Amerikaansch republikein pleit
voor Europeesche federatie
Moord op Australische officieren
te Buitenzorg opgehelderd
SAHATOCEN
Zwarte sigarettenmarkt slorpt
per jaar 75 millioen gulden op
Weer zoute haring
beschikbaar
Muze en Mode
Wereldnieuws
Woensdag 22 Januari 1947
Alleen dan kan herstel van Duitschlands
economische capaciteit gevaarloos zijn
„Twee keer binnen de laatste vijf-en-dertig
Jaar heeft Europa in vlammen geslaan. I)e
verliezen aan mcnschen en materiaal waren
enorm en niet te herstellen. Toch werd het
gebouw-Europa na lederen brand weer in zyn
ouden vorm opgetrokken. Volgens my kunnen
de staatslieden beter doen dan door te gaan
met deze dwaasheid. Te streven naar een
voortzetting van de harmonie tusschcn een
aantal onafhankeiyke staten, zou het uitdagen
zyn van de, gedurende eeuwen, opgedane er
varing^
Een Europa verdeeld in kleine economische
afdeelingen kan geen gezond Europa zijn.
Het geheele Europeesche economische vermo
gen moet met maximale doelmatigheid wor
den ten nutte gemaakt.
Daartoe behoort ook het Duitsche po
tentieel, dat een economische eenheid
zal moeten vormen, maar onder een federa
tieve Europeesche regeering. die het moge
lijk zal maken dat de Duitschers van dit eco
nomisch vermogen gebruik willen maken,
om mettertijd economischen druk op hun na
buren uit te oefenen".
Ziehier de leiddraad van het plan dat John
Foster Dulles, adviseur voor buiienlandsche
aangelegenheden der Amerikaansche Repu-
blikeinsche Partij, dezer dagen lanceerde,
voor de industr:eele ontwikkeling van
Duitschland. Een plan. dat uiterst belang
wekkend moet worden geacht en wel om twee
redenen. Ten eerste omdat hier een con
structieve gedachte wordt gegeven, die nood
zakelijk is voor den wederopbouw van Europa
op een nieuwe basis. Ten tweede omdat dit
plan gesteund wordt door twee belangrijke
figuren van de Republikeinsche partij. Ar
thur H. Vandenberg. president van den Ame
rikaansch en Senaat en Thomas E. Dewey,
die in 1948 wel eens een goede kans op het
presidentschap der Vereenigde Staten zou
kunnen maken.
Dulles zeide: „De aanstaande conferentie
te Moskou zal aantoonen, o£ wij de wijsheid
hebben voor het voorschrijven van de ge
neesmiddelen voor de groote ontwrichtingen
welke ons overal omringen. Deze conferentie
zal zich bezig houden met Duitschland. Wie
zich echter bezig houdt met Duitschland,
houdt zich bezig met het centrale probleem
van Europa. Europa, de ernstigste vuurhaard
der wereld. Twee keer binnen de laatste der
tig jaar brandde het gebouw tot den grond
toe af. De verliezen aan menschen en mate
riaal zijn enorm geweest en niet te herstellen.
Na eiken zwaren brand in het verleden is
het gebouw steeds weer voor een groot ge
deelte in zijn ouden vorm opgetrokken.
De staatslieden kunnen beter doen dan door
te gaan met deze dwaasheid. Het is niet las
tig de moeilijkheid op te sporen
Natuurlijk zal de regeling ten aanzien van
Duitschland op zichzelf geen federatief Euro
pa tot stand brengen. Slechts de Europeesche
volken zelf kunnen dit doen. en zij zulldn
slechts langzaam in die richting werken.
Doch de regeling ten aanzien van Duitsch
land kan wellicht beslissend zijn.
Het Rijnbekken, met zijn steenkool en nij
vere arbeidsbevolkihg vormt het natuurlijke
economische hart van West-Európa. Uit dit
gebied moet niet alleen de levenskracht voor
de Duitschers vloeien, doch ook voor Duitsch-
lands Westelijke naburen. Indien dat ge
schiedt. zou West-Europa zich op zijn minst,
met zijn bevolking van 200 000.000 zielen, tot
een welvarend en stabiel gebied kunnen ont
wikkelen. Dit is echter niet waarschijnlijk,
indien door het vredesverdrag Duitschland
als een enkele economische eenheid wordt
herschapen, slechts onderworpen aan Duit
sche politieke controle, welke zelfs indien
oorspronkelijk gedecentraliseerd, opnieuw in
hooge mate gecentraliseerd zou kunnen wor
den.
Indien dergelijke schikkingen worden ge
troffen. zullen Duitsehland'3 westelijke nabu
ren Frankryk, België en Nederland
aarzelen hun economie te organïsecren op
een wijze welke deze afhankelijk zou maken
van een bron, welke opnieuw onder controle
zou kunnen komen van eerzuchtige en wraak
gierige Duitsche heerschers. Dit zou de Duit
schers hierna in staat kunnen stellen dat
gene te bereiken door middel van economi
schen druk wat zij niet konden bereiken door
middel van wapens. Eerder dan dit te riskee-
ren. zullen de naties van West-Europa waar
schijnlijk stukken van Duitschland annexcc-
ren als 2ij dit kunnen, en voor de rest econo
mische afgescheidenheid aanvaarden. Dit zou
West-Europa tot een ongezonde en wissel-
valiigo toekomst veroordeelen. Niet alleen is
een nergelijke oplossing slecht voor Europa;
zij is slecht voor den vrede.
Bezettingslegers in vredestijd zijn een enorm
moreel risico voor zich zelf en anderen en
terwijl militaire waarborgen op langen ter
mijn, zooals voorgesteld door Senator Van
denberg, verelscht zullen zijn. zal het Ame
rikaansche volk niet voor onbepaalden tijd
de groote legers in Duitschland houden,
welke noodzakelijk zouden zijn voor het on
derdrukken van een rusteloos volk, dat be
roofd is van het werk waarvoor het geschikt
is. Ook zal het Amerikaansche volk niet
voor onbepaalden tijd de enorme liefdadig
heid blijven betrachten voor het voorkomen
van massalen hongersnood, welke alleen dreigt
doordat kunstmatige toestanden worden op
gelegd.
De vrede moet niet afhankelijk woTden ge
maakt van kunstmatige toestanden, welke
slechts zoo lang stand houden als er dwang
van buiten af bestaat. Dit was de voornaam
ste moeilijkheid met het verdrag van Ver
sailles.
De vredesvoorwaarden moeten, indien zij
gehandhaafd willen blijven, van binnenuit
bekrachtigd blijven. Voor Duitschland is
decentralisatie noodzakelijk. In het begin kan
die worden opgelegd. Een groote mate van
politieke autonomie kan aan de Duitsche
staten worden verleend. Doch deze decentra
lisatie zalgcen stand houden, tenzij zich al
daar natuurlijke krachten ontwikkelen, welke
de inwoners van de Duitsche staten zich doen
richten naar hun naburen buiten de grenzen.
De economische krachten welke hun invloed
uitoefenen op de Duitschers moeten middel
puntvliedend en niet middelpuntzoekend zijn.
Slechts indien de decentralisatie door derge
lijke krachten ten uitvoer wordt gelegd kan
er op worden vertrouwd.
Wanneer het Duitsche probleem op deze
wijze wordt geanalyseerd, i9 het waarschijn
lijk dat op een of andere wijze de federale
formule moet worden toegepast. Onder ons
federaal stelsel, deelen de staatsburgers van
den staat Pennsylvania met anderen de wet
gevende contröle over de beweging tusschen
de staten onderling van hun steenkool er
«taalproducten. De haven van New York
wordt geëxploiteerd door een autonome auto
riteit. welke is gevormd door middel van een
verdrag tusschen de staten New Jersey en
New York. Wij stellen een internationale
autoriteit voor, welke overal het bezit en de
De radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301.5 M.
19,00 Nieuws. 19.45 Geen Dualisme. 19.30 Engel-
sche les. 20.00 Nieuws. 20.05 Weeroverzicht 20.08
Zangvereenlgins Excelsior. 21.35 Godsdienstige
opvoeding. 21.55 Excelsior. 22.25 Actueel geluid.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23,15
Avondconcert.
HILVERSUM II. «15.5 M. en 218 RL
13.00 Nederlandsche componisten der lichte
muze. 10.15 Het nieuws uit Indlë. 19.30 Liturgie.
20.00 Nieuw- 20.05 Dinger. van den dag. 20.15
Verzockprouramma. 21.J5 Oostenwind—Westen
wind iPearl Buck). 22.00 Stradiva-sextet. 22.30
Ramblers. 23 00 Nieuws. 23.15 Op vleug"len van
muziek. 23.35 Het vroolljk cabaret.
ontwikkeling van atoom-energie in handen
heeft, zoodat deze nergens onder nationale
contröle kan vallen, welke zou kunnen lei
den tot haar gebruik voor oorlogsdoeleinden
inplaais van voor het economisch welzijn.
Dergciyke precedenten duiden aan dat het
niet buiten de menschelykc vindingrykheid
valt om een vorm van gezamenlyke controle
te vinden, welke het mogelijk zai maken het
industrieel potentieel van Wcst-Duitschland
te ontwikkelen in het belang van het econo
misch leven van West-Europa, met inbegrip
van Duitschland en dit, zonder de Duitschers
tot de meesters van Europa te maken.
Of een oplossing volgens deze lijnen met
den omvang die hieraan gegeven moet wor
den uitvoerbaar is zal ;n de eerste plaats
afhangen van de geallieerden op het conti
nent zelf. De niet-continentale overwinnaars
Sovjet-Rusland. Groot-Brittannië en de
Vereenigde Staten kunnen een dergelijke
oplossing niet opleggen. Indien echter onze
vrienden op het continent constructief den
ken en er zijn teekenen dat vele van hen
dit doen moeten wij Amerikanen in staat
zijn nun waardevolle hulp te verleenen. Wij
bezitten met Groot-Brittannië beslissende
macht in West-Duitschland. Wij hebben,
meer dan eenig ander volk. ervaring in het
toepassen van de federale formule en in het
ontwikkelen van haar veelvuldige mogelijk
heden. Indien wij deze schatten benutten
voor het oplossen van het Duitsche probleem,
zullen wij een goed begin maken met de ten
uitvoerlegging van ons besluit voor 1947, dat
de volkeren der wereld welke opzien naar
Amerika voor leiderschap, dit niet tever
geefs zullen doen.
De Koningin bezichtigt
Hildebrand-monument
Bezoek aan Rijksacademie
voor Beeldende Kunsten
Dinsdagochtend arriveerde H.M. de Ko
ningin tezamen met haar dame du palais
mevr. L. Th. de Beaufort en kapt. J. C.
Buhrman aan de Rijksacademie voor Beel
dende Kunsten aan de Stadhouderskade te
Amsterdam. De vorstin werd hier rondge
leid door prof. J. Bronner, die Hare Ma- j
jesteit werkstukken toonde van zijn mo- j
nument van Hildebrand, dat te Haarlem zal j
worden geplaatst. Ook bezichtigde de Ko- j j
ningin een expositie van werk van leer- j
lingen: beelden in steen gehouwen, por- i I.'
tretten in hout gesneden en ontwerpen van
bronzen deuren. Hare Majesteit onderhield
zich met vele leerlingen over hun werk en
zeide na afloop tegen prof. Bronner, die
het koninklijk bezoek beschouwde „als een
eerbewijs van Hare Majesteit jegens de
Nederlandsche beeldhouwkunst", een zeer
goeden indruk van de academie mee te ne
men.
Vervroegde uitreiking
van schoenenbonnen
Speciale regeling voor
dringende gevallen
Aan degenen, die na 1 April 1946 geen
bon voor gewone of beroepsschoenen ont
vangen hebben, bij voorbeeld omdat zij
reeds tusschen 1 Januari 1945 en 1 April
1946 een bon gekregen hadden, en thans
zóó dringend schoenen noodig hebben, dat
zij niet kunnen wachten tot zij volgens het
laatste cijfer van hun stamkaart aan de
beurt' zijn, en die ook niet in de gelegen
heid zijn hun beurt met die van andere ge
zinsleden te ruilen, zal desgewenscht bij
voorrang een schoenenbon verstrekt wor
den.
In Februari zullen uitsluitend aan bo
venbedoelde personen, wier stamkaart-
nummer eindigt op 3, 6 of 9 op nader door
de distributiediensten bekend te maken da
gen bonnen worden uitgereikt. In Maart en
April zullen de overige tot deze categorie
behoorende personen in de gelegenheid
gesteld worden van deze voorrangsregeling
gebruik te maken. Degenen, die volgens
deze regeling een bon ontvangen, komen
niet opnieuw voor een bon in aanmerking
bij de normale reeds bekend gemaakte
schoenendistributie.
De aandacht wordt er nog op gevestigd
dat de schoenenbonnen slechts een beperk
ten geldigheidsduur zullen hebben en niet
omgeruild zullen kunnen worden, zooals
het afgeloopen jaar het geval is geweest.
Tri-officieren en Japanners
waren de daders
Bij het onderzoek naar het gebeurde te
Buitenzorg door de Nederlandsche justitie
is ook klaarheid verkregen omtrent den
moord op de leden van de Australische
commissie tol onderzoek van Japansche
oorlogsmisdaden, gepleegd in April van het
vorig jaar.
De republikeinsche autoriteiten hadden
destijds.verklaard dat de moorden gepleegd
werden door twee Japanners, die na hun
arrestatie in een cel door het tot ontplof
fing brengen van een handgranaat zelf
moord pleegden. Na het ingrijpen van de
Nederlandsche militaire autoriteiten werd
eon onderzoek ingesteld naar de misdrij
ven te Buitenzorg. Dit onderzoek leverde
een groote hoeveelheid materiaal op, waar
onder volledige inlichtingen omtrent den
moord op de Australiërs. De moorden blij
ken n.I. door de TRI te zijn gepleegd. Toen
de auto der Australiërs door Buitenzorg
reed, Verd hij plotseling beschoten, met
het gevolg dat twee officieren onmiddel
lijk werden gedood. Captain Collins, di
recteur van de Glodok-gevangerds te Ba-
Foor
herstellenden
en zwakken
In dien moeilijken tijd v3n her
stel wanneer de ziekte ge
nezen is maar de krachten
zoo langzaam terugkomen is
Sanatogen een heerlijke uitkomst
Het is een geconcentreerd kracht
gevend voedsel, dat door de
zwakste maag verdragen wordt
en dat de krachten zienderoogen
doet toenemen.
Ook gij kunt Uw herstel met
Sanatogen bespoedigen. Begin er
vandaag nog mee.
HtS «WH!
De oud-burgemeester van
Middelburg verongelukt
Tengevolge van de mist en de gladheid
is op den Rijksweg onder Delt't een ernstig
auto-ongeluk gebeurd. De majoor van den
repatrieeringsdienst J. van Walré de Bor
des, oud-burgemeester van Middelburg,
reed met zijn vrouw in een tweezitter ter
hoogte van garage de Graar, toen hij een
vrachtauto met aanhangwagen wilde in
halen.
Uit de richting Rotterdam naderde op
dat moment eveneens een vrachtauto. De
heer van Walré remde krachtig. Tengevol
ge van de gladheid schoof hij naar de lin
kerzijde van den weg en kwam met zijn
tegenligger in botsing. De tweezitter werd
totaal vernield.
De bestuurder werd op slag gedood. Zijn
vrouw moest met ernstige wonden aan
hoofd en beenen naar het ziekenhuis te
Delft worden vervoerd.
Regelmatig komen den laatsten tijd treinen met geïnterneerden uit hel binnenland
van Java naar Nederlandsche gebiedenIedere trein wordt begeleid door een afdee-
ling van de TRI. Na aankomst in Nederlandsch gebied verlaat dit detachement den
trein en keert naar het binnenland terug. Appèl na het verlaten van den trein.
Ons rookgenot in cijfers
Vele rookers zijn bereid dure
pakjes rookwaar aan te schaffen
Rookers zijn uiteraard over het algemeen niet
geneigd aan onbekenden te vertellen, hoeveel
pakjes sigaretten zü gewoonlijk zwart koopen.
Het Nederlandsch Instituut voor de Publieke
Opinie heeft echter aan het eind van het vorig
jaar aan een groot aantal personen nit alle volks
groepen en uit alle deelen des lands een aantal
zoodanige vragen gesteld, dat uit de antwoorden
kan worden afgeleid, wat ongeveer het gebruik
van. zwarte sigaretten ls. Met zwarte sigaretten
zijn hier natuurlijk niet de sigaretten bedoeld,
welke uit Zuid-Amerikaansche tabak werden
vervaardigd.
De eersté vraag, welke het N.I.P.O. stelde was:
--Lr ls voorgesteld om naast het huidige
tabaksrantsoen de winkeliers ook boniooze. maar
duurdere Engelsehe en Amerikaansche sigaretten
te laten verkoopen, zoodat de zwarte handel in
deze sigaretten verdwijnt. Lijkt u dit een goede
of een slechte maatregel?"
Van de ondervraagde mannen vond 09 pet. het
een goeden maatregel, 21 pet. noemde het een
slechten maatregel en 10 pet. had er geen mee
ning over.
Een groote meerderheid van de ondervraagde
rookers is dus vóór hooggeprijsde bonvrije
„officieele zwarte" sigaretten waartoe men eigen
lijk ook de „Volksheretelslgaretten" kan reke
nen. welke binnenkort In den handel gebracht
worden.
De tweede vraag ging een stap verder:
„Wat zoudt u doen wanneer zulke importsiga
retten vrij te koop zijn? Hoeveel pakjes gaat u
per week koopen als ze i 1 per pakje kosten?
En als ze f 2 per pakje kosten? En wanneer de
prijs f3, f4. fa, f8, f7 bedraagt?"
De 69 pet. voorstanders willen voor f 1 per
20 stuks importsigaretten koopen. Dit zijn hun
antwoorden:
18 pet.: één pakje per week boven het rantsoen.
20 pet.: 2 pakjes; 11 pet.: 3 pakjes; 8 pet.: 4 pak
jes; 7 pet.: 6 pakjes; 5 pet.: 6 pakjes.
69 pet. wil dus 2,4 pakje per week koopen.
De mannelijke bevolking van ons land van
„rookersleeftijd" kan men op ongeveer 3 mil
lioen schatten. Dat wtl zeggen, dat de mannen
(en die vormen ook nu nog de groote massa der
rookers) tegen f l per 20 stuks per week meer
dan 4 millioen pakjes bulten het tegenwoordige
rantsoen zouden oprooken.
3ij een prijs van f 2 per pakje doet nog 43 pet.
mee, voor totaal circa 2.300.000 pakjes per week.
Bij f 3: 24 pet. totaal ca. 1.300 000 pakjes per week.
Bij f 4: 13 pet. totaal ca. 650.000 pakjes per week.
Bij 15: 6 pet. totaal ca. 270,000 pakjes per week.
Bij f 6: 3 pet. totaal ca. 135.000 pakjes per week.
Bij f7: 3 pet. totaal ca. 13S.OOO pakjes per week.
Men kan waarschijnlijk gerust aannemen dal
zij, die f5 of fG willen betalen voor „legale"
import het nu ook voor „illegale" sigaretten
doen.
Zes gulden is ongeveer de prijs voor een pakje
Amerikaansche of Engelsche sigaretten. Men
moet dan ook aannemen dat. 3 pet. van het man
nelijk publiek geregeld zulke sigaretten koopt
en wel, zooals uit dc antwoorden op de N.I.P.O.-
enquête blijkt, per persoon gemiddeld l'.i pakje
per week. Dit ls in totaal 13S 000 pakjes voor
f 810.000 dus bijna een millioen per week.
Alleen aan de zwarte importsigaret wordt dus,
mag men aannemen, per Jaar een veertig mil
lioen uitgegeven, welke, na aftrek van de zwarte
verdiensten, zijn weg over de grens vindt.
Voor vijf gulden wordt echter nog menig
pakje Nederlandsch fabrikaat zwart verkocht.
Van de zes procen-t die f 5 per pakje willen be
talen. gaat de helft niet tot f6. Var. die 3 pet.
zal een groot deel echter nu geregeld f 5 aan een
pakje Hollandsche „Virginia's" besteden en te
zamen wekelijks nog eens een f 675.000 op de
zwarte sigaretten-markt uitgeven. Het zwarte
jaartotaal komt daardoor op meer dan 75 mil
lioen gulden.
Indien er tot officieele import of binnenland-
sche verwerking van eerste klas grondstoffen
zou worden overgegaan, zal omstreeks f 3,40 per
pakje waarschijnlijk de gunstigste prijs blijken
te zijn.
Naar een op de uitkomsten van deze enquête
gebaseerde schatting zal de officieele sigaretten-
import (tegen officieele koersen) ons land dan
evenveel deviezen kosten als de zwarte" import
nu. en er een millioen klanten voor ver
wacht kunnen worden. De bona-fide handel zou
het er aanzienlijk drukker door krijgen en,
samen met de regeering, heel wat meer verdie
nen. Het zwarte gilde zou het stil krijgen en,
althans aan sigaretten, niets meer verdienen!"
(Nadruk verboden)
De tandheelkundige verzorging van de troe
pen, zoowel in Nederland als ln Indlë eiseht een
zoodanige bezetting van den tandheelkundigen
dienst der Koninklijke Landmacht, dat het getal
gewone dienstplichtigen, die tandarts zijn, verre
van toereikend is.
Er worden thans ook buitengewone dienst
plichtigen, die tandarts zijn, in militairen dienst
geroepen Het doel van dezen maatregel ls niet
een steeds grooter getal tandartsen in militairen
dienst roepen, doch men beoogt het dragen van
de lasten over een zoo groot mogelijk getal
tandartsen te verdeelen, zoodat een aflossings
systeem kan worden toegepast en de diensttijd
tot een redelijken duur kan worden terug
gebracht.
24. Pandav droeg voorzichtig het blaadje
met de kop anijsmelk naar binnen. „Hier
is uw melk, meneer de baron!" zei hij be
leefd. „En neemt u me niet kwalijkde
baas vertelde me net, dat u bezig bent om
de schallen van koning Emerik te zoeken.
Mag ik bediende bij u worden en u hel-
ipeti? Ik...," uParbleu!" riep de baron.
Mijn kleine vriend van weleer! Hoe klein
is de wereld! Hoe grillig is het lot! Hoe
wisselvallig het fatum! Plaats uw blad op
gindse tafel, aardig kereltje en laat ons
samen een licht gesprek voeren!" Joris!"
riep Panda. Ben jij het weert En geen
baron?! Je bent dus weer aan het bedrie
gen! Ik wil niet.„Sinjeur Joris!" sprak
de gast van het logement. „Joris, baron
Goedbloed van Maupertuuns, om kort te
gaan! Dat is mijn naam, vrindje! En ge
ivildet bediende bij mij worden? Samen de
schatten van wijlen koning Emerik zoe
ken? Welaan, daar ls over te spreken, zet
tavia, en de squadron-leider Burchall wis
ten te ontvluchten. Collins wist zich in vei
ligheid te brengen bij een Japanschen poat
in de nabijheid. Burchall viel later toch in
handen van de TRI. Op last van den ba
taljonscommandant der TRI, majoor Toha,
werd hij op 17 April 1946 gefusilleerd: Als
daders zijn thans bekend de TRI-luite-
nants Boestomi en Soebradi en de man
schappen Oého, Koestiman, Karta en Roes-
li, de beide laatsten Japansche deserteurs,
die onder Indonesische namen in de TRI
dienst hadden genomen. De TRI had er
uiteraard niet op gerekend, dat een der
vier Australische officieren zou ontsnap
pen, waardoor de moord op de drie overi
gen onmiddellijk bekend werd. Aanstonds
is toen opdracht gegeven het onderzoek in
die richting te leiden, dat de schuld ge
heel op de schouders der beide Japansche
deserteurs zou komen. De toenmalige re
publikeinsche resident van Buitenzorg,
Barnas, verklaarde dat de twee Japannee-
zen nooit levend in geallieerde handen
zouden komen. Daarom hebben de Japan-
neezen Kai-ta en Roesli zelfmoord ge
pleegd met behulp van republikeinsche
handgranaten, waardoor het onderzoek
dood liep. Intusschen nam de republikein
sche justitie geen genoegen met de wijze
waarop het onderzoek was gedaan en rap
porteerde het geval bij den republikein-
schen procureur-generaal, die tezamen
met Sjahrir te Djogja een protest indien
de. Het gevolg was. dat Barnas werd gear
resteerd' en naar Djogja gevoerd. Machten
te Djogja togen echter aan het werk om
Barnas de hand boven het hoofd te hou
den. Het resultaat was, dat hij door zijn
eigen oom werd vrijgesproken. Van de
Indonesische moordenaars is nooit iemand
gearresteerd.
Thans zijn ook gegevens beschikbaar
over den in Augustus 1946 gepleegden
moord op dr. Toembelaka, die werd gear
resteerd, omdat hij met nica-geld betaal
de. Protesten van zijn kant mochten niet
baten. Door pefsoneel van de republikein
sche militaire politie werd hij eerst met
een „golok" (houweel) bewerkt, daarna
doodgeschoten en in een rubberbosch be
graven. De moordenaar Rasoep werd door
de plaatselijke republikeinsche politie
(..politie negara") gearesteerd, omdat hij
door de Engelschen gezocht werd. Op last
.van den resident Gaos werd hij aan de
militaire politie van de TRI overgeleverd,
die hem wederom in vrijheid stelde. Thans
staat vast. dat tenminste 8 personen van
Indonesischen landaard, als „nica-spion-
nen" aldus zijn vermoord. Een van hen is
de baboe van de familie van Mook.
Blokkeering
is ten deele opgeheven
Harmghandelaren, die voldaan hebben
aan de lastgeving van het Bedrijfschap
voor Visscherijproducten tot levering van
gezouten haring aan de Russische zóne van
Duitschland, kunnen sedert 20 Januari j.l.
weer uitvoermachtigingen verkrijgen. Dit
beteekent een gedeeltelijke opheffing van
de blokkeering van de voorraden gezouten
haring.
Daar enkele handelaren nog niet heb
ben voldaan aan de opdracht tot levering
kan de blokkeering nog niet geheel wor
den opgeheven. De na 10 December 1946
de datum waarop de blokkeering gelast
werd aangevoerde gezouten haring zal
verdeeld worden onder de handelaren die
aan de lastgeving hebben voldaan en wel
in verhouding tot hetgeen zij geleverd heb
ben.
Deze haring kan bestemd worden om de
leveringsafspraken, die de handelaren ten
gevolge van de blokkeering niet konden
nakomen, te honoreeren. Dit belieft dus
zoowel binnenlandsche als buitenlandsche
leveringen. Verwacht wordt, dat voor het
binnenland nog een hoeveelheid van 30.000
kantjes gezouten haring van den aanvoer
na 10 December ter beschikking zal ko
men. De verschepmg van gezouten haring
naar Rusland heeft regelmatig plaats.
De aanvoeren in het zuiden van ons land
van versche ijle haring hebben inmiddels
een zoodanigen omvang aangenomen, dat
de gestelde maximum prijs den laatsten tijd
niet meer wordt gehaald. Kwaliteit en
transportmoeilijkheden zijn hierbij van in
vloed. Tenslotte kan de op grond van het
handelsverdrag met Noorwegen verwachte
invoer van Noorsche haring in de maand
Februari tegemoet worden gezi^i.
Geen Australische hulp
voor de „Tasman"
Het Nederlandsche stoomschip „Tas
man" heeft bijna drie uur hopelooze po
gingen gedaan om zonder hulp van sleep-
booten van de Princes-pier te Melbourne
los te komen. Toen alleen de voorste tros
nog niet losgemaakt was, werd het schip
door een sterken Zuidenwind gegrepen,
waardoor de' tros in de schroeven verward
raakte. De motoren kwamen tot stilstand
en het schip kwam in botsing met de pier.
Nadat het schip nogmaals tegen de pier
geslagen was, wist de bemanning het schip
door middel van een aantal windassen
vast te leggen.
Een Nederlandsche zeeman dook om den
tros van de schroeven te verwijderen, na
dat een Australisch duiker dit wegens de
boycot van de vakvereeniging had gewei
gerd. De duiker liep eenige verwondingen
op doordat hij tegen het roer werd geslin
gerd.
Het tijdstip van vertrek van het schip
is thans onzeker, omdat, naar men aan
neemt, de schroef niet kan worden losge
maakt zonder de hulp van beroepsduikers.
