Literaire kanttekeningen 0333B33BIB Kimst-snippers I J Meerderheid van het publiek is voor verbreding der regeringsbasis ZATERDAG 28 JUNI 1947 ARTHUR VAN SCHENDEL: Nachtgedaanten- Verhalen. 3. M. Meulenhoff, Amsterdam. Tl/EEN VAN DEZE 12 VERHALEN 1 destijds slechts in beperkte oplage ver schenen in de reeks Ursa Minor en dus weinigen bekend vertelt van Schendel van een eenzaam en schuw man, die heel zijn leven de mensen alleen maar gezien had, zonder met hen om te gaan een zanger, wiens stem hees was gebleven, om dat hem dat éne geluid ontbrak, „het ge luid dat tot buiten de wereld gehoord Werd, omdat het de enige toon had, die het enige oor verstond". Teruggetrokken in zijn kamer speelde hij op een denkbeel dig klavier, dat niet meer dan een plank was, zijn denkbeeldig lied en zong daarbij zijn eigen wijs. „Alleen degenen die oren hadden zoals hij, die mochten het horen, wanneer hij er op speelde, dat was al wat hij wilde". f Alleen degenen die oreri hadden zoals hij: zó is het met deze verhalen, geschre ven in een doorzichtig, bijna ijl proza, ly risch ondanks alle sprookjesachtige epiek, vol muziek, teer als pastelkleuren, meer voor oor en oog dan voor het verstand, en zinvol als een taal die men alleen verstaat wannéér men met het hart luistert en niet vraagt naar het waarom. Als een kleurige nevel vol geheimen hangt van Schendel's stem tussen zijn woorden, tussen dit mij merend proza, tot het schoonste behorend dat hij ooit schreef, uitgezonderd misschien zijn weinig bekende „Fratilamur" en en kele verhalen der vroegere jaren. Ver draagt deze taal de lezer weg, in werelden waar hij nooit of zelden was: en wie pro beert de zin ervan te benaderen met zijn „nuchtere verstand" zal er de schoonheid en wijsheid niet van beleven. „Nachtge daanten" verschijnen, in schemering of nacht, een enkele maal op de klare dag, schimmen van een oud, vergeten ver langen, van een verborgen verleden, die een ieder leven wel met zich meedraagt dat niet verloren ging nachtgestalten verrezen in eenzaamheid, wanneer een mens zonder het te weten zijn eigen hart hoort en zijn heimelijks! begeren verstaat. Al deze mensen, eenzamen, ver van de Ijdelheid der wereld, beleven het wonder, andere ogen te krijgen en te horen met an dere oren, zo een ogenblik wie zal zeg gen hoe lang? naderend tot het visioen van hun verbeelding door kleur of klank, meer niet. Sindsdien dragen ze het geluid van het onuitsprekelijke met zich, waar van ze maar liever zwijgen. Zo vergaat het de hovenier, in de stilte van zijn voor- jaarstuin, waar wie weet waarom 'j oude vragen in hem wakker werden, die hem een eenzame roos deden ontdekken. een roos die niets dan rose werd, rose ge- stalte, een vrouwengestalte die nog van J vroeger jaren wist, van een droom lang j geleden gedroomd een rose roos, diej snel verbloeide. Maar het moet gehobyd worden in de taal van Van Schendel zelf: „Een kleur was het geweest, rood en wit; tezamen, die een gestalte had voortge- bracht. Een licht was het geweest uit de' oorden van de droom. Hij dacht: Daar mag geen mens van weten. Hij legde een vinger op de lippen en tot de nacht staarde hij naar de blaadjes op de grond". Nü is het een liedjeszanger, die, sinds hij het schoonste vrouwengelaat zag, één deun in zich hoort van droefheid, éen lied dat hem* doet zingen wat hij zelf niet verstond, bij dag en bij nacht, en pas ver lost werd door éen die altijd hetzelfde lied had gekend: dan weer is het een edelman, die de gratie van een menuet alleen in een andere maat doet staan en dansend met een droomgestalte dit éne leerde verstaan: „Een beeld van ons mensenverlangen, een dans of een feest, kan soms verdwijnen, maar het keert weer, want ergens bestaat het, achter of voor onze dag En wat schoon, wat onwezenlijk schoon als tussen waken en slapen, is dat dolen