c
D
<C 77] Zwak spel
Voetbal
in
van-voetbalploegen
Rotterdam
De 9 Muze
Euwe verloor door tijdsoverschrijding
De industrie en nijverheid in Haarlem
an Cornells van Haerlem
in oude luister hersteld
DONDERDAG 4 MAART 1948
(Van otize sportredacteur)
Bezoekers van de Woensdagmiddag
in het Stadion Feyenoord te Rotterdam
gespeelde voetbalwedstrijd tussen
Voorlopige Nederlandse A en B-ploe
gen zullen zich afgevraagd hebben hoe
zal de keuze-commissie het Neder
lands elftal voor België samenstellen.
'Het spel was zeer teleurstellen^, vooral
van de A-ploeg.
Toch is na afloop een elftal gevormd, dat
de volgende week in Antwerpen bezield
zal zijn met een bijzondere geest, waarmee
vermoedelijk succes geboekt zal worden.
Wij schrijven dit niet uit optimisme, maar
uit de wetenschap, dat de landenwedstrij-
den in een aparte sfeer gespeeld worden,
Na het spel vah gisteren was te ver
wachten, dat Kraak, Schijvenaar, Möring
en De Vroet op de plaatsen in de achter
hoede of middenlinie opgesteld zouden wor
den. De IJmuidenaar heeft het bijzonder
druk gehad, omdat het B-elftal het meest
in de aanval is geweest en hij toonde een
betrouwbaar doelman te zijn, hoewel hij
niet de gelegenheid kreeg staaltjes van
zijn kunnen te tonen. Aan de andere zijde
stond De Munck "van de Sittardse Boys on
der de lat, die het veel rustiger had.
Schijvenaar was de enige speler, die
werkte alsof er een officiële wedstrijd ge
speeld werd. Hij stak ver boven de anderen
uit en onderbrak menige aanval. Terlouw
van D.C.V., die deze middag naast hem
was opgesteld, was minder op dreef,
mogelijkdoor een blessure, welke hij
in het begin opliep. In de tweede helft
verliet hij het veld en werd vervangen door
Lasschuit. Schijvenaar ging naar de links
achterplaats. Het backstel bestond uit ach
terspelers, die op elkaar zijn ingesteld,
echter niet voldoende in het stopperspil-
systeem, dat het Nederlands elftal speelt.
Albers en Spel in de andere ploeg waren
igoede spelers, die het echter minder moei
lijk hadden tegen de voorhoede van A. Aan
Spel is de gelegenheid geboden de links
achterplaats te bezetten, een keuze, welke
hij na het spel van gisteren verdient.
In de middenlinie keren Möring en De
Vroet in de Oranjeploeg terug, evenals
de Amsterdammer Stoffelen, daar Kam-
meijer van Be Quick tegengevallen is.
Beenhakkers van N.A.C. viel meer aan dan
men van een stopperspil verwachten mag.
De linkshalf Fanger van D.W.S. was vol
doende.
Het bezetten van de rechtsbuitenplaats heeft
moeilijkheden opgeleverd. De candidaten
Engelsman (Quick) voor de pauze en Nas
(V.V.V., Venlo) na de hervatting, hebben
een kans gehad. Aanvankelijk was de Nij-
megenaar in actie en deed met Rijvers goed
werk, maar later, toen laatstgenoemde de
kleedkamer wegens een blessure moest op
zoeken, zakte hij af. Nas verrichtte niet
veel, kon niet voorzetten en plaatste hoek
schoppen slecht voor doel. Aan de andere
zijde toonde Van der Tuyn van Hermes
een uitnemende kracht te zijn, die snelle
aanvallen opzette en de bal behoorlijk voor
zette. De keuze is toch niet op hem geval
len. De opstelling In de wedstrijd tegen
Zwitserland is gehandhaafd, zodat Lenstra
weer rechtsbuiten is.
Rijvers heeft goed gespeeld in internatio
nale ontmoetingen en verdiende herkozen
te worden. Gaarne willen wij ook Schaap
van 't Gooi aanbevelen, die actief optrad
en harde schoten loste. Wilkes, Lenstra en
Drëger waren deze middag niet in vorm.
Sizo—ÏJmuiden brengt
de beslissing
Zaterdag 6 Maart om half vier zal de met
zo veel spanning tegemoet geziene wedstrijd
tussen SIZO en ÏJmuiden te Hillegom wor
den gespeeld. SIZO is er door negen achter
eenvolgende overwinningen in geslaagd
.tIJmuiden tot op één punt te naderen, ÏJmui
den heeft aan een gelijk spel genoeg, om
kampioen van de 4e klasse afdeling A te
worden. SIZO moet winnen, om als eerste
te eindigen.
