c
Londen en Parijs
„Gebrek aan moed, initiatief en fantasie"
De reis van minister Neher
naar Indië heeft drieledig doel
Rode Kruis bevordert de vredesbeweging
DINSDAG 2 DECEMBER 1947
2
IN DE WERELDPOLITIEK:
Hoe staat het in Londen? Een vraag die
evenzeer van belang is als die, welke op
het ogenblik de gemoederen in de eerste
plaats bezig houdt: Hoe staat het in Parijs?
In Parijs is het allerminst goed, in Lon
den niet veel beter. Tenminste niet in de
Gulden Zaal van Lancaster House, waar
de vier ministers van Buitenlandse Zaken
elkaar Duitsland toewerpen alsof het een
gloeiende aardappel is AZij zijn alle
vier om .beurten bezorgd dat zij hun vin
gers zullen branden; inderdaad is dat ge
vaar niet denkbeeldig, gezien de overwel
digende betekenis van het probleem, dat
zij trachten, op te lossen. Overigens is dè
situatie thans wel in een merkwaardig sta
dium gekomen, nu de Russische minister
Molotof een nieuw staal van zijn diploma
tieke handigheid heeft gegeven een han
digheid die zoals gewoonlijk alleen maar
berekend is op de Russische belangen en
dus het tegendeel betekent van een stap
naar de oplossing.
Molotof heeft de directe eis tot instelling
van een centrale Duitse regering gesteld
en deze gegoten in de vorm van een vér-
klaring, waarvoor hij de goedkeuring van
de raad van ministers vraagt. Hij heeft in
dit voorste! tevens de verklaring verwerkt,
dat de instelling van een afzonderlijke re
gering in een der vier zönes in strijd is met
het standpunt der Grote Vier. De urgentie
van deze laatste verklaring motiveerde de
Rus met een kunstig opgebouwd kaarten-
tenhuis van azen, in casu „bewijzen" voor
het feit dat de Westelijke mogendheden
van plan zijn een afzonderlijke regering
voor West-Duitsland in het leven te roe
pen. Die azen waren gemakkelijk genoeg
te vinden. De Amerikaanse politici, die
voor eigen rekening nog altijd kunnen
verkondigen wat zij zelf willen, hebben
herhaaldelijk betoogd dat de tegenwerking
van Rusland bij de totstandkoming van
'een economische eenheid in Duitsland ten
slotte onvermijdelijk zou leiden tot een
splitsing van het Reich Marshall zelf en
zijn voorganger Byrnes hebben meermalen
in hun functie var*»minister zelfs de mo
gelijkheid van een afzonderlijke vrede in
het Westen onder ogen gezien, en invloed
rijke figuren der Amerikaanse politiek
dringen nog dagelijks aan op spijkers met
koppen, desnoods zonder Rusland. Maar
dat alles vormt eeen bewijs voor Molotofs
stelling, dat de Westerse mogendheden 'een
half Duitsland zouden prefereren boven
een eenheid. Het is slechts een aanwijzing
te meer voor de veldwinnende mening, dat
de Russische obstructie niet lang meer
getolereerd kan worden. Als zodanig moet
ook de samenvoeging der Amerikaanse en
Engelse zönes gezien worden dat was
louter een beslissing ten einde raad, omdat
de Duitse economie op sterven na dood
Franse geestgenoten. Dat zou een steen in
eigen ruiten gooien zijn.
Nu is door deze ontwikkeling de situatie
in Londen op een van de vele dode sporen
geLopen. Wellicht zou een opklaring in
Parijs, die -na de afbrokkeling van het
stakersfront 'niet tot de onmogelijkheden
behoort, ook in Londen invloed hebben.
Maar of Bidault dan de dreiging die boven
Frankrijk gehangen heeft, zal kunnen ver
gelen? Hij za! er waarschijnlijk telkens
weer onbehagelijk duidelijk aan herinnerd
worden, iedere middag als hy tegenover
Molotof plaats neemt
J. L.
Noodkreet van Haagse
H.B.S.-directeuren
Twintig directeuren, directrices en recto
ren van Haagse gemeentelijke en bijzon
dere scholen hebben een verklaring uit
gegeven over „de noodtoestand, waarin het
voorbereidend hoger en middelbaar onder
wijs zich thans bevindt!'
Daarin, zeggen 2ij: „De onvoldoende be
zoldiging der docenten heeft het voorbe
reidend hoger en middelbaar onderwijs in
een gevaarlijke en onhoudbare toestand
gebracht. De leraren, die dit onderwijs
ondanks alles trouw blijven, gaan zo diep
gebukt onder de materiële zorgen, dat zij
hun taak niet met de nodige opgewektheid
kunnen vervullen. Vele leraren verlate^t
een taak, die hun tot nog toe dierbaar was.
Plichtsgevoel drijft rectoren en direc
teuren het onderwijs zo lang en volledig
mogelijk voort te zetten. Daar de bevoegde
krachten ontbreken, behelpen zij zich met
onbevoegden.
