Haarlem's Dagblad | 1947 | 10 december 1947 | pagina 2

De klaagmuur blijft

3

Minister Gielen wil de opleiding
van de onderwijzers verbeteren

Een

volmaakt
wit gebit

SOLI D O X

c

D

Psycholoog
contra psychiater

Wereldnieuws

«'OENSDAG 10 DECEMBER 1947

2

IN DE WERELDPOLITIEK:

De uitbundige vreugde der Palestijnse
Joden over de verdeling van het Heilige
Land is bedaard nu het de meesten duide
lijk is geworden, dat deze verdeling op
papier allerminst het einde van leed en
strijd betekent eerder het feitelijke be
gin daarvan. Want de illusie van een vredig
en onbedreigd bestaan in een autonome
Joodse staat is voor de Palestijnse Joden
in rook opgegaan toen de Arabische wereld
op het beslissende moment blijk gaf van
een vastberaden eenstemmigheid ten op
zichte van de leuze, die eertijds in zwakte
en verdeeldheid was aangeheven: „Palesti
na voor de Arabieren!" Die zwakte en die
verdeeldheid zijn thans verdwenen. De
Arabische landen zijn vervuld van een ge
vaarlijk, hysterisch voornemen: De oorlog
tegen de Joden.

De onge vergel ij kelijk fijngevoelige poli
tieke intuïtie der Britse politici heeft dit
gevaarlijke en hysterische tijdig onderkend.
De Engelsen hebben in het verleden het
recente verleden een moment in hun
politiek ten opzichte van Palestina gekend,
waarop Labour en Conservatieven het op
onverklaarbare doch onmiskenbare wijze
eens waren: De Engelse zin voor politieke
realiteiten smolt op dat moment twee uit
eenlopende politieke overtuigingen aaneen
op het enige punt, dat daarvoor in aanmer
king kwam: het punt waarop de Engelse
politicus het gevaar ruikt. Dat gevaar is
thans in nog dreigender vorm naderbij ge
komen. Palestina draagt de kiem van een
bittere oorlog in zijn bodem, een kiem die
des te vruchtbaarder wordt naarmate die
bodem wordt bevochtigd met het bloed van
Joden en Arabieren, vallend onder het mes
of de kogel van verborgen fanatici.

Het feit dat het Engelse geduld in Pa
lestina eindelijk is uitgeput, houdt een
ernstige waarschuwing in voor allen, die
zich momenteel op een of andere wijze met
Palestina bemoeien niet het minst voor
de UNO. die thans de verantwoording op
zich heeft genomen. Want dat Engelse ge
duld geeft het meestal niet op, voordat de
mogelijkheid tot een goede oplossing vol
komen is verdwenen. Geduld heeft de En
gelse politiek in Palestina gekenmerkt tot
het laatste moment. Er zijn vele Britten
gevallen als slachtoffers van die lankmoe
digheid, maar er is een oorlog door voor
komen. De Britten verlaten thans een zin
kend schip, en dat met een haast die erop
wijst dat het gat onder de waterlijn enorm
is. De herhaalde felle Britse reacties op de
bemoeiingen van andere staten met het
Palestijnse probleem zijn bekend. Engeland
heeft er een verkoeling van zijn betrekkin
gen met Amerika door geriskeerd. De Ame
rikaanse aandrang tot verruiming van het
immigratiequotum is steeds op vastbeslo
ten weigering van de Britten uitgedraaid.
Waren de Britten anti-Joods of pro-Ara
bisch? Dat zouden beide overijlde gevolg
trekkingen zijn. De Engelse nolitiek was
pro-Engels en pacifistisch. Wat zou een
oorlogsbrand in het nabije Oosten voor En
geland cn dc vrede betekend hebben? Thans
moeten de Britten met spijt bekennen, dat
zij niet sterk genoeg geweest zijn om het
heft in handen te houden en de invloed van
anderen te weren. Die anderen hebben het
klaargespeeld, dat er een oplossing ge
creëerd werd. Die oplossing staat keurig op
papier, dat het briefhoofd „UNO" draagt
maar in Palestina en daarbuiten worden
oorlogstoebereidselen gemaakt en duizen
den zwervers, die in Europa onnoemelijk
geleden hebben, vinden thans een tehuis op
een rommelende vulkaan, inplaats van in
lachende valleien.

Een Amerikaans tekenaar schetste op de
dag. dat het Palestijnse verdelingsplan in
de UNO werd aanvaard, een wrange situa
tie. vol humor overigens, doch humor van
een uitzonderlijk zuur karakter. Hij teken
de de klaagmuur te Jeruzalem en opgeto
gen Joden die aanstalten maakten om hem
af te breken: „We don 't need it any longer
now!" En een oude, gebogen rabbi.^die mee
warig zei: „Are you really sure?"

