Haarlems Dagblad Marshall Djokja tot medewerking genodigd bij staatkundige opbouw Enquetewet van 1850'wordt gewijzigd Truman legt Marshall-plan aan het congres voor i Weerbericht 62e Jaargang No. 18818 Bureaux: Grote Houtstr. 93. ,TeL Admin. 10724, 11825. Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur 15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230. Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132. Zaterdag 20 December 1947 Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107 Adverttarieven op aanvraag bij de Administratie Directeur-Hoofdredacteur: Fobert Peereboom Uitgave van de Slichting Voorlichting te Haarlem N EEN BOODSCHAP aan het Congres J der Verenigde Staten heeft president Truman het verzocht, zijn goedkeuring te j hechten aan het veelbesproken Plan-Mar shall. Het omvat de bestemming van zeven tien duizend millioen dollar voor het her stel van Europa voor de periode 1 April 194830- Juni 1952, dus vier jaar en drie maanden. Aangezien drie Europese landen Frankrijk, Italië en Oostenrijk in zo acute crisis verkeerden, dat daar nog eer der hulp geboden moest worden, zijn on lange al enige honderden millioenen aan dat drietal verleend. Dat was om zo te zeg gen „het kleine plan". Nu komt het grote in het 'Congres aan de orde. Truman ver zoekt om toewijzing van zesduizend acht honderd millioen dollar voor-de eerste vijf tien maanden van de plan-periode. Het grootste gedeelte der gelden zal in de vorm van schenkingen verstrekt worden, de rest ,ih credieten en het bedrag der toewijzin gen zal geleidelijk afnemen, tot het in het laatste jaar nog „maar" zestienhonderd millioen dollar zal bedragen. Er moet een administrateur voor het Plan-Marshall be noemd worden. Er moet"een „algemeen am bassadeur in Europa" bij de permanente organisatie der zestien betrokken Europese landen worden aangesteld. Bij de perma nente organisatie, want de zestien (waar onder ook Nederland behoort, omdat wij er zonder verdere Amerikaanse steun niet komen kunnen) moeten immers in nauwe economische samenwerking treden. En als er een in strijd met de voorschriften han delt, zal hij van verdere hulp worden uit gesloten. Het is een vervaarlijke nieuwe onder neming. Het is zonder twijfel de grootste transactie en poging tot economische samen werking van een aantal landen, ooit ter wereld ondernomen. Als het Congres haar bekrachtigt kan men inderdaad spreken van een historische gebeurtenis. Zij biedt de betrokken zestien landen een nieuwe kans om tot werkelijke opbouw van een groot deel van Europa, het Westen, te ko men. Het zal moeten blijken hoe zij daar i gebruik van zullen maken en in hoeverre .hun economisch samengaan West-Europa uit zijn verdeeldheid zal verlossen. Want men dient er meer van te verwachten .dan alleen een overwininng van economische crisis en „herstel van een normaal handels verkeer". Dit laatste is trouwens een be grip, dat na de. lange periode van crisis en ontwrichting, die Europa aj achter de rug heeft, niet meer te omschrijven valt. Wat is terugkeer tot een normaal handelsver keer? Men keert niet meer naar het ver leden welk verleden dan ook terug. Evenmin in economische als in politieke zin. President Truman verklaart in de aan hef van zijn boodschap, dat hij het Congres om goedkeuring van dit geweldige plan vraagt „teneinde "te voorkomen dat aan de vrede en het evenwicht in de wereld een slag wordt toegebracht, waardoor zij tot totalitairisme zou vervallen." Bij deze for mulering dient de opmerking te worden gemaakt, dat de vredesverdragen met Duitsland, Oostenrijk en Japan nog steeds gesloten moetes worden, dat zij zelfs nog niet voorbereid zijn, dat men van een evenwicht in de wereld op dit ogenblik nauwelijks kan spreken en dat ook de uit voering van het Plan-Marshall deze ramp zalige toestand niet kan opheffen. De in ternationale toestand is uiterst zorgelijk. Het Plan-Marshall biedt evenwel ook in deze omstandigheden de eerste