Britse mijnwerkers leggen houweel neer
Raden Achmad terroriseert Tjikampek
Dr. Beel huldigt
dr. van Mook
Dé Haarlemmers kunnen zich deze winter
weer naar hartelust ontwikkelen
C
Wereldnieuws
VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1947
2
'EEX DRl'PPEL 1\ DE VOLLE EMMER:
Reeds 52.000 stakers
in 46 mijnen
Van onze Londense correspondent)
In dit nieuwe noodlotsuur in Engelands
geschiedenis, nu het van de ene crisis in
de andere valt, dreigt een minderheid der
Britse mijnwerkers roet in het eten te
gooien. De ogen van de gehele wereld zijn
op hen gericht, want zij vormen de sleutel
tot het Europees herstel.
Of nu al de mijnen staatseigendom wer
den, de vijfdaagse werkweek werd inge
voerd, alsmede vacantie met behoud van
loon. de mijnwerker bleef het voornaamste
zorgenkind.
Het was letterlijk en figuurlijk een
koolzwarte dag voor Engeland, toen het
eerste schip met Amerikaanse steenkool
de haven van Swansea binnenliep. Uilen
naar Athene. Kolen naar Engeland
Maar op diezelfde dag in Juli ging de hele
bezetting van een mijn kalmpjes naar
eencricketmatch kijken. Engeland ver
loor die dag net zoveel kolen als zojuist uit
de Verenigde Staten waren aangevoerd!
De wilde stakingen verslonden de rest va§
de dure dollarimporten. Het is niets onge
woons, wanneer het voltallige personeel
van een kolenmijn op eigen houtje een
extra-week vacantie neemt.
Intussen hebben in Yorkshire duizenden
mijnwerkers het houweel in de hoek ge
gooid. Het aantal stakende mijnwerkers in
Engeland is opgelopen tot meer dan 52.000
bij 46 mijnen. Dit betekent een verlies van
zestigduizend ton steenkool per dag.
Kenners van het bedrijf zeggen, dat de
mijnwerkers niet zonder meer mogen wor
den veroordeeld. Zij weigeren een maat
regel uit te voeren, die hen van bovenaf,
zonder kennis van zaken, zou zijn opge
legd. Het betrof hier de uitbreiding met
zestig centimeter per dag van de strook
kolenlaag, die zij per dienst uithakten. Dit
strooksysteem belemmerde de productie,
omdat de mijnwerkers in vele mijnen n.iet
meer behandelen dan deze strook van tra
ditionele lengte, ook al is hun werktijd nog
lang niet om. De arbeiders in kwestie be
weren, dat zy de handen al vol hebben aan
de normale strook. Maar in plaats van te
praten over de oplossing van het probleem
wordt er pardoes gestaakt.
Wantrouwen over en weer
De kern van het vraagstuk is, dat er iets
niet deugt' in de verhouding tussen "be-i
drijfsleiding en personeel. De meeste con
flicten zijn er het gevolg van. De nationa
lisatie alleen was blijkbaar niet voldoende
cm een betere atmosfeer te scheppen. Over
en weer zit er nog diep wantrouwen tussen
de bij de kolenproductie betrokkenen. Het
verleden wreekt zich nog steeds. Nationa
lisatie was een louter administratieve
maatregel. Veel veranderde- er niet in de
afgelegen, vaak troosteloze mijndorpen. De
oude mentaliteit bleef er hangen. Het pro
bleem van de menselijke verhoudingen
in de industrie werd niet opgelost. De cen
tralisatie maakte dit eerder nog moeilijker,
vergaande decentralisatie wordt dan ook
bepleit, wil men ooit tot gezond - zakelijk
en persoonlijk overleg komen.
Het is meer dan een politieke .leus, w
x.eer de Conservatieven zeggen, dat zij in
de nationalisatie-politiek van de regering
een totalitaire neiging herkennen, al ge
bruiken zy daarbij meestal te dikke -jvoor-
den. Het is dwaasheid om Attlee met Hit-
Ier te vergelijken. Maar waartegen zij
blijkbaar willen waarschuwen, is een mon
strueus monopolistisch productiesysteem,
waarin de mens een soort robot dreigt te
worden. Eden komt op voor een „democra
tie der kleine bezitters". Anderen weer
pleiten voor wat zij noemen „volkskapita-
lififne".
De politieke dictionnaire is echter te ver
ouderd om het werkelijke probleem, dat
zich ook door de beschamende gebeurte
nissen in de Britse mijnen manifesteerde,
te omschrijven. Het is de vraag, hoe of in
een steeds uitdijend industrialisme al of
niet genationaliseerd aan de persoon
lijkheid en dus ook aan de verantwoorde
lijkheid van de enkeling recht kan worden
gedaan. Nu reeds is gebleken, dat de Brit
se mijnindustrie dermate gevarieerd van
karakter is, dat te straf gecentraliseerde
leiding over het doel heenschiet. In Enge
land bestaat reeds een instituut, dat zich
op de studie van het probleem der mense
lijke verhoudingen in het bedrijfsleven
heeft geworpen. Zolang dit niet is opge
lost, zal ook de nationalisatie, zeker in de
overgevoelige mijnindustrie, een slag in de
lucht zijn gebleken.