van die eenzame in het Bosch van Mor- gane, zuster van de tovenaar Merlijn, waar achter de nevelsluiers het geheim van 'de vervulling verborgen ligt, slapende; heen- gestuurd wordt hij, verleid door de tranen van de smart, met déze boodschap, die Morgane hem meegeeft: „Ga, wacht, een uur, een eeuw, uw handen open, bereid haar te ontvangen, iedere minuut, want onder de minuten zonder getal is er éen slechts voor haar om te komen. Doof uw nutteloze gloed. In „De Vier Muzikanten", het voorlaat ste verhaal, zegt Van Schendel meer over zijn eigen proza dan hem zelf bewust was. „Men zegt", heet het daar, „dat de sferen tezamen musiceren en dat er een harmo nie van het heelal bestaat, maar dat alleen de muzen het kunnen horen, misschien zelfs niet alle negen. Toch schijnt het dat er ook mensen zijn wier oren er heel vaag iets van onderscheiden en zulke mensen hebben dan voor eeuwigheid hun hart voor niets dan muziek. Het-spreekt vanzelf dat men hen onverstandig noemt, want als men ze wel beschouwt ziet men dat zij niet deugen voor deze wereld Van zulk een muziek zijn deze verhalen vol. Muziek der volstrekte eenzaamheid die niet klinkt, zolang men niet geleerd heeft, het heel stil in zich te doen worden, En het is er mee gesteld als met die dwa lende, die in een mistige, grijze wilg zijn eigen stem hoorde: „Nooit zal iemand mij helder zien of begrijpen, nooit zal iemand v/eten wie ik ben en hoewel ik verwant schap heb gehad kan nfemand onderschei den hoe ik in kleur van anderen verschil". In kleur van anderen verschil zo ver houdt zich dit vrijwel schoonste boek van Van Schendel tot het gangbare onzer litte ratuur. Van Schendel is heen; het is de laatste maal. dat een onbekend werk van hem besproken kan worden. Maar verlaten doet hij hèm niet, die hem werkelijk gehoord heeft. C.'J. E. DINAUX r' - Oostenrijkse kunstschatten. De tentoonstel ling van Oostenrijkse kunstschatten, die deze zomer ln het Rijksmuseum te zien zal zijn. zal op 11 Juni haar deuren voor het publiek openen. Op Donderdag 10 Juli heeft de officiële opening plaats. H. M. de Koningin woonde het concert bij, dat het BBC-symphonïe-orkest op uitnodiging van de Engelse ambassadeur. Sir Nevlle Blar.d. Donderdagavond in het Kurhaus te Scheve- ningen gaf, ,De componist van de „Piet Hein- rhapsodie", die ais eerste programma-nummer wetd uitgevoerd, dr. Peter van Anrooy, werd door het publiek een ovatie gebracht. Het dup Janine Andrade en Theo van der Pas is uitgenodigd om in November te Wenen ln een Beethoven-cyclus alle sonates voor viool en piano ten gehore te brengen. V an Holland naar Nederland Op initiatief van de stad Holland in Michigan is in de Verenigde Staten een opstelwedstrijd gehouden over ..de in. vloed van de Nederlandse kolonisatie op de Amerikaanse beschaving". Bij de winnaars zij-n drie studenten van uni versiteiten en drie leerlingen van scho len voor hoger onderwijs. De winnaars viogen een reis van zes weken naar Nederland maken en zullen op'17 Juli vertrekken. De Nederlandse ambassade in Washington, de Nederlandse rege ring, de Holland-Amerika Lijn en de. K.L.M stelden de prijzen ter beschik king. NEDERLANDERS MET EEN MOEILIJKE TAAK NAAR DUITSLAND. In overleg met de „education section" van de Amerikaanse militaire missie te Berlijn is een jeugdleider§delegatie van de Ned. Jeugdgemeenschap naar München vertrokken. Het weekblad „Echo der Woche" heeft in de Amerikaanse zóne van Duitsland een grote jeugdbijeenkomst ge- organiseerd, waaraan behalve vele Duitse jongereh, delegaties uit vele landen zullen deelnemen. De Nederlandse delegatie zal contact opnemen met de Duitse jeugdlei ders om na te gaan of een meer perma nente vorm van samenwerking kan wor den gevonden om gezamenlijk te werken aan de her-opvoeding van de Duitse jeugd. Over Muziek De gewone man wordt