Rode Duivels wonnen van Biel
Woensdagavond hebben de Rode Duivels
een in het Heysel Stadion te Brussel gespeel
de oefenwedstrijd tegen de Zwitserse club
FC Biel met 21 gewonnen.
De Belgen waren gedurende het grootste
deel van de wedstrijd in de meerderheid en
hun achterhoede bleef de Zwitserse tegen
aanvallen gemakkelijk de baas. Thirifavs zette
het overwicht in de 37e minuut in een doel
punt om. De Zwitserse rechtsbuiten Weibel
maakte een minuut later gelijk. In de tweede
helft liet de Zwitserse doelman Jucker een
door Van Steenlandt ingeschoten bal door
zijn handen glippen waarop de toelopende De
Cleyn het leer in het net plaatste. Het was
een zeer goede oefènpartij die door de Belgen
met sprekender cijfers gewonnen zou zijn,
indien zij alles op alles gezet hadden.
Zwemmen
Schoolslag won bet nog
van de butterfly
Ook nu weer hadden de zwemmers en
zwemsters van kring Haarlem in ruime mate
ingschreven voor de zwemcompetitie. In
Stoop's Bad zijn onder leiding van zwemclub
Haarlem de eerste wedstrijden gehouden.
Voor het nummer 50 meter borstcrawl heren
junioren, bevatte het programma 84 namen.
W. Halsema van HVGB ontpopte zich als een
goede-schoolslagzwemmer. Verder bleek, dat
de butterfly de klassieke schoolslag speciaal
op de korte baan steeds meer verdringt. Dit
maal konden de dames Proper, Turkenburg
en mevr. Sliggers—van Wijk zich nog hand
haven. doch de tijd zal niet ver meer zijn.
dat de butterfly-zwemsters, w.o. zich reeds
zeer goede jonge krachten bevinden, hen
zullen passeren. Een aanwinst is ongetwij
feld-de 14-jarige Beppie Nelissen (DWT).
Ook het zeer jeugdige zwemstertjc Jopie
Spoor van DWR, die de klassieke schoolslag
zwom, leverde een fraaie prestatie (43 sec.).
- De 'uitslagen waren als volgt:
50 m. borstcrawl heren junioren: 1. J.
Kneynsbefg (DWR) en W. Geurtsen (HPC)
beide 29.4 sec.; 3. B. Diepersloot (Haarlem)
29 8 sec.
50 m. borstcrawl meisjes: 1. M. Marsman
(HVGB) 31.5 sec.: 2. T. Hoeks (DWR) 34.5
sec.: 3. B. Nelissen (DWT) 34.8 sec.
100 m. schoolslag heren junioren: 1. W.
Halsema (HVGB) 1 m. 22.7 sec.; 2. P. Smit
(HPC) 1 m. 24 sec.; 3. L. Schornagel (HVGB)
1 m. 24,5 sec.
50 m. schoolslag dames: 1. M, Pröper (Haar
lem) 42.4 sec.; 2. B. Nelissen (DWT) 42.3 sec.;
3. D, Turkenburg (DWT) 42.8 sec.
5 x 50 m bortscrawlestafette heren junio
ren: 1. HVGB 2 m. 33.5 sec.; 2. Haarlem 2 m.
33 6 sec.; 3. HPC 2 m. 35.4 sec.
De stand in de zwemcompetitie is thans
als volgt:
Dames: DWR 1036.4: Haarlem 1043.5; DWT
1098.7: HPC 11033: HVGB 1124.1 en VZV
1161 punten.
Adspiranten: Haarlem 734.8; HVGB 753.4:
DWR en DWT beide 759.7; HPC 791.7; VZV
877 8 punten.
Heren junioren: HVGB 741.4; Haarlem
maar hebben weer 'n plaats in de vertegen
woordigende ploeg gekregen. Eerstgenoem-
den zullen zich wat gespaard hebben voor de
belangrijke competitiewedstrijden van hun
clubs op Zondag a.s. Van Dijk, die tegen
Zwitserland de linksbinnenplaats bezette,
deed zijn best, eerst in de B- en na de
pauze als invaller voor Rijvers in de A-
ploeg. Het resultaat is dat hij herkozen is
als linksbinnen. Middenvoor Rozenburg
(Neptunia) en linksbuiten Mulders van
P.S.V. zullen een plaats krijgen in de ploeg,
die met Pasen in Londen speelt.
