Haarlem's Dagblad | 1947 | 14 juni 1947 | pagina 6

„De Spaarneslad"

De iange weg van stoffig grijs
naar fonkelend blauw wit

De eerste kolen

zingen weer
een jaar een nieuwe wijs

Blauw Wit kampioen
van district II

ZATERDAG 14 JUNI 1947

Amsterdams diamantnijverheid sleep eens de Cullinan,

zij laat ook na een oorlog geen verstek gaan.

Een flonkerende diamant is door de eeuwen heen het trotse sieraad van de mens ge
weest. Vermeldt het Oude Testament niet, dat het borstschild des priesters in de twee
de rij een smaragd, een saffier en een diamant moest bevatten? (Exodus 28 :-18). En
nog steeds is deze koning dei- edelgesteenten de onbetwiste heerser in de étalage van
de juwelier: bij zijn blauw-witte glans verbleken de andere juwelen en vorst diamant
trekt sinds mensenheugenis duizenden begerige ogen naar zijn facetten, waarin het
licht honderdvoudig weerkaatst.

Venetië, Antwerpen, Amsterdam. Ziedaar
een drietal plaatsnamen, die onverbreke
lijk met de diamantnijverheid verbonden
zyn. Maar een oorlog heeft over dit bedrijf
geveegd, honderden arbeiders meenemend
er. kostbare Nederlandse stenen naar de
paleizen der Germaanse opperschreeuwers
voerend.-

Vlak na de oorlog kwamen weinigen van
de velen, die in Amsterdam met het bewer
ken van diamanten hun brood verdienden,
terug; concentratiekampen hadden een ein
de gemaakt aan het leven van talloze Jood
se ondernemers en honderden Joodse ar
beiders. Concludeer hieruit echter niet, dat
het diamantbedrijf in hoofdzaak Joods is,
want reeds voor de oorlog was slechts de
helft van de vakmensen van Israëlietischen
bloede, hoewel de grote mannen van het
v5k in meerderheid uit de rijen der Portu
gese en Spaanse Joden kwamen.

Herrijzenis van een nijverheid.

Degenen die terug kwamen yonden de
lege zalen van hun bedrijven én de ge
plunderde kasten van hun kantoren, maar
zij begonnen met nieuwe moed aan de op
bouw van eën nijverheid, die sindsdien
heeft bewezen een deviezenpot te kunnen
kweken, waarvan de betekenis- moeilijk
overschat kan worden. Met regeringspon
den werden grondstoffen aangeschaft, an
dere arbeiders kregen hun opleiding in het
moeilijke vak van klover of slijper .en de
export naar de Verenigde Staten, het Verre
Oosten, Engeland en overal waar schone
vrouwen schitterende juwelen van node
hebben, begon.

De goodwill, die het Nederlandse product
voor de oorlog bezat, bleek allerminst ver
dwenen te zijn, de oude klanten kwamen,
ondanks de verwoede concur/entie van
Antwerpen en Amerika in België -kon
een jaar eerder met produceren begonnen
worden trouw terug. Want de Neder
landse sier-diamant is een kwaliteitssteen.
Kocht een ondernemer voor 10.000 pond
aan ruwe stenen in, dan kon hij er zeker
van zijn, dat deze na bewerking 5.000 pond
aan winst, dus aan deviezen, opleverden.
Is het wonder, dat de uiteraard beperkte
aanvoer geheel over de grenzen verdwijnt?

Er is een personeelsprobleem, natuurlijk.
Maar de diamantnijverheid kweekt alweer
een kern van mensen, die tot hun pensioen
of tot hun dood de slijptafel trouw zullen
blij yen. Want het is een mooi vak, dat dia
mantbedrijf. Ge weet dat niet eerder dan
na een wandeling door de zagerij, langs de
lange rijen slijptafels of na een kijkje bij
de man, die met een zachte tik de ruwe
voortbrengselen van moeder aarde klooft.
Ginds liggen ze, de onooglijke klompjes
diamant, zoals ze op het kantoor van de
firma I. J. Asscher te Amsterdam binnen
komen, en daar liggen de bewerkte stenen,
van twaalf en meer karaat, die we voor
zichtig op de hand nemen, f 50.000.gaat
deze kosten. 12 3/t4 karaat. Zuiver wit
blauw.

De weg "van stoffig grijs naarr zuiver
witblauw is échter lang en wordt telkens
onderbroken door een oog dat, gewapend
met een sterke loupe, de steen aankijkt,
om er „het meeste uit te halen".