In Joodse kringen is de bezorgdheid hoog
gestegen. De kreten der fanatieke Joodse
verzetsorganisaties („Gooi de Britten er
uit!") zijn verstomd. Want men realiseert
zich nu, dat de Britten een gapende leegte
achterlaten. Waar zij op post stonden
en waar zij neergeschoten werden van hin
derlagen uit staat nu niemand dan de
schim van de UNO, die slechts een Alge
mene Vergadering heeft doch geen leger.
Palestijnse politieagenten, die eertijds on
der leiding van de Engelsen op vaak voor
beeldige wijze de orde handhaafden, deser
teren met hun wapens naar het Arabische

Pindakaas voor de jeugd

Uit de aanvoer van grondnoten zal bin
nenkort een hoeveelheid van ongeveer 350
ton worden beschikbaar gesteld aan de
fabrikanten van pindakaas, teneinde deze
in staat te stellen voor het eerst sinds 1940
een beperkte hoeveelheid van dit voedings
middel te produceren.

De pindakaas zal op bon aan de rijpere
jeugd (houders van levensmiddelenkaar
ten B) worden beschikbaar gesteld en wel
ongeveer 370 gram per persoon.

De radio geeft Donderdag

HILVERSUM I. 301.5 M.

7 00, 8.00. 13.00, 18.00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 7.50
Dagopening. 8.15 Platen. 8.45 Symphonische
muziek. 9.15 Morgenwijding. 9.30 Pianomu
ziek van Bach. 9.45 Platen. 10.30 Voor de
vrouw. 10 35 Orgel. 10.50 Voor kleuters. 11.00
Vrouwen in de omroep. 11.20 Frans orkest
concert. 12.00 Operettemuziek. 12.30 Weerbe
richt. 12.33 In 't spionnetje. 12.38 Lichte mu
ziek. 13.15 Renovaseptet. 13.45 Platen. 14.00
Voor de vrouw. 14.20 Symphonische muziek.
15 00 Voor zieken. 16.00 U kunt het geloven
of niet. 16.05 Reprises. 17.00 Kaleidoscoop.
17.20 Welk dier? 17.30 Dansorkest. 18.15
Sportpraatie 18.30 Strijdkrachtenprogramma.
19 00 Het klokje van zeven uur. 19 05 Praatje
uit New York. 19.15 Hij en zij. 19.45 De R.V.D.
antwoordt. 20 05 Reportages. 20.15 Symphoni
sche muziek. 21.15 Luisterspel „Floris cn de'
Blaneheflocr". 22.00 In de schijnwerper. 22.30
Romantische pianomuziek. 22.45 De moderne
rechtswetenschap. 23.15 Symphonische muz.
HILVERSUM II. 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.

7.00. 8.00, 13.00, 19.00. 20.00 en 22.30 uur
Nieuws. 7.15 Platen. 7.30 Gebed. 7.45 en 8.15
Platen. 9 00 Symphonische muziek. 9.35
Franse operasterren. 10.00 Leger der Heils-
xnuzick. 10.15 Morgendienst. 10.45 Orgel. 11.00
Ziekenbezoek. 11.45 Orgel. 12.00 Angelus.
12.03 Piano. 12.30 Weerbericht. 12.33 Dans
orkest. 12.55 Zonnewijzer. 13.20 Welk boek?.
13.25 Dansorkest. 13.45 Hors d' Oeuvre. 14.00
Lichte muziek. 14 40 Voor de vrouw. 15.00
Platen. 15?15 Strijkkwartet van Grieg. 16.00
Bijbellezing. 16.45 Ouverture Manfred van
Schumann. 17.00 Jeugdjournaal. 17.30 Geeste
lijke liederen. 17 50 Het rijk over zee. 18.00
Over melkprijzen. 18.15 Zigeunermuziek
Fanfarecorps. 19.15 Over de middenstand
19.30 Actualiteiten. 19.45 Platen. 19.55 Bach-
koraaL 20.15 Steravond. 21.15 De vaart der
volken. 21.35 Orgel. 22.45 Overdenking. 23.00
Kamermuziek van Ravel. 23.15 Platen.

vrijwilligerslegioen, dat in het kader van
een pan-Arabische strijdmacht is opgeno
men. De Groot-Moefti van Jeruzalem.
Hoesseini, organiseert met zijn onnavolg
baar talent voor het inspireren van opstan
dige acties de Arabische militaire coördi
natie. Deze situatie vindt geen behoorlijk
tegenwicht in de kracht van de UNO tot
het bedwingen van de dreigende onge
regeldheden. Zal Amerika troepen zenden?
Misschien, maar dan zal Sovjet-Rusland
zulks eveneens doen. Toen deze mogelijk
heid in de Amerikaanse pers besproken
werd, knoopte men er meteen de veronder
stelling aan vast, dat Rusland op verovering
van geheel Palestina uit was en dat de
Russische "troepen het land gemakkelijk
zouden kunnen bezetten „van de ene dag
in de andere". De Middellandse Zee door
de Russen bedreigd!

