Haarlems Dagblad 1848 Polen eist strengere maatregelen van Veiligheidsraad tegen Nederland Ook de republiek wenst geen UNO-oplossing voor Indonesië Twee jaar gevangenisstraf geëist tegen Van Meegeren 62e Jaargang No. 18774 Bureaux: Grote Houtstr. 93. TeL Admla 10724, 14825 Redactie 10600 Directeur Hoofdredacteur 15054 Bij kan lor ii H N Soendaplein 37 rel. 12230. Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132. Donderdag 30 October 194 7 Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal 4tFranco per post ƒ4,50 Postgiro 273107. Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem Er nadert een nieuw jaar. Het zal herstel en opbouw moeten brengen in versnelde vooruitgang'. En meer dan dat. Maar het is te vroeg om daarover te schrij ven; ik zal niet vooruitlopen op de ver langlijsten, die volgens nobele traditie in de laatste Decemberdagen plegen te ver schijnen. 1948 zal evenwel nog meer zijn: een jaar van twee grote herdenkingen van hetgeen achter ons ligt. Een zal zich in het gouden regeringsjubileum van onze Kq- ningin uiten. De andere zal het eeuwfeest van onze Grondwet zijn, omdat die het was, die Nederland zijn nieuwe aanschijn in moderne volksvrijheden schonk. Wij zullen in 1948 niet kunnen zeggen, dat wij er een eeuw onder geleefd hebben, want er is een kwade onderbreking van vijf jaar geweest. Maar die kan ons des te beter doen beseffen, dat wij deze vrijheden niet ontberen kunnen. Daarom zullen wij de schepping van de Grondwet van 1848 her denken en de, schone gelegenheid te baat moeten nemen om zovelen in ons midden, die dat niet of maar ten dele begrijpen, duidelijk te maken wat dit in werkelijkheid te betekenen heeft gehad: niet alleen in de termen van de Grondwet en van de orga nieke wetten, die eruit voortvloeiden en die eveneens nog steeds in hoofdzaken geldend zijn. maar ook en vooral in de practijk des levens. Want het waren hoge en grote waarden, die het Europese revolutiejaar 1848 tenslotte aan ons volk verzekerde.' De twintigste eeuw heeft die waarden opnieuw in het geding gebracht. Zij zijn ons tijdelijk ontnomen en wij hebben ze herwonnen. Veilig voelt evenwel noch Nederland, noch West-Europa zich in dat herwonnen bezit. Hoe meer het zich erop bezint, hoe dieper het zijn betekenis beseft, hoe beter zijn kansen zullen staan om het voorgoed te behouden. Het zilveren feest van de Grondwet is jn 1873 te Amsterdam met enthousiasme gevierd. Prof. mr. S. Vissering hield toen een rede, waarin hij verklaarde: „De nieu we Grondwet is werkelijk en inderdaad voor ons het begin van een nieuw leven geweest. Zij baande de weg voor de ont wikkeling van het zuiver-constitutionele stelsel. Zij maakte de vertegenwoordiging des volks in staat, provincie en gemeente tot een waarheid. Zij legde hun, die rege ren en mede-regeren, de plicht der 'verant woordelijkheid op. Zij brak de eenzijdige willekeur, die zij het ook met de beste bedoelingen zich gewend had overal in te grijpen: in het gewestelijk en plaatselijk bestuur, in kerk en school, in het financieel beheer, in de koloniale huishouding, in handel en bedrijf, in dc, rechtsbedeling zelfs. Zij eiste openbare behandeling der publieke zaak en riep het volk tot de uiting zijner mening en de behartiging zijner be langen. Wat wij heden en hier als haar vrucht erkennen en loven laat zich in dit ene. alles omvattende woord samenvatten: Zij heeft ons volksleven met een nieuwe geest bezield." Dit te citeren beduidt niet, dat wij hei liefst weer in de sfeer van 1873 zouden willen leven, die zo onverholen vreugde over haar staatsorde uitte. De negentiende eeuw is voorbij en de twintigste, haar ge heel ontwassen, stelt nieuwe eisen, waar aan nog lang niet voldaan is. Op deze plaats is in veelvuldige herhaling, sinds de be vrijding van ons land van het Duitse juk, gepleit voor het federalisme, voor de nood zaak van Verenigde Staten van Europa als een wordingsphase in het streven, dat