kans op uitkomst voor West-Europa, dat zonder hulp in de grootste armoede en ellende zou moeten verzinken. Of het Congres het zal aannemen is niet zeker: bovendien is er kans dat het wijzi ging in de voorschriften en voorwaarden zal aanbrengen. Dat men in de Verenigde Sta len geenszins algemeen enthousiast is voor deze onderneming is wel gebleken. Velen hebben daar ongerustheid getoond qver de vaagheid van de Europese houding en over het blijkbare gebrek aan besef van de eigen situatie, hier getoond. Het verbaast ook aan deze zijde van de Oceaan menigeen. De verklaring meet zeker gezocht worden in nawerking van de oorlogsmoeheid, maar nog meer in de gewoonte om in termen van afzonderlijke naties en van verdeeld heid te denken en zich nauwelijks een ge heel van samenwerking te kunnen voor stellen. Er zal nog veel tot "het West-Europese besef moeten doordringen. De mislukking van de Londense conferentie der Grote Vier heeft intussen de hoop op nieuwe moge lijkheden. op een grote lijn van nieuwe oil twikkeling, weer een zware schok toe gebracht. Bevin heeft nu in het Lagerhuis verklaard, dat er toch een basis van over eenstemming tussen Oost en West te vinden moet zijn. Moge hij gelijk krijgen. Het klinkt,niet overtuigend. Omtrent het Nederlandse'belang bij het Plan-Marshall heeft minister Neher onlangs In een persconferentie over de Wederop bouw heel duidelijke taal gesproken: Kun nen wij geen geld lenen óf de beschikking over materialen krijgen, dan dreigt geen catastrophe, maar komt die. De oplossing is de mogelijke verwezenlijking van het Plan-Marshall. Is de beslissing van het Congres ongunstig, dan zullen wij ons enorme beperkingen moeten opleggen. Ver werping van het Plan-Marshall zal terug slaan op elke kant van ons maatschappe lijk leven, ook op de Wederopbouw. 'in diezelfde,rede zei hij: ..De toestand is dreigend en gevaarlijk.Wij behoeven slechts tc letten op onze invoer en uitvoer. Het verschil, na de oorlog fantastisch, is nog steeds buitengewoon groot. Wij hebben geleefd op leningen en de verwachting ge koesterd dat onze uitvoer zou stijgen, zodat het verschil wel gauw zou worden inge haald. Het blijkt nu, dat dit nog in geen jaren het geval zal zijn." Velen spreken over de toestand in andere landen. Maar zo is de onze. R. P. Massamoord in Palestina Dr. Hoessein Chalidi. secretaris van het Arabische hoge uitvoerend comité, heeft de vermoording van tien Arabieren, onder wie vijf kinderen, in de afgelopen nacht in een dorp in Noord-Palestina gepleegd, een ware slachting genoemd. „Indien de Joden op deze wijze oorlog beginnen te voeren, zullen zij de gevolgen hebben te dragen", aldus dr. Chalidi. Volgens dr. Chalidi heeft de Haganah heden toegegeven, dat de moord op de Arabieren een vergeldingsdaad was voor d,e jongste aanvallen op Joodse nederzet tingen in dat gebied. Laatste appèl van dr. Beel be minister-president dr. Beel heeft voor radio-Sumatra een „laatste be roep" op de republiek gedaan. Hij kon digde aan, dat de vorming van de fede rale verenigde staten van Indonesië zeer spoedig zal plaats hebben. Dr. Beel zeide o.m.: „De federatie, waar naar Indonesië streeft, zal zo spoedig mo gelijk haar vorm moeten vinden. Terecht is aan deze wens uitdrukking gegeven in de proclamatie van het Komité Indonesia Serikat. De Nederlandse regering vertrouwt met u, dat ook de republiek Djokja thans daadwerkelijk het bev/ijs zal willen leve ren bereid te zijn met u en ons tezamen de voorgenomen staatkundige opbouw mede te voltooien. Nederland wenst met u, dat ook de republiek de haar toekomende ;plaats in het nieuwe staatsbestel zal innemen, doch moet bij u ten sterkste aandringen op een spoedige beslissing, omdat te grote en te vitale belangen voor de volkeren van Indonesië en Nederland en uiteindelijk van de gehele wereld op het spel staan en verdere vertraging niet verantwoord is. Het zal ten zeerste zijn te betreuren, indien dit appèl, dit laatste appèl, niet