In die sfeer zal de UNO dat zijn meer
dan vijftig landen met meer dan vijftig
duizend onderlinge tegenstellingen en riva
liteiten het Heilige Land moeten redden
van de oorlog. Het zal een „narrow escape"
zijn. Joodse vrouwen en kinderen, wier
leven sinds jaren is omwonden met prikkel
draad, wachten op een land van melk en
honing. Bloed en tranen worden hun nu
weer beloofdJ. L.

I DoeHJw handen goed

Eredoctoraat van Leuven
voor H.M. de Koningin

Delegatie aan hoogleraren
komt naar Amsterdam

De aanbieding van het eredoctoraat der
rechtsfaculteit van de universiteit van
Leuven aan H.M. Koningin Wilhelmina
op 15 December in het paleis te Amster
dam zal geschieden door een delegatie van
Leuvense hoogleraren.

Deze delegatie zal bestaan uit mgr. H.
van Waeyenbergh, rector magnificus: mrg.
F. Litt, vice-rector, prof. L. van Essen,
secretaris-generaal der universiteit; prof.
F. Collin en prof. P. Rousseau, respectie
velijk decaan en secretaris der rechtsfacul
teit; de professoren J. Dabin en E. van
Dievoet, van de rechtsfaculteit; prof. R.
Schockaert, voorzitter van de raad van
beheer van het academisch hulp- en be
middelingscomité, de Nederlandse prof. H.
Florin die in Leuven mathematica doceert
en pater H. L. van Breda O.F.M.

De universiteit heeft aan H.M. de Ko
ningin dit ere-doctoraat aangeboden als
blijk van erkenning van en waardering
voor haar grote verdiensten in de verdedi
ging van recht en rechtvaardigheid tijdens
de jongste oorlog. Daarbij meende de uni
versiteit tevens te handelen in de geest van
het streven naar steeds nauwer toenade
ring tussen Nederland en België en her
denkt zij de nauwe verbondenheid met het
geestelijke en culturele leven in Nederland
en de hartelijke betrekkingen, welke tussen
de Leuvense universiteit en de Nederland
se hogescholen bestaan.

Hare Majesteit zal worden toegesproken
door mgr. H. van Waeyenbergh en door
prof. F. Collin. Nadat mgr. Van Waeyen
bergh de bul zal hebben voorgelezen, zal
deze aan de Koningin worden overhandigd.
De deputatie zal bij deze plechtigheid in
groot universitair ornaat zijn. Des middags
zullen op een receptie gelukwensen aan
H.M. de Koningin worden aangeboden.
Voor deze receptie worden vooraanstaande
Nederlandse academici uitgenodigd, onder
wie de Nederlandse oud-alumhii van Leu
ven, Nederlandse eredoctoren van Leuven,
Nederlandse hoogleraren en verder vrien
den van de Leuvense universiteit.

Waarschijnlijk zal Maandag 15 Decem
ber des avonds door de beide universiteiten
van Amsterdam aan de Leuvense hoog
leraren een receptie worden aangeboden.

Joodse staat bij het
Britse imperium?

Volgens een telegram van de Jeruza-
lemse correspondent van de conservatieve
„Daily Graphic" zouden functionarissen
van het Joodse bureau in Palestina in de
laatste twee dagen bij Britse legerautori-
teiten gepeild hebben naar de mogelijkheid
van aansluiting van de Joodse staat bij het
Britse imperium. Zij zouden voorgesteld
hebben in dat geval bases voor het Britse
leger in Palestina ter beschikking te stel
len. Deze strevingen, die geleid zouden
worden door Joden die in het Britse leger
hebben gediend en waarvan velen van
Britse afkomst zijn, zouden tegengewerkt
worden door Mosje Sneh, de bekende op
perbevelhebber der Haganah.

Volgens de „Daily Graphic" verontrust
de steeds duidelijker wordende paraatheid
der Arabieren de Joden in toenemende
mate. Zij zouden daarom een vertraging
an de terugtrekking der troepen of zelfs
uitstel voor onbepaalde tijd willen toe
juichen.

De 9 Muzen

Best-sellers aangewezen. De „Prix Gon-
court" is toegekend aan Jean Louis Curtis
voor zijn roman: „Les forêts de la nuit". De
prijs „Theophraste Renaudot" werd toege
kend aan Jean Cayrol voor zijn romans:
„On vous parle" en „Les premiers Jours".

Belangwekkende tentoonstelling. Tus
sen 19 December en 10 Januari zal in het
Stedelijk Museum te Amsterdam de tentoon
stelling „Witsen en zijn vriendenkring" wor
den gehouden. Deze expositie zal een beeld
geven van de betrekkingen tussen beeldende
kunst en litteratuur in de tijd van de tach
tigers. Aanleiding tot de tentoonstelling is
het legaat aan de staat door de in 1943 over
leden weduwe van Willem Witsen van het
huis aan het Oosterpark dat voor schrijvers
en schilders als Kloos, Van Looy, Breitner,
J. Israels cn tal van anderen een middelpunt
was. Behalve schilderijen, tekeningen en
etsen van Witsen bevat het legaat een unieke
verzameling brieven, foto's en litteraire docu
menten. waarvan de kern, aangevuld met
stukken uit particulier bezit, in het Stedelijk
Museum te zien zal zijn.

