Haarlems Dagblad
Een Toeloop
Nederlands afgevaardigde vindt
Spaans regiem geen vredesgevaar
Bijzonderheden onthuld over de
Russische atoombom-proefnemingen
Jaarlijks begrotingsdebat is begonnen
De grote lijn
ontbreekt nog
Liet regering te Londen Nederlandse
gevangenen aan hun lot over?
Weerbericht
62e Jaargang No. 18785
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825. Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
WocnsHag 12 November 1947
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent. per kwartaal
4tFranco per post 4,50 Postgiro 27310T.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
p\AT ZOVEEL LEERLINGEN bij het
Middelbaar Onderwijs het eindexamen
niet halen heeft minister Gielen tot de
opinie gebracht, dat de toeloop bij dit
onderwijs te groot is. Daarom wil hij naar
middelen zoeken om slechts de werkelijk
begaafden, ongeacht hun sociale omstan
digheden, op deze scholen te brengen. De
Groene Amsterdammer vertrouwt dit plan
netje niet en vreest dat het arbeiderskind,
dat toch al gehandicapt is orfidat het op
school uit zijn boeken allerlei dingen moet
leren, waarmee het kind uit beter gesi
tueerde kring vqn jongs af in aanraking
komt, de dupe zkl worden. Het blad roept
de vakverenigingen, de Partij van de Ar
beid en „het deel van de K.V.P., dat hierbij
betrokken is", tot waakzaamheid op. Ik
hoop dat wij in Nederland niet zo hopeloos
in vakjes verdeeld zijn, dat alleen de onder
deze etiketten vermelde mensen zich zou
den interesseren voor de ontwikkeling van
het arbeiderskind. Ik hoop het niet alleen,
maar weet het.
De Groene betoogt evenwel ook iets
anders. Hei blad schrijft: „Merkwaardiger
wijze heeft de minister, die zich anders
nogal sterk toont in het vinden van alter
natieven, hier de voor de hand liggende
oplossing over het hoofd gezien. Als men
eens de school richtte naar de leerlingen?
Als men eens niet. met handhaving van al
de oude leerstof, er steeds nieuwe bijvoegde
en de boom hoe langer hoe dikker maakte?
In de litterair-economische H.B.S., de
H.B.S.-A, heeft men een prachtig instru
ment geschapen, dat aan de behoeften van
de maatschappij beantwoordt, ingesteld is
op de maatschappij en dan ook terecht „de
maatsehappijsohool" is genoemd. Tal van
leerlingen stranden hier, ofschoon zij voir
gens de leraren voortreffelijke candidaten
voor het eindexamen zouden zijn gewor
den. Zij stranden echter, omdat men voor
deze school het zware wiskunde-program-
ma van de H.B.S.-B heeft willen handhaven
gedurende de eerste drie jaren, aan welke
Tennis de leerlingen weinig meer hebben
dan aan die van Arabisch of zeepzieden".
Ja, als men eens de school richtte naar
de leerlingen en naar de behoeften van de
samenleving! Als men eens handelde vol
gens de gedachte, dat deze samenleving
slechts een beperkt aantal wetenschappe-
lijk-gevormden behoeft en te werk kan
stellen, maar daarnevens een zeer groot
aantal mensen, dat zijn arbeid in het prac-
tlsche leven beter zou verrichten als het in
zijn geheel tot een hoger peil van ontwik
keling en beschaving werd gebracht! Het
Amsterdamse weekblad moge zich niet in
ieder opzicht gelukkig uitdrukken, het
duidt wel aan waar de schoen wringt. En
het is zeker dat de gevoelens van onbeha
gen betreffende het onderwijs, waarvan
het blijk geeft, in brede kring levgn. De
onderwijs-herziening, die velen na de
bevrijding van ons land op vervaarlijke
tchaal wilden projecteren, is vooral des
wege in de versukkeling geraakt. Er waren
visioenen van plannen, die ettelijke mil-
Bioenen zouden kosten en van een snelheid
Van herzieningen, die in deze zaken niet
uitvoerbaar is. Ten aanzien van de mil-
lioenen is men langzamerhand gaan begrij
pen, dat Amerika ze wel bezit maar wij
niet. De oorlog heeft er ons van beroofd.
