c
Buitenlandse Zaken formuleert
een antwoord op Sjahrir's rede
Eén vrouw vecht tegen de armoede
en ziekten van honderden Chinezen
Nederlands deviezenpositie Erroll> de Heer
voorlopig wat gemakkelijker
Wereldnieuws
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1947
AMSTERDAMS CHINATOWN
In de opiumkitten van de Binnen-Bantammerstraat
dromen de Cantonnezen van het Hemelse Rijk
(Van een onzer verslaggevers).
Een aantal Nederlandse scheepvaartmaat
schappijen zag zich in het jaar 1929 ge
dwongen een deel van hun schepen op te
leggen en toen de vuren op de platen ge
doofd waren, kregen de Chinese stokers,
de Wangs en de Lings en hoe ze verder
heten mogen, een loonzakje met drie maan
den gage in de hand met de boodschap er
bij, dat ze verder maar moesten zien, hoe
zij het zouden klaren.
Zo verschenen in de Nederlandse straten
de pinda-mannen met hun „pinda-pinda
lekka-lekka" en al vond die kleverige lek
kernij in het begin zo grote aftrek, dat zelfs
familieleden dezer venters uit het verre
China overkwamen om hier hun geluk te
beproeven, de rage ging voorbij, de aardig
heid was er gauw af en voor de gele kerel
tjes brak een tijd van grauwe ellende aan.
Zij stonden te kleumen in de winkel
portieken met hun trommeltje, waaruit
bijna niemand meer iets kocht, hun don
kere, ondoorgrondelijke ogen starend in
een vreemde verte, en het was een raad
sel, dat zij er het leven bij hielden.
In de oorlog is dat wel veranderd. Het
mannetje, dat vroeger in lompen gehuld
zat te huiveren, is nu gekleed in een net
colbertje, hij heeft er een fleurig dasje bij
aangetrokken en op zijn hoofd prijkt ge
meenlijk een zeer behoorlijk hoedje. Waar
hij vroeger moeite had 'n stukje pinda voor
een paar centen aan de man te brengen,
gaan nu de rolletjes drop voor 75 cent en
de stukjes kauwgom voor vijf cent vlot
van de hand. De politie valt hem maar niet
lastig, want al is het in feite zwarte han
del. de hoeveelheden zijn zo gering en die
arme pinda's hebben het zo beroerd gehad,
dat 't leven en laten leven" voor een keer
tje het strenge „mag niet" heeft ver
drongen.
Rattenholen.
En toch is er eigenlijk niet veel veran
derd. Zij mogen dan via hun zwarte han
del .,en détail" het hoofd wat makkelijker
boven water kunnen houden, de omstandig
heden waaronder velen van deze circa
tweeduizend Chinezen leven, zijn nog
steeds zo verschrikkelijk dat men de „rat
tenholen" waarin zij meestal huizen, gezien
moet hebben, om dat goed te beseffen.
Natuurlijk zijn er. die het beter gerooid
hebben, die eigenaars zijn van restauranten
of kleine bedrijven, maar dat is een gering
percentage.
Zij wonen voornamelijk in Amsterdam
en Rotterdam, al hebben den Haag, Leiden,
Utrecht en Haarlem ook hun Chinese ko
lonies. In Amsterdam bij de Zeedijk en in
Rotterdam op Katendrecht.
Zo'n Chinees, die de hele dag of met zijn
koffertje geleurd heeft, of gezwoegd heeft
in een wa'sserïj, of welk bedrijf hij
dan ook met zijn spreekwoordelijke ijver
heeft uitgeoefend, komt 's avonds thuis en
als wij „thuis" schrijven, dan is dat omdat
wij er nu eenmaal geen ander woord voor
weten. Het is een kamertje met een soort
bed, een soort tafel en een paar wrakke
houten stoelen. Verder niets, behalve mis
schien een kaart aan de muur van zijn
geliefde China of een foto van Tsjang Kai
Tsjek. Meestal is het een keldertje of een
zolderkamertje en het is er bedompt en
troosteloos om koude rillingen te krijgen.
Slopende ziekten.
Het vertier dat zij hebben is een partijtje
Mah-jongg of een of ander Chinees gok
spelletje en als gij die gezichten om de ta-
Achttien jaar
Het is nu achttien jaar geledendat de
jrote crisis de wereld op haar economi-
iche grondvesten deed schudden en bij
ille ellende, die ook in ons land het den
ken van de mensen ging beheersen, was
?r nauwelijks gelegenheid enige aan
dacht te besteden aan het lot van een
jroep vreemdelingen, de Chinezen, die
'Vel heel erg zwaar getroffen werd.
IVat er in die achttien jaar ook gebeurd
nag zijn, in dit opzicht is weinig ver.
mderd. Ook nu hebben wij aan onze
ngen zorgen genoeg. Zo ploeteren deze
lympathieke kereltjes voort in hun arm
zalig bestaan en dromen van hun China,
iat door allerlei omstandigheden voor
ien zo verschrikkelijk ver weg is.