Verkeersfrequeutie op
de rijkswegen

De KNAC heeft de resultaten medege
deeld van een der laatste verkeerstellingen
op de rijkswegen in de maand September.
Het motorisch verkeer was het drukst op de
weg Den Haag-Rotterdam, vervolgens op
de wegen Utrecht-De Bilt, Amsterdam-
Bussum, Rotterdam-Zwijndrecht en Am-
sterdam-Sassenheim. Voor de personen
auto's alleen was de volgorde: Den Haag-
Rotterdam, Amsterdam-Bussum, Utrecht-
De Bilt, Amsterdam-Sassenheim, Rotter
dam-Zwijndrecht en Gouda-Utrecht. Voor
het busverkeer spande de weg Linne-Maas-
tricht de kroon, daarna kwamen Rotter
dam-Zwijndrecht en Utrecht-De Bilt. Voor
de motorrijwielen was de volgorde:
Utrecht-De Bilt, Den Haag-Rotterdam en
Rotterdam-Zwijndrecht. Het fietsverkeer
was het drukst op de wegen Utrecht-De
Bilt, Best-Eindhoven en Linne-Maastricht.

Maandag sneuvelde één
Nederlands militair

Van officiële zijde wordt gemeld, dat de
Nederlandse verliezen in Indonesië op 8
December bedroegen 1 gesneuvelde en 6
gewonden.

Op Java en Sumatra hadden weer ge
vechtshandelingen plaats tegen Neder
landse posten en patrouilles. Op Midden-
Java werden republikeinse strijdgroepen
verdreven.

Handel met Zweden
wordt uitgebreid

In Stockholm is op 6 December een nieuw
handelsverdrag tussen Nederland en Zweden
geparafeerd. Overeengekomen is een totale
omvang van het verkeer voor 1948 van 515
millioen Zweedse Kronen, waarvan voor 270
millioen export van Nederland naar Zweden
en voor 245 millioen export van Zweden naar
Nederland. Deze omzet betekent een ver
meerdering van circa 25 pet. vergeleken bij
de contingenten voor het jaar 1947. De be
langrijkste Nederlandse export-artikelen
zijn: textiel, electro-technische producten,
agrarische producten, waaronder bloembol
len, cokes, ruw ijzer en chemische producten
van allerlei soort.

Zweedse export-artikelen naar Nederland
zijn: hout, ijzererts, papiergrondstoffen, pa
pier, ijzer- en staalproducten, machinerieën
en lucifers. De financiële verhouding tussen
Nederland en Zweden is eveneens aan een
onderzoek onderworpen, hetwelk gunstige
resultaten opleverde. De eerste terugbetaling
van door de Zweedse regering aan Neder
land verleende credieten voor hersteldoel
einden zal in 1948 geschieden.

Stof en rook in de
Londense Gulden Zaal

De Dinsdag gehouden vergadering van
de ministers van Buitenlandse Zaken der
grote vier was gewijd aan de bespreking
van het Britse- en Sovjet-document over
de economische beginselen van het Duitse
probleem. De ministers werden het eens
over het gedeelte van het Bi-itse document,
dat het opstellen van een gemeenschappe
lijk export- en importprogram voor ge
heel Duitsland voorstelde.

Aan het einde van de vergadering legde
Molotof een lange verklaring af over de
steenkoolprijzen in de Engels-Amerikaanse
zóne. Hij zeide, dat deze een te grote
winstmarge voor de tussenhandel lieten.

Bevin antwoordde, dat Molotof, door de
steenkoolkwestie naar voren te brengen,
genoeg rook en stof had doen opwaaien om
het onder bespreking zijnde onderwerp te
verhullen. Hij hoopte, dat de stofwolk de
volgende dag naar de grond zou zijn ge
dwarreld.

WEDEROPBOUW BOERDERIJEN.

- Door het rayonbureau Amsterdam van de
Wederopbouw Boerderijen, is aanbesteed het
bouwen van een nieuw model boerderij in
Haarlemmerliede. architect S. J. Meegdes.
De laagste inschrijver was de Haarlemse
Bouw Onderneming F. H. J. de Klerk Co.

Ten behoeve van een op te richten ge
denkteken verzamelt een commissie gegevens
over Leidse studenten en oud-studenten, die
tijdens de oorlog in Nederland en Indië zijn
omgekomen. Secretaris der commissie is prof.
dr. H. van de Waal, Kloksteeg 25, Leiden.