Ten aanzien van de snelheid van uitvoe
ring doet zich de zekerheid voor, dat niet
elleen grote weerstand tegen vernieuwing
onder de vakmensen bestaat, maar dat met
name èen verlegging van het zwaartepunt
van „onderwijs" naar ..opvoeding" de moei
lijkheid moet ondervinden, dat vastgeroeste
begrippen in ons gehele volk bestaan.
Langs wegen van geleidelijkheid zal
evenwel veel te /bereiken zijn. En met de
Groene ben ik van mening, dat minister
Gielen radicaal de verkeerde weg inslaat,
als hij de toeloop naar het M.O. wil beper
ken omdat zovelen het eindexamen niet
halen. Zoiets zou betekenen, dat men de
klok achteruit zette. Die toeloop, dus die
aandrang naar meer ontwikkeling, is op
zichzelf een verheugend verschijnsel,
waarmee de samenleving gebaat kan wor
den. Men moet hem .dus niet remmen,
maar integendeel bevorderen, door hem in
de juiste banen te leiden. Men moet zich
afvragen: wat kunnen wij voor al dié kin
deren doen, ten bate van de gemeenschap?
Zelfs heeft men alle reden om zich af te
vragen: Ligt het feit, dat zovelen het be
staande eindexamen niet halen en er min
of meer bekaaid en zeker geschokt in hun
zelfvertrouwen afkomen, niet aan ons
onderwijs? Was het ooit op een dergelijke
toeloop berekend? Passen wij niet een,
stelsel toé, dait op verouderde maatschap
pelijke verhoudingen en een tot weinigen
beperkt Middelbaar Onderwijs gegrond is?
Het schijnt onvermijdelijk, dat die vragen
bevestigend beantwoord worden.
Is het onuitvoerbaar, een aantal vakken
tot keuze-vakken te maken, waaaonder
dan natuurlijk de veel-aangevochten wis
kunde, waarvan mijn oude directeur, van
Mourik Broekman, eens getuigde dat niet
meer dan vijf procent van zijn leerlingen
der H.B.S.-B er een werkelijke aan
leg voor had? Is het zo ondenkbaar dat
men de school naar de leerlingen richt,
door hun Middelbaar Onderwijs te geven
alleen in die vakken, waarvoor zij voldoen
de begaafdheid bezitten? Zou daarmee al
niet grote vooruitgang in de ontwikkeling
van ons volk, dus ook van het arbeiders
kind, bereikt worden? Laat men maar eens
even aan de kennis van de eigen taal en
aan die van moderne vreemde talen
denken!
Het is niet nodig dat aldus verworven
„gedeeltelijke" einddiploma's toegang tot
de Universiteit zouden geven, ofschoon ook
daar op den duur meer onderscheid ge
maakt zal worden tussen de opleiding van
geleerden en Aan mensen, bestemd voor
de levenspractijk. Een teken daarvan ziet
men al in de wording van de zevende facul
teit in Amsterdam. Het heeft overigens
geen zin de Universiteit te gaan overvoe
ren; zij zal in haar karakter van Hoger
Onderwijs altijd voor een bepaalde cate
gorie van begaafdheid bestemd blijven.
Hoofdzaak is voor mij evenwel, dat de
ontwikkelingsdrang van ons volk (geluk
kig) haar oude grenzen gepasseerd is, dat
het oude stelsel van onderwijs daarbij
tekortschiet en dat men zich 'nu niet in
examen-eisen moet vastbijten, maar de
nieuwe grote toeloop dankbaar in goede
banen leiden. Het onderwijs is er voor het
volk en niet omgekeerd. En het is niet
duidelijk dat op de bedoelde wijze niet veel
te bereiken zou zijn zonder millioenen uit
te geven. 4 R. P.
Na een langdurige en avontuurlijke reis is
de schroef var. de „Willem Ruys" eindelijk op
het terrein van de Rotterdamse Lloyd aange
komen.