Aan de Nederlandse hogere burgerscho
len werken thans 3387 leraren. Hiervan
zijn 399 of bijna 12 pet. onbevoegd, 57
vacatures zijn onvervuld. Voor de gymna
sia zijn deze getallen even somber.
RAPPORT DER PAKKETTENCOMMISSIE
Aan de Londense regering wordt grove
nalatigheid verweten
Thans is voor publicatie vrijgegeven
het rapport van de commissie van
onderzoek inzake het verstrekken van
pakketten door het Rode Kruis en
andere instanties aan Nederlandse po
litieke gevangenen in het buitenland
gedurende de bezettingstijd alsmede
inzake het evacueren van Nederlandse
gévangenen kort vóór en na het einde
van de oorlog.
De commissie bestond uit de heer K.
Vorrink, voorzitter; mevrouw A. M.
BoissevainVan Lennep;,de heer W.
A. H. C. Boellaard; 'de heer A. J. Teu-
nissen, allen namens de Grote Advies
commissie der Illegaliteit en jhr. G. M.
Verspyck namens het Nederlandse
Rode Kruis.
Aan het rapport, waaruit reeds de be
langrijkste punten zijn gepubliceerd, ont-
deze te zwaar belaste mensen goed onder-
(Adv.) richt te verwachten isonredelijk".
Met een drievoudige taak is hedenmor
gen' minister L. Neher van Schiphol per
vliegtuig naar Batavia vertrokken, ver
gezeld van mr. Riphagen, secretaris van
jhr. Van Vredenburgh. De minister zou
gisteren met de PH-TDB vertrokken zijn,
doch een technische storing maakte het
noodzakelijk, de reis een dag uit te stellen.
De minister bevestigde dat hij in de
eerste plaats naar de Oost vertrekt om in
opdracht van de regering met dr. Van
Mook en jhr. Van Vredenburgh bespre
kingen te voeren over de instelling van een
collegiaal orgaan, dat zich zal belasten
met de uitgebreide werkzaamhederi én
verantwoordelijkheden, die tot dusverre
alleen op de schouders van d® luitenant
gouverneur-generaal hebben gerust.
In de tweede-plaats heeft dit bezoek van
minister Neher aan Batavia ten doel, con
tact te houden met de zojuist bij ministe
rieel besluit benoemde nieuwe delegatie,
die op het Amerikaanse schip „Renville"
politieke besprekingen gaat voeren met de
republiek onder toezicht van de Commis-
sie van Örie. Het schip zal in telefonisch
was~ën de~Russên steeds" ma'ar'blëvOT ™ntact staan met de y.-al en-zo nodig zullen
weigeren om ook maar de mogelijkheid de leden van de nieuw benoemde delegatie
tor economische coördinatie te bespreken. I zich ook voor een nauwer overleg met
Thans weigeren de Russen iliet. een een- !dr- Van Mook en minister -Neher tijdens
wording van Duitsland te bespreken. Zij de besprekingen naar Batavia kunnen be-
eisen zelfs een onmiddellijke centrale re-l?even; -Wanneer de besprekingen op de
gering. Maar zij stellen de Westelijke
mogendheden voor het alternatief,*een vage
en algemene verklaring te ondertekenen
zonder de aard en de bevoegdheden van
die toekomstige Duitse regering nader te
bepalen of stof te leveren aan een uit
bundige Russische propaganda die zegt;
„Zii willen geen eenheid!"
Inderdaad een merkwaardige situatie,
die minder geduldige politici als Marshall,
Bevin en Bidault met deuren zou doen
Renville zo ver gevorderd zouden zijn, dat
er beslissingen vagrote importantie ge
nomen moeten worden" aldus minister
Neher, „dan zal het van betekenis zijn,
dat ook"minister Jonkman zich naar Indië
begeeft"..
Ten derde is de minister van Weder
opbouw naar Indië vertrokken om zich
bezig te houden met wat hij uitdrukkelijk
betitelde als „reconstructie in de meest
uitgebreide zin van het woord" en waar-
smijten Want als Molotof ergens zeker medf ze'de te "'Hen
ven zou kunnen zijn. dan is dat toch wel aanduiden dan alleen „wederopbouw,
van het verlangen dezer heren tot einde- 1 Terugkomende op de plannen tot vor-
lijke economische eenwording van het van een collegiaal orgaan zeide de
verscheurde Duitsland een verlangen minister dat hem mets bekend was over
dat de uitsluitende voedingsbodem geweest ge eventuele aanstelling van oud-minister
is van hun dreigement tot instelling van Steenberghe als vierde lid van dit orgaan,
een afzonderlijke Duitse regering. Het -Als onze "besprekingen tot gevolg zullen
is duidelijk dat op deze manier geen mtf- hebben, dat tot vorming van het orgaan
geliikheid tot vordering der Londense be- word' besloten en als de lijn vast staat,
spekingen aanwezig is. „Als we falen, gaan waarlangs gewerkt zal worden, als het
•we het alleen doen!" klinkt uit het Westen dan ,VOI>rts wenselijk zal zijn. dat dr. Van
en „We falen, omdat jullie het alleen wil- Mook, jhr. Van Vredenburgh en ik daarin
len doen!" klinkt even luid uit het Oosten.
