Haarlems Dagblad
Congres
MINISTERIEEL BEZOEK BEKROOND:
Alle Indonesische deelstaten wensen een
interim-regering en nodigen Djokja uit
Djokja thans voor belangrijke keus
Hei hoge water veroorzaakt
tal van verkeersmoeilijkheden
Geldsomloop steeg in 1947
met 670 millioen gulden
Haada
Britten rollen
Nazi-complot op
Nikkelen kwartjes en dubbeltjes
Weerbericht
62c Jaargang No. 18828
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825. Redactie L0600. Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. TeL 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
MaanSag 5 Januari 19-18
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag b\j de Administratie
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecreboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Q VERMORGEN, dus op 7 Januari, zal het
"Amerikaanse Congres weer bijeenkomen.
Het Congres is de naam, waarmee de beide
Huizen van het federale parlement der
acht-en-veertig Verenigde Staten gezamen
lijk worden aangeduid. De Senaat, waarin
de staten, groot of klein, elk door twee se
natoren vertegenwoordigd zijn. telt dus 96
leden. Het Huis van Afgevaardigden, waar
in de aantallen vertegenwoordigers der
staten verschillen naar Verhouding van hun
bevolkingstotalen, bestaat uit 435 leden.
Met de behartiging van buitenlandse aan-
geleden zijn in de eerste plaats de Senaat
en de president belast, maar ook het Huis
van Afgevaardigden doet zich soms daarin
gelden en dit is het geval nu een zo gewel
dig ingrijpend voorstel als het Plan-
Marshall aan de orde komt. Er is op deze
plaats al meermalen over geschreven en
ik heb al gezegd dat het de grootste inter
nationale transactie inhoudt, ooit ter wereld
naar voren gebracht. Het behelst niet min
der dan de beschikbaarstelling, verdeeld
over enige jaren, van zeventien duizend
millioen dollar met het doel, de economische
positie van zestien Europese landen te her
stellen. Dit onder de voorwaarde, dat dit
herstel in economische samenwerking dier
landen ondernomen zal worden. Politieke
voorwaarden zijn door de regering der Ver
enigde Staten niet aan het plan verbonden.
De officiële benaming van. haar voorstel is
European recovery program" letterlijk
vertaald: Europees heystel-programma
en het is op 19 December j.l. met al zijn
toelichtingen aan het Congres aangeboden-
in de vorm van een boekdeel van 250 pagi
na's druks.
De zevende Januari is voor de zestien be
trokken Europese landen en dus ook voor
Nederland, dat ertoe behoort, dus een dag
van gewicht. Wapt dan zal het Congres met
de behandeling van het Plan-Marshall
beginnen. Het betreft in de eerste plaats de
beschikbaarstelling van 6.8 milliard dollar
voor het tijdvak 1 April 19481 Januari
1950, dus voor vijftien maanden. Een deel
der middelen voor Europa zou beschikbaar
gesteld worden door het in de gelegenheid
te sfellen grote aanschaffingen van- voe
dingsmiddelen en grondstoffen te doen, die
niet in dollars betaald zullen behoeven te
worden: een ander deel zal gegeven wor
den in de vorm van leningen, die dus wel
op den duur terugbetaald moeten worden.
De leningen zullen bestemd zijn voor op
voering van de productie der betrokken
landen ten bate van de export, dus niet b.v.
voor militaire doeleinden. Het eerste deel
der hulp, dus de directe hulp, zou voor der
tien van de zestien landen bestemd zijn. De
Amerikaanse regering heeft in haar plan
Zwitserland, Portugal en Turkije daarvan
uitgesloten, omdat de betalingscapaciteit
van deze landén voldoende geacht wordt.
Het Plan-Marshall strekt zich ook uit tot
overzeese gebiedsdelen, zodat de opbouw
van Indonesië ar tevens bij gebaat kan zijn
en in zekere mate tot West-Puitsland. De
handhaving van rust en - orde in West-
Duitsland valt er evenwel niet onder; die
y.al apart betaald worden en op de Ameri
kaanse legerbegrothig is daarvoor een post
van 822 milliocn dollar uitgetrokken. Ten
slotte verwachten de Verenigde Staten, dat
ook uit andere bronnen nog een zeker be
drag voor de West-Europese landen be
schikbaar zal komen, namelijk 700 millioen
dollar: uit Canada, enige Zuid-Amerilcaanse
staten en door middel van de Internationale
Bank. J
Dat het Nederlandse belang ten hoogste
bli de aanvaarding van liet Plan-Marshall
betrokken is, heb ik bij herhaling betoogd.