naar Federale Wereldregering moet voeren. „Europa is tot grootheid geraakt als een samenstel van afzonderlijke naties. In ze- kere zin zijn de idéé en het gevoel van nationaliteit zijn kenmerkendste uitvinding. Doch nu ziet Europa zich verplicht, zich- 1 zelf te overvleugelen." Zo zag de Spaanse denker Ortega y Gasset het reeds in 1931. Onder de drang der noodzaak, die sinds de oorlog is gaan blijken, zien nu zeer velen dat in. De gedachte wint met grote snelheid veld. Het is alweer een gans andere toe stand dan twee jaar geleden, toen dit blad nog het enige in Nederland was dat de federale oplossing als enige en aangewezen uitweg naar voren bracht. Zij wil niet zeg gen dat wij of anderen onze volkseenheid of ons zelfbestuur verloochenen zouden, maar wel dat zulke taken, als buiten de macht der vele afzonderlijke staten ge groeid zijn, aan een door de volken zelf gekozen federale regering en parlement zouden worden toevertrouwd. Zij betekent de wording van een bovennationale een heid, die waarlijk iedere oorlog tussen de haar samenstellende delen zou beletten. En de tijd dringt, de gevaren zijn groot. Dit alles neemt niet weg dat het jaar 1848, midden in die negentiende eeuw, die door de ontwikkeling der nationale gedach te gekenmerkt werd, een groot keerpunt betekende in de wording der volksvrij heden in Europa en in ons land. En het is toch alleen op de grondslag dier volksvrij heden en dus van de parlementaire demo cratie denkbaar, dat het internationale federalisme zich vormt. 1848 is het jaartal bij de intrede van een grote nieuwe phase. Wie de geschiede nis van die tijd leest begrijpt, met hoeveel snelheid zich ingrijpende veranderingen in de menselijke samenleving voltrekken kun nen als de gedachten er jarenlang voor gerijDt zijn. Misschien is het een te stoute veronderstelling, dat 1948 eveneens zulk een jaar zou kunnen worden. Mis schien zal het nog geen beslissingen bren gen. Maar het zal wel bruisen van levende nieuwe gedachten, het zal het rijpingsproces dier gedachten wel in toenemende mate bewijzen. Wat zal men volgend jaar doen om 1848 te herdenken? Het is nog niet gebleken. De herdenkings-datum van de aanneming van onze Grondwet valt trouwens pas in het laatst van het jaar: op 3 November. Er zou evenwél veel aan vooraf kunnen gaan. Eerder is al op deze plaats betoogd, hoe nodig het na de terugslag van de oorlog is. het begrip van wezen en waarde der demo cratische volksvriiheden in het ganse volk te stimuleren. 1948 zal de kans bieden voor publicaties op dit gebied, zowel in weten schappelijke als in populaire vorm. Aan de laatste bestaat de meeste behoefte. En op onze scholen en aan onze Universiteiten zou een belangrijk stuk werk kunnen wor den gedaan. Ook in de Pers. Omdat ik mij van dit laatste in eigen verantwoordelijk heid bewust ben heb ik er nu reeds over geschreven. R. P. Acht maanden, voor heling De TJmuldense winkelchef J. v D.. die zich zich schuldig had gemaakt aan heling van vee tig Amerikaanse dekens en deze met winst va de hand had gedaan, is door de Haarlem; rechtbank veroordeeld tot acht maanden met aftrek. De eis was tien maanden. Ontruiming van Indonesië o[ economische sancties Tijdens het voortgezet debat in de Veiligheidsraad over Indonesië heelt de Poolse afgevaardigde een resolutie ingediend, die nog scherper was dan de Russische, welke laatste terugtrekking der troepen op de uitgangsstellingen had voorgesteld De Poolse resolutie opperde het bevel tot volledige ontruiming van Indonesië door de Nederlandse troepen en adviseerde economische sancties tegen Nederland, inge val de Nederlandse regering in gebreke zou blijven uitvoering te geven aan het bevel tot staking van het vuren. In de namiddagzitting van de raad zei de Poolse afgevaardigde Katszuchy. dat het jongste rapport van de consuls in Batavia uitwees, dat strengere maatrege len moeten genomen worden, dan die welke naar voren gebracht zijn