werd verstaan. Ik kan Jiieraan moeilijk twijfelen tenzij onverantwoordelijke elementen de boventoon zouden voeren, doch dan moet ik als mijn overtuiging uitspreken, dat het de hoogste tijd is. dat deze elementen niet langer in de leiding waarvan zij de hoge verant woordelijkheid dan blijkbaar niet be seffen hun plaats innemen. Dit ernstige woord heb ik gemeend te moeten spreken op dit ogenblik en van deze plaats af in de innige overtuiging welke door hetgeen wij in deze dagen hier hebben mogen ervaren nog belangrijker is gesterkt dat het ogenblik rijp is met vereende krachten dit schone land weer opwaarts te voeren, een gelukkige toekomst tegemoet." De minister-president wordt hedefiavond te BatÉvia terugverwacht. Australië blijft in de commissie. De Veiligheidsraad heeft urtanïem beslo ten. dat Australië lid van de commissie van goede diensten zal blij\*>n, ook na 1 Januari, de datum waarop Australië's lidmaatschap van de Veiligheidsraad afloopt. De Australische afgevaardigde, John D. L. Hood deelde in de vergadering mede. dat zijn regering vernomen had, dat de com missie een plan had aangeboden om tot uit voering van het „staakt het vuren" te komen, waarvan de aanvaarding echter bemoeilijkt werd „door een der beide par tijen". Hij stelde de Veiligheidsraad voor dit plan te bestuderen en er op aan te drin gen, dat het wederzijds zou worden aan vaard. Tevens merkte hij op, dat de Neder landers troepenbewegingen uitvoeren, in strijd met de aanbeveling van de raid. De Nederlandse afgevaardigde J. W. M. Snouck Hurgronje verbaasde zich erover, dat Australië het punt van de zogenaamde treopenbewegingen op grond van onofficiële Doodstraf geëist tegen Spaanse communisten Te Olana (provincie Toledo) is voor het militaire gerechtshof de dopdstraf tegen vier leiders van de Spaanse clandestiene communistische partij geëist. Onder de 23 beschuldigden bevonden zich ze^ven vrou wen. De doodst/af werd geëist tegen Zoroa. die toegaf bet hoofd te zijn van deze groep leiders. De president gelastte zijn verwij dering uit de zaal omdat hij een politieke toespraak hield. Verder hoorde zekere Amadór de doodstraf tegen zich eisen. Hij gaf toe het hoofd te zijn van^alle militaire operaties legen de regering. Tegen Her nandez en Nunez werd eveneens de dood straf geëist. De weduwe van Sanchez Biedma, die zich onder de beschuldigden bevond, ontkertöe dat haar man indertijd zelfmoord gepleegd had. Hij zou gedood zijn op het hoofdbureau van politie te Madrid. De president noemde dit een leugen. Alle beschuldigden verklaarden, dat het gerechtshof niet de compétente bezat hen te veroordelen.. De andere eisen varieerden van vier tot dertig jaar ge vangenisstraf. Haarlemse S.S.-er beroofde zijn stadgenoten Een inwoner van Haarlem. L. D. J. M. W„ die zich in 1942 voor de Waffen-SS meldde eri tijdens de hongerwinter in zijn uniform een bijna onafzienbare reeks roof overvallen pleegde, hoorde gisteren voor het Amsterdamse Bijzondere Hof vijf jaar gevangenisstraf tegen zich eisen. De beschuldigde deed het voorkomen als of hij een lid der Duitse politie was. Hij blafte zijn slachtoffers in het Duits af en stak alles bij zich. wat hij van zijn gading achtte. Talrijke Haarlemse inge zetenen beroofde hij op deze wijze in de meest nijpende periode van de oorlog van hun laatste waardevolle bezittingen. Daar onder waren levensmiddelen, geld. motor rijwielen. fietsen, textiel, levensmiddelen bonnen. diamanten en gouden sieraden. Zo stak hij onder meer bij- een inval in de Hagestraat een portefeuille met 2000 en een geldkistje met f 18.000 bii zich. In de Zuiderstraat nam hij een kistje „in beslag",, waarin gouden horloges, gouden damesarmbanden, gouden ringen en kost bare paarlsnoeren waren opgeborgen. Niet minder dan vijftien getuigen, waar onder verscheidene van verdachte's slacht offers, legden verklaringen af. De uitspraak is bepaald op 2 Januari. Veto-recht op de Veiligheidsraad-agenda De