er duizelig van OPINIE-ONDERZOEK WIJST UIT: Krakelingen in het groot. - Dit model zomerhoed was te zienbij de paarden rennen te Auteuil. „Onze tegenwoordige regering: liet rriiniste- rie-Becl is nu ongeveer een jaar aan het- bewind. Bent U over het algemeen tevreden of ontevre den met het werk vin dit ministene-Beel?". vroeg het Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie deze maand aan duizenden stemgerech tigde burgers uit alle lagen der bevolking. Ruim een half jaar geleden, in December vorig jaar, stelde het instituut dezelfde vraag en uit de antwoorden blijkt dat het oordeel over dg huidige regering weinig veranderd is. Het publiek (boven 23 j.) antwoordt namelijk: Nu December '46 Ontevreden 45 pet. 47 pet. Tevreden 36 pet. 34 pet. Geen mening 19-fftt. 19 pet. Communisten, Partij van de Vrijheid-stemmers en Anti-Revoiutionnairen blijven het meest on tevreden (i'esp. 87 pet., 87 pet. cn 71 pet.), de mensen die vorig jaar op de K.V P. of de Partij van de Arbeid stemden, het tevredens! (reep. 57 pet. en 50 pet tevreden). „Dit Ministerie steunt op de Katholieke Volks-' partij en de Partij van de Arbeid. Kr is meerma len voorgesteld om de basis te verbreken en méér politieke partijen in de regering op te ne men. Bent U daarvoor of er tegen?vroegen de enquêteurs vervolgens. 51 pet. is voor verbieding der regenngsbasis met andere partijen. 27 pet. is tegen verbreding. 22 pet heeft geen oordeel. Dg voorstanders van een grotere coalitie wil len echter niet allen hetzelfde; 51 pet. Is lmnfers voor een bredere basis, maar op de vraag: „Welke partij(en) zouden er vol gens U nog meer in de regering moeten worden opgenomen?" antwoordt: 29 pet.: Christelijk Historischen. 28 pet.: Anti-Revolutionnairen. 23 pet.: Partij van de Vrijheid 15 pet,: Communistische Partij Nederland. 3 pet: van de voorstanders van basisver breding geeft geen antwoord op deze .vraag. Opneming van Christelijk Historische ministers wordt voorgesteld door meerderheden van de C.H., Anti-Revolutionnairen, door 42 pet. van de Partij van de Vrijheid en door 2 van elke 3 Ka tholieke voorstanders van kabinetsuitbreiding. Uitbreiding met Anti-Revoluitionnairen wordt door 76 pet. der A.R.-stëmmers voorgesteld, door 47 pet Partij van de Vrijheid-aanhangers, maar veel minder door de C H. De. Partij van de Vrij heid krijgt alleen veel stemmen uit eigen en A.R.-gelederen. K.V.P.-ers en C.H. voelen er riunder voor. Uitbreiding met communistische ministers wordt bijna uitsluitend voorgesteld door hen. die vorig jaar op de C.P.N. stemden: 17 pel. van de Partij van de Arbeia-aanhangers' voelt er ook voor, onder de andere richtingen slechts heel weinigen. Van de volgelingen der twee regeringspartijen zijn de'stemmen onder K.V,P.-ers vrijwel gelijk verdeeld: 35 pet. voor, 34 pet. tegen poalltlever- groting. Onder de P. v. d. A.-aanhangers zijn er meer tegen (46 pet.) dan voor (34 pet.). Tekort aan koopvaardij- personeel Vrijstelling of ontheffing van militaire dienst Ten einde tegemoet te komen aan het fekort •aan personeel bij de koopvaardijvloot heeft de' minister van Oorlog bepaald, dat aan gediplo meerd koopvaardijpersoneel, leerlingen van zee vaart-, machinisten- en sluurliedenscholen. als- I 'mede aan het z.g. ongediplomeerd-bevaren per soneel der koopvaardij, dat alg vrijwilliger (niet beroepsvrijwilliger) dient bij de Koninklijke Landmacht, op een daartoe strekkend en langs de hiërarchieke weg tot de-vrijwillige verbintenis zoek. ontheffing uit de vrijwillige verbintenis zal worden verleend, mits een dergelijk verzoek is vergezeld van een verklaring van de Direc teur-generaal van de Scheepvaart, waaruit blijkt dat de verzoeker, na zijn ontheffing uit vrijwil lig dienstverband, op de koopvaardijvloot zal worden geplaatst. Aan koopvaardijpersoneel, dat voor liet vervul