Haarlems Dagblad
Crote
Verwachtingen
Zeven vruchteloze stemmingen
over de opvolging van Polen i:
Bijzondere Raad van Cassatie behandelt
de zaak tegen jhr. De Geer
Ramadiers „smeekbede" aan Amerika
veroorzaakte rush op de winkels
Weerbericht
62e Jaargang No. 18749
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Admln. 10724,
34825. Redactie I06U0. Directeur-Hoofdredacteur
35054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
\Coenscïag 1 ücïoEer 1947
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag b\j de Administrate
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
r l ET IS VIJFTIEN7 JAAR GELEDEN dat
11 de Spaanse geleerde José Ortega
Gasset in zijn waarschuwend en analyse
rend werk „De Opstand der Horden-
schreef: „De waarachtige toestand van
Europa zou dus deze blijken te zijn: zijn
luisterrijk en lang verleden heeft het tot
een nieuwe levenstaak doen komen, waarin
alles grotere omvang heeft gekregen, maar
tegelijkertijd zijn de in stand gebleven iiv
stellingen van dit verleden dwergachtig
klein en beletten zij de tegenwoordige
groei. Europa is tot grootheid geraakt 'als
een samenstel van afzonderlijke naties. In
zekere zin zijn de idee en het gevoel van
nationaliteit zijn kenmerkendste uitvinding
Doch nu ziet Europa zich verplicht, zichzelf
te overvleugelen. Dit is het schema
het ontzaglijke drama, dat in de komende
jaren zich zal afspelen. Zal Europa zich
kunnen bevrijden van overleefde instel
lingen of zal het voorgoed daarin opgeslo
ten blijven? Want het is reeds eerder ge
beurd, dat een grote beschaving ten onder
ging omdat zij de traditionele opvatting
van de Staat niet kon veranderen".
In het jaar, waarin Ortega dit schreef,
1932. mislukte de Ontwapeningsconferentie.
Vlak daarop kwam Hitler in Duitsland aan
het bewind (Januari 1933). Het ontzaglijke
drama, door Ortega aangekondigd, zette
zich in. Het bereikte een geweldig hoogte
punt in de Tweede Wereldoorlog, waarin
Hitlers poging om Europa onder zijn macht
te brengen faalde. Op die wereldoorlog
volgde een staat van verdoving, waarin
velen twijfelden aan de herwinning van
voldoende energie voor een werkelijk her
stel en waarin grote plannen tot het inslaan
van nieuwe wegen slechts door enkelen
werden te berde gebracht. Men luisterde
aanvankelijk niet. Maar terwijl de Russen
Oost-Europa in hun invloedssfeer Wokken
begon West-Europa, uitgeput en afhanke
lijk van Amerikaanse hulp, tot ontwaken
te komen. De grote gedachten vinden nu
steeds meer gehoor. Men ziet reeds feiten
tot politieke werkelijkheid worden, waar
in twee jaar geleden niet zou zijn geloofd
en die duidelijke aanwijzing geven van een
wordingsproces in de richting, door Ortega
y Gasset als de enige uitweg aangeduid.
Want zulk een aanwijzing ligt in de snel
groeiende schepping van de Nederlands-
Belgisch-Luxemburgse Tolunie, waarin
men de derde handelsmacht der wereld
aankondigt, maar die nog een gans ander
aspect bezit: het begin der nieuwe Euro
pese aaneensluiting. Het is verduidelijkt in
de ontwikkeling van het Plan-Marshall tot
I grote Amerikaanse hulpverlening aan Euro
pa. De Amerikanen hebben een ant
woord gevraagd, gebaseerd op Euro
pese samenwerking. Zestien landen hebben
er gehoor aan gegeven en het ingediend.
Om hulp te kunnen krijgen* bleken zij te
móeten samenwerken. Om hulp te kunnen
I krijgen bleken zij het plan voor een Euro*
pese Tolunie, aanvankelijk wel besproken
maar als te moeilijk opzij geschoven, niet
I te kunnen loslaten. Het is opnieuw in be
handeling genomen.