Maar laten we bij het begin van alle
stenen beginnen. Zodra de ruwe diamant
uit Zuid-Afrika of wie-weet-waar-vandaan
arriveert, bekijkt een deskundige hem op
de mogelijkheden. Want eep steen kan
maar niet .zomaar" op de zaag warden ge
zet: er moet Zorgvuldig- op de „draad" ge
let worden voor hij op de uiterst dun-kope-
ren en met diamantslijpsel geïmpregneerde
zaag wordt geplaatst. Volgens een nauw
keurig getekend lijntje kan "de steen dan
in een week of een paar uur, al naar ge
lang van zijn grootte, worden doorgezaagd,
zodat een grondvorm voor de verdere be
werking verkregen, wordt.

De vretende zaag.

Met 5000 omwentelingen in de minuut
vreet het zaagje zich door de steen. Als
tweede fase komt het snijden aan de beurt.
Ongewenste punten worden verwijderd
door op een sbeciale machine de te snijden
diamant tegen een onbewerkte en draaiende
soortgenoot te drukken. Eigenlijk moest
deze bewerking „wrijven" heten, want ook
als zij mèt de hand geschiedt, worden de
twee stenen net zolang tégen elkaar gewe
ven, tot de „top" in het midden en de
grondvorm ideaal is.

Nog steeds is de diamant een dode steen.
♦Maar nu gaat hij naar de „molenzaal",
waar lange reeksen schijven 2200 x per
minuut ronddraaien en waar aandachtige
mensen uren lang het gesneden juweel op
het draaiende laagje diamantpoeder druk
ken, opdat deze vol van spiegelingen loopt.

Zestig lange jaren heeft de kleine

man bij de gasvlam de diamanten in

Ontevreden arbeider wilde
fabriek opblazen

Een nachtelijke ontploffing heeft grote
schade aangericht in de timmerfabriek
van de firma H. te Almelo. Enige kost
bare machines werden vernield. Een be
gin van brand kon tijdig worden geblust.

De eigenaar had de laatste maanden
anonieme brieven ontvangen, waarin het
ontslag van een bepaalde employé werd
geëist. Werd hieraan niet voldaan, dan
zou de fabriek worden opgeblazen. De
eigenaar had aan deze bedreiging, echter
geen aandacht geschonken.'

De politie stelde een onderzoek in en
arresteerde een arbeider, die in de fabriek
werkzaam was. De man bekende, dat hij
de brieven geschreven had, omdat hij .zich
door de in doze epistels genoemde em
ployé teruggezet voelde. Toen de eige
naar op zijn dreigementen niet reageerde,
heeft hij 's nachts een Engelse handgra
naat, welke_ hij destijds 'gevonden had, in
de fabriek geworpen.

BRUG IN ALPHEN AAN DE RIJN
BEZWEEK OPNIEUW.

Enige maanden geleden bezweek de brug
over de Oude Rijn te Alphen aan de Rijn
onder een te zware last. Na voorlopige re
paratie werd de brug vrijgegeven voor
mglximtfift 7 tori.- Gisteravond ontsnapte
echteï een vrachtauto met bouwmaterialen
aan de aandacht der brugwachters. Het ge
vaarte met een totaal gewicht; van 18 ton,
zakte door het brugdek, zodat het verkeer
zowel te water al£ ie land opnieuw ge
stremd is.

Treinen en autobussen

Het locale treinverkeer
wordt later weer hersteld

Het is bekend dat de Nederlandse Spoor
wegen onlangs bij de invoering van de Zo
merdienst verschillende'stoptreinen op de
hoofdlijnen en zelfs alle treinen op enkele
lijnen voor locaal verkeer hebben laten
vervallen en vervangen door autobussen.
Dit is gedaan omdat er spoorwegmateriaal
te kort is.

Wij vernamen nu dat-het voornemen der
directie zou fijn de thans bestaande toe
stand in de toekomst te bestendigen en
zelfs later nog meer locale treinverbin-
dingen tè vervangen door autobussen, om
dat de praktijk zou hebben aangetoond, dat
het exploiteren van locale lijnen met auto
bussen het goedkoopst is. Onze zegsman
verzekerde, dat een onderzoek zou hebben
uitgewezen, dat door zo'n reorganisatie on
geveer een .derde van het thans in dienst
zijnde personeel zou kunnen worden uitge
spaard.

De directie der Nederlandse Spoorwegen
verzekert ons evenwel, 'dat aan uitvoering
van dergelijke plannen niet gedacht wordt.
Dc busdiensten, die nu door de Spoorwegen
geëxploiteerd worden, zullen op den duur,
zo gauw er voldoende Spoorwegmateriaal
Is, weer verdwijnen. De thans bestaande
toestand werd-dan ook absoluut van tijde
lijke aard genoemd.