TWEEDE KAMER

Andere eisen

voor hoofdacte-examens

(Van onze parlementaire redacteur)

Minister Gielen kreeg zowel van de heet
Van Sleen (Arb.) als van mevrouw
Van de Muyzenberg (Comm.) heel
wat critiek in ontvangst te nemen, niet
slechts wegens de door deze afgevaardigden
soms in schrille kleuren geschilderde nood
toestand bij het onderwijs, maar ook omdat
zij te weinig van de „vernieuwing" konden
ontdekken.

Mr. Roos jen (A.R.) vond, dat men
het niet zo bont met de critiek moest maken,
al had hij ook wel enige bezwaren. De heer
Peters (K.V.P.) hield bepaald een lof
zang op de bewindsman. Zover ging me
vrouw F o r t a n i e rD e W i t (Vrijheid)
niet, vooral niet toen zij met enige pakken
de voorbeelden aantoonde hoe verschillende
begrotingsposten al te vaag of in het geheel
niet zijn toegelicht. Sombere klanken stiet
ds. Zandt (St. Ger.) uit, die het vreselijk
vond, dat er subsidies ten behoeve van zo
iets als opera en danskunst van staatswege
worden toegekend.

Welke bezwaren men ook tegen de wijze
van spreken van de minister zelf moge
koesteren, hem valt moeilijk te verwijten,
dat zijn rede een gebrek aan opgewektheid
zou hebben getoond. Eer is de conclusie
gerechtvaardigd, dat deze bewindsman zo
wel door de vorm als de inhoud van zijn
betoog, van een zekere zelfvoldaanheid ge
tuigde, die in een strijdvaardige spreek
trant tot uiting kwam. Soms maakte hij
zelfs de indruk heel handig met allerlei
begrippen, zoals dat van de vernieuwing, te
goochelen. Ook moet gezegd worden dat hij
de spijker inderdaad op de kop sloeg, toen
hij er op wees, dat heel de onderwijsver
nieuwing veel meer een kwestie is, die af
hangt van de uit de maatschappij opkomen
de krachten en wat deze er van maken dan
van de staat en van de wetgever.

Een goede beurt maakte Excellentie Gie
len met zijn aankondiging van een Konink
lijk Besluit dat een totale ommekeer teweeg
zal brengen in de eisen voor de hoofdacte
examens. Daaruit zbl dan weer eens blijken,
dat deze minister, die allerlei pseudo-kennis
overboord geworpen wil zien en in het bij
zonder rekening wenst te houden met de

behoeften van de school, de vorming van
de menselijke persoonlijkheid belangrijker
vindt dan het intellectualisme.

Met betrekking tot de onderwijzersoplei
ding gaf hij te kennen te willen aansturen
op eerst twee jaar algemeen vormende op
leiding, daarna twee jaar theoretisch-prak-
tisch en tenslotte het vijfde jaar uitsluitend
praktisch.

In 1948 zullen we vermoedelijk geen te
kort aan onderwijskrachten meer hebben,
maar wat de noodtoestand inzake de scho
lenbouw betreft, bleek de minister vrij
somber gestemd nu het hele bouwplan her
zien moet worden. Hij ziet echter kans in
één opzicht een noodsituatie te doen eindi
gen, want binnenkort hoopt hij textiel voor
handwerkonderwijs beschikbaar te krijgen.

Op de kritiek van mevrouw Fortanier
De Wit wilde hij bij de verschillende be
grotingsposten nader ingaan.

In de avondvergadering legde de heer
Tilanus (S.H.) de minister het vuur na
aan de schenen met een amendement om
bij de afdeling „Ministerie" de post voor
raadadviseurs met 1.te verminderen,
aangezien er daar iets niet scheen te klop
pen. De minister kon er niet uitkomen,
waarop men op aanraden van de heer
Deering (Arbeid) besloot de post nog
even aan te houden, tot Zijne Excellentie
het geval nog eens even goed bekeken zou
hebben en daarna behoorlijk uitsluitsel zou
hebben gegeven.

PRODUCTIE-INDEX BOVEN DE
HONDERD.

De algemene productie-index van de
industrie is volgens het statistisch bulletin
van het Centraal Bureau voor de Statistiek
gestegen van 95 in September tot 103 in
October.

De stijging is toe te schrijven aan sei
zoensinvloeden en heeft betrekking op
practisch alle takken van industrie. Zo
liep het productie-indexcijfer (basis 1938
100) voor steenkolen op van 80 tot 82,
voor cement van 139 tot 148, straatklinkers
van 85 tot 97, fosfaatmeststoffen van 134
tot 160, zwavelzuur van 63 tot 74 en tri
plex van 506 tot 608. Ook de metaalindus
trie laat enige belangrijk hogere cijfers
zien (walsproducten van 140 op 192), als
mede de textielindustrie. Zout steeg van
131 tot 179.

