Haarlems Dagblad
De Engelsen geven Palestina op
Dat Tekort
Détails van het Amerikaanse plan
voor een „super-Veiligheidsraad"
Dr. Beel verdedigt hetoptreden van
mr. van Kleffens in Veiligheidsraad
i Weerbericht
62c Jaargang No. 18746
Bureaux. Grote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825 Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
15054 Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Zaterdag 27 September 1947
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
4fFranco per post 4,50. Postgiro 273107.
Advert-tarieven op aanvraag b\j de Administratie
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
11/ IJ LEVEN nu bijna twee-en-half jaar
na onze bevrijding van het Duitse juk
en er is een staatsbegroting voor 1948 in
gediend met een geraamd tekort van het
geen men anderhalf milliard pleegt te noe
men, maar 1566 millioen gulden is. Het is
misschien tekenend dat in het spraakge
bruik zes-en-zestig millioen verwaarloosd
worden, alsof het een nietige decimaal
geldt. Maar hel is een ontzaglijk bedrag er
bij. Deze begroting en de bijbehorende Mil-
lioenen-nota hebben bij veel mensen, die
over deze dingen plegen na te denken, een
onbehagelijke stemming gewekt. Die wordt
vergroot door de omstandigheden waarin
wij leven en door zulke commentaren als
de minister van Financiën zelf gaf, toen hij
een inflatoir karakter van deze begroting
alsnog erkende en schreef over ernstige
gevaren die onze economie bedreigen. Daar
werden dan wel weer hoopvolle woorden
aan toegevoegd onder voorwaarde dat
het buitenland voldoende hulp verstrekt en
dus met een verwijzing naar het Plan-
Marshall unaar de slotsom is tot geen
gerustheid. Wij zijn Hollanders en dit ziet
er niet reëel genoeg uit. Bovendien beroept
de minister zich telkens weer op de nood
zaak van groter besparingen door de bevol
king en wij weten allemaal dat die niet te
verwachten zijn bij een zo ongunstige ver
houding tussen lonen en prijzen als zich
thans voordoet. Het is niet alleen een
schier algemeen verschijnsel geworden, dat
men de grootste moeite heeft om er te
komen, maar velen komen er niet. Van die
allen kan men dus niet alleen geen extra
besparingen venvachten, maar ook van hun
oude besparingen is geen sprake meer. De
minister 'heeft bij een vorige gelegenheid
gezegd, dat hij hoopt op een categorie die
nog wel degelijk besparingen kan maken.
Die moge bestaan, maar haar prestaties
zullen niet voldoende zijn. Dit is trouwens
niet een zaak, die men alleen met reken
sommetjes kan oplossen. De hoofdzaak is
van psychologische aard. Men zal de Hol
landers weer in een sfeer moeten brengen,
waarin zij zich bij hun traditie thuis voe
len en waarin de meesten :n hun hart graag I
terug zouden keren. Ik bedoel de sfeer,
waarin de tering naar de nering wordt ge
zet. Die ontbreekt nog steeds. En die kan
alleen geschapen worden als de Staat erin
voorgaat en met meer kracht naar een
sluitend begrotingsbeleid streeft. Dat is
noodzakelijk. Ik geloof dat de -volksver
tegenwoordiging, beantwoordend aan de
taak die deze term inhoudt en dus de stem
ming in de bevolking tot uiting brengend,
zou moeten besluiten tot vele besnoeiingen
op de uitgaven in deze begroting en dus
tot het opheffen van een aantal diensten en
het opgeven van voornemens, die boven
onze economische stand gaan. Want de
tering naar de nering zetten betekent niet
de nering van vroeger tijden, maar die van
deze tijd, die slecht is. Zij is verbeterd sinds
1945, maar toen was zij dan ook verschrik
kelijk slecht. Dat zegt dus niet zoveel.