len van eerste oefening bij de Koninklijke Land macht onder de wapenen is, zal op verzoek uit stel van het nog te vervullen gedeelte der eerste oefening worden verleend, .zulks voor de duur dat het varende zal zijn bij de koopvaardij. Voorts zal aan het koopvaardijpersoneel, dat Ingevolge oorlog, oorlogsgevaar of andere buiten gewone omstandigheden bij de Koninklijk Land macht onder de wapenen is, op verzoek groot verlof worden verleend. Export van levende letterkunde De Franse titel van het onlangs in de rubriek Literaire Kanttekeningen bespro ken boek „Slib en -Wolken" door Annie Romein-Verschoor, luidt: „Alluvions et Nuages". Het verscheen, onder de auspiciën van de P.E.N.-Club voor Nederland, even eens bij Em Querido's Uitg. Mij. De ver taling is van W. F. C. Timmermans. Duitse filmers weer aan het werlv Twee bekende Duitse filmers zijn weer aan het werk. De eerste is Hans Ailbers die in Berlijn de hoofdrol gaat vervullen in „Und neben uns der Hiimmel". José! von Baky zal de regie voe ren. Dé tweede die weer te voorschijn komt is Wiliy Forst. Hij heeft een contract gesloten met een Engelse maatschappij en zal drie films ma ken: een over het leven van keizerin Elisabeth, een over dat van Franz Lehar en een over de Spaanse ruiterschool in Werien, een bekend in stituut, waaraan ook eens een documentaire gewijd ls geweest. Filmfaiitasie wordt werkelijkheid Een Frans blad meldt, dat twee Franse technici, Luc de Séguin en Guy Castelain erin geslaagd Zijn door middel van hoogfrequente korte goi- ven van 24 c.m. kleine dieren als muizen en witte ratten te doden. De zender, die zij hiervoor gebruiken hee<* een sterkte van 10 200 Watt. „De dodende straal", zoals zij door de uitvinders genoemd wordt, werkt in op de zenuwen of het rugge- merg van de diertjes, waarbij hun lichaams warmte abnormale afwijkingen gaat vertonen. Al meer dan 50.000 munten voor het Grehbe-monument „Die Haghe Sanghers" namen het initiatief tot de koperen-munten-actie voor hel te stichten Nationale Legermonument Grebbebreg en sedert dien stromen de munten binnen, bij-.de burge meester van Rhenen, die ze gaarne in ontvangst neemt. Iedere ochtend, wanneer de post ten stadhutze van Rhenen wordt bezorgd, zijn er pakketten bij met kopergeld. Pakjes die een rol letje van 50 centen bevatten, doch ook pakket ten waaruit niet minder dan 10.000 koperen cen ten te voorschijn komen, Het aantal kóperen munten heeft de 50.000 reeds ver overschreden en men hoopt, dat spoedig de 100.000ste zal kun nen worden „geboekt". pvAT DE FILM haar maatschappelijke loopbaan is begonnen in een kleine kermistent heeft haar niet belet een plaats te verwerven in de gedachten van mil- lioenen en zodoende door te dringen tot in vele hoekon van de samenleving. Film is iets waar we rekening mee moeten hou den. Als in één jaar in ons land meer dan 88 millioen bioscoopkaartjes worden ver kocht ,dan zou het al te simpel zijn te menen dat de kopers van! die kaartjes de filmzalen hebben verlaten zonder iets mee naar huis te nemen van wat zij gezien hebben. De vraag of dit mee naar huis gebrachte een positieve of een negatieve waarde heeft kan ook an ders gesteld worden, namelijk zo: is het mogelijk ons de film te denken zonder de oppervlakkige en tot in het lichtzinnige verlopende sfeer die .wij onwillekeurig aan haar verbinden? Hoewel het nog maar voor een beperkte groep films kan gelden, is het antwoord bevestigend. Waardevolle speelfilms, documentaires, onderwijsfilms, voorlichtingsfilms wijzen op de ontwikke lingsmogelijkheden. Zelfs wordt de film in ernst betrokken in het religieuze leven. Wat dit laatste betreft is het goed dade lijk vast te stellen dat het nooit de bedoe ling kan zijn te zoeken haar een filmisch middel dat, op welke manier dan ook, in de plaats zou kunnen worden geschoven van de