Weer zeven jaar geëist
wegens moord
De 39-jarige metselaar S. P. uit Bussum. die op
23 September 1946 zijn vrouw met een dolk
doodde, en deswege tot 7 jaar gevangenisstraf
veroordeeld was. heeft in hoger beroep voor
Amsterdamse Hof bevestiging van dit vonnis
horen eisen.
Amsterdams geschenk voor
Atheense universiteit
De gemeente Amsterdam heeft bij het eerste
eeuwfeest der universiteit van Athene een oor
konde doen vervaardigen en deze naar de Jubile
rende universiteit gezonden. Het stuk Is Ir
Griekse dichtvorm gesteld en gecalligrafeerd.
Ir
KOOPMANS KINDERMEEL
aVunxcls.
Onze troepen slikken een bittere Engelse pil
Rotterdams raad is geen
uitzondering meer
Rotterdam was een uitzondering wat de
Indeling van de raadszaal betreft. Overal
in den lande zit het college van B. en W.
aan een „tafel" voor het front van de
raadsleden, doch in Rotterdam zetelde,
schier eenzaam, de burgemeester onder een
baldakijn in een vorstelijke zetel. De ge
meentesecretaris alleen zat rechts van
hem. De wethouders zaten verscholen tus
sen hun fracties. Na enige vergeefse po
gingen de meerderheid van de raad
scheen tot tweemaal toe de oude situatie
te knus te vinden om er verandering in te
brengen gelukte het burgemeester Oud
tenslotte toch medewerking te verkrijgen
voor het veranderen van de raadszaal. Zo
zaten Donderdagmiddag de wethouders
voor het eerst aan weerszijden van de
burgemeester.
Energie-congres afgelopen
Het tweedaagse internationale congres voor
eleclro-warmte en electro-chemie Is Donderdag
gesloten door Prof. Dr. H. C. J. H, Gelissen. die
in zijn slotwoord dank bracht aan allen, die op
een of andere wijze aan de totstandkoming en
het vlotte verloop van-het congres hun mede
werking hadden verleend. Prof. Gejissen sprak
de hoop uit, dat men ten spoedigste weer de
gelegenheid zal hebben JjiJeen te komen onder
een internationale organisatie in een der hoofd
steden van Europa.
Door een der Noorse afgevaardigden werden
daarna dankwoorden voor de Nederlandse gast
vrijheid gesproker, namens pp congressisten.
De radio geeft Zaterdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00. 8.00. 19.00. 20 00 en 22.30 uur Nieuws. 7.15
Gymnastiek. 7.30 Gebed. 7.45 Franse koorzang
8.15 Platen 9,00 Symphonische muziek. 10.00 Voor
kleuters. 10.15 Platen. 11.00 Ziekenbezoek. 11.45
Chopin. 12.00 Angelus. 12.03 Franse liederen. 12.30
Weerbericht, 12.33 Welk boek?. 12.38 Dansorkest,
12.55 Zonnewijzer. 13 00 Strijdkrachten. 13.30
Dansorkest. 13.45 Filmkwartier. 14.00 Platen. 14 30
Toneelkijker. 14.45 Harp. 15.00 Naar de binnen
landen van Utrecht. 15.15 Bioscooporgel. 15.43
Kiosk. 16,00 Musetteklanken. 16.20 De Dr. Arlëns-
vereniging. 16.30 Gregoriaans. 17.00 „De Wig
wam". 18,00 Negerliedjes. 18.15 Weekoverzicht.
18.30 Strijdkrachten. 19.20 Kareoïseptet 19.5 Voor
de Nederlanders in Duitsland. 20 05 Actualiteiten.
20.12 De gewone man. 20.20 Hoe heet deze plaat?
20.30 Lichtbaken. 21.00 „Negen heit de klok".
22.00 Omroeporkest. 22,40 De Van Rooyens. 22.45
Avondgebed. 23.15 Symphonle no. 5 van Williams.
HILVERSUM II, 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7.00. 8.00. 13.00. 18.00. 20.00 en 23.00 uur Nieuws.
7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 813 Jan Corduwe-
ner. 8.40 Platen. 9.35 Symphonische muziek. 10.00
Morgenwijding. 10,20 Voorlezing. 10.35 Liederen
Van Schubert. 10.55 Voor arbeiders in continu
bedrijven. 12.00 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.33
Orgel. 13.15 Kalender. 13.20 Stafmuziek Amster
damse politie. 14.00 Het Nederlandse lied. 14J5
Symphonische muziek. 15.00 Boekbespreking.