De gewiekste Bidault zou de enige man
ziin. die deze knoop zou kunnen Ohtwarren.
Maar bij hem is de lust sinds gisteren ook
gedeeltelijk vergaan, want Molotof heeft
gewejgerd zijn goédkeuring te hechten aan
de eenwording van frankrijk met het
Saargebied een éis die de Fra--man
meende te mogen stellen zonder kan.t van
een weigering te lopen, aangezien die een
wording een kwestie van geografische,
economische en bijna ook politieke logica
was.
Molotof weigerde zelfs een commissie
toe te laten, die zich met de Westeliike
grenzen van Duitsland zou bezig houden
en die dus eventuele bezwaren van de
Saar-annexatie formeel zou kunnen be
handelen.
Georges Bidault weet wel, dat Molotofs
weigering te maken heeft met datgene, wat
zich od het ogenblik in Frankrijk afspeelt
en dat de atmosfeer in Parijs vervult van
burgej;oorlogsdreiging. Want een succes
der huidige, verguisde Franse regering ten
aanzien van de Saarkwestie is ie'ts. wat
Molotof niet cadeau kan doen aan degenen
die zich teweerstellen tegen de goedgeor
ganiseerde machinaties van Molotofs
zitting nemen, dan twijfel ik er niet aan
of wij drieën zullen deze functies gaarne
aanvaarden'"
De radio geeft Woensdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00 8.00, 13.00. 18.00. 20.00 en 23.00 uur" Nieuws.
715 Gymnastiek. 7.30 en 8.15 Platen. 8.50 Voor
de vrouw. 9 00 Musette 9.30 Strijkorkest van
Sibelius 30.00 Morgenwijding,. 10.20 Voor de keu
ken. 10.35 Platen. 10.45 De legende van St. Nico-
laas. 11.00 Platen, 12.00 Lichte muziek. 12.30 Weer
bericht. 12.33 Voor het platteland 12.38 Kilima-
Ha wal Vans 13.15 Kalender. 13.20 Dansorkest. 14.00
Nieuwe kinderboeken 14.15 Jeugdconceri. 15 00
Luisterspel voor de Jeugd. 15.30 Kinderzang. 15.45
Voor zieken. '.6.15 Vragen staat vrij. 16.45 Het
Btor.d in de krant. 17.1£ Uit filmland. 17.30 Volks
herstel. 17 35 Accordeonorkest. 18.20 Rumba's.
18.30 Strijdkrachtenprogramma. 19.00 Programma
van de Partij van de Arbeid. 19.15 Plano en
orgel. 19.30 VPRO-eursus. 19 45 Lezen ln de Bij
bel. 20.05 Reportage over de „Willem Ruys".
20 20 Metropole-orkest. 21.00 Lulstenspel „Het-
onbewoonde eiland". 22.15 Platen. 22.45 Wlnter-
gedichten. 23.35. Dansmuziek.
HILVERSUM, II, 414.5 M„ 218 M. en 1875 M.
7 00. B 00, 13 00, 19.00, 20.00 en 22.30 uur Nieuws.
7.15 Platen. 7.45 Woord voor de dag. 8.15 Orgel
8.30 Symphonische muziek. 9.00 Ziekenbezoek.
9.35 Platen. 10.30 Morgendienst^ 11.00 Zang en
Plano. 11,30 Luisterspel ..Esther" (I). 12.05 Viool.
12.15 Kamerorkest. 12 30 Weerbericht. 13.15 Plano!
13.45 Er.gc!s=e militaire muziek. 14.00 Herden
kingsbijeenkomst „Het Hoogeland". 15.30 Slavl-
Eche rhapsodie van Dvorak. 15.45 Amatl-trio.
Auto met arbeiders botste
tegen een boom
Een dode, drie gewonden
In Wij lre' is een vrachtauto van de aan
nemer Bartels uit Valkenburg voor de brug
over .de Geul geslipt en tegen een boom
gereden. Op de open vrachtwagen zaten
zes personen, die van hun werk kwamen.
Allen werden van de wagen geslingerd.
Een hunner, de hrbeider C. uit Valkenburg
werd gedood, drie anderen gewond. De
chauffeur bleef ongedeerd. De auto is
zwaar gehavend. s
Reyolver gevonden waarmee
taxichauffeur werd vermoord
Bij zijn verhpor heeft de moordenaar
van de Rotterdamse taxi-chauffeur ver
klaard, dat hy de revolver, waarmee de
daad werd gepleegd, in zijn woonplaats
Hilversum in een vijver hhd geworpen. De
Hilversumse recherche heeft Zaterdag op
zijn aanwijzingen de Lorentzvijver afge-
dregd en de revolver, welke nog enige
Jöatronen bevatte, gevonden.
