r
D
Vissers in troebel water
PmOLÊN
Oorlogsmateriaal voor vredesdoeleinden
De Republikeinen maken geen haast
CALVÉ'S
Engeland stroopt de mouwen op
DONDERDAG 8 MEI 1947
IN DE WERELDPOLITIEK:
Onder de talloze geruchten, die op ge
zette tijden in de pers opduiken over de
activiteit der bezettende mogendheden ter
beïnvloeding van het Duitse volk in de
richting van hun uiteenlopende politieke
overtuigingen, is er een dat met de regel
maat van de klok terugkeert en wel in een
telkens indrukwekkender vorm. Dat is het
gerucht, volgens hetwelk in de verschillen
de zones gewapende en militair geoefende
eenheden van Duitsers worden gevormd,
met het doel te zijner tijd als spion te wor
den gebruikt in het schaakspel der bezet
tende mogendheden, waarvoor het politiek -
braakliggende Duitsland het geruite veld
vormt.
Het is altijd gevaarlijk, op een bepaald
moment veel aandacht aan dit gerucht te
schenken, daar men dan de kans loopt
evidente bewijzen voor de leugenachtig
heid van het bericht te ontmoeten, waar
door men met spijt aan de verspilde aan
dacht terug denkt. De hardnekkigheid,
waarmede telkens weer opnieuw het ste
reotiepe gerucht te voorschijn komt,
dwingt echter de attentie onweerstaanbaar
af, met het gevolg dat aan een beschou
wing van deze aangelegenheid niet te ont
komen is. Het gerucht heeft een groot
voordeel, namelijk dat het interessant is:
„Se non verogeldt in dit geval wel
bij uitstele.
Het behoeft geen betoog, dat de Duitsers,
in de leegte van hun weinig uitzicht bie^
dend leven, dat zowel politiek als econo
misch een minimum aan bemoedigends
heeft, gaarne de gelegenheid aangrijpen
om met veel gefluister en veelbetekenend
commentaar zich bezig te houden met al
les, wat met de plannen der bezetters te
maken heeft en vooral, met datgene wat
mogelijk de kloof tussen Oost en West kan
verbreden. Men kan er van op aan, dat vele
Duitsers met een soort van fatalistisch
leedvermaak hun steentje bijdragen tot
verbreiding van geruchten, die een licht
zouden kunnen werpen op de tegen elkan
ders belangen gerichte activiteit der be
zettende mogendheden. Het is opvallend
doch begrijpelijk, dat de mededelingen
over de militaire training van Duitsers in
de Russische gevangenkampen altijd weer
hun ronde door de wereld beginnen in de
leringen der uit Rusland teruggekeerde
krijgsgevangenen, die. volgens de verha
len, zelf altijd weer toevallig niet behoor
den tot de categorie krijgsgevangenen, die
door de Sovjet-autoriteiten tot de taak om
in militair Verband de communistische le
vensbeschouwing in Duitsland te importe
ren, waren uitverkoren. Men behoeft er
ook niet aan te twijfelen dat de beschuldi
gingen, die aan Russische zijde gecreëerd
worden tegen de Westelijke mogendheden
beschuldigingen die inhouden dat in de
Westelijke zones militaire Duitse formaties
worden gereed gehouden hun voedsel
vinden in de vertelsels der Duitsers, die
uit de Westelijke zones naar de Russische
terugkeren.
De namen van de Duitse generaals von
Paulus, de verliezer van Stalingrad en von
Seydlitz, zijn assistent, worden herhaal
delijk genoemd als de onder Russische
auspiciën staande commandanten van het
Duits-communistische legioen, dat volgens
de verhalen klaar staat om de sleutelposi
ties in Duitsland te bezetten en de poli
tieke structuur van de Sovjetstaat te ves
tigen. Het ligt voor de hand dat beroemde
mannen met beroemde namen het verhaal
moeten illustreren en aangezien von
Paulus en von Seydlitz de bekendste mi
litairen in handen der-Russen zijn, is het
niet te verwonderen dat zij een rol in het
voorlopig nog erg fictief lijkende
drama krijgen te spelen. Volgens de ge
tuigenis van Frau von Seydlitz zitten deze
heren echter nog min of meer werkeloos
achter het prikkeldraad van een kamp bij
Moskou, totaal onkundig van de fantasieën
die men om hen heeft heen geweven en
alleen maar verlangend naar huis, vrouw
en kroost.
Het spreekt van zelf dat de correspon
denten van de grote bladen en persbu-
reaux, die in Duitsland naar nieuws speu
ren, hun uiterste best doen om iets meer
te weten te komen over deze aangelegen
heid. Tot nu toe moeten zij echter erken
nen, dat niets met zekerheid kan worden
vastgesteld en dat alle sensationele ver
halen over de kwestie te herleiden ziin tot
vage vertelsels van Duitsers, die „het weer
van anderen hebben".