De minister heeft een inflatoire tendenz
ook in deze begroting niet bunnen ontken
nen. Is hij zich wel bewust van het feit,
dat die dooriveëkt en zich gelden doet in
het particuliere en bedrijfsleven? Ziet hij
het niet 'teveel als een wetenschappelijk
financieel en economisch"probleem, zonder
zich te verdiepen in de psychologische fac
toren. Er is talloze malen en in vele toon
aarden betoogd dat wij sinds de oorlog
zwaar verarmd zijn, maar het Nederlandse
leven geeft daar- geen overeenkomstig beeld
van. Het wacht nog steeds op het overtui
gende voorbeeld dat van hogerhand moet
komen en dat alleen komen kan in de vorm
van een uitgesproken versobering, ook (ja:
juist) als een algemene verhoging van de
loonstandaard -op korte termijn noodzake
lijk zou blijken. Hetgeen ons bij de huidige
stand van zaken geenszins verwonderen
'zou.
Versobering is een moeilijke zaak, maar
de noodzaak dat de Staat erin voorgaat
wordt steeds scherper gevoeld. Hat is ze
ker dat de grote meerderheid der bevolking
er zich van bewust is, dat van overheids
wege lang niet zuinig genoeg wordt be
heerd. En dat is een zachte weergave van
de heersende mening. Weinig mensen be
grijpen de finesses van het begrotings
beleid en de financiële techniek die daar
aan verbonden is, maar zeer velen lezen
over het enorme tekort van 1566 millioen
met verbazing en ergernis, denken aan de
kwellende belasting die hun zoveel zorg
veroorzaakt en vragen zich af of zij eigen
lijk bezig zijn, geld te storten in een bodem
loze put.
Want welk uitzicht is er nu eigenlijk op
een sluitende begroting, waarvan iedere
gewone ..man in the street" tenslotte toch
heel goed weet en voelt, dat zij de enige
normale, gezonde toestand weergeeft? Wan
neer zal die in het huidige tempo bereikt
worden? De staatsschuld is al enorpi: sinds
de bevrijding is zij blijven toenemen en nu,
na tweeënhalf jaar, ziet men weer nieuwe
toeneming in het vooruitzicht. Dit alles
heeft geen goede uitwerking op de stem
ming in den lande, dit alles wekt een sfeer
van onzekerheid en. ongeloof. Het geeft op
dit ogenblik geen aanleiding om rampen te
voorspellen maar wel omdat wij in een
democratisch land leven de noodzaak
om ronduit en niet zonder hoop op sober
der beleid aan te dringen en daarbij op
meer begrip van de sfeer en de verhou
dingen, die zich doen gelden. R. P.
Duitslancl-confereiitie
op 25 November?
De V. S. en Engeland zijn overeengeko
men 25 November als voorlopige datum te
stellen voor de bijeenkomst van de raad
van ministers van Buitenlandse Zaken te
Londen over de opstelling van het vredes
verdrag met Duitsland, aldus werd giste
ren in kringen van het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlanlsc Zaken verno
men.
Frankrijk heeft Engeland er van in ken
nis gesteld, dat het accoord gaat met de
door de V. S. en Engeland voorgestelde
datum van 25 November.
EERSTE CONSULAIR RAPPORT AAN
DE UNO OVERHANDIGD.
Naar Reuter verneemt is het eerste rap
port der consuls heden aan de vergadering
der Verenigde Volken overhandigd. Het
rapport zou zich voornamelijk bezig hou
den met het nakomen van de order tot
het staken der vijandelijkheden aan beide
zijden. Naar verwacht wordt zal het uit
eindelijk rapport over ongeveer twee
maanden gereed zyn.
Vrijdagavond keerde met het Indië-vliegtuig
mevrouw Schennerhom in Nederland terug.
ONOPLOSBARE TRAGEDIE:
oorbereiding der ontruiming nog voor het einde
der Algemene Vergadering
De Engelse minister van Koloniën, Arthur Creech Jones, heeft tijdens de zitting van
de Palestijnse UNO-commissie gisteren verklaard, dat de Engelse regering er op is
voorbereid Palestina te ontruimen, wanneer de UNO er niet in slaagt een regeling
dezer kwestie te bereiken. Engeland is niet bereid het mandaat te blijven uitoefenen
wanneer de zaak zou worden uitgesteld tot de volgende Algemene Vergadering.
Het wil ieder plan, waarmede de Joden en Arabieren het eens zijn, doorvoeren, doch
een andere macht zou zich moeten belasten met de uitvoering van een beleid, dat
zulk een plan niet zou omvatten. Een woordvoerder van het Britse ministerie van
Buitenlandse Zaken vulde de verklaring van Jones later aan met de bekendmaking,
dat Engeland onmiddellijk na het einde der discussies over Palestina in de UNO, zal
beginnen met de voorbereiding van het vertrek der troepen en bestuursfunctiona-
rissen.