Er zijn leraren, die vijf-en-dertig en ienen wjj nog) ^at de Nederlandse krijgs-
Zelfs meer ^lesuren Per^week^ J^even^ Van gevangenen gedurende de oorlog wel Rode
Kruis-pakketten hebben ontvangen, doch
in mindere mate dan krijgsgevangenen van
andere nationaliteiten.
De voedingstoestand van de.Nederlandse
politieke gev'angenen in de concentratie
kampen was zeer slecht. Nederlanders ont
vingen zo weinig, dat dit aan duizenden
het leven heeft gekost.
Na September 1944 werd de toestand nog
aanmerkelijk slechter als gevolg van het
feit, dat. geen particuliere pakketten uit
Nederland meer konden worden gezonden.
Politieke gevangenen in tuchthuizen en
gevangenissen ontvingen doorgaans geen
enkel pakket als gevolg van de afwijzende
houding der gevangenisdirecties.
Het totaal aantal Nederlandse krijgsge
vangenen in Duitsland bedroeg ongeveer
10.500, waarvan er 22 als vermist zijn op
gegeven en 244 als overleden zijn geregi
streerd.
Het aantal over de grenzen gevoerde po
litieke gevangenen bedroeg 28.935 waai'van
als gerepatriered zijn vermeld 6872, over
leden (voor zoyer geregistreerd) 16.167 en
nog als vermist staan opgegeven maximaal
3000.
Van de circa 140.000 Joden hier te lande
werden er 110.000 naar het buitenland ge
voerd, waarvan er slechts 6000 terugkeer
den.
Aan het begin van de „Dodenmars" ver
trokken op 21 April 1945 uit Sachsenhausen
ongeveer 900 Nederlanders. Van deze groep
Naar men weet iè jhr. mr. H. L. F. G.
van Vredenburgh chef van de directie
Politieke Zaken van het ministerie van
Buitenlandse Zaken, buitengewoon gezant
en gevolmachtigd minister en lid van de
Nederlandse contact-commissie in Indo
nesië.
Eventueel aftreden.
Desgevraagd bevestigde de minister,
dat hy, in geval hij zitting zal nemen
in het collegiaal orgaan, zich niet vol
doende zal kunnen wijden aan zijn
taak als minister van Wederopbouw
in Nederland en dus. als zodanig ont
slag zal nemen. Over een eventuele
•opvolger durfde hij niets te zeggen.
Bovendien achtte hij dit wat ver
vooruitlopen op de nog te voeren be
sprekingen en de daaruit voortvloei
ende resultaten.
Uiteraard was het de minister onmogelijk
te zeggen hoe lang zijn verblijf in Indië dit
maal zou duren. Dit hangt ten nauwste
samen met de besprekingen op de „Ren
ville", waarvan de tijdsduur evenmin bij
benadering te schatten is. Het schip wordt
Dinsdag verwacht en minister Neher ge
loofde. dat de delegaties en de Commissie
van Drie zich bijna ogenblikkelijk 'aan
boord zouden begeven om de besprekingen
te openen.
in September 1944 kort voor het uitbreken
van de spoorwegstaking verzonden. In
November 1944 hield de verzending ge
heel op, waarvan aan de Londense regering
via een geheime zender mededeling werd
gedaan.
Het Londense comité van het Rode Kruis
heeft zich bijna uitsluitend met de verzor
ging van krijgsgevangenen bezig gehouden.
Ten opzichte van de pakketverzendingen
aan politieke gevangenen en gedeporteerde
Joden was het Londen-comité van mening,
dat dit onmogelijk was wegens de weiger
achtige houding van de geallieerden.' Ook
de geringe financiële steun aan het werk
van hun gedelegeerde te Genève zou
volgens de heer Harinxma thoe Slooten
destijds voorzitter van dit comité het
gevolg zijn van het feit, dat op legale wijze
geen gelden naar Zwitserland konden wor
den overgemaakt.
De mening van het Londen-comité, dat
door Genève geen enkel pakket van buiten
de blokkade is behandeld, kan onjuist ge
noemd worden.
Te laat.
In de zomer van 1944 werd in Londen
besloten tot hulpverlening via Zweden. In
Januari 1945 geschiedde de eerste verzen
ding van pakketten aan gevangenen in con
centratiekampen. Dat dezen hiervan prac-
tisch niets hebben ontvangen, vindt zijn
oorzaak in het feit, dat men uit Londen niet
voldoende en niet snel genoeg adressen
kon verschaffen. Het verzamelen van adres
sen was eerst enkele maanden vroeger
begonnen
In Januari 1945 werd aan de Poolse il
legaliteit 10.000 dollar verstrekt om Neder
landse gedeporteerde Joden in Polen te
redden. Dit bedrag was reeds in Juli 1944
toegezegd. Toen het bedrag éindelijk ter
beschikking werd gesteld, was Warschau
intussen door de Russen bezet
Iets dergelijks gebeurde in Zwitserland.
