebruik kunnen maken
van de mogelijkheid," aldus de heer Schouten
„een wijziging aanhangig te maken en ik
neem aan, dat zij dit welbewust heeft nage
laten". De taak der Commissie was in de wet
nauwkeurig afgegrensd. De regeering heeft
zelf medegedeeld, dat er op een bepaald mo
ment reden was om aan te nemen, dat deze
begrenzing te nauw was, weshalve zij een
ruime bevoegdheid toekende Dat was over
treding van de wet zonder noodzaak, want
anders had men daarvoor wel de argumenten
aangehaald. En dit had de heer Joekes bij de
verdediging van het regeeringsbeleid nu wel
moeten doen Ook de minister heeft nagelaten
hierover te spreken.
Tegen de regeeringsverklaring van 10 Fe
bruari 1946 is van verschillende zijden ernstig
bezwaar gemaakt. Daarna kwam een nieuw
kabinet en de Troonrede. De wijze van wer
ken der regeering is naar sprekers inzicht
hoogst afkeurenswaardig.
Motie voor Rijksconferentie
Overigens geeft spreker nog te kennen, dat
hij gezegd heeft, dat het de plicht der regee
ring was geweest haar eigen verantwoorde
lijkheid tegenover het Engelsche belei^ te
dragen Het antwoord van den minister heeft
spreker niet kunnen bevredigen Er is niet
eens geantwoord op de vraag of alle afspra
ken- in de notulen zijn opgenomen
De heer Schouten verklaart zich niet te
kunnen vereenigen met het beleid der regee
ring.
Tenslotte dient hij een mede door de heeren
Bierema, Tilanus, Zandt en De Wilde onder
teekende motie in, waarin de regeering wordt
uitgenoodigd de Rijksconferentie ten spoedig
ste bijeen te roepen.
De heer Stokvis (C.P.N.) betoogt dat
Nederland de realiteit in Indonesië moet er
kennen. Het patriarchale verband van kolo
niale verhoudingen is verbroken. Het ver
leden is voltooid verleden tijd.
De heer Van Walsum (P.v.d.A) gaat
nader in op de door de heeren Tilanus en
Bruins Slot gemaakte opmerkingen.
De heer Hoogcarspel (C.P.N.) ver-
Dezer dagen is in het stadje Chur in Zwit
serland het proces tegen den Zwitserschen
Quisling, Dr. J. F. Barwisch begonnen.
Dr. Barwisch wordt beschuldigd van land
verraad en van een aanslag op de onaf
hankelijkheid van Zwitserland. Hij is
oorspronkelijk Oostenrijker en onderhield
nauw persoonlijk contact met Seyss Inquart
en Kaltenbrunner. De aanklacht vermeldt
o.a. pogingen om aansluiting van Zwitser
land bij Duitschland te bewerkstelligen.
klaart o.a. met genoegen vernomen te heb
ben, dat de minister de plannen-Weiter en
-Schouten verwerpt.
De heer Joekes (P.v.d.A.) acht het debat
voldoeninggevend te zijn geweest. De minis
ter verdient z i. dank voor de wijze waarop
hij is ingegaan op wat in de Kamer naar
voren is gebracht. Spreker zegt onaanvaard
baar te achten de opvatting als zou de repu
bliek een Japansch maaksel zou zijn, al zal
niemand ontkennen, dat er een stimuleerende
'Japansche invloed is geweest
Nadat hi^ uitvoerig is ingegaan op opmer
kingen van den heer Schouten, verklaart hij
de motie-Schouten niet te kunnen steunen.