De Britse bekendmaking heeft opzien ge
baard zowel in de UNO als in de betrokken
landen, Engeland en Palestina. Het was
een enigszins dramatische coïncidentie, dat
onmiddellijk na de verklaring van Jones
het mismoedige rapport der UNO-commis
sie voor Palestina werd uitgebracht, dat de
Palestijnse kwestie als onoplosbaar ken
merkte en sprak van een tragedie, waarin
de wederzijdse aanspraken als gerechtvaar
digd moeten worden beschouwd. Het rap
port noemde als enige mogelijkheid voor de
UNO, een verzoening te bewerkstelligen
tussen de tegenover elkaar staande groe
pen en zoveel mogelijk de beloften, aan
beide gedaan, te vervullen.
De Britse verklaring kenmerkte zich
door een grote bereidheid tot het bevorde
ren van een vredelievende oplossing. Enge
land verklaarde bij monde van minister
Jones alles in het werk te willen stellen,
om de beide partijen in Palestina tot elkan
der te brengen, doch tevens werd er de
nadruk op gelegd dat Engeland niet bereid
is, niet geweld van wapenen een bepaalde
politiek aan Palestina op te leggen. Boven
dien zeide Jones dat er geen wezenlijk ver
schil bestaat tussen de grote lijnen, die En
gland in zijn Palestina-politiek volgt en de
gevolgtrekkingen, waartoe de UNO-com-
missie gekomen is. Hij sprak de vurige
hoop uit, dat de UNO meer succes zal heb
ben dan Engeland ten aanzien van het be
werken ener verzoening tussen Joden en
Arabieren. Tevens kondigde hij aan, dat
Engeland speciale voorstellen met betrek
king tot de oplossing van het Europese
Jodenprobleem bij een betere gelegenheid
zal indienen.
Naar het gevoelen van gewoonlijk wel
ingelichte kringen te Londen zal de volg
orde der gebeurtenissen thans waarschijn
lijk als volgt zijn: Groot-Brittannië gaat
voorbereidingen treffen om Palestina te
verlaten zodra de bespreking in de Alge
mene Vergadering beëindigd is: daarna
terugtrekking zo spoedig als technisch mo
gelijk is. Groot-Brittannië zal zich niet be
kommeren over de overdracht van de
macht aan enige volksgroep in Pa
lestina, zodat er een periode van anarchie
zou kunnen aanbreken.
Hergroepering in Midden-Oosten
De nadruk werd er op gelegd, dat het
besluit, om Palestina te verlaten niet be
tekent, dat Groot-Brittannië zich uit geheel
het Midden-Oosten terugtrekt. De terug
trekking uit Palestina zal, naar verluidt,
deel uitmaken van een algemene hergroe
pering van de Britse strijdkrachten in dat
gebied. Volgens gewoonlijk welingelichte
kringen zal dit omvatten een ontwikkeling
van bases in Oost-Afrika: de komende
besprekingen tussen de grote vier over de
toekomst van de voormalige Italiaanse ko
loniën zullen met critische belangstelling
gevolgd worden.
De Britse positie in het Midden-Oosten
zou, volgens de woordvoerder, tot op ze
kere hoogte versterkt worden door het be
ëindigen van de kostbare taak in Palestina,
waar de Britse troepen practisch op voet
van oorlog moeten verkeren. Hij voegde er
aan toe, dat men in officiële Britse kringen
hoopte, dat de definitieve mededeling over
het terugtrekken de Joden en Arabieren
tot samenwerking zou brengen, om bloed
vergieten te voorkomen.
Of Groot-Brittannië al dan niet andere
leden van de UNO zal bijstaan bij het uit
voeren van een opgelegde oplossing, of
schoon zelf zijn mandaat prijsgevende, is
volgens de mening in Londen zeer onzeker.
Naar de mening van de gedelegeerden der
voornaamste mogendheden te Lake Success
heeft Groot-Brittannië met de verklaring
over Palestina de UNO voor de zwaarste
proef in haar bestaan gesteld. Zowel de
Arabische als de Joodse vertegenwoordigers
waren zeer voorzichtig in het geven van
commentaar op de rede van Creech Jones,
in afwachting van overleg met hogere in
stanties.