Wanneer men gaat overwegen, wat de
aanleiding tot al deze onrustbarende ver
halen zou kunnen zijn en daarbij even ter
zijde laat dat er Duitsers en anderen zijn
die groot belang hebben bij het stichten
van wantrouwen tussen de bezetters, komt
men tot de conclusie dat de massale „de
mocratische cursussen", die de Amerikaan
se bezettingsautoriteiten in hun zóne voor
Duitsers organiseren, heel gemakkelijk de
oorzaak zouden kunnen zijn van een soort
gelijk gruwelverhaal voor gebruik in Rus
land. Wanneer de Russen de in hun kam
pen opgeborgen Duitse soldaten les geven
in communistische levensbeschouwing,
doen zij practisch niets anders dan wat de
Amerikanen en ook de Engelsen deden en
doen: Zij trachten de Duitsers te „demo
cratiseren" volgens hun opvatting van de
mocratie en zij doen daardoor zelfs dat
gene, wat de overeenkomsten van Potsdam
en Jalta voorschreven. Het is de grote
vraag, of er veel Duitsers zullen zijn die
de praktijk van het communisme door een
„stoomcursus" als de ideale samenleving
zullen gaan beschouwen, doch aan de an
dere kant is ook gebleken dat een groot
percentage der in Amerika in luxeuse
kampen „democratisch" gedrilde Duitsers
openlijk verklaarde, het naticriaal-socia-
lisme nog steeds als het zegenrjjkste poli
tieke systeem te beschouwen. Waarmede
is aangetoond dat noch aan de eene, noch
aan de andere kant de mogelijkheid tot
vorming van massale „bekeerde" en be
zielde Duitse legioenen bestaat- De Russen
zullen daarnaast toch wel zoveel van de
praktijk der „ideeële infiltratie" weten,
dat zij zich niet zullen wagen aan het ha
chelijke experiment om met een uit deels
onbetrouwbare elementen opgebouwde
militaire eenheid hun prestige als bezet
tende mogendheden in de waagschaal te
stellen.
Intussen soheppen al deze-onbevestigde
en ongeloofwaardige verhalen een sfeer,
die de onrust en donkere toekomstver
wachtingen in Europa niet weinig bevor
dert. Wie met deze fantasieën gediend
zijn? In de eerste en waarschijnlijk enige
plaats de vijanden van orde, rust en op
bouw, die met een revanche-complex over
de ruïnes dwalen en in koortsachtige span
ning uitzien naar het moment waarop het
water opnieuw zo troebel is geworden, dat
zij er met boosaardig genoegen hun buit
kunnen uitslepen. J. L.
r~
'Snnppers
J
De Franse toneelspeler en regisseur Jean
■Louis Barrault, die in ons land vooral door de
film van Marcel Carné „Les enfanls du para
lis" bekend is geworden, gaat een film maken
naar een stuk van de exlstenslalist Jean Paul
Sartre, getiteld „Typhus".
Lawrence, de Zuid-Afrikaanse minister
van justitie heeft te Kaapstad een bentoonstel-
.lng van moderne Nederlandse kunst geopend.
Hij verklaarde, dat de expgfitie niet alleen van
belang is voor het culturele leven van Kaap
stad, doch tevens het symbool is van de banden,
die Nederland en Zuid-Afiika verenigen.
Er wordt gespaard
Volgens de door de Nederlandse Spaarbank-
bond gepubliceerde cijfers werd bij de aange
sloten spaarbanken In Maart ingelegd f 26.083.927
en terugbetaald f 22.710.824, zodat in Maart
f 3.373.103 meer werd ingelegd dan terugbe
taald, Voor het eerste kwartaal van 1947s belie
pen inleggingen en terugbetalingen respectie
velijk f 79 999.216 en f 65 246.144 zodat de eerste
drie maanden van dit Jaar een overschot
tnlegglngen boven terugbetalingen hebben op
geleverd van f 14.753.072. Bij de bankspaarban
leen bedroeg de inleg in Maart f 1.477.765 en dc
terugbetaling f 1.376,497 en in het eerste kwar
taal respectievelijk f 3.563.314 en f 3.023.913. zo
dat ook hier een toeneming van de spaargel
den kan worden waargenomen.
De heer A. H. J. Lovlnk, de pasbenoemde
Nederlandse ambassadeur te Moskou is met
verlof van zijn post afwezig.
Wetenschap en vredesindustrie konden
veel gebruiken
Enige tijd geleden stelde een journa
list de eigenaar van een grote naalden
fabriek in Groot-Brittarmië de vraag wat
er eigenlijk met de millioenen spelden ge
beurde die zijn fabriek jaarlijks vervaar
digde. En zijn vraag nader toelichtend
zei hij: „Gedurende de laatste 40 jaren
heeft u bergen spelden geleverd, het ene.
jaar na het andere! Spelden zijn echter
geen consumptiegoederen en slijten niet.