De man, die de puntjes op de i en de facet
ten op de diamant zet. - Hand en oog
besturen het kostbare kleinood, dat in de
tang gevat, op de draaiende schijf van zijn
flonkeringen wordt voorzien.

een loden dop gedrukt, met zijn ge
schroeide vingers plooit hij het nog
kokende lood om de steen én levert
hem daarna af aan de slijper, die de
facetten tovert op het eindeloos rote-
•rende wiel. Een van deze slijpers, een
gewone, stille vent met pientere ogen,
heeft indertijd de Cullinan geslepen,
de Engelse kroondiamant van 3007 'ka
raat, die in zeven prachtige stenpn
uiteenviel. Gewoon maar Koe heet deze
man en op-"de grote facetten werkte hij
meer dan een maand achtereen.
Acht-en-vijftig facetten krijgt deze bril-
lènt hier en wanneer we een gereed geko
men exemplaar bekijken, dat even met wat
zout wordt opgepoetst, stralen al deze 58
vlakken een wonderlijk helder licht uit,
dat zich oneindig voortplant van vlak op
vlak.

Als de mens van vijftig guldèn per week^
deze duizenden kostbaarheden aan zijn oog
ziet voorbij trekken, rijst de vraag, of er
nu nooit eens iemand voor $e verleiding)
bezwijkt en een petieterig „roosje" yan
tachtig gulden meeèmokkelt. „Er wordt
hier absoluut niet gestolen" zegt dë be
drijfsleider echter. Maar op de vraag, of
een kostbare steen wel eens bedorven wordt
door een verkeerde slag bij het kloven,
komt het antwoord dat dit inderdaad wel
eens gebeurt. Waarop*uw verslaggever zijn
plannen om, in de diamantindustrie te gaan,
laat varen omdat hij óf elke dag eën Culli
nan in duizend scherven zou slaan, hem
„met de draad mee" zou doorzagen, óf bij
het slijpen een asymetrische facet zou ver
oorzaken. Want dit bedrijf Vraagt een hoge
vakkennis en* een jarenlange ervaring. ïe-
meer bewondering moeten wij hebben voor
de naamloze bewerker van de priesterlijke
steen uit Exodus 28, want deze man had
vermoedelijk geen zaag, die 5000 keer per-
minuut draaide, noch een draaitafel- met
een verblindende electrische lamp er boven.

Synthetisphe diamant?
In dit tijdperk van atoomenergie is het
reeds oude vraagstuk van de kunstmatige
diamant weer actueel geworden. Maar de
mensen, die het kunnen weten, geloven
niet, dat de synthetische steen ooit een kans
zal krijgen. Of de wens hier de vader van
het geloof is, blijve^in het midden, maar
zoals de zaken thans staan, kost de ver
vaardiging van een „hoge druk diaTnant"
het duizendvoudige van een natuurproduct,
waarvan de voorraad nog lang niet op is.
Bovendien - en dit is een bedrijfstak, die
ook in Amsterdam toepassing vindt - wor
den verouderd-geslepen stenen weer in
moderne sieraden yeranderd, zodat zich
een zekere roulatie in de wereldvoorraad
voltrekt.

Congressisten van de A.N.V.V.
bezochten Amsterdam

Honderdvijftlg vertegenwoordigers van pro
vinciale en plaatselijke VW-besturen, die de
afgelopen dagen in Haarlem het congres van de
Algemene Nederlandse Vereniging voor Vreem
delingenverkeer hebben bijgewoond gebruikten
de laatste dag om vacantie-ervanng op te doen.
In drie auto-bussén trókken zij door Kennemer-
land naar Schiphol, waar zij de gasten warén
van de KLM en over de vlieghhve'n werden
rondgeleid. Het gezelschap ging in de middag
per bus naar Amsterdam, waar zij het voor
vreemdelingen traditionele boottochtje door de
grachten maakte.

P.T.T.-personeel vraagt
vacantietoeslag

De Unie van P.T.T.-personeel. omvatten
de de Ambtenarenbond, de R.K. bond St.
Petrus en de Christelijke organisatie „Door
Plicht t<\t Recht" heeft een telegram ge
zonden aan de directeur-generaal vap dë
P.T.T., waarin het bestuur van de Unie
met alle 'aandrang verzoekt, te willen- be
vorderen, dat aan het personeel van de
P. T. T. de yacantie-toesl'ag wordt betaald,
waartoe door de regering thans voor de
vrije bedrijven toestemming is verleend.,
„De spanning onder het P.T.TVperSöneel
neemt met het uur toe en móét zeer ern
stig onder het oog worden gezien", zo
luidt het telegx-am, dat aldus besluit:
„Maatregèlen om* die spanning te vermin
deren mogen niet achterwege blijven, ook
niet in het belang van het bedrijf".