15.15 Lichte muziek. 15.30 Esperanto. 16.05 A. J.
C.-uitzending. 16.30 Vaudeville-orkest. 17.00 Sport-
praatje. 17.45 De sociaal-democratische beweging
in Frankrijk. 18 15 Omroepkoor. 10.30 Jeugdher-
bergconferentlc. 19 00 Mozart-Beethovcnprogram-
ma, 19.30 De Vrijz. Protestantse leugdbeweglng
in Tsjecho-Slowakije. 19 45 „Is de Bijbel een
vervelend boek?". 20.08 Dingen van de dag. 20.15
Vacantie-ervaringen. 21.15 Socialistisch commen
taar. 21.30 „Breng eens een zonnetje". 22.00 Koos
Koen speelt „Mensen btj de wieg". 22.30 Tango
rumba-orkest. 2305 Platen,
(Van onze correspondent)
Door het snelle oprukken van onze troe
pen troffen zij bij de bezetting van Tji
kampek op West-Java de bevolking nog
vriendschappelijk en onbedorven door valse
propaganda. Ook de hoofden waren ons
niet onwelwillend gezind. Maar sedert het
„slaakt het vuren" is daar ernstig de klad
in gekomen.
In de bergen bezuiden Tjikampek houdt
zich de oproer leider Raden Achmad ver
scholen. Achmad is een lastig heer, die als
een roverhoofdman een bende vandalen
om zich vergaard heeft. De voornaamste
wapenen, waarmee hij de bevolking wint,
zijn schone beloften en bloedige terreur.
Bij nacht en ontij daalt hij neer uit de ber
gen, bezoekt de dessa's, spiegelt de hoof
den koninkrijkjes met gouden paleizen
voor, of laat hen de punt van zijn mes voe
len, als ze aan zijn woorden mochten twij
felen. Zo zien onze mannen de eerst zo
spontaan verheugde bevolking langzaam
aan in haar schulp van stilzwijgen weg
kruipen, zien zij de dessahoofden sjug en
terughoudend worden, en zien zij zelfs,
hoe aanvankelijk vreedzame kampongbe
volkingen, geleid door de bendeleden van
Raden Achmad, meedoen aan het bestor
men van de gouden luchtkastelen, die he
laas in de regel niet meer dan povere Chi
nese woninkjes blijken te zijn.
Het is triest, dat zelfs de rustige dessa
bevolking van Java zich zo gemakkelijk
laat verblinden door het vooruitzicht op
ram pokbuit.
Maar Achmad en zijn mannen strijken
niet alleen uit hun bergen neer om de be
volking tot hun politieke overtuiging te
bekeren, zij hebben ook oogmerken van
meer materialistische aard: zij moeten eten
en drinken en ondernemen daartoe i
voerige strooptochten in de dessa's. Dit
maakt hen weliswaar minder geliefd dan
gevreesd, doch de ervaring leert hun, dat
uit deze vrees meer zijde valt te spinnen
dan uit geliefdheid, zowel wat hun mate
riële behoeften als wat hun politieke doel
einden betreft.
Dit echter is niet het enige, wat het
goede humeur van onze militairen in deze
sector bederft. Het is zelfs niet het voor
naamste. Een kwadere pil voor hen om te
slikken wordt gevormd door de talrijke
wapens van Britse makelij, die hun bij de
zuiveringsacties in handen vallen. Volgens
berichten van de bevolking zelf zijn deze
wapens met scheepsladingen met Britse
scheepsladingen! tegelijk aangevoerd.
En dat stemt onze jongens bitter. Overste
De Surinaamse sinaasappel
Volgens verklaringen in dq Surinaamse
pers maakt men zich in Suriname onge
rust over het feit dat Surinaamse sinaas
appelen in Nederland voor tachtig cent
per stuk verkocht worden, hetgeen een
winst oplevert van zeventig gulden per
krat. Deze situatie moet in Nederland een
ongunstige reactie veroorzaken.
In Suriname kost een sinaasappel 2 cent.
Het blad „De West" is van mening, dat
sabotage in het spel was en schreef: „Er
bestaat groot gevaar. Er moet iets gedaan
worden". „Het Nieuws" noemde de im
porteurs „profiteurs, die woekerwinst ma
ken ten nadele van de producten".
TERSCHELLING WIL WEER „HOLLANDS"
WORDEN.
De Duitsers deelden in 1942 het eiland Terschel
ling bij de provincie Friesland in. De gemeente
raad van Terschelling besloot in een zitting
echter de minister van Binnenlandse Zaken te
verzoeken., het eiland weer in te delen bij de
provincie Noordholland.
DELEGATIE DER DEELSTATEN
ZONDAG IN NEDERLAND.
Naar wjj vernemen zal de delegatie
Oost-Indonesië-West Borneo niet, zoals
aanvankelijk werd bericht, Vrijdag doch
eerst Zondag a.s- uit New York in Neder
land aankomen.
de Boer vertelde ons, dat de anti-Britse
gevoelens bij zijn mannen door al deze
dingen zeer heftig zijn geworden, en dat
deze er al niet minder op geworden is,
dert men ontdekt heeft, dat de Engelsen
clandestien voorraden van hun onderne
mingen hebben laten afvoeren, lang voor
dat een Hollandse onderneming kans kreeg
om ook over een dergelijke afvoer van
producten te denken.