Wat gebeurt er dan uiteindelijk met der
gelijke enorme hoeveelheden?" De spel-
denfabrjkant wist hierop echter geen ant
woord en kon slechts verklaren dat deze
kwestie niet op het terrein van de produ
cent lag
Velen moéten zich dezelfde vraag ge
steld hebben met betrekking tottde enor
me massaproductie van oorlogsmateriaal,
machines en onderdelen Wat gebeurde er
uiteindelijk met dit materiaal dat op grote
schaal vervaardigd werd, onverschillig of
de oorlog lang dan wel kort zou duren.
Dit is zeker geen secondaire vraag, vooral
met het oog op de enorme hoeveelheden
grondstoffen die op deze wijze aan de ge
wone verforuïks- en vredesindustrieën ont
trokken werden.
Het belang van deze vraag blijkt wel uit
het feit dat reeds in 1944, in het midden
Grote kwesties wachten nog op behandeling
doch de Indonesiërs hebben het te druk
Amerikanen gaan Nederland
filmen
De staf van James A. FitzPatrick, de
heren Ralph Donaldson (regisseur) en
Keith Covy (cameraman), die zich zal be
zig houden met het verfilmen van diverse
objecten in Nederland, is dezer dagen in
Nederland per K.L-M. gearriveerd. De ver
schillende films worden verenigd in een
propaganda-serie („Traveltalks"). welke
door de Metro-Golwyn-Mayer in Amerika
en elders zullen worden vertoond.
Deze verfilmingen vormen een onderdeel
van de actie, welke wordt gevoerd door de
Algemene Nederlandse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer, om buitenlanders
naai' Nederland te trekken.
De radio geeft Vrijdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00. 8.00, 13.00. 18.00 en 23.00 uur Nieuws. 7.15
Gymn. r.50 Voor de vrouw. 10.00 Morgenwijding.
10.20 Regenboog. 10.45 Cello en piano. 11.15 Voor
do vrouw. 11.30 Krontjongband. 12.00 Orgel, 12.30
Sportagenda. 12.35 De Skymasters. 13.15 Geza
Kiss. 13.45 Children's Corner". 14.00 Kookkunst.
14.20 Kamerorkest. 16.00 Orgelspel. 16.30 Voor
de Jeugd. 17,00 Zang en piano. 17.30 Muzikaal
babbeltje. 18.25 Symph. orkest. 18.30 Strijd
krachten. 19 00 Denk om de bocht. 19-30 vpro-
cursus. 20.30 Lezing Christendom en Cultuur.
21.no Men vraagt en wij draalen. 21.45 Amateurs.
22.35 Jazz-ulazendlng, 22.40 a vond wijding. 23.15
Symph. orkest.
HILVERSUM >11, 415.5 M., 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00. 13.00, 19.00 en 23.30 uur Nieuws. 7.15
Gymn. 7.30 Orgelspel. 7.45 woord van de dag.
615 Gram.pl. 9.50 Yehudl Menuhin. 10.30 Johan
nes de Heer. 11.00 Zang en piano. 10.30 orkest
muziek. 12.00 AU round sextet. 12.20 Planoduo.
13 15 L-entestemmlng. 14.80 Oude en nieuwe
schrijvers. 14.40 Dameskoor, 15.is Rott.. piano
kwartet. 16 00 Declamatie 16.30 Scala-sextet.
17.45 Orgel. 18.00 Metropole-ork 18,45 Prediking
op Timor. 19.30 Geestelijke liederen. 10.45 Cau-
serie.Y20.05 „Dc stemvork" 20.15 Bijbel en mu
ziek. 20.45 Causerie. 21.00 Philh. ork. 22.00 Vra-
gen aan voorbijgangers. 23.00 Gram.pl,
(Van onze correspondent
Ruim een maand is verstreken sinds de
ondertekening van het basis-aecoord, zon
der dat we veel verder zijn gekomen wat
de uitvoering van Linggadjati betreft. Er
zijn een paar honderd politieke gevange
nen vrijgelaten, men kwam overeen, dat
Modjokerto zal worden gedemilitariseerd,
een republikeinse resident heeft zich in
Buitenzorg geïnstalleerd en het ministerie
van voorlichting der republiek zal kantoren
gaan openen in Soerabaja, Bandoeng en
Semarang. Maar met deze symptomen van
samenwerking houdt het ook op. De grote
kwesties, waar het om gaat (teruggave der
ondernemingen en fabrieken, regeling van
de in- en uitvoer, het monetaire probleem,
"de voedselvoorziening, de militaire samen
werking, de buitenlandse vertegenwoondü-
ging), zijn nog precies even ver van hun
oplossing als vóór de historisohe 25e Maart.
Er werd zo enthousiast begonnen na de
bekrachtiging van het accoord. De Commis
sie-Generaal en de Indonesische delegatie
kwamen reeds de volgende morgen bijeen
om Linggadjati te gaan uitwerken. Vier
dagen later stuurde Nehru een Dakota,
waarmee Sjahrir naar New-Delhi vloog. De
ministers, die hem niet vergezelden, ver
dwenen naar Djokja, en hiermede stonden
de besprekingen twee weken stil. Na Sjah-
rïr's terugkeer werden ze hervat op 14
April en men besloot aanstonds elke dag
liefst twee vergaderingen te houden, Dat
ging drie dagen goed. Toen stapte het hele
republikeinse kabinet (met een groep Ame
rikaanse en Britse zakenlui) in de trein, het
binnenland in. Sjahrir beloofde de Commis
sie-Generaal spoedig terug te zijn, maar
bij het schrijven van deze brief wacht het'
trio Schermerhorn, Van Mook, Van Poll nog
steeds.
Sjahrir is blijkbaar van mening, dat de
tijd vóór de republiek, althans minder tégen
de republiek dan tegen de Hollanders werkt
Met Obsters geduld tracht hij de Westerse
haast de loef af te steken.
Steeds meer buitenlanders
naar Djokja.
Men zou zeggen dat het intussen die re
publiek inderdaad niet slecht gaat. Hadji
Agoes Salim zit met een delegatie in Egyp
te en is daar door koning Faroek ontvan
gen. De ..Indonesian Airways" heeft een
luchtlijn Singapore-Djokja geopend. Steeds
meer buitenlanders komen in Djokja, rond
kijken wat daar te verdienen valt. En
Sjahrir's reis naar Brits-Indië moet een
groot succes zijn geweest.
Intussen kan van Nederlandse zijde geen,
enkel politiek initiatief worden verwacht,
zolang niemand weet, welke politiek hier
gevolgd zal worden. De stroom van geruch
ten over een heengaan van Van Mook, een
benoeming van prof. Romme, enz. heeft
de verwarring'en onzekerheid hier de laat
ste weken groter gemaakt. Eén ding is
duidelijk, er zijn veranderingen op til. Het
is duidelijk, dat zeker hier in Indië en
in de gegeven omstandigheden meer dan
ooit zo'n persoonsverwisseling van grote
betekenis kan zijn. Wij wachten hier in
spanning af, wat het bezoek van Beel en
Jonkman brengen zal. Veel, zo niet alles,
zal afhangen van wat de beidie ministers in
Indië nodig zullen achten te dioen.
Calvé's mosterdsaus smaakt
verrukkelijk over sla en alle
soorten slaatjes. Heerlijk
pikant op duizend-en-een
gerecht - zóó te gebrui
ken - droogt niet uit.
mosterd» a u s
OVERAL VERKRIJGBAAR SLECHTS f. 0.38 PER FLESCH
Declamatie in Domi
onderdeel der Hooftherdenkïng
Naar wij tihans vernemen ligt het in de be
doeling van de vereniging „Ons Leekenspel" te
Bussum, die tussen 17 Mei en 5 Juli een lande
lijke declamatiewedstrijd ter gelegenheid van de
P, C. Hooftherdenkïng organiseert, het Over-
veense gedeelte, dat Zaterdag 17 Mei plaats
zal vinden, in een der zalen van het gebouw
Domi te Overveen te houden. Vermoedelijk zal
de wedstrijd 's middags beginnen.
Na „vlaggetjesdag" achter
de haring aan
Dinsdag 13 Mei tussen 8 en 9 uur zal
de Scheveningse vissersvloot voor de ha
ringvisserij zee kiezen.
De Zondag daarvoor zal de gehele vloot,
bestaande uit ongeveer 80 schepen, fees
telijk gepavoiseerd worden zodat daarmee
een oud gebruik: „de vlaggetjesdag" wordt
voortgezet.
ACHTTIEN JAAR VOOR ZANDVOORTER
L. P. uit Zand voort werd door de Bijzondere
Raad. van Cassatie in Den Haag tot 18 jaar ge
vangenisstraf met aftrek veroordeeld. Het Hof
in Amsterdam sprak indertijd levenslange op
sluiting over hem uit.
1 van de oorlog, de Royal Society, de voor
naamste Britse wetenschappelijke autori
teit, met toestemming van de regering zich
met een speciaal aspect van deze vraag
bezig hield en een plan ontwierp voor de
oplossing van dit probleem, De Society
trachtte doeleinden te vinden waarvoor
oorlogsbehoeften en oorlogsmateriaal in
vredestijd gebruikt konden worden. An
dere genootschappen op wetenschappelijk
gebied volgden dit voorbeeld, zoals b.v.
het Department of Scientific Research,
het Agricultural Research Council en het
Medical Research Council, en gaven uiting
aan hun wensen en voorstellen. Thans
wordt het duidelijk van hoe grote waarde
deze plannen zijn geweest.
Wetenschap gebaat.
Voorzover medisch en ander weten
schappelijk onderzoek gedurende de oor
log zich niet direct met actuele problemen
bezig hield, leed het ernstig gebrek aan
apparaten, technische en wetenschappe
lijke hulpmiddelen. Er was een tekort aan
microscopen, meetinstrumenten, motoren
en allerlei precisie- en electrische instru
menten. Al dergelijke hulpmiddelen die
voor wetenschappelijke studies onontbeer
lijk waren, werden ter beschikking der
strijdkrachten gesteld.
Het plan van 1944 beoogde een zo gun
stig mogelijke verdeling van oorlogsvoor-
raden voor vredesdoeleinden, zo spoedig
als de oorlog geëindigd was. Een sub-com
missie van bekende geleerden, die wisten
wat het wetenschappelijk onderzoek in de
toekomst nodig zou hebben, onderwierpen
de instrumenten en apparaten aan proe
ven teneinde vast te stellen in hoeverre
zij (de meeste apparaten waren gedurende
de oorlog verder ontwikkeld of van geheel
nieuw ontwerp) voor wetenschappelijk
werk en onderzoek gebruikt konden wor
den. De situatie is dientengevolge thans
zo, dat niet slechts universiteiten, insti
tuten voor wetenschappelijk onderzoek en
beroemde geleerden in Groot-Brittannië
van de nodige apparaten en hulpmiddelen
uit de oorlogsvoorrad en werden voorzien,
maar dat ook overeenkomstige instituten
in de verwoeste Europese landen opnieuw
uitgerust konden worden met apparaten
en instrumenten voor hun laboratorium
enz. afkomstig uit de voorraden van het
Britse leger, de Koninklijke Marine en de
RAF. Een speciale afdeling van het Britse
Ministerie van Bevoorrading houdt toe
zicht op de verdeling der goederen en
zorgt ervoor dat niemand bevoordeeld
wordt. Wetenschappelijk onderzoek heeft
voorrang. Er wordt geen winst gemaakt.
Bij de verdeling van oorlogsmateriaal
denkt men niet slechts aan wetenschap
pelijk onderzoek, maar tevens aan het feit,1
dat bij het tegenwoordige gebrek aan
grondstoffen, veel oorlogsmateriaal juist
deze grondstoffen bevat. Gedurende de
laatste maanden kon men schepen van
eigenaardige constructie grote hoeveel
heden lood in Southampton zien ontladen.
Dit zijn de loden pijpen waaruit de be
roemde onderzeese pijpleiding „Pluto" be
stond, eens een oorlogsgeheim. Het was
een prachtig systeem dat de Geallieerde
legers volop van benzine voorzag. De ben
zine die zich nog in de pijpleiding bevindt
wordt er uit gepompt volgens een speciale
methode en wordt opgeslagen. Het lood
der pijpen komt aan de Britse industrie
ten goede. «E. C.)
Paraguaanse burgeroorlog
in balans
Het is thans twee maanden geleden, dat
in Paraguay de burgeroorlog uitbrak. Geen
van beide partijen schijnt tot nog toe in
staat een beslissende overwinning te be
halen. Er is geen enkel positief resultaat
bereikt. De troepen van de regering en van
de opstandelingen nemen op het ogenblik
vrijwel dezelfde posities in als op de dag
na de opstand. Bemiddelingspogingen van
Braziliaanse zijde zijn gestrand op de wei
gering der opstandelingen om te onderhan
delen zolang president Morinigo niet het
land uit is. Kolonel Smith, de chef van de
generale staf van de regeringstroepen, die
is uitgeweken, is opgevolgd door kolonel
Diaz de Vivar.
De regerings-radio heeft de bevolking
van Conception aangespoord de stad on
middellijk te verlaten, daar de regerings
strijdkrachten te land, ter zee en in de
lucht een gezamenlijke aanval zullen be
ginnen.
Panda en de Meester «-detective
Herinnering aan vuurgevecht
op de Dam
In de gevel van het gebouw „De Groote
Club" op de hoek Kalverstraat-Paleis-
straat te Amsterdam, van waaruit op
Maandag 7 Mei 1945, even nadat de eerste
drie Canadese verkenningswagens de Dam
opreden, Duitse militairen omstreeks drie
uur het vuur op de op de Dam samenge
stroomde menigte openden, onthulde gis
teravond de burgemeester van Amster
dam, mr. A. J. d'Ailly een eenvoudigè
bronzen plaquette, ter nagedachtenis van
de hier gesneuvelde burgers en B.S.-ers.
Bij het vuurgevecht op de Dam tussen
de Duitsers en B.S.-ers werden twee jaar
geleden 19 personen gedood en 117 ge
wond.
Dr. A. Loudon vraagt ont
heffing uit zijn functie
De Nederlandse ambassadeur te Washing
ton, dr. A. Loudon, heeft op medisch ad
vies aan de minister van Buitenlandse
Zaken per 1 Juli ontheffing gevraagd uit
zijn tegenwoordige functie.
Najaarsbenrs vervroegd
De datum van de Najaarsbeurs te
Utrecht, waaraan verbonden de agrarische
beurs, die oorspronkelijk van 17 tot 26
September zou worden gehouden, is in
verband met de Friese landbouwtentoon
stelling nader vastgesteld van 9 tot 18
September. De inschrijving sluit 15 Mei
aanstaande.
Boekbesprek 3 ng
„Amok" door SYLFAN ZWLIG, Voori
heen Van. Dltmar, Amsterdam
Antwerpen.
Toen de zestigjarige Zwelg zich in 1941 ergew
In Zuid-Amerika hel leven benam was dat een
gebeurtenis die te midden van de schokken var,
de wereldoorlog nauwelijks de aandacht trok.
We verloren dn de oorlog zo veel dat het ver!
scheiden van deze begaafde schrijver j
bijzonder relief kon krijgen. Maar nu vijf
zijn verhalen door een Nederlandse vertaling
opnieuw de aandacht vragen, wordt duidelijk
hoe groot het verlies ls dat we in deze unlver.
sele Europese schrijver geleden hebben. I
Zweig is In de eerste plaats bekend om zijn
historische biografieën, maar zijn novellen
werden ook ln aile talen d.er wereld overge
bracht. Ze zijn bewonderenswaardige voorbéd.
den van observatie en zorgvuldige weergave,-
Met eindeloos geduld en onverminderde scherp!
te ontleedt Zwelg de wereld der onbestemd»
schaduwen die beneden de oppervlakte var,
het bewustzijn der mensen leeft en beschrijft
hij hoe de verborgen gewaande driften ploi«.
ling bulten de grenzen der zelfbeheersing y
conventie springen als het stelsel van even-
wichten binnen de menselijke natuur ver.
stoord is.
Al deze vijf „Novellen der- Leidensehafl"
geven in een gevarieerde vorm het verhaal
weer van een mens die door een betrekkelijk
onbelangrijk voorval meegesleept wordt in dj
chaotische drang eigen aan de vorm van gees,
lelijke stoornis die tegenwoordig waarschijnlijk
„neurose" genoemd zou worden. Maar Zwei*
is wel een scherp, doch geen nuchter vr
nemer en zijn warm meevoelen verdiept
kracht van zijn knappe observaties.
Reinier P. Sterkenburg gaf een goed verzorgde
vertaling Helaas wordt het boek ontsierd door
een serie onbeholpen tekeningen.
Grootscheepse publiciteitscampagne
voor het winnen van „de productieslag"
29. Panda ging overeind zitten en dacht
na. „Stel nu eens, dat iemand iets in zo'n
radiatordop zou verstoppen!" dacht hij.
„Iets da,t voor een ander bestemd zou zijn!
Èn stel dan dat die ander niet zou weten
welke radiatordop het precies was.... Ja,
dan zou die ander alle radiatordoppen die
hij zag gaan onderzoeken om te zien of dat
Iets soms in die toevallige dop zou zitten!
Ik ben toch niet zo dom, geloof ik! Hm.
Ik ga er alleen op u". Ik ga dit. zaakje al
leen onderzoeken, misschien kan ik dan
eens een goede beurt maken!" Panda stond
op en sloop voorzichtig de trap afOp de
tast vond hij de winkel en maakte licht.
Toen greep hij het telefoonboek en begon
te zoeken. Wat hij precies zocht zal ik mor-
gen wel vertellen. Want Panda had intus
sen nog meer gedacht en het zou me te veel
worden om dat vandaag allemaal uit te
leggen.
Van onze Londense correspondent)
„De soep wordt meestal niet zo heet
gegetenToen het midden ,in de barre
winter helemaal mis dreigde te gaan door
het opraken van de brandstoffenreserve,
heeft het Engelse volle zich niet tot een
paniek laten verleiden. Men was de af
grond tot aan het randje genaderd, maar
met de grootste koelbloedigheid en onver
zettelijkheid heeft men weer houvast on
der de voeten gekregen en langzaam gaat
het nu weer opwaarts. Geleidelijk is En
geland, wanneer de tekenen niet bedriegen,
bezig de crisistoestand meester te worder
Men moet niet vergeten, dat het land voor
Duitse roof gespaard is gebleven en
hoeveel er ook kapot of versleten is, als
geheel heeft het een grote voorsprong op
de overige door de oorlog getroffen Euro
pese gebieden. Het herstel zal hier dus wel
vlugger in zijn werk gaan dan helaas el
ders het geval is.