Om trots op te zijnl
Elke tand is zuiver wit en
kerngezondgeen spoor
tje tandsteen is zichtbaar.
Solidox nam het weg I
Solidox bevat sulforicinole-
aat, het unieke middel, dat
tandsteen bestrijdt en voorkomt.

Solidox Is voorlopig slechts beperkt verkrijgbaar.

T ANDPASTA

T E GE N
TANDSTEEN

Panda en de Meester-goochelaar

22. De sultan sloeg dreunend op zijn gong.
„Laat de opperhofmaarschalk, de boven-
kleedjesklopper, de raadsheren van het hof,
de Pasjah-met-de-zeven-paardenstaarien
en de hoofdonderwijzer komen!" beval hij
aan de binnentredende bediende. Even
later was de troonzaal (of liever: wat er
van de troonzaal was overgebleven) gevuld

met buigende Oosterlingen. De sultan
stond op en schraapte zijn keel. „Beminde
vrienden!" sprak hij. Gedurende lange
tijd Jiebben jullie je beste diensten aan
mijn belang gewijd. Jaren lang hebben jul
lie 'mijn kleren geborsteld, mijn schoenen
gepoptst, mijn eten gekookt, mijn bed op
geschud, mijn land geregeerd, mij raad
gegeven, mijn leger aangevoerd, mijn toe

spraken geschreven en mijn leven geleefd!
Dat is een onhoudbare toestand! Daar moet
verandering in komen.' Het gaat, kort ge
zegd, alle perken te buiten! Welnu, dank
zij de nieuwe hoftovenaar, die hier naast
me staat, ben ik in staat er verandering in
te brengen! Maakt rechtsomkeert en ver
wijdert IJ door dat poortje. Vaartwel!"

SO 17-051-S4

Dinsdagmiddag was het Haarlemse Tri
bunaal getuige van een dialoog tussen een
psycholoog en een psychiater. De psycho
loog was de voorzitter van de tweede kamer
van dit Tribunaal, mr. F. van der Goot, de
psychiater was de beschuldigde, de 46-
jarige zenuwspecialist C. K. De laatste
poogde door een analyse van de verschil
lende factoren, die zijn jeugd beïnvloedden,
te verklaren hoe hij tot het nationaal-
socialisme gekomen was. Hij was steeds
bewogen geweest door de gespletenheid
der ziel van half-Joden en van Indo's. In
het bijzonder was hij hierdoor tegenstander
geworden van rasvermengingen en van
huwelijken tussen met degeneratiever-
schijnselen behepte personen. Dikwijls ad
viseerde hij voor justitiële doeleinden tot
sterilisatie. Waar Hitier dezelfde opvattin
gen huldigde, voelde K. zich wel tot diens
leer aangetrokken.

Mr. Van der Goot meende, dat de be
schuldigde wel veel wilde verklaren, maar
niet tot het oordeel over zijn daden kwam.
„U aarzelt uw houding een etiketje te
geven." En de president vond het vreemd,
dat de psychiater, die zeide begaan te zijn
met het lot van lichamelijk en geestelijk
misdeelden, in zijn carrière tijdens de be
zetting zo dikwijls door zijn bemoeizucht
en hatelijkheid de door de vijand verdruk
ten leed had aangedaan zoals in een
rapport over een Winterhulpcollecte, waar
voor hij met molentjes had gelopen en
waarbij „de hoogste gezagsdragers ostenta
tief geweigerd hadden te offeren", tot uiting
kwam.

K. was in October 1940 lid^van de N.S.B.
geworden, was voorts lid van het Medisch
Front en het Opvoedersgilde en was enige
tijd banarts van de W.A.

In 1941 werd hij met Duitse hulp hoofd
van de afdeling Psychiatrie en zenuwziek
ten van de Gemeentelijke Geneeskundige
Dienst te Amsterdam. Zijn werkzaamheid
aldaar duurde net twee maanden, lang ge
noeg om professor Tuntler, de directeur, te
doen getuigen: „Een zeer lastig persoon,
die herhaaldelijk ruzie maakte." Aan zijn
betrekking kwam een abrupt einde, door
dat de toenmalige burgemeester Voute,
dank zij de activiteit van één der zusters
van de G.G.D., een afschrift van een brief
vol grieven en verdachtmakingen die K.
over Voute aan een N.S.B.-kameraad had
geschreven, in handen kreeg. K. verdacht
op zijn beurt de kameraad, dat deze de brief
had doorgezonden en bedankte toen uit
gramschap voor de N.S.B. „Een stukje plat
opportunisme", meende mr. Van der Goot.