De minister antwoordt
Nadat ook de heer Zandt (St Ger.) nog
heeft gesproken, komt minister Jonkman
aan het woord. Hij erkent o.m dat waar is
wat een der leden zeide- De regeering laat
ons in den mist. Inderdaad, aldus de minister,
wij zitten in den mist Spreker merkt op. dat
het recht van afschaffing theoretisch zou be
staan. Het is immers conform de 10 Februari-
verklaring door de regeering erkend. Het
voorstel-Welter zal z.i. in Indonesië doen ver
moeden dat men een superstaat wil vormen
in de verwachting, dat men de Nederlandsche
leiding wil handhaven. Met Den Pasar is
haast, omdat de Malino-gebieden niet den
indruk mogen hebben, dat zij minder zouden
zijn.
De vraag is gesteld of na 1 Januari 1949 de
Nederlandsche invloed zou zijn verdwenen In
de Vereenigde Staten van Indonesië Dat zal
inderdaad zoo zijn, maar op andere wijze zal
die toch tot uiting kunnen komen
De eerste motie-Romme zal de regeering
uiteraard steunen.
De tweede motie-Romme geeft de regeering
steun, waarvoor zij erkentelijk is
Beide moties zijn der regeering welkom De
bindende notulen zijn verwerkt in de memo
rie van de C.-G Maar mocht er ten deze iets
zijn verzuimd, dan kan dat nog worden her
steld
De motie-Schouten heeft iets aantrekkelijks
voor de regeering. maar een bezwaar is dat
er een strekking in ligt. welke voor de regee
ring moeilijk aanvaardbaar is
De beraadslaging wet-d hierna gesloten Be
sloten wordt de stemming over de moties
Vrijdag direct na de hervatting te doen hou
den. De voorzitter schorste om half twee de
vergadering tot hedenmorgen elf uur.
Nog niet geopend
voor het publiek
De secretaris van de pas opgerichte
Trustmaatschappij voor den Handel, van
Nederland met het buitenland, mr. Marius,
heeft een nadere uiteenzetting gegeven
van haar werking.
Kortweg gezegd is het doel der Trust
maatschappij bevordering van het herstel
van het economische verkeer met Duitsch
land.
In het bijzonder zal de vennootschap:
a. Alle voor handelstransacties met
Duitschland vereischte of gewenschte
verklaringen, certificaten en garanties
kunnen afgeven.
b. Den goeden afloop van handelstrans
acties kunnen garandeeren.
c. Als trustee kunnen optreden al dan niet
onder haar garantie bij de financiering
van alle handelstransacties.
d- Al dan niet op eigen naam alle finan
cieele en handelstransacties voor reke
ning van derden kunnen verrichten,
e. Alle overeenkomsten met binnenland-
sche en buitenlandsche regeerings- en
particuliere instanties, welke de werk
zaamheden van de vennootschap be
treffen of daarmede samengaan, kun
nen aangaan.
Het is de vennootschap uitdrukkelijk
niet toegestaan handels- en financieele
transacties, welke uiteindelijk voor haar
eigen rekening moeten komen, te doen.
De Trustmaatschappij zal, voorloopig al
thans, het cenjrale lichaam zijn, dat de
noodige onderhandelingen met de bezet
tingsautoriteiten voert, dat mogelijkheden
van handel tusschen Nederland en Duitsch
land opspoort, dat waar noodig, bemidde
ling verleent en de formaliteiten voor het
Avonden lengen - Pijnen strengen...
't Is weer zoo laat; met 't kille jaargetijde
Voor de deur, worden ook de rheumatische
pijnen weer heviger en de aanvallen volgen
elkaar sneller op. Een reden te meer om
Kruschen te nemen. Die kleine dagelijksohe
dosis Kruschen doet wonderen; de aanspo
rende werking op de bloedzuiverende orga
nen is heilzaam voor Uw heele gestel,
't Bloed gaat sneller stroomen en de scha
delijke zuren oorzaak van Uw lijden en
pijn verdwijnen vanzelf. Vraag Kruschen
Salts bi) Uw Apotheker of Drogist. Fabr.
Griffiths Hughes Ltd., Manchester (Enge
land).
(Adv.)