Cand. J. Berger te Heemstede is beroepen
bij de Geref, Kerk van Oosthein (Fr.),
FRANCO WINT STEUN IN DE UNO;
De stemming over het Franco-regiem in de UNO begint tekenen van kentering te
vertonen. In de politieke commissie werden gisteren de debatten over deze aange
legenheid geopend, waarbij al spoedig bleek dat onder invloed der laatste inter
nationale ontwikkelingen een optreden tegen Franco niet in de wens van de
Westclijk-gcoriëntecrde landen ligt. De Nederlandse en Belgische afgevaardigden
gaven ronduit te kennen, dat zij het Franco-regiem niet als een gevaar voor de vrede
of een factor van agressie beschouwen. Dr. van Royen zeide zelfs, dat hij de nood
zakelijkheid van een heengaan van Fanco niet inzag.
De Poolse afgevaardigde, dr. Oscar
Lange, verklaarde dat het régime van
Franco zich in het afgelopen jaar heeft
gereorganiseerd en zijn legale basis heeft
verstevigd. Dr. Lange verweet Spanje, de
internationale samenwerking en de UNO
te tarten. Hij drong er op aan, dat de Veilig
heidsraad geïnstrueerd zou worden pas
sende maatregelen te nemen om de toe
stand in Spanje te doen verbeteren. Hij
legde een resolutie voor, waarin de Vei
ligheidsraad verzocht wordt op te treden
volgens het bepaalde bij artikel 41 van het
Handvest (economische boycot en verbre
ken van betrekkingen).
Nadat de Nederlandse afgevaardigde
gesproken had, waarschuwde de gedele
geerde van Pakistan de commissie er voor,
dat, als de UNO zou beginnen met in-
tei'ventie in liet bewind van andere volken,
zij een gevaarlijke weg zou betreden, daar
er geen maatstaven zouden bestaan om te
oordelen of Spanje al of niet fascistisch is.
De gedelegeerde verklaarde, dat er in de
UNO vele staten vertegenwoordigd zijn,
die naar de mening van anderen niet de
beginselen der vrijheid in acht nemen, die
de UNO Spanje wil opleggen!
De Tsjechoslowaakse afgevaardigde,
Masarijk, steunde de Poolse resolutie, doch
api_
Herfst en jachtstoeten horen hij elkaar
de grijze morgennevel is een onmisbaar
décor voor de kleurige ruiters en de ijle
bossen zijn de klankborden voor het vrolijk
geblaf der meute. Een Engelse jachtpartij
trekt uit de herfstsfeer is volledig.
Wat Haarlems nieuwe
burgemeester er van zegt
Uit het Koninklijk Besluit van 8 November
blijkt dat de benoeming van mr. P. O. F. M.
Cremers tot burgemeester van Haarlem op
1 December a.s. ingaat.
Op pagina 3 van dit nummer zullen onze
lezers het resultaat aantreffen van een
onderhoud, dat onze parlementaire mede
werker met Haarlems nieuwe burgervader
had en waarbij voor onze stad interessante
aangelegenheden ter sprake kwamen.
Heden in Haarlem
Hedenmorgen heeft mr. Cremers een
bezoek aan zijn nieuwe gemeente ge
bracht. Hij werd door de heer D. J. A.
Geluk ten stadhuize ontvangen en hij
heeft ook met de andere wethouders en
de gemeentesecretaris kennis gemaakt.
Dr. van Mook benoemt
„wapenstilstandscomité"
Di'. Van Mook heeft een comité van vier
leden genoemd, welke tot. taak heeft be
sprekingen te voeren over de uitvoering van
de resolutie van de Veiligheidsraad om het
vuren te staken. Voorzitter van dit comité
is dr. Koets, die pas uit de Verenigde Sta
ten is teruggekeerd. Voorts zal spoedig een
vijfde lid worden gekozen.
Zoals bekend, heeft de republiek reeds
een dergelijk comité onder voorzitterschap
van dr. Leimena gevormd.
België en Peru verklaarden zich er tegen,
daar zij Spanje geen gevaar voor de we
reldvrede achtten. De Peruviaanse afge
vaardigde zeide, dat de UNO zich niet als
een werktuig voor politieke wraakneminig
moet laten gebruiken. De Sovjet-Russische
gedelegeerde, Gromyko, zeide, dat Enge
land en Amerika goede zaken met generaal
Franco doen. „Amerika stelt tevens belang
in de Spaanse vindplaatsen van uranium",
aldus Gromyko, die er op aandrong, dat
de Veiligheidsraad de Spaanse kwestie als
„dringend" in overweging zou nemen.