Na die tijd had" de beschuldigde „omdat
hij toch leven moest" gesolliciteerd naar
een betrekking in het Oosten. Zo was hij
enige tijd arts voor de Nederlandse Oost
Compagnie, dorpsarts in Duitsland en ten
slotte bij de Waffen S.S. bij het Rode
Kruis, meende K. geweest. In al deze
functies was hij niet als belijder van een
politieke overtuiging, doch alleen als me
dicus opgetreden, verklaarde de beschul
digde. Uit het verdere verloop van de zit
ting bleek nog, dat mevr. K. zich steeds fel
verzet had tegen de overtuiging van haar
man en erin geslaagd was de kinderen, on
danks het verblijf in Duitsland, in Neder
landse zin op te voeden.

Uitspraak op 23 December.

Schaken

„Haarlem" en „Heemstede"
staan aan de kop

Haarlem maakte in de competitie le klasse
A van de Noordhollandse Schaakbond korte
metten met Bloemendaal. De voorlopige
uitslag luidt: l'A7Va voor de Haarlemmers:
de afgebroken partij staat voor Bloemendaal
gunstiger. Uit de eerste ronde werden de
volgende uitslagen definitief: HaarlemRol
land 64; Het OostenBloemendaal 91.
In de eerste klasse B boekte HSG II zijn
tweede overwining in successie, thans op
ASC II. De voorlopige uitslag is 6'42M:.
In de eerste klasse C werd de definitieve
uitslag WeeninkHaarlem II uit de le ron
de een gelijk spel.

Een uitstekende prestatie leverde Haarlem
III in de 2e klasse A tegen HSG III. De
voorlopige uitslag luidt 3142Vt voor eerst
genoemde vereniging; een overwinning is
zeker. Heemstede II heeft goede kansen
tegen Aalsmeer II; voorlopige uitslag 44.

In de tweede klasse B bereikte Bloemen
daal II een goede voorsprong van 4'4214
op Kijk Uit (Velsen). Een gehavend Het
Oosten II faalde tegen het pas gepromoveer
de, doch sterke, Rolland II. Voorlopige uit
slag 53. doch waarschijnlijk 73 voor de
Rollandschakers. Uit de eerste ronde werd
de definitieve'uitslag Het Oosten IIBloe
mendaal II 64. De Torens I ging in de
tweede klasse C met 28 roemloos ten onder
tegen De Uil I. De definitieve uitslag Kijk
UitKennemerland II werd 55.

In de derde klasse B werd nog een uitslag
volledig uit de le ronde, n.l. HSG IVHet
Oude Slot I: 6'4314. In de derde klasse C
leed 't Schouwtje zijn tweede nederlaag in
successie, thans tegen Zaandam IV met
314614. In groep F verraste Heemstede IV
door met 46 te verliezen van Aalsmeer III.

De Toren II in de 4e klasse B sloeg de weg
naar herstel in, en bereikte een gelijk spel
tegen HSG VI. In de 4e klasse E boekte
't Schouwtje II voorlopig een gelijk spel:
33 tegen Weenink III, Haarlem VI was
maar net de meerdere van HWP II: 5'44*4.

Sport In 't kort

SUPPORTERSVERENIGING „HAARLEM"

Zondag 14 December houdt de Suppor
tersvereniging der HFC „Haarlem" een bij
eenkomst voor leden en genodigden en wel
in het Krelagehuis aan de Leidsevaart. Na
afloop Hl hal tot 2 uur.

Nieuwe uitgaven

Ook de kleintjes krijgen dit Jaar ruimschoots
hun deel uit de nieuwe boekenvoorraad. Daar Is
m de eerste plaats een kostelijk verhaal van
Bep de Boer van der Ley—Vander: „De draak
vHftelt", dat een geborduurde Chinese draak
van een kimono zijn vreemde avonturen laat
weergeven. De echtgenoot van de schrijfster
heeft eer serie naïeve plaatjes geproduceerd, die
dit „drakerige" geval uitstekend aanvullen. Als
er een klein bezwaar mocht zijn, is het de vol
wassen humor, waaraan de draak in zijn overi
gens kostelijke verhalen laboreert en die niet
door iedere peuter begrepen zal worden. Het
fleurige werk werd door uitgeverij „De Sleutel"
(Antwerpen-Haarlem) stevig en aantrekkelijk
gelanceerd.

Van een heel ander genre is J. M. Overmeer's
geschiedenis over „Gicliel Gaus en Ukkle Uil",
die een moderne versie geeft van het onuitroei
bare thema der vriendschap tussen twee geheel
verschillende dieren. Overmeer vertelde een
voudig en begrijpelijk, het verhaal zit goed in
elkaar en Doortje Herpel tekende er zeven
grappige kleurenplaten bij. Deze uitgave van M.
Stenvert en Zoon in Meppel kan ongetwijfeld op
een warme belangstelling der vijf a zevenjarigen
rekenen, temeer omdat het boekje niet al te
duur is.