Veiligheidsraad heeft met negen tegen twee stemmen de bezwaren van de Soyjet-Unie terzijde gelegd en besloten de* kwestie van de hervorming van bet vetorecht der perm="°nte leden op de agenda te plaatsen. rapporten ter sprake had gebracht. Neder land betreurde het. dat de uitvoering van het „staakt het vuren" vertraagd werd, doch daar de commissie van goede diensten zich met deze kwestie bezig- hield, zou het voorbarig zijn haar in behandeling te ne men, voordat het interim rapport, dat tegen 22 December wordt verwacht,'was ontvan gen. De door Palar vermelde feiten, aldus de laatste spreker Gromyko, tonen, dat de Indonesische situatie onbevredigend is en dat de Nederlanders nog meer Indonesisch grondgebied in bezit nemen. De Franse af gevaardigde Alexandre Parodi stelde ten slotte voor de zitting-te verdagen, daar het interimrapport binnen drie dagen zou ar riveren. Zonder stemming verdaagde de voorzitter Hood hierop de zitting. Verplichte verzekering tegen werkeloosheid Naar het A.N.P. verneemt, is binnenkort dc indiening bij de Tweede Kamer van een ontwerp-werkloosheidswet te verwachten. Dit ontwerp beoogt de invoering van een verplichte verzekering van werknemers tegen de geldelijke gevolgen van onvrij willige werkloosheid door respectievelijk een wachtgeldverzekering, gedragen en uitgevoerd door het bedrijfsleven en een werkloosheidsverzekering, eveneens uitge voerd door het bedrijfsleven, maar gedra gen door bedrijfsleven en overheid te za- men. Het moet voorts in de bedoeling lig gen, dat er bijde wachtgeldverzekering verscheidenheid 'van regeling per bedrijfs tak zal bestaan. Bij de werkloosheidsver zekering zullen de voornaamste bepalingen uniform zijn. VEEKOEKEN VOOR NEDERLAND De internationale nöodvoedselraad heeft gisteren de voorlopige toewijzingen bekend gemaakt voor 1948 voor plantaardig veevoe der met een hoog proteïnegehalte (oliekoe ken en meel*. De toewijzing voor Nederland is vastgesteld op 121,500 ton en die voor België op 89.900 ton. Zn Bolsward kwamen twee vrachtauto's in botsing, doordat een der bestuurders geen voorrang verleende. De ene wagen reed de gracht in, de andere bleef in labiel even wicht op de rand van de kade hangen. TWEEDE KAMER Pensioenverhoging in overweging voor hen die voor 1 Januari 1945 ge pensionneer d zijn (Van onze parlementaire medewerker). In het presidentsgestoelte troonde dit keer mr. Joekes, die moest invallen voor de naar Brussel vertrokken president, die daar een Benelux-feestelijkheid moest bij wonen. Van die voorzitterlijke elegantieging een goede invloed uit op minister Mans- holt, die er in slaagde op elegante wijze te voorkomen, dat de Kamer 12000 gulden van zijn begroting afpingelde omdat zij de functie van politiek secretaris van de mi nister overbodig achtte. De minister nam de begrotingspost terug, er aan toevoe gende. dat hij nu wel binnen de departe mentale sfeer voor een oplossing zou 'trach ten te zorgen om de volgens hem onont beerlijke ambtelijke bijstand tc krijgen, hetgeen voor prof. Romme aanleiding was zijn amendement tot schrapping van de post terug te nemen. Spoedig hierna kwam het initiatief-ont werp aan de orde, dat ten doel had de van 1850 daterende Enquête-wet bij te vijlen. De door mr. Donker (Arbeid) voorgeze ten commissie, die zich met een parlemen taire enquête naar het regeringsbeleid over de periode 1940-'45 heeft bezig te houden, had een reeks wijzigingen voor gesteld, aangezien zij meende aldus haar Werkzaamheden doeltreffender te kunnen verrichten, dan mogelijk ware onder de bepalingen van 1850, welke nooit berekend waren geweest op een enquête als er nu gehouden moet worden Een belangwekkende gedachtenwisseling ontstond over het voorstel, dat'ten doel had aan een dergelijke enquêtecommissie het hecht toe te kennen onder meer ook inlichtingen te verlangen over wat er in een ministerraad is voorgevallen. Een minderheid in de commissie vond zulk een bevoegdheid te ver gaan en in de