De Europese federalisten zijn zich intus
sen gaan organiseren eh congressen gaan
beleggen. Ook graaf Coudenhove-Kalergi,
de oude leider van de Pan-Europa Bewe-
ging, is weer in volle actie gekomen. Nu de
poging van Hitier, om Europa door geweld
tot eenheid onder zijn tirannie te brengen,
is mislukt evenals destijds Napoleons po
ging, komt eindelijk de mogelijkheid tot
een vrijwillige, federale samenwerking op
democratische grondslag als werkelijkheid
naar voren. Alleen in West-Europa, omdat
nieuwe dwang de Russische het Oos
telijk deel heeft afgesplitst: tijdelijk heeft
afgesplitst. Want IJzeren Gordijnen zijn
niet zeer duurzaam in deze wereld.
Te Gstaad in Zwitserland is van 6-10
September een bijeenkomst gehouden van
150 parlementsleden uit tien Europese lan
den: België, Denemarken, Engeland,
Frankrijk, Griekenland, Italië, Nederland,
Oostenrijk, Zweden en Zwitserland. Zij
streven naar Europese federatie. De Ne
derlandse groep werd aangevoerd door mr.
E. G. M. Roolvink; uit een beschouwing
van de correspondent te'Genève van de
N.R.C.> die ik hier citeer, blijkt dat o.a. ook
de Kamerleden mevr. Fortanier-de Wit en
dr. A. H. W. Hacke (beiden P.v.d.V.) er
deel van uitmaakten. Dr. Hacke werd tot
eerste parlementaire seeretaris gekozen
van het Uitvoerend Comité van de Unie
van Europese Parlementsleden, die met de
grootst mogelijke energie naar de bijeen
roeping van het eerste Europese Parlement
zal streven. Niet minder dan dat. Graaf
Coudenhove-Kalergi treedt als secretaris
generaal van de beweging op.
Telt zij niet meer dan 150 aanhangers
in de betrokken tien lands-parlementen?
Veel meer dan dat aantal. Want in ant
woord op een enquête, die graaf Couden
hove-Kalergi in November 1946, dus bijna
een jaar geleden, aan al de 4094 leden van
de tien parlementen zond bleek, dat reeds
in die tijd 1571 van hen (38 zich posi
tief uitspraken voor een Europese Federa
tie in het kader der Verenigde Naties. (Ik
herinner eraan dat het Handvest der Ver
enigde Naties de mogelijkheid tot regionale
aaneensluiting uitdrukkelijk opent). Slechts
46 antwoordden afwijzend: 2500 antwoord
den niet. Ik teken hierbij aan dat er nau
welijks twjjfel aan geopperd kan worden,
gezien de ontwikkeling der gebeurtenissen
en der geesten sinds November 1946, dat
een herhaling van deze enquête op dit
ogenblik een meerderheid voor Federale
Unie onder de parlementsleden der tien
landen zou opleveren. Toen deed die zich,
zoals te Gstaad gebleken is, al voor in de
Franse Kamer (301 van de 593 leden), de
Griekse (207 van de 354), de Italiaanse
Constituerende Vergadering (342 van de
554), de Luxemburgse Kamer (28 van de
51) en de Nederlandse Tweede Kamer (53
van de 100), terwijl in onze Eerste Kamer
en in de Zwitserse Bondsraad juist 50 '/c, j
in de Belgische Kamer 49 9c met Ja ant- j
woordde.
De correspondent van de N.R.C.
VACATURE IN DE VEILIGHEIDSRAAD:
Amerikaanse officieren
het Griekse leger?
in
De opvolging van Polen als niet-permanent lid van de Veiligheidsraad heeft de Alge
mene UNO-vergadering gisteren in een volledige impasse gebracht, doordat de ver
kiezing van de twee Sovjet-Russische candidaten, Tsjechoslowakije en de Oekraïne,
gedwarsboomd werd ten gunste van India. Nadat Argentinië en Canada als opvolgers
van Brazilië en Australië waren gekozen, werd Tsjechoslowakije uitgeschakeld en
kregen de twee overblijvende rivalen, India en de Oekraïne, geen van beide de ver
eiste meerderheid van twee-derde. Dit laatste verschijnsel herhaalde zich nog zesmaal,
waarna de zitting verdaagd werd.