kerkdiensten. De prediking en *de liturgie kunnen nooit door iets anders ver vangen worden. Maar het is wèl mogelijk de film een functie te geven zodat naaSt en ter ondersteuning van het werk der kerk de mensen' iets geeft van het Woord, op dezelfde manier als er buiten de kerk vele instellingen bestaan die on der haar onmiddellijke invloed werken. Tehuizen van velerlei aard, jongens- en meisjesverenigingen, ziekenhuizen, drank bestrijding, een schier onafzienbaar leger van grote en minder t^ëlangrijke organisa ties staat om de kerk, helpt haar, steunt haar, verdedigt haar. Bij deze voorposten der kerk is ook de plaats van de film. In rooms katholieke kringen is men in dit opzicht met de pauselijke breve „Vigilante Cura", oor spronkelijk gericht tot de Amerikaanse bisschoppen als uitgangspunt zeer ac tief; in protestantse kring is de belangstel ling levendig, de sobere levensopvatting der protestanten weerhoudt hen echter van het aanvaarden van sommige kunst uitingen. Maa? in Engeland bestaat een Re ligious Film Society die een internationaal comité schiep dat contacten tot stand bracht met de Verenigde Staten, Canada, Scandi navië en met verschillende kleine landen, waaronder ook Nederland. Een bureau zorgt voor de uitwisseling van denkbeelden en maakt studie van de mogelijkheden op het gebied van de filmproductie. W^ant dat is tenslotte het belangrijke punt films maken. Wij kunnen het pu bliek organiseren, een oordeel helpen vor men over dc lopende filmproductie, d< vertoning van de ene soort films bevorde ren en van de andere tegengaan, maar het resultaat moet tenslotte op het witte doek te aanschouwen zijn. Nu is de betekenis van een publïek-organisatie zeker niet ge- ing. De Amerikaanse filmproducenten hebben dat tot hun eigen nadeel gemerkt toen het Legion of Decency het Fat- soenslegioen onzedelijke films ging boy cotten en Hollywood tien naillioen schade leed door verminderd bioscoopbezoek. 'Maar willen er films gemaaktworden die van een positief christelijk normbesef getuigenis afleggen, dan zal de productie toch nog positiever beïnvloed moeten wor den, of er zal naast de huidige commer ciële productie een andere dienen te ont staan die regelmatig en niet incidenteel zoals nu werkt. Want de filmproducen ten maken films om er geld aan te verdie nen. Dat ze daarbij soms onderwerpen uit werken die hun eigen commercial isme gis pen, moet tot hun eer gezegd worden, films met een hoge morele waarde maken zij ook. Verleden week is er een van be sproken: „Lóst Weekend", de geschiedenis Een voorbeeld van een film uit de normale productie die om haar religieuse motieven veler waardering verwierf, was de bewer king van A. J. Cronins „The keys of the kingdom" de sleutels van het koninkrijk. van een drinker. Een zeer duidelijk reli gieuse strekking had „The keys of the kingdom" De Sleutels van het Ko ninkrijk. Ook „Going my way" zou in deze categorie gerangschikt kunnen wor den, maar ze is toch al weer duidelijk niet om religieuse redenen gemaakt, maar om de populariteit van de zanger Crosbey uit te buiten. Dat herinnert dan weer aan monsterlijkheden als de Millne's ..Tien ge boden". of „Ben Hur"; als voorbeelden van films met een religieuse inslag af schuwwekkend maar als kasstukken door weinige overtroffen. Uit die kassuccessen zijn twee lessen te puren: dat filmdirecteuren zich liever niet aan religieuse onderwerpen moeten wagen èn dat het publiek dergelijke onderwer pen geenszins verwaarloost. Is de Bijbel niet vol met geschiedenissen die de moeite van het intens beleven waard zijn? Zij beyat intrigues en karakters, zo talrijk, zo universeel en zo uit het leven gegrepen en ten voeten uit getekend, dat een heele reeks bleekzuchtige moderne, bioscoop verhaaltjes er bij in het niet ver-' dwijnt. Duviviers „Golgotha"' wijst een weg die