Kamer bleek eenzelfde opvatting te leven. Mr. S'assen (K.V.P.) die zich in het bijzonder beriep op het tot dusverre als vrucht van het gewoonterecht in ons con stitutioneel bestel voor een heilig huisje aangezien geheim van de ministerraad, trachtte te beletten, dat zulk een ver gaande bevoegdheid een plaats in de wet zou krijgen. Zowel van anti-revolution- naire zijde (mr. De Wilde en mr. Algera) als van de kant van de Partij van de Vrij heid (de heer Korthals) en tevens uit het Christelijk-Historisfche kamp (de heer Schmal) kreeg hij bijval. Maar mr. Donker hield Voet bij stuk. vocht als een scherp zinnige juridische leeuw tegen elke poging,, welke zelfs de schijn kon wekken, dat men toch weer enigermate de deksel op de doofpot zou doen. Na allerlei pogingen tot amendering en weer subamendering is' heteind van het lied geweest, dat mr. Donker met de meer derheid van de commissie, waartoe ook jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck (K VP behoorde, een welverdiende overwinning behaalde. Eerst mocht hij het genoegen smaken, na een paar merkwaardige stem mingen, het bestreden nieuwe artikel met 36-29 aangenomen te zien. Een paar Chrfc- telijk-Historischen en K.V.P.-ers schaar den zich aan de zijde van de Partij van'de Arbeid en van de Communisten. Op het late Vrijdagse uur bleken verschillende afgevaardigden uit het Zuiden reeds huis waarts gegaan te zijn. Even later nam de Kamer, doordat nu ook de Party vay ue Vrijheid-afgevaardigden en de K.V.P.- fractie meegingen, het wetsontwerp met 49-13 aan Zelfs de door minister Witte- man ondernomen poging om de bescher mers van het geheim van het verhandelde in de ministerraad steun te verlenen door namens de regering (die zich anders nooit met voorstellen pleegt te bemoeien, welke uit parlementair initiatief geboren zijn) te verklaren dat 'zij de voorkeur zou geven aan het denkbeeld-Sassen, had niet mogen baten. Tenslotte zij vermeld, dat diezelfde be windsman op mondelinge vragen van de heer Van Sleen (Arbeid) enige inlichtingen verschafte over de gang van zaken met de voorschotten voor extra-uitkering aan ge- pensionneerden, om nog mede te delen, dat in overweging is een wettelijke regeling tot pensioenverhoging voor hen, die na 1 Januari 1945 gepensionneerd zijn. Voor de stille armen Nog enkele dagen! Nog slechts enkele dagen. Dan is het Kerstmis! Voor die tijd moet de inzame ling voor de stille armen gesloten worden. Dan moet het geld bijeen zijn om de Kerst verrassing te verzorgen En al is er al veel. er is toch nog lang niet genoeg. Het comité heeft dezer dagen besloten „indien het mo gelijk is" de gebruikelijke gave met 25% te verhogen. Dat is nodig omdat het geld in de loop der jaren minder waard ge worden is. Wil men bereiken dat de stille arme nu evenveel voor zijn uitkering kan Öoen als vroeger, dan moeten die 25% er zeker bij. Maar dat hangt nu nog geheèl af van de komende dagen. Lailt ieder dit bedenken. Wie nog niet voor dit sympathieke doel een offertje gebracht heeft.is nog in de gelegenheid. Kunt gij zelf wel de Kerstdagen in ge zellige huiselijke kring aan de feestdis zitten, hoewel gij niets gedaan hebt om ook een enkel straaltje licht te brengen in de donkere dagen die de stille armen doorworstelen? 12e Verantwoording: J. B, f 1Joh. G. W. f 1 50. L B. f 2.50. Chr. S. f 2.50. S. d. B f 2.50. G. v. F f 2 50 Ir. C H d. V f 2.50. Ir. A J v. B. H f 2.50. Ca Aa. K- f 2.50 P. J. A. K. f 2.50. J- M H C. f 2.50. C. M. v v. 't W. f 2.50 Mej. O- W. v. 't S. f 2.57, F H 5—, Ir L. S. B f 5.—. L v. E. f 5-—, A. G. v. St. f 5.—. C. N. f 5.—. A. F. H- f 5.—. C. J. v L. f 5.—. S. H H. f 5.—, T. en H. f 5.—. G- K. f 5.—. J. E. R f 5.—. E. C. v. S. M. f 5. Mej. D S. D. f 5—, D G. d. J. f 5.—, P- M. E f 10.—. B. W. te A- f 10—. H. K-P. f 10.—. Mr. C. W. D. V f 10 J S. f 10.—. J. W. B. f 10.—. W A f 10—, R S. f 10.—. C. D. f 10-—. Mr. H. E P. G- f 10.—. A W. f 10.—, C G. F. S. f 10.— J. L K f 20.