c
1
L
Duitse centralisten en federalisten
zijn beiden ontevreden over Bizoniè
En de bezetters krijgen de schuld
DURO
Kans op meer werkloosheid?
Schaduw van invoerbeperking
over industriële waarden
I PH/l/SHAVEi
PANDA EN DE PROFESSOR
Wereldnieuws
ZATERDAG 28 FEBRUARI 1948
HAARLEMS DAGBLAD
(Van onze correspondent te Berlijn)
Naarmate de invloed der Amerikaanse
bezettingsautoriteiten op het beheer der
Westduitse industrieën toeneemt, wendt
zich de ontstemming der Duitse bevolking
van de Engelsen af en keert zich tegen
de Amerikanen. Een begrijpelijk ver
schijnsel. want, hoe correct een vreemde
bezetting ook moge zijn, zij blijft voor het
bezette" gebied een element van onge
wenste inmenging- Op vroegere reizen door'
het Ruhrgebied en Rijnland-Westfalen trof
ons het groeiend misnoegen jegens de En
gelsen. De haat tegen de Amerikanen, die
wij thans óp onze tocht naar het Westen
moesten vaststellen, is minstens even
frappant. Men verwijt de Amerikanen, die
in toenemende mate het stempel van hun
commerciële politiek op het Duitse be
drijfsleven drukken, niet alleen onbe
kwaamheid, doch ook kwade wil. Zelfs
het vooruitzicht, dat in het kader van het
plan-Marshall financiële hulp aan het be
drijfsleven van Bizonie zal worden ver
leend, is niet in staat het scepticisme te
niet te doen.
Ook al geeft men toe, dat de geallieerde
bezetters op economisch gebied fouten
hebben gemaakt eb. ook nu nog in vele ge
vallen de plank misslaan, tpch zal moeten
worden erkend, dat aan de andere kant de
medewerking der Duitse organen het een
en ander te wensen overlaat- De vereni
ging van de Amerikaanse en Engelse zóne
past nu eenmaal niet in het kraam der
lander, die naar een zo groot mogelijke
zelfstandigheid streven. De vorming van
de Economische Raad en de onlangs uitge
vaardigde proclamatie, waarbij dit lichaam
is gereorganiseerd, is de centralisten te
federalistisch en de federalisten te centra
listisch. Met deze formulering is eigenlijk
het kernprobleem van de moeilijkheden in
de organisatie van West-Duitsland geka
rakteriseerd. De oude Economische Raad,
<Jie in Juni van het vorig jaar in het leven
werd geroepen en die als centraal uïtvoe-
rand comité was gedacht, bleek niet bij
machte en had geen voldoende autoriteit
om de regeringen der lander van West-
duitsland tot gehoorzaamheid te dwingen.
De Engels-Amerikaanse contróleraad kon
voor de opbouw van het bedrijfsleven in
de beide zones richtlijnen voorschrijven en
verordeningen uitvaardigen, maar de Eco
nomische Raad beschikte niet over machts
middelen om de landen totfïuitvoering van
de besloten maatregelen te dwingen. Toen
Noordrijn-Westfalen bij de aflevering van
de aardappeloogst in gebreke bleef, strafte
de Economische Raad het land door het
een- gedeelte van de meeltoewijzing te
onthouden. Verder gebeurde er evenwel
niets.
De reorganisatie van de Economische
Raad heeft, in de eerste plaats ten doel
gehad, de regeringen der onderscheiden
landen in dit lichaam sterker in te schake
len om zodoende het verantwoordelijk
heidsbesef te verhogen en de bereidwillig
heid tot medewerking aan te wakkeren.
Of het in de toekomst zal gelukken derge
lijke onverkwikkelijke meningsverschillen
tussen de landen onderling en tussen de
landen en de Economische Raad J,e vermij
den, lijkt vooralsnog twijfelachtig.- Welis
waar is een nieuw instituut geschapen in
de vorm van een Opperste Gerechtshof,
MIJNHARDT
Bij Ruwe Handen,
Ruwe Huid, Ruwe Lippen. 30 ct.
De radio geeft Zondag
HILVERSUM I: Nieuws: 8, 9.30 13.00,
19.30, 22.30 uur. 8.15 Bach. 8.30 Kerkdienst
uit de Begijnhofkapel. 9.55 Hoogmis. 11.30
Pianotrio, Brahms. 12.00 Angelus, Schu
bert. 12.15 Apologie. 12.30 Lichte muziek.