Volgende week Zaterdag
de elfstedentocht
De datum van den Friesehen elfstedentocht en
wedstrijd is vastgesteld op 28 December De
organisatoren zijn over het algemeen zeer te
vreden over den toestand van het traject. Op
enkele plaatsen moet het ijs nog wat sterker
worden en wat dat betreft zijn de onmiddellijke
vooruitzichten niet ongunstig want het vroor
Donderdagavond in Friesland acht graden Maar
er kan in acht dagen nog veel gebeuren.
Maandag elfmerentocht.
De datum van den elfmerentocht en wedstrijd
is nader bepaald op 23 December. Lr wordt in
Sneek gestart.
Ronde van Grauw
Voor de ronde van Grauw, een langebaan wed
strijd over ongeveer 100 kilometer is Donderdag
26 December gekozen.
Zondag a.s. dorpentochten In Noordholland.
Schaatsenrijders, die liefhebbers van dorpen-
tochten over slooten, kanalen en meren zijn,
kunnen Zondag 22 December hun hart ophalen
in Noordholland, benoorden het IJ. De tochten
voor toeristen staan open voor Iedereen, die er
aan deel wil nemen en zijn zoo gestipuleerd, dat
men naar verkiezing in Alkmaar (bij de Friesche
brug), in Hoorn (Keizerskroon), in Purmerend
(Doelen), in Uitgeest (Ooievaar) en in Zaandam
(Posthoorn) kan starten voor een tocht, waar
van de afstand op het oogenblik nog niet is
vastgesteld Waarschijnlijk kan ook hierin een
keuze worden gemaakt, omdat de Ijsbond Hol
lands Noorderkwartier, die de tochten organi
seert, van plan ts tochten over verschillende
afstanden te organiseeren Van halfnegen des
ochtends af zal men kunnen starten-. Voor wed
strijdrijders is een dorpentocht vastgesteld, die
begint in Purmerend. Het ijs is prachtig; de en
kele gevaarlijke wakken zijn door den Ijsbond
afgezet.
Loosdrechtsche plassen.
Hoewel hét ijs op. verschillende plaatsen nog
uiterst zwak is, is mén Donderdag toch begonnen
met het uitzetten van de banen op de Loos
drechtsche plassen. Het ijs is overigens door den
sterken wind nogal hobbelig. Vrijdag en Zater
dag worden de eerste wedstrijden gehouden
Zuldhollandsche mercntocht.
De Zuldhollandsche Ijsbond organiseert op
Zondag 22 December een merentocht van ca
50 KM. welke wordt geprojecteerd over de
reizigersverkeer vereenvoudigt. Het is ech
ter niet de bedoeling, dat de Trustmaat
schappij voor een lange reeks van jaren dit
centrale punt blijft vormen. Naarmate de
mogelijkheden ruimer worden, zal de par
ticuliere handel de werkzaamheden moe
ten overnemen.
Het doel van de Trustmaatschappij is
niet het maken van winst, hetgeen ook tot
uitdrukking komt in de bepaling van de
statuten, dat aandeelhouders maximaal 5
pet. dividend zullen ontvangen.
De werkzaamheden der Trustmaatschap
pij zijn te verdeelen in twee categorieën,
waarvan de eerste betrekking heeft op het
verkrijgen van een offerte, de tweede op
het afsluiten van de transactie. De Trust
maatschappij zal voor beide soorten werk
zaamheden een provisie in rekening bren
gen.
De Trustmaatschappij staat voorloopig
nog niet voor het publiek open. Zij bezit
nog geen eigen kantoorgebouw en de per-
soneelsterkte is nog zeer gering. Het is on
mogelijk, dat reeds thans met het in be
handeling nemen van aanvragen begonnen
wordt.