Een kwestie van strategie.
De enige vraag, welke rijst, nu de Engel
sen uit Palestina weggaan, aldus schrijft
onze Londense correspondent, is of de zaken
niet te ver gedreven zijn en of Arabieren
en Joden thans in staat zullen blijken in
vrijheid samen te werken. Reeds in 1937
heeft de Koninklijke Peel-Commissie op
verdeling aangedrongen. Engeland bleef
echter talmen. Zelfs de voorstellen, die het
in het begin van dit jaar deed, nadat de
Anglo-Amerikaanse commissie eveneens
verdeling aanbeval, stelden de definitieve
oplossing van het vraagstuk uit. Dat aar
zelen is voornamelijk toe te schrijven aan
het feit, dat Engeland zo lang mogelijk wil
de vasthouden aan zijn strategische basis
Palestina. Nu de gehele Britse positie in
het Midden-Oosten herzien wordt, laat het
ook Palestina los, omdat de militairen thans
in Oost-Afrika een nieuwe basis gevonden
hebben voor de verdediging van de Britse
belangen in het Middellandsezeegebied.
Waarschijnlijk hopen zij nog een kleine
troepenmacht in Palestina te houden op
grond van een te sluiten vriendschapsver
drag met de nieuw op te richten staatjes
en mogelijk zullen de Amerikanen de wacht
betrekken bij de uitmonding van de olie
leiding in Haifa.
Staande tegenover twee onverzoenlijk
geworden groepen, had Engeland het aller
minst gemakkelijk. Toen het mandaat be
gon, kon het niet voorzien, dat het Ara
bische nationalisme zich zo sterk zou ont
wikkelen en ook niet de uitroeiing van de
Europese Joden. Maar toen de grote vlucht
uit Duitsland begon, gooide Engeland, om
de Arabieren te vriend te houden, de deur
van het gedroomde tehuis dicht. Labour
verkondigde, dat zij die politiek zou her
zien, zodra ze de kans kreeg, maar ook de
socialisten deinsden ervoor terug. Men kan
zich moeilijk onttrekken aan de indruk,
Het woord is aan
Henry Adams:
Zij weten genoeg, die weten
hoe te leren.
Sla nog geen aardappelen
voor de winter in
Reeds thans zijn vele consumenten bezig
een wintervoorraad aardappelen in te
slaan. Dc tijd is echter daarvoor nog niet
geschikt, zodat het gevaar bestaat, dat zij,
die thans reeds aardappelen voor langere
tijd opslaan, de teleurstellende ervaring
zullen opdoen, dat er belangrijke verlie
zen aan gewicht en kwaliteit op deze
voorraden worden geleden- Een winter
voorraad kan op zijn vroegst in de tweede
helft van October worden betrokken.
Piet Heinin Den Helder
teruggekeerd
Na een verblijf van bijna twee jaar in
de Indische wateren is Hr. Ms. torpedo-
bootjager ,,Piet Hein", onder command"
van kapitein-luitenant ter zee A. Mole
naar in Den Helder teruggekeerd. Vóór
de politiële actie werden in Australië le
vensmiddelen en medicamenten ingesla
gen. welke onder de noodlijdende Indone
sische bevolking werden verdeeld. In de
Grote Oost werd een bezoek gebracht aan
gebiedsdelen, waar zich nog nimmer na de
bevrijding van de Japanse overheersing
een Nederlands oorlogsschip had vertoond.
Bij de politiële actie verleende de „Piet
Hein" assistentie. De torpedobootjager is
in het bezit van de blauwe wimpel, door
de commandant van het zusterschip „Kor-
tenaer" uitgeloofd voor het marine vaar
tuig dat de reis naar Indië in de kortste
tijd zou volbrengen. De „Piet Hein" voer
in 1945 binnen 15'/$ dag van Chatham
naar Java.
Minister Nelier weer
naar Batavia?