niet tot bombast behoeft te leiden. Verder is het niet moeilijk onderwerpen te bedenken die in onze tijd liggen en onze religieuse problemen raken. De mogelijkheden van het modernste uitdrukkingsmiddel dat wij bezitten zijn zeker niet uitgeput met wat wij er nu van zien. En tenslotte is de film nog jong - vijftig jaar hebben haar 'al veel geleerd, nog eens vijftig jaar kunnen wéér heel wat brengen. v. G. Reorganisatie van De Hout vrijwel voltooid Een belangrijk boek IJ LAROUSSE IN PARIJS cr-chcen JlS een nieuw uitgebreid werk over het wezen en de geschiedenis der muziek: La musique des origines a nos jours. een systematisch samengestelde verzameling nauwkeurig gedocumenteerde op stellen. door uitstekende vakmensen ge schreven. Het geheel stond onder leiding Norbert Dufourcq, de jonge, eminente professor in de geschiedenis der muziek aan het Conservatoire national m Farys. Het werk is prachtig geïllustreerd en ziet bijzonder aantrekkelijk uit; een enthou siast voorwoord van de directeur van het Conservatoire. Claude Delvincourt over tuigt u van de waarheid, dat de muziek kenners in dit boek evenzeer lezenswaar dige zaken zullen vinden als de hefheDbers. Dit is op zichzelf iets bijzonders, want in 't algemeen zijn boeken over kunst oE wetenschap streng te verdelen in vaklitte ratuur en gezellige populair? lectuur. Vele uitgaven echter doen het voorkomen, als of de inhoud voor iedereen bestemd is, maar meestal komt het er dan practised op neer. dat de inhoud oppervlakkig is en dan moeten ondanks gewichtige be namingen dergelijk* uitgaven toch al leen tot de tweede Categorie gerekend worden. ff Wanneer men de opsomming van de hoofdstukken van dit werk van Dufourcq in vogelvlucht overziet kan men zich er zeker van bewust zijn dat over dc meeste onderdelen van de stof afzonderlijk meer zakelijke boeken bestaan en ook nog nieuwe geschreven kunnen worden, maar bij de iezing der studies in dit werk bemerkt men met bewondering dat elke schrijver zich er rekenschap van gaf, zijn onderwerp met de nieuwste kennis der materie :n principe nauwkeurig te behandelen: voor de vakman is het bijvoorbeeld interessant op te merken op welke wijze hier door Het grote reorganisatieplan van de Haarlemmer Hout nodig geworden door de Duitse vernielzucht en bomenkapperij der Haarlemmers is thans vrijval vól- indeling van de inhoud een bepaald licht :J AHi-I'.."-- I»-,,-i —*oc u'ssmrt tooid. Alleen enkele détails moeten nog:gegeven wordt op de principes, waarop afgewerkt worden. Nu het lage hout wat opgegroeid is, valt de Hout nog mee. Mensen, die van buiten komen prijzen ons gelukkig, dat ons stuk bos vrij goed uit de oorlog is gekomen. Toch zal het nog wel enige jaren duren vóór de ongewenste „doorkijkjes" geheel erdwenen zijn. Dc Hertenkamp De Hertenkamp is voltooid en weer aar dig bevolkt. Er zijn drie hertjes geboren. De kudde zal nu wel weer geregeld groeien. Binnenkort komen er ook nog twee scha pen. Ook het pluimvee; breidt zich uit. Het gazon voor het Paviljoen. Het gras van het grote gazon vóór het Paviljoen is ingezaaid on al even boven de grond gekomen. Er wordt evenwel naar malse .regen verlangd. De gazons zijn met draad afgezet om dat het publiek er nog niet aan gewend is. dat het niet meer over dit terrein mag lopen. „Dreefzicht" De gemeente heeft, zoals men zich her inneren zal, besloten het vervallen „Dreef zicht" te herstellen. De Wederopbouw heeft daarvoor de materialen beschikbaar ge steld. De uitvoering van het werk wordt evenwel vertraagd, omdat gebleken is dat het crediet dat door B. en W. van de raad gevraagd is, te laag is. Er zal nu meer toe gestaan moeten worden en ook dat nieuwe raadsbesluit zal door Ged.^ Staten goedge keurd moeten zijn. vóór mét het werk* be gonnen kan worden. Intussen blijft de bouwval de Hout ont sieren! Een sta-in-de-weg Bij de tramhalte in de Hout is men be gonnen een vrij groot verversingsgebouw te zetten, ter vervanging van het houten hokje dat er nu staat. Het houten gebouw tje zal op een stenen voeting worden op getrokken. Wij geloven niet dat de plaats gelukkig gekozen is. Voor het verkeer de verkeerstoestand is daar ter plaatse toch al niet best wordt het een sta-in- de-weg. Daar ter plaatse js juist een krom ming in de weg. Daardoor wordt het uit zicht belemmerd. Wij kunnen ons niet indenken dat alle instanties de Verkeersautoriteiten en de Schoonheidscommissie in deze plannen zijn gekend. me! Amilda Zonnebruincrème ,ol Amilda Zonn_ olie Weer drie record reizen van de „Oranje" Het vlaggeschip der Stoomvaart-Maat schappij ..Nederland" de „Oranje" is Vrij dagmiddag uit Amsterdam •vertrokken voor de eerste van de drie reizen Amsterdam BataviaAmsterdam, welke het schip In recordtijd hoopt te maken. Op 10 Augustus wordt het in Amsterdam verwacht, waarna het 5 dagen later weer vertrekt om 3 November terug te keren. Op 10 November begint dan de laatste reis van deze serie welke op 22 November eindigt. Dat deze opmerkelijk snelle reizen van dit grootste schip uit de hoofdstedelijke haven ook in de buitenlandse pers sterk de aan dacht trekken, blijkt wel uit de grote belang stelling welke buitenlandse journalisten voor kapitein Bakker en zijn machtig schip aan de dag leggen. Zo schrééf de „Times of Ceylon" een uitvoerig artikel over de „Dutch recordbreaker", die de reis Colom boSouthampton in 13 dagen volbrengt cn daardoor het snelste Schip op deze uiteraarfl ook door vele schepen van bui tenlandse nationaliteit druk bevaren route „Tarzan de uit het Gooi Veede" Een koene Inwoner van het dorpje Kortenhoef. in de buurt van Hilversum, die door de gemeen tenaren met de naam ..Tarzan" vereerd is. omdat een magistrale baard hem sier:, heeft jaren be steed aan de vervaardiging van een zeewaardig zeiljacht, dc ..Kortenhoef". op dit scheepje van 32 ton hoopt Dirk Mlcbiel Schippers eens als schipper de wereld rond te varen. Daartoe is het Jacht var. alle gemakken voorzien: liet heeft een behoorlijk aantal slaapplaatsen en vervoert een ingebouwde paino om de stille uren op de Stille Oceaan te korten. Maar een dergelijk reisje kost het een en ander eft daarom heeft Dirk Michlel naar middelen uitgezien, om de te verwachten onkosten voorbaat „er uit" te krijgen. Deze zomer v; Tarzan met betalende vacantlegangers aan boord naar de Fjorden van Noorwegen; de eerste trip ls reeds in goede orde volbracht en de Noorse kranten hebben met foto's en lange verhalen de Nederlandse gast begroet. De „Kortenhoef" is inmiddels op de terugreis en zal op 1 Juli nog maals naar Noorwegen vertrekken, waarvoor de passage ai totaal is volgeboekt. Wanneer Tarzan genoeg duiten bijeengevaren heeft, kiest hij het ruime sop om, naar zijn zeggen een onbewoond eiland op te zoeken en daar de rest van zijn levensdagen in pais en vree te slijten. de muziek als natuurverschijnsel en als kunst in het leven staat. Voor degene d:e zich om de wetenschappelijke en techni sche grondslagen niet kan bekommeren en aan wie het bijzondere van deze indeling dus ontgaat, is echter in ieder hoofdstuk voldoende stof te vinden, die aansluit bij hetgeen een ontwikkeld muziekliefhebber weet. Ja, ik moet zeggen dat hij. die meent niets van wezen cn historie der muziek te weten, zich' nog productief vergasten kan aan de grote hoeveelheid prachtige illustraties! Ogen heeft iedereen cn hoe- velen worden niet door zien tot lezen, studeren cn begrijpen gebracht. Aan de vijf delen (die in één band zijn uitgegeven) gaat na een algemene inlei ding van Dufourcq een verhandeling over de Accoustïek, dus over de geluïdsleer, vooraf. Daarop volgt een artikel over de Organologie, dit is dus een verklaring van het wezen