Republikeins kabinet
grondig gewijzigd
Vijf zetels voor Masjoemi
Dinsdagavond heeft radio-Djokja be
langrijke wijzigingen In het republikeinse
kabinet aangekondigd. Vijf portefeuilles
zijn beschikbaar gesteld voor de Masjoemi-
partij. vijf voor de Partai Sosialis.
Samsoeddin (Masjoemi) wordt eerste
vice-premier, Wondo Amiseno (PSI) twee
de vice-premier en Moh. Roem (Masjoemi)
krijgt Amiseno's portefeuille van Binnen
landse Zaken.
De volgende PSI-ministers zijn benoemd
of blijven: Sjahboeddin Latif, Voorlichting;
Aroedji Kartawinata, vice-minister van
Defensie: Soekotjo, vice-minister van So
ciale Zaken; Hadji Agoes Salim blijft mi
nister van Buitenlandse Zaken. De PSI
heeft dus een vice-premier, twee minis
ters en twee vice-ministers.
Masjoemi heeft thans een vice-premier,
twee ministers, een minister van Staat en
een vice-minister.
Gani en Setyadjit blijven vice-premier.
OOK RUSSEN HADDEN EEN „BIKINI"
Zoals gisteren gemeld, heeft de Moskouse
correspondent van het Parijse avondblad
„l'Intransigeant" bericht, dat de Sovjet-
Unie haar eerste pröef-atoombom in de
morgen van 10 Juni in een afgelegen ge
bied van Siberië liet exploderen.
De correspondent verklaart, dat de
proefneming heeft plaats gevonden in aan
wezigheid van 280 Russische atoomdes
kundigen en enige regeringsfunctionaris
sen. De stad. die het dichtst bij de plaats
van de proef lag. zou Irkoetsk zijn geweest.
De correspondent, John Griggs ver
klaarde, dat de explosie in een omtrek van
30 km werd gevoeld. Het zou een kleine
bom geweest zijn met een gewicht van
ongeveer 6 kg. De deskundigen, die de ex
plosie hadden waargenomen, zouden eind
Juni naar Moskou zijn teruggekeerd en
sedertdien „in het grootste geheim" wer
ken aan rapporten voor maarschalk Sta
lin. Aan Griggs zou „in het grootste ver
trouwen" medegedeeld zijn, dat Sovjet
deskundigen hadden toegegeven, dat de
Sovjet-Unie „vijf jaar bij de Amerikanen
ten achter was in de productie van atoom
bommen".
Volgens de Intransigeant was Andrei
Zjdanof, die tot een der leiders van de
Cominform benoemd is, als persoonlijke
vertegenwoordiger van Stalin bij de proef
neming tegenwoordig. Voorts werd de
proefneming bijgewoond door maar schalie
Kiemen ti Worosjilof, plaatsvervangend
voorzitter van de ministerraad, maarschalk
Ivan Bagramyan, lid van de Opperste
Sovjet, en Serge Vavilof, leider van het
Sovjet-Russisch atoomkracht-onderzoek.
Volgens het telegram zouden de Sovjets,
ondanks hun ontdekkingen, voorlopig geen
schijn van kans hebben om een massa
productie van atoombommen op te zetten.
Wel zouden zij reeds verschillende grote
centra van atoomkracht-industrie hebben
opgericht in Midden-Azië achter de Oeral.
In de Oeral en bij het Baikalmeer zouden
belangrijke vindplaatsen van radio-actief
erts ontdekt zijn. Vier Duitse deskundigen
zouden in dienst van de Sovjets werken,
namelijk dr. Gustav Hertz, de bouwers
van het Duitse cyclotron, dr. Robert Doe-
pel, natuurkundige uit Leipzig, dr. Ludwig
Bevilogua, de voormalige assistent van
Vissersvaartuig vergaan
Drie opvarenden waar-
schïjnlïjk omgekomen
Dinsdagmorgen werd te Breskens gerap
porteerd, dat in de Westerschelde de mast
van het vissersvaartuig Breskens 27 boven
water uitstak. De Breskens 27 was Maan
dagnacht ter gamalenvangst uitgevaren en
des avonds niet in de thuishaven terugge
keerd. De reddingsboot „President J. V.