Ter dood veroordeelden
in onzekerheid
Tot 1 September waren door de bijzon
dere gerechtshoven en het hof van cassatie
in ons land in totaal 69 personen ter dood
veroordeeld. Nog slechts in 5 gevallen is
op de verzoeken om gratie een beslissing
genomen. Drie doodvonnissen zijn ten uit
voer gelegd Eén ter dood veroordeelde
heeft door zelfmoord de beslissing in eigen
hand genomen. In het vijfde geval werd de
doodstraf in gevangenisstraf veranderd. Dit
wil dus zeggen, dat alle andere veroor
deelden gedurende een langen tijd in een
pijnigende onzekerheid verkeeren. Bij on
ze informatie in den Hapg bleek, dat de
behandeling der gratieverzoeken tijdroo-
vend is. Thans moeten alle leden van hét
hof, die aan de veroordeeling hebben me
degewerkt. in een plenaire zitting hun ad
vies brengen. Dit geeft dikwijls moeilijk
heden. Daarom wordt een wijziging van de
wet voorbereid, waarin komt te staan, dat
het hof in raadkamer zijn advies kan vast
stellen. Daardoor wordt de gratie-proce
dure vereenvoudigd.
Maar zoo werd ons verder medege
deeld de bestaandé procedure mag tijd—
roovend zijn, zij is geen afdoende verkla-,
ring voor het zeer langzame tempo waarin
tot heden de beslissingen zijn afgekomen.
Het oponthoud zit vooral aan het departe
ment van Justitie. Het wordt algemeen
aangenomen dat het streven bestaat het
aantal doodvonnissen zeer sterk te beper
ken. Een middel om daartoe te komen is
het vertragen van de beslissingen op de
gratieverzoeken. De moeilijkheid wordt in
gezien van het uitvoeren van doodvonnis
sen als de veroordeelden een langen tijd
in onzekerheid hebben verkeerd over de
vraag of gevolg gegeven zal worden aan
hun verzoek om gratie.
De nu gevolgde weg om tot het beoogde
doel alleen doodvonnissen uitvoeren in
de zeer ernstige gevallen te komen,
werd in het algemeen afgekeurd. Het moge,
zoo werd gezegd, niet zoo erg zijn dat een
veroordeelde, die zich zoo ernstig misdra
gen heeft, dat $e- rechter overtuigd was,
dat hii met zijn leven moet boeten, eeni-
gen tijd in onzekerheid verkeert voor hij
fioort. dat zijn gratieverzoek is ingewil
ligd. daartegenover staat, dat de straf ver
zwaard wordt voor ter dood veroordeelden
die tenslotte toch hun ongewijzigd vonnis
moeten ondergaan. Er moet alles aan ge
daan worden om die verzwaring van straf
te voorkomen.
De familieleden van veroordeelden
Thans is in de wet vastgelegd, dat per
sonen, die veroordeeld worden wegens het
treden in vreemden krijgsdienst, hun Ne
derlanderschap verliezen. Het gevolg daar
van is tevens, dat ook hun vrouwen cd
minderjarige kinderen hun nationaliteit
verliezen. In de praktijk heeft dit tot on-
te organiseeren, welke dan
rakter zal dragen.
I MBi?
De slooten en vaarten in Volendam zijn ook berijdbaar en de jeugd profiteert
er volop van.
Philharmonisch orkest
voor Brabant
Na een studie van drie maanden heeft een
commissie, die door Gedeputeerde Staten van
Noord-Brabant in het leven was geroepen,
gunstig gerapporteerd over de in Brabant al
gemeen met sympathie ontvangen plannen
om in deze provincie een eigen beroepsorkest
te vormen.
De commissie adviseert een geheel nieuw
ensemble te vormen naast de amateur-orkes
ten en het 's Hertogenbosch als zetel te geven.
Het zal uit ongeveer 60 musici bestaan. De
regeering is bereid om reeds in 1947 een sub
sidie te geven Het nieuwe orkest zal nauw
samenwerken met het conservatorium van
Tilburg.