in het voorstel van de Sovjet-Unie en waarin wordt gevraagd de troepen terug te trek ken tot de stellingen welke zij op 20 Juli. de dag voor de politiële actie, innamen. Katszuchy stelde echter voor zijn resolu tie in te trekken, indien de Russische re solutie er door kwam. „Wanneer minder gebeurt, dan volle dige terugtrekking van alle Nederlandse strijdkrachten uit Indonesië, zal een ge vaarlijke situatie blijven voortduren, waardoor de vijandelijkheden kunnen heropend worden", zei katszuchy. Hij stelde verder vast, dat de regeringen van Oost-Indonesië en Borneo, die vrien delijk gezind zijn tegenover de Nederlan ders, in werkelijkheid niet de wil des volks in die gebieden vertegenwoordigen. „In naam van de idealen van het Hand vest moeten wij handelen en wel nu. De Nederlanders moeten gewaarschuwd wor den, dat hun optreden aanleiding geeft de aandacht te vestigen op de principes van het handvest", aldus de Pool. Hij verzocht de Veiligheidsraad Ne derland-te willen waarschuwen, dat de UNO zich gedwongen zou kunnen zien economische sancties, blokkade inbegrepen, toe te passen wanneer de Nederlandse strijdkrachten in gebreke blijven de door de Veiligheidsraad ge geven order om het vuren te staken op te volgen. De Poolse afgevaardigde zeide, dat het duidelijk is dat Nederland de order niet wil opvolgen. Hij diende een resolutie in. waarin de Veiligheidsraad wordt verzocht de Nederlandse regering te bevelen al haar strijdkrachten uit Indonesisch ge bied terug te trekken en de Nederlandse De autobandenfabriek in Enschedé geopend Driehonderd binnen en buitenbanden per dag In aanwezigheid van de president dei- Amerikaanse autobandenmaatschappij B. F. Goodrich Cy, mr. W. C. Gulick, is gis termiddag te Enschedé de N.V. Nederlands- Amerikaanse autobandenfabriek „Vrede- stein" door de minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening de heer S. L. Mansholt geopend. De fabriek, waarvan het kapitaal voor ongeveer 80 procent van Nederlandse zijde is gefourneerd en voor ongeveer 20 procent door de Goodrich Cy, is onmiddellijk met de productie van binnen- en buitenbanden begonnen en bespaart ons land naar schat ting aan deviezen ongeveer ti^n millioen gulden per jaar. De fabriek is in ruim zeven maanden gebouwd. Buiten de Amerikaanse patentmachines zijn alle machines in de fabriek in Neder land gefabriceerd. Als de fabriek op volle toeven draait zullen er 200 arbeiders te werk zijn gesteld. De fabriek begint met een productie van 300 buiten- en binnen banden per etmaal. Na enkele maanden hoopt men deze productie te verhogen tot 500. Alle banden zullen worden vervaar digd uit natuurrubber uit Indonesië en Borneo. Als grondstof voor de canvas wordt rayoncord van de Nederlandse AKU- fabrieken gebruikt. regering te wijzen op het feit, dat hel niet voldoen aan de voorlopige maatregelen tot bijlegging van het geschil het noodzake lijk zou^kunnen maken strengere maatre gelen te nemen. Nadat België en Australië hadden ver zocht, de commissie van drie alle moge lijke steun te verlenen en geen oordeel over de kwestie te vellen alvorens de commissie rapport heeft uitgebracht, werd het debat tot Vrijdag verdaagd. Tweemaal twee ons suiker extra Voor St.-Nicolaas en Kerstmis Voor St. Nicolaas en Kerstmis zal telkens een extra rantsoen van 200 gram suiker 'orden verstrekt. Deze extra suiker wordt voor alle leeftijdsgroepen beschikbaar ge> steld. Oorlogserfenis Vier doden bij mijnexplosie in de Betuwe Wederom is de Betuwe er aan herinnerd, dat zij tijdens de bezetting gedurende lange tijd frontgebied is geweest. De Duitsers hebben toen overal mijnen en bommen in gegraven, die nog steeds slachtoffers op eisen. Gistermiddag was een ploeg van acht arbeiders bezig met graafwerk aan de Lingé bij Echteld. Zeven hunner waren aan het schaften in een houten keetje, toen zich een enorme ontploffing voordeed, die het tentje volkomen verbrijzelde. De ge volgen waren