Wierdsma" van de Noord-Zuidhollandse
Reddingsmaatschappij, welke onmiddellijk
uitvoer, heeft Dinsdagmiddag vergeefs ge
tracht enig spoor van de Breskens 27 te.
ontdekken, zodat verondersteld wordt, dat j
tengevolge van het ruwe weer de mast van
het verongelukte vaartuig is weggeslagen.
Algemeen wordt aangenomen, dat de uit
drie koppen bestaande bemanning, de 31-
jarige J.V., de 33-jarige A.S. en de 38-jarige
J. T. om het leven is gekomen. Allen zijn
gehuwd en vader van enige kinderen.
professor Heisenberg, en professor Thies-
sen, vroeger verbonden aan het Kaiser
Wilhelm-instituut te Berlijn. Vooraan
staande Sovjet-geleerden op het gebied
van de atoomkracht zijn, volgens het tele
gram. professor Joffe, Flerof, Petrjak en
Kzesjisjansky.
Han van Meegeren tot
één jaar veroordeeld
Eigenaars krijgen hun
schilderijen terug
Joodse immigratie via
Noord-Af rika
Volgens de correspondent van de Daily
Telegraph te Rome trachten de organisa
toren van illegale Joodse immigratie in
Palestina de plaats van inscheping van
Italië naar Frans Noord-Afrika te verleg
gen, daar de Italiaanse autoriteiten hun
waakzaamheid hebben verscherpt. Naar
verluidt steekt men in kleine bootjes van
Sicilië naar verlaten delen van Algerië en
de kust van Tunis over.
Het woord is aan
Casti:
Als de machthebbers hun twis
ten met elkaar persoonlijk uit
moesten vechten zouden er
weldra geen oorlogen meer
zijn.
(Uit; Animali Parianti)
TWEEDE KAMER
Op 29 October heeft de officier van
justitie bij de Amsterdamse rechtbank, mr. ministertafel was gaan zitten.
(Van onze parlementaire redacteur)
Gisteren begon de Tweede Kamer met
het jaarlijks debat over de rijksbegroting.
Een grote lijn viel er tot dusverre in de
redevoeringen nog niet te bekennen. Voor
al de heren Schouten (A.R.) en Ti 1 a-
nus (C.H.) sprongen, meer dan men van
hen gewoon is, van de hak op de tak. Laatst
genoemde begon, typerend voor het ge
halte van zijn rede, met.een treurzang
over de vermaarde buigings-n. om vervol
gens even een blijmoedig geluid te laten
horen op grond van zijns inziens waar
neembare groeiende arbeids- en onder
nemingslust van ons volk, waarna hij
enige beschouwingen ten beste gaf over
het kabinet. Jammer vond hij het, dat het
in 1946 door tegenwerking van de Partij
van de Arbeid geen nationaal karakter
had gekregen. Voor verbreding van de
grondslag van de huidige ploeg voelde hij
niets; daarentegen hoopte hij, dat na de ver
kiezingen in 1948 toch weer geprobeerd
zou worden een nationaal kabinet te
vormen, iets wat mr. Van der Goes van
Naters (Arbeid) vermoedelijk niet zou
toelachen. Evenals de C.H.-woordvoerder
en prof. Romme (K.V.P.) wilde de
fractie-aanvoerder van de Partij van de
Arbeid nog wel eens wat naders horen
over de positie van de minister zonder
portefeuille, die wat later op de middag
naast zijn collega mr. Jonkman achter de
H. A. Wassenbergh, twee jaar geëist tegen
de kunstschilder Han van Meegeren wegens
„oplichting met behulp van listige kunst
grepen" en het „opzettelijk valselijk signe
ren van kunstvoorwerpen."
Uitspraak doende veroordeelde de recht
bank hem hedenochtend tot een gevange
nisstraf van één jaar. De rechtbank achtte
het ten laste gelegde bewezen. Ten aanzien
van de schilderijen heeft de rechtbank be
paald, dat zij aan de eigenaars zullen wor
den teruggegeven.