—. D. v. D J.B. f 25.—. Jhr. 1 H A B f 25—Ad Lucem' et. Paeem 40— J. K. f 100 J. M f 1.—. A- H W f 1.—J D. f 10.-. Oma f 1 H. A- C- f 50.—, H. M. f 2-50, Kaartclub ..Jip" f 5.—. F. IJ. f 5.—. „Bridge Potje" f 2430. O N. T. f 5.—. J G. M en Z. f 25.—. J. B. f 1 Bette-Mie f 3 P. D. f 2.50 V H. f 2.50. J. en M. f 2.50. E. de B. f 25 W G. B. f 5.—. M. de B. f 2.50, C. V. M. f 25 H. Th F. f 10—, J N J. f 5 M H f 5—. C. F. f 2.50. R v.'Sch. f 5.—, M B. S. f 2.50. M. A. W. G f 10.—. J. v. G. f 2.50, C M. d f 5.—. A. J f 3.—. S J. v. d. M Dagtotaal f 662.6? In 't aeheel is thans bij ons binnengekomen f 6909.39. Bijdragen kunnen afgegeven worden aan onze bureaux Grote Houtstraat 93 en Soen daplein 37. Ohs Postgironummer is 27 3 107. De „Nieuw Holland" brengt militairen uit Tmlië terug De „Nieuw-Holland", die 12 December met 1230 Nederlandse militairen uit Bata via is vertrokken, wordt 9 Januari in Am sterdam verwacht. Smokkelende nazi's in Oo«tenriik Het Oostenrijkse ministerie van Binnen landse Zaken heeft medegedeeld, dat 50 personen in Oostenrijk zijn gearresteerd, die betrokken zijn bij grootscheepse smok- kelaffaires, uit de opbrengst waarvan zij een nieuwe illegale nazi-organisatie willen oprichten. Mijnenopruimingsdienst verdwijnt De mijnenopruimingsdienst van de Koninklijke Marine, de M. O. D. heeft zijn gevaarlijk werk vrijwel voltooid en zal worden opgeheven. Naar schatting heeft deze dienst, welke niet verward moet worden met de mijnenveegdiènst, ongeveer negentig procent van alle mijnen voor de' kust op het strand en in de rivie ren onschadelijk gemaakt. Helaas zijn bij dit werk twaalf slachtoffers gevallen. Het woord is aan Young: Zij, die zich laten voorslaan op roemrijke voorouders, tonen hun schuld, inplaats van hun kwijting. (Love of Fame)' Hij vraagt 17 milliard dollar handhaven der beschaving voor het President Truman heeft Vrijdag op de laatste dag yan de speciale zitting van het Amerikaanse Congres, in een uitvoerige boodschap het Congres ver zocht zijn goedkeuring tc hechten 'aan het van 1 April 1948 tot 30 Juni 1952 geldende programmavan 17 milliard dollar voor het herstel van Europa, „teneinde te voorkomen, dat aan dc vrede en het evenwicht in de wereld een slag wordt toegebracht, waardoor zijn tot totalitarisme zou vervallen." Truman verzocht om speciale toewijzing van 6.8 milliard dollar voor de eerste vijf tien maanden. In zijn boodschap zeide hij onder meer: „Herstel van Europa is van direct belang voor het handhaven van een beschaving, waarin de Amerikaanse levenswijze ligt geworteld. Het is de enige garantie voor het voortduren van de onafhankelijkheid en ongeschondenheid van een groep landen, die een bolwerk vormt voor de beginselen van vrijheid, recht en de waardigheid van het individu. Wij moeten niet blind zijn voor het feit. dat de communisten uiting hebben gegeven aan hun welbewust plan ziclt te verzetten tegen elke poging, Europa op de been te helpen. Er zal ongetwijfeld verder tot staking worden aangezet, niet om de wettige grieven van een bepaalde groep naar voren te brengen, doch om chaos te stichten, in dc hoop. dat hierdoor de weg gebaand zal worden voor totalitair beheer. Toch vertrouw ik. dat de normale handel tussen Oost- en West-Europa lang- 'amerhand zal worden hersteld." De bepalingen. De voornaamste détails van het program ma, dat de definitieve versie van het plan- Marshall behelst, luiden zoals het in deze boodschap Is vastgelegd, als volgt: Het programma geldt voor hei tijdperk van 1 April 1948 tot 30 Juni 1952. Veldeling van het grootste gedeelte der gelden in de vorm van schenkingen, de rest in de vorm van credieten. Het bedrag der toewijzingen zal steeds kleiner worden: in het laatste jaar slechts 1.6 milliard dollar. Aanstelling van een administrateur, die de administratie van.het plan-Marshall zal voeren en in overleg met de nationale ad viesraad voor de financiële politiek over de verdeling van de schenkingen en