Na deze bespreking over de spelers kun
nen wij over de wedstrijd kort zijn. De B-
ploeg was het meest in de aanval, doch
slaagde er niet in Kraak te passeren. Tegen
de verhouding gaf Schijvenaar even voor
rust uit een strafschop wegens hands, zijn
ploeg de" leiding. Spoedig na de hervatting
bi-acht Schaap de partijen op.gelijke voet.
Binnen een kwartier bracht Van der Tuyn
met een fraai sohot de stand op 12. Het
B-elftal bleef in de meerderheid, doch
Schijvenaar en Kraak keerden het gevaar.
De strijd was niet aantrekkelijk door het
slappe spel van de A-plöeg, vooral na de
pauze. Mogelijk was het ontbreken van een
officiële tegenpartij de oorzaak, dat de A-
ploeg zich minder inspande dan het andere
elftal, waarvan de spelers de kans hadden
in het Nedei-lands elftal gekozen te zullen
worden.
„Haarlem-suite". Zondag werd op een
concert van het Maastrichts Stedelijk Orkest
een eerste uitvoering gegeven van de „Haar
lemsuite" van Herman Strategies
Deze „Haarlem-suite" is ontstaan uit een
suite voor twee Diano's. Strategier compo
neerde het werk "in 1945 na de bevrijding te
Haarlem, waar hij geëvacueerd was en hij
droeg de verschillende delen van de suite
aan'zijn Haarlemse vrienden op.
Orson Welles in Othello. Engelands
beroemde „Old Vic Company", die dit jaar
op liet internationaal festival voor muziek
en dramatische kunst te Edinburgh voorstel
lingen zou geven, heeft zijn plaats afgestaan
aan „The American National Theatre
Academy", die Shakespeare's „Othello" met
Orson Welles in de hoofdrol ten tonele zal
brengen.
Gift. Aan het slot van het internationale
congres van scenarioschrijvers, georganiseerd
door het syndicaat van Franse scenarioschrij
vers. heeft Sir Alexander Korda een gift van
fis. 100.000 aan dit syndicaat doen toekomen
om van zijn belangstelling voor de Franse
film blijk te geven.
Louis Jouvet op tpurnée. Dezer dagen
gaat Louis Jouvet met zijn gezelschap scheep
voor Egypte. Jouvet en de zijnen zullen een
uitgebreide tournée maken naar Italië.
Oostenrijk, Duitsland en Polen,
Op hun répertoire staan: Molière, La
Fonfaine, Gir§udóux en Jules Romains.
Hardnekkig. In Mei begint de Franse
regisseur Jean Delannoy zijn moderne ver
filming van Faust.
De hoofdrollen worden vertolkt door
Michèle Morgan en Jean Marais.
Delannoy wordt bij dit werk geassisteerd
door Jean Cocteau en Georges Neveux.
Het Nederlands elftal is als volgt samengesteld:
KRAAK
(Stormvogels)
SCHIJVENAAR
(E.D.O.)
DE VROET
(Feyenoord)
LENSTRA RIJVERS
(Heerenveen) (N.A.C.)
MÖRING
(Enschede)
WILKES
(Xerxes)
Reserves zijn: De Munck (Sittardse Boys), Van Bun (M.V.V.), Schaap (Gooi) en Van
der Tuyn (H.D.V.S.)
SPEL
(D.W.S.)
STOFFELEN
(Ajax)
VAN DIJK DRaGER
(Ajax) (Ajax)
SCHAKEN
In het Kurhaus te Scheveningen werd de
partij EuweKeres, welke was onderbroken,
in de volgende stelling:
Wit (Euwe): Kh2, De2, pionnen a2, b3, g2
en h3.
Zwart (Keres): Kh7, Del, Ph4, pionnen £5,
g7 en h6.
voortgezet.
Hier volgt het slot: 42Delf4 t;
43. Kh2gl Ph4g6; 4. De2—c2 Pg6—e7; 45.
a2a4 Df4—d4 t; 46. Kgl—h2 Dd4—e5t; 47.
Kh2—gl Pe7d5; 48. Dc2—dl Pd5—c3; 49.
Ddlc2 Kh7g6.
Zwart dreigt Del t. Kh2, Pe2. gevolgd door
Dgl mat, maar tevoren moet hij maatregelen
nemen tegen Df5t, daar wit dan remise zou
houden door voortdurend schaak.
50. Kgl—hl, De5—el 51. Kgl—hl Pc3—e2:
nu dreigt mat. 52. Dc2c6i Kg6-^h753.
Dc6c5.