Volgens Aneta zou er sprake van zijn,
dat minister Neher naar Batavia terug
keert in verband met de te verwachten
dat de Engelsen weinig belangstelling meer
voor Palestina koesteren, nu de strategi- besprekingen met de dnelanden-commis-
sche waarde ervan blijkbaar verminderd is. i sie- Naar verluidt zou minister Nehei
Men vraagt zich af, of de grote politiekvertrekken tezamen met jhr- mr. H. van
wel in staat is menselijke problemen te be- Vreedenburch, chef directie politieke za-
naderen, laat staan op te lossen. De En
gelsen zeggen, dat ze alleen maar in Pa
lestina waren om te zorgen voor het even
wicht tussen Arabieren en Joden. De laat-
sten wisten niet beter of het doel der man-
daatspolitiek moest zijn de voorwaarden te
scheppen voor het Tehuis. In positieve, con
structieve politiek sdhoten de Engelsen
tekort.
ken van het ministerie van Buitenlandse
Zaken, om de landvoogd gedurende de be
sprekingen bij te staan.
Naar alle waarschijnlijkheid zal een Spaanse
'landelsdelegaüe medio October naar ons land
komen om besprekingen te voeren over hel af
stuiten van een nieuw handelsverdrag. Het oude
handelsverdrag tussen Spanje en ons land loopt
ip l October af.
De Verenigde Staten hebben thans een
uitgewerkt plan gepresenteerd aangaande
de instelling van een permanente commis
sie uit de Algemene Vergadering der UNO,
welke commissie alle leden der UNO in de
gelegenheid zou stellen mede te beslissen
bij de regeling van wereldproblemen. Het
Amerikaanse plan erkent volledig de pri
maire verantwoordelijkheid van de Veilig
heidsraad voor onmiddellijk en doeltref
fend ingrijpen ten einde de internationale
vrede en veiligheid te garanderen.
Volgens net plan zal de taak der commis
sie het volgende moeten omvatten:
De bestudering van zaken, die de alge
mene welvaart of de vriendschappelijke
betrekkingen aangaan, alsmede al derge
lijke zaken, die door de Veiligheidsraad
voor de Algemene Vergadering gebracht
worden. Verder:
De bestudering van de beginselen van
samenwerking en internationale vrede en
veiligheid, het doen van aanbevelingen in
deze materie, bestudering van de vraag, of
een zaak het bijeenroepen van een buiten
gewone algemene vergadering der UNO
vereist, de leiding bij onderzoekingen en
de benoeming van commissies van onder
zoek; en tenslotte het onderzoek van de
kwestie, of de commissie permanent moet
worden na het eerste proefjaar.
Verklaard wordt, dat de commissie zich
op de hoogte moet houden van de ver
antwoordelijkheden van de Veiligheids
raad.
John Foster Dulles, Amerikaans vertegen
woordiger bij de Veiligheidsraad, heeft te
kennen gegeven, dat de commissie wellicht
kwesties betreffende de vredesverdragen
zou dienen te bestuderen.
Hij voegde er aan toe, dat Marshall, mi
nister van Buitenlandse Zaken, reeds had
verklaard, dat de kwestie van het vredes-
TWEEDE KAMER
Regering blijft het nodig achten, te streven naar samen-
werking met constructieve elementen in de republiek
(Van onze parlementaire redacteur)
verdrag met Oostenrijk voor de Algemene
Vergadering der UNO gebracht zou moeten
worden, indien er geen schot in de zaak zou
komen. In dat geval zou de commissie die
zaak in ogenschouw nemen. Dulles zeide
verder, dat de commissie ook kwesties als
de regeling van het Koreaanse vraagstuk en
aanbevelingen voor herziening van het
vredesverdrag met Italië, welke op de hui
dige agenda van de Algemene Vergadering
staan, zou kunnen bestuderen. De commis
sie zou kwesties kunnen bestuderen, waar
van zij zou weten, dat zij aan de volgende
Algemene Vergadering zouden worden
voorgelegd. De leden zouden het recht be
houden te mogen kiezen, of zij een kwestie
aan de Algemene Vergadering of aan de
Veiligheidsraad zouden voorleggen.
Doopplechtigheid van Prinses
Marijke wordt uitgezonden
De doopplechtigheid van Prinses Marij
ke op 9 October in de Domkerk te Utrecht
zal door de gezamenlijke omroepvereni
gingen in een nationaal programma wor
den uitgezonden. De plechtigheid begint
om kwart over elf en zal een half uur
duren.
Naar wij vernemen zullen bij de doop
plechtigheid van Prinses Marijke als
peten worden uitgenodigd de groother
togin van Luxemburg, de kroonprins van
Zweden, Winston Churchill, mevrouw personfei'entic in de zaal van de Veilig-
Roëll-Feith, mevrouw J. Post-Salomons heidsraad, waarop ongeveer zeshonderd
en de heer A. J. Andree Wiltens. personen aanwezig waren, eritiek geoefend
Mevrouw Roëll-Feith heeft gedurende op John Foster Dulles, de republikeinse
acht jaren, waaronder de vijf oorlogsjaren deskundige in buitenlandse aangelegen-
voor dc prinsesjes gezorgd en niet het heden, en George Earlc, de voormalige di-
Prinselyk gezin lief en leed gedeeld. Zij plomaat, die hij beschuldigde van oorlogs-
was de rechterhand en persoonlijke vrïen- ophitsing.
Excellentie Beel moge slechts ad interim
aan het hoofd van Overzeese Gebiedsdelen
staan en dat nog sinds kort, dit heeft hem
niet belet een buitengewoon knap betoog
te leveren naar aanleiding van het Indone
sische beleid der regering en van het daar
over gevoerde Kamerdebat.
Als premier heeft hij zich uit de aard der
zaak trouwens voortdurend me* de proble
men in kwestie moeten bezig houden.
Zodoende bleek hij in staat goed en over
tuigend voor de dag te komen. Duidelijk
toonde hij aan, dat de regeringsverklaring
wel degelijk heel wat positiefs en construc
tiefs omtrent het verder te voeren beleid
inhield. Zijn rede getuigde in menig opzicht
van begrip voor de werkelijkheid, gecom
bineerd met een fantasie, in de zin van
voorstellingsvermogen, waarover de wer
kelijke staatsman dient te beschikken. En
bij dit alles kwam bovendien, dat hij blijk
gaf van behendige politieke stuurmans
kunst. Met name sprak dit uit de wijze
waarop hij enerzijds de felste oppositie
man. de heer Schouten (A.R.) bepaald in
een hoek wist te drijven, anderzijds baande
hij zodoende de weg om voor zover aan-
mkelijk de afstand tussen hem en prof.
Logemann, de woordvoerder van de Partij
van de Arbeid hier en daar nog vrij groot
had geschenen, deze aanmerkelijk te ver
kleinen. Natuurlijk liet hij tevens niet na,
goed te doen uitkomen hoezeer de aanvoer
der. van de andere regeringspartij, prof
Routine (K.V.P.) alle aanleiding had om
replicerend nog eens ter dege te onderstre
pen. dat hij het beleid van het kabinet vol
komen kon steunen.
De politiële actie.
Wat het politieel optreden aangaat, ver
namen wij, dat de militaire adviseurs zich
niet tegen het beperkt karakter daarvan
hadden verzet. En prof. Logemann kreeg,
met verwijzing naar de Handelingen, te
horen, dat in Juli reeds voorop had gestaan,
dat het doel niet alleen was, aan de on
houdbare toestand een einde te maken,
maar ook betere voorwaarden te scheppen
voor verwezenlijking van de beginselen
van Linggadjati. Later pas was het in zo
verre op een teleurstelling uitgelopen dat
tengevolge van allerlei aanvankelijk niet
aanwezige factoren de destructieve elemen
ten een tijdlang in de nieuw bezette ge
bieden te veel ondermijnende actie hadden
kunnen voeren.
Vasthoudende aan haar overtuiging, dat
de Veiligheidsraad niet bevoegd was ge
weest tot zijn resoluties, had de regering
gemeend zich desondanks van haar kant
niet- als een onwillig lid van de internatio
nale gemeenschap ie moeten gedragen. Met
een weglopen van mr. Van Kleffens zou
den wij allesbehalve gebaat zijn geweest.
Wisjinski lucht zijn woede
Onparlementair geschimp
op persconferentie
Andrei Wisjinski, de Sovjet-Russische
gedelegeerde bij de UNO, heeft op een
Een vreedzaam taf reel bij een stemlokaal in een der Engelse districten, waar een
tussentijdse verkiezing is gehouden.
din van de Prinses.