Pakistan en Jemen
leden der UNO
De afgevaardigde der Verenigde Staten
motiveerde zijn bezwaar tegen de Oekraïne
door te verklaren, dat dit land geen vol
ledig souvereine staat is. De Amerikanen
stelden daarom voor India de plaats van
Polen te laten innemen, doch noch de
Oekraïne, nooh India konden bij vier stem-
mingen de noodzakelijke tweederde meer
derheid behalen.
Bij de vierde stemming behaalde de
Oekraïne 30, India 25 stemmen.
Deze situatie bracht de Sovjet-gedele
geerde Wisjinsky er toe de Verenigde Sta
ten ervan te beschuldigen ofwel het hand
vest der Verenigde Volken te zijn vergeten,
ofwel dit met opzet te schenden, daar hier
in vermeld staat, dat de geografische ver
tegenwoordiging moet worden in acht ge-,
nomefi bij de keuze der leden van de Veilig
heidsraad. Boos merkte Wisjinsky op, dat
het de bedoeling is van Amerika om een
van de Slavische staten uit de Veiligheids
raad te stoten. Hij hield vol. dat het Hand
vest voorschrijft, dat een Slavische staat
wordt gekozen.
Irak .stelde voor de zitting te verdagen,
doch Wisjinsky maakte tegenwerpingen en
verklaarde, dat de oplossing zo nabij was,
dat men liever verder moest gaan. Bij stem
ming over de vraag om de zitting te ver-
aagen, werd deze motie imet 30 tegen 14
stemmen verworpen, waarna men verder
ging met stemmen.
Bij de zesde stemming behaalde de
Oekraïne 34 stemmen, India 22. Bij de ze
vende en laatste stemming behaalde de
Oekraïne' 33 stemmen en India 23.
Tenslotte steende de vergadering voor
•erdaging van de zitting waartegen Wis
jinsky krachtig protesteerde met de be
schuldiging, dat met opzet werd verhinderd,
dat een van de Slavische landen de plaats
an Polen in de Veiligheidsraad zou in
nemen.
De UNO telt thans 57 leden, daar de sta
ten Jemen en Pakistan gisteren tot de UNO
werden toegelaten en onmiddellijk mee
stemden bij de mislukte verkiezing van een
opvolger in de Veiligheidsraad voor Polen
Conferentie over Italiaanse
koloniën aanstaande
Rusland aanvaardt uitnodiging
Naar van gezaghebbende zijde te Lon
den wordt vernomen, heeft de Sovjet
regering de Britse uitnodiging tot bijwo
ning van de conferentie van speciale
plaatsvervangers van de ministers van
Buitenlandse Zaken der grote vier. over
de toekomst van de Italiaanse koloniën,
aanvaard.
Het antwoord van de Sovjet-Unie is
overgebracht door de Sovjet-ambassadeur
te Londen, Zaroebin, die gisteren na over
leg met zijn regering te Londen is terug
gekeerd. Engeland had voorgesteld de con
ferentie heden te Londen te openen, doch
door vertraging bij de voorbereidingen is
dit niet mogelijk. Zij zal waarschijnlijk
Vrijdag beginnen.
Het houden van de conferentie is in
overeenstemming met de bepalingen van
het vredesverdrag met Italië. De grote vier
moeten binnen een jaar na het van kracht
worden van dat verdrag over de toekomst
van de koloniën beslissen. De speciale af
gevaardigden hebben tot taak een com
missie van onderzoek naar het Midden-
Oosten te zenden voop een bezoek
aan de betrokken gebieden: Cyrenaica histori£ van De Q ek u- E
Tripolitame, Eritrea en Italiaans Somali- I ]anj
en de andere aftredende leden. De Veilig
heidsraad heeft gisteren bovendien nog een
fel debat beleefd over de toelating van
Italië, Roemenië, Bulgarije en Hongarije.