Natuurlijk is er geen reden tot overdre
ven optimisme, vooral niet omdat er in de
binnenlandse politiek nu eenmaal stoor
nissen plegen op te treden, veroorzaakt
door invloeden van buitenaf, waarvoor
Engeland op het ogenblik zo kwetsbaar is.
De regering heeft echter op een kardi
naal punt twee successen geboekt: de ko-
lenproductie is. soms zelfs tot record
hoogte van vier millioen ton per week
gestegen en de toeloop naar de mijnen
heeft zelfs de verwachtingen overtroffen
Een belangrijk percentage mijnwerkers is
teruggekeerd en zij kunnen dadelijk pro
ductief worden gemaakt.
Dg dramatische gebeurtenissen van
de afgeloopen winter hebben ook men
sen uit een geheel andere levensfeer doen
besluiten in de diepte af te dalen. Dit was
o.a. het geval met een Australische jour
nalist, die vond dat het houweel thans
nuttiger is dan de vulpen. Misschien zit er
nog wel kopij in ook
De overschakeling van vaste naar vloei
bare brandstof voor fabrieksgereratoren
verloopt eveneens gunstig. Het huishou
delijk gebruik is, met een grote ma+e van
vrij willigheid, aan banden gelegd. Zo hoopt
men bij de intrede van de winter 3 5 mil
lioen ton achter de hand te hebben, d.i.
tien millioen ton meer dan verleden jaar-
Men zal proberen een redelijk evenwicht
te bewaren tussen de eis van voorraad-
vorming en de verhoging der industriële
productie.
Een vraagteken vormt alsnog de invloed,
welke de vijfdaagse werkweek in de mij)>
nen, die op 1 Mei begint, zal uitoefenen.
Velen houden hun hart vast, dat het daar
door toch weer zal mislopen, indien dë
mijnwerkers niet voortdurend in record
tempo arbeiden.
De regering is er zich van bewust, dat
zij zekere risico's loopt en zij volgt, naar
een zegsman ons zeide, de ontwikkeling
met open ogen." Iets ongekends is, dat de
steeds optimistische en goedgehumeurde
minister van Financiën Hugh Dalton een
begroting met een overschot heeft weten
te ontwerpen, maar het surplus berust niet
zozeer op een rooskleurige economische
toestand, dan wel op terugvloeiïng van
door de schatkist aan diverse departemen
ten verleende voorschotten. De laagste in
komensgroepen konden van belasting wor
den vrijgesteld. Inflatieneigingen weet
men tot nu toe goed te bedwingen, al is
prijsstijging van dit of dat artikel vaak
onvermijdelijk. De voedselsubsidies dienen
om te voorkomen, dat de prijzen van le
vensmiddelen met dertig procent omhoog
springen.
Meer brood en suiker.
De melkpositie is gunstig en het rant
soen overtreft zelfs het vooroorlogs ver
bruik. Het brood zal denkelijk in de herfst
van de bon gaan. Er komt meer suiker,
maar men zal het een paar maanden met
minder thee moeten doen.
Een debet-post is ook de hervatte export
van Britse vliegtuigen, die een goede kans
maken de wereldmarkt te veroveren.
Tabaksbeproeving.
Tegenover de lichtpuntjes staat de nieu
we beproeving van de indirecte tabaks
rantsoenering door de verhoging der
voerrechten. Het is nu voor de lager ge-
salarieerden een hlrd gelag. Men ziet nu
het ongewone schouwspel van winkels vol
onverkoopbare sigaretten. Het peukje
heeft nu zelfs in Engeland zijn intrede ge
daan en er worden spoedcursussen in eigen
teelt georganiseerd. Er zit echter niets an
ders op, wilde men dollars besparen en dat
is dringend nodig, omdat de lening weg
vloeit als het zand in een zandloper. Al
wordt er over deze maatregel flink gemop
perd, toch ziet men de redelijkheid van de
beslissing wel in.
En die redelijkheid vormt de brug tussen
regeerders en geregeerden. De enorme pu
bliciteitscampagne, die het Engelse volS
met de neus op de onaangename feiten
drukken, is daarop gebouwd. Toen het nog
oorlog was, viel het niet zo moeilijk ieder
een van de ernst van de toestand te door
dringen. Het is minder eenvoudig om de
mensen te doen inzien, dat, wanneer zij
niet harder werken en beter organiseren,
er gebrek zal heersen. Dat is het thema
van de nieuwe actie. Op elk uur van d?
dag zal men er aan worden herinnerd, hos
erg het wel is. Aanplakvellen met koeien
van letters, toespraken in fabrieken, films
en tentoonstellingen, zullen ieder aanspo
ren zijn uiterste best te doen.