Mevrouw Post is de weduwe van ..Jo
hannes". een der landelijke hoofdfiguren
van de K. P.. die gevallen is bij de oven-al
op het Huis van Bewaring op de Wete
ringschans te Amsterdam.
De heer Andree Wiltens was de voorzit-
ter van de Raad van Negen uit hot stu-
dentenverzet en een vooraanstaand figuur
van het geestelijk verzet in Nederland.
Verliezen van Donderdag
Het Nederlands communiqué van Vrij
dag meldt, dat de verliezen van Donder
dag bedragen: vier gesneuvelden en zes
gewonden. Verscheidene benden werden
uit door Nederlanders gepatrouilleerd ge
bied verdreven. Ten Zuiden van Malang
werd een republikeinse commandopost
verdreven.
Volgens het republikeinse communiqué
hebben dd Nederlanders een grootscheep
se aanval met 500 man ontketend ten Zui
den van Malang, waarbij 93 Indonesiërs
werden gedood.
Het Nederlands communiqué van heden
meldt, dat in de tector van Garoet, Ta-
sikmalaja en Tjiamis Nederlandse troepen
in botsing kwamen met benden, welke
patrouilles beschoten en zich schuldig
maakten aan overvallen en sabotage. Een
Nederlands detachement bij Ketenger, bij
de grote krachtcentrale benoorden Poer-
wokerto op Midden-Java, sloeg een aan
val van een sterke bende af.
De Nederlandse verliezen van gisteren
bedroegen drie gesneuvelden en 19 ge
wonden-
Ook critiseerde hij de door McNeil, de
Britse gedelegeerde, in de algemene verga
dering gehouden rede als „bijtend en sar
castisch en vol pogingen om grappig te
zijn". Als oorlogsophitsers noemde Wis
jinski ook William Bullitt, de vroegere
Amerikaanse ambassadeur in Moskou en
de radio-commentator Walter Winchell.
Wisjinski zeide, dat hij na zijn rede in
de algemene vergadering vele brieven had
ontvangen, welke uiting gaven aan „on
vriendelijkheid en kwaadwilligheid". Hij
ergerde zich ten zeerste, toen tegen hei;
einde van de voorlezing van zijn verkla
ring een vijftigtal journalisten aanstalten
maakte om heen te gaan. Vele diplomaten
waren ter conferentie aanwezig, o.a. Sir
Alexander Cadogan. de permanente Britse
vertegenwoordiger ter UNO. die vijf mi
nuten in de zaal verbleef.
Toen Wisjinski eritiek ging leveren op
McNeil fronste Sir Alexander zijn wenk
brauwen en ging heen. Er werden heftige
woorden gewisseld tussen Wisjinski on
journalisten van de Hearst-pers. Toen een
der journalisten vroeg, of ook sommige
uitlatingen van Stalin als oorlogsophitsing
aangemerkt moesten worden, wond Wis
jinski zich zeer op. „Deze vraag kan ik
niet beantwoorden", aldus antwoordde hij.
„mijn antwoord zou de vraagsteller niet
aanstaan".
MINISTER JONKMAN KRIJGT SPOEDIG
„REORGANISATIE VAN T KONINKRIJK"
Naar het A.N.P. verneemt zal minister
Jonkman binnenkort zeer waarschijnlijk
een nieuwe portefeuille, n.l. die voor de
reorganisatie van het Koninkrijk, onder
zijn beheer krijgen.
Wij stonden er aanvankelijk heel slecht
voor en juist dank zij het blijven van mr.
Van Kleffens en het door hem ter tafel
brengen van constructieve voorstellen (con
sulair rapport-Commissie van Drie voor
goede diensten) was het eindresultaat voor
Nederland heel wat gunstiger geworden
dan het zich eerst liet aanzien.
Sprekende over de concrete en construc
tieve voorzieningen voor .de naaste toe
komst, waarmee de regering zich bezig
houdt, verklaarde de premier, dat inmid
dels op economisch gebied reeds allerlei
gedaan en bereidt is: in 1948 zal de tin
productie van Banka en Billiton vermoe
delijk meer bedragen dan in 1939. Voorts
kon hij gewagen van haven- en wegenver
betering sinds de politiële actie, van voor
uitgang in de nieuw bezette gebieden wat
de rijstdistributie en de gezondheidszorg
betreft.