Er werd wederom geen oplossing gevonden.
Polen stelde voor om deze kwestie aan de
vijf permanente leden van de Veiligheids
raad over te dragen, met de opdracht de
zaak te bespreken met de secretaris-gene
raal der UNO. Dit voorstel werd echter
verworpen, zodat de volgende zitting van
de Veiligheidsraad dit agendapunt en
alle daaraan verbonden moeilijkheden
opnieuw op tafel zal vinden.
Amerikaanse functionarissen te Athene
hebben de departementen van Oorlog en
van Buitenlandse Zaken te Washington
oorgesteld om een 30 a 40-tal Amerikaan
se officieren toe te voegen aan de Griekse
strijdkrachten, die tegen de partisanen in
het veld staan.
Men neemt aan, dat deze voorstellen
deel uitmaken van plannen om de gevech
ten tegen de Griekse guerillastrijders te
intensiveren. Deze plannen zouden over
wogen worden door generaal Chamberlin,
die momenteel als hoofd van de inlichtin
gendienst van het Amerikaanse leger in
Griekenland vertoeft.
Uit het bericht, dat de 4 a 5000 man
Britse troepen in Griekenland binnenkort
hun winterkwartier zullen betrekken,
wordt geconcludeerd, dat men bij de be
sprekingen tussen Washington en Londen
nog geen beslissing heeft genomen over
het al of niet terugtrekken van deze troe
pen.
Hevige aardschok in Perzië
Tengevolge van een zeer hevige aard
schok zijn meer dan 400 personen in Ghaen
in de provincie Khorassan, in het Noord
oosten van Perzië, om het leven gekomen.
Rijkdom
uit het verleden
Ter gelegenheid van het
congres van de Federa
tie Goud en Zilver is in
Scheveningen een show
gehouden van kostbare
sieraden en oude cos-
tuums. Er waren Friese,
Zaanse en Zeeuwse
costuums uit de acht
tiende eeuw, Franse
hoftoiletten uit 1795 en
hoerendrachten uit ver
schillende perioden. De
toiletten waren boven
dien getooid met siera
den ter gezamenlijke
waarde van ruim drie
millioen. - Foto van een
Biedermayercostuum
uit 1840.
De draagster is getooid
met talrijke kostbare
juwelen uit*'die tijd.
Overstromingen in Pendsjaab
doen twisten vergeten
Duizend vierkante kilometers van Mid-
den-Pendsjaab zijn overstroomd door het
water van drie buiten haar oevers getre
den rivieren. Aanvallers en aangevallenen
trachten tezamen aan het water te ont
komen. Temidden van de vernielde, nog
niet rijpe oogst, hebben duizenden dorpe
lingen uit de omstreken van Lahore hun
toevlucht gezocht op daken en verhogin
gen.
Vele dorpen zijn afgesloten en voedsel
zowel als viuehtelingen-convooien worden
door het modderige water tegengehouden.
Deze nieuwe ramp heeft de moeilijkheden
om de vluchtelingen te vervoeren en van
voedsel te voorzien zeer vergroot.
Grote gedeelten van het laag gelegen
Lahore, vlak bij de grens tussen Oost- en
West-Pendsjaab, zijn overstroomd.
De overstromingen over een groot ge
bied van Noord-India werden Dinsdag
avond door de onder-commissaris te New-
Delhi, Randhawa, beschreven als een „on
vergelijkelijke ellende, waarbij de recente
onlusten in Delhi tot een onbeduidend
heid verbleken". Dinsdag wei-den in het
gebied van Delhi 40.000 mensen door de
snel stijgende Joemna. welke doorgaans
een rustige rivier is. bedreigd. Meer dan
100 dorpen in dit gebied zijn overstroomd
of door het water geïsoleerd. Vliegtuigen
zijn gecharterd om voedsel uit te werpen
voor dc vluchtende bevolking.