en dc ontwikkeling der orga nen, waardoor de muziek klinkt en leeft: ten eerste de menselijke stem en de kunst van het zingen, ten tweede de instrumen ten en het gebruik van elk afzonderlijk. Op deze basis, diehet verschijnsel en de geschiedenis der" muziek in wezen ver enigt, zijn de verdere hoofdstukken ge grondvest. Het opstel „organologie" wordt genoemd het eerste boek; het zou naar mijn idéé nog strenger geweest zijn wan neer het als tweede deel bij de accoustique was ingedeeld maar ik vermoed dat Dufourcq het kunstvaardig gebruik der organen als zodanig heeft willen aantonen en.daarom aan deze verdeling der stof heeft gedacht. Het. tweede boek beschrijft de antieke muziekbeoefening: een zeer in teressante beschouwing over wat aan de Egyptische muziek voorafging, vervolgens de Hebreeuwse, Griekse en Latijnse kunst en daarnevens de Byzantynse muziek. Het hoofdstuk over de ontwikkeling der Wes terse muziek is zeer oordeelkundig opge zet en uitgewerkt: het is principieel zeer juist dat het wordt ingeleid door een uit gebreid opstel over de" folklore en het volkslied: het eerste deel behandelt de twee belangrijke renaissances: ten eerste de ontwikkeling der meerstemmigheid en ten tweede de ingrijpende muzikale ver anderingen in de 16e eeuw. Wie deze artikelen leest ls over de oor sprong der dramatische muziek in de 17e eeuw goed georiënteerd en hij zal daarna de ontwikkeling van de klassieke stijl van Bach tot Mozart begrijpen. Dit wil niet zeggen dat de lezer verplicht is het werk als een soort aesbhetische roman te leaen. De bewonderaar van Bach bijvoorbeeld mag direct nieuwsgierig pagina 217 op slaan en zich vermeien in een lectuur over de geliefde componist. De kwestie van classicisme en romantisme ten tijde van Beethoven lijkt mij na het opstel over de muziek onder dc Franse revolutie zeer redelijk en aannemelijk behandeld. Hier mede werd hettderde deel van het hoofd stuk over de Westerse muziekbeoefening ingeleid. Wie de titel: „la suprematie alle mande". en „la suprematie franco-russe" leest, denkt misschien eerst met gefronste wenkbrauwen aan politiek. Men behoeft echter niets te wezen: de vreedzame lezer -kan ip volkomen rust de wederwaardig heden der kunst volgen en hij mag philo- sopheren over de levendige verscheiden heid van karakter der mensen en de eeuwige kracht der schoonheid, over het onuitroeibare en liefdevolle element der melancholie, over de zekerheid der natuur en de onzekerheid der systemen, .over de gejaagdheid der twiptigs'te-eeuwse men sen en de levenskunst der artisten. Wie genoeg gelezen heeft in deze voortreffe lijke artikelen kan nog een blik werpen in het vierde boek: over de Turkse, Chi- nese en JapAise muziek, mitsgaders over Indië, Afrika. Amerika en de Jazz en de Swing. Het- laatste boek, over de muzikale schoonheidsleer, bevat zeer lezenswaar dige zaken, die aanleiding geven tot veler lei aangename mijmeringen. HENDRIK ANDRIESSEN. Vakverenigingen in V.S. zijn tegen staking Williafti Green, president van de A.F.L. (American Federation of Labour) heeft verzoeken van aangesloten vakverenigin gen voor een algemene staking ui', pro test tegen de nieuwe arbeidswetten van de hand gewezen. Green vertelde ver slaggevers na een spoedzitting met leden van de uitvoerende raad der A.F.L., dat hij het „niet verstandig en niet raadzaam" achtte in te gaan op het verzoek tot een algemene staking. Hij verwachtte meer heil van onderhandelingen mot de werk gevers en van processen. De A.F.L. zou zich op politieke basis organiseren, teneinde „ieder lid van het Congres, dat voor deze verschrikkelijke wetten gestemd heeft te verslaan". Green was van mening, dat de nieuwe arbeidswetten de stappen tot een fusie van de C.I.O. en de A-FL. versnelden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1947 | | pagina 5