De radio geeft Zondag
HILVERSUM I 301 M.: 8. 9.30, 13.00,
19.30 en 22.30: nieuws; 8.15 Van man tot
man: .8.30 Morgenwijding; 9.45 Platen;
10.25 Hoogmis; 12.00 Angelus; 12.03 Klank
beeld; 12.08 Platen; 12.15 Boekbespreking;
12.30 Vaudeville-orkest: 12.55 Zonnewij
zer; 13.15 Welk boek? 13.40 Apologie; 14.00
Chopin; 14.05 Klankbeeld; 14.30 Kurhaus-
concert; 15.15 Koorzang; 15.35 Vervolg
Kurhausconcert; 16.20 E.H.B.O.: 16.30 Zie-
kenlol'; 17.00 Ned. Herv. Jeugddienst; 18.30
Strijdkrachten; 19.00 Gewijde muziek; 19.45
Sport: 20.00 Actualiteiten; 20.07 De gewone
man; 20.15 De zilvervloot: 21.00 Luister
spel ..Maria van Reigersberg"; 22.00 Orgel;
22.23 Hoe de Van Rooyens het rooien; 22.50
Negende symphonie van Beethoven.
HILVERSUM II 415 en 1375 M.: 8, 13. 18.
20 en 23 uur: Nieuws: 8,15 Platen; 8.30
Voor het platteland: 8.40 Orgel: 9.00 Pla
ten: 9.12 Postduiven: 9.15 Geestelijk leven;
9,30 Platen: 10.00 V.P.R.O.-klankpanorama;
10.30 Doopsgezinde kerkdienst; 11.45 Gees
telijke wederopbouw; 12.00 Postduiven;
12.03 Platen: 12.30 Zondagclub: 12.40 Haar
lems Postaal Mannenkoor; 13.15 Aeolian-
sextet: 13.50 De Spoorwegen spreken: 14.00
Dr. P. H. Ritter 65 jaar: 14.05 Boekbespre
king; 14.30 Philharmonisch orkest; 15.30
Filmpraatje: 15.45 De Skymasters; 16.30
Sport: 17.00 Gedichten: 17.30 Mannenkoor;
17.50 Platen: 18.15 Sport: 18.30 Metropole
orkest 19.00 Luchtvaart: 19.30 Stradiva-
sextet; 20.05 Actualiteiten: 20.15 Orkest en
piano: 21.15 Luisterspel „De blauwe sma
ragd": 21.40 Muziekbarade: 22.15 Platen:
22.30 Muziek-mozaïek; 23.15 Walsen.
Maandag
HILVERSUM I 301 M.: 7, 8, 13. 19, 20 en
22.30 uur: Nieuws; 7.15 Gymnastiek; 7.30
Platen; 7.45 Woord voor de dag: 8.15 Ge
wijde muziek; 9.00 Handel; 9.15 Zieken
bezoek: 9.30 Platen; 10.30 Morgendienst;
11.00; Platen 11.15 Voorlezing; 11.35 Pla
ten; 12.00 Amati-trio; 12.30 Weeroverzicht;
12.32 Zang; 13.15 Orgel en orkest; 13.45
Platen; 14.00 Voor jonge moeders; 14.20
Cinderella; 15.00 Platen; 15.30 Clavecim-
bel; 16.00 Bijbellezing; 16.45 Platen; 17.00
Orgel 17.30 Sport; 17.45 Rijk overzee; 18.00
Schutz-Monteverdi-cyclus; 18.20 Platen;
18.30 Strijdkrachten; 19.15 Leeslatnp; 19.30
Actualiteiten; 19.45 Ex-politieke gevange
nen; 20.05 Proloog; 20.15 Geestelijke liede
ren; 20.45 Wijdingsuur in internerings
kamp; 21.15 Platen; 21.45 Busch-orkest;
22.45 Overdenking: 23.00 Platen.
HILVERSUM II 415 en 1875 M.: 7, 8, 13.
18, 20 en 23 uur: Nieuws; 7.15 Gymnastiek:
7.30 en 8.15 Platen; 8.45 Haydn: 9.15 Mor
genwijding; 9.35 Arbeidsvitaminen; 10.30
Voor dc vrouw; 10.35 Zangplaten: 11.00
Op de uitkijk; 11.15 Symphonische muziek;
12.30 Weerbericht; 12.32 In 't spionnetje;
12.37 Stafmuziek Amsterdamse politie;
13.50 Koorwerken; 14.20» Dr. P. H. Ritter
Jr.; 14.35 Viool en piano: 15.00 Bonbon-
nière; 16.00 De meneer en de kioskjuf
frouw: 16.10 De Happy Days; 16.30 Zang
platen: 17.00 De Skymasters; 17.30 Voor
padvinders: 17.45 Symphonische muziek;
18.15 Renovaseptet: 18.45 Orgel en zang:
19.15 De antiquair; 19.30 Kwartet: 20.05
Vraaggesprek; 20.15 Kurhausconcert: 21.15
Luisterspel ..De jacht op Bob Vrolijk";
21.50 Platen: 22.30 Tsjecho-Slowaaks pro
gramma; 23.15 Platen-
fel zo eens onder het lamplicht bekijkt,
dan bekruipt u een bang vermoeden, het
geen door medici trouwens bevestigd wordt,
dat hun gezondheidstoestand niet erg best
is. Inderdaad, het t.b.c.-percentage is ont
stellend hoog, niet te verwonderen trou
wens na de ontberingen die zij geleden
hebben. Dit houdt niet in, dat men in
iedere pindaman op straat een geval van
zware tuberculose hoeft te zien, vooral niet
in Haarlem waar de toestand gunstiger is.