Wit staat geen enkel schaak meer ten
dienste en moet het veld gl dekken. Inmid
dels is hij min of meer in dwangpositie ge
komen.
53Pe2g3; 54. Dc5—d6 Pg3—fl; §5.
Kh2—gl, h6h5.
Euwe was inmiddels in heftige tijdnood
geraakt. Het tijdschema is zo, dat de eerste
veertig zetten in 21è uur moeten worden ge
daan en in het volgend uur 16 zetten. Reeds
na de 53e zet van Keres was Euwe in moei
lijkheden met de klok gekomen, want toen
had hij voor de resterende vier zetten slechts
drie minuten.
De wijzer van de klok liet het vlaggetje
steeds meer rijzen en toen Euwe nog een zet
moest doen, de 56e, was het nog maar een
kwestie van seconden. Juist toen Euwe
Dd6—f4 speelde, viel het vlaggetje naar be
neden, zonder dat Euwe het bemerkte en
daarna drukte hij de klok in.
Keres had de tijdsoverschrijding bemerkt,
maar de wedstrijdleider prof. Vidmar en ook
de assistent-arbiter de Rus Kotov, die de
laatste minuten angstwekkend de klok had
den bewaakt, hadden zich op dat ogenblik
juist omgedraaid'. Maar het reglement be
paalt dat het vlaggetje nog omhoog moet zijn
na het verrichten van de zet, zodat Vidmar.
ook al had hij het zelf niet gezien, gemakke
lijk de tijdsoverschrijding kon constateren.
Euwe verklaarde zich dan ook dadelijk met
de beslissing, dat hij de partij had verloren,
accoord.
De eindstand na 55 zetten was:
Wit (Euwe): Kgl, Dd6, pionnen op a4, b3,
g2 en h3.
Zwart (Keres): Kh7, Del. Pfl, pionnen op
f5, g7 en h5.
Intussen was d<? positie van Euwe toch
hopeloos geworden.
Partijen ook in Haarlem te volgen.
Op Donderdag 11 Maart van half zes af
zullen de Haarlemse schaakliefhebbers in de
gelegenheid zijn, de partijen om het wereld
kampioenschap-schaken van zet tot zet te
volgen. Die avond speelt dr. M. Euwe tegen
Reshevsky. Verder bekampen de Russen
Keres en'Botwinnik elkander. In restaurant
Brinkmann, Grote Markt, zullen de partijen
op demonstratieborden worden gevolgd.
Vier Haarlemse hoofdklasse-schakers zullen
de partijen toelichten.
De mogelijkheid bestaat, dat de Haarlemse
Schaakkring nog enkele dergelijke, onge
twijfeld voor schakers zeer leerzame avon
den. kan organiseren. Leden van schaakclubs,
aangesloten bij de Haarlemse Schaakkring,
hebben voorrang.
Meer aanbod van vrouwelijke werkkrachten. Nog steeds
een tekort aan jeugdig personeel.
758.6; HPC 773.6; DWR 786.8; DWT 800.9 en
VZV 879.4 punten.
De laatste ontmoèting zal op .Vrijdag 12
Maart in het Sportfondsenbad worden gehou
den. De organisatie berust by DWT.
Sport In 't kort
TESTMATCH WEST INDIë—ENGELAND.
Op de eerste dag van de derde testwed
strijd tegen Engeland heeft West Indië 284
runs gemaakt voor het verlies van vijf
wickets. Het spel moest daarna wegens regen
gestaakt worden.
Geheime dollarinvestej-ingen
Aan Europeanen, die geheime dollar
investeringen bezitten, wordt tot -1 Juni
de tijd gegeven hun aanspraken te doen
gelden, anders zullen de bezittingen in
kwestie ter beschikking worden gesteld
van de regeringen der eigenaars, aldus
wordt uit Washington gemeld.
De Amerikaanse minister van Financiën,
John Snyder, maakte bekend dat na de
eerste Juni de jurisdictie over de geblok
keerde fondsen bedregende 1.090.000.000
dollar zal worden overgedragen aan het
bureau voor buitenlandse eigendommen
van het departement van Justitie. Tot die
datum zijn de buitenlanders in staat hun
geld in ontvangst te nemen, wanneer zij
kunnen aantonen dat het „onbesmet" is.
Na 1 Juni verlopen de licensies, die recht
geven op het opnemen der gelden.
Het departement van Justitie zal een
lijst opmaken van alle bezittingen, die ge
blokkeerd zijn na het verstrijken van de
tijdslimiet en de namen en sommen over
dragen aan de betrokken landen.