Geen broodcrisis in de Britse zóne
Voor het eerst sinds 1945 is er geen ge
vaar voor een broodcrisis, aldus de direc
teur van het voedsel-, landbouw-* en
bosbureaü in de Britse zóne. Als iedereen
meehelpt, kan het Duitse volk juist dooi
de winter „gesleept worden".
De heer Schouten (A.R.) liet een in
alle opzichten oppositioneel geluid horen,
aangaande het Indisch beleid, dat
zowel in financieel opzicht als in het al
gemeen hem te zeer een vaste grondslag
die van het Christelijk geloof mist.
Mr. Van der Goes van Naters
en prof. R o m m e, beiden aanvoerders van
regeringsgetrouwe fracties, deden dit na
tuurlijk niet. Waarmee echter nog geens
zins gezegd zij, dat zij het onderling in
alle opzichten eens waren. Zo kon men be
paald tussen hen verschil van inzicht om
trent plaats en betekenis van de K.V.P.
waarnemen en waarschuwde de K.V.P.-
I spreker tegen sommiger neiging om de
overheid te veel in het economische te laten
ingrijpen, al mag zij op dat gebied wel
leiding geven.
Daar degenen, die gistermiddag het
„Mayor-sliow"
in Londen
In Londen heeft Maan
dag een grote optocht
plaats gehad voor de
Lord Mayor, traditie
getrouw doch voor het
eerst na de oorlog weer
groots opgezet. „Het plat
teland komt naar Lon
den" is het devies van dit
festijn, dat gekenmerkt
wordt door een „agra
risch" accent. Landelijke
ruiters, boerenwagens,
tractors en andere' lan
delijke vehicles rijden
mee in de kilometers
lange stoet, gadegeslagen
door de Londense ge
meentelijke autoriteiten.
De foto toont een „deta
chement" Fordson-trac-
toren, de beroemde St.-
Paul's Cathedral passe
rend.
Rapport van het Rode Kruis zou heervarend zijn
Twee jaar geleden hebben het Nederlandse
Rode Kruis en de Grote Adviescommissie
der Illegaliteit een commissie benoemd,
welke tot taak had een onderzoek in te
stellen naar de wijze waarop de Neder-
lande regering in Londen gezorgd heeft
voor de voedselvoorziening der Neder
landse regering in Londen gezorgd heeft
Het rapport van deze commissie is op 29
September aan het hoofdbestuur van het
Rode Kruis overhandigd, dat echter tot
dusverre niet tot publicatie is overgegaan.
Enkele bladen hebben echter reeds bij
zonderheden uit het rapport bekend ge
maakt, waaruit blijkt, dat volgens de con
clusie van de commissie van onderzoek de
levens van duizenden Nederlanders als
gevolg van tekortkomingen van Neder
landse autoriteiten in Londen en elders
nodeloos verloren zijn gegaan.
Volgens de „Volkskrant" wordt in het
rapport verklaard, dat een bekende Ne
derlandse diplomaat, die aanvankelijk in
Portugal belast was met de zorg voor
vluchtelingen-aangelegenheden, gedurende
de oorlog benoemd werd tot hoge commis
saris van het Rode Kruis in Londen, het
geen hi.| tot eind Juli 1944 is gebleven.
Gedurende deze periode demonstreerde hij
een grote onverschilligheid ten opzichte
van de voedselvoorziening van politieke
gevangenen en gedeporteerde Joden in
Duitsland. Terzelfdertijd zond hij echter
wel aan vrienden in Nederland Rode-
Kruispakketten. Later heeft hij er zich op
beroepen, "dat de Engelse regering het niet
toestond, pakjes naar Duits of bezet gebied
te versturen.
Toen de commissie van onderzoek ver
nam, dat in diezelfde tijd de Noren en
Denen in Londen wel pakketten naar
Duitsland en hun eigen land verzonden,
hebben de heer Koos Vorrink en de direc
teur-binnenland van het Rode Kruis een
reis naar Scandinavië gemaakt, waar zij tot
de ontdekking kwamen, dat zulke zendin
gen wel mogelijk waren geweest. Niette-
doen ontstaan over de vraag, of publicatie
varf het rapport gewenst was of niet.