credieten zou moeten beslissen. Benoeming van een „algemeen ambassa deur" in Europa, die geaccreditéerd zou worden bij de permanente organisatie der 16 landen. Andere landen, die bereid zijn aan de noodzakelijke voorwaarden te voldoen, moeten in de gelegenheid worden gesteld bij het programma te worden ingeschakeld. Landen, die in strijd met de voorschrif ten handelen, moeten van hulp worden uitgesloten. De ontvangende landen moeten worden verplicht, deviezenwinst uit de verkoop van goederen, in het kader van het plan- Marshall ontvangen, te storten in een fonds, dat onder gedeeltelijke Amerikaanse lei ding gebruikt zal worden voor herstel-, doeleinden. Truman gaf niet aan, hoe de gelden over de verschillende landen zullen worden ver deeld. Men verwacht, dat de gedetailleerde cijfers bij de opening van de gewone zit ting van het Congres in Januari bekend zullen worden gemaakt. Volgens Truman zal het plan in het totaal slechts ongeveer 5 procent kosten van de in de laatste oorlog bestede bedragen en minder dan 3 procent van het nationale in komen tijdens de duur van het programma. Hij verzocht niet om gelden voor monetaire stabilisatie, waar het Parijse rapport 3 mil liard dollar voor wilde uittrekken. Aan ieder hulp-ontvangend land zal worden gevraagd om een overeenkomst met Amerika te tekenen, waarirf de landen zich verplichten om aan zeven basisvoorwaar den te voldoen: 1. Bevordering van de in dustriële en landbouwproductie, teneinde de aan het Marshall-plan deelnemende lan den weer in staat te stellen onafhankelijk te worden van buitengewone economische steun van buiten. 2. Het nemen van finan ciële en monetaire maatregelen tot stabili satie van de lapdsv'aluta of handhaving van een juist te achten wisselkoers en herstel of handhaving van het vertrouweh in het monetaire systeem van elk land. 3. Samen werking met andere deelnemende landen tot vermindering van de handelsbelemme ringen. 4 Het op efficiënte wijze gebruiken van de hulpbronnen van ieder deelnemend land en het nemen van noodzakelijke maat regelen, teneinde een doelmatig gebruik vón alle goederen en diensten, welke door de Verenigde Staten beschikbaar worden gesteld, te verzekeren 5 Bevordering der productie van bepaalde grondstoffen, waar bij de aanschaffing van deze grondstoffen door Amerika ter voorraadvorming moet worden vergemakkelijkt. 6. Op eén spe ciale rekening moet in de valuta van het betreffende land het equivalent worden ge stort van het bedrag, dat gemoeid is met dg hulpverlening in de vorm van schenkin gen: dit bedrag mag alleen worden gebruikt op een wijze Zoals tussen de betreffende regering en de Verenigde Staten wordt overeengekomen. 7. Inlichtingen omtrent het gebruik van de geboden steun moeten in het birfnenland worden gepubliceerd en aan de Verenigde Staten worden verstrek' en ook moet opgave worden °edaan van vorderingen welke ziin <»em»akt door over eenkomsten met andere d^oi^oTnende lan den en met de Verenigde Staten. Het thans ingediende programma is ge baseerd op het vertrouwen, dat over enkele jaren het normale handelsverkeer geleide lijk zal worden hersteld. Zodra dit herstel is tot stand gekomen, zal de abnormale Marshall-plan is anders dan het Europese rapport De definitieve" redactie van dc voorstel len in verband toet het plan-Marshall, die president Truman gisteren aan het Ame rikaanse Congres heeft voorgelegd, -bevat talrijke wijzigingen vai? de ramingen der Europese productie- en invoerbehoeftcn, zoals die in het oorspronkelijke te Parijs opgestelde rapport voorkomen. .Deze wijzigingen kunnen aldus worden samengevat: Scheepvaart: Aangedrongen wordt op aanzienlijke vermindering van het Euro pese scheepsbouwprogramma. terwijl ter voorziening ir. de Europese behoeften aan scheepsruimle wordt aanbevolen200 Amerikaanse schepen aan Europa te ver kopen er. 300 schepen tijdelijk 'aan Europa over te dragen. Voedselvoorziening: Opgemerkt wordt, dat de oogstramingen, die