Twee scholieren door
vrachtauto doodgereden

Chauffeur was oververmoeid

Op de rijksweg Breda-Roosendaal is gis
termiddag een vrachtauto op een groepje
van zeven scholieren ingereden, die naar
huis fietsten. Twee jongens, de 14-jarige
J. van den E. en de 15-jarige W. C., beiden
uit Oiidenbosch, werden gedood. Ren derde
scholier brak een been, de overigen liepen
schaafwonderi op. e

Het ongeluk is veroorzaakt door over
vermoeidheid van de chauffeur van de
vrachtauto.

op de bonnen 74 en 75 hebben wij ont
vangen en met de aflevering, zijn wij
begonnen. U WILT TOCH OOK UW
KOLEN IN HUIS HEBBÊX VOOR
HET WEER KOUD IS? Stuur ons dan
direct de bonnen 74 en 75 of tèlefoneer
aan ons no, 14164. dan laten wij ze bij
U afhaleh.

Zonder bon levéren wij:

RUWE BRUINKOOL
ongezeefd v. Centr. Veny, S --80 per 100 kg
gezeefd, v. haard of kachel 3.80 per 100 kg

Brandstof fenhandel

FRIESE VARKENMARKT 6—10
(Spaarne bü viaduct) - Tel. 14164 en 13904

HAARLEM
Voor HEEMSTEDE: Kocdicfslaan 12

Bakkers-verlangens
worden onderzocht

Het bestuur bar\ de Bedrijfsurile in het Bak
kersbedrijf. waarbij aangesloten de 'Algemene,
de Katholieke en de Christelijke bonden, heeft
ip een vergadering te Amsterdam aan de vele
bakkersgezellen, die de' vergadering bezochten
een uiteenzetting gegeven over de totstandko
ming vèn de vacantietoeslag, met debetaling
waarvan Zaterdag een begin zal worden ge
maakt. Ook de herziening van de bindend op
gelegde loonregeling voor jeugdigen, ovenisten
en deegmakers is besproken. Wat de prestatie-
premie aangaat, heeft het bestuur medegedeeld
het >apport te willen afwachten, dat over 14,da-
gen over een aantal bakkersbedrijven zal wor
den uitgebracht.

Het bes'tuur zal dit rapport, waarin vermeld
zal worden of de bakkersbedrijven voor presta-
tleloon in aanmerking komen en zo ja.'hoe deze
kan worden uitbetaald, voorleggen aan het Col
lege van Rijksbemiddelaars, zodat geen beslis
sing ^rwacht kan worden binnen drie weken.

Van de zijde van de afdeling „Voeding eri Ge
not" der E.V.C. te Amsterdam wordt medege
deeld, dat het bestuur een onderhoud heeft ge
had met het College van Rijksbemiddelaars. Met
voldoening nam men kennis van de beslissing
van het College inzake de verlening van een
extra uitkering van 2* pet. welke èvenwel nog
niet tegemoet komt aan de van de zijde der E.
V. c, gerechtvaardigd geachte looneisen.

Volgens het E. V. C. bestuur is de broodprijs
ie hoo^-tengevolge van de veel te hoge winsten,
dié in het bijzonder op het kleinbrood worden
gemaakt, waardoor de patroons gemiddeld per
000 gram een bedrag van 30 cent incasseren. Ook
de regering heeft dit volgens het bestuur inge-,
zien, getuige het voornemen van de minister om
de toeslag met twee cent te verlagen.

Verder werd" megedeeld, dat met de voorzit
ter van het College van Rijksbemiddelaars, mr.
J. A. Berger, eveneens gesproken is over de toe
standen bij de meelfabrieken, waar thans een
productie van 140 van het peil van 1940 is be
reikt.' Op voorstel van mr, Berger zal een
econoom een rapport uitbrengen over 't aandeel
dat de persoonlijke prestaties -Jan de arbeiders
in deze productieverhoging hebben. Mochf dit
rapport aantonen, dat de verhoging niet uitslui
tend aan de machinale perfectie kart worden
toegeschreven, dan zou het College van Rijks-
bemtddelaars een uitkering van een prestatie-
toeslag alleszins gerechtvaardigd achten.

Tot aan de nieuwe oo'gst-zulten de Duitsers
in de Britse.zönè van minder dan duizend calo
rieën pen dag moeten le.ven. Eind Augustus zal'
de nieuwe Duitse oogst veroorloven het.rantsoen
van 1550 calorieën weer ten volle te. honoreren.

Burgerlijke stand van Bloemendaal

GEBOREN: M. A. Langendam—Lanz, d.; M.
Goedhart—van Beem, z.; H. v. Eis—v. d. Brink,
z.; W. A. de Bruijn—v. d. Voet„z.; W. D. Sal-
verda—Laciru, d

ONDERTROUWD: F. J. J. Ex en L. M.- Ver-
sohle; P. C. Joppe én J. S. v. Houten; P. J. v. d.
Klinkenberg en J. v. Dijk. >-

qEHUWD: Th. W. Wiljemse en A. F. Dibbetz;
P. Avé en M. A. v. Tongeren.