CUniteö Press)
Enige dagen geleden gaven we bijzon
derheden over de stand van het arbeiders
probleem in de bouwnijverheid en metaal
industrie in Haarlem en omgeving. Deze
gegevens waren ontleend aan het verslag
over 1947 van het Gewestelijk Arbeids
bureau te Haarlem. Over enkele andere
bedrijfstakken ontlenen wij nog aan dit
verslag:
Personeelsvoorziening
is veel verbeterd
Ten gevolge van de geleidelijke vermin
dering van het tekort aan arbeidskrachten,
heeft de personeelsvoorziening in 1947 voor
vele bedrijven minder moeilijkheden op
geleverd dan in 1946 het geval was. Spe
ciaal in de tweede helft van het jaar kon
aan de vraag naar arbeidskrachten bijna
geheel worden voldaan.
Opvallend groot was de verbetering in
het aanbod van vrouwelijke arbeidskrach
ten. Zelfs in de huishoudelijke beroepen,
zoals werksters en meisjes voor halve da
gen, viel tegen het einde van het jaar enig
aanbod te bespeuren. Het grotere aanbod
van werksters werd mede veroorzaakt,
doordat enkele fabrieken, die de mogelijk
heid zagen ongehuwde jongere vrouwelijke
krachten aan te trekken, overgingen tot
ontslag van gehuwde vrouwen.
Het tekort aan jeugdig personeel bleef
gedurende het gehele jaar aanzienlijk. Eens
deels wordt dit veroorzaakt door de sterke
neiging bij de bedrijven jong personeel in
dienst te nemen, anderdeels door de om
standigheid, dat een deel van 't opgroeien
de geslacht zich nog steeds stelselmatig aan
regelmatige arbeid onttrekt. Verschillende
jongeren geven nog altijd een ontstellend
blijk van gemis aan inzicht in het normael
maatschappelijke leven.
Grafische industrie
Al was door de papierrestrictie de omzet
nog bèperkt, er heerste toch grote bedrij
vigheid. Aan geschoolde vakarbeiders be
staat nog steeds een tekort, al was het niet
zo ernstig meer als in 1945 en 1946.
Kleding en reiniging
Door het grotere aanbod van vrouwelijke
arbeidskrachten zijn ook in deze bedrijfs
groep, waaronder in de eerste plaats de
confectiebedrijven en de wasserijen ressor
teren, de moeilijkheden met de personeels
voorziening geringer geworden. Vooral in
de tweede helft van het jaar slaagden de
meeste bedrijven er in hun personeelsbe
zetting flink op te voeren, zodat in de be
hoefte aan arbeidskrachten in het algemeen
behoorlijk kon worden voorzien. Sommige
wasserijen konden daarbij nog profiteren
van het verhoogde aanbod van uit andere
bedrijven gekomen gehuwde vrouwen.
Textiel
De voornaamste représentant van de
textielbranche in dit gewest, de in Haarlem
gevestigde kousenfabriek, zag haar perso-
neelsmoeilijkheden aanzienlijk ikleiner
worden. De geringe geneigdheid van de
- Haarlemmer om in de textiel te gaan wer
ken, maakt echter dat van de zozeer ge
wenste opvoering van de productie nog
onvoldoende sprake kan zijn. Toch zal aan
een verdere personeelsuitbreiding, speciaal
met geschoolde breiers, alle aandacht die
nen te worden besteed, want opvoering van
de kousenproductie betekent besparing aan
deviezen.
Voedings- en Genotmiddelen
In de onder deze sector ressorterende
Ongeveer 47000 kinderen van 270 Londense
scholen zijn de laatste tijd bezig geweest
met het opkweken van narcissen'oollen, een
gift van het Centraal Bloembollen-Comité.
De bloemen worden thans in Westminster
gekeurd door Hollandse experts en het is
niet moeilijk te raden, dat de kleine Valerie
Pachett uit Blackheath, die men op dit
plaatje zietvan harte hoopt, dat zij tot de
100 gelukkige prijswinnaars zal horen, voor
wie evenzovele vacantie-trips naar Holland
gereserveerd zijn.
Voor Tentoonstelling
de Vrouw
Welgeslaagde inzameling
Het Bloemendaalse comité heeft 4565
bijeengebracht voor de Stichting Tentoon
stelling Nederlandse Vrouw 18981948,
hetgeen een bijzonder mooi resultaat is.
Op het giro-nummer 212134 van mevrouw
den Tex-Bsse. Bentinck kunnen eventuele
verdere bijdragen alsnog worden toege
zonden.
DE SