Haarlems Dagblad
Engelsche Crisis
Sjahrir beschuldigt Nederlanders
van onderdrukking en geweld
Het geheim van Shinkolobwe
leder mag nu in groenten handelen
■>|i
De vorst zal weer langzaam toenemen
61e Jaargang No. 18559
Bureaux: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825, Redactie 10600, Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, TeL 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Vrijdag 14 Feliruari 1947
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent. per kwartaal
4,Franco per post 4,50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
r~\ E Engelsche kolennood heeft het land in
■L' een waren crisis-toestand gebracht. In
ons land doet zich hetzelfde voor, maar de
omstandigheden zijn anders. Wij gaan nog
gebukt onder de gevolgen van een jaren-
langen bezettingstijd. Onze productie is nooit
te vergelijken geweest met de geweldige
kolenlagen, die de Engelsche bodem bevat
en die de behoeften van het land verre
overtreffen. Men heeft wel eens gezegd, dat
Engeland op kolen gebouwd was, hetgeen
natuurlijk overdreven is. Niettemin heeft
het begrip kolennood in dat land een on-
wezenlijken klank. Onze spreekwoordelijke
uitdrukking „uilen naar Athene dragen"'
vindt haar evenknie in den Engelschen
term „kolen naar Newcastle dragen". Die
stedennaam duidt dan nog maar alleen de
belangrijkste uitvoerhaven van het zwarte
goud aan. Groot-Brittannië is rijk aan mijn-
gebieden, waarvan de belangrijkste in
Wales liggen.
Niettemin heeft de verwerking van dezen
bodem-rijkdom sinds tientallen jaren moei
lijkheden ondervonden, doordat het mijn-
bezit sterk versnipperd was. Tal van parti
culiere ondernemingen concurreerden elkaar
en vele waren op den duur niet in staat,
zich voldoende te ontwikkelen, met het ge
volg dat zeer slechte toestanden in som
mige mijndistricten ontstonden, zoowel wat
arbeidsvoorwaarden als technische voor
zieningen betreft. Al in vooroorlogsche
jaren kwamen groote stakingen in de mijn-
districten voor. Vroegere Britsche regee
ringen slaagden er nimmer in, het mijnen-
vraagstuk op te lossen, ofschoon de ge
dachte aan nationalisatie der mijnen al vele
jaren geleden werd. geopperd. Tenslotte
heeft de huidige Labour-regeering, steu
nend op een groote meerderheid in het
Lagerhuis, den knoop doorgehakt en de
nationalisatie erdoor weten te krijgen. De
uitvoering der genomen besluiten staat on
der leiding van een van haar scherpzinnig
ste leden: den minister van energie en
brandstof Shinwell. Wellicht is hij te zeer
vervuld geweest van de reorganisatie en
heeft hij te weinig aandacht voor de prac-
tijk der kolenvoorziening gehad, toen er in
den herfst geen kou aan de lucht was. In
elk geval heeft hij het bestaan, den winter
in te gaan met een lage kolen-reserve, ter
wijl de Britsche fabrieken tengevolge van
een verhoogd productie-plan enorme hoe
veelheden verslonden, ongerekend de nor
male voorzieningen, die voor het vervoer,
huisbrand en de fabricage van gas en elec-
triciteit vereischt worden. Als men het on
vriendelijk wil uitdrukken, kan men zeg
gen, dat hij „gegokt" heeft op een zachten
winter. Wil men het vriendelijker formu
leeren, dan heeft hij niet verwacht, dat de
in Engeland normale milde winters plotse
ling onderbroken zouden worden door een
zoo grimmige ijs- en sneeuwperiode, als
2ich in dat land nooit vaker dan één- of
tweemaal in een eeuw heeft voorgedaan.
Maar regeeren is nu eenmaal vooruitzien,
en vooruitzien wil zeggen, dat men met alle
mogelijkheden rekening houdt: ook met de
kwade.
Vandaar dat de oppositie minister Shin
well scherp aanvalt en zijn aftreden eischt.
Ook uit zijn eigen partij heeft hij piet
malsche critiek moeten slikken, maar <3ie
stéunt hem toch nog voldoende om hem op
zijn zetel te doen blijven. Hem wordt ver
weten, dat hij in October kolen-distributie
had kunnen invoeren en het heeft nagela
ten. Natuurlijk zou het toen een impopu
laire maatregel zijn geweest en zou vrijwel
niemand er de noodzaak van hebben erkend
want niemand rekende op zoo'n winter
maar ja, hij is de minister en hij had er
het inzicht en den moed voor dienen te
hebben. Gebrek aan inzicht en moed heeft
zelfs de aartsbisschop van York, van nature
en beroepshalve geen venijnig bestrijder,
hem in het House of Lords verweten, nadat
hij in het Lagerhuis al de volle laag had
gehad. Zijn partijgenoot Lord Shepherd
heeft het wel voor hem opgenomen en ge
zegd, dat de oppositie zich zeker zou heb
ben verzet als hij in October distributie
had willen invoeren, maar dit soort argu-
ment is een tweesnijdend zwaard, want het
geeft ook te kennen dat de minister het
niet aangedurfd heeft.
Intusschen zijn de Britten er in zoo. :e
erger aan toe dan wij, dat er zulke enorme
hoeveelheden sneeuw in hun land zijn ge
vallen, waardoor zelfs treinen ingesneeuwd
zijn. Andere vriezen aan de rails vast,
zooals al is bericht. Kolentransporten over
zee, uit Schotland, worden op hun weg
naar Londen belemmerd doop zwaren
storm. Bij ons zijn geïsoleerde dorpen,
zooals het „semi-eiland" Urk, hooge uit
zondering. In Engeland tobt men met ge-
heele districten, die door den zwaren
sneeuwval onbereikbaar zijn geworden
voor het normale vervoer en niet alleen in
kolen-, maar ook in voedselnood zijn komen
te verkeeren. Vliegtuigen worden gebruikt
om voedsel uit te werpen, zooals ze in
April 1945 boven Nederland deden en heb
ben een zware taak door de slechte weers
omstandigheden. Tot overmaat van ramp
is er al een verongelukt, hetgeen zes doo-
den heeft gekost. Intusschen is de industrie
door kolennood grootendeels tot stilstand
gekomen en het groote Britsche productie-
plan volkomen in de war gestuurd; men zal
geruimen tijd noodig hebben om den ach
terstand in te halen.
Dit alles zal er wel toe leiden dat voor
den eerstvolgenden winter de grootst mo
gelijke reserves zullen worden gevormd en
een zachtaardig kwakkel-wintertje daarop
zal volgen. Zoo wil het veelal de ironie van
het lot en van de Natuur. R. P.
Brifsch koienschip vergaan
Zestien zeelieden, opvarenden van het
Engelsche koienschip „Ary", dat eenige
dagen geleden ter hoogte van Waterford
in Ierland is vergaan, worden vermist en
men vermoedt, dat zij allen, nadat zij vier
dagen in de bittere koude in twee red
dingsbooten hadden rondgezworven, van
uitputting omgekomen zijn. De eenige
overlevende van de kolenboot, de 19-
jarige Pool Jan Bouski, spoelde gisteren
met zijn reddingboot bij de kust van Wa
terford aan. Hij slaagde er in een boerderij
te bereiken, vanwaar hij verder naar een
ziekenhuis vervoerd werd. In de redding
boot van Bouski hadden acht andere op
varenden van het schip plaats genomen,
maar zij stierven allen op zee. In een an
dere reddingboot, waarvan niets meer ver
nomen is, bevonden zich ook acht man.
Bouski was volkomen uitgeput en het was
aanvankelijk niet mogelijk iets samen-
hangends uit zijn relaas op te maken. Het
koienschip, dat afkomstig was van Port
Talbot in Glamorgan, was het eigendom
van het. Britsche Ministerie van Trans
port. CUn. Press).
Stemming der Indonesiërs tegenover
Nederland slechter dan ooit tevoren
De correspondent van United Press heeft
gisteren Sjaihrir's meening gevraagd over
het vroeger gedane voorstel, volgens het
welk de Nederlanders en Indonesiërs zou
den samenwerken bij de bestrijding van de
ongeregelde benden, die in de binnenlan
den opereeren. Sjahrir antwoordde:
„Wij trachten op het oogenblik de on
wettige elementen onder volledige con
trole te krijgen. Ik zie geen reden om de
Nederlanders om medewerking te verzoe
ken. daar wij volkomen in staat zijn zelf
schoon schip met de onwettigheid te ma
ken".
Sjahrir vervolgt: „Van Maart af hebben
wij begrepen, dat de Nederlanders zelf in
moeilijkheden zaten. Zij moesten hun eigen
constitutie in gedachte houden. Maar bij
zulke groote historische gebeurtenissen is
het toch vrij dwaas om te trachten theore
tische bepalingen te baseeren op een con
stitutie, die honderd jaa# geleden tot stand
gekomen is.
(Ter verduidelijking moet worden opge
merkt, dat onze Grondwet in den loop der
jaren naar gelang de ontwikkeling, telkens
is herzien, waardoor zij, ondanks haar eer-
biedwaardigen leeftijd, toch nog steeds up
to date mag heeten. - Red.)
Ik ben er nog steeds van overtuigd, dat
de Nederlanders, wanneer zij onderling
meer vereenigd waren geweest, deze kwes
tie als een werkelijk nationaal vraagstuk
hadden kunnen beschouwen en niet als
een partij vraagstuk.
Door hun handelingen offeren de Neder
landers de goede gezindheid van de Indo
nesische volken op", zoo vervolgde Sjahrir.
„Voor den oorlog bestond er geen rassen
haat tegen de Nederlanders en er was zelfs
nog geen haat tegen hen te bespeuren toen
de Japanners capituleerden. Maar door al
deze gevechten, die sindsdien hebben plaats
gehad, zijn de gevoelens verbitterd gewor
den"-
Sjahrir zeide van meening te zijn, dat de
stemming tegenover de Nederlanders slech
ter is dan ooit te voren.
Krasse beschuldiging.
„De Indonesische gevoelens varieeren
thans van teleurstelling tot afkeer en soms
haat, in het bijzonder in die gebieden, die
op het oogenblik nog steeds door de Ne
derlanders bezet zijn. Op het oogenblik
trachten de Nederlanders een onderdruk
kingspolitiek te voeren met geweld ei
schieten. Op een plek schoten de Neder
landers tweehonderd mensehen neer. Dit is
geen gerucht, het is een feit. dat gebaseerd
is op officieele bronnen", aldus Sjahrir, die
besloot met te zeggen:
„In alle oorlogen zijn dé volken geweld
dadig en redeloos. Zelfs de Nederlanders
moeten beseffen, dat de zaak niet gefor
ceerd kan worden. Daarom gebruik ik
nooit de termen oorlog of geweld".
Naar United Press mededeelt, heeft
Sjahrir heden een beeld gegeven van de
bezwaren die de Indonesiërs koesteren
tegen de interpretatie van Linggadjati, zoo
als minister Jonkman die bekendmaak
te. De republikeinen bestrijden o.a. de
meening van den minister, als zou een
buitenlandsche vertegenwoordiging voor
de republiek souvereiniteit beteekenen.
„Wat Jonkman deed was alle critiek en
de vrees, dat de republiek door de basis
overeenkomst een internationalen status
zou krijgen, den kop in drukken. Hij be
reikte bij de Indonesiërs een tegenoverge
steld effect. Volgens verklaringen van
Van Mook te Den Pasar zou de staat Oost-
Indonesië een zelfden status krijgen als
de republiek. Waaruit volgt, dat de status
van de republiek zou moeten worden te
ruggebracht tot den status van Oost-In-
donesië en niet omgekeerd", aldus besloot
Sjahrir.
Een groote ijsberg
bij onze kust
Trawlervisschers te Lowestoft aange
komen. hebben medegedeeld, dat ter
hoogte van de Nederlandsche kust een Ijs
berg van 6.4 km lengte Is waargenomen,
aldus de Evening Standard.
Engelsche kolenzorgen
duren voort
Attlee heeft in het Lagerhuis verklaard,
dat de toestand op het gebied van de steen
kool, ondanks de voorgeschreven bezuini
ging, zeer critiek blijft. De Londensche
energiebedrijven hebben nog voor een
week voorraad. Donderdag zijn 12 schepen
met tezamen 20.000 ton steenkool te Lon
den binnengeloopen. Wat het vervoer per
rail betreft heeft men met een tekort aan
wagons te kampen.
Het aantal werkloozen, aldus Attlee. in
de gebieden waar het gebruik van electri-
citeit voor industrie-doeleinden is beperkt,
is met ongeveer een en drie-kwart millioen
vermeerderd. Een millioen van hen hebben
om werkloozensteun verzocht.
Een Zwitsersch tafereel bij Zunderdorp
Voedselbommenwerper
in Engeland neergestort
Bij hulpverleening
aan geïsoleerde dorpen
Een Halifax-toestel van de Royal Air Force
is bij het afwerpen van levensmiddelen
boven een dorp in Staffordshire, dat door
den hevigen sneeuwval geïsoleerd Is, neer
gestort. Zes personen werden gedood en
een gewond.
Het vliegtuig had gistermorgen vroeg
het vliegveld Fairford verlaten met een
hoeveelheid brood, meel, vleesch, boter,
vet en kaas voor het totaal ingesneeuwde
dorp Butterton. De bewoners hadden met
roet kruisen in de sneeuw geteekend om
de plaats aan te duiden, waar het voedsel
moest worden uitgeworpen. Toen het toe
stel reeds boven Butterton was aangeko
men, meldde het aan het vliegveld, dat de
weersomstandigheden zeer sleëht waren.
Men had zich echter voorgenomen, in
ieder geval het voedsel neer te laten. Er
heeft zich toen in de machine een ontplof
fing vooi-gedaan, waarna het vliegtuig
neerstortte.
Duizenden Britsche soldaten hebben met
vliegtuigen, sneeuwploegen, mijn-detec
tors en andere oorlogsuitrusting, gepoogd
de door de sneeuw ingesloten dorpelingen
van het graafschap Yorkshire hulp te bie
den.
Na dringende verzoeken van verschei
dene dorpen waar voedsel, brandstof en
water bijna zijn opgeteerd, werden alle
hulpbronnen van de Royal Engineers-
school te Ripon „in den strijd geworpen".
Ontwapeningsresolutie in den
Veiligheidsraad aangenomen
De Veiligheidsraad heeft gisteren met
tien stemmen, bij een onthouding (de
Sovjet-Unie) dc geheele resolutie, waarbij
de ontwapeningscommissie wordt ingesteld,
aangenomen.
In de aangenomen resolutie verklaart de
Veiligheidsraad de practische maatregeen
te zullen u.'/:rken om de resoluties van
de algemeens vergadering betreffende de
regeling en beperking der bewapening en
inlichtingen over de strijdkrachten der
Vereenigde Volken in practijk te brengen:
zoo spoedig mogelijk het rapport van de
commissie betreffende de atoomenergie in
behandeling te nemen en de noodige maat
regelen te treffen om het werk van deze
commissie te vergemakkelijken: uit leden
van den raad een commissie samen te stel
len. die binnen drie maanden voorstellen
moet indienen voor de algemeene regeling
en beperking der bewapening en strijd
krachten, welke commissie echter geen ju
risdictie zal hebben in zaken, die tot de
competentie van de commissie voor de
atoomenergie behooren (dit doel van de re
solutie achtte de Sovjet-Unie onaanvaard
baar); de militaire stafcommissie te ver
zoeken zoo spoedig mogelijk haar aanbeve
lingen inzake de gewapende strijdkrachten,
die de Vereenigde Volken ter beschikking
van den Veiligheidsraad zullen stellen, aan
den raad voor te leggen.
De Sovjet-afgevaardigde. Gromyko. ver
klaarde. dat hij voornemens was Vrijdag
een verklaring af te leggen. De vergade
ring werd hierop verdaagd.
Hel woord is aan.
Léo n a rd
Om rijkdom te verwerven
geven de menschen zich veel
meer moeite, dan zij zouden
behoeven om het er buiten te
stellen.
Tsjechische Dakota neergestort
Kort na van het vliegveld Ruzyno bij
Praag te zijn opgestegen, is een Dakota
van de Tsjechische luchtvaartmaatschappij
bij Klavno neergestort.
Drie leden van de bemanning kwamen
in de vlammen om.
Het vliegtuig was nog niet in den ge-
regelden dienst gebracht. Er zal een on
derzoek naar de oorzaak van de ramp
worden ingesteld.
Shinwell heeft het hard te verduren
In het Engelsche Hoogerhuis hebben
eenige tot de oppositie behoorende leden
verzocht om aftreden van Shinwell ais
minister van energie- en brandstofvoor
ziening.. Ook de aartsbisschop van York
verweet Shinwell gebrek aan inzicht en
moed. Lord Shepherd (Labour) nam het
voor Shinwell op en zei dat geen lid van
de regeering een scherper geest heeft dan
Shinwell en dat de oppositie zich zou heb
ben verzet, indien men in October 1946
kolendistributie had willen invoeren.
De Belgische uraniumrijkdom gaaf naar Amerika
De tramverbinding Amsterdam-Monni
kendam is door sneeuwverstuivingen van
Maandag af gestagneerd geweest.
Het vrijmaken# van de spoorbaan was
geen eenvoudig werk. Donderdagmorgen
vertrokken uit de remise aan den Valken-
weg te Amsterdam-Noord drie motor
tramwagens van de NZH, waarvan de voor
ste was uitgerust met een enorm en uit
stalen platen vervaardigden sneeuwschui
ver, zooals oojc in Zwitserland wordt ge
bruikt. In den wagen had technisch per
soneel en een tiental conducteurs van de
tramwegmaatschappij, voorzien van al
lerhande materiaal, plaatsgenomen.
Tot de halte Zunderdorp ging alles let
terlijk op wieltjes. Op dit punt echter had
den draaiwinden achter een, langs de lijn
staande boerderij, enorme sneeuwhoopen
over de lijn gejaagd, zoodat die over een
afstand van bijna 100 meter onzichtbaar
was geworden door de op sommige plaat
sen bijna twee meter hoog liggende sneeuw
De sneeuwschuiver deed zijn werk goed.
Weliswaar moest de motorwagen tiental
len keeren aanloopjes nemen om met een
vaartje van ongeveer 20 km op de be
vroren sneeuw in te rammen. Maar lang
zaam doch zeker won de techniek het van
de natuur. De krachtsinspanningen gingen
echter de gezondheid van den ouden mo
torwagen te boven. Omstreeks twaalf uur
schoot plotseling een groote steekvlam
onder de achterste bank te voorschijn. Het
bleek, dat een electrische kabel rood
gloeiend was komen te staan en dat de
Een motorwagen met sneeuwploeg baant
zich een weg door een der vele sneeuw-
banken bij Zunderdorp.
beschermende rubberlaag vlam had gevat.
Het brandje werd snel in de kiem ge
smoord en de achterste volgwagen haalde
materiaal uit Amsterdam om de kabel te
soldeeren. Een uur later werden de po
gingen voortgezet.
De tocht naar Monnikendam duurde van
tien uur 's ochtends tot vijf uur 's avonds.
Toen waren echter alle sneeuwmassas
verwijderd, zoodat een enkel spoor naar
Monnikendam weer beschikbaar was.
(Van onzen Brusselschen correspondent)
Men weet dat Belgisch-Congo pas bij den
dood van Leopold II aan het Moederland
werd overgedragen, toen de groote Vorst
allen weerstand bij de Belgen had wegge
ruimd en zijn ministers er van had overtuigd
dat dóór in het hart van Afrika, een nieuw
vaderland lag vol ongekenden rijkdom
Intusschen is er heel wat water gevloeid
van Leopoldstad naar Boma en Matadi en
zijn de Belgische industrie en handel zich
voor het zwarte Rijk gaan interesseeren. Is
de koloniale geest onder de gemiddelde Bel
gen ook heden ten dage nog maar zeer poover
ontwikkeld in vergelijking met Nederland,
toch kunnen wij er op wijzen dat 90 pet van
de in Congo geïnvesteerde kapitalen uit Bel
gische vermogens voortkomen.
Toen men Congo ging ontdekken was de
verrassing groot Koper, tin, steenkool, goud,
diamant, cobalt, ivoor rubber enradium
werden met koortsaentigen ijver In talriike
opgerichte fabrieken verwerkt of naar Bel
gië vervoerd.
Mei 1940 De metropool wordt van het Moe
derland afgesneden. Belgische koloniale troe
pen vechten tegen de regimenten van den
Hertog van Aoste in Abessinië. Als de Ame
rikanen ingevolge de Pearl Harbour gebeur
tenissen van de grondstofmarkten van het
Verre Oosten verdreven worden zenden zij
technici naar Belgisch-Congo. Gouverneur-
Generaal Pieter Rijckmans roept Belgen en
inlanders op tot den grooten productieslag
Cacao- en bananenplantages worden ver
waarloosd om de koperpróductie van c.a
Mits hij zich houdt aan de maximum-prijzen
Republikeinsehe aanwinsten
Volgens het te Djocja verschijnende re
publikeinsehe blad „Kedaulatan Ra'jat"
hebben twee Duitschers, Johann Jordann
en W. K. G. Mowes naturalisatie aange
vraagd als republikeinsch burger. De na
turalisatie van Jordann is reeds toegestaan.
Hij is thans leeraar aan de republikeinsehe
politieschool te Magelang en heeft een In-
donesischen naam aangenomen. De natu
ralisatie van Mowes is nog in behandeling.
Deze is werkzaam als administrateur op
een koffie-onderneming.
Het raadsel in Dinteloord
is opgelost
Het raadsel van de vele brandjes, welke
telkens uitbraken in een boerderij te Din
teloord, is thans opgehelderd. Gebleken is
namelijk, dat een dochtertje van den boer
deze brandjes heeft veroorzaakt. Het meis
je heeft een volledige bekentenis afgelegd.
Nu minister Mansholt tijdelijk de juridi
sche en administratieve belemmeringen
voor een vrij beoefenen van den groenten-
handel heeft opgeheven, is de vraag ge
rezen of voor het beoefenen van dezen han
del thans toch nog formaliteiten moeten
worden vervuld. Bij informatie blijkt ons,
dat dit niet het geval is. Ieder, die dat wil,
mag op het oogenblik handel drijven in
groenten, mits hij zich natuurlijk houdt
aan de gestelde maximumprijzen.
De heer J. D. Mol, voorzitter van den
Nederlandschen Bond van Kleinhandela
ren in Aardappelen, Groenten en Fruit, en
voorzitter van „Algemeen Belang", de over
koepeling van de drie landelijke bonden,
heeft verklaard, dat een algeheele sluiting
van de groentezaken, ondanks den uit den
handel daartoe geoefenden aandrang, door
de besturen op het oogenblik niet in over
weging wordt genomen. Hij zeide. dat hij
het zou betreuren wanneer tengevolge van
het conflict groenten zouden moeten wor
den vernietigd. Het is zeker niet de be
doeling van den groentenhandel, het pu
bliek de dupe te doen worden van het con
flict. Men wil slechts stelling nemen tegen
een overheidsmaatregel, die door de be
trokkenen als onrechtvaardig en onredelijk
wordt beschouwd.
Het Bedryfschap Groenten en Fruit heeft
aan de veilingen het volgende voorschrift
Geen huisvesting meer
e mijnwerkers
voor
Urk is niet de eenige plaats ter wereld, die vanwege haar isolatie, voedselgebrek heeft.
In Engeland verkeeren elf dorpen in denzelfden toestand. Wanneer de weersgesteld
heid het toelaat, stijgen vliegtuigen op en laten boven de dorpjes "bommen neer. In
tegenstelling met den oorlog zijn dit echter vreedzame bommen, want zij zijn gevuld
met een lading brood.
Jaarproductie der mijnen
moet tot 12 millioen ton
verhoogd worden
De beheerder van de Nederlandsche
steenkolenmijnen deelt ons mede, dat hij
zeer getroffen is door de vele aanbiedingen
van groepen uit alle deelen van ons land
om tijdelijk in de mijnen te komen werken.
Tot zijn spijt is het echter niet meer mo
gelijk op deze aanbiedingen in te gaan ge
zien de moeilijkheden van huisvesting.
In een brief aan den mijnindustrieraad
heëft de beheerder medegedeeld, van de
regeering opdracht te hebben ontvangen,
de jaarproductie der mijnen tot 12 millioen
ton te verhoogen- Hiertoe, zoo schrijft de
beheerder, zal de prestatie per man ver
hoogd moeten worden en het aantal on-
dergrondsche arbeiders moeten worden
uitgebreid. De mate van deze uitbreiding
is uit den aard der zaak afhankelijk van
het prestatiepeil ondergronds. Voor zoover
de noodige nieuwe arbeidskrachten niet in
Nederland zullen kunnen worden verkre- I
verstrekt betreffende den afzet van tuin
bouwproducten:
Aangezien bepaalde, bij de veiling aange
boden producten, niet door den handel
worden gekocht, heeft de voorzitter van
het Bedrijfschap Groenten en Fruit, ten
einde deze producten voor bederf te vrij
waren en onder het bereik der bevolking
te brengen, het volgende besluit genomen:
Alle door de telers ter veiling aangebo
den producten moeten door de veiling wor
den aangenomen en op normale wijze ten
verkoop aan den handel worden aangebo
den.