Het hoofd van het London Committee
heeft, aldus liet rapport, in tegenstelling
met hetgeen andere naties deden, geen en
kele maatregel genomen om politieke ge
vangenen in Duitsland bij te slaan. Men
liet zelfs na, de in Londen bekend gewor
den gevallen te registreren. In Maart 1945
werden de Denen en Noren in de Duitse
gevangenkampen met Zweedse Rode-
Kruisauto's geëvacueerd naar Neueugam-
me. vanwaar zij kort voor het eind van de
oorlog naar Zweden konden uitwijken. Een
soortgelijk aanbod is van Zweedse zijde
aan de Nederlandse regering te Londen
gedaan, die er echter niet op is ingegaan.
De hoofdambtenaar van Sociale Zaken
(Londen) en het hoofd van de repa-
triëringsdienst konden de transportkosten
niet vergoeden, heette het.
Het rapport gaat uitvoerig in op de ge
volgen die dit heeft gehad voor de bewo
ners van het kamp Sachsenhausen. Eind
Augustus '44 zaten in dit kamp ongeveer
350 Nederlanders. Na de evacuatie van het
kamp Vught op 5 en 6 September 1944
steeg dit aantal tot ongeveer 3500. Medio
October was het door transporten gesion-
min werd bedoelde diplomaat, die voor de ken tot 1800. Op 21 April 1945 vertrokken
oorlog gezant was, ondanks zijn grove te
kortkomingen aan initiatief, durf en fan
tasie, na de oorlog tot ambassadeur ver
heven. Het zijn onder meer deze onthul
lingen die in het dagelijks bestuur van het
Rode Kruis verschil van mening hebben
900 Nederlanders. „Hiervan is het grootste
gedeelte onderweg om het leven gekomen.
Op grond van tellingen, aan de grens on
dernomen, moet worden geconcludeerd,
dat niet meer dan 236 het vaderland heb
ben bereikt".
Levenslange dwangarbeid
voor dr. Maniu
Dr. Maniu. de Roemeense boerenleider,
is tot levenslange dwangarbeid veroordeeld.
Ion Mihalacke, vicc-voorzitter van de boe
renpartij. werd eveneens op alle hoofdpun
ten van de aanklacht schuldig bevonden
en hoorde zich tot dezelfde straf veroor
delen.
Dr. Maniu en achttien anderen, die te
Boekarest zijn veroordeeld, hebben tegen
het vonnis beroep aangetekend.
Geruchten over aftreden
van twee ministers
Er lopen geruchten over een mogelijk
aftreden van de minister van Marine, de
heer J. A. Schagen van Leeuwen. Hij zou
zich niet kunnen verenigen met de door
minister Lieftinck noodzakelijk geachte be
zuiniging op zijn departement.
Ook de minister van Economische Zaken
dr. G. W. M. Huysmans, zou aan aftreden
denken, omdat er in het kabinet verschil
van mening zou bestaan over de overheids
bemoeiing met het bedrijfsleven en de
voornemens tot beperking van het distri-
butié-pakket.
Twee in militair uniform geklede mannen
hebben 's avonds laat een caféhouder ln de Van
A^aesenstraat te Rotterdam vari f1025 beroofd.
woord voerden vooral een reeks van uit
eenlopende onderwerpen aanvoerden, moge
hier met het bovenstaande worden vol
staan, aangezien allicht het antwoord van
de minister-president een en ander in
overzichtelijker verband nogmaals ter
sprake zal doen komen. Er zij alleen nog
vermeld, dat de heer Tilanus (C.H.)
belangstellend vroeg of de geruchten over
het aftreden van de minister van Marine
juist zijn en dat mr. Van der Goes van
Naters voorlopig afdoende door mr. Kor-
t en horst (K.V.P.) weerlegd kreeg, dat
deze zich indertijd door zijn deelneming
aan een debat, waarin een onderneming
waarvan hij commissaris is ter sprake
kwam. uit een oogpunt van goede parle
mentaire zeden minder juist gehandeld zou
hebben. Mr. Kortenhorst had toen name
lijk geenszins voor enig belang van die
onderneming gepleit, doch louter een paar
verkeerd weergegeven feiten, welke met
dat belang niets te maken hadden, recht
gezet. Jammer was het mijns inziens alleen,
dat hij toen niet meteen openlijk van zijn
commissarisschap gewag had gemaakt.