13.30 Schrikkeljaarprogramma. 16.25 Ves
pers. 17.00 Baptistische kerkdienst. 18.30
Strijdkrachten. 19.00 Sweelinck. 19.15 Kent
gij uw Bijbel? 19.50 Sport. 20.00 Gewone
man. 20.12 Kamerorkest. 20.30 Luisterspel
„Ben Hur". 21.25 Nederlandse potpourri.
22.07 Actualiteiten en Avondgebed. 22.55
Concertgebou' orkest (Bosmans en Tsjai-
kofsky).
HILVERSUM II. Nieuws: 8, 13, 18, 20 en
23 uur. 8.18 Zingende torens. 8.30 Voor het
platteland. 8.40 Lichte muziek. 9.15 Platen
op verzoek. 9,45 Geestelijk leven. 10.00
Zondagshalfuur. 10.30 Doopsgezinde kerk
dienst. 11.45 Toespraak. 12.00 Harmonie
corps. 12.30 Zondagsclub. 12.40 Koor» 13.15
Metropole-orkest. 13.50 Spoorwegen spre
ken. 14,05 Boekenhalfuur. 14.30 Concert
gebouworkest m.m.v. Jo Vincent. (Frank
Martin, -Chausson en Bela Bartok), Film
praatje. 16.30 Sport. 17.00 Gesprekken met
luisteraars. 17.20 Gedicht. 17.30 Ome Keesje
17.50 Sport. 18.20 Schrikkeljaarprogramma
19.00 Radiolympus. 19.30 Lichte muziek
20.05 Prof. mr. R. Kranenburg spreekt.
20.15 Voorspel en tuinscène uit „Faust".
Gounod. 21.00 Causerie. 21.10 Lichte mu
ziek. 21.35 Luisterspel „De kinderen van
kapitein Grant". 22.20 Oude Kamermuziek
23.15 Franse platen.
Maandag
HILVERSUM I. Nieuws: 7, 8, 13,19, 20 en
22.30 uur. 7.15 Ochtendgymnastiek. 7.30
Gewijde muziek. 7.45 Wijdingswoord. 8.15
Gewijde muziek. 9.00 Fluit en piano. 9.15
Voor zieken. 9.30 Bach (clavecymbel). 10.00
Licht klassiek. 10.30 Morgendienst. 11.00
Liederen van Beethoven. 11.15 Voorlezen.
11.35 Platen. 12.00 Viool en piano. 12.30
Weeroverzicht. Platen. 12»5d Bach-koraal.
13.15 Stafmuziek. 14.00 Voor scholen .14.35
Vrouwenkoor. 15.00 Handel. 15.30 Quatre-
mains. 16.00 Bijbellezing. 16.45 Haydn. 17.00
Voor kleuters. 17.15 Orgel. 17.45 Het Rijk
over zee. 18.00 Hawaiianmuziek. 18.15 Sport
18,30 Strijdkrachten. 19.15 Boekbespreking.
19.30 Reportage. 19.45 Een gpede en zui
nige voeding, causerie. 20.15 Lichte muziek.
20.45 Koor. 21.10 Lezing over medische zen
ding. 21.30 Kwintet van Mozart. 22.00 Cur
sus kerkelijk orgelspel. 22.45 Avondover
denking 23.00 Wereldkampioenschap scha
ken. 23.10 Weense muziek. 23.40 Tapiola,
Sibelius.
HILVERSUM II. Nieuws: 7, 8, 13, 18, 20
en 23 uur. 7.15 Platen. 9.15 Morgenwijding.
9.35 Arbeidsvitaminen. 10.30 Voor de
Vrouw. 10.35 Johann Strauss. 11.00 Op de
uitkijk. 11.15 Zang en piano. 11.40 Causerie
11,50 Franse muziek. 12.30 Weerpraatje.
ar.-w.,iet.""-""
dat in geval van conflicten moet beslissen
maar in vakkringen vreest men, dat deze
beslissingen zullen zijn als mosterd na de
maaltijd. Bovendien-zal van dit gerechtshof
meer dan Salomonische wijsheid worden
verlangd, want het zal zowel tegen een
overhandnemen van het egoïnsme dpr lan
der als tegen een overdrijving van de
centrale autoriteit van de Economische
Raad moeten waken.
Nog voordat de „Wirtschaftsrat" func-
tionneert, dreigt er al een spaak in het wiel
te komen. De Beierse Landdag (het enfant
terrible in het gezelschap, der Bizonische
landen) heeft als haar vertegenwoordiger
in de Raad dr. Semler gekozen, die enkele
weken geleden wegens zijn „ongemoti
veerde critiek" door de geallieerden van
zijn post in dit orgaan is ontslagen. Gene
raal Clay heeft daarop verklaard, dat de
keuze van deze gedelegeerde onaanvaard
baar is. Onmiddellijk daarop heeft dr.
Ehard, de Beierse premierminister, ver
zekerd, dat Beieren geen andere vertegen
woordiger zal afvaardigen en dat boven
dien volgens de proclamatie der gealli
eerden de verkiezing van candidaten voor
de Economische Raad een aangelegenheid
is, waarin de Engels-Amerikaanse bezet-
tingsautoriteften zich niet hebben te men
gen. Met spanning kan men de ontkno
ping van deze tragi-comedie tegemoet zien.
Het geval Semler zal het bewijs moeten,
leveren 'of de Economische Raad al of
niet een bruikbaar instrument is.
De Nederlandse handel
met Duitsland
De Nederlandse handel met Duitsland
heeft in de eerste elf maanden van het jaar
1947 een waarde' gehad van ruim 130 mil-
lioen gulden. De Nederlandse invoer uit
Duitsland heeft in dit tijdperk 83.5 milli-
oen bedragen, waartegenover een uitvoer
stond van 46.5 millioen. De Nederlandse
invoer uit Duitsland heeft voor het grootste
deel bestaan uit kolen uit het Ruhrgebied
(26 millioen), hout, voornamelijk uit de
Franse zóne (13 millioen) en kunstmest, in
hoofdzaak uit de kalimijnen der Russische
zóne (11 millioen). Voorts werden fnge-
voerd voor 2.3 millioen aan ijzer en §taal,
1 millioen aan bouwstoffen, 1.7 millioen
chemische producten en kleurstoffen, 3.2
millioen aan mijnhout, 3.4 millioen aan
werktuigen, 2 millioen aan voertuigen en
1.8 millioen aan kleding. De export naar
Duitsland bestond in hoofdzaak uit le
vensmiddelen, waaronder voor 13.5 milli
oen aan aardappelen, voor 7.4 millioen aan
groenten, voor 3.1 millioen aan vis en voor
2.9 millioen aan voedingsmiddelen. Voorts
werden groentezaden tot een bedrag van
5.8 millioen uitgevoerd.
Oprichter van de „Landstand"
voor het tribunaal
De 49-jarige veehouder G. Ruiter uit
Langezwaag, die tijdens de bezetting direc
teur-generaal voor de landbouw is ge
weest, heeft zich vdbv het tribunaal in
Heerenveen te verantwoorden gehad. Hij
was lid van de N.S.B. en van de S.S. en
had zitting in de raad van toezicht van de
Nederlandse Oostcompagnie. Hij nam het
initiatief tot oprichting van de „Land
stand" en hield propagandaredevoeringen
voor de radio.
R. beweerde het niet eens geweest te
zijn met de N.S.B.-politiek. Hij had reeds
in 1937 als lid bedankt, toen Mussert ver
langde, dat hij zich candidaat voor de
Tweede Kamer zou laten stellen. Later was
hij weer toegetreden, om, naar hij ver
klaarde, de politiek van Roskam en Rost
van Tonningen te saboteren.
Ehige getuigen verklaarden, dat R. twee
Joodse landgenoten had, beschermd en dat
door zijn tussenkomst een aantal' jonge
mannen, dat te Allardsoog bij een razzia
was gegrepen, wij gel aten werd..
Het tribunaal zal Maandag advies wijzen.
NIET 3 MAAR 9 MAART.
Vrijdag plaatsten wij een van het A.N.P.
ontvangen bericht, dat de opkomst van
dienstplichtigen, die een oproep hebben
ontvangen om zich op 2 Maart ter inlijving
bij het 2e Regiment Infanterie te melden
bij het 5e infanterie-depót te Roermond,
verschoven is haar 3 Maart.
Deze datum blijkt onjuist te zijn. De
dienstplichtigen, ook zij wier uitstel of vrij
stelling eindigt, moeten zich op 9 Maart
melden.
Gegevens van het Gewestelijk Arbeidsbureau
te Haarlem
Aan het einde van het vorige jaar had-"
den wij een onderhoud met de heer A. P.
M. van Riel, directeur van het Gewestelijk
Arbeidsbureau te Haarlem over de toe
stand van de arbeidsmarkt. Daarbij bleek,
dat. er in die tijd symptomen werden waar
genomen van een zich ^verschillende be
drijfstakken ontwikkelende werkloosheid.
in een alarmtoestand te geraken, doen zich
niet voor.
Een groot percentage van de tijdens en
na de oorlog uit de grond als paddestoelen
opgeschoten bedrijfjes moest in de loop van
dit jaar tot sluiting of aanzienlijke beper
king van de werkzaamheid overgaan. De
overschakeling naar meer normale toe-
In het thans verschenen jaarverslag over standen bleek boven hun krachten te gaan.