Bij de uitreiking der versierselen van
het Grootkruis in de orde van Oranje
Nassau aan dr. van Mook, gistermiddag
aan het begin van de buitengewone mi
nisterraad, heeft.de.minister-president dr.
L. J. M. Beel een korte toespraak gehouden,
waarin hy er op wees dat dr. van Mook
een man is, „die nu reeds jaren de hitte
van de dag heeft gedragen, de vraagstuk
ken in verband met Indonesië kent als
weinigen en zich met bewonderenswaar
dige werkkracht en persoonlijke toewij
ding aan de oplossing hiervan heeft gege
ven, daarmede land en volk van Neder
land en Indonesië naar beste weten en eer
lijke overtuiging dienend".
Dr. Beel memoreerde vervolgens de lan
ge ambtelijke loopbaan, welke dr. van
Mook heeft doorlopen en zeide: „Deze te
rugblik leert, dat hij onder de last van zijn
steeds zwaarder verantwoordelijkheid zijn
veerkracht en élan niet- heeft verloren.
Het is nu nog niet de tijd de resultaten van
zijn arbeid te overzien. De geschiedenis
zal hierover eerst na verloop van jaren een
juist oordeel kunnen vormen. Zoveel is
echter zeker, dat hij voor een welhaast
bovenmenselijke taak is gesteld". Dr. Beel
besloot zijn toespraak met de woorden:
„Het verheugt de regering, dat het H.M.
de Koningin behaagd heeft u, dr. van
Mook, te bevorderen tot Grootkruis in de
orde van Oranje Nassau. De regering ziet
in deze onderscheiding, op dit ogenblik
verleend, een u ten volle toekomend blijk
van grote waardering en erkenning voor
de wijze waarop gij u tot heden van uw
taak hebt gekweten".
In de ochtend is Dr. v. Mook Donderdag
door de Koningin in audiëntie ontvangen.
Parketwacht wordt Rijkspolitie
Met ingang van 1 September zijn de parket
wachten der rechtbanken over het gehele land
overgegaan in het corps rijkspolitie.
Voor de oorlog waren de i^ksveldwacht (waar
toe ook de parketwacht behoorde) en de mare-
chaussée samengevoegd, doch in Augustus 1943
was het corps parketwacht als gevolg van
toen uitgevoerde reorganisatie bij de politie
afgescheiden.
Thans heeft de parketwacht als afzonderlijk
coprs opgehouden te bestaan en is zij opgeno
men in het corps rijkspolitie, dat na de bevrij
ding werd opgericht.
Tweede bedrijfsschool
van „Werkspoor"
In navolging van de het vorig jaar door Werk
spoor-Amsterdam gestichte Paul van Vllssinge-
school, werd Woensdag ook te Utrecht op het
terrein der N.V. een bedrijfsschool geopend, de
A. E. Dudok van Heelschool. Deze stelt zich ten
doel jongens, die het achtste leerjaar van het
nog moeten doorlopen, in één jaar een ge
combineerde theoretische en practische cursus
te geven, welke voldoet aan de eisen van het
voortgezet lager- en nijverheidsonderwijs.
De nieuwe school biedt plaats aan 60 leerlingen.
Hilversumse scholen krijgen
gasverwarming
Daar in de afgelopen winter ook vele scholen
in Hilversum wegens gebrek aan brandstof
moesten worden gesloten, hee|| het Hilversumse
gemeentebestuur zich beraden om zulks voor de
loekomst u>veel mogelijk te voorkomen. Men
heeft een gedeeltelijke oplossing gevonden door
de scholen welke in de omtrek der gasfabriek
liggen, via speciaal te leggen buizen te verwar
men van dit gasbedrijf af Dit betekent boven
dien een jaarlijkse besparing van meer dan
duizend gulden.
Programma's van Volksuniversiteit en Geloof en Wetenschap
Ook in de aanstaande herfst en winter
zullen de bewoners van Haarlem en om
geving, die hun kennis en inzicht willen
uitbreiden en verdiepen, in het herfstpro
gramma van de Volksuniversiteit van alles
van hun gading vinden.
In totaal zullen in het komende kwar
taal behalve de openingsavonden 23
luistercursussen gegeven worden in Haar
lem-Centrum, Haarlem-Noord en Heem
stede.
De openingsavond voor het Centrum
vindt op Donderdag 25 September plaats
in de Renaissaneezaal van het Frans Hals
museum, waar Bodi Rapp. aan de vleugel
door Felix de Nobel begeleid, een zang
recital zal geven.
Onder hen, die voordrachten zullen ge
ven treffen we de namen van Paul Brom
berg, H. P. Baard. dr. K. Heeroma, dr. H.
