Haarlems Dagblad
F
EtS
Boeken
In Muiden aangerichte schade
wordt op f 350.000 - geschat
Kabinetscrisis in Griekenland
Bespreking over den handel metde
Britsche en Amerikaansche zones
Scheepsramp eischt
400 dooden
Poolsche verkiezingen zijn gisteren
rustig verloopen
(T)ie Jaargang No. 18537
|Bureaux: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
'14825. Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
115054. Bijkantoor H.N. Soendaplein 37, Tel. 12230.
.Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Maandag 20 Januari 1947,
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
4.Franco per post 4.50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Er zijn 342 huizen beschadigd
Volgens een zeer globale schatting, heeft
de ontploffing, die Vrijdag tot zelfs In
Amersfoort toe ruiten verbrijzelde, in het
stadje Muiden zelf 342 perceelen in min
dere of meerdere mate verwoest en daarbij
een schade aangericht van f 350.000, daar
in nog niet begrepen de schade, welke de
ontploffing heeft veroorzaakt aan de ge
bouwen der springstoffenfabriek en in het
naburige Muiderberg.
Intusschen heeft echter de wederop-
bouwdienst met goedkeuring van minister
president dr. L. J. M. Beel beslist, dat de
in Muiden aangerichte ravage als oorlogs
schade zal worden beschouwd en vergoed.
Voorts heeft de hoofdinspecteur van de
volkshuisvesting te Haarlem den burge
meester toezegging gedaan, dat het rijk
de gemeente een voorschot van f 100.000
zal verstrekken om den eersten nood te
lenigen.
Zaterdagmiddag heeft de minister-pre
sident de aangerichte ravage In oogen-
schouw genomen. Hij heeft met den bur
gemeester een wandeling door de straten
van Muiden gemaakt en tevens een bezoek
gebracht aan het gehavende Muiderslot,
waarvan de kostbare in de Middeleeuwen
vervaardigde, beschilderde ramen met
voorstellingen van de schouten van Mul-
den voor altijd zijn verloren.
Het Nederlandsche Roode Kruis heeft
materiaal toegezegd voor de opruim ings-
ploegen, die geassisteerd worden door
groot aantal burgers uit Muiden. Voor
ploegen worden door het Roode Kruis
sigaretten ter beschikking gesteld.
Een droeve stoet van familieleden der
slachtoffers is Zondag naar het geschon
den Muiden getrokken ter identificatie der
stoffelijke resten van de 14 militairen,
die bij de ontploffing om het leven zijn ge
komen. Twaalf werden er geïdentificeerd.
daarvan 17 aan het dak en den gevel,
waarbij ook alle ruiten en pannen zijn
vernield.
Vermiste gevonden.
Zaterdag heeft men 't stoffelijk overschot
gevonden van den 37-jarigen W. Wolve-
tang, de derde arbeider van de Nederland
sche springstoffenfabriek „de Krijgsman",
die het leven heeft gelaten bij deze explo
sie. Hy laat een vrouw met twee kinderen
achter.
In Muiden is door de ontploffing bij- de
kruitfabriek groote schade aangericht. In
een der lokalen van de Christelijke School
kwam het plafond naar beneden.
HAARLEMS STADSBIBLIOTHEEK
viert haar 350-jarig jubileum met een
jeugdig jubilaresje naast zich: de Leeszaal,
die pas 25 jaar bestaat. Zij doet het met
leen tentoonstelling van boeken uit zeven
eeuwen, die Zaterdagmiddag ten Prinsen-
bove geopend is. Zeven eeuwenHaar
lem kan het niet minder doen, sinds het
700-jarig stadsbestaan indrukwekkend ge
vierd werd. Dit na-feestje van een groote
jubilaresse met een kleine aan het handje
maakt het ons duidelijk, dat gedurende de
eerste helft van zijn lang stedelijk bestaan
[Haarlem geen stadsbibliotheek bezat en dat
dus gedurende de tweede helft het peil van
belangstelling, kennis en letterkundig be-
Igrip in deze oude veste ontzaglijk moet zijn
[gestegen. Want de beteekenis, die een
stadsbibliotheek als centrum van ontwik
keling bezit, is groot en haar invloed ingrij
pend. al leeft zij zoo rustig en voor hen.
die niet tot haar bezoekers behooren, onop
vallend voort. Het zijn trouwens de ge-
jlukkigste instellingen, die zelden of nooit
in „het nieuws" verschijnen, want nieuws
beteekent in verreweg de meeste gevallen,
dat er iets mis is of hapert/Tot die instel
lingen behoort de Stadsbibliotheek. Haar
werk gaat zijn gang met een zekerheid en
regelmaat, die men haar benijden kan. En
het is geen wonder dat haar directeur, de
heer P. V. de Wit, die Zaterdag in dit blad
aan het woord was, met zooveel toewijding
[zijn vak beoefent. Het is immers een .bij
uitstek schoone en nuttige taak, die de
bibliotheek vervult. Ik wil den directeur
gaarne bijvallen in zijn wensch, dat zij
vele nieuwe lezers verwerven zal als gevolg
van de algemeene aandacht, nu op de bi
bliotheek gevestigd.
Zeven eeuwen lectuur openen met hand
schriften, gevolgd door Coster-drukken,
blokboeken, incunabelen en post-incuna-
belen. Zij zetten zich voort in de voor ons
moderne menschen steeds toegankelijker
:en vertrouwder wordende boeken der vol
gende eeuwen, met een typografische in
zinking in de 19e eeuw, die tenslotte toch
het meest heeft bijgedragen tot uitbreiding
van den lezerskring van het Boek. Want
zy was het die het analfabetisme, datin
haar aanvangstijd nog op groote schaal in 1 De dertiende was onherkenbaar verminkt,
ons land heerschte, in haar laatste periode Het stoffelijk overschot van den laatsfcen
te lijf ging, die het onderwijs uitbreidde en heeft men nog niet kunnen vinden.
I tenslotte kwam tot de Leerplichtwet. Ook De problemen, waarvoor de gemeente
was zij het, die de arbeiders-beweging ge- Muiden zich tsans geplaatst ziet, zijn niet
'borep zag worden, die zoo groot wer£ voor gering. Nog steeds is ieder materiaal voor
;de volksontwikkeling zou verrichten. Het de herstelwerkzaamheden aan de bescha-
is moeilijk de negentiende eeuw een groote digde huizen schaarsch. Wellicht echter
hoeveelheid leelijke architectuur te ver- zullen de eerste ruiten in het stadje spoe-
geven, waarmee wij nog stéeds opgescheept dig kunnen worden ingezet, doordat in
zitten; het is Iets gemakkelijker haar trieste Bergen op Zoom een hoeveelheid va 3000
en overdadige huisinrichting te vergeten,m2 glas ligt, welke aanvankelijk voor Ein-
jomdat schier al dat kleurige trijp, al .die hoven was bestemd, maar daar niet meer j VOOvltGlll' VOOT intDOTt
Tiomireueorpn on Imncthlnpmpn Pri Hp mPPS- nnArllrr it.
Geleidelijke daling
der temperatuur
Nederlandsche gezant te Rome
Dezer dagen is de benoeming te verwach
ten van mr. W. F. L. Graaf van Bylandt tot
De luchtdrukverdeeling duidt op aan- I buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi-
houden van de Noordelijke tot Noord- nister te Rome- De heer Van Bylandt was
oostelijke luchtstrooming, zoodat een ge- P°Rtie adviseur van den luitenant-gouver-
leidelijke verdere algemeene daling van neur-generaal van Nederlandsch-Indië.
temperatuur is te verwachten zonder dat r> var} Mook. Voor den oorlog was hij
voorloopig gerekend behoeft te worden op
meer dan lichte vorst des nachts. (Mini
mumtemperatuur plaatselijk dalend tot
ongeveer 5 graden onder nul). De maxi
mumtemperaturen overdag zullen echter
eveneens geleidelijk lager worden en in het
Oosten van het land later omstreeks nul
graden bedragen.
Het wereld-Jodendom zal symbolische her
stelbetaling eischen van Dultschland, op te ne
men lil het vredesverdrag, aldus dr. Maurice
Perlzweig. de Engelsche Joodsche leider. De eisch
zal gericht worden tot den raad van ministers
van bultenlandsche zaken.
gezant in China.
Het woord is aan....;
C a rly 1 e
„Onmogelijk" is geen gelukkig
woord; zij. die het vaak in
den mond hebben, brengen
het tot niets goeds.
Tsaldaris weigert opnieuw af te treden
pauweveeren en kunstbloemen en de mees
te bibelots nu wel zijn vergaan. Maar men
is werkelijk geneigd haar styllooze typo
grafie met een vriendelijken glimlach te
beschouwen, omdat zij anderzijds toch zoo
veel voor de volksontwikkeling heeft ge
daan. Heeft de twintigste eeuw zich haar
goede bedoelingen waardig getoond? Het
is zeker dat die nog veel heeft te leeren,
al is zij bijna voor de helft verstreken.
'Boeken! De bibliophielén onder ons, die
zich verlustigen in kostbare, wonderlijke
en zeldzame exemplaren, zijn schaarsch in
aantal. De weetgierigen daarentegen en de
zoekers naar litteraire schoonheid zijn veel
tab-ijker dan zij in de vorige eeuwen wa
ren. En velen van hen, ik vermoed: de
meesten, hebben in den loop hunner jaren
ontdekt dat de wijze van uitvoering van
een boek toch wel een heel belangrijke
zaak is, dat tussohen aard en karakter van
den inhoud en technische verzorging zelfs
een onverbrekelijke betrekking bestaat, dat
men daar niet ongestraft de hand mee kan
lichten en niet dan met moeite van de
schepping des schijvers kan genieten, als
de uitvoering van het boek haar onrecht
doet of logenstraft. Dit overdenkend zal
menigeen, die geen bibliophiel is, toch ge
boeid worden door de schoone en zeldzame
uitgaven, die tot het kostbaar bezit der
Haarlemsche Stadsbibliotheek behooren.
Aan boeken danken wij onmisbare ken
nis en vele van onze schoonste uren in het
leven. Het blijft altijd een vreugde een boek
te vinden, dat weerklank in ons wekt, een
nieuw vergezicht voor ons opent, ons aan
onszelf openbaart. Groot is de taak van het
Boek in het leven der menschen. In deze
twintigste eeuw is het weliswaar de nadee-
len gaan ondervinden van een onmatige
veelvuldigheid van productie, die voor den
lezer het scheiden van koren en kaf steeds
meer bemoeilijkte. Er zijn veel prullen
uitgekomen; èr is een jacht ontstaan op
nieuwe boeken alsof nieuwheid de maat
staf voor lezenswaardigheid zou zijn die
geleid heeft tot kortstondigen roem van
de snel-vergeten „best-sellers". En in deze
eerste naoorlogsche jaren is het slechts de
papierschaarschte, die dien te breecTen boe-
kenstroom heeft doen afnemen. Wat zal
het vervolg zijn?
Het Boek met een hoofdletter, het Boek
dat waard is gelezen te worden, zal zich
ook temidden van gedrukte overdaad we
ten te handhaven. Het zal altijd weer wor
den ontdekt. Dat is het woord, want de
trouwe minnaar van het boek is een ont
dekkingsreiziger: een die rustig in zijn
stoel gezeten, bij den haard, zijn grootste
vondsten doet en zijn grootste voldoening
en vreugde beleeft. De Wereld van het
Boek blijft een wereld, rijk aan avontuur.
Gij kunt daarom glimlachen als gij door
dat oude hoekje van Haarlem komt, waar
Prinsenhof aan Jacobijnestraat ligt. Maar
als gij even nadenkt over al hetgeen zich
doar in den loop der eeuwen moet hebben
afgespeeld, als gij u even overgeeft aan de
sfeer van de oude stad, die gebleven is,
zult gij begrijpen wat ik bedoel. En ook,
dat daar de tentoonstelling behoort te zijn
van boeken uit zevenhonderd jaar.
R. P.
Caat de lading van de
„Liliam" overboord?
De gunstige weersomstandigheden en
den Noorderwind ten spijt zijn de „Hud
son" en de „Schelde" er ook Zondagmid
dag niet in geslaagd de gestrande „Liliam"
vlot te trekken. De reeders overwegen
thans de mogelijkheid, de pijpaarde, welke
het schip naar Helsinki zou vervoeren,
overboord te werpen, teneinde de ..Liliam"
De burgemeester hoopt dit glas voor zijn VOTI grondstoffen
gemeente te mogen koopen. Hij heeft reeds
20.000 dakpannen gekocht die binnenkort
uit Huizen naar Muiden zullen worden
vervoerd. Het hout zal uit Overijsel moe
ten komen, maar blijkt zeer moeilijk ver
krijgbaar te zijn. Van de 342 beschadigde
huizen zijn er 25 zwaar beschadigd en
Prof. Romme op bezoek bij
de troepen in Semarang
Prof. Romme is op zijn reis door Neder
landsch-Indië te Semarang gearriveerd,
waar hij een bezoek bracht aan den bis
schop van Semarang, mgr. Soegiopranoto.
Vrijdag bezocht hij in gezelschap van kolo
nel van Langen de in Semarang gelegerde
Nederlandsche troepen. Prof. Romme gaf
door allerlei vragen van zijn belangstelling
voor het leven van de jongens blijk. Vooral
de Brabanders en Limburgers waren zeer
verheugd over de komst van prof. Romme.
Professor Romme besloot zijn rondrit met
een bezoek aan de graven der gesneuvelden
van de Tijgerbrigade op het Tillemaplein.
In zijn toespraak tot de troepen zeide hij
o.a.: „Ik zou mij schamen, indien ik bij
mijn terugkeer in Nederland zou moeten
verklaren, dat ik niet bij de troepen was
geweest". Vervolgens gaf prof. Romme -
een uiteenzetting van de behandeling der| stoffen en half-fabnkaten. In groote lijnen
ontwerp-overeenkomst in de Tweede' kwamen de inzichten^der Amerikaansche
Kamer en wees hierbij op de eenstemmig
heid van de Kamer ten aanzien van een
duurzaam samengaan van Nederland en
Indonesië. „Dit samengaan, aldus prof.
Romme, hangt niet af van staatkundige,
doch van maatschappelijke krachten"
Prof. Romme besloot zijn rede met een
lofprijzing over het moreel der troepen en
een aansporing om voort te gaan met het
toonen van zelfbeheersching nu en in de
toekomst, waarbij zij moesten trachten, een
stukje van hun hart te geven."
Zondag is met den D-trein uit Berliin een
Br itsch-Amerikaansche handelsdelegatie
in Den Haag aangekomen om besprekin
gen te voeren over den handel met de
Britsche en Amerikaansche zones van
Dultschland. De delegatie bestaat uit 35
personen en staat onder leiding van mr. D.
D. Humphrey, hoofd van de Amerikaan
sche en mr, E. A. Scale, hoofd van de Brit
sche missie. De besprekingen met de Ne
derlandsche delegatie, welke onder leiding
staat van drs. A. B. Speekenbrink, direc
teur-generaal van het departement van
Economische Zaken, zullen vandaag begin
nen.
De Amerikaansche voorzitter, dr. Hum
phrey tevens directeur van economische
zaken bij het Amerikaansche militaire be
stuur in Duitschland heeft verklaard, dat,
naar hij verwachtte, een overeenkomst tot
stand zou komen, welke den Nederland-
schen handel met Duitschland tegen den
herfst van dit jaar weer op g3ng zou bren
gen. De besprekingen zouden geen han
delsverdrag op langen termijn tot resul
taat hebben, doch dr. Humphrey voorzag
het tot stand komen van een regeling ten
aanzien van den import van zekere grond-
De 10.000ste passagier op de
K.L.M.-lijn naar New York
z
WWiÈ
B Sm'
r
r
i
f¥l
lii .JEHH
j
Zaterdagmiddag vertrok van Schiphol met
de KLM-Constellation PH-TAW. gezag-
voeder Parmentier, de 10.000 ste passagier
op de Trans-Aclantische route naar New
York. Deze dienst werd op 21 Mei 1946 ge
opend. Tot aller verrassing bleek de be-
z_oo licht mogelijk te maken. Hedenavond trokken passagier een Nederlandsch meisje
zal weer een poging worden ondernomen. van negen jaar te zijn. Het was Margaret
De twee sleepbooten blijven des nachts Sheila Knipscheer. die alleen de groote
niet buitengaats, maar komen thans iede- I rejs over den Oceaan maakt. Het meisje
ren avond in de haven van Den Helder ontving een oorkonde alsmede een ge-
terug. schenk.
leden met die van de Britsche overeen. Dr.
Humphrey hoopte, dat hij, wanneer hij
een volgende maal naar Den Haag zou ko
men, onderhandelingen zou kunnen voeren
over een handelsverdrag met een Duitsch
land, dat economisch een eenheid zou zijn.
Hij legde er den nadruk op, dat voor de
Russische en Fransche zones de deur was
opengelaten om deel te nemen aan alle
regelingen, die thans werden getroffen.
Dr. Humprey voorzag een regeling, be
treffende den import van Nederlandsche
grondstoffen en het gebruik van de door
Nederland verstrekte credieten, doch hij
verwachtte moeilijkheden ten aanzien van
den import van bepaalde landbouwproduc
ten en het gebruik van Nederlandsche
havens voor het transitoverkeer.
Het voornaamste werk, dat tijdens de
onderhandelingen moet worden verricht is
het leggen van contacten voor den handel
tusschen Nederland en Duitschland. De
Engelsch-Amerikaansche autoriteiten zijn
bereid den particulieren handel in te scha-
Het Grleksche stoomschip ..Chimarra".
metende 1500 ton. Is Zaterdag in het ka
naal tusschen Attica en Eubonia met ruim
600 personen aan boord op een mijn ge-
loopen en gezonken. Er zijn ongeveer 400
slachtoffers.
De „Chimarra" was een voormalig
Duïtsch hospitaalschip, dat als herstelbe
taling aan Griekenland was afgestaan. Het
vervoerde o.a. een groot aantal gevangen
genomen rebellen, die naar hun verban
ningsoord zouden worden gebracht.
Bij het bekend worden van de ramp be
gaven zich verschillende reddingsvaartui
gen naar de plaats des onheils. De strenge
koude maakt het lot der drenkelingen ha
chelijk. Het schip is blijkbaar zoo snel ge
zonken, dat de groote massa der passagiers
geen kans gezien heeft in de booten te
komen. Slechts twee honderd opvarenden
konden worden gered. Het grootste aantal
slachtoffers is te wijten aan de strenge
vorst, die de drenkeknken machteloos
maakte, zoodat zij zich niet zwemmend
konden redden. De overlevenden zijn in
een dorpje in Attica aan land gegaan, waar
zij door Britsche Roode Kruissoldater
werden verzorgd.
kelen door een uitgebreid programma voor
im- en export op te stellen, ♦'aarbij het
aan de regeeringen en de particuliere za
kenlieden wordt overgelaten nadere rege
lingen te treffen.
„Wij zijn thans in staat", aldus dr.
Humphrey, „om bij de expansie van den
buitenlandschen handel van Duitschland
een groote stap voorwaarts te doen. De
vraag is, wat kan Nederland leveren, dat
voor ons bruikbaar is. Wij denken den in
voer van Nederlandsche halffabrikaten te
kunnen regelen, doch' aan grondstoffen
geven wij de voorkeur- De nadruk zal
moeten worden gelegd op materialen, die
passen in het wederopbouwprogramma
van de Duitsche economie. Wij zullen veel
van den vooroorlogschen Duitschen import
niet meer kunnen gebruiken, zooals levens
middelen van lage calorische waarde".
TEGENGIF VOOR DUITSCHE WANHOOP
De Britsche plaatsvervangend militaire
gouverneur der Britsche zóne, sir Brian
Robertson, en de luit.-generaal Lucius D.
Clay, de gouverneur der Amerikaansche
zóne, zullen een gezamenlijke verklaring
afleggen over de industrieele capaciteit,
die Duitschland zal worden gelaten in het
kader van het huidige geallieerde plan.
Deze verklaring beoogt een „tegengif" te
geven tegen de huidige Duitsche „wanhoop
en verbijstering" ten aanzien van de in
dustrieele toekomst van Duitschland. Naar
mate de bizónale economische plannen vas
ten vorm aannemen, zullen de geallieerden
zich bezig moeten houden met de limieten
voor het industrieele niveau, die in Maart
van het vorig jaar zijn vastgesteld.
Zes ministers van het Grieksehe kabinet
van Tsaldaris hebben hun ontslag aange
boden. nadat de leider der Grieksehe libe
ralen, Sofoelis,aan het kabinet van Tsal
daris den eisch gesteld had, af te treden-
De reden tot het ontslag van de zes minis
ters is gelegen In de weigering van Tsal
daris om den koning te verzoeken, den
raad des konings bijeen te roepen om een
oplossing te vinden voor de kabinetscrisis.
In een brief aan Tsaldaris deelt Gonatas.
leider der nationaal liberale partij plaats
vervangend premier en minister van open
bare werken, mede, dat zijn partij haar
steun voor de regeering zal intrekken en
hijzelf zijn ontslag aanbiedt.
Reuter teekent hierbij aan, dat de ka
binetscrisis voornamelijk te wijten is aan
het falen van de regeering in haar streven
een eind te maken aan de guerilla en aan
de verslechtering van de economische toe
standen in Griekenland.
Tsaldaris heeft te kennen gegeven niet
te zullen aftreden, alvorens zijn kabinet
voor het parlement zal zijn verschenen.
Het terugtrekken van de nationaal-libera-
len en reformisten uit het kabinet berooft
de populisten van ongeveer 50 stemmen in
de kamer. Deze 50 stemmen gaven hun tot
dusverre de meerderheid over de geza
menlijke oppositie. Naar verluidt heeft
Gonatas vier andere politieke leiders voor
een bijeenkomst ter bestudeering van de
politieke situatie bijeengeroepen.
Het Centraal comité van de Linksche
Grieksehe organisatie E.A.M. heeft bij de
Grieksehe guerilla-strijders aangedrongen
op een bestand tijdens het onderzoek door
de commissie vanwege den Veiligheids
raad, op voorwaarde, dat ook de gewapen
de macht van de regeering en de „met
deze samenhangende organisaties" de ope
raties zouden opschorten Het beroep werd
gedaan op „hen, die gedwongen werden de
wapenen op te nemen ter verdediging van
Met den D-trein uit Berlijn arriveerde in
Den Haag een Britsch-Amerikaansche dele
gatie, welke besprekingen zal voeren over
de handelsmogelijkheden tusschen Neder
land en de Britsche en Amerikaansche
bezettingszónes in Duitschland.
hun leven." De commissie van den veilig
heidsraad zal op 30 Januari aanstaande te
Athene haar werkzaamheid beginnen. De
regeering heeft geweigerd hierop in te
gaan.
Fransch coalitiekabinet
is in wording
De Fransche kabinetsformateur Paul Ra-
madier (Soc.) heeft aan den president der
Fransche republiek meegedeeld, dat hij
bereid is aan de uitnoodiging gehoor te
geven. In politieke kringen neemt men
aan, dat er in beginsel tusschen alle par
tijen een overeenkomst is bereikt voor de
vorming van een coalitie-kabinet.
Ramadier heeft, nadat hij verschillende
hooge persoonlijkheden ontvangen had,
o.w. Alexandre Varenne. oud-minister van
staat, Edouard Herriot, Henri Queuille, af
gevaardigde van de Rassemblement Gau-
ches en Yvon Delbos, oud-minister, zich
naar het palais Bourbon begeven. Hij had
echter eerst nog met Léon Blum in hötel
Matignon een onderhoud.
Na dit bezoek aan Blum heeft Paul Ra
madier, de socialistische kabinetsforma
teur, in een verslag aan de socialistische
parlementsfractie en aan vertegenwoordi
gers van de pers verklaard, dat hij hoopvol
gestemd is ten aanzien van een gunstig re
sultaat van de pogingen tot vorming van
een coalitieregeering.
Bidault. ex-minister-president en leider
van de M-R.P. (republikeinsche volks
partij) heeft gezegd bereid te zijn in een
coalitieregeering samen te werken.
Weerbericht
WISSELENDE BEWOLKING
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond:
Wisselende bewolking met hier en daar
enkele bultjes. Temperatuur In den nacht
dalend tot enkele graden onder het vries
punt, behalve ln een smalle strook
langs de kust. Morgen overdag tempera
tuur weer oploopend tot boven nul.
Zwa/kke of matige wind tusschen Noord-
West en Noord-Oost.
jBuitenlandsche waarnemers
merkten niets van pressie
De verkiezingen in Polen, die gisteren
gehouden zijn, verliepen rustig. Er is druk
gestemd, vooral in de westelijke provincies.
Twaalf millioen Polen hebben hun stem
uitgebracht om 444 vertegenwoordigers te
kiezen uit een totaal van 1600 candidaten.
Plaatselijke uitslagen wezen op een groote
overwinning van het regeeringsbloc. D«
leider van de Boerenpartij. Stanislaw Mi
kolajezyk, heeft te kennen gegeven, dat hij
nietigverklaring der verkiezingen zal ver
langen. Hü achtte ze niet vrij in den zin
van de overeenkomst van Jalta. „Ik ge
loof nog", verklaarde hü. „dat ik een
meerderheid bü de verkiezingen zou ver
werven, als mijn waarnemers aanwezig
konden zün om de telling te controleeren.
Mikolajezyk voegde er aan toe, dat hij de
ambassadeurs van Groot-Brittannië, de
Sovjet-Unie en de V. S. nota's had doen
toekomen inzake zijn beschuldigingen.
De Berlijnsche radio (onder Sovjet-toe-
zicht gesteld) maakte bekend, dat vijftig
vertegenwoordigers der buitenlands che
pers bij de verkiezingen toezagen en dat
Amerikaansche en Engelsche journalisten
verklaarden, dat de stemming overal ge
heim was.
Volgens berichten uit alle deelen van het
land zijn de meeste buitenlandsche waar
nemers van meening. dat geen merkbare
pressie is uitgeoefend. Men verwacht den
officieelen uit: lag niet voor het einde van
de maand.
Ondergrondsche activiteit.
De Poolsche veiligheidspolitie heeft strijd-
orders in handen gekregen van de generale
staf van de ondergrondsche verzetsorgani
satie „Win" in centraal Polen, die tot acti
viteit tegen de verkiezingen opwekt. De,
order luidde als volgt: „Voorschriften voor
de laatste dagen voor de verkiezingen:
maak de gevaarlijkste leden van de plaat
selijke kiescommissies onschadelijk, ver
nietig kiezerslijsten en stel op den verkie
zingsdag alles in het werk om stembureaux
aan te vallen en kiezers te verstrooien."
De autoriteiten hebben hun veiligheids
maatregelen verscherpt. In de afgeloopen
3 weken hebben Poolsche militaire ge
rechtshoven 19 doodvonnbsen uitgesproken
tegen Poolsche verzetslieden. 724 personen
zijn gearresteerd wegens samenwerking
met de ondergrondsche beweging.
Fabrieksarbeiders, gewapend met tom-
my-guns en oude Duitsche geweren, be
waken verkiezingscentra op strategische
punten in Polen.
Een der leiders van de Poolsche veilig
heidspolitie, kolonel Romkowski, heeft
ontkend, dat er sinds het begin der verkie
zingscampagne 80.000 h 100,000 leden der
Poolsche Boerenpartij zijn gearresteerd,
zooals door den leider, Mikolajezyk wa-
verklaard. Romkowski zeide. dat zich op
10 Januari j.l. 2110 leden der Boerenpartij
in arrest bevonden, wegens ondergrondsche
activiteit, het dragen van wapenen, samen
werking met de Duitschers en zwarten
handel.
De aan Mikolajezyk toegeschreven be
wering, dat 131 van zijn candidaten in ge
vangenissen vertoeven, noemde Romkowski
„een leugen". Hy zeide, dat dit er in totaal
21 zijn.
FRANSCH-BRITSCH VERBOND
IN VOORBEREIDING
Volgens den diplomatieken correspon
dent van de „Yorkshire Post" zal Duff
Cooper, de Britsche ambassadeur te Parijs,
bijgestaan door deskundigen van het mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken, Enge
land vertegenwoordigen bij de komende
onderhandelingen over een Britsch-
Fransch verbond. Men hoopt te Londen,
dat deze binnen 2 of 3 weken kunnen be
ginnen. Volgens den correspondent zal een
van de clausules voorzien in een regeling
om te bewerkstelligen, dat het Engelsche
en Fransche economische en industrieele
leven elkaar aanvullen.
Soekarno's parlements-
uitbreiding verworpen
Radio Djokjakarta heeft Zaterdagavond
medegedeeld, dat het werkcomité van het
vborloopige republikeinsche parlement
(KNIP) op 17 Januari het decreet van
president Sockarno, houdende de uitbrei
ding van het zeteltal van het parlement
van 233 tot 413 zetels heeft verworpen.
Slechts 18 van de 25 leden van het Werk
comité waren bij de zitting aanwezig,
waarin het veto is uitgesproken, onder wie
de president van dit comité dr Asaad, die
de eenige tegenstem uitbracht.
Zeven leden verlieten de vergadering
vlak voor de stemming, die tot resultaat
had dat Soekarno's voorstel met 10 tegen
7 werd verworpen.
Het werkcomité nam het besluit, om ten
eerste een wetsontwerp voor te stellen,
waarin 't decreet van den president tot uit
breiding van het KNIP wordt verworpen
en om ten tweede een speciaal comité op
dracht te geven en nieuw voorstel te ont
werpen voor een bevredigende toewijzing
van de zetels in het KNIP. Aneta voegt
aan dit bericht toe, dat dit de eerste maal
:s, dat een maatregel van Soekarno offi
cieel is te niet gedaan.
Chineesche bezorgdheid.
De Chineesche regeering vraagt in no
ta's, aangeboden aan de Nederlandsche en
aan de Indonesische autoriteiten te Nan
king. om afdoende maatregelen ter be
scherming van leven, rechten en bezittin
gen harer onderdanen in Ned.-Indië. Vol
gens een mededeeling van het ministerie
van Buitenlandsche Zaken wordt in de
notó scherp geprotesteerd tegen de zware
verliezen, die de Chineezen onlangs te Pa-
lembang geleden hebben als gevolg van
gevechten tusschen Nederlanders en Indo
nesiërs. welke daar hebben plaatsgehad.
In de nota's wordt tenslotte gevraagd
om „veiligheidszönes" voor Chineesche
vluchtelingen.
Soekawatl, president van Oost-Indoneslë. zal
zich na zijn bezoek aan Nederland naar Frank
rijk begeven. Zooals bekend zal Soekawatl op 24
T—i»rl naar Nederland vertiekkca