Ter kenmerkende toelichting diene, dat als
de Mavshail-hulp ver bij de verwachtingen
zou achterblijven, of te laat zou zijn, onze
regering zich genoopt zal zien het begro
tingsbeleid te wijzigen. Wij zouden dan dus
buiten staat zijn, op de huidige voet voort
te gaan. Van overheïdszijde is ops medege-
deëld, dat dan een interim-begroting bij de
Stgten-Generaal zou moeten worden inge
diend. De Amerikaanse regering heeft in
tussen rekening gehouden met de mogelijk
heid van een vertraging. Voor het geval,
dat de „Marshall-hulp" niet reeds op 1
April zou kunnen ingaan, heeft zij voorge
steld 500 milliocn dollar ter beschikking
van de president te stellen.
In die mogelijkheid zal dus wel worden
voorzien. Maar onze regering moet ook
rekening houden met de kans op langer
uitstel, dan door 500 millioenvoor dertien
landen overbrugd kan worden en vooral
met de mogelijkheid van een aanmerke
lijk lager toewijzing dan die van zeventien
milliard: een inderdaad ontzaglijke som.
Wij hebben al vele berichten en uiteenzet
tingen gegeven omtrent de oppositie, die
in Amerika tegen het Plan-Marshall bestaat
en die haar leider heeft gevonden in de
republikeinse senator Robert Taft. zoon van
een vroegere president der Verenigde Sta
ten en zelf candidaat voor de presidents
verkiezing, die aan het eind van dit jaar
moet plaats hebben. West-Europa treft het
niet best dat het plan juist in een jaar van
.presidentsverkiezing aan de orde komt.-In-
terne politieke invloeden kunnen er zich
daardoor op doen gelden. Weliswaar schijnt
het ondenkbaar dat het Congres het Plan-
Marshall in zijn geheel verwerpen zou
hetgeen Amerika zou terugvoeren in het
isolationisme (het „afzonderings-beleid")
en een vervaarlijke politieke schok in dc
wereld veroorzaken, maar ^aanmerkelijke
wijzigingen in het plan zijn heel wel denk
baar. Tot die denkbare wijzigingen behoort
aanmerkelijke vermindering van het totaal
der voorgestelde hulp.
Hoeveel Nederland tenslotte van de zeven
tien milliard (of een lager totaal) zal ont
vangen is onbekertd. Er is nog geen ver
deling over de betrokken landen voorge
steld- Wij moeten daar het bbste van hopen.
Binnenskamers zijn in Den Haag reeds
plannen ontwerpen tot besteding van de
Marshall-hulp, en men heeft daarbij met
verschillende mogelijkheden rekening moe
ten houderi. Het is hoopvol dat ons tempo
van materieel herstel en onze deelneming
aan „Benelux" in Amerika een zeer goede
indruk hebben gemaakt. Van Benelux zijn
trouwens naar aanleiding van het Plan-
Marshall reeds enige initiatieven gekomen,
zoals het plan voor een Europese tolume.
waarvoor de besprekingen aan het eind
dezer maand zullen worden voortgezet, de
onderhandelingen over regeling van het
internationale betalingsverkeer te Londen,
die voortzetting te Parijs zullen vinden en
het overleg inzake betere verdeling der
Europese arbeidskrachten om hogere pro
ductie te bereiken, dat, eveneens tegen het
eind -»»ezer maand, tot een conferentie te
Rome zal leiden.
Met het Marshall-Plan en economische
samenwerking zal West-Europa de wi
Zondag heeft het bezoek, dat vier Nederlandse ministers aan Indonesië brengen en
bijna ten einde is, een bekroning gekregèn door de totstandkoming van eenstem
mige resoluties ten aanzien van belangrijke staatkundige problemen. Vertegenwoor
digers der deelstaten hebben geconfereerd met de vier ministers en dr. Van Mook.