Groot en dr. W. H. v. Dobben aan. De on
derwerpen, die behandeld zullen worden,
betreffen onder meer de ontwikkeling van
het ballet, de strijd om de grondstoffen,
schilderkunst, Nederlandse letterkunde,
tijd en eeuwigheid in de kosmos, opvoeding
en opvoedingsfouten en de vogels en hun
leven.
In Haarlem-Noord zal de voordrachts
kunstenaar Jac. van Elsacker op Maandag
20 September in de Nederlands^ Protestan
tenbond aan de Berkenstraat het winter
werk openen.
Hier zal het hoofd van de J. P. Coen-
sohool, de heer A. E. van der Linden vier
lezingen houden over de opvoeding onzer
kinderen en dr. J. M. Rombouts houdt zo
wel in de Protestantenbond als in de J. P
Coenschool twee voordrachten over „Di
mens, wat erin zit en wat eruit komt"
Verder staan cursussen over electrotech-
niek, Arthur van Schendel en portretschil
derkunst op het lijstje.
In Heemstede opent mevrouw Iris Zei-
linga-Doodenheefver in het gebouw van
de Protestantenbond met een voordracht
avond het seizoen.
Verder kunnen de Heemstedenaren kie
zen uit vier lezingen over het genieten van
muziek door Casper Höweler, vier voor
drachten over Vlaamse primitieven er
twee voordrachten door drs. J. Slikboer
over psychotechniek.
Geloof en Wetenschap
De vereniging „Geloof en Wetenschap"
heeft voor haar jubileumjaar zij zal op
8 Januari 40 jaar bestaan een vooral
op toneelgebied buitengewoon aantrekke
lijk programme samengesteld.
Er zullen drie opvoeringen van stukken
van Shakespeare gegeven worden, verder
„Egmont" van Goethe en „Japhta" van
Vondel, die beurtelings door het Amster
dams, Rotterdams en Nederlands Toneel
en „Comedia" gegeven worden.
De lezingen zullen de katholieke levens
beschouwing telkenmale confronteren met
de algemeen maatschappelijke en geeste
lijke problemen uit heden en verleden.
Zo zal prof. dr. L. H. Grondijs „De waar
heid over Spanje" benaderen en prof. dr.
L. Bellon „De Westerse beschaving en
Smokkelaars werkten
met eigen motorboten
Grote partij Griekse rookwaar
in beslag genomen
De Amsterdamse economische politie is
op het ogenblik bezig drie, elkaar becon
currerende groepen sigarettensmok-kelaars
op te rollen. Deze drie groepen elk
circa 12 mdn groot modem uitgerust
met snelvarende motorboten sneller
dan de politiéboten auto's en motoren,
voorzagen en voorzien de Amsterdamse
zwarte marlet van sigaretten. Voorts le
verden zij ook andere plaatsen in Neder
land sigaretten. Via hun eigen transport
organisatie werden de voorraden vervoerd-
De sigaretten zijn hoofdzakelijk afkomstig
van Griekse schepen. Twee Griekse zeelie
den en twee Nederlanders zijn gearres
teerd.
In totaal zijn op het ogenblik in beslag
genomen 157.200 sigaretten en 800 stuks
damestextiel- Op het Rembrandtsplein te
Amsterdam kochten de smokkelaars voor
5 gulden per stuk Amerikaanse dollars.
Voor een „slof" sigaretten betaalden zij
gemiddeld 3 dollars. Donderdag werden
op het Griekse schip „Olthon" 105.000 si
garetten in beslag genomen.
De activiteit van de politie heeft de
smokkelpraktijken reeds in zoverre be
perkt, dat het centrum van de smokke
larij op het ogenblik naar Rotterdam
schijnt te zijn verplaatst. Ook zijn de
smokkelaars voorzichtiger geworden want
vorige week verliet een Grieks schip de
Amsterdamse haven nog vol sigaretten,
die men niet had durven „lossen".
Eigen lijfwacht.
Donderdag wilden twee agenten op de
Nieuwendijk te Amsterdam een lid van de i
zwarte handelaarsbent aanhouden. Gelijk
reeds meer moest worden geconstateerd,
schijnen de belangrijke mensen „van het
vak" zich thans voor dergelijke eventuali
teiten te omgeven met een soort lijfwacht.
In elk geval bemoeiden de omstanders
zich direct met het voorval en in de ver
warring wist de overtreder zich aan de
greep der politiemannen te ontworstelen
Panda en de Meestervlieder
40. „Komaan!" zei Oehoe na ee% poosje,
„nu moeten we toch het wedstrijdreglement
eens lezen! Het -is best mogelijk, dal hier
ergens een contrólepost is waar we moeten
dalen om ons te melden.'" Hij haalde een
papier uit zijn binnenzak en begon aan
dachtig te lezen. „Het eerste station i»
lmsk!" zei hij. „Daar moeten we landen!