Nederland zdT ook dit jaar deelnemen aan de jaarlijkse roeiwedstrijden te Henley,
welke van 2 tot 5 Juli worden gehouden. De Nederlandse roeiers^zijn dunk aan het
trainen om in het internationaal gezelschap, dat op de Thames bijeen zal zijn, een zo.
goed mogelijk figuur te slaan. De vier van de Vereniging van oud-studenten

roeiers, welke onder leiding van dr. Meurer oefent, brengt de boot-uit. - Van links
naar rechts: de Wit. (slag) - Timmerman - van der Ploeg en van der Waals (boeg).

Nieuwe emmers voor de
oude stad

Deze week is de gemeentereiniging be
gonnen de Haarlemse binnenstad van
nieuwe vuilnisemmers te voorzien. Voor
de oorlog was het centrum namelijk nog
niet met de modernevuilnisemmers be
giftigd, daar hier nog de oude wagens me|
de luiken dienst deden.

Na. de bevrijding werden ook de rol-
trommelwageiis in de nude stad gebruikt,
zodat men voor dë noodzakelijkheid stond
de bewoners nieuwe vuilnisbakken te ver
schaffen-

Thans is een kleine partij gearriveerd.
Wanneer het gehele centrum bediend is,
komt de aanvulling, van de in de buiten
wijken verloren gegane emmers aan de
orde.

In Augustus wordt de eerste van de
twee in bestelling zijnde roltrommelwa-
gens verwacht.

Dammen

Hef wereldkampioenschap
blijft voor Ghesfem

Dc twaalfde partij van de match om het
wereldkampioenschap te Den Haag gespeeld
tussen Ghestem en Keiler, werd na 31 zetten
door de wereldkampioen gewonnen,waar
door deze veertien punten heeft gekregen
tegen Keiler tien.

Er moeten nog twee partijen worden gespeeld.
Keiler kan dus maximaal nog het puntenaantai
de Fransfnan bereiken, de bepalingen zijn,
evenwel zo. dat al mocht Keiler hierin slagen,
bij gelijk puntenaantai Gheste'm wereldkampioen
blijft.

Wielrennen

Zes Provinciën Koers"
door Haarlem

Zondag worden de renners
verwacht

Zondagmorgen ongeveer halfnegen worden
in Haarlem ongeveer negentig wielrenners
verwacht, die deelnemen aan de „Zes Pro
vinciën Koer^" en ln zuidelijke richting naar
Tilburg rijden. -

De renners vertrekken om acht uur uit Am
sterdam en rijden via de Amsterdamse vaart
naar Haarlem. Dan gaan zij langs de volgende
route: Nagtzaamstraat, Nagtzaatnpró'd. Kruis-
tochtstraat, Slachthuisstraat, Schalkwijkerwèg,
BÜitenrustbrug, Twijnderslaan, Kleine Houtweg,
Hertenkampweg, Fonteinlaan, Spanjaardslaan,
Wagenweg, Herenweg naar Heemstede.

Voor deze „Zes Provinciën Koers" zijn de rij
ders vanmorgen om tien uur uit Maastricht ver
trokken en rijden vla Sittard, Roerfnond, Venlo.
Nijmegen, Arnhem. Ede, Amersfoort, Laren, Am
stelveen naar Amsterdam. Daar worden zij om
ongeveer vijf uur verwacht. In afwachting van
de komst der renners wordt in de omgeving van
cje Matirltskade een wedstrijd voor amateurs
gehouden.

De tweede étappe begint Zondagmorgen om
acht uur. Dë route is: Haarlem. Voorschoten,
Den Haag. Delft. Rotterdam, Dordrecht, Moer
dijk, Breda naar Tilburg, waar het einde van de
étappe is. Om een uur koriien de renners aan.
Een half uur later begint de derde étappe Til
burg, Eindhoven. Geldrop. Roermond, Sittard
naar Heerlen. Om 'vijf uur worden de deelne
mers vefwacht.

De totaalafstand bedraagt 590 km., welke in
twee dagen afgelegd moet worden. De afstand
Maastricht—Amsterdam bedraagt 267 k.m,, Am
sterdam Tiilburg 187 en Tilburg—Heerlen 136
k.m. De lelduig in Haarlem berust bij de heer
J. J. van de-Domhof.

Honkbal
Tournooi van „Schoten"

Ook deze zomer organiseert de vereniging
„Schoten" weer haar bekende tournooi voor
Haarlemse negentallen om de „Schoten-beker"
De deelnemers zijn ditmaal, behalve" de organi
serende vereniging: EDO, TYBB, RCH, SC
„Haarlem", HFC „Haarlem".

Het programma luidt; 17 Juni: EDOSC Haar
lem: 18 Juni: RCH—HFC Haarlem', 19 Juni:
TYBB—Schoten.

Veertig meter boven een stad yan smal
le straten en reppende mensenfiguurtjes
hangt een kamertje tussen de.grijs-bruine
hanebalken van de oude Bavo- Daar wordt
de muziek van de toren gemaakt, al vele
eeuwen" lang, al sinds de dag dat de zeven-
tiende-eeuwse Haarlemse smid de grote
smeedijzeren trommel naar boven had
weten te hijsen, omdat Haarlem toch ook
een speelwerk op zijn kathedraal moest
hebben. Daar «an'gt bij óp zijn- stevige as
en. drie bezige manmensen dribbelen er
om- en er doorheen, om een Yiieuw wijsje
„te steken" zoals dat in Beiaardierslatijn
heet. Het is soms eerder „rammeien", want
-de noten, die straks het klokkenspel in
beweging moeten zetten, elk half, elk heel
en elk kwart uur. wórden gevormd door
aanzienlijke ijzeren pennen, die een ha
merslag van node hebben, eer ze goed en
wel en voor een heel jaar in de trommel
zijn gedreven.

De klokkenist heeft 'de wijsjes uitgeko
zen, die de komende -twaalf maanden over
onze stad .zullen tinkelen: ,,'k Hou yan
Holland", op het hele uur,.en „Des zomers"
(van Catharina van Rennes) als de grote
wijzer de zes passeert. Vervolgens is hij
ïn de toren geklommen, tezamen met twee
potige technici en gedrieën zijn zij Don
derdagochtend 'aan het „versteken" gesla
gen, een werkje, dat wel meer dan een
hele vermoeiend^ dag kan kosten. Want
als één zo'n ijzërefl noot een tikkeltje
scheef of 'op een verkeerde plaats is inge
dreven, dan zegt Haarlem "®de volgende
dag: ,,'t Is net, of het wijsje van de toren
niet helemaal goed loopt". En daj; is des
beiaardiers eer të na.

Met behulp van een al veel ge
bruikte, witgeschilderde lat, waarop
de muzieknoten in gewoon schrift zijn
aangegeven, worden de ijzeren pen
nen op hun plaats gebracht en eeiï
van de helpers,' die zich in de speel-
trommel heeft opgerold, draait er een
moer tegenaan, zodat ze het niet in
hun ijzeren hpofd kunnen halen, mid
den onder het vaststellen vSn de liefde
voor Holland, er uit te tuimelen.

m

De heer R. Heering, onze nieuwe beiaar
dier, vertelt ondertussen iets over dit oude
wonderwerk in de Bavo en wij horen, dat
het niéuwe Wijsje, als het straks over de
stad gaat zweven, niet direct feilloos ver
tolkt wordt, want" het moet even „inlo
pen". Als de klok half drie slaat, rolt de
„moerenman" in de trommel een onver
wachte 'slag op zijn zij, want het uunwerk
weet niet, dat er aan het speelwerk ge
dokterd wordt en draait onverstoorbaar
de trommel ln de juiste stand. Maar met

één beweging wordt de electromotor, die
het ijzeren wiel in beweging bracht, stil
gezet en onze torengastheer kan verder
babbelen.

„Vroeger hing ër een gewicht van 2000
kilo achter het orgel en dat bewoog de
speeltrommel. rond". De technicus, die de
pennen een klap moet geven, weet te ver
tellen, dat het ontbreken van deze ouder-,
wetse manier van. draaien "in de stroom
loze'periode wel èens betretird Werd.

Haarlems nreuwe carillonbespeler heeft
lof voor -het klokkenspel van onze stad,
hoewel hij èr hier en daar een paar tech
nische opmerkingen over ten beste kan
geven Zo is het mechanische gedeelte vrij
verouderd, een omstandigheid die echter
weinig aan de kwaliteit van de klartk af
doet en dan.... de - wijsjes zouden wel
meer dan eens per jaar verwisseld kunnen
worden. In Utrecht wordt het carillon bij
voorbeeld eens in de drie maanden „ver
stoken" en bijna overal elders komen er
tweemaal per jaar.nieuwe liedjes op de
toren.

Roep van dc straat.

„Hebt^u er als.uitvoerend musicus geen
hinder van# dat tijdens een beiaardcon
cert de Grote Markt niet wat rustiger is?"

„Dat is een probleem in elke moderne

stad met een carillon", Hoewel de heer
Heering allerminst de mening is toege
daan, dat niemand op straat belangstelling
voor een uur klokkenklahken zou hebben.
„Moet u maar eens opletten, «als er ge
speeld wordt, hoeveel liefhebbers naar het
„beste plekje" zoeken".

Om het nadeel van de rumoerende stad
te ondervangen, zou het verkeer tijdens
een concert omgelegd kunnen worden, of
er zou, daar dit nogal wat opofferingen
vraagt, een systeem van bordjes kunnen
worden ingevoerd, waarmee wordt aange
geven, .dat er „gespeeld" wordt, een me
thode trouwpns, die voor Haarlem wordt
overwogen, op initiatief van' „Haarlems
Bloei".

Een derde remedie tegen het lawaai is
een verplaatsing van het bespeelbare deel
van het Bavo-carillon naar een andere to
ren, een ideg dat op het eerste gezicht nog
niet zo diyaas lijkt en waarachter de J
kenessertofen als geschikt onderdak ver
rijst, maar dat bij nader inzien op zoveel
technische bezwaren stuit, dat het niet
uitvoerbaar is. Zodat de grijze oude Bavo
veertig meter boven zijn fundamenten
voorlopig nog wel de grote speeldoos van
zijn klokkenspel zal herbergen.

Zwaar werk. in .de klokkenkamer van
de Grote Kerk: de heer R. Heering
(in wit overhemd) versteekt, bijgestaan
fk>or twee technici, L. P. Knapen
rechtsen L. v. Beugen (in de Vrom-
meihet speelwerk.

Voetbal

Met 31 werd De Vole-
wijekers geklopt

De Vrijdagavond op het terrein van AJax
gespeelde beslissingswedstrijd Blauw Wit—
De Volewijckers is geëindigd In een overwin
ning van 3—1 voor Blauw Wit, zodat deze
club kampioen geworden is van district 2 van
de KNVB.

Op bijzondere wijze is de strijd öm het kam
pioenschap beslist. De Volewijckers had trpmers
de beste kans. doch ln de eindspurt is de ploeg
door Blauw wit voorbij gestevend. De Vole
wijckers speelde rustiger dan de Zebra's, die
echter geladen waren met meer geestdrift en
daardoor de zege behaalden. De achterhoede van
Blauw Wit was weer in uitstekende vorm en de
voonfcoede der andere partij werkte wel hard,
om door te breken, doch veel succes boekte zij
niet. Met rust had Blauw Wit reeds een voor
sprong van 21. De Boer opende <Je score, waar--
na Daan de Jongh' gelijk maakte. Wlmmers
had een fraaie kans voor de Stadion-club voor
bij laten gaan, door alleen voor Bruist
staande, nog naast te schieten. Uit een kopbal
bracht Bergman nog voor rust de stand op 2—1.
Weliswaar was De Volewijckers na de hervat
ting meer in de aanval, doch aan de andere
zijde, kWam .het succes. Opnleiiw doelpuntte
Bergman uit een voorzet van Van Wijngaarden
(3-D.

Muur stortte ln.

Nadat de wedstrijd twintig minuten oud was,
stortte een deel van de twee meter hoge muur
aan de kant van Dieroen, onder ^ïet gewicht
van de-daarop leunende toeschouwers ln over
een afstand van bijna tien meter. Het ongeluk
liep goed af. Ongeveer twintig personen vielen
over en op de muurstukkën, die op het grasveld
neergekomen waren, doch niemand liep ernstige
kwetsuren op.

Belangrijke ontmoetingen
voor HBC en TYBB

Zondag Is het de laatste dag van het gewone
voetbalseizoen én dan volgt fcët gesloten seizoen
tot half Augustus. De kampioens-, promotie- en
degradatiewedstrijden gaan echter gewoon door
en vragen nog enige weken de aandacht.

Nu 'de beslissing in district Z gevallen ls, ia
een wijziging, gebracht in het programma van
de kampioenscompetitie. De nieuwe kampioen
speelt Zondag reeds een uitwedstrijd tegen MVV
•in Maastricht. Voor hedenavond zijn vastgesteld:
BVV—AJax en Heerenveen—NEC. De oorspron
kelijk op Zondag ijepaalde ontmoeting Ajax—
BW is naar Jlinsdagavond verschoven. In het
Olympisch Stadion komen Woensdagavond
Blauw Wit en MVV tegenover elkaar en in
Nijmegen NEC en Heerenveen

EDO besluit vanavond het seizoen 'met e
uitwedstrijd tegen DWS.

Zowel TYBB als HBC hebben een wedstrijd op
eigen terrein. Des middggs komen de Heemste
denaren uit tegen Holland en mbeten winnen,
om een kans te behouden. Alcmeria Victrix
brengt een bezoek aan DEC.1

TYBB is tegen de Mussen slecht gestart, doch
kan zich Zondagavond op het terrein van EDO
herstellen. Dan komt ONA uit Gouda op bezoek,
dat vorige week-van Hercules njet 2—1 verloor.
In Utrecht wordt Zaterdag Hercules—De Mussen
gespeeld.

Voor Kinheim staat een uitwedstrijd tegen
Helder op het programma en IVV speelt tegen
Alkmaarse Boys.

THB is in de vierde klas op de onderste plaats
gekomen en moet degradatiewedstrijden spelen.
Morgen is de wedstrijd tegen Strandvogels op
het terrein in Aerdenhout vastgesteld. Er word>
om twee uur begonnen.