De onhygiënische toestanden waarin zij
vaak leven dragen het hunne bij tot ver
spreiding van deze en andere ziekten en
de meeste Chinezen voelen er weinig voor
zich te laten behandelen.
Maar, naast deze ziekten, die al erg ge
noeg zijn is er een ander kwaad. Een
kwaad, waarvan de naam onverbrekelijk
verbonden is met China.
Opium.
Want, in het land waar voetballen op
Zondag, het sluitingsuur van de cafés en
het gearmd lopen van personen van bei
derlei kunne op buitenpaden der gemeente
steeds punten van bespreking uitma
ken voor de magistraten, in dit Nederland,
zijn straten te noemen, waar zowat om het
huis een opiumkit te vinden is.
Nu weten wij wel, dat er uitsluitend Chi
nezen in die kitten komen. Wij willen ook
niet beweren, dat opium schuiven in prin
cipe immoreler is dan alcohol drinken,
maar het feit blijft, dat indien men het in
die mate doet, waarin deze mensen het
doen, het onherroepelijk tot de dood leidt,
een dood, waaraan veel narigheid vooraf
gaat. En het feit blijft ook, dat de politie
die er zeer wel van op de hoogte is, er vrij
wel niets aan doet. Dat dit waarschijnlijk
uit onmacht is, kan gevoeglijk buiten be
schouwing blijven.
Wij zijn er laatst geweest op een zomer
avond, waarin het goed was door de vrien
delijke straten van Amsterdam te lopen.
Wij hebben welgeteld zeven opiumkitten
bezocht in gezelschap van een verpleegster,
die hier haar gruwelijk moeilijke maat
schappelijk en geestelijk werk verricht.
Opiumkitten in de Binnen-Bantammer
straat, waar de Cantonnezen (de Sjang-
haïers bezondigen zich er niet aan) a rai-
son van vijf gulden hun opiumpijp roken
om voor een paar uur te ontvluchten aan
de grauwe realiteit en in hun dromen te
vinden, wat zij verlangen.
Men komt binnen door een deur, die
vreemd genoeg altijd open is, klimt don
kere trappetjes op, gaat door even duistere
gangetjes en vindt tenslotte een min of
meer gecamoufleerde deur, die toegang
verschaft tot het eigenlijke hol.
„Fu Manchu", denkt ge onmiddellijk en
het is alles zo onwezenlijk, dat ge moeite
moet doen om te beseffen, dat ge in Am
sterdam bent en dat de zustex-, die midden
in de licht-bittere rooknevel in het Chinees
staat te zingen, dezelfde is als degene met
wie ge zojuist in de tram hebt gezeten.
Ge kijkt rond in de kamer, die alleen
verlicht wordt door de vlammetjes in de
lampen, waarmee de rokers hun pijp aan
steken. Ze liggen languit op de bankeix
aan de kant, sommigen slapen al, anderen
zijn nog half bij en ijlen wat. In de hoek
zitten er een paar, die net begonnen zijn.
Hun gele, magere gezichten staan ontevre
den en ze schelden in het Chinees met een
enkel obsceen woord in het Hollands of
Engels op de vrouw die hun rust komt
verstoren.
Ge verbaast u over de moed van de zus
ter, die nu op haar knieën ligt en in het
Engels hardop bidt voor het zieleheil van
de zondaren. Zeg niet, dat zij beter wat
anders kon doen, want dat doet zij óók.
Wanhopig gevecht.
Zuster van Zeijl uit Zandvoort is de
enige, die zich het lot van de Amsterdamse
Chinezen aantrekt.
Met haar beperkte krachten vecht
zij daar een wanhopig gevecht. Zij sleept de
zieken naar het ziekenhuis of neemt hen
in haar eigen huis op. Zij heeft soms vier
patiënten tegelijk met de meest afzichte
lijke besmettelijke ziekten zelf thuis ver
pleegd, zij heeft in de oorlog alle kinderen
van de Chinezen naar het Noorden ge
transporteerd, zij zoekt werk voor hèn, die
het zelf niet kunnen vinden. Nu wil zij een
ziekenhuis en een clubhuis voor. hen
stichten.
Dit maatschappelijk werk is dan ook de
enige reden, dat haar religieuze agressie in
de opiumhuizen wordt getolereerd, want
meer dan tolerantie is het niet. Het getal
van haar twintig bekeringen op het totaal
van tweeduizend Chinezen spreekt in dit
opzicht boekdelen.