De resoluties, twee in getal, omvatten datgene wat als uiterste te bereiken was
buiten de medewerking van de republiek. De eerste resolutie dringt aan op de
instelling van een interim-regering ter voorbereiding van de Verenigde Staten van
Indonesië en de daartoe noodzakelijke herziening der Nederlandse grondwet de
tweede resolutie nodigt de republiek van Djokja uit, deel uit te maken van die
Verenigde Staten.
In gezaghebbende Nederlandse kringen
heeft men tegenover Ancta verklaard, dat
men het resultaat van de Zondag te Bata
via gehouden besprekingen van het aller
grootste belang acht. Het «overleg eiste
slechts enkele uren, hetgeen er op wijst,
datfhet zo noodzakelijke onderlinge ver
trouwen aanwezig was. Djokja ziet zich
thans voor een belangrijke beslissing ge
plaatst. Volgens genoemde kringen was het
geen geheim, dat Djokja' op een zekere ,vcr-
wijdering tussen de niet-rcpublikcinse ge
bieden rekende, die dc vorming van een
interim-regering aanzienlijk zou vertragen,
zo niet geheel zou verhinderen. Het is voorts
i het allergrootste belang, dat de con
ferentie nadrukkelijk de deur voor Djokja
openliet, daarmede het laatste beroep van
dr. Beel onderstrepend.
De resoluties
In de eersfe resolutie, die door de ver
tegenwoordigers van Oost-Indonesië, Oost-
Borneo, Groot-Dajak, West-Borneo, Banka.
Riouw, Oost-Sumatra, het comité Daerah
Istimewa West-Sumatra, het comité van
voorbereiding Negara West-Java, Madoera
en het Komite Indonesia Serikat tijdens
hun onderling overleg is opgesteld, wordt
met de meeste aandrang in overweging ge
geven om onverwijld stappen te nemen tot:
De instelling van een interim-rege
ring ter voorbereiding van de totstandko
ming van souvereine Verenigde Staten van
Indonesië.
2. De regeling van medezeggenschap
van de interim-regering in het gebruik van
de strijdkrachten -die in Indonesië aanwe
zig zijn als gezagsapparaaL-tcr verzekering
van de binnenlandse veiligheid.
3. Herziening van de Nederlandse
grondwet.
Een afschrift van deze resolutie zal wor
den aangeboden aan dc Nederlands-Indische
regering, de cbmmissie van goede diensten,
de republikeinse regering te Djokja en het
Nederlandse parlement.
In de tweede resolutie brengt dc confe
rentie ,-van vertegenwoordigers de eerste
aan de Nederlandse regering aangeboden
resolutie ter kennis van de republikeinse
regering en nodigt de regering der republiek
Indonesië uit, deel uit te maken van de
souvereine Verenigde Staten van Indonesië.
Dr. Beel accoord
Minister Beel, die de bijeenkomst van
Zondag presideerde, kon na een uitvoerige
gedachten wisseling en toelichting van de
in déresoluties neergelegde uitspraken zijn
instemmirig betuigen met de strekking van
de.eerste resolutie, terwijl hij de verwach
ting uitsprak, dat de tweede resolutie tot
een oplossing van de moeilijkheden met de
republiek en tot een goed resultaat van de
arbei'd der commissie van de UNO belang
rijk zou kunnen bijdragen. De uitwerking,
van het e'erste punt van de eerste resolutie
zal volgens deze verwachting 'aanstonds
door de luitenant gouverneur-generaal, te
zamen met de verschillende gebieden en
groepen alsmede met vertegenwoordigers
van de minderheden, ter hand genomen
worden.
Het communiqué brengt ten slotte in
herinnering dat de grondwetsherziening in
Nederland reeds wordt* voorbereid.
Naar verluidt is het vertrek van de mi
nisters thans op Dinsdag bepaald. Officiële
mededelingen zijn heden te verwachten.