Het collegiaal orgaan naast de luitenant
gouverneur-generaal denkt de regering
zich geheel binnen de grenzen van de
Grondwet. Toen hij het over dat nieuwe
orgaan had, bracht de premier dank en
«hulde aan de heengaande Commissie-
Generaal.
De beginselen van Linggadjati blijven
aldus dr. Beel de grondslag vormen voor
de reconstructie van het Koninkrijk, Om
trent de samenstelling en bevoegdheden
van de in te stellen centrale organisatie
(voorloopster van een federale regering)
zal eerst overleg met de Indonesische ver
tegenwoordigers gepleegd worden en daar
na zal het dan eventueel tot noodzakelijk
gebleken wetgevende bepalingen komen.
Doel der Grondwetsherziening.
De aanstaande beperkte Grondwetsherzie
ning beoogt de mogelijkheid te openen,
voorbereidingen voor de staatsrechtelijke
structuurwijziging te treffen zonder dat
dan constitutionele slagbomen in de weg
staan. Of men later het nieuwe weer in een
volgende Grondwetsherziening zal bezege
len is nog geenszins beslist, zodat prof.
Logemann zich hierover thans niet onge
rust behoefde te maken. Met deze afge
vaardigde was de premier het volkomen
eens. dat het Indonesisch probleem nu een
maal in de internationale verhoudingen
betrokken was. Intussen moet men zijns
inziens wel beseffen, dat de door de Com
missie van Drie te bewijzen goede dien
sten alleen betekenen het tot eikaar bren
gen van de partijen om samen te gaan over
leggen. Hiertoe is de regering bereid, mits
blijke, dat in de republiek voldoende con
structieve elementen hetzelfde willen.
In tegenstelling tot de heer Schouten
achtte hij het nodig en mogelijk naar sa
menwerking met hen te streven. Onjuist
was het van de A.R. woordvoerder, die
constructieve elementen met de destruc
tieve krachten over één kam te scheren.
En evenzeer keurde Excellentie Beel het
verlangen van de heer Schouten af om
deze republiek te vernietigen. Iets anders
was. dat hij niet bij voorbaat een her
nieuwde politiële actie, doch slechts als
uiterste middel en na afweging tegenover
hetgeen er internationaal in de weegschaal
zou liggen, wilde uitsluiten Maar dan zou
het toch alleen moeten zijn om gevaarlijke
ziektekiemen uit te snijden teneinde de
mogelijkheid te scheppen tot gezondmaking
van het lichaam. Hier kon men wel heel
duidelijk het radicale verschil tussen de
premier en de heer Schouten beluisteren,
hetgeen eveneens het geval was, toen dr.
Beel er de nadruk op legde dat men oog
moet hebben voor het bestaan van het
nationale streven in het Verre Oosten cn
voor ons principiële uitgangspunt, al voor
handen in de Koninklijke rede van 7 De
cember 1942, van vrijwillige samenwerking,
dus van overleg.
Motie-Schouten.
Een door de A.R. woordvoerder bij de
verder weinig om het lijf hebbende replie-
ken voorgestelde motie, welke per sé wet
telijke regeling van het collegiaal orgaan
en van de centrale organisatie verlangde,
wees de minister-president af, aangezien
zij de handen van de regering te zeer zou
binden. Deze motie zal dus Dinsdag zeker
worden verworpen, evenals een onaan
nemelijk genoemde communistische motie,
welke weerspiegeling was van wat Gromy-
ko in de Veiligheidsraad had voorgestaan.
DROOG WEER.
j Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I in De Bilt. geldig van Zater-
dagavond tot Zondagavond
In da nacht hier en daar vorming van
nevel- of mistbanken, die in de ochtend
weer oplossen.
Motgenoverdag enkele overdrijvende
j wolkenvelden. Droog weer. Zwakke tot
matige, naar Westelijke richtingen op-
lopende wind. Weinig verandering van
temperatuur.
28 September:
Zon op "5.34 uur. onder 18.27 uur
Maan op 18.23 uur. onder 3.59 uur
29 September:
Zon op 6.38 uur. onder 18.25 uur
Maan op 18.36 uur, ondej 5.13 uur