Het werk, dat zij doet is prachtig, maar
één vrouw is niet bij machte een sociaal
probleem van deze omvang op te lossen. En
een oplossing van deze kwestie is dringend
gewenst, al was het alleen maar uit een
oogpunt van volksgezondheid.
Wij maken ons geen illusies. Ook nu, net
als achttien jaar geleden, heeft iedereen het
te druk met eigen moeilijkheden om zich
te bekommeren over deze tweeduizend
vreemdelingen.
Maar de Chinezen, de zonen van een volk
dat eeuwigdurend in de ellende schijnt te
zitten, verdienen beter.
iJoegoslavisch protest
bij Turkije en Syriè
Joegoslavië heeft bij Turkije en Syrië
geprotesteerd tegen hun besluit asyl te
verlenen aan een belangrijke groep Mo
hammedaanse vluchtelingen en verplaat
ste personen Deze laatsten zijn uit Joego
slavië naar kampen in Italië. Oostenrijk
en Duitsland gevlucht en zouden voor een
deel oorlogsmisdadigers zijn.
Overal in Nederland of het nu in rijke of
arme buurten is, vindt men oude mannen,
die samen met hun poes plezier beleven
van het mooie weer. Maar de man en de
poes op dit plaatje hebben Chinese namen
en de deur op de achtergrond verbergt
geheimendie men in ons land niet zou
zoeken.
1 Hij zat het terras van een kt
Op de Amsterdamse beurs is de door de
Wereldbank aan Nederland toegestane le
ning van 195 millioen zonder invloed ge
bleven, hoewel de betekenis van deze
transactie niet mag worden ondersdhat We
zijn langzamerhand aan grote bedragen
gewend geraakt, maar een lening van c.a.
een half milliard gulden is toch geen alle
daags verschijnsel en zij helpt ons voorlopig
weer uit de nood. ook al begint deze Ameri
kaanse „liefdadigheid" overeenkomstig het
Franse spreekwoord, bij zich zelf in zoverre
dat een rente van totaal 454 moet wor
den betaald, plus IVz voor het bedrag,
dat niet aanstonds wordt opgenomen.Voorts
is bepaald, dat de opbrengst alleen mag
dat de Eximbank erin heeft toegestemd dat
de aflossing van genoemd crediet voor
zover betrekking hebbend op het in 1948
en 1949 aan de bank terug te betalen ge
deelte van ca. S 92 millioen zal worden
verschoven naar de jaren 1950. 1951 en
1952, in dier voege dat per uit. December
van elk dier jaren een evenredig deel van
genoemd bedrag dient te worden gedelgd.
Maar ook de rente van dit crediet wordt nu
verhoogd van 2'/ tot 3 overeenkomstig
de algemene stijging van het rentepeil,
welke ook in de V. S. merkbaar is.
En toch zijn we er met dit nieuwe crediet
ook nog niet. De preciese cijfers van de
Nederlandse deviezenpositie zijn weliswaar
worden gebruikt voor de wederopbouw van nïet bekeixd, maar op grond van de jongste
het Nederlandse productie-aoparaat. Be- Deviezennota wordt het tekort op de Neder-
denkt men hierbij dat van de Nederlandse landse betalingsbalans voor dit jaar (dat
invoer over Juni ad 470 millioen, niet nog moet worden overbrugd), op
minder dan 214 uit Amerika afkomstig J r milheno geschat, een bedrag
was en een groot deel der uitrustingsstuk- dat a'-hent voor een groot deel zal kunnen
ken en grondstoffen, zomede een aantal worden gevoixden door de verkoop van
schepen, dat de U. S. Maritime Commission Amerikaanse waarden, welke in de eerste
ter beschikking heeft, in de V. S. zullen ?ev®n maanden Van 1947 70 millioen, dat
worden aangekocht, dan blijkt wel dat ook 1S f 133 millioen heeft bedragen,
de Amerikaanse exportbelangen met deze bezien, zijn de grootste zorgen op dit
leningstransactie gemoeid zijn. De bezorgd- voorbij, maar het volgend jaar zal,
heid, welke in vele Amerikaanse kringen, Wl1 men de invoer op peil houden, opnieuw
bestaat ten aanzien van de exportmogelijk- i f.en ?tr<? deficit op de handels- en beta-
heden in de naaste toekomst, is ongetwij-l hngsbalans laten zien. zodat dan weer
feld een prikkel geweest om Nederland aan I 2ieXrw® credieten nodig zijn. Men weet dat
nieuwe dollars te helpen, vooral ook omdat de Nederlandse regering bij de Wereldbank
de bestaande credieten, door de „Exim- 535 millioen heeft aangevraagd, wat wil
op 1 Mei 1946 tot een bedrag van' zeggen dat nog een bedrag van 340 mil-
0 millioen verleend, op korte termijn ,hoe"- dat is 900 million van de Wereld-
bank'
200
moeten worden afgelost.