De ..Oranje" morgen
in Amsterdam
Het m.s. „Oranje" met 807 repatriëren-
den aan boord wordt Donderdagmorgen
om 8.00 uur in IJmuiden verwacht. De
ontscheping zal om 13.00 uur in Amster
dam beginnen.
De Bijzondere Raad van Cassatie
vèndaag begonnen met de behandeling
van het cassatieberoep van oud-minister
president jhr. mr. D. J. de Geer. die we
gens hulpverlening aan de vijand door het
Bijzondere Gerechtshof te Amsterdam is
veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf
voorwaardelijk met 3 jaar proeftijd met
bijzondere voorwaarden en 5 geldboeten
van f 4000.
De president, -mr. Haga, begon met de
ondervraging van de requirant, waarbij
allereerst ter sprake kwam de bekende
land. Zij kunnen ook besluiten tot het uit- 1 Requirant ,mcrkte op> dat hü van de
nodjsen van ^interesseerde landen als0^racht „aar Ned.rIands.indië te
Italië, Ethiopië, Zuid-Afrika, Australië, - -
India en Pakistan, om hun standpunt be
kend te maken.
Verhoging der onderwijzers-
pensioenen gevraagd
Het Tweede Kamerlid de heer Van Sleen
(Anbeid) heeft aan de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen gevraagd, of deze
bereid is, de pensioenen te herzien van die on
derwijzers, die reeds voor de jongste verbetering
der onderwijzerssalarissen gepensionneerd wa
ren. De heer Van Sleen ziet een dergelijke her
ziening als rechtsherstel, daar volgens hem deze
onderwijzers in het verleden ten onrechte een te
laag salaris hebben genoten.
komst. Vrees die weerhoudt van aaneen
sluiting doet het begrip „souvereiniteit"
overigens wel volkomen teniet. Als dit
aanvaard werd zou het op den duur bete
kenen, dat West-Europa zich onderwierp
aan Rusland's welbehagen.
Het Congres der parlementsleden te
Gstaad heeft dit standpunt dan ook niet-
ingenomen, maar zich evenals het Congres
der Federalisten te Montreux voor federa
tieve aaneensluiting desnoods zonder Oost-
Europa uitgesproken. Natuurlijk met de bij
voeging, dat toetreding van andere landen
tot de federatie steeds mogelijk blijft. Want
dat is een van de wezenstrekken van het
begrip federatie.
Hei Congres te Gstaad heeft inderdaad
grote verwachtingen gewekt. Het wil zo
merktspoedig mogelijk een Europese Consti-
op dat het de vraag is of die allen ook j tuerende Vergadering bijeenroepen, liefst
voorstanders zijn van de onmiddellijke al in 1948, die een federale Grondwet aan
schepping van een Europese romp-fede- alle Europese staten zal kunnen voorleg-
ratie, zolang Rusland en zijn satellieten nietgenGesteund door de aanhang in de
slechts weigeren zich bij de Europese fede- j verschillende parlementen, natuurlijk,
ratie aan te sluiten, maar er bovendien, I Gij zet grote ogen op bij het lezen van
„naar te vrezen is", een tegen Rusland en 1 zulke plannen? Wij leven in een tijd, waar-
het communisme gerichte actie in zouden in zeer grote veranderingen op til zijn. Het
zien. zouden God geve het! heilzame ver-
Dit herinnert levendig aan de jaren voorsnderingen kunnen worden. In Zwitserland
1940. Wat hebben de West-Europese Jan- hebben in deze dagen merkwaardige en
den toen bereikt, door zich uit vrees voor belangrijke internationale bijeenkomsten
Duitsland niet aaneen te sluiten en zelfs j plaats. Ook die van de actie voor Morele
geen militaire afspraken te maken? DatHerbewapening te Caux-sur-Montreux,
zij, het ene na het andere, onder de voet j waarover wij al meermalen bericht hebben.
R. P.
gelopen wei-den! Vrees opent geen toe-1
gaan voor het eerst kennis nam uit het
memorandum-Gerbrandy. Een nevendoel
had requirant naar hij zeide niet, ook
niet toen hij een „permit" had aange
vraagd voor Zwitserland.