Iu liet Zuiden zijn weer
,3sper-uren" voor gas
In het Zuiden van het land bestaan weer
„sper-uren" voor die bedrijven en parti
culieren, die gas betrekken uit de Staats
mijnen, zulks tengevolge van het feit, dat
de mijnen eenige dagen krap zitten met
mijngas. De Geldersche electriciteitscen-
trale is er toe overgegaan om de kabels,
waarop meer stroom wordt gebruikt dan is
toegestaan, „droog te leggen". In Zeeland
is dit eveneens het geval. Deze .situatie
blijft zoolang bestaan, tot nieuwe stroom-
levering via de kabels mogelijk is.
Adres aan de Tweede Kamer
inzake lijfstraffen
Het landelijk comité van actie tegen de
doodstraf heeft in een adres den leden van
de Tweede Kamer aanbevolen der regee
ring te verzoeken een diepgaand onder
zoek onder leiding van deskundigen te
doen instellen naar het desbetreffende
probleem.
Het comité meent, dat alle lichamelijke
straffen verwerpelijk zijn, omdat zij wei
een onvermjjdellijke rechtstreeksche af
schrikking van bepaalde handelingen kun
nen teweegbrengen, maar de mentaliteit,
waaruit de te bestrijden misdrijven voort
komen, niet vermogen aan te tasten, ter-
Iwijl zij daarentegen het cultureele peil
der bevolking in het algemeen in ernstige
mate verlagen. j
Kagerplassen, Brasemermeer, Wijde Aa, Does billijkheden aanleiding gegeven. Zoo kan
enz. De start wordt gehouden van 11 uur af bij het voorkomen dat een minderjarige zoon
café Zomerzorg Lelden en van het paviljoen van een veroordeelden SS-er zijn Neder-
„De Brasem" te Oude Wetering landerschap verliest, niettegenstaande hij
Men stelt zich voor, in den loop van de vol- steeds goed geweest is en zelfs belangrijk
gende week een twee-, drie- of vlermerentocht ^legaal werk heeft verricht. Daarentegen
wedstrUd-fca- beh»ud, een jonge ss_er zijn Nederlander-
schap als zijn vader in de oorlogsjaren
„goed" geweest is.
Bovendien is het onbillijk als een vrouw
van een veroordeelde, die het met haar
man niet eens was en zelf niets verkeerds
gedaan heeft, bij de veroordeeling van
haar man haar nationaliteit verliest.
In regeeringskrmgen zijn deze onrecht
vaardigheden ingezien. Daarom is een wij
ziging van de wet in voorbereiding.
Ijstochten in Noordholland
Tochten in Noordholland kunnen gemaakt
worden over de wateren tusschen Alkmaar
en Hoorn, via Stompetoren en Ursem, van
Hoorn door den Eilandspolder bij Graft en vla
Spijkerboor naar de Jisperplassen. het Ilper-
veld. via Ilpendam naar Purmerend. Vervol
gens terug naar den Zeevangpolder via Mid-
delie en Warder naar Oostwijzen en Hoorn
Startende van Uitgeest uit rijdt men via het
Westzijderveld over Assendelft en Wes'zaan
naar Zaandam Ook het Alkmaardermeer
wordt in de routes opgenomen Ook In Water
land kunnen diverse tochten worden gemaakt
Via Ransdorp en Zunderdorp langs Broek in V S
Waterland en Zuiderwoude kunnen schaats-1
rijders naar Monnikendam rijden. Ter eerste offtcteele vergadering van Leon
De traditioneele tocht naar Marken kan op Blum's kabinet is men accoord gegaan met een
het oogenblik nog niet zonder gevaar worden ..muilkorfwef. volgens welke het aan Fransche
gemaakt door de verschillende groote wak- regeertngs-ambtenaren verboden ls. persconfe-
ken, die zich noe. in het Ijs van kle Gouwzee i renties te houden of Interviews te verleenen. dan
bevinden wel radto-toespraken te^houden zonder daartoe
Als de vorst doorzet, zullen ook hier echter gemachtigd te zijn Volgens opvattingen van
zoo spoedig mogelijk banen worden uitgezet loumalisten zou deze maatregel waarschijnlijk
Hetzelfde geldt voor de wateren bezuiden het sterken tegenstand ontmoeten Deze maatregel
IJ in de richting van de Vechtstreek .en op zal niet aan de Assemblée ter goedkeuring wor.