Voor iets oudere kinderen schreef A. W.
Willemsz „De zonderlinge reis van Jouke",

dat door Nellie Donker goed geïllustreerd en
door Boom-Ruygrok in Haarlem goed uitgegeven
werd. Toch Is het niet alles „goed" wat er blinkt
want de auteur heeft zijn verteltrant zozsftr aan
de beperkte taalkennis van zijn lezertjes willen
aanpassen, dat hij meermalen verviel in een sto
rende telegramstijl. Jammer van het wel oor
spronkelijke gegeven, dat een Friese Jongen ln
een papleren scheepje laat uitvaren, schipbreuk
lijden en wat dies meer het kinderhart kan ver
rukken.

Vervolgens bereikte ons van de uitgeverij
Ploegsma in Amsterdam een vertaling van een
Zweeds kleuterverhaal, dat door mevrouw J. M.
Schreuders—Sinclair Proctor in het Nederlands
werd vertaald. Rsa Biskow. de oorspronkelijke
schrijfster heeft haar boekje indertijd met een
rij van kleurige prentjes verlucht, die in zachte
tinten de geschiedenis van Okke, Nootje en
Doppejan vertellen, nadat dit al een keer met
letters en op rijm door de schrijfster is gedaan.
De vertaling Is niet overal even vlekkeloos maar
het verhaaltje is toch wel zo charmant, dat de
kleine feilen niet hinderlijk opvallen.

Waterpolo
H.V.G.B. won het tournooi
van „De Waterratten"

Het jaarlijks waterpolotournooi van „De
Waterratten" om de „In Memoriam D. E. van
Leersum-prijs" in Dinsdagavond in het
Sportfondsenbad gehouden en door HVGB
gewonnen, dat DWR in de eindstrijd met

4—3 versloeg.

In de eerste ronde won HVGB met 5—2
van VZV, nadat de rust met 21 was inge
gaan en DWR hield Haarlem er onder met

51 (rust 21). Het vrijgelote HPC bond da
strijd aan tegen HVGB en verloor met 41.

HTVGB en DWR kwamen in de eindstrijd.
Het begin was voor de Waterratten. Kollerie
was goed op dreef en bezorgde zijn ploeg een
voorsprong van 30. Uit een vrije worp
scoorde Frankenthal tegen. In de tweede
helft had HVGB het beste van het spel en
slaagde er in de achterstand in een voor
sprong van 43 om te zetten. Rol en Fran
kenthal (2) maakten de doelpunten. Na af
loop reikte de heer G. Voogd de prijs uit
aan HVGB. DWR ontving de tweede prijs.

Voor de Rococentbeker-competitie is DWR
HDZ gespeeld. De Haarlemse dames wpn-
nen met 10. De dameswedstrijd DWR 2—
Haarlem leverde een zege van 10 op voor
Haarlem.

Afval. Het dagboek van dr. Joseph Göbbels,
de propagandaleider van het derde rijk,
die tijdens dc laatste aanval der Sovjets
op Berlijn zelfmoord pleegde, zal komen
de lente in Engeland gepubliceerd wor
den. De bladen van het dagboek zijn,
verspreid over de binnenplaats van
Göbbels ministerie, gevonden door een
opkoper, die naar nog bruikbare afval
zocht. Hij kocht het partijtje op, waarna
het toevalligerwijze in handen kwam
van een Amerikaan. Het eerste deel van
het dagboek, in het Engels vertaald
zal ongeveer tweehoijderdvijftigduizend
woorden tellen.

Ar en dennen. In de Belgische Ardennen
heerst de winter reeds in al zijn hevig
heid. De meeste plaatsen liggen onder
een kleed van sneeuw, zodat er al druk
ge-ard wordt. Aan de houtstand is veel
schade aangericht daar meer dan een
millioen dennen onder het gewicht van
de sneeuw bezweken zijn.

Beter en goedkoper. „In geval van een nieu
we oorlog zullen wapens gebruikt wor
den, die waarschijnlijk doelmatiger en
goedkoper zijn dan atoombommen" heeft
generaal George Kenney, bevelhebber
der Amerikaanse legerluchtmacht ver
klaard. „De tegenwoordige bomsoorten
zijn aërodynamisch zo slecht, dat nie
mand weet, waar zij zouden inslaan,
indien zij door een modern snel vliegtuig
werden uitgeworpen. Zij zouden waar
schijnlijk door de kracht van hun eigen
draaiing van zelf tot ontploffing komen".
Verboden. Het Züricher cabaretgezelschap
„Cornichon" heeft zijn plan voor een op
treden in Wenen moeten laten varen,
daar de Sovjet-Russische autoriteiten de
opvoering van „Zwischen whisky und
wodka", het hoofdnummer van het pro
gramma hebben verboden.

Record. De Britse mijnwerkers hebben alle
records in de steenkoolproductie sinds
de val van Duinkerken in 1940 geslagen
door verleden week bijna 4.3 millioen
ton kolen te delven.

Rest. De Canadese minister van financiën
heeft te Ottawa bekend gemaakt, dat
Engeland nog slechts 317 millioen van de
114 milliard dollar, die Canada als lening
beschikbaar heeft «esteld. over heef*.