1947 van het Gewestelijk Arbeidsbureau
wordt dieper op deze zaak ingegaan. Wij
ontlenen er aan:
„Wil dat nu zeggen, dat het gewest Haar
lem van het jaar 1948 af weer te kampen
zal krijgen met een werkloosheidsprobleem,
zoals we dat tussen 1930 en 1940 hebben
gekend? Een probleem, dat ons allen nog
zo duidelijk voor de geest staat en zulke
angstaanjagende herinneringen oproept,
hoeveel er tussen toen en nu ook gebeurd
mag zijn? Voorspellingen daaromtrent te
doen in een tijd, waarin zoveel onzekere en
onberekenbare factoren ons maatschap
pelijke leven beheersen, is een hachelijke
onderneming. Hoogstens kan de mening
worden uitgesproken, dal de feiten nog
geen enkele positieve aanwijzing geven
van de ontwikkeling van een massale
werkloosheid. Al kan niet worden ontkend,
dat de conjunctuur in tal van bedrijfs
takken minder gunstig begint te worden,
factoren die aanleiding zouden kunnen zijn
Ondanks de koude van de laatste dagen gaan de bollenkwekers vóórt met het ver
wijderen van de strolaagdie 'swinters*de bollen moei beschermen. - Een zeker
voorteken dat de.lente in aantocht is.
De beurs kijkt vooruit. En dat geldt thans
in sterkere mate dan voorheen, omdat door
de veelszins radicaal gewijzigde omstandig
heden het verleden voor de beoordeling van
de toekomst niet meer een zodanige maat
staf is als vóór de oorlog het geval was.
Tal van Nederlandse industrieën, die voor
heen nauwelijks hun kosten konden dekken,
hebben door het wegvallen van buiten
landse concurrentie nieuwe perspectieven
gekregen, ook al valt er mee te rekenen dat
de geleidelijke wederopbouw 4van West-
Duitsland daarover een schaduw zal wer
pen. Voorlopig is dit gevaar nog niet groot
en de jaarverslagen zowel van de groot-
als van de kleinbedrijven in de metaalindu
strie wijzén wel uit, dat, zelfs al kan we
gens gebrek aan geschoold personeel,
grondstoffen en kapitaalgoederen, het be-
drijfsoptimum niet worden bereikt, toch
grote winsten gemaakt worden, welke de
ondernemingen tot de noodzakelijke ver
nieuwing en uitbreiding der productiemid
delen in staat stellen.
Het zou wel zeer te betreuren zijn als
een yerder uitstel van het Marshallplan aan
een "verdere ontplooiing van ons bedrijfs
leven in de weg zou staan. Minister Lief-
tinck heeft toegezegd dat bij de beperking
van de invoer, waartoe wegens de dollar-
nood moest worden besloten, de op buiten
landse grondstoffen en materialen aange
wezen bedrijven zoveel mogelijk zullen
punt van nationale economie is de tabaks
cultuur minder belangrijk, maar bij een
gemiddelde prijs van 10 per kg die aan
merkelijk hoger is dan vóór de oorlog, be
tekenen ook kleine oogsten reeds aanzien
lijke inkomsten, al moet natuurlijk ook met
veel hogere kostprijzen worden gerekend.
Op Deli, waar de tabaksvelden geheel op
Nederlands grondgebied liggen, is men de
vorige maand reeds met planten begonnen,
zodat in de loop van dit jaar de eèrste
oogst klaar kan zijn, die dan het volgend
jaar aan de markt kan worden gebracht.
Intussen wordt de thans in Indië aanwezige
tabak geleidelijk naar Nederland overge
bracht en tegen hoge prijzen verkocht. Het
blijft voorlopig een open vraag wat van de
opbrengst aan de Nederlandse aandeelhou
ders ten goede zal komen, temeer omdat
ten aanzien van de financiële positie der
maatschappijen nog niets of weinig bekend
is. Maar in elk geval is het recuperatiepro
ces in de tabakscultuur gaande en wordt
voor het lopende jaar een opbrengst van
13 millioen, voor 1949 van 44 millioen
verwacht. Alle tabaksaandelen profiteerden'
deze week in sterke mate van de ontwaakte
kooplust voor deze papieren, nadat thee
aandelen reeds enige tijd tegen oplopende
koersen uit de markt waren genomen. Thee.
heeft het voordeel, dat het plantaróaal op
Java voor 92% in het bevrijde gebied ligt,
op Sumatra voor 67% en een prijs van
Voetbalprogranjma
is niet afgelast
Het bestuur van de Koninklijke Neder
landse- Voetbalbond heeft besloten het laten
doorgaan van de wedstrijden van Zondag
over te laten aan de consuls en scheidsrech
ters. Het programma is hetzelfde als verleden
week. Haarlem krijgt dus bezoek van VSV
in het Heemsteedse Sportpark en Stormvo
gels speelt in Haarlem-Noord tegen EDO. In
de vierde klas gaat de wedstrijd Onze Gezel
lenVliegende Vogels niet door. Ingelast is
Oranje ZwartVliegende Vogels.