Het is daarom van niet minder betekenis,
Regering is zich diep bewust van de gevolgen
ener niet-vreedzame oplossing
Het departement van Buitenlandse Zaken 1 groeide de verwachting, dat men met deze
heeft lieden een verklaring het licht doen j nieuwe staatkundige verschijning tot over
zien. die beschouwd kan worden als een i eenstemming zou kunnen geraken. Wat Ne-
categorisch antwoord op de rede. van j üerland betreft kan men op dit ogenblik
Sjahrir in de Veiligheidsraad. Dc verkla
ring geeft uitdrukking aan het leedwezen
der Nederlandse regering over Sjahrir's
betoog, dat de Nederlandse regering in ge
breke is gebleven tegenover het volk van
Indonesië en over het feit, dat de rede van
dc heer Sjahrir een voorstelling van de
toestand en hel verloop der zaken heeft ge
meend te moeten geven, welke in haar grote
lijnen en haar detailpunten niet geheel in
overeenstemming met de feiten en het wer
kelijke verloop der zaken genoemd kan
worden.
De verklaring zegt verder:
„De heer Sjahrir heeft in zijn uiteenzet
ting geappelleerd aan het verleden en aan
het rijk van Modjopait. Wat de Nederlan
ders bij hun komst op Java drie en een
halve eeuw geleden in werkelijkheid aan
troffen, was een door burgeroorlogen ver
zwakt en chaotisch land.- Daden in het vel
leden moeten worden gezien met hun histo
rische achtergrond, doch van één ding is
de wereld overtuigd en wel dat de Neder
landers, hoewel groot geworden door hun
overzeese gebieden, anderzijds deze gebie
den hebben herschapen tot egn der meest
welvarende streken van de Zuid-Pacific.
Dit feit vond internationale erkenning.
Brak niet in het begin van deze eeuw een
nieuwe tendens door in het koloniale be
leid, waarvan een van onze grote Neder
landers getuigde, dat het de bedoeling was
om met deze nieuwe politiek het land op te
voeden lot volledige onafhankelijkheid?
Sindsdien hebben de Nederlandse rege
ringen in hun daden steeds meer tot uit
drukking gebracht, dat zij het Indonesische
volk zijn rechten wilden geven. Dit culmi
neerde in de rede van H. M. de Koningin
van 7 December 1942.
De Japanse bezetting bracht het Neder
landse streven tot stilstand.
Zij stond tegenover een op 17 Augustus
1945 uitgeroepen republiek, die enerzijds
de omwenteling belichaamde, welke zich
had voltrokken in het politieke leven der
Indonesiërs, doch die anderzijds de trekken
droeg van het Japanse systeem, dat hier
drie en een half jaar lang met geweld aan
de bevolking was opgedrongen.
Met de vorming van het kabinet Sjahrir,
Frans vissersschip aangevaren
Twaalf personen worden vermist sinds
de zestien opvarenden van een Frans vis
sersvaartuig dat in botsing was gekomen
met het Britse stoomschip „Mooncrest"
Donderdagavond laat even buiten de kust
van de Scilly-eilanden, in zee waren ge
spoeld.
De „Mooncrest" is na een nacht zoeken
naar de overlevenden met vier overleven
den doorgestoomd naar Penzance.
Gistermorgen vroeg kwam er een ~adïo-
boodschap van de „Mooncrest" dat 't schip
buiten de kust van de Scilly-eilanden in
botsing gekomen was met een onverlicht
vissersvaartuig. Bij het aanbreken van de
dag zond de „Mooncrest" opnieuw een
radioboodschap, waarin werd gezegd: „In
different" na een botsing gezonken. Regel
alles voor de ontvangst der overlevenden".
zonder aarzeling constateren, dat de zeer
grote, zo niet overgrote meerderheid van
het Nederlandse volk instemt met de begin
selen, die zijn neergelegd in de overeen
komst van Linggadjati.
Wanneer daarna de onderhandelingen op
een ernstige teleurstelling zijn uilgelopen,
dan moet dat aan verschillende oorzaken
worden toegeschreven.
In de eerste plaats heeft de financiële en
monetaire ontwrichting in de republiek er
toe geleid, dat meer en meer degenen, die
de wapens in handen hadden, daarmede
tevens zich het grootste aandeel in de over
heidsinkomsten en requisities konden ver
zekeren. Daardoor is de tegenstelling tus
sen de militaire bevelhebbers en de civiele
regering, en daarmede het gebrek aan auto
riteit van het burgerlijk gezag over de lei
ders der gewapende organisaties, met de
maand toegenomen.
Wanneer de Nederlandse regering er niet
temin in langdurige en moeizame onder
handelingen naar heeft gestreefd om op
vreedzame wijze met de regering der repu
bliek tot overeenstemming te komen, dan
is dit omdat zij zich diep bewust was van
dc ernstige gevolgen, die aan een andere
oplossing verbonden zouden kunnen zijn.