verschrikkelijk: drie arbei ders werden op slag gedood, een vierde zo ernstig gewond dat hij later overleed. De drie anderen zijn met ernstige wonden naar het ziekenhuis te Tiel overgebracht. Het is nog niet uitgemaakt of de mijn zich in de grond onder het tentje bevond, of dat de arbeiders de mijn uit de Linge heb ben opgevist en naar de keet hebben ge transporteerd. Brazilië op autoritair terrein De Braziliaanse senaat heeft met een meerderheid van zestien stemmen het wetsontwerp aangenomen, waarbij de man daten der zestien communistische leden van de Kamer van Afgevaardigden, een lid van de senaat en de achttien leden van de gemeenteraad van Rio de Janeiro nietig worden verklaard. Het ontwerp gaat thans naar de Kamer van Afgevaardigden. Er was contact in Londen tussen Schermerhorn en Sjahrir De Indonesische republiek heeft over radio Djokjakarta een speciaal communi qué uitgezonden, waarin wordt geconsta teerd, dat de commissie van drie bij haar besprekingen met de republikeinse leiders op „vele punten" overeenstemming heeft bereikt. Het communiqué voegt hieraan toe, dat de besprekingen zich kenmerkten door een atmosfeer van goede wil. De commissie heeft Soekamo en Sjari- foeddin ontmoet en naar het communiqué verder mededeelt zal zij heden (Donder dag) naar Batavia terugkeren. Scliermerhorn-Sjahrir. De republikeinse minister van Buiten landse Zaken, Hadji Agoes Salim, ver klaarde tegenover de journalisten, dat, in dien de Nederlanders en Indonesiërs bij de aanstaande besprekingen er niet in zouden slagen tot overeenstemming te ko men, het de taak van de UNO zou zijn een regeling van het conflict te treffen. Hü merkte daarbij op, dat geen der beide be trokken partijen naar een dergelijke op lossing verlangt, aldus meldt United Press. Salim was van oordeel, dat een oplos sing van de Indonesische kwestie gevon den dient te worden wegens de betekenis hiervan voor de wereldeconomie, „doch", zo voegde hij er aan toe, „de wereld als geheel heeft er maar weinig belangstelling voor welke vlag hier zal wapperen". De republikeinse minister bevestigde, dat prof. Schermerhom contact had opge nomen met ex-premier Sjahrir, toen deze in Londen vertoefde. „De Nederlanders koesterden het verlangen een middel te vinden om opnieuw tezamen te komen en dit gaf hun aanleiding Sjahrir in Londen op te zoeken, doch officieel gesproken heeft dit geen betekenis, aangezien Sjahrir geen contact heeft met Djokjakarta", al dus minister Salim, die hierop liet volgen: „Alle contact of elke toenadering moet hier beginnen". Een petitie van de Engelse automobilistenorganisaties tot wederinstelling van de vroegere benzinetoewijzingen, is door vele iveggebruikers ondertekend. Speciale motorrijders vormden een wegenwacht om handtekeningen te verzamelen. De eerste paketten met exemplaren zijn in het Lagerhuis gebracht door geuniformde perso neelsleden der automobilistenorganisaties. Polen wenst verdrag met Frankrijk De Poolse eerste-minister, Cyrankiewicz, heeft in het parlement gezegd, dat Polen een bondgenootschapsverdrag met Frank rijk wenst te sluiten van dezelfde aard als de met de Sovjet-Unie en andere Slavische landen gesloten verdragen. Over de rooms- katholieke kerk in Polen zeide de premier, dat de rechten van die kerk gewaarborgd worden, zolang zij zich niet met zaken bemoeit, die met godsdienst niets te ma ken hebben. Vijftien jaar voor Haagse ex-h o o f dcommi ssaris Het Bijzonder Gerechtshof in Den Haag heeft heden de gewezen hoofdcommissaris van politie in Den Haag, mr. P. M. C. J Hamer wegens hulpverlening aan de vijand veroordeeld tot 15 jaar gevange nisstraf met ontzetting uit alle rechten. Prins Bernhard zal Zondag 2 November om 12 uur een bezoek brengen aan heï opleidings schip van de Braziliaanse marine „Alrairanie Saldanha" te Amsterdam. De Prins zal aan boord dejeuneren. Later is gemeld, dat de commissie van drie heden te Batavia is aangekomen. De heden