Waar ligt lmsk, leerling?" ,,Ik weet hel
niet!" riep'Panda zenuwachtig. „Nooit van
gehoord!" „Aan jou heb ik ook niet veel!"
mopperde de piloot en hij begon te dalen.
,,Dan moeten we maar een voorbijganger
raadplegen. Bah! Allemaal tijdverlies!" In
tussen kwam het toestel zonder ongevallen
op de grond. Oehoe stapte uitgevolgd door
Panda„Wat een kale vlakte!" zei Panda.
„Hier komen vast niet veel voorbijgangers
langs. We hadden toch misschien beter een
goede kaart kunnen meenemen, baas!"
„Bah!" zei Oehoe. „Daar staan huizen!
volg me, leerling!"
haar toekomst" aansnijden. Mrs. Sheed-
Ward komt uit Londen om te spreken
over Cardinal Newman en prof. Léopold
Levaux onderneemt de reis uit Luik voor
een verhandeling over Léon Bloy.
De muzikale afdeling omvat een piano
recital door Willem Andriessen en een
Kerstmisprogramma door Hubert Cuypers'
„Minnestrelen".
„Voetbalpool" kost ons land
twee millioen aan deviezen
Voor de oorlog verheugde de Engelse
voetbalpool zich in Nederland in een ge
weldige populariteit en het was dan ook
geen wonder dat ondernemende lieden
deze lust tot „gokken"', die na de oorlog
zeker niet verdwenen bleek, wilden gaan
exploiteren.
In Nederland is deze vorm van kans
spel echter niet toegestaan, dus wierpen
zij een blik over de grenzen en stelden
zich in verbinding met de organisatie van
de Belgische voetbalpooL In alle plaatsen
in Nederland wei-den agenten aangesteld,
die weer sub-agenten onder zich hadden,
zodat men de Nederlandse bevolking in al
zijn geleding»* kon bereiken. Deze agen
ten gaven de invulformulieren uit, inden
de gestorten gelden, welke zij doorzonden
naar de centrale figuur van het „voetbal
poolconcern" in Nederland, die er voor
zorgde dat de gelden over de grens naar
België gesmokkeld wei-den. Men heeft be
rekend dat op deze wijze twee a twee-en-
een half millioen deviezen op illegale wijze
werden uitgevoerd. De politie kwam er ach
ter, de centrale figuur, M. A. van den A.
werd geverbaliseerd en met hem tiental
len a-genten en sub-agenten in geheel Ne
derland.
Donderdag stonden achttien van deze
mensen allen uit Rotterdam en omgeving
voor de kantonrechter terecht. De ambte
naar van het O. M. zeide in een zijner
requisitoirs, dat deze organisatie alle al
lures had van een concern, daar te voren
was vastgesteld, dat eventueel te betalen
boetes voor rekening van de organisatie
kwamen. Voorts had men, na de inbeslag
neming van de ingezamelde invulformu
lieren. aan de deelnemers de gestorte be
dragen gerestitueerd en tevens zoals bij
een groot concern gebruikelijk, had men
zijn eigen verdediging.
De hoofdfiguur werd veroordeeld tot
f 1000 boete en twee maanden voorwaar
delijk, de overige straffen varieerden van
f 800 boete of vier maanden hechtenis en
twee maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van twee jaar tot f 25 boete of
10 dagen hechtenis.
„Het vierde Prinsekind"
sluit zijn poorten
Het oude, afgereden Fordje, dat zo vaak
naast het houten bestuursgebouwtje in
het kinderkamp te Vledder, temidden van
het ruige Drentse land, stond, was bijna
het symbool van de gehele opzet en uit
voering voor het vacantie-kamp voor
kinderen van oorlogsslachtoffers „Het
vierde Prinsekind": elke cent, die binnen
gekomen is, wordt ten bate van het kind
gebruikt en alle medewerking geschiedt
bijna gratis.
In alle opzichten is de stichting dit eer
ste jaar er in geslaagd de opzet tot een
goed einde te brengen.
Onder de 6000 kinderen, die deze zomer
een achtdaagse vacantie in een van de
vele kampen hebben genoten, zijn verschil
lende opgetogen jongens en meisjes uit
Kennemerland geweest. Volgend 'jaar
hoopt het „Prinsekind" zijn actie op de
zelfde of grotere schaal voort te zetten.
Almelose textielfabriek nog
steeds goeddeels lamgelegd
Een van de grootste textielfabrieken in
Nederland, die van de firma Ten Cate in
Almelo, ligt reeds geruime tijd stil ten
gevolge van een conflict tussen werkgever
en een aantal arbeiders.
Vierhonderd werknemers zyn hierdoor
zonder werk gekomen, maar 90 hunner
hebben de arbeid inmiddels kunnen her
vatten. De arbeiders, die buiten hun
schuld werkloos zijn geworden, krijgen van
de Textielunie een uitkering. Ruim 300
arbeiders hebben echter ontslag aange
vraagd omdat zij het niet eens zijn met
de houding der directie. Het'arbeidsbureau
van Enschedé heeft deze aanvrage in be
handeling genomen, hoewel de eindbeslis
sing in dit geval vermoedelijk uit Den
Haag moet komen.