Waterpolo-prograiimia voor
de komende week

Het programma van rie in de week van 15 tof
21 Juni te spelen waterpolo-competitie wed
strijden van de Koninklijke Nederlandse Zwem-
bond luidt:

Dinsdag 17 Juni: 2e klasse C, dames: Haarlem
1—DWT l: le klasse B. dames: DWR 1—Robben-
I; 2e klasse D. dames: DWR 2—Roboben 2.
Reserve 3e klasse E, heren: -DWR 3—Haarlem 3.

Woensdag 18 Juni: Reserve le klasse B, heren:
HPC 3—DWR 2

Donderdag 19 Juni: le klasse B, heren: UVGB
1Robben 1 Reserve hoofdklasse: HVGB 2—
SVH.

Vrijdag 20 Juni: 2e klasse C, dames: HPC 1—
Haarlem 1.

Zaterdag 21 Juni: Reserve 3e klasse E. heren:
DWT 2—DWR 3. 2e klasse D. heren: DWT 1—
Neptunus. 1

Voor de Zomercompetitie in de kring Haarlem
KNZB worden gespeeld:

Dinsdag 17 Juni: jongens: Haarlem—VZV; l«
klasse: Haarlem 4—PSVH 1.

Woensdag- 18 Juni, 2e klasse: HPC 5—HZV;
jongens: HPC—HVGB; le kl.: HPC 4—HVGB 4.

Donderdag 19 Juni, meisjes: HVGB—DWR; da
mes: DWT 3—Haarlem 2; 2e klasse: DWT 3—
HVGB 5; jongens:,VZV—DWT; le klasse: VZV 3
—PSVH 1.

Vrijdag 20 Jiini, dames: HZV 1—HVGB 2; da
mes: HPC 2-VZV 2.

Zeilen

Haarlemse Jachtclub

Voor het examen ter .verkrijging van het A-.en
B-dlploma slaagden de volgende cahdidaten:

A-dlploma: de heeren F. Sellenraadt* en A
Hazewmkel.

B-diploma: Loes Brugman. Renée Kpperiing,
Ineke van Leeuwen, Hanneke van Werkhoven,
Guus Spli^hoff, Dick de Zaayér.Jlans Knappe,
Yanco Tonino, Hans de Bruin. Ben Jansen.

Op 5. 6, 12' en 13 Juli wordt de tweede serie
onderlinge zeilwedstrijden gehouden.

Roeien

Overuaadsé^ vieren van
„Het Spaarne" op de Bosbaan

Vrijdagavond heeft de Koninklijke Nederlandse
Zeil- en Roeivereniging een begin gemaakt mèt
de internationale roeiwedstrijden. die zij -ter ge
legenheid van haar 100-jarig bestaan op de Bos
baan bij Amsterdam organiseert.

De uitslagen luiden:

Jonge vier a: le heat: 1. Laga 7 min. 41 sec.; 3.
De Maas 7 min. 54.2 sec. 2e heat: 1. Triton.8 min.
5 sec.; 2. Argo 2 8 min. fl.6 sec.

Ovemaadse vier: le heat: 1. Spaarne i 8 min.
l sec.; 2. Die Ley the 8 min, 10.8 sec. 2e heat: 1.
Triton 7 min. 54.8 sec.; 2. Laga 8 min. 6.2 sec.
3e heat: 1. Njord 1 7 min. 51 sec; 2. Spaarne 2
7 min. 53 sec.

Het Spaarne 2, dat van de cjrie boten, die als
tweede de finish van de 2000 meter lange baan be
reikten, werd met de snelste tijd voor Zaterdag
geplaatst.

Driekamp te Beverwijk

Zondag zal de HAV „Haarlem" op de sintel-
baan van DEM te Beverwijk een nationale drie-
kamp organiseren^ waaraan- deelnemen V. en
L. uit Den Haag. Hellas uit Utrecht en HAV
„Haarlem". Jan Klein, de. bekende sprinter en
Aat d^ Bruin, de nationale kampioen kogelsto
ten van V. en L;, Butselaar en Wellerdteck van
Hellas, Van Gog, Schaap. Kluft, Koopman. Jor-
dens en de polsstokhoogmatadoren Lamoree en
Verkes nemen deel.

BONDSKEURWEDSTRIJDEN. Zondag wor
den in Leiden door het K.N.G.V. de jaarlijkse
Bondskeurwedstrljden' gehouden voor de Neder
landse kampioenschappen ln klassikaal turnen.
De bezetting van de verschillende niimmers is
niet groot, maar de deelnemende verenigingen
behoren lot de beste uit het K.N.G.V., zoals
Aspasla en Kralingen uit Rotterdam, D.O.S. uit
Amsterdam en Hercules Hebe uit Enschedé.