Verklaring van dr. Beel
De minister-president, dr. L. J. M. Beel,
heeft heden tijdens een bijeenkomst met
een aantal correspondenten een verklaring
afgelegd, waarin hij zeide, dat'ten aanzien
van de vorming van het zogenaamde col
legiale orgaan in beginsel overeenstem
ming is bereikt en nadere uitwerking thans
kan volgen. Het veelvuldig contact met de
commissie voor goede diensten heeft, naar
hij hooote, geleid tot verdere verduidelij
king van het standpunt der Nederlandse
regering, die van de republiek reële door
voering» van het staken der vijandelijk
heden in de ruimste zin van het woord ver
langt, vooraleer zij zich in verdere politieke
besprekingen met haar kan begeven.
Dr. Beel "zeide nog: „Met bijzondere vol
doening mag ik wel gewag maken van onze
contacten met de vertegenwoordigers der
onderscheidene Negara's en Daerah's. Maai
de donkere wolk ift de gehele situatie blijft
het conflict met de republiek. Wij hopen
van harte, dat de oproep van uit de ver
gadering van gisteren .naast de arbeid dei-
commissie voor goede diensten er toe zal
bijdragen ook-dit probleem ten spoedigste
tot een bevredigende oplossing te brengen."
Desbetreffende vragen beantwoordend
zeide dr. Beel, dat het tot zijn leedwezen
onmogelijk is geweest de uitnodiging om
een bezoek aan Australië te brengen aan
te nemen.
Ten aanzien van de wapenstilstand
zeide hij nog: „Ik vertrouw, dat de repu
blikeinse regering de redelijkheid vap het
Nederlandse standpunt zal inzien en deze
kwestie binnen enkele dagen tot klaarheid
zal zijn gebracht." De bijeenkomst werd
bijgewoond door de ministers Drees en
Jonkman en de luitenant-gouverneur-
generaal, dr. Van Mook.
WINKELDIEVEGGEN BETRAPT
Zaterdagmiddag werden weer twee kou
sendievegges, een gehuwde vrouw van 36,
een ongehuwde van 54 jaar, in een winkel
aan de Grote Houtstraat op heterdaad be
trapt. Een agent-in-burger, die een mid
dag vrij dacht te hebben, vex-leende as
sistentie.
Negara en Daerah
De belangrijke resoluties die de ver-
tcgeniaoordigers van de Indonesische
Negara's en Daerahs Zondag eenstem
mig aannamen, betekenen de eenheid in
mening van de deelstaten van Indonesië,
de republiek van Djokja uitgezonderd.
De Negara's zijn de geprojecteerde afge
ronde staten, zoals Oost-Indonesië, West-
Java, Sumatra, die elk weer bestaan uit
daerahs. De thans nog afzonderlijk ver
tegenwoordigde daerahs gaan mettertijd
deel uitmaken van de' grote Negara's,
Oost-Indonesië bijvoorbeeld, dat'reeds
een eigen staatsvorm heeft, beslaat uit
dertien daerahs.
De burgemeestersvacature
in Zandvoort
Men weet dat aan dc heer H. v. Alphen
met ingang van 1 Juli 1947 ontslag ver
leend is als burgemeester van Zandvoort.
Daarna werd hij door de Commissaris der
Koningin in Noordholland belast met de
waarneming van- dit ambt. Aanvankelijk
werd verwacht dat tegen 1 Januari 1948
een nieuwe burgemeester benoemd zou
zijn. Die verwachting is niet vervuld. De
heer Van Alphen blijft nu waarnemend tot
zijn opvolger in functie treedt.
Wapens en munitie in
Tsjechoslowakijc ontdekt
Het Tsjecho-Slowaaks ministerie van
Binnenlandse Zaken maakt bekend, dat
men op verschillende plaatsen dicht bij
belangrijke centra van de industrie en
economie grote hoeveelheden ontplofbare
"stoffen en wapens heeft gevonden. Het
materiaal was in waterdichte kisten .be
graven.
Volgens deze bekendmaking is het dui
delijk, dat het materiaal tijdens de Oorlog,
toen Duitsland besefte verslagen te zullen
worden, door de Duitse geheime politie is
verborgen.
Minder geld voor niel-producdeve doeleinden
kan redding brengen
De schipbrug bij Doesburg, welke reeds voor het autoverkeer gesloten is, zal weg
genomen moeten worden als het water nog meer stijgt.
Het nog steeds wassende water in de
grote rivieren heeft reeds vele overstro
mingen en verkeersmoeilijkheden veroor
zaakt. In Deventer was het water in de
IJssel tot 6 meter boven N.A.P. gestegen.