Tamsil en Gani, die de reis naar Djokja meemaakten, zijn ook te Batavia geland. Morgenochtend zal de commissie weer besprekingen voeren met de Nederlands- Indische regering. De heer H. Venema nam afscheid hooi ben ook de leerlingen zich niet onbetuigd ge laten. Zij boden hem een actetas, een sehcer- apparaat en een fraaie fruitmand aan en zongen hem onder leiding van de heer Dekker een af scheidslied toe. Het woord is aan Dumas Fils: Alle generalisaties zO'n gevaar lijk; ook deze. Vervalsingen brachten millioenen op Na een uitvoerig requisitoir heeft de offi cier van justitie bij de Amsterdamse rechtbank, mr. H. A. Wassenbergh, tegen de 58-jarige kunstschilder Han van Meege ren een gevangenisstraf voor de tijd van tv/ee jaar geëist. Bij de bepaling van de strafmaat hield de officier rekening met de geestelijke -en lichamelijke toestand van verdachte. De grote zaal, waar de Vierde Kamer van de Arrondissementsrechtbank gewoonlijk zitting houdt had een grondige verandering ondergaan. Langs de wanden waren de „Vermeers" en „Pieter de Hooghs" als cor pora delicti opgehangen. Het aantal zit plaatsen was belangrijk uitgebloeid. Na het voorlezen van de uitvoerige dag vaarding begon de president met het horen van enige deskundigen, die aan de hand van in de rechtszaal geprojecteerde lan taarnplaatjes een toelichting gaven over de techniek, welke Van Meegeren bij de ver vaardiging van zijn schilderijen heeft toe gepast. Zij kwamen tot de conclusie, dat de onderzochte doeken onmogelijk in de zeventiende eeuw gemaakt kunnen zijn. Dr. W. Froentjes, scheikundig adviseur van het ministerie van Justitie, besprak uitvoerig de samenstelling der door Van Meegeren gebruikte verven. Vooral het bindmiddel speelde bij de oude verven een belangrijke rol. Van Meegeren gebruikte hiervoor een soort kunsthars. Door de toe passing van kunsthars kreeg de verf na verhitting de bijzondere hardheid, welke de 17e eeuwse verfsoorten kenmerkt.' Hij wilde zich wreken op de critici die zijn talent hadden miskend sident aan Van Meegeren de vraag of hij het ten laste gelegde erkent. Verdachte beantwoordt deze vraag bevestigend. „Waarom is u in de stijl der oude meesters gaan schilderen?" „Ik werd miskend. Ik wilde door het vervaardigen van een werk. dat voor een oude meester kon doorgaan.' lonen, dat ik tot iets in staat was, dat algemeen als goede kunst erkend werd". „U kreeg er wel erg veel geld voor". „Dat moest wel. Anders zou het werk priori niet echt zijn". „Waarom bent u doorgegaan met uw werk?" „Ik vond de kleuren, die ik gebruikte mooi. Ik werd gedwongen voort te gaan met het werk, dat ik begonnen was". „Maar u kreeg er heel veel geld voor. Weet u wel zeker, dat het u niet daarom te doen was?" „Ik deed de millioenen, die ik voor de latere schilderijen ontving, bij de milliioe- nen, die ik voor het eerste werk had ge kregen. Ik werd gedreven door een drang naar schoonheid er mede door te gaan. Ik ben blij, dat ik het geld nu kwijt ben. Ik heb getoond, dat ik talent heb en dat de kunstcritici mij steeds verkeerd beoor deeld hebben en mij daardoor hinderden mijn beroep uit te oefenen. Dezelfde critici hebben mijn werk in 17de eeuwse stijl als goede kunstproducten aanvaard en zelfs zonder meer geloofd, dat zij vervaardigd waren door een meester als Johannes Ver meer". Requisitoir. De rechtzaal, waar het proces-van Meege-' ren is gevoerd, was getooid met een groot aantal schilderijen. Chileens parlement wenst geen openbaarheid Tijdens een rumoerige zitting heeft de Kamer van Afgevaardigden van Chili met 95 tegen 9 stemmen een motie van de com munistische parlementsleden verworpen, waarin werd geëist, dat alle documenten, die „als voorwendsel gediend hebben" voor het verbreken van de diplomatieke betrekkingen met de Sovjet-Unie en Tsj/Bcho-Slowakije, aan de organisatie der UNO worden voorgelegd. Benzine wordt duurder Wetsontwerp tot verhoging van het invoerrecht Bij de Tweede