De gendarmerie
De heer Sjahrir doet het voorkomen alsof
een diepe kloof zou bestaan tussen de Ne
derlandse en de republikeinse interpretatie
van de overeenkomst van Linggadjati. Dit
is onwaar! Medio Juli was terzake over
eenstemming bereikt op slechts één punt
na, n.l. de voorziening in de handhaving
van orde en veiligheid, welke Nederland
toevertrouwd wenste te zien aan 'een ge
meenschappelijke politionele organisatie.
De republiek heeft echter geweigerd de
Nederlandse samenwerking te aanvaarden,
doch Nederland kon op dit punt onmogelijk
toegeven daar de toestanden, welke heer
sten in gebieden waar geen Nederlandse
troepen aanwezig waren, onomstotelijk
hadden aangetoond, dat de republiek niet
in staat was aldaar de veiligheid te ver
zekeren. De oorzaak van het conflict was
dus niet het verschil in interpretatie van
de overeenkomst van Linggadjati maar de
gebleken onmacht der republiek, zelfstan
dig en zonder hulp de veiligheid en de orde
op eigen territoir te handhaven.
De republiek heeft tenslotte niet durven
over te gaan om het bevel te geven tot
staking van vijandelijkheden, in welke
vorm ook, aangezien zij zich bewust was
van het feit geen daadwerkelijk gezag uit
te oefenen over haar militaire bevelheb
bers.
Macht bij terreurgroepen
Dit alles heeft geleid tot desorganisatie
van het bestuursapparaat, economische ont
wrichting, terrorisatie van de bevolking en
van minderheidsgroepen, vooral de Chine
zen; vernietiging van economische objecten
enz., hetgeen bewijst, dat de werkelijke
macht sedert geruime tijd niet langer be
rust bij deze republikeinse regering, na
mens welke de heer Sjahrir spreekt, doch
bij terreurgroepen.
Het is geen vraag, of in afwachting van
bank verwacht wordt.
Onze financiële en economische afhanke
lijkheid wordt door deze cijfers wel-duide
lijk geïllustreerd.
Wij hebben reeds in het kort gemeld dat
de A.K.U. haar twee belangrijke Ameri
kaanse dochtermaatschappijen: de American
Bemberg en de North American Rayon aan
het Office of Alioen Property te Washington
moet afstaan, omdat een deel van de aan
delen Aku zich in Duitse handen bevond
en de eigendommen der Aku in Amerika
derhalve als .vijandelijk bezit" worden be
schouwd.
De Aku verliest een belangrijk dollarbezit
dat op S 12 millioen wordt geraamd, terwijl
tegelijkertijd een niet minder belangrijke
deviezenbron verloren gaat. In de oorlogs
jaren boekte de Aku 20 millioen als baten
van de Amerikaanse dochters en het jaar
lijkse nadeel mag wel op ca. 500.000
dollar worden geraamd.
Is het wonder dat aandelen Aku deze
week van 194 tot 177 terugliepen en dat
de gehele beurs, onder invloed van de twee
'hier genoemde factoren, een ongeanimeerd koffyhuis.
en lusteloos aspect had?
koffyhuis.
Ik dacht: hij is tussen de vijf-en-twintig
en dertig. Ik dacht: een kleine overheids
baan. Arbeidscontractant. Niet bijzonder
intelligent. Niet bijzonder vlijtig. Niet bij
zonder veel belangstelling voor de politiek,
de wereldgeschiedenis, de letterkunde, de
wetenschap, de mensen. Niet bijzonder veel
van wat ook. Niet bijzonder. Maar een heer,
Dat kondet gij zien aan zijn uiterlijke ver
schijning.
Een regelmatig gezicht. Maar niet bij
zonder.
Verzorgde handen. Maar niet bijzonder.
En juist de handen van mensen kunnen zo
bijzender zijn.
Zijn ogen: helemaal niet bijzonder. En
vooral de ogen van mensen kunnen heel
bijzonder zijn.
Maar zijn kleren wel. Zijn kleren waren
misschien juist een beetje te bijzonder. Een
neer moet er verzorgd uitzien. De kleren
van deze heer waren iets te verzorgd. Men
wordt dan iets te veel heer. En daarom net
iets te weinig. Alles waar te voor komt is
net niet goed. Behalve te-vreden. En te
vreden leek deze heer niet. Ik dacht dat er
een on verwezenlijkte wens in zijn leven
moest zijn. Een lange slanke auto. Of een
baan in Hollywood. Deze heer, dacht ik, zou
heel goed passen in een lange, slanke auto,
En in een baan in Hollywood. Waarom Er-
roll Flynn wel en deze heer niet? Zo is de
wereld. De één afgod op alle witte doeken
en in alle duistere zalen der wereld. De
ander arbeidscontractant, zittend voor een
koffyhuis.
Zo wordt de strijd hopeloos. Ja, hopeloos.