Het rijverkeer over de schipbrug moest
worden verboden.
Het rijverkeer uit het Westen des lands
naar het Oosten wordt thans over Zutphen
geleid.
De weg van Deventer naar Terwolde
staat reeds diep onder water. Hetzelfde is
het geval met de kade aan de stadskant
langs de IJssel te Deventer. Nadat het
stadspark „De Worp" was ondergelopen
sloot men in de nabijheid daarvan de door
gangen in de dijk, om de woonwijken „De
Hoven" en „De Steenenkamer" te beveili-
naar herstel kunnen blijven volgeti. Het zal
naar onze overtuiging tot federale politieke
samenwerking moeten overgaan om zich
een werkelijke toekomst te scheppen.
R. P.
gen, De bewoners worden nu van levens
middelen voorzien van Twello uit en van
Deventer af over Zutphen. Meer Zorg
baarde de beveiliging van de Bergweide-
polder.aan de stadszijde te Deventer, waar
doorheen ook de weg naar Zutphen loopt.
In deze polder liggen behalve twee grote
arbeiderswijken de industrieterreinen van
Deventer met tal van fabrieken, alsmede,
de gasfabriek. Deze polder staat in» open
verbinding met de IJssel en is thans van
deze rivier afgesloten met een ijzeren
scherm. Dit is geplaatst'in de doorvaart-
opening van de IJssel naar de haven, in de
BergWeidepolder. Met ijlings uit Rotter
dam ontboden duikerhulp is dit ijzeren
scherm geplaatst.
Bij Steenderen is een groot deel van de
omgeving overstroomd. De dijk om de kom
van het dorp is met zakken zand versterkt.
Het water staat echter reeds 30 cm. onder
de kruin van de dijk.
In Nijmegen staat het water reeds in de
Steenstraat welke evenwijdig loopt met de
Waalkade,
(Van onze financiële medewerker)
Sinds de verplichte inlevering van alle
bankpapier in September 1945 en het be-
faande „tientje van Lieftinck", waarmee
toen de papiercirculatie opnieuw werd be-
«nnen, is zij thans tot c.a. 3 milliard
.-.-tegen. Het idar 1946 begon met 1441
millioen en eindigde met 2744 millioen.
het jaar. 1947 bracht een verdere stijging
van c.a. 250 millioen. Gelet op het feit
dat de Nederlandse staatshuishouding in
het afgelopen jaar een reëel tekort van
minstens 2400 millioen heeft opgeleverd,
is een toeneming der fiduciaire geldmid
delen met 1/4 milliard op het eerste ge
zicht niet verontrustend. Maar er moet
aanstonds aan worden toegevoegd dat er
naast een z.g. chartale. ook eert girale
geldsomloop is, geld dat men niet ziet,
maar dat ook zijn functie als ruilmiddel
vervult en elk ogenblik zichtbaar kan wor
den gemaakt.
Officieel is onlangs medegedeeld dat dc
totale hoeveelheid chartaal en giraal geld
op 30 Sept. 1947 7.143 millioen bedroeg
tegen 6.579 millioen op 31 Dec. 1946 en
rekening houdende met cje sinds September
jl.. gestegen bankbiljettencirculatie, mag
de totale geldsomloop op het einde van
1947 wel op rond 7 1/4 milliard -«orden
aangenomen, hetgeen in vergelijking met
het cijfer van 31 December 1946 een stij
ging van c.a. 670 millioen zou betekenen.
Dit wijst nog steeds in een verkeer
de, d.w.z. inflationistische richting, al
moet hierbij worden opgemerkt dat de
prijsstijging der goederen In het bui
tenland, welke uiteraard een groter
bedrag, geldmiddelen nodig maakt,
zich in 1947 heeft voortgezet.
Dat het indexcijfer der groothandels-
orijzen in het afgelopen jaar slechts van
265.9 tot c.a. 275 is gestegen, kan diet als
maatgevend worden besohouwd, allereerst
niet omdat de regering jaarlijks 500 mil
lioen op de geïmporteercfe goederen bij
legt en voorts niet wijl de in werkelijkheid
voor dé goederen betaalde prijzen veelal
niet onbelangrijk van de officieel geldende
afwijken.