- Het echtpaar J. Joh. Fransen en A.
FransenWü'nands, wonende Hofdijkstraat
49 te Haarlem, hoopt op Zondag 29 Februari
zijn 60-jarige echtvereniging te herdenken.
worden ontzien en men meent dat deze 2.50 per kg ongetwijfeld een redelijke
In 't spionnetje. 12.38 Lichte muziek. 13.15
Zang en orgel. 13.50 PJaten 14.20 Wat gaat
er om in de wereld? 14.35 Piano. 15.00 Ge
varieerd programma. 16.00 Cello en piano.
16 30 Disco-causerie. 17.15 Dansorkest.
17.45 Voor padvinders. 18.15 Zigeuner
orkest. 18.30 Groten van het chanson. 19.00
riëerd programma. 21.30 E'uisterspel. 22.30 millioen, voor 1950 op 176 millioen bij een
Polen spreekt tot u. 23.15 Platen. I exportprijs van 80 ct. per kg. Uit een oog-
vooreerst nog over voldoende voorraden
beschikken om niet tot inkrimping van de
pro'ductie te worden gedwongen. Laat ons
hopen dat de toeneming van het aantal
werklozen van 30.600 eind December tot
36.700 eind Januari j.l. niet een symptoom
en het begin is van een industriële depres
sie, die echter niet uitblijven kan als het
Marshallplan niet vóór 1 Juli a.s. tot uit
voering komt. Mr. dr." van Rhijn heeft ons
wel trachten te troosten met het uitzicht
dat bij intredende massawerkloosheid een
openbare werkenpolitiek voor voldoende
arbeidsgelegenheid zal zorgen, maar wij
betwijfelen of daardoor de moeilijkheden
zullen worden opgelost. Als er in ons land
werkloosheid optreedt, zal'zij niet als voor
heen gevolg zijn van overproductie, maar
van gebrek aan grondstoffen en materialen,
welke uit het buitenland moeten worden
aangevoerd en die ook voor de uitvoering
van openbare werken nodig zijn. Bovendien
worden dan grote kapitalen vastgelegd in
werken, die niet of althans niet rechtstreeks
productief zijn, zodat daarbij de grootst
mogelijke voorzichtigheid dient te worden
betracht. Dit gevaar dreigt immers nu reeds
enigermate bij de vele nieuwe bedrijfsin
vesteringen, omdat ten aanzien vah de toe
komstige afzetmogelijkheden der produc
ten geen zekerheid bestaat.
Hoe dit zij, de beurs heeft voor Industriële
waarden vooreerst de pas gemarkeerd en
haar aandacht op andere rubrieken laten
vallen, voornamelijk op Indische waarden
in verband met de gunstige ministeriële
uitlatingen over de eöonomische rehabilita
tie van Indië, waar in verschillende ge
bieden productie en export zijn hervat.
Met name traden deze week rubber en
tabak op de voorgrond. Wat rubber betreft,
vóór zover ze niet zijn gerooid, is de pro
ductiviteit der rubberbomen gedurende de
laatste jaren gestegen en daar op Java 70%
en op Sumatra's Oostkust 61% van het
plantareaal op Nederlands gebied ligt,wordt
voor deze cultuur een snel en krachtig re-
'Ires verwacht. Voor 1948 meent men de
eldswaarde der rubberproductie op f 72
winst zal laten.
Bakker kreeg meel en kolen
op vervalste verklaringen
Een bakker in Rotterdam, die brood le
verde aan de marine, vervalste de toewij
zingen, waardoor hij in totaal 50700 kg
bloem teveel had ontvangen. Ook de ver
klaringen voor het rijkskolenbureau ver
valste hij, waardoor hij 8000 kg kolen extra
kreeg toegewezen. Van het extra meel bakte
hij brood, dat tegen zwarte prijzen aan
restaurants werd verkocht. Een deel ge
bruikte hij voor het vervaardigen van bon-
vrij gebak. Tegen de bakker en de restau
rateurs is proces-verbaal opgemaakt.
Blijf rustig zitten!
U hoeft er ^Ifs met voor uit
Uw stoel te komen; zó ge-
makkelijk vliegt Uw baard
er af met Philips „PHILI-
SHAVE", het electrisch
droogscheerapparaat. Vraag
Uw handelaar een demon-
STAALBAARD
Ook UW baard vliegt eraf!
Deze overschakeling was noodzakelijk ge
worden, doordat de „boomperiode", ver
oorzaakt door een zekere schijnwelvaart
die zich onder enkele groepen van de 'be
volking manifesteerde en de onnatuurlijk
grote vraag naarbepaalde artikelen, ter>
einde loopt. Hechter gewortelde, beter ge
leide en kapitaalkrachtiger ondernemingen
konden deze overschakeling in het alg'e-
meen vrij ongemerkt tot stand brengen, al
bleef ook bij hen dé weerslag niet uit. Wel
iswaar behoefde meestal niet overgegaan
te worden tot afstoting van personeel, van
aantrekking van nieuw personeel was
evenmin sprake.
Het zou te ver voeren de verschillende
problemen, die zich voordoen hier alle op te
sommen. Exportmoeilijkheden, winstdaling,
opvoering van de eisen van de afnemers,
geleidelijke bevrediging, soms zelfs ver
zadiging van de binnenlandse markt, on
regelmatige aanvoer van grondstoffen,
prijsstijging van de meeste uit het buiten
land te importeren machines, grondstoffen
en materialen zijn er enkele van. En boven
dat alles domineert, dat twee van de voor
naamste grondslagen van een gezond be
drijfsleven ontbreken: rust en vertrouwen.
De kentering valt het duidelijkst te be
speuren bij beschouwing van het aantal
ontslaggevallen dat bij het arbeidsbureau
aanhangig is gemaakt. In het eerste half
jaar van 1947 werden 1046 aanvragen tot
ontslag ingediend door werkgevers, in het
laatste kwartaal in de helft van de tijd
dus bedroeg dit aantal 1304. Voor de
aanvragen, ingediend door werknemers
valt een omgekeerde tendenz te constate
ren. In het eerste halfjaar verzochten 403
werknemers toestemming hun arbeidsver
houding met hun werkgever te mogen ver
breken, in het laatste kwartaal van 1947
deden slechts 69 werknemers een verzoek
daartoe.
Een analoog beeld vertoont het aantal
aanvragen van werkgevers om toezending
van arbeidskrachten. In Augustus bedroeg
het totale aantal door het arbeidsbureau
geregistreerde open plaatsen in hef be
drijfsleven in het gewest Haarlem 4357.
In November was dit aantal reeds gedaald
tot 2641 en op 1 Januari 1948 resteerden
nog slechts 1770 aanvragen. Met het aan
bod van werkzoekenden was het niet
anders gesteld. Op 1 Augustus stonden 884
personen bij het arbeidsbureau geregi
streerd als gegadigden voor een werk
kring; op 31 December was het geregi
streerde aanbod gestegen tot 2082. Al moet
bij de beoordeling van dit laatste cijfer
uiteraard een normale winterstijging ten
gevolge van seizoenswerkloosheid in aan
merking worden genomen, het verschil
van 1200 is" toch wel ongewoon groot, voor
al wanneer met de bijzonder zachte winter
rekening wordt gehouden.
Ofschoon natuurlijk niet onaanzienlijke
graduele verschillen bestaan, moet bij ver
gelijking van de verschillende bedrijfs
takken toch worden geconsateerd, dat vrij
wel geen enkele branche aan de terugslag
is ontkomen, met uitzondering misschien
❖an de metaal-industrie, waar de overgang
in elk geval veel minder heftig is geweest.
Zoals steeds bij een economische teruggang
kwam de ongeschoolde arbeider het eerst
voor ontslag in aanmerking."
West'Javaconferentie tot voorlopige
volksvertegenwoordiging verklaard
Bij besluit van de lt'-gouverneur-gene-
raal is de derde West-Java-conferentie
erkend als voorlopige volksvertegenwoor
diging van de Negara Djawa Bar at, aldus
seint Aneta's speciale correspondent uit
Bandoeng. Het besluit'werd gistermorgen
door de vertegenwoordiger van dr. Van
Mook, prof. mr. K; Enthoven, tijdens de
vergadering aan de voorzitter van de' com
missie van voorbereiding, Raden Djoearsa,
overhandigd pn door laatstgenoemde
slaande dé vergadering in het Nederlands
en Indonesisch voorgelezen.
De vergadering hoorde het besluit in
stilte aan en er was geen reactie in de zaal.
Dr. van Mook heeft tevens doen weten, dat
hij nader contact met de conferentie zal
opnemen en hij wordt dan ook in de loop
van de volgende week te Bandoeng Ver
wacht.