Bonaanwijzing voor brood
wordt vereenvoudigd
Op de A-kaarten één bon
van 2000 gram per week
Met ingang van 23 November zullen bon
kaarten van eenvoudiger model in gebruik
worden genomen. Tezelfder tijd zal ook
een aanzienlijke vereenvoudiging in de
bonaanwijzing worden ingevoerd.
Van die datum af zullen de broodbonnen
van de gewone bonkaartofi per week wor
den aangewezen en wel op de A-kaarten
één bon voor 2000 gram; op de B-kaarten
één bon voor 2000 gram en één voor 800
gram; op de C-kaarten één bon voor 2000
gram en één voor 400 gram; op de D-
kaarten één bon voor 800 gram en één voor
400 gram en op dc E-kaarten één bon voor
800 gram.
Door dit nieuwe systeem van bonaan
wijzingen behoeven in plaats van 51 Vó mil-
lioen slechts 29'/2 millioen bonnen per 14
dagen in omloop te worden gebracht. Dit
houdt in, dat de bakkers elke veertien
dagen 22 millioen bonnen minder behoeven
te plakken dan thans het geval is, dus dat
zij elke 14 dagen tenminste 250.000 opplak-
vellen minder zullen behoeven te gebrui
ken, hetgeen een belangrijke geld- en
arbeidsbesparing betekent. Voorts betekent
de nieuwe regeling ook voor de staat een
bezuiniging, niet alleen uit een oogpunt
van papierbezuiniging, maar ook omdat
minder bonnen behoeven te worden ingeno
men en gecontroleerd.
De consument zal van de nieuwe rege
ling geen moeilijkheden ondervinden. Hij
zal vrijwel steeds wissclbonnen terug kun
nen krijgen. Van de per 14 dagen in om
loop komende 29 millioen bonnen zijn
bijna 13 millioen bonnen van 800 en 400
gram, namelijk de bonnen van de D- en
E-kaarten, de aanvullende bonnen van de
B- en C-kaarten, alle bonnen van de kaar
ten voor bijzondere arbeid en rantsoen
bonnen.
Een tweede wijziging is, dat de brood
bonnen van de gewone bonkaarten voor
voedingsmiddelen na 23 November één
week geldig zullen zijn. De broodbonncn
van de toeslagkaarten worden eens per 14
dagen aangewezen en blijven 14 dagen
geldig.
Lagerhuis fnuikt
macht der Lords
Het Britse Lagerhuis heeft Dinsdagavond
in beginsel zijn goedkeuring verleend aan
het voornemen van de regering om dc be
voegdheden van het Hogerhuis te beper
ken door de periode, gedurende welke dit
lichaam een door het Lagerhuis aangeno
men wet kan ophouden, van twee tot één
jaar terug te brengen.
Een amendement van de oppositie om
het wetsontwerp te verwerpen, werd met
345 tegen 194 stemmen afgestemd en het
ontwerp werd in tweede lezing aangeno
men.
Schip in nood
bij Terschelling?
In de afgelopen nacht omstreeks 2 uur
zijn bij Terschelling op de Noordzee door
het Nederlandse stoomschip „Rijn" nood
signalen opgevangen van een onbekend
stoomschip. De „Rijn" gaf deze signalen
direct door naar Torschelling. Onmiddellijk
daarop is de reddingboot ..Brandaris" uit
gevaren. Ook de sleepboot „Oceaan" van
de rederij Doeksen voer ter assistentie uit.
Tot nu toe heeft men niets van het schip,
dat noodsignalen uitzond, kunnen ontdek
ken. Uit de signalen heeft men niet kun
nen opmaken met welk schip men te doen
heeft. Het is op de Noordzee noodweer en
het zicht is zeer slecht.
De „Brandaris" en de „Oceaan" zyn on-
verrichterzake naar Terschelling terugge
keerd.
MINDER ZACHT
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I in De Bilt. geldig van Woens
dagavond tot Donderdagavond:
Geleidelijk afnemende, maar aan de
kust tijdelijk nog harde wind tussen
West en Noord-West. Wisselende be
wolking met enkele buien. Minder
zacht.
13 November:
Zon op 7.54 uur, onder 16.53 uur
Maan op 8.37 uur. onder 17.07 uur