De president wees de requirant er op,
dat hij in Lissabon bij de Duitse gezant
heeft aangedrongen op spoed met 'het ver
lenen van een visum. Zou die spoed niet
betracht woixlen, dan zou hij niet near
Nederland, maar naar Indic gaan. Ligt
daarin niet opgesloten aldus mr. Haga
dat u toen heel goed begreep, dat de
Duitsers liever zagen, dat u naar Neder
land ging dan naar Indië?
Jhr. De Geer: ..Ik herinner mij niet, of
ik het woord „Indië" gebruikte het was
in ieder geval alleen mijn bedoeling dui
delijk te maken, dat ik niet in Lissabon
wilde blijven".
President: ,.Ik heb de indruk, dat u de
gang naar Nederland ook zelf bedenkelijk
vond. Hoe is dat?"
Requirant ontkende deze zienswijze ge
had te. hebben.
President: „U beschouwde zich als ge
woon burger, gelijkstaande met een kin
derjuffrouw, zoals u zelf zeide. Maar dat
standpunt klopt toch niet met het uitge
ven van een brochure. De Duitsers zouden
zich van een brochure van een kinderjuf
frouw niets hebben aangetrokken".
Jhr. De Geer: „Ik schreef die brochure
niet als oud-minister-president maar als
iemand, die de internationale toestand be
oordelen kan, zoals ook Colijn een bro
chure schreef".
President: „Voelt u nu nog niet dat u
daarmede de Nederlandse verzetskracht
moest aantasten?"
Requirant: „Neen".
President: „Het is gebleken, dat de Duit
se autoriteiten uw terugkomst hier zeer
waardeerden".
Jhr. De Geer: „Seyss Jnquart schreef
direct na mijn komst een brief aan de se
cretarissen-generaal. waarin hij hun ver
bood enig contact met mij te hebben.
Daaruit blijkt dus het tegendeel".
De president merkte op, dat Jhr. De
Geer van alle zijden, ook door de hpogste,
gewaarschuwd was. „Toen u al deze waar
schuwingen in de lucht sloeg, kon men
toch wel van opzet spreken".
(De zitting duurt voort)
Het woord is aan
Mackintosh:
De mensen zijn nooit zo goed
of zo slecht als hun meningen.
Treinongeluk bi j Malang
kost 25. levens
Volgens radio Djokja werden 25 perso
nen gedood en 70 ernstig gewond bij een
treinongeluk nabij Malang. In verband
met de zware belasting en de stijgende
spoorbaan moesten van de trein van Ma
lang naar het noorden vier wagons wor
den afgehaakt. De remmen van de afge
haakte wagons bleken echter niet te func-
tionneren en reden dientengevolge met
steeds toenemende snelheid de heuvel af.
Twee wagons sloegen hierbij om.
De afdelingen van het Indonesische en
Chinese Rode Kruis verleenden .de eerste
hulp.
Dr. van Mook naar
Sumatra's Oostkust
Gistermiddag zijn dr van Mook en ge
neraal Spoor naar Palembang gegaan met
het doel de plaatselijke toestand in be
schouwing te nemen en om de onder de be
volking van Sumatra's Oostkust levende
verlangens te bestuderen. Dr. van Mook
reist in een Mitchell-vliegtuig van de le
gercommandant en zal worden vergezeld
door de heer van der Wal, wnd. directeur
van het binnenlands bestuur,-^rof. K. Ent
hoven, adviseur van dr. van Mook en de
heer J. Ozinga. Heden zullen zij Medan
bezoeken, waarna het gezelschap Donder
dag naar Batavia zal terugkeren.
ANGST-PSYCHOSE IN FRANKRIJK
De New Yorkse politie heeft dezer dagen
„scheepsladingen" wapens in het water
van de Long Island Sound gedeponeerd,
om lastige en omvangrijke gevonden voor
werpen kwijt te raken. Deze gevonden
voorwerpen speelden een rol in de onder
wereld van Amerika en werden „gevon
den" bij het onderzoek van de talloze
misdaden, die door gangsters werden
gepleegd.