te. Parijs zijn opgesteld, kunnen worden overtroffen. Geconstateerd wordt, dat de totale Ameri kaanse graanexport zal dalen van 5Vz mil lioen ton per jaar by het begin van het programma voor hulpverlening tot 4,2 millioen ton in het laatste jaar. Kunstmest: Amerika kan zijn uitvoer van kunstmest niet opvoeren tot boven het huidige peil van 70.000 ton per jaar. Landbouwwerktuigen: Het bedrag van 1,2 milliard dóllar, dat in het rapport van Parijs werd gevraagd, is-verlaagd tot 637 millioen dollar. Sta^l: Amerika zal geen staalschroot exporteren. Er zal aanzienlijk minder ruw en halfbewerkt staal worden geleverd dan werd gevraagd Er zal 21'o maal zo veel af gewerkt staal worden geleverd als is gevraagd. Olie-installaties: Het gevraagde bedrag van 583 millioen dollar is verhoogd tot 850 a 950 millioen dollar. Verder zal Amerika 150.000 vrachtauto's leveren, waarom niet was gevraagd. vraag ten laste van het Westelijk halfrond kunnen worden verminderd. Uit de door het ministerie van Buitenlandse Zaken op gestelde aankoopschema's is gebleken, dat bijna de helft van de aangevraagde midde len waarschijnlijk zal worden gebruikt voor aankopen buiten de Verenigde Staten. Wat de hulpverlening aan China betreft, deelde Truman mede, dat higrover in de volgende zitting van het Congres voorstellen zullen worden gedaan. Compromis. De commissie voor de toewijzingen van beide huizen van het Amerikaanse Congres heeft een voorstel aangenomen volgens hetwelk aan Italië, Frankrijk, Oostenrijk en China 540 millioen dollar zal worden toegewezen. Zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden hebben dit compromis voorstel goedgekeurd. A.F.P. meldt, dat 522 millioen hiervan aan de drie Europese landen zal komen. Het wetsontwerp zal nu aan Truman ter ondertekening worden gezonden. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft aan de pers verklaard, dat Engeland, Frankrijk. Italië, bezet Duitsland en Ne derland naar verwachting de voornaamste landen zijn, die voor toewijzing volgens het plan-Marshall in aanmerking zullen komen. Meer dan de helft van het totaal der toewijzingen zou naar verwachting uit directe schenkingen bestaan. Marshalls rapport over Londen De Amerikaanse minister van Buiten landse Zaken, Marshall, heeft in een radio toespraak tot het Amerikaanse volk ver klaard dat de totstandkoming van vredes verdragen met Duitsland en. Oostenrijk on mogelijk is zolang het program tot het her stel van Europa niet is uitgevoerd en de pogingen van de communisten om dat pro gram te torpederen niet zijn verijdeld. Marshall beschuldigde de Sovjet-Unie van obstructie en het leveren van klein geestige critiek, tengevolge waarvan de Londense minister-conferentie was mislukt. „Een verenigd Duitsland is nog niet in zicht," aldus de minister.-„Wij moeten er het beste van maken in het gebied -waar wij onze Invloed kunnen doen gelden." Volgens Marshall is de vastbeslotenheid van de Sovjet-Unie, haar greep op Oost- Duitsland op geen wijze te verslappen, een belangrijke oorzaak van het mislukken der Londense minister-conferentie. Marshall waarschuwde er voor. dat er nog enorme moeilijkheden zijn te overwinnen, doch zei de tot besluit, dat men te Londen eigenlijk geen grond verloren of gewonnen heeft, „Slechts de vorm der vraagstukken en hin derpalen is veel duidelijker geworden." MEER WIND. Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Zatcr- dagavond tot Zondagavond: Zwaar bewolkt met enkele tijdelijke opklaringen. Nu en dan enige regen of S motregen In het Westen van het land weinig verandering in temperatuur. In het, Oosten zachter Toenemende en 'ater voornamelijk langs de .Wadden- eilanden, tiideïiik harde Westelijke tot Voord westelijke wind 21 December: Zon op 8.46 uur. ondTr 16.30 uur S Maan op 13.20 uur. onder 0.40 uur 22 December: 7,on op 8.46 uur. onder 16.30 uur Maan op 13.32 uur, onder 1.52 uur

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1947 | | pagina 1