de Westeinderplassen
Gebeurtenissen te Buitenzorg
voor gemengde commissie
Het Fransche persbureau AFP meldt
uit Batavia, dat de gemengde Neder-
landsch-Indonesische commissie voor on
derzoek van de jongste incidenten te Bui
tenzorg in Batavia is teruggekeerd. Zij
heeft besloten, om de kwestie aan de ge
mengde commissie voor toepassing van het
bestand voor te leggen.
Een Nederlandsche militaire woordvoer
der te Batavia heeft verklaard, dat een
uitgebreid complot, georganiseerd om de
maatregelen van de bestandscommissie
krachteloos te maken, is ontdekt. Dit was
het resultaat van een onderzoek, ingesteld
na de arrestaties, die verricht zijn onder
de republikeinsche politie te Buitenzorg.
Hij voegde hieraan toe, dat de Neder
landsche commandant van Buitenzorg zich
genoodzaakt zag militaire maatregelen te
nemen, om de Nederlandsche troepen tegen
een onverwachtschen aanval te bescher
men en om de rust en orde in de stad en
de veiligheid van de burgerbevolking te
verzekeren.
WOLLEN STOFFEN IETS GOEOKOOPER.
In de Staatscourant ls verschenen de beschik
king: „Wijzigingen en aanvullingen van
den vporgelegd en ook niet bij wijze van Presi
dentieel decreet worden uitgevaardigd, doch ls
genomen op verantwoording van het kabinet.
De Belgische gemeente Jabbeke ts tn op
schudding gebracht door een' zware ontploffing,
veroorzaakt door het tn de lucht springen van
een met landmijnen beladen auto Bij deze ont
ploffing werden 7 personen gedood en 9 andere
j zwaar gewond
Het Belgische blad „Ctté Nouvelle" deelt
mede dat een der voormannen van het Vlaamsch
Nationaal Verbond. Ward Hermans te Berlijn ls
gearresteerd. Htj zal binnenkort naar België
worden overgebracht om daar terecht te staan.
Drie Itaiiaansche vliegers, de bemanning van
een toestel der Italfaansche luchtmacht, zijn op
een oefenvlucht om het leven gekomen, toen
hun toestel neerstortte op een veld bij Monte-
rotondo te Noord-Westen van Rome.
Officieel wordt In Athene medegedeeld, dat
ln Thracië een nieuwe actie tegen het bende
wezen is begonnen Aan deze actie nemen behal
ve troepen en politie ook guerrillastrijders van
de vroegere verzetbeweglng onder kapitein
Tsaous deel Gedurende de bezetting opereerde
de Tsaous-groep tn Thracië Een communistisch
woordvoerder beweert, dat de groep tn contact
stond met antl-communlsten.
Terwijl ln Londen in Buckingham Palace de
ontkenningen van de berichten dat Prinses
Elisabeth en Prins Phlltp van Griekenland on
officieel verloofd zijn. duidelijk zwakker wor
den. wordt ln Athene ln kringen die nauwe be
trekkingen met de Grleksche Koninklijke familie
onderhouden, gezegd, dat men niet verrast zou
zijn. Indien de verloving omstreeks den een en
twintigsten verlaardag van de Prinses, die ln
April van het volgend Jaar valt. zou worden
calculatiesCbema voor wollen stoffen". Tenge- bekend gemaakt. Men zegt in deze kringen dat
volge hiervan zullen de prijzen die voor wollen J Prins Philip zoo volkomen ver-Eengelscht ls.
stoffen berekend mogen worden, met eenige dat men nauwelijks nog aan hem als aan een
procenten dalen. j Griek denkt.