Kamer hebben de minis ters van Financiën en van Verkeer en Wa terstaat ingediend een wetsontwerp tot verhoging van het bijzonder invoerrecht op benzine. Het ligt in de bedoeling het bijzondere invoerrecht op benzine te verhogen van 10.50 per 100 kg tot 14.67 per 100 kg, waardoor de prijs van 22 cent per liter tot 25 cent verhoogd zal worden. Tevens wordt voorgesteld de motor rijtuigenbelasting voor auto's met een Die selmotor met 50 pet. te verhogen. In de memorie van toelichting wordt verklaard, dat de benzineprijs in Neder land, vergeleken met die in België. Frank rijk en Zwitserland (respectievelijk 35, 47 en 41 cent per liter) bijzonder laag is, het geen ook na de betrekkelijk geringe prijs stijging van 22 cent op 25 cent per liter, welke als gevolg van de belastingverhoging zal optreden, nog het geval zal zijn. Om te voorkomen, dat de verhoging van het bijzondere invoerrecht door het vooraf inslaan van grote hoeveelheden benzine in de eerste tijd nagenoeg niets zou opbren gen, zullen de benzinevoorraden, welke bij het inwerking treden van de verhoging bij handelaren en gebruikers aanwezig zijn. aan navordering worden onderworpen. De maximum hoeveelheid, welke van navor dering zal zijn vrijgesteld, wordt bepaald op 5 hectoliter. Het bedrag van de navor dering zal neerkomen op 3.121/2 per hecto liter. Uitgaande van het beginsel, dat het ge bruik van Dieselmotoren fiscaal niet be voorrecht dient te worden boven het ge bruik van benzinemotoren stellen de mi nisters voor de verhoging van de motor rijtuigenbelasting voor Dieselautomobielen te brengen van 100 procent op 150 procent. De getuige R. Strijbis, door wiens bemid deling Van Meegeren een aantal doeken aan de kunsthandelaar D. A. Hoogencfijk had verkocht, verklaarde hoe hij hoe wel zelf niet deskundig niet veel moeite had de doeken te plaatsen. De heer Hoo- gendijk, die de schilderijen voor zijn op drachtgever opkocht, twijfelde niet aan de echtheid der doeken. De heer Hoogendijk vertelde als getuige dat hij op vreemde wijze geboeid werd door de hem aangeboden schilderstukken. „Achteraf beschouwd", zo zeide hij, „be grijp ik niet hoe ik mij heb kunnen laten misleiden, doch in de tijd waarin de koop geschiedde, in de oorlogstijd, waar alles op geheimzinnige wiize werd gedaan, schijn ik zeer suggestibel te zijn geweest. Ik liet mij ook leiden door de overweging, dat ik door het aankopen kon voorkomen, dat de doeken naar Duitsland gingen." Toen de „Emmaüsgangers" ter sprake kwam, zeide de president, dat het straf baar feit (het doek werd in 1937 aan mu seum Boymans verkocht) verjaard was. De psychiater prof. dr. L. van der Horst verklaarde dat het psychiatrisch onderzoek van Van Meegeren had uitgewezen, dat hij geestelijk volkomen normaal is, doch hypersensitief. Iemand met Van Meegeren's psychische structuur komt er gemakkelijk toe door een verkeerd optreden de wereld te willen bewijzen, „dat hij wel wat kan." Een andere bemiddelaar van Van Mee geren, de oud-Indische ambtenaar J. A. F. Kok. bood „De voetwassing van Jezus", ge signeerd met Vermeer aan de kunsthande laar De Boer aan. De heer De Boer ver klaarde als getuige, dat hij het schilderij onmiddellijk herkende als vervaardigd door de kunstenaar, „die ook de „Emmaüsgan gers" had gemaakt. Dr. D. Hannema, directeur van het mu seum Boymans, werd om advies gevraagd. Het doek werd tenslotte gekocht door het rijk tegen de prijs van 1.170.000. Dr. Hannema verklaarde dat hij door de directie van het Rijksmuseum was opge beld met de mededeling dat er een inte ressant schilderij van Vermeer te koop was. Prof. J. van Dam, in 1943 secretaris generaal aan het departement van Onder wijs, verklaarde dat het schilderij met toe stemming van zijn departement was ge kocht. Men wist niet beter of men had met een echte Vermeer te doen. De reder D. G. van Beuningen, die door bemiddeling van de fa. Hoogendiik een aantal doeken had gekocht, bevestigde