De heer Ferwerda, regeringscommissaris
voor repatriëring, berichtte in Juni 1944
aan de heer Gans, organisator van de Joodse
coördinatiecommissie dat. een bedrag van
500 Pond Sterling voor zijn werk was over
gemaakt. Dit bedrag bleef zes weken liggen
bij de heer De Vos van Steenwijk, gedele
geerde van het Londen-comité te Genève,
die er volgens de heer Gans de bedoeling
niet van had begrepen.
In Augustus 1944 werd door de Nedef-
Nieuwe uitgaven-
NIEUWE MEISJESBOEKEN
Bij de firma Boom-Ruygrok verscheen „Wees
bereid" een door Riek Goudappel—Bos vlot ge
schreven verhaal over Joop, die eerst kabouter
en dan padvindster wordt. Het boek geeft een
goed beeld niet alleen van de technische zijde
van het padvindsters-spel. maar ook .van
ideële kant, de verantwoording die een meisje
op zich neemt wanneer ze bij het afleggen van
de padvindstersbelofte belooft ernstig te zullen
trachten de padvindsters-wet na te leven,
boek voorziet zeker ln een grote behoefte,
zijn niet veel boeken die een duidelijk begrip
geven van dit soort jeugdwerk, waarvoor bij de
meisjes vooral .na de bevrijding een groot
enthousiasme bestaat. Ook ouderen zullen van
dit boek genieten en de waarde van jeugdwerk,
juist nu, ln deze verwarde tijd, leren verstaan.
De illustraties van Hans van Leeuwen zijn aardig
Een heel ander socyt boek Is „Do en de berke.
mannetjes", van Nettie WUnberg. uitgegeven
door Bigot en Van Rossum. Het is votkomen
voor-oörlogs; er komt bijvoorbeeld een vacantie
aan een der Italiaanse meren in voor en meet
dingen, die we ons tegenwoordig nauwelijks
meer kunnen indenken. Het verhaal is aardig en
zal meisjes van 11 tot 34 jaar zeker boeien. De
sfeer in het gezin Berkeman is uitstekend, er zit
hier en daar de nodige spanning ln het verhaal
en de illustraties van Rein van Looy doen prettig
aan, al zouden ze af en toé wat beter afgewerkt
kunnen zijn. .-
is het grootste deel ojiderweg om het leven landse regering voor hetzelfde doel een
gekomen. Naar aanleiding van de aan de j maandelijkse subsidie van 12.500 Zwitserse
grensstations gehouden tellingen van uit franc aan het American Joint Distribution
Duitsland terugkerende politieke gevange- j Committee toegezegd. Dit bedrag werd voor
nen moet worden aangenomen, dat ten
slotte van deze groep niet meer dan 236
het vaderland hebben bereikt.
Het Nederlandse Rode Kruis hield zich
hoofdzakelijk bezig met de verzorging van
krijgsgevangenen. Het laatste pakket werd
Samenwerking beoogd
van 150 organisaties
In een persconferentie in het gebouw
van het Nederlandse Rode Kruis te 's-Gra-
venhage heeft ds. O. T. Hylkema een uit
eenzetting gegeven, zowel van de voorge
schiedenis der „Nederlandse Beweging tot
Bevordering van Internationale Vrede en
Internationale Veiligheid" als van het doel
en streven dezer' organisatie in wording.
Een te Oxford in Juli 1946 door vei-te-
genwoordigers van Rode Kruisverenigin
gen van 51 lafiden eenstemmig genomen
besluit, erkende het dagelijkse streven
naar het behoud van de vrede als eerste
taak van alle Rode Kruis-organisaties.
Zo heeft het Nederlandse Rode Kruis
zich ongeveer een half jaar geleden bereid
verklaard zich met een aantal pacifistische
verenigingen te beraden over de grond
slagen, waarop een Nedei'landse beweging
de voorbereiding tot dusver op de meest
aangename wijze samengewerkt. In het
teken van deze geest zal ook de gehele
verdere arbeid moeten staan van deze
Nederlandse beweging.
Op dit ogenblik, aldus deelde ds. Hyl
kema mede, is een honderdvijftigtal, or
ganisaties op sociaal, cultureel en econo
misch gebied, juist in het bezit gekomen
van een rondschrijven, waarbij zij worden
uitgenodigd .afgevaardigden te zenden naar
een besloten vergadering, die op Zatei'dag
het eerst in Februa'ri 1945 uitbetaald. In
tussen had men bijna twee maanden lang
geen pakketten kunnen verzenden.
Dé commissie van onderzoek is van oor
deel, dat de geboden hulp, vooral voor de
concentratiekampen, in totaal zeer onvol
doende is geweest. Zulks neemt niet weg,
dat alle genoemde instanties te kenften
géven, dat al het mogelijke is gedaan om
hulp te bieden.