Het niet-republikeinse blad „Fadjar" pu
bliceert een verrassende mededeling van
Raden Mohammad Akib, die momenteel te
Bandoeng vertoeft om daar de West-Java-
conferentie bfj te wonen.
Akib zou hebben„ verklaard, dat op 15
Maart a.s. zou worden overgegaan tot de
vorming van de negara Zuid-Sumatra, be
staande uit Palembang, Benkoelen, Djambi
en de Lampongs.
DE UK 69 LEK.
De Franse trawler Barb 3152 heeft het
vissersvaartuig UK 69 uit zee in lekke
toestand binnengesleept te Vlissingen. Het
vaartuig zal waarschijnlijk daar gerepa
reerd worden. De bemanning blijft in Vlis
singen.
Ik heb Woensdag luitenant-generaal
Kruis horen spreken en ik vond_.dat wel
zeldzaam verfrissend.
Ik zat, om het zo maar eens uit te druk-
ken, aan de voeten van dp Chef Staf
wanneer ik ooit tot de overtuiging kon
komen dat het huidige leger anders is dan
als ik dat zo eens zeggen mag mijn
leger (want was ik niet in den jare 1924
doodgewoon dienstplichtig soldaat?) dan
was dat toen ik deze allerhoogste sterre-
drager hoorde uitroepen: „zet de deuren
van de kazerne wagewijd open en breng
leger en volk nader tot elkaar!"
En terwijl die luitenant-generaal van
veel goede bedoelingen stond te getuigen
zat deze ex-dienstplichtige soldaat maar te
peinzen, hoe dat in zijn tijd was. Toen de
deuren van de van lysol doordrenkte ka
zerne stijf dicht bleven en ik mijn kuchie
op een tafel met geweervet en dekenpluizen
legde en mijn noenmaal zat te verorberen
vlak naast de bak met zand, die als kwispe-
door diende voor de hele kompajjie, als u
weet wat ik bedoel.
Ik zie nog zo dat ijzeren bedje van me,
met dat model-opgemaakte-wolletje; door
mijn slapie Koosje opgemaakt dan, want ik
kon dat maar niet voor mekaar gehannest
krijgen. Het was zo, dat die twee dekens
een precies rechthoekig vierkantje werden
met de strepen net in het midden. Ik had
de technische knobbel niet, evenmin trou
wens als voor het uit elkaar en in elkaar
zetten van 't geweer, om van dat machine,
-geweer maar te zwijgen, al kregen we daar-4
voor die ezelsbrug der onderdelen ter hul.
pe: Bij De Brug Staan Zes Lummels.,,,
Bodem, Dekselmaar de rest ben ik na
een kwart-eeuw kwijt geraakt.
En dan hadden wij een sergeant, die ten
rechte De Vetlap werd genoemd en die de
pile op mij had, zodat ik de gedragen négli
gés der andere h.h. dienstplichtigen mocht
sorteren, hetgeen geschiedde met een bajo
net vanwege de persoonlijke hygiënische
inzichten van ondergetekende. Laten wij
daar verder maar het zwijgen toe doen.
Over vetlappen gesproken: ik zie nog al
tijd die drie handdoeken voor me: in een
getralied kastje waarvan de sergeant-van-
de-week de kostbare sleutel onder zijn be
rusting had, opdat niemand zich onbevoegd
aan deze onzegbaar-smerige dingen zou
vergrijpen. En ik proef, na twee maal
twaalf jaren, nog dat' vroege ontbijt voor
de grote mars met volle bepakking: konij
nensoep plus rolmops en geeft u mij maar
een eenvoudig stukje paté de foie gras of
een uitsmijter-ros.
Nee. dat leger van generaal Kryls is an
ders dan mijn leger was.
Ik denk aan onze kleertjes, die op zich
zelve reeds voldoende waren om de ver
dediger des lands tot uitgeworpene des
volks zich te doen gevoelen.
Die kraag, die altijd schrijnde en altijd
dicht moest.
Die poetjes, die of de bloedsomloop af
bonden of in brede lussen om de sierlijke
kuiten van schrijver dezes flodderden.
En van welke stof dat onwelriekend
kamfer-plus-zweet-pakkie gemaakt was
weet ik niet: een soort wol met schokbeton
en koperen knopen.
Maar deze generaal, 'die was maar wel
sprekend over de zorg, de huidige goede
zorg van de legerleiding voor de man, de
huidige kwieke soldaat en* ik zat maar te
luisteren en zag uit de nevelen van het
verleden mijn legerleiding naar voren tre
den: die prachtige kompajjiescommandant
•van mij: een heerlijke bolle toet met een»
trillende snor en daar kwamen allemaal
blafj es uit, Óie niemand Verstond en waar
iedereen compleet van stond te rillebillen,
Ach, ik heb wel geleerd dat alles alle
maal anders geworden is en ik ben laatst
in zo'n cadi-tent geweest en dat was
met uw permissie, generaal jandoomp
wel wat anders dan die cantine van mij met
die kogelflesjes, die vals-rose tompoezen,
die sprits en dat zakkenbiljart: een maca
bere catacombe, met die stokouwe korpo
raal achter de koffiepot.
Ik heb maar zitten luisteren en luisteren
naar generaal Kruis over de ouderdagen in
de kazerne en over alle andere zorgen, die
nu aan de jongens worden gegeven.
Wij zijn wel vooruitgegaan,"gelukkig.
Maar het gekste van alles is, dat ik toch
nog met een zekere vertedering denk aan
I de kwispedoors, de lysol, de poetjes en de
tompoezen. En dat, als ik die ouwe Vetlap
en da? Blaffende Toetje nu tegenkwam, ik
met een soort genegenheid naar ze zou
kijken.
Maar dat komt door de herinnering, die
alles mooier maakt, Generaaltrekt U
zich maar helemaal-niks van die getechni-
couleurde souvenirs van een ouwe dienst
plichtige rolmops- en ijzervreter aan.A.»
18. De professor en Panda werden in het leen Romeinse sextant betreft.... Heb ik
laboratorium geduwd, waar de politie- het mis?" „Totaal!" riep 'de commissaris,
deskundige verblijf hield. „Wat is dit voor „Helemaal mis! Het is een monsterachtige
een machine, dokter?" vroeg de commis- uitvinding! Mei dit ding heeft deze onver-
saris en hij duwde hem de uitvinding onder I laat drie van mijn beste mannen ver-
de neus.. „Eh... tja!" zei de deskundige sleend!" .Eén ogenblikje!" sprak de pro-
peinzend. „Hm. eh.ik houd het voor fessor. „Deze jongeman, deze politiedes-
een haardroger. Mogelijk is het een verf- kundige, heeft van mij nog les gehad! Ken
spuit, doch het is niet uitgesloten, dat het je me niet meer.... eh.... hoe heet je?
Weet je niet meer, dat ik je heb laten zak
ken op de Imbreglio-theorie van Prut
hoven?" De politiedeskundige keek hem
een poosje nadenkend aan en toen verhel
derde zijn% gezicht. „Professor!' riep hij
uit. „Bent het. Ik herkende U niet in die
nachtjapon, maar nu zie ik het! U bent
natuurlijk onschuldig! Dit moet een mis
verstand zijncommissaris!"
ELIAS.
„Volksdemocratie". De New York Times
meldt uit Seoul (Korea), dat in de
laatste drie dagen bij onlusten aldaar
37 personen, waaronder een aantal po-
litie-agenten, gedood zijn. In de Zuid
westelijke provincie Tjolla Poekto wer
den 25 politiebureaux bestormd en twee
bureaux in brand gestoken en met de
grond gelijk gemaakt. Volgens de poli
tie zou uit in beslag genomen documen
ten gebleken zijn, dat uit Noord-Korea
instructies waren ontvangen voor de
oprichting van communistische volks
comités in dorpen, waar men zich van
het gezag meester zou kunnen maken.
Koning: (1)". Op 48-jarige leeftijd is te
Saint Gilles du Gard overleden Bap-
tiste Emmanuel, bijgenaamd „Coucou",
die in 1930 tijdens de jaarlijkse zigeu
nervergadering te Saintes-Marie de la
Mer tot koning der zigeuners werd ge
kozen.
Koning (2). Koning Leopold van België
de Spaanse troonpretendent Don
Juan doen mee aan wedstrijden om het
golfkampioensehap van Cuba voor
amateurs. Deze beginnen heden te
Havanna.
Vrede. Dr. Edgar Milhaud, professor in de
staathuishoudkunde aan de universiteit
te Genève is door deze academie voor#
dragen als candidaat voor de Nobelprijs
1948 voor de vrede. De voordracht ge
schiedde op grond van zijn werk in het
belang van de wereldvrede.
Verklaring. De Hongaarse minister van
Buitenlandse Zaken, Erik Molnar
(comm)., heeft in hét parlement ver-
lclaard, dat Hongarije gaarne commer
ciële en culturele betrekkingen zou on
derhouden met het Westen en dat het
zich erover zou verheugen, als de Wes
telijke mogenheden zich bij het vredes-
front zouden aansluiten, maar naar zijn
mening vergiftigen „imperialisten de
Internationale atmosfeer".