Ook op dit punt is de statistiek thans
onbetrouwbaarder dan ze ooit geweest is.
Een troost is dat in de loop van 1947
tegenover de grotere geldsomloop ook een
grotere goederenproductie kan worden ge
constateerd, zoals o.m. uit de aanmerke
lijke stijging van de export blijkt. Volgens
de jongste opgaaf van het Centr. Bureau
v. d. Statistiek geeft de Nederlandse in
dustrie thans 715.529 personen werk tegen
621.599 in Juni 1946, nog wel geen grote
vooruitgang, maar toch een ontwikkeling
in de gewenste richting.
Niettemin is een geldcirculatie van 3
milliard, resp. 7 1/4 milliard, de aanwij-
en de MEESTERVUEGER
u ook bij onze bezorgers bestellen.
0.65 per exemplaar.
Michael verliet Roemenië
Per speciale trein
naar Lausanne
Op 3 Januari om drie uur 's nachts heeft
ex-koning Michael per special^ trein Roe
menië verlaten. Zondag in de'Wroege mor
gen passeerde hij de Hongaarse grens.
In het gezelschap van de ex-koning be
vonden zich zijn moeder, Helena, de hof
dame prinses Nelly Tarji, de voormalige
hofmaarschalk Negel, de aide-de-camp ge
neraal Patre Lazar, de privé-secretaris
Mioanitiu 'en commandant Vergoti. De spe
ciale trein bestond uit negen wagons en
werd bij de Hongaarse grens aan de Arl-
berg-expres gekoppeld.
Toen de trein met neergelatei^gordijntjes
uit het station van Boedapest reed, werd
het venster van het laatste salonrijtuig ge
opend en verscheen koning Michael. Hij
lachte de aanwezige verslaggevers toe, doch
gaf geen antwoord op de vragen, die hem
toegeroepen wejrdeii. Michael, die onder de
naam van prins Michael van Hohenzollern
Siegmaringen met zijn moeder koningin
Helena als hertogin van .Sleeswijk Holstein
reist, hebben met hun gevolg van 30 per
sonen paspoorten, waarop vermeld staat,
dat "zij niet geldig zijn voor terugkeer naar
Roemenië.
De trein zou rechtstreeks naar Lausanne
rijden en Maandagochtend daar arriveren.
De trein bestaat uit negen rijtuigen vier
goederenwagons, 1 wagen voor het trein
personeel en vier salonrijtuigen.
zing van een nog altijd ongezonde mone
taire positie, waarin alleen verbetering
kan komen als voor niet-economïsche, a.i.
voor niet-productieve doeleinden minder
geld wordt uitgegeven.
De Staat moet hier het voorbeeld geven.
Zij „maakt" het geld niet de burger.
Predikanten voor Indië
De vier „beroepen"
eter classis Haarlem
Wij hebben medegedeeld, dat de classis
Haarlem der Gereformeerde kerk in ver
band met de dringende behoefte der gees
telijke verzorging van onze soldaten ir
Indië op vier predikanten een beroep
heeft gedaan om zich voor 2 jaar uitzen
ding beschikbaar te stellen.
Ds. C. Meijer te Beverwijk heeft beslo
ten aan deze roepstem gehoor te geven,
ds. P. de Ruig te Haarlem vond geen vrij
moedigheid zijn werk hier te onderbreken,
dr. P. F. Richel te Heemstede en ds. R. C.
de Lange, Haarlemmermeer-Oostzijde
hebben nog geen beslissing genomen.
Hel woord is aan.™
Petit Senn:
Hoeuelen zouden niet ter kerke
gaan, als alleen God hen daar
zag.
Na de ontdekking'van een nationaal-
socialistisch complot, waarbij de plaatse
lijke padvindersbeweging als dekmantel
werd gebruikt, hebben, naar Reuter uit
betrouwbare bron verneemt, een reeks
nieuwe arrestaties plaats gehad. Naar de
communistische „Volksstimmc" meldt, be
horen Otto Rosch en graaf Stachwltz tot
de arrestanten. Zij zijn de voorzitters van
het plaatselijke ontvangstcomité voor
krijgsgevangenen, van de socialistische en
de volkspartij.
Otto Rosch is, zo gaat het bericht ver
der, tevens lid van de Britse censuur. Zo
wel de genoemde ontvangst-comités als de
alpinistenclubs en de padvindersbeweging
zijn -ter camouflage voor dc samenzwering
gebruikt.-De samenzweerders hebben, naar
verluidt, Britse, identiteitspapieren aan
hun volgelingen verstrekt en hebben voor
gegeven, dat zij onder geallieerde bescher
ming stonden.
Reuter verneemt verder, dat de Oosten
rijkse politie Britse functionarissen gecom
plimenteerd heeft wegens „het uitroeien
van de wijdvertakte illegale beweging".
- Toegevoegd wordt nog. dat de padvin
dersbeweging van Graz niet door de inter
nationale padvindersbeweging is erkend.
De eerste berichten over de samenzwe
ring maakten melding van de arrestatie
van 35 pêrsonen te Graz in de Britse zóne
van Oostenrijk. Er zouden vertakkingen
zijn te Linz in de Amerikaanse zóne. Van
betrouwbare zijde wordt in Wenen verno
men, dat de samenzweerders een nazi-rijk
wilden stichten in Oostenrijk, wanneer de
Westerse mogendheden in gewapend con
flict zopden komen met de Sovjet-Unie.
Truman zal nog: eens
op spoed aandringen
Verontrust over het vooruitzicht op ern
stige vertraging van het plan-Marshall bij
de'behandeling door het Congres, zal pre
sident Truman Woensdag ter gelegenheid
van zijn „State of Union"-boodschap bij het
Huis van Afgevaardigden en de Senaat zo
groot mogelijke nadruk leggen op de nood
zakelijkheid van spoed in de beraadslagin
gen.
De president had oorspronkelijk 1 April
vastgesteld als de laatste dag voor de rati
ficatie van de programma's voor hulpver
lening aan Europa, doch men acht het
waarschijnlijk, dat Groot-Brittannië.Frank-
rijk en andere landen reeds eerder in ern
stige economische moeilijkheden zullen ge
raken.
Het Londense kabinet was voorbarig met (lc
aanmaak van zilveren munten
Dc minister van Financiën heeft met be
trekking tot de nieuwe regeling van het
Nederlandse muntwezen aan de Tweede
Kamer medegedeeld, dat het zilveren
kwartje en dubbeltje noodgedwongen ver
vangen zullen moeten worden door nikke
len munt. Slechts dc zilveren rijksdaalder
en gulden zullen onveranderd gehand
haafd blijven.
Het ligt niet in do bedoeling nieuwe
rijksdaalders en guldens te doen slaan met
een gehalte dat afwijkt van de reeds uit
gegeven rijksdaalders en guldens. Indien
de economische omstandigheden in Neder
land en in de wereld zulks noodzakelijk
maken zal de vervanging van zilveren
munten door nikkelen munten opnieuw
onder ogen worden gezien.
Het had verschillende Kamerleden be
vreemd, dat de tijdens de bezetting te Lon
den zetelende Nederlandse? regering
naar hun mening, vrij overhaast op
dracht had gegeven tot de aanmaak van
zilveren munten. De minister verklaart,
dat achteraf inderdaad wel ïs gebleken,
dat deze aanmuntingen achterwege hadden
kunnen blijven of althans tot aanzienlijk
geringer hoeveelheid hadden kunnen ge
schieden.
Zonder
Het ligt in het voornemen van de mi
nister, deze hoeveelheden gemunt geld
zoveel mogelijk te gebruiken bij het vol
doen aan dc op Nederland rustende ver
plichting tot teruglevering van „lend-
lease"-zilver aan de Verenigde Staten van
Amerika.
Op de vraag of en in hoeverre het nieuw-
voorgestelde muntsysteem past in het ka
der van de bestaande toekomstige nauwe
samenwerking met België en Luxemburg,
zowel op economisch als op financieel en
monetair gebied, antwoordt de minister
dat op de weg naar een volledige econo
mische. financiële en monetaire samen
werking met deze landen nog slechts en
kele stappen zijn gezet. De volledige ver
werkelijking van een gelijkgerichte finan
ciële en monetaire politiek van de drie
landen schijnt dan ook nog in een te ver
verschiet te liggen dan dat hiermede bij
de vernieuwing van ons muntwezen reeds
thans rekening moet worden gehouden.