De in de Duitse "kampen vei'blijvende
politiekegevangenen zijn bovendien het
slachtoffer geworden van een achteraf be
zien verwonderlijke mentaliteit van hun
eigen groepen, organisaties en vriendên in
Nederland. Aan de commissie zijn slechts
twee gevallen bekend, waarin comités een
geslaagde poging deden om in de Duitse
kampen door te dringen. Men voelde zich
machteloos ook nog voor de vrienden over
de grens te zorgen. Een werkelijk goed ge
organiseerde poging is door de illegaliteit
niet ondernomen. Zo werd de opinie, dat
„wie over de grens .was, verloren was'"
me'engoed. Zo zelfs, dat regelmatig dringen-
20 December te Utrecht zal worden ge
houden. Die vergadering zal zich hebben de verzoeken aan de Londense regering om
uit te spreken over een ontwerp- het uiterste te doen voor de „oud-strijders"
zelden aan Engelandvaarders of „linecros-
sers" werden meegegeven.
„Onbegrijpelijk'
Het is voor de commissie onbegrijpelijk,
dat noch bij het Londen-comité noch bij de
programma.
Wat beoogd wordt.
In dit ontwerp-pi-ogramma worden de
volgende voorwaarden besproken om het
gestelde doel te bereiken: De samenwer
kende oi'ganisaties behouden, in afwach
ting va# eventuele latere mogelijkheden
van reorganisaties, haar volkomen ze"lf- Nederlandse regering een vroegere actie
standigheid en blijven werkzaam op het lot hulpverlening aan politieke gevangenen
tot bevordering van internationale vrede door haar gekozen terrein naar eigen be- j en gedeporteerde Joden dan Juli 1944 is te
en internationale veiligheid zou zijn op te ginsel en doelstelling. bespeuren.
bouwen. j Wél beoogt men samenwerking. Daarbij Met droefheid heeft de commissie moeten
Bij dit gezamenlijk streven mag de par- wordt gedacht aan: het stichten van een vaststellen, dat, terwijl bijvoorbeeld aan
tij politiek zich nimmer doen gelden, er is centraal vredesbureau, dat ten dienste 1 Noorse zijde alles sprankelde van initiatief
alleen plaats voor vredespolitiek in alge- staat van alle aangesloten organisaties en j en durf, zowel bil het Noorse Rode Kruis,
zich toelegt op informatie, documentatie, de Noorse illegaliteit, de Noorse regering
vorming van een bibliotheek, organiseren Londen en de Noorse uitgewekenen in
van tentoonstellingen én het eventueel het buitenland, men aan Nederlandse zijde
uitvoeren van acties die voor de gezamen- bij haast alle officiële instanties, zowel in
lijke organisaties wenselijk worden ge- Den Haag als in Londen en elders op een
acht: het gezamenlijk organiseren van na- muur van formalisme en bureaucratie
tionale manifestaties en met name van stuitte.
een vredesdag; verkoop van een' vredes- i De commissie kan hieruit niet anders
embleem ter bekoming van de nodige gel- concluderen dan dat deze mentaliteit er de
den; het leggen van contact met gelijk- hoofdoorzaak van is, dat duizenden Neder-
soortige organisaties of groeperingen in landers het leven hebben verloren, welke,
het buitenland; het houden van congressen, naar menselijke berekening, bij tijdige hulp
conferenties en cursussen; het doen leven
der vredesgedachte in de meest uitgebreide
meen opbouwende zin. In deze geest is bij
ORGANISATIE VAN PROGRESSIEVE
STUDERENDE JEUGD.
In' Amsterdam is een landelijke confe
rentie gehouden van studerende jongeren
van middelbare scholen en universiteiten.
Besloten werd tot oprichting van een or
ganisatie van progressieve studerende
jeugd. Deze organisatie, die er naar zal
streven de vooruitstrevende studerende
jongeren te verenigen, stelt zich op het
standpunt, dat het de taak van de toekom- zin des woords bij de jeugd, via school en
stige intellectuelen is, de culturele en we- universiteit, alsmede door het organiseren
tenschappelijke waarden, welke het Ne- van propaganda-bijeenkomsten, zomer-
derlandse volk zich door de werkzaam
heid van haar grootste geesten verworven
heeft, levend te houden en verder te ont
wikkelen.
Tot voorzitter werd gekozen de heer J.
Wolff uit Haarlem.
kampen en dergelijke.
WATERPOLOWEDSTRIJDEN. De uitslagen
van de competitiewedstrijden ln de kring Haar
lem luiden: Dames: DWR 2—DWT 1 0—5; Haar
lem 1—VZV 1 0—5. Heren, afd. Ill: HPC 3-r
PSV 1 3—1. Adspiranten: Haarlem—HVGB 9—7.
Panda en de Meester-goochelaar
„v—v. 115. De volgende morgen vroeg kwamen als het ware zonder gewicht„Hm",
16.15 Meisjeskoor. 16.45 voor "de jeugd. 17.30 Pad 'Panda C7t Joris Goedbloed op het vliegveld mopperde Panda, die onder de bagage-ge-
vindersband. 17.45 Rijk over zee. 18.00
laj\ads kamerkoor. 18.30. Eredienst en
18.50 Pianomuziek van Mozart. 19.16 n
imtie. i.Actual»»"™. M>. voordelen heeft cm in mijn dienst te tre-
Proloog. 20.15 Kerk concert 21.00 Platen 21.15
Is, is geschiedenis. 21.45 Strijkorkest. 22.45den. Waar krijyt ge de gelegenheid om per
Overdenking. 23.oo swèeiinckkwartot. 23.30 1 vliegtuig te reizen, vraag ik U? Reizen m
Pi^tea. [gemak en weeldet snorrend door de lucht,
en zweeg tot het vliegtuig gestart was.
verlening zouden zijn gered.
Hulp aan uitgeweken Nederlanders
In het rapport wordt ook gesproken over
de hulpverlening aan uitgeweken Neder
landers, die in het onbezette Frankrijk en
in Spanje vertoefden. Er is in dit opzicht
schefpe critiek geoefend op het Nederland
se gezantschap in Madrid en op de heer Van
Harinxma thoe Slooten, vertegenwoordiger
van het Londen-comité en regeringscom
missaris voor vluchtelingen-aangelegen-
heden in Madrid. De heer Harinxma wijst
de beschuldigingen af en verklaart, onge
veer 1500 personen gered te hebben.
De commissie vermeldt voprts, dat ook
in Zwitserland de officiële vertegenwoor
digers van de Nederlandse regering en het
Nederlandse Rode Kruis tekort zijn gescho
ten in hun taak. Zij acht evenwel de Ne
derlandse regering te Londen in casu
het regeringscommissariaat voor de repa
triëring alsmede het Londen-comité
mede verantwoordelijk voor het mislukken
van de Zwitsei-se hulp-acties.
De commissie herinnert er aan, dat door
bemiddeling van graaf Bernadotte de in
Ravensbrtick geïnterneerde vrouwelijke
politieke gevangenen naar Zweden zijn ge-
evacueerd. Er is volgens de commissie
re'den om aan- te nemen, dat soortgelijke
pogingen zijnerzijds inzake Bergen-Belsen,
Sachsenhausen en andere kampen tot re
sultaat geleid zouden kunngn hebben, mits
men te Londen meer belangstelling en acti
viteit ten opzichte van de^e reddingsmoge
lijkheden had getoond. De commissie merkt
een eventueel slagen van
dodenmars uit
het rapport, dat op 11 Mei 1945 een ver
trouwensman van de Nederlanders
Dachau naar Nederland vertrok om hulp te
halen. Op 14 Mei had hij een bespreking
1 met het repatriëringscomité Ferwerda in
j Oisterwijk, waarbij hem bleek, dat er voor
daadwerkèlijke hulpverlening nog niets ge
daan was. Op 18 Mei ging hij weer naar
Oisterwijk, maar toen was er van het co
mité niemand aanwezig. Hij heeft zich toen
tot Prins Bernhard gewend. Door diens
medewerking en met de hulp van het Mi
litair Gezaj* in Noord-Brabant, kon men
op 21 Mei met 60 auto's naar Dachau ver
trekken.
Aan het rapport zijn toegevoegd 41 bij.
lagen, waaronder een verweerschrift van
mr. B. Ph. baron Harinxma thoe Slooten.
j Hij verklaart daarin onder andere, dat tot
September 1944, toen. hij Londen verliet,
noch de Nederlandse regering, noch een der
nationale Rode Kruisverenigingen de mo
gelijkheid kende om politieke gevangenen
pakketten te doen toekomen.
In een andere bijlage verklaart mr. H. G,
J. Maas Geesteranus, eertijds verbonden
aan de Inlichtingendienst të Lissabon, dat
de Nederlandse gezant in Bern- Joden zon
der hulp heeft weggezonden.
In Spanje werd vrijwel ieder illegaal rei
zende Nederlander gearresteerd. De Neder
landse regeringscommissaris en andere Ne
derlandse autoriteiten hebben niets gedaan
om dit te beletten. Hoewel in 1943 massa's
Polen en Fransen werden vrijgelaten en
voorzien van alle nodjge papieren
Spanje konden verlaten, bleven de Neder
landse geïnterneerden achter. Zelfs werden
Nederlanders die zich in Madrid op vrije
voeten bevonden, niet geholpen, zodat zij
clandestien, met alle risico's daaraan ver
bonden, naar Portugal geëvacueerd moes
ten worden.
N.S.B.'ers kregen uit Lissabon
pakketten.
De ondersteuning, welke Nederlanders
hebben genoten in de verschillende Spaanse
gevangenissen, is onbetekenend geweest,
In het kamp te Miranda stonden zij, wat
betreft ondersteuning in de - vorm van
voedsel, pakketten, kleding, schoeisel en
geneesmiddelen, ten achter bij alle andere
nationaliteiten, met uitzondering alleen van
I de „Heimatlozen" en Grieken. Baron van
I Harinxma thoe Slooten heeft het kamp te
Miranda nimmer bezocht. In Portugal
heerste destijds overvloed en niets was een
voudiger geweest dan enige vrachtauto's
met levensmiddelen van Lissabon naar
Miranda te sturen.
Onder de personen in Nederland, aan
wie van Lissabon uit voedselpakketten
v/erden gezonden, bevonden zich voor
aanstaande N.SlB.'ers, die te Londen en
te Lissabon als zodanig in Nederlandse
kringen bekend stonden. Wie' had op
gedragen hen namens en wellicht op
kosten van het Rode Kruis te Londen
van levensmiddelen te voorzien?
Gedurende zijn verblijf in Portugal en
zelfs na zijn vertrek naar Londen ontving
baron Van Harinxma thoe Slooten geregel
de geldzendingen uit Nederland. „Afge
scheiden van het feit, dat het geniéten van
een dergelijke faciliteit een zekere schroom
ten aanzien van de vijand ten gevolge kan
hebben hetgeen het geval is geweest met
een van baron Harinxma's medewerkers
te Lissabon, blijkens diens eigen mededelin
gen .ligt volgens de commissie de con
clusie voor de hand, dat de bezetter in de
regeringscommissaris niet een tegenstander
zag. De bezetter zou dit wel hebben gedaan,
als bedoelde regeringscommissaris met alle
hem ten dienste staande middelen een zo
groot mogelijk aantal Engelandvaarders en
andere illegalen had geëvacueerd en in hun
gevangenschap had bijgestaan."
Tlto Schipa naar de Residentie. Tito Schlpa,
die op het ogenblik in Scandinavië vertoeft, zal
op weg naar België en Frankrijk Vrijdag ln
Nederland arriveren voor zijn concert op Zater
dag 6 December te Den Haag. Tito zal nagenoeg
hetzelfde programma als te Amsterdam ten ge
hore brengen.
tegiuig gesian was. hiprhij or) hij
Toen vervolgde hij: „Ge moet beseffen, pvaniat'p d h v>t
Neder- aan om zich in te schepen naar Dagbad. bukt ging. „Ik heb genoeg gevlogen, Jo- dat ge de leerling van een groot tovenaar0 °0jffr"r? oi
uscum. Het kistje staal al klaar, jonge Panda!" ris! Een hele tocht om de wereld heb ik ge- zijt geworden, jonge Panda! Ge gaat een tMn,
jws ti:t ze{ joris opgeruimd. „Ge ziet, dat het 'zijn maaktIk weet er meer van dan jij!" „Ge gouden toekomst tegemoet! Eer en rijkdom! was voorkomen ecieriancter. Detreit,
*- begint overmoedig te worden!" zei Joris W.eest dus nederig en dankbaar en zet Uw
afkeurend. Hij zette zich gemakkelijk in i hoedje recht! En vergeet niet, mij in de
één van de stoelen van de passagierscabine toekomst Effendi te noemen! Geen jij en
1 jou, en Jopis meerbegrepenZ"
Repatriëring.
Over de repatriëring van politieke ge
vangenen en gedeporteerde Joden vermeldt
Zuivering. Het Britse militaire bestuur in
Duitsland heeft de Duitse autoriteiten doen
weten, dat van 1 December af de Britten
geen verantwoordelijkheid meer dragen voor
de zuivering in het Ruhrgebjpd De regering
van Noord-Rijn-Westfalen heeft echter nog
geen wet op de zuivering aangenomen, zodat
de zuiveringsgerechten zullen óphouden te
functioneren.
Vrijspraak. Graaf Dino Grandl, Italfaans am
bassadeur ip Londen tijdens het bewind van
Mussolini, is door een bijzondere rechtbank
ln Rome vrijgesproken van beschuldigingen
betreffende Fascistische "activiteit.
Brave zoon. De Japanse minister van vervoer
heeft zijn ontslag ingediend. Hij zou dit be
sluit hebben moeten nemen omdat zijn zoon
bij een zwarte handel-affaire is betrokken.
Detectors.' Door honderden politlemanschappen
wordt in de omgeving van Rome en ln een
aantal dorpen gezocht naar Illegaal ln bezit
gehouden wapenen. Men maakt hierbij ook
gebruik van zogenaamde detectors, met be
hulp van welke apparaten men de aanwezig
heid van wapenen op verborgen plaatsen kan
constateren.
Smokkel. Volgens de „Daily Graphic" Is door
de douane van het Londense vliegveld, bij
aankomst van een vliegtuig uit Brussel, voor
een waarde van honderdduizend pond ster
ling aan Juwelen* in beslag genomen. Men
meent hierdoor op hei spoor gekomen te zijn
van eert der grootste smokkelbenden, welke
tussen het vasteland en Londen opereren. In
de dubbele bodem van een koffer van een
der reizigers werden voorts brieven aange
troffen met aanwijzingen voor bepaaldfl
adressen la Londen en België, -•
Aj