Leden van „geheime organisatie"
moeten naar de gevangenis
De Alkmaarsehe rechtbank heeft uitspraak
gedaan in de strafzaak tegen negen leden van
een „geheime organisatie", die zich in Augustus
van het vorige Jaar heeft schuldig gemaakt aan
verschilLnede overvallen In de omgeving van
Hoorn,
De voornaamste verdachte, een 22-Jarige ex-
rechercheur van de P.R.A., afkomstig uit Lim-
men, werd veroordeeld tot twaalf maanden ge
vangenisstraf, waarvan zes voorwaardelijk, met
een proeftijd van drie jaar en aftrek van den in
voorarrest doorgebrachten tijd. Er was achi
maanden geëisclit, half voorwaardelijk en half
onvoorwaardelijk en eveneens met aftrek.
De andere verdachten kregen gevangenisstraf
fen van vijf, tien, vier en drie maanden, gedeel
telijk voorwaardelijk al dan niet gecombineerd
met geldstraffen, of onder toezichtstelling, of
met een tijd door te brengen in een landbouw
kolonie.
Ons jongste redactielid schrijft nu weert
Madame Andrée Gabiom, een Frangaia
(zoo zegt een buitenlandsch persbureau
heeft een methode uitgevonden om op ja
ponstoffen te schilderen Op zichzelf gezien
is dit niets bijzonders, wan-, hetzelfde dedei
wij al, toen wij als kleine bengel onze eerst*
waterverfdoos ten geschenke kregen. Maai
de volgens dit procédé beschilderde stof i
niet alleen zeer goed waschbaar. zij is bo
vendien fraai en effectvol, hetgeen van onze
pogingen niet gezegd kon worden, tenzij dat
misschien voor liefhebbers van ultra-Picas-
soiaansch-impressionisme
Stelt u zich voor, aldus het (anders minde
lyrische), persbureau: avondjaponnen me
geschilderde wijnranken, waaraan goudkleu
rige druiventrossen hangen, visschen die ii
paarlmoeren vijvertjes zwemmen, zeewie:
geboren uit schuimend zeewater of groen
hagedissen, die zich op biscuitkleurige rotsei
zonnen. Hè ja, vooral hagedissen op biscuit
kleurige rotsen. Verder, zoo gaat het pers
bureau opgeruimd voort: alpenlandschappei
met groene pijnhoomen. alpendorpjes is
schitterende valleien en vooral niet te ver
geten: het alpenlandschap in wintertenui
Welk een mogelijkheden bestaan alleen al i
de alpenlandschappen-branche en dit ziji
slechts enkele grepen uit de vele origineel
en unieke dessins! Geheel opgevroolijkt bfr
sluit het persbureau, dat 1947 een aangenam
afwisseling zal blijken te zijn na de jaren va:
gedwongen soberheid. Een pessimist, die h«
daar niet mee eens zal zijn.
Dat dit grootsche idéé een omwenteling i
de schilderkunst zal teweeg brengen, staa
wel vast. De tijd. waarin uitsluitend auteur
zich in de sympaihie van het beschilderd
geslacht mochten verheugen, is nu definitie
voorbij en wij bedenken met wroeging ho
wij indertijd onze wat er verfdoos verkwao
selden voor „Het geheim van den witten bi
son" en daarmede onze toekomst bezegelde!
Niet meer voor ons dus, de bewonderend
blikken die wij kregen wanneer wij ori
oeuvre achteloos ter lezing aanboden. Gee
„Ah's" en „Ch's" meer van begrip en eer
bied, die ons het hart zoo weldadig ver
warmden. Dit alles worde gereserveerd voo
de schilders, ja zelfs voor de flodderjas-met
strik, ongekniple haren en flambard, die zo
juist een lap satijn van V A besmeun
heeft met een surrealistische voorstellin
van drie losstaande stekelvarkensooren, ee
pond gesmolten boter en een tafel met zeve
pooten, die zijn diepste en waardevolste ge
voelens uitbeelden.
Daarom zijn wij bereid ons te interesseere
in eenige combinatie, die zich ten doel moeit
stellen aan deze onduldbare situatie ee
einde te maken. Zij zou japonnetjes, och
tendjassen, tailor-made's, ja zelfs badpak
ken moeten voorzien van gedichten en kort
verhalen vèn en gesigneerd döör Nederland
groote schrijvers Op zijde of katoen, crêpe
de-chine of angora, het is om het even.
Op Aafjes en Bomans Vóórwaarts Hoorn!
en van Eisschot. Schrijft vaerzen van tee
derheid en passie. Laat den spot vlijmen 1
uw proza. Grijpt den groenen hagedis b
zijn staart en slingert hem in de alpenland
sche ptjnboomen. Verplettert de rotsen-van
koek met den moker van uw machtig woor<
Voorwaarts. Het gaat om uw broodje.
W. L. B.
Beperkte deelneming aan
Leipziger Messe mogelijk
De Nederlandsche Kamer van Koophand*
voor Duitschland deelt mede. dat in begins*
voor het Nederlandsche bedrijfsleven de mog»
lijkheid geopend is tot een bezoek aan de Leip
ziger Messe. Het aantal deelnemers zal echt*
niet groot kunnen zijn: 80 100 personen.
Nederlandsche Kamer, van Koophandel v<
Duitschland zal alles ln het werk stellen
plaatsen zoo billijk mogelijk te verdeelen.