Wanneer deze beslissing ten gunste van
de aanvragers zou uitvallen, komt de fa
briek van Ten Cate stil te liggen en men
verwacht dan ook, dat alsnog pogingen
gedaan zullen worden om de partijen tot
elkaar te brengen.
Maastricht in feesttooi
Deze week heeft Maastricht de stad met
haar toch al opgeruimde en lichte sfeer,
een buitengewoon feestkleed aangetrok
ken. De straten en pleinen zijn vol van
groen en bloemen, erebogen welven zich
tussen de huizen en 's avonds gloeien de
lampions aan langs de parken, plantsoe
nen en stadsmuren om te tonen, dat Maas
tricht, de gastvrouwe van het internatio
nale Mariacongres, deze hoge eer waar
dig is.
Maastricht is een stad, waar het Katho
lieke leven zioh van het ganse Zuiden sa
mentrekt, voor zover Den Bosch deze
functie voor Brabant niet overneemt.
Er is. thans een groot aantal kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders naar de oude
Maasstad gekomen om het congres bij te
wonen, zelfs uit China was Mgr. Lebouille,
de bisschop overgekomen, om de opening
van het grote congres met zijn aanwezig
heid op te luisteren.
Het kardinaalsrood is Woensdag door de
oude straten getrokken, onder daverende
toejuichingen heeft KardinaaJ de Jong de
hartelijke ontvangst over zich heen laten
gaan en een glorieuze stoet plantte zich
daarna voort tussen de mensenhagen, die
telkens weer opdrongen, om meer te zien
van het kleurrijke schouwspel.
Uit mergelblokken gehouwen zijn op de
pleinen der stad altaren verrezen, op het
Vrijthof, waar de oude Sint Servaas de
stemmige achtergrond van vele ceremo
niën gaat vormen wordt elke avond een
groots openluchtspel opgevoerd, dat de
Maria-verering als kern heeft en in de
stad vermengt het Maastrichtse dialect
zich deze week met alle tongvallen en
talen van de omliggende en ook verdere
landen.
Zomeravond-verdriet
DE AVONDEN van deze zomer zijn wel
licht het schoonste onderdeel ervan: als
het fluweel van het donker zich in de
stadstuinen legt en er de gewone dingen
van de dag verhult, smaakt een sigaar van
elf cent op een balcon van drie meter als
een koninklijke Havana op een welriekende
loggia met het Lago-noem-maar-op aan
uw voeten.
Op het moment echter, dat de maan de
stemming nog aanzienlijk komt verbeteren
en uw signora met een kopje thee en de
muggenolie komt aandragen, wordt de
zoelte ijselijk verstoord door een langge
rekte klaagtoon van een klarinet uit de
notenhouten salonradiokast achter de
schutting uwer linker buren.
De klarinet in zijn droefgeestige eentje
is nog uit te houden, erger wordt het even
wel wanneer een nadrukkelijke meneer
van de BBC via de gerestaureerde en nóg
vrij onvolmaakte tweekringer van uw
rechterbuurman komt vertellen, hoe el
lendig droog deze zomer is, daarin prompt
terzijde gestaan door een radde Vlaming,
wiens causerie over de wereldpolitiek uit
het open raam van de benedenbewoners
wordt gespuwd, omdat „zij" uit den Bel-
gique stamt en het contact met thuis niet
wenst te verliezen.
Ach, en dan is de baarlijke duivel over
de tuintjes gevaren. Hij zit schrijlings op
een vensterbank, gooit een hoorspel te
pletter tegen de muur aan de overkant en
speelt luguber met het te hoge stemgeluid
van een juffrouw, die het Concertgebouw
en het toestel van de kruidenier misbruikt
om'juist u uit de verzaligde sfeer van deze
honingzoete avond te rukken.
Tijdens de vlucht naar het voorbalcon,
zo ge dat rijk zijt op deze pover behuisde
wereld, breekt bijna een oor van het thee
kopje. Aan de voorzijde van de woning
ligt vermoedelijk een straat met een sui
zende gaslantaarn en een tram met licht
jes op de achtergrond. Daar is het goed,
zolang de buurvrouw, die haar huiskamer
aan de voorzij heeft, de deuren belieft
dicht te laten. Zo niet, dan overstelpt
Beethovens vijfde het hele balcon, dat
allang geen loggia meer is en uw vrouw,
die allang geen signora meer is, zegt ver
wijtend, dat gij niet zulke lelijke woorden
moest gebruiken„de buren kunnen
je horen".
Zo zal ook dit staartje van de zomer,
waarvan wij ondanks de schroeiende
droogte dankbaar genieten, tot pulver ge
malen worden door de radio's. De wereld
heeft veel radio's en 's avonds lijkt het,
alsof er meer radio's dan mensen zijn.
Wanneer wij niet kwaad zijn op onze bu
ren. en dat zij wij zelden, nietwaar, laat
ons dan zuinig zijn met de stilte van de
vallende nacht: Beethovens vijfde* en de
Skymasters komen heus nog wel eens voor
de microfoon. Een éigaar van elf cent ia
een stille avond is genoeg genot ineens.
J. F.
Rika Hoppers jubileum
De bekende actrice mevrouw Rilja Hop»
per zal midden October te Haarlem met
het gezelschap Comedia optreden ter vie
ring van haar gouden toneel-jubileum.
Een Haarlems comité, dat zich ten doel
stelt haar bij deze gelegenheid te huldi
gen, is in wording.
Handbal
Handbalkampioenscliap
van Haarlem
Zondag 7 en Zondag 14 September organiseert
de handbalvereniging Rapiditas wedstrijden om
het kampioenschap van Haarlem op het terrein
an de Schalkwljkerweg.
Er zal worden gespeeld in drie afdelingen, n.l,
en eerste afdeling bij de heren en dames en
een tweede afdeling bij de dames.
Voor dit. toumool schreven in de verenigingen
Bato, BGV. Gita, HOV. Beverwijk .IJMOND,
Concordia, Rapiditas, OSS,
Alle voorwedstrijden worden gespeeld op Zon
dag 7 September. De winnaarsronden zijn op 14
September vastgesteld.
Sport In 't kort
VOETBALCLUB „BLOEMENDAAL". In de
Woensdag gehouden jaarvergadering van
voetbalclub „Bloemendaal" werd de vroegere
speler M. Dieperlnck. kapitein der Mariniers,
die gesneuveld is. herdach't. De ere-voorzitter,
de heer Adr. Carsee hield een toespraak, waarin
hij opmerkte, dat het materiële in de sport
steeds meer en meer gaat overheersen, waardo.
zij, die slechts de sportieve zijde bezien, zich
hiervan afwenden. De periodiek aftredende be
stuursleden de heren J. Houwen, M. Jansen en
C. Peeters werden herkozen en gekozen werd
de heer A. van Esveld.
Wandelende Pool. Teruggekeerd van zijn Noord-
poolexpeditie heeft dr. Robinson in Ottawa
verklaard, dat de magnetische Noordpool de
laatste 15 jaar 350 k.m. is verplaatst en zich
thans op 75 graden N.B. en 100 graden W.L.
bevindt. De oorzaak daarvan kon hij niet
opgeven.
Nog eens rond. William Odom. die enkele weken
geleden in record tijd rond de wereld vloog;
maakt thans plannen voor een wereldvlucht
over de beide Polen. De route zou lopen van
Chicago naar de Noord-pool, Tokio. Kieuw-
Zeeland, de Zuid-pool, Chili of Argentinië en
tenslotte weer Chicago. Hij stelt zich voor
dat de vlucht drie k vier dagen, misschien
een week. wanneer reparaties zouden moeten
worden uitgevoerd, zal duren. Het vliegtuig
is een viermotorige B 32 bommenwerper.
(U. P.)
De grote vraag. In welingelichte kringen wordt
vernomen, dat de Franse regering bij de
Russische regering heeft geïnformeerd of
Rusland in staat. Is graan naar Frankrijk te
exporteren. De Russische regering zou hierop
nog geen antwoord kunnen geven daar men
nog niet gereed is met de raming van de
oogst, terwijl er bovendien nog bepaalde on
zekerheden bestaan, vooral ten aanzien van
de oog^J in Siberië.
Oude mensen. Abt André Glory en Romain Ro
bert, voorzitter van het praehistorisch ge
nootschap van Ariège. hebben in twee grotten
in de omgeving van Espat in Haute-Garonne
praehistorische skeletten ontdekt. Uit vaat
werk en sieraden die daarbij gevonden zijn
kan worden opgemaakt, dat ongeveer 3000
jaar voor het eind van het bronzen tijdperk
als datering moet worden aangenomen.
Revue der candidaten. Nadat de uit drie leder,
bestaande subcommissie van de Veiligheids
raad de besprekingen over de candidatenlijst
voor het gouverneurschap van Triëst voor
lopig gesloten had, heeft Engeland twee
nieuwe candidaten voorgesteld, naar verluidt
een Noors en een Zwitsers diplomaat. Negen
andere candidaten, die tot nog toe niet met
algemene stemmen door de grote mogend
heden pp de lijst zijn geplaatst moeten de
revue fiog passeren.
Van armenhuis tot ziekenhuis. Hans Schlange-
Schöningen, de Duitse leider van het bureau
voor voedsel en landbouw in de Engelse en
Amerikaanse zóne van Duitsland heeft In de
economische raad dezer beide zónes ver
klaard, dat Duitsland, thans het armenhui»
der wereld, spoedig het ziekenhuis der we»
reld zal worden.