dat hij voor „Het laatste Avondmaal" 1.600 000 betaald heeft. De heer W. van der Vorm, directeur van een Steenkolenmaatschappij in Rotterdam, vertelde hoe hij ook van de heer Hoogendiik twee doeken „De zege ning van Jacob door Isaac" en „Het inte rieur met de kaartspelende vrouw" had gekocht, respectievelijk voor f 1.000.000 en 220.000. Na het getuigenverhoor stelt de pre- De officier van justitie, mr. H. A. Was senbergh erkende in zijn requisitoir dat de verdachte er in geslaagd is de kunst critici om de tuin te leiden. Doch op al deze successen plaatste hij zelf een domper omdat hij zich op het pad der misdaad heeft begeven. Het aanvankelijk succes leidde hem er toe steeds meer en in steeds sneller tempo „Vermeers" aan de lopende band te vervaardigen. Wat. de „Emmaüsgangers" betreft zeide de officier, dat er zelfs thans nog over de ge hele wereld grote kunstexperts zijn. die blijven geloven, dat het doek een echte Vermeer is. Thans echter is onomstotelijk komen vast te staan, dat de „Emmaüs gangers" en de andere stukken niet zijn vervaardigd in de 17de eeuw, doch in onze tijd. Dat Van Meegeren ze inderdaad ver vaardigd heeft, is bewezen door zijn eigen bekentenis en door de in zijn atelier ge vonden verfsoorten en ander materiaal. Mr. Wassenbergh eiste tenslotte tegen Van Meegeren een gevangenisstraf voor de tijd van twee jaren. Verdediging. De verdediger mr. E. Heldring gewaagde in zijn pleidooi van de buitengewoon grote geestelijke begaafdheid van Van Meegeren. De kunstcritici hebben de „Emmausean- gers" als het schoonste kunstwerk van Vermeer gekenschetst. Dat Van Meeseren er toe gekomen is op deze wijze zijn er kenning af te dwingen is des te merk waardiger, omdat men gewoonlijk pleegt te denken dat mensen, die met een grote intelligentie als die van verdachte zijn bedeeld, beter zouden moeten wélen en niet moeten toegeven aan de zwakheid, die hjj hééft getoond door voort te gaan oude meesters te vervaardigen. Men moet Van Meegeren zien als iemand, die niet door kleinzielige motieven geleid werd. Het was de gewone zelfzuch tige ijdelheid. die bij hem een rol speelde. De verdediger wees er op hoe noodlot tig het oordeel van critici voor een schilder kan zijn. Als zijn werk veroordeeld wordt, is het vrijwel onverkoopbaar. I-Ict is dan ook begrijpelijk, dat Van Meegeren in op stand kwam tegen de critici, die zijn werk als plat en sentimenteel uitkreten, hoe wel hij zelf de overtuiging had, dat hun oordeel onjuist en onrechtvaardig was. Ten aanzien van de primair ten laste gelegde oplichting, die volgens de dag vaarding zou zijn gepleegd met behulp van „listige kunstgrepen", meende pleiter, dat deze geenszins bewezen is. Immers, zo meende de verdediger, het waren riiet de „listige kunstgrepen", welke de kopers er toe brachten de doeken te kopen, want zij deden dit vrijwel na de eerste vluch tige kennismaking. Dat Van Meegeren de schilderijen met een valse signatuur liet verkopen wilde de verdediger niet ontkennen. Pleiter riep tenslotte de clementie van de rechtbank in. Op 12 November zal de rechtbank uit spraak doen en tevens beslissen over de door de officier voorgestelde restitutie der doeken aan de eigenaren. EX-N.S.V.O.-LEIDSTER VOOR 1IET TRIBUNAAL. Het tribunaal te Amsterdam adviseerde tegen mevrouw O. van L.M. een inter- neringsstraf van 2',4 jaar met aftrek en verbeurdverklaring van ƒ40.000 van haar vermogen. Zij was sinds 1933 lid van de N.S.B. Tijdens de bezetting werd zij hoofd leidster van de Nationaal-Socialislische Vrouwenorganisatie. Weerbericht WEINIG VERANDERING Verwachting, medegedeeld door het KNMI in De Bilt. geldig van Don derdagavond tot Vrijdagavond- Matige, tijdelijk krachtige wind tussen Oost en Zuid. Over het algemeen vrij veel be wolking. "Droog en koud weer. 31 OCTOBER Zon op 7.31 uur, onder 17.16 uur Maan op 18.03 uur, or.dcr 9 30 uur

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1947 | | pagina 1