Kamer verzoekt het Nederlandsche bedrijfsleve
echter rekening te houden met de aan deze zaa
verbonden moeilijkheden, waarvoor zij zich g«
plaatst ziet en roept daarom de medewerkin
van alle belanghebbenden in.
Nadrukkelijk wordt de aandacht gevestigd o
de omstandigheid, dat de reis geenszins h«
karakter van een plezierreisje zal dragen. Ge
gadigdêU gelieven zich zoo spoedig mogelijk n
een zoo uitgebreid mogelijke argumentatie va
hun belangen, verbonden aan een bezoek aa
de Leipziger Messe, schriftelijk in verbindin
met de Nederland-sche Kamer van Koophand*
voor Duitschland, van der Spiegelstraat 18, De
Haag te stellen. De kosten zullen ongeveer b«
dragen f 160 (reiskosten), vermeerderd met 151
rijksmark (verblijfskosten) tegen den geldende
koers. Mondelinge aanvragen zullen niet i
behandeling worden genomen.
Agenda voor Haarlen
Gem. Concertzaal (Tuïnzaal)„Les conférer;
ces frartgaises". Lezing door Jean Albert Son
„Du Rh In au Danube sous Ie général De Latti
de Tasssgny, 20 uur. Begijnhofkapel: Liederen
avond Didi Sanders, 20 uur. O. R. G.-Centrun
Westerhoutpark 1 A: Prof. dr. H. Oldewe!
spreekt over ..De triomftocht der wetenschs
als grensverkenning van het wetenschappelij
bereikbare", 20 uur. Heerenweg 141, Heemsted*
J. L. K. Rouw spreekt over „De juiste Man'
20 uur. Rembrandt: Topper keert terug (14-j.
Palace: Notre Dame van de sloppen (18 j.
Luxor: Jane Eyre (14 Deze drie 14.00, 16.11
19.00 en 21.15 uur Frans Hals: De witte
(14 j.) 14.00. 16.30, 19.00 en 21.15 uur. City: De h«
mei op aarde (a. 1.) 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 v
Spaarne: Judy In hel lunapark (14 J.) 14.3
19.00 en 21.15 uur.
DONDERDAG 23 JANUARI
Gem. Concertzaal: Kon- Liedertafel „Zang e
Vriendschap" met solisten en orkest: Operacon
eert, 20 uur. Stadsschouwburg: Tooneelgroe
„Comedia": „Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet'
20 uur. Zuiderkapel: Spreker J, A. Bruyn, J
uur. Bioscopen: Nieuw programma.
Een reiziger die uit het dorp Yentou i
Noord-Kiangsoe, 100 km. ten Oosten van h«
regeerlngsbolwerk Hsoechow, in Shanghai 1
aangekomen, vertelde dat twee Katholieke pries
ters onder wie een Franciscaner uit Californii
op 1 Januari zijn vermoord door een groe
Chineesche communisten. De slachtoffers ware
de Duitsche Augustijner monnik Holcum
Franciscaner Jensen uit San Francisco. Beid
priesters waren oorspronkelijk te Sjangtoen
gestationneerd, doch tijdens den oorlog hielpe
zij Amerikaansche priesters, die door de Japan
ners in Yentou geïnterneerd waren.
Het Amerikaansche militaire gerechtshof 1
Stuttgart.heeft Siegfried Kabus, onderoffici*
bij de S.S., ter dood veroordeeld wegens bon
aanslagen op het hoofdbureau van politie c
zuiveringshof te Stuttgart.
Het orgaan van de Berlijnsehe Joodsche gl
meente „der Weg" publiceert voorstellen,
van de Duitsche Joden de opneming in het vre
des verd rag met Duitschland eischen. In
vooretellen wordt verzocht om schrapping d<
anti-semietische wetten van het Derde Rijk e
het recht voor allen die gedenationaliseerd a
door het regime van Hitier vervolgd werdei
om vrij een nationaliteit te mogen kiezen, di
zij verlangen.
Tevens wordt gevraagd om gelijke behande
ling als degenen, die door Hitier werden vei
volgd op grond van hun ras of godsdiensi
Tenslotte wordt de Instelling van een intern!
tionale commissie voor alle betwiste kwesti*
gevraagd.
Leden van de hoogste kringen te Parij
worden er van verdocht betrokken te zijn bl
een oplumschandaal. De 72-jarige gravin Salie
en de expressionistische schilder Edouan
Goerg zijn ln dit verband gearresteerd, dod
later onder borgtocht weer vrijgelaten. In <J
appartementen van de gravin zijn groote hoeveel
heden opium en talrijke pijpen aangetroffen
Dc Finsche regeering heef; bij het pgrle
ment een wet ingediend, waarbij de vrede/ver
dragen met de geallieerden worden geratificeerd
De regeering drong aan op het aanvaarden vai
de voorwaarden, daar „er geen vooruitzicht el
op verzachting" zijn.