Helaas, de wapens, waarmede de pro
ductieslag moet worden gevoerd, ontbre
ken in vele gevallen, zolang er geen steen
kool en machines genoeg zijn.
l Waren ze er wel, dan nog komt men,
vergeleken bij 1939, vier millioen werk
krachten tekort wegens de verhoogde ex
port, de strijdkrachten, de verhoging van
de schoolleeftijd en de uitbreiding van het
ambtenarencorps. Engeland zal nu honderd
duizend D.P.'s opnemen en ook nog twin
tigduizend krijgsgevangenen," die als bur
gers landarbeid gaan verrichten en na vij!
jaar als Brit kunnen worden genaturali
seerd. Daartegenover staat dat een hak
millioen Engelsen wensen te emigreren,
maar ook dat is nodig om het Gemene
best in stand te houden.
Hoe het ook zij, de regering wil het land
duidelijk maken, dat het in de naaste toe
komst op eigen benen moet staan en dat
het economisch herstel voor een belangrijk
deel gehèel van de eigen voortbrenging
afhankelijk is.
Naar ik van de meest bevoegde zijde
verneem, zal de Britse regering niet op
een nieuwe Amerikaanse lening aanstu
ren en zal zij proberen zich zoveel mogelijk
van de dollars los te maken, niet het minst
ter handhaving van het economisch even
wicht en waarschijnlijk ook om kracht bi]
te zetten aan de idee, dat Engeland een
geheel eigen rol heeft te spelen. Vandaar
de heroriëntatie op de Europese export-
gebieden, wier herstel het mede uil
eigen belang zoo snel mogelijk wens!
te zien. De afsluiting van een handelsver
drag met de Sovjet-Unie is in dit licht
beschouwd voor Engeland mede van vitale
betekenis. Zoals in het verleden tracht
Engeland de gevaarlijke klippen te omzei
len. Zeemansbloed heeft het in de aderen.
Alleen de twijfelmoedigen vrezen
schipbreuk.
Klinkende leverantie,
geen holle frase
Veertig millioen holle bakstenen zullen
als uitvloeisel van een accoord tussen Bel
gië en Nederland voor onze wederopbouw
geleverd worden. Bovendien zullen grote
hoeveelheden graniettegels en een belang
rijke partij cement volgen.
Explosie in bioscoop te Caïro
Tijdens een voorstelling in de Ameri
kaanse bioscoop te Cairo is een bom ont
ploft, waardoor twee personen werden ge
dood en 30 gewond, aldus officiële cijfers.
Pe bioscoop staat in een druk winkel
centrum van Cairo.
Wereldnieuws
Opvallende bereidwilligheid. Jacques Duclos, <fe
leider van de communistische parlements-
fractie In Frankrijk, heeft verklaard: ..Wl)
zijn bereid met de regering in alle opzichten
samen te werken ten bate van de arbeiders
klasse. ook al zijn wij op het ogenblik Uil
de regering gesloten. Zij die vandaag aas
de dag praten over een algemene staking,
zijn dioten".
Pensioen. Van de 25.000 arbeiders, die Maanda?
in Bllibao in staking waren gegaan, zijn
ongeveer 10.000 gisteren weer aan het wert
gegaan Eergisteren had de regering aa
kondigd. dat zij, die onmiddellijk weer
het werk zouden gaan, het, recht op ouden
domspensloen zouden behouden.
Burgeroorlog. Volgens in Athene ontvange:
richten ls een grote groep guerilla'te, gekleed
'ln de uniformen van het Griekse leger et
in geslaagd, de voorsteden van KateriiU
(Macedonië) binnen te dringen. Zes inwo
ners. onder wie de oud-biirgemee9ter zoudeo
zijn gedood.
„Onkel Wilhelm". Het Britse militaire bestuur
in Duitsland bestudeert thans een plat
verbetering van de.'voedseltoestand, dat in
gediend Is door de bond van Duitse artsen.
Hierin wordt verzocht de Duitsers to
staan, op kosten van „de Duitse natie" tel
walvisvaart te tijgen.
Staatsgreep. Volgens een bericht in een Vene-
zolaans blad heeft het Columblaanse leger,
actief gesteund door de liberalen,
staatsgreep uitgevoerd.
Geen halzen. Radio Moskou heeft in een Engelse
uitzending verklaard, dat allerlei soorten
Britse fascisten-groepen weer op het appèl
zijn versohenen. ,Deze fascisten zijn geen
halzen' aldus radio Moskou, en hun acti
viteit. vormt een bedreiging der democratie.
In verschillende steden zijn boeken- en
debatingclubs opgericht, die ln werkelijk
heid gecamoufleerde nazi-organdsatles zijn",
Verdeelde meningen. Op twee Paraguese ka
nonneerboten. die in Buenos Aires in repa
ratie ztjn.j braken Woensdag gevechten uit
tussen pró- en anti-regeringsgezinde Para
guese zeelleden. Twee officieren en één
matroos werden gewond.