(Van een correspondent te Parijs)
Het is ongeveer een maand geleden, dat
Paul Ramadier, de voorzitter van de Franse
ministerraad, zijn volk de mare deed, dat
het land een algemene catastrophe stond
te wachten. De graanoogst, ^ei hij, had
slechts 20 pCt. van het noodzakelijke mi
nimum opgebracht, de schatkist was leeg
en de winter beloofde de hardste te wor
den, die Frankrijk sedert jaren had be
leefd.
Toen wij deze redevoering indertijd van
enig sober commentaar voorzagen, heb
ben wij er al op gewezen, dat zij in eerste
instantie W£* kennelijk voor buitenlandse
i.e. Amerikaanse oren was bestemd.
Men diende die woorden voornamelijk te
verstaan, als een, naar onze mening niet
zeer waardige, smeekbede om buitenlandse
hulp eer nog dan een appèl aan het verant
woordelijkheidsbesef, het gevoel voor inter
nationale solidariteit van de machtige rijke
bondgenoot aan de overzij der oceanen. En
zeer waarschijnlijk trachtte Ramadier aldus
tevens enige morele pressie uit te oefenen
op de Amerikaanse diplomatie, opdat het
werk van de 16 confererende mogendheden
in Parijs toch vooral maar au sérieux zou
worden genomen.
Dramatisch reactie.
Het is nog niet mogelijk thans reeds uit
te maken, of deze meest pessimistische
redevoering, die misschien ooit door een
Franse premier was gehouden, Reynaud's
wanhopige oproep aan Roosevelt in Juni
1940 meegerekend, in Amerika enig effect
heeft gesorteerd. Doch men kan thans al
wel zeggen, dat haar uitwerking in Frank
rijk zelf uiterst waarneembaar en zeer on
gelukkig is geweest.
Bij het Franse volk, dat gemakkelijk,
snel en vaak niet heel doordacht pleegt te
reageren, hebben Ramadier's woorden wei
nig minder dan een angstpsychose opge
roepen. Nergens waar men een recente
opinie-test heeft het uitgewezen zich
momenteel zo intens met de mogelijkheid
van een naderende oorlog bezig houdt als
hier een weekblad toonde zelfs de treu
rige moed om de uitbarsting van een
nieuw wereldconflict nog voor Kerstmis
a.s. te voorspellen en nergens ook, waar
die" psychose, welke ovérigens en helaas
geen specifiek-Frans symptoom genoemd
mag worden, tot zulke ongedisciplineerde
handelingen leidde.
Wanneer, aldus redeneerde men hier,
het gevaar van een hongerwinter dan der
mate acuut is, als de premier voorspelt,
dan dient ieder terwille van het naakte
lijfsbehoud tijdig de nodige maatregelen
te treffen. En zo volgt dus een algemene
rush op de magazijnen en men hamsterde
wat men vinden kon: aardappelen ook
als die zich niet voor reserve leenden
Uitvinder van Gestapo-badkuur
viel flauw voor executie
Georges Delfanne, de uitvinder van de
door de Gestapo in Parijs toegepast „bad
kuur", waarbij de slachtoffers in ijskoud
water werden gedompeld om hen tot ver
klaringen te dwingen, is hedenochtend
vroeg te Parijs door de kogel terecht ge
steld.
Toen de. bewakers in zijn cel kwamen
om hem naar de plaats van executie te
brengen, viel Delfanne flauw en bij moest
op een brancard worden vervoerd.
Met hem werden twee andere Franse
Gestapo-mannen terecht'gesteld. J
eieren, conserven, graan, wijnDe prij
zen vlogen de hoogte in. Officieel met
23 pCt. alleen voor de maand Augustus.
Doch in werkelijheid bedragen vele prijzen
thans al het dubbele van enkele maanden
her.
Voor een ei legt men nu 20 tot 25 fran
ken neer 50 a 60 cent'r. kilo
aardappelen kost 20 francs, een kilo bief
stuk 400, ongeveer een tientje dus. En in
October beloven kleren en andere textiel-
waren, evenals de schoenen met 50 tot
100 pCt. in prijs te stijgen.
Als olie op het vuur.
Men mag natuurlijk Ramadier's woor
den niet uitsluitend verantwoordelijk
stellen voor deze flitsende prijsstijgingen.
Doch het is wèl zeker, dat zij er de psycho
logische condities in hoge mate voor heb
ben bevorderd. Die woorden waren als de
olie, welke een smeulend vuur in een mi
nimum vail tijd hoger op doet laaien.
En zo is Frankrijk do rand van de af
grond dan weer een stapje dichter ge
naderd. Een dieptevrees maakt zich mees
ter van het volk. Men denkt en spreekt
over de oorlog, men schrijft over devalu
atie en revolutie. En men gelooft, als een
kind in Sinterklaas, in dc wonderdoende
goedertierenheid van minister Marshall.
Men leeft, anders gezegd, in een atmosfeer,
die met de realiteit nog maar verre rela
ties onderhoudt .Men staat op het punt
en is bereid de verantwoordelijkheid voor
eigen daden in andermans handen te leg
gen. Frankryk zwijgt. Het woord is aan
Amerika
Demarcatielijnen zijn
factor in het geschil
Consulaire commissie zou naar
republikeins standpunt hellen
De gisteren in Batavia aangekomen Ame
rikaanse militaire waarnemers zullen waar
schijnlijk morgen met hun werk beginnen.
Vermoedelijk zullen zij naar Djokja en Soe-
rabaja gaan. Uiteraard zal het uiteindelijke
rapport voor de Veiligheidsraad worden
vertraagd, doch deze vertraging zal nio*
meer dan 14 dagen kosten. Inmiddels vin»
de samenstelling van het rapport voortgang,
doch aangezien het in de bedoeling ligt,
dat de gegevens van alle waarnemers in
het rapport worden verwerkt, kan uitein
delijk het militair gedeelte van het rap
port pas in eindvorm worden gegoten,
wanneer de Chinese waarnemers (die nog
niet allen in Batavia zijn teruggekeerd)
zowel als de Amerikaanse waarnemers te
rug zyn. De „Nieuwsgier" tekent hierbij
aan, dat het vaststaat, dat de consulaire
commissie zeer onder de indruk is geko
men van het fundamentele verschil in in
zicht omtrent de betekenis van de demar
catielijnen tussen Batavia en Djokja. „Zijn
wij goed ingelicht", aldus de Nieuwsgier,
„dan is de consulaire commissie geneigd
over te hellen naar het republikeinse stand
punt, dat een unilaterale vaststelling van
de grenzen tussen het Nederlands en repu
blikeins gebied door de Nederlands-Indi
sche autoriteiten in hoofdzaak tot de hui
dige situatie heeft geleid. Intussen is een
zo groot mogelijke reserve ten aanzien van
dergelijke berichten geboden, omdat de
strikte zwijgzaamheid van de commissie
leden het onmogelijk maakt omtrent deze
vragen enige zekerheid te verkrijgen", zo
besluit ae Nieuwsgier.
Dr. A- Melchior zal op Zaterdag October
in de zaal van de Haarlemse Kegelbond voor de
afdeling Haarlem van de Nederlandse Vereni
ging van ex-politieke gevangenen spreken over
zijn ervaringen als scheepsarts op de „Willem
Barendsz".
RUSTIG HERFSTWEER
Verwachting, medegedeeld door het 5
K.N.M I. in De Bilt. geldig van Woens-
dagavond tot Donderdagavond:
Koude nacht met vorming van nevel-
of mistbanken, welke morgen weer op-
lossen, overigens gedeeltelijk bewolkt j
en droog weer. In de namiddag iets
nogere temperatuur Tijdelijk nog ma-
t:ge Westelijke wind iangs de Wadden-
eilanden, overigens weinig wind.