Worden deze producten door den handel
niet afgenomen, dan moet de veiling deze
producten verkoopen aan iederen gegadig
de, ook al is deze niet in het bezit van een
handelserkenning, b.v. aan ziekenhuizen,
inrichtingen, consumenten en personen, die
als handelaar wenschen op te treden.
Deze verkoop dient te geschieden tegen
den gemiddelden prijs, zooals voor goed
gekeurde, respectievelijk afwijkende pro
ducten op de laatste twee veilingdagen.
voordat de handel den aankoop stopzette,
heeft gegolden, welke evenwel nooit hoo-
ger mag zijn dan de vastgestelde consu
mentenprijs.
Mochten de veilingen met het verkoopen
dezer producten op deze wijze niet slagen,
dan wordt aan de telers ontheffing ver
leend van hun verplichten afzet via de vei
ling en mogen de telers deze producten
rechtstreeks aan consumenten afzetten, die
de producten mogen koopen tegen een prijs
zooals deze voor de veilingen is bepaald.
Zoodra de handel deze producten weer
op normale wijze op de betreffende veiling
opneemt, komen de thans toegestane ont
heffingen te vervallen.
100.000 ton op 160 000 ton per jaar op te voe
ren Groote vliegvelden worden door Belgen
en zwarten aaneelegd en daar landen nu dag
en nacht de zware bommenwerpers op weg
naar het Noord-Afrikafront.
Onopgelost blijft echter, na al die jaren
van bovenmenschelijke inspanning, het raad
sel van Shinkolobwe Laat ons zakelijk, de
voornaamste gegevens van dit probleem sa
menvatten om daarna, den grooten Foch na
pratend. de vraag te stellen: „V/aar gaat het
om?"
Eigenaardig genoeg was het een communis
tisch senator professor Libois van de Brus-
selsche Universiteit, die het eerst het stil
zwijgen verbrak En met datgene wat intus
schen aan buitenlandsche berichten nog door
sijpelde kan men het Congoleesch uranium-
probleem in de volgende punten samenvatten:
1. De grootste Belgische mïinvennootschap,
de Union Minière du Haut-Katanga. ontgint
in de provincie Elisabethstad. te Shinkolobwe
een radiummijn Tot het uitbreken van den
oorlog werden de radiumertsen naar de ra-
diumfabriek te Ooien in de provincie Ant
werpen verscheept Te Ooien werd het voor
de hospitalen van de geheele wereld zoo be
langrijke heelmiddel gefabriceerd.
De radiumafval hoopte zich op in de stapel
plaatsen en trok dadelijk bij de bezetting de
aandacht van de Dultsche technici, die er
uranium In ontdekten.
2 Alhoewel de geleerden in de geheele we
reld het uraniumerts kenden, werd slechts
door de oorlogsonderzoekingen vastgesteld dat
I dit de basis-grondstof was voor de atomlsche
Droefnemingen, die in de atoomcities van de
U S A. o m te Hanford geleid hebben tot
de fabricage van de atoombom.
Alles naar Amerika.
3. Belgisch-Congo bezit in bovengenoemde
mijn meer dan 70 pet van de wereldvoorra
den in uraniumertsen Zooals tijdens den oor
log wordt echter van deze ertsen geen gram
aan België geleverd. Alles verhuist naar de
atoomcities van de Vereenigde Staten Onze
wetenschappelijke Instituten konden na lang
aandringen 15 kilo van dit erts voor hun on
derzoekingen bemachtigen
4 Méér België is niet eens lid van de com
missie voor controle op de atoomenergie ter
wij! het aan één enkelen Staat de ertsen
levert die daardoor het monopolie van deze
nieuwe energie verkreeg en behoudt In Bel
gië werden totnogtoe geen credieten toege
staan voor atoomonderzoekineen hoewel dit
we! gebeurde in Nederland. Frankrijk en
Zwitserland.
Dit zijn. kort samengevat de verschillende
aspecten van het uranium-problecm. Men
kan misschien terecht de vraag stellen waar
om deze kwestie oprakelen? Is het niet van
het allérgrootste belang dat de groote en
kleine partners van wat men Is gaan noemen:
„de Atlantische Unie" zoo nauw mogelijk;
blijven samenwerken' Dat deze Naties tegen
over het onzekere Oostelijk blok want dit
blok is in tegenstelling met het Westersche
een feit sterk aaneengesloten blijven, en
zulks met alle midde'en (waaronder het be
zit van het atoomgeheim wel het voornaam-
ste verdedigingswapen is of ten minste nog
voor geruimen tijd kan zijn)?
Maar de kwestie heeft ook nog een ander,
even belangrijk aspect De atoomenergie is
geroepen om het gebied der hydro-electrische
industrie het vervoer en de radlo-electrlsohe
techniek diepgaand te revolutionneeren De
oorlog is ten einde en alle naties hernemen
hun economische vrijheid Daarom hoe ge
wichtig bet uranium (n de huidige politieke
en diplomatieke constellaties moge zijn. dringt
zich toch voor vele Belgen de vraag op- in
dien de Congoleosche uraniumertsen uitslui
tend aar. de USA worden geleverd welke
is dan de economlsch-technische compensatie
die ons land daarvoor ontvanet' In wat be
staat de US.A tceenpresattie?
Maar noch de minister van Koloniën, noch
de directeuren van de Union-Minière hebben
totnogtoe het floers van geheimzinnigheid,
dat Shinkolobwe omhult laten vallen....
De luchtdrukverdeeling wijzigt, zich in een
ongunstige richting, waardoor het vorstge-
bied zich opnieuw in alle richtingen gaat uit
breiden. Het hooge-drukgebied over Scandi
navië neemt namelijk weer belangrijk In in
tensiteit toe De Oceaan-depressie Is voor-
loopig doodgeloopen voor de Golf van Bïscaye
In het afgeloopen etmaal stroomde war min
der koude lucht over Duitschland naar onze
omgeving zoodat de temperaturen hedenmor-
igen hooger waren Om 8 uur varieerden de
temperaturen van 3 tot 5 graden onder nul
Door de uitbreiding van het Scandinavisch
maximum over het Oostzeegebied en West-
Rusland za! de wind weer wat meer van het j
Noordoosten naar hei Oosten draaien De ji
koude luchtlaag die over Duitschland stroomt
zal daardoor dikker worden, daar de ver
warmende werking van de Oosftz.ee van min
der Invloed is. De vorst za! dan ook in ons
tand de temperaturen beneden —10 graden.
In Zweden was de hemel onbewolkt en kwam
bij windstilte op sommige plaatsen bijna 40
graden vorst voor De koude lucht stroomde
opnieuw over de Karpaten in de Hongaarsche
laagvlakte en bereikte Joego-Slavlë Ook in
Zuid-Rusland werd het weer kouder Er ia
dan ook momenteel geen enkele aanwijzing
dat de vorstperiode bfnnen enkele dagen zal
eindigen
I Weerbericht
a-flt
7 ...v.ucu IC. WC VUi» taI utiu wft 111 U11J
gen, zal de beheerder genoodzaakt zijn land niet verder afnemen, integendeel tijde-
buitenlanders in dienst te nemen.
In de Sagamo gevangenis te Tokio is in dc
cellen van ex-prem1er Tojo en andere Japansche
oorlogsmisdadigers een heele verzameling zelf
moord-wapenen gevonden zooals cyaan-kali.
koorden gemaakt van lakens en toilet-papier,
stukjes glas, scharen, spijkers en schrijfpennen.
lijk nog weer langzaam In beteekenis
'oenemen Wel kan tijdens een opklarine in
^en namiddag de temperatuur flink oploopen
daar de zon al vrij veel kracht bezit en lan-
gen tijd boven den horizon staat maar in den §g
daaropvoleenden nacht daalt de temperatuur fg
dar. weer ver onder het vriespunt. Zoo kwa-l
men op sommige plaatsen in Micden-Duitsch-
WEEK IETS TOENEMENDE VOUS't
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. te De Bilt. geldig tot. Zater
dagavond: Weer Iets toenemende
vorst. Zwaar beWolkt met enkele
plaatselijke opklaringen. Vrtjwe'
overal droog'. Meest matige Oostelijke
wind.
15 Februari;
Zon op:
Maan op:
7.57