Gruweldaden in Palestina
Explosies in Jaffa en Jeruzalem
Joodse verzetslieden hebben in het druk-,
de door het hierbij betrokken ke centrum van Jaffa een met explosieven
Nederlandse kabinet gevoerde politiek dan
ook volledig te willen onderschrijven, wil
hij er echter toch op wijzen, dat een van
de belangrijkste motieven, welke het Lon-
dense kabinet in 1943 en 1944 tot deze
politiek hebben gebracht, was gelegen in
de noodzaak de geallieerde landingslegers
van voldoende Nederlands geld te voor
zien en om dadelijk na de bevrijding van
Nederland de beschikking te hebben over
muntmateriaal, dat kon worden gebruikt
tot herstel van een evenwichtige geldcir
culatie hier te lande. Hierbij werd uitge
gaan van de veronderstelling, dat het weer
in omloop brengen van zilvergeld zou be
werkstelligen, dat het overgrote deel van
het door het publiek vastgehouden gemun
te geld weer in circulatie zou komen en
tevens zóu bijdragen tot herstel van het
vertrouwen in het Nederlandse geld.
Birma een republiek
Zaterdag is met grote plechtigheid te
Rangoon, twee" uur voor de dageraad, de
Britse soiivereiniteit over Birma geëindigd
en de republiek Birma geboïen. De Britse
vlak is van 't gebouw van dc constituëren-
de vergadering neergehaald en de met
sterren bezette driekleur van de nieuwe
republiek gehesen. Birmaanse leiders en
vertegenwoordigers van buitenlandse mo
gendheden waren hierbij aanwezig. Onge
veer 2.000 personen woonden de procla
matie van de overdracht bij.
President Sao Sjwe Thaik verklaarde,
dat hij zijn ambt aanvaardde en procla
meerde de nieuwe constitutie van het vrije
Birma. De president benoemde Thakin
Noe officieel tot premier en het nieuwe
kabinet werd beëdigd. Er werden twee
minuten stilte in acht genomen ter herden
king van de vermoorde Oe Aoeng San en
andere leiders, die voor de vrijheid van
Birrpa hebben gestreden.
De Britse gouverneur van Birma is Za
terdagmorgen per schip vertrokken.
geladen auto geparkeerd, die enkele miny-
ten nadat de inzittenden zich uit de-voeten
hadden gemaakt, met een ontzettende klap
de lucht inging. Veertien mensen werden
gedood. 98 gewond. De Barclays Bank, een
politiebureau en het Arabische Nationale
Gebouw werden door de ontploffing zwaar
beschadigd, evenals vijftien winkels. Men
vreest dat nog slachtoffers onder de puin
hopen van enkele ingestorte gebouwen
liggen.
In Jeruzalem is het Semiramis-hotel,
hoofdkwartier van de Arabische jeugd
organisaties, omgeblazen. Er zijn reeds zes
doden geborgen. Veertien mensen worden
nog vermist, van wie men vreest dat z
bedolven zijn door het puin. Ook deze aan
slag werd gepleegd door Joden.
Explosiva onderschept.
De politie te Jersey City heeft medege
deeld, 74 kisten, inhoudende in totaal 7400
pond TNT (trinitrotoluol), die ingelaten
werden in een schip met bestemming voor
Palestijnse plaatsen, in beslag genomen te
hebben. De voorraad TNT was voldoende
om vijf Jersey-cities op te blazen, aldus
verklaarde men. De kisten waren geconsig
neerd aan een firma te Tel Aviv en twee te
Haifa.
TIJDELIJK KOUDER
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. tn De Bilt, geldig var. Maan
dagavond tót Dinsdagavond:
Aanvankelijk vooral langs de kust nog
tijdelijk stormachtige Noord-Westelijke
wind. Wisselende bewolking met enkele
buien. Kouder.
Later afnemende en weer naar Zuid-
West krimpende wind. Tijdelijke oa-
klaringen en vrijwel overal droog.
Weer iets oplopende temperatuur.
f> Januari:
Zon op 8.48 uur. onder 16.44 uur
Maan op 4.19 uur. onder 13.17 uur