Ge laat uw nagels manicuren. Ge draagt
een smetteloos overhemd. Ge hebt een
zacht-koffie-kleurige pantalon van uw oom;
uit New York gèkregen en een beige jasje
van tante uit San Francisco; ge draagt een
parelgrijze das, die ge zeer zorgvuldig
knoopt niet te klein en niet te breed,
die knoop en ge hebt schoenen aan met
dikke, flauw-gele rubberzolen. Maar ge
blijft arbeidscontractant bij Wederopbouw
en woont in een kleine kamer in een hoog,
duister huis in een lange, stille straat. Ge
droomt van Hollywood. De zon speelt in al
het nikkel van uw lange, slanke wagen. Ge
glijdt door de wereld. Naar uw landhuis in
Beverley Hills. En de mensen blijven staan
en zeggen: „Daar gaat hij; kijk 'ns; de op
volger van Erroll Flynn; hij is nog mooier,
nog eleganter, nog meer heer dan Erroll
Flynn."
Maar ge zit maar te zitten voor het
de vorming van de Verenigde Staten van
Indonesië uitsluitend bij Nederland de sou-
vereiniteit berust. Dit impliceert Neder
lands verantwoordelijkheid niet slechts
voor de miilïoenen Indonesiërs, doch tevens
voor de millioenen minderheden van
vreemde oorsprong, zoals Nederlanders,
Chinezen. Arabieren, Indiërs en vele an
dere nationaliteiten, welke in Indonesië,
leven en werken. Bovenal staat Nederlands
verantwoordelijkheid jegens die groepen
van Indonesiërs, welke duidelijk te kennen
hebben gegeven, dat zij zich niet kunnen
en willen verenigen met de aspiraties, wel
ke de republiek heeft om namens alle In
donesiërs dus ook voor hen. die buiten
Java en Sumatra wonen te spreken. Het
zijn juist die groepen, welke zelf wensen
te beslissen over hun politieke toekomst en
niet door de republikeinse regering zulks
te laten doen. Tot deze groepen behoren
groie gedeelten van Java en Sumatra, als
mede Borneo en de staat Oost-Indonesië.
Het is daarom, dat deze groepen ontsteld
zijn over de uitnodigingen door de Veilig
heidsraad gericht aan de republiek. Het is
dan ook gerechtvaardigd, dat de regering
van Oost-Indonesië in een volledige kabi
netsraad besloot naar de Verenigde Staten
te reizen om te trachten rechtvaardigheid
te verkrijgen en mede te worden gehoord
in de Veiligheidsraad. Wij wijzen erop, dat
het kabinet van Oost-Indonesië verant
woordelijk is aan een op democratische
wijze gekozen parlement. Ook hier heeft
men een verschil met de republiek, waar
een parlement bestaat uit aangewezen
leden, hetwelk kwalijk als een volksver
tegenwoordiging kan worden beschouwd.
Invitatie
De zo even genoemde gebiedsdelen zetten
hun poorten wijd open voor internationale
waarnemers, die zullen constateren, dat
aldaar in tegenstelling tot de republiek de
facto wordt geregeerd door Indonesiërs over
Indonesiërs en alle andere bevolkings
groepen.
Zij zullen tevens constateren, dat aldaar
de vier vrijheden: „freedom from want,
freedom from fear, freedom of religious
worship and freedom of speech" geen woor
den, maar feiten zijn. Zij zullen constate
ren, dat deze gebieden belangrijke bijdra
gen leveren aan de wereldbehoeften aan
grondstoffen. Op Java en Sumatra vertoont
zich in tegenstelling met het bovenstaande
de chaos. Onmacht tot regeren naar binnen
en naar buiten, moord, terreur en brand
stichting omfloerst door subjectieve propa
ganda.
Nederland wil de met de Indonesiërs ge
sloten overeenkomst nakomen. Daartoe is
voorwaarde herstel van orde en rust en
Nederland zal als verantwoordelijk voor
Indonesië optreden, waar men daartoe on
willig of onmachtig is. Nederland d«>ed dit
immer, ook tijdens de .jongste wereld
oorlog, waarvan zijn hondgenoten kunnen
getuigen. Nederland zal zijn gegeven woord
nakomen.
Met het laatste doosje cigarelten van de
bon.
Een kopje koffie.
En een parelgrijze das.
En parelgrijze sokken.
En een parelgrijze wereld, waar ge In zit
te staren naar de verwezenlijking van uw
dromen. Zuster Anna, waar blijft die wagen
nu? En waar zijn die lange, gladde wegen
om over te glijden naar dat landhuis van
mij?
Zo zit die heer.
Ik zou naar hem willen toegaan.
Ik zou mijn hand op zijn iets te vierkante
schouder willen' leggen en zeggen: „Vent,
'kijk nou 'ns hier, dat gaat zo maar niet; al
die heerlijkheid wordt je zo maar niet op
een presenteerblaadje nagedragen; er zijn
zoveel koffiekleurige pantalons en beige
jasjes in de wereld en die dikke zachte
zolen en die prachtige das, die zijn heel
dik en heel prachtig, maar ze zitten daar
overal mee, voor alle koffyhuizen van de
wereld; allemaal heren als jij, met een
beetje bitterheid in hun mondhoeken en
een beetje wanhoop in hun ogen; allemaal
heren in 't parelgrijs; in een kleine.kamer;
in een groot huis; in een stille straa't. Alle
maal heren met heren-dromen achter een
kop koffie. Die allemaal lange, slanke
auto's berijdenin hun dromen. Vuur
rode auto's, met veel nikkel voor de zon
om in te spelen. Vent, kijk nou 'ns hier,
dat komt zo maar niet. Ze komen zeker niet
uit Hollywood helemaal naar dit terras en
dit tafeltje en deze heer toe om hem het
baantje van Erroll Flynn aan te bieden
Ik zou naar hem toe willen gaan.
En hem dit willen zeggen.
Maar ik doe het "maar niet.
Hij zou zeggen: „Waar bemoeit u zich
mee? Wie geeft u het recht mijn dromen
binnen te dringen? U kent mij helemaal
niet en u komt mij de bittere werkelijkheid
aanbieden. Dat is heel onbetamelijk van u.
U bent geen heer."
Ik laat hem maar.
Ik blijf zitten.
En hij blijft zitten.
Met zijn verzorgde handen verschikt hij
wat aan zijn verzorgde das. Erroll. de heer
van voor het koffyhuis.
ELI AS.
Het leven van Mozart moet weer verfilmd
worden, ditmaal in Hollywood. De film zal „The
triumph of music" de triomf der muziek
heten, en gewijd zijn aan een liefdesgeschiede
nis tussen de componist en de blinde pianiste
Maria Theresa.
Panda en de Meestervlieger
24. Oehoe en Panda gingen aan het werk.
Ze keken de motor na, ze laadden olie en
benzine, hechtpleisters en jodium, be
schuitjes en koude koffie en na een paar
uren waren ze met alles gereed.
„Naar het vliegveld!" riep Oehoe.
Naar de startplaatsleerling! Jij mag vlie
gen! Op! Voorwaarts! Ik zal je eens tonen
hoe men zo'n wedstrijd wint! Zet je beste
beentje voor, jonge Panda! Let op en vraag
je zelf af: ls er genoeg benzine? Heb ik ge
noeg ruimte om te starten? Hoe is de wind?
En dan er op los! Komaan!"
Nu, Panda lette goed op en hij kwam op
een behoorlijke manier van de grond.
„We hebben toch nog een paar dingen
vergeten, baas!" riep hij naar achteren.,
„We hebben geen kompas en geen kaar
ten.' Zo verdwalen we toch?"
Hij kreeg geen antwoord en toen hij ach
ter zich keek. zag hij, dal zijn leermeester
in slaap gevallen was.
Intussen kwam het vliegveld in zicht en
Panda zag met schrik, dat het vol machines
stond
Boze verdachten. Het proces tegen de industrië
len. dat over nvee weken zal beginnen, zal
in dezelfde zaal worden gehouden, waar Goe-
rïng en de andere grote oorlogsmisdadigers
zijn berecht. De verdachten toonden zich
gebelgd over het feit. dat zij op de zelfde
plaats als de grote oorlogsmisdadigers moes
ten terechtstaan en ontkenden heftig alle
schuld.
Begrafenis. Tn een met purper brokaat beklede
kist werd het stoffelijk overschot van prinses
Hermine Vrijdagmiddag naar zijn voorlopige
laatste rustplaats gereden. De begrafenis was
zeer eenvoudig: een grijze .vrachtauto werd
gevolgd door een aantal rammelende oude
automobielen.
Rusland tegen de Rest 0—2. De politieke com
missie van de commissie voor de atoom
energie heef! met 0 tegen 2 stemmen besloten
dat het Russische plan voor internationale
controle op de atoomenergie tn zijn huidige
vorm niet kan worden aanvaard.
Verdwenen verschijning. Het Zweedse ministe
rie van buitenlandse zaken deelt in een com
muniqué het volgende mede: Op de eerste
Augustus vernam het ministerie van buiten
landse zaken, dat de Russische militaire
assistent attaché. Alexis Bakourski, zonder
vergunning drie dagen had vertoefd op de
Zweedse eilanden Utoe en Ornoe, welke
verboden gebied zijn voor buitenlanders, in
velband hiermede is de Sovjet-Russische
zaakgelastigde verzocht op 2 Augustus op het
ministerie van buitenlandse zaken te ver
schijnen. Enige dagen daarna stelde de Sov
jetlegatie het ministerie van buitenlandse za
ken ervan in kennis, dat Bakourski Zweden
zou verlaten.
Probleem. De hertogin van Windsor die door
haar huwelijk met de vroegere koning
Edward in de Engelse koninklijke familie is
gekomen, vormt thans bij de voorbereidingen
van het huwelijk van prinses Elisabeth, een
nieuw probleem vooi het Bntse koningshuis.
Volgens de laatste berichten zal de hertogin
niet worden uitgenodigd ter bijwoning, van
het huwelijk Bijgevolg zal de hertog van
Windsor, die weigert bij het huwelijk aanwe
zig te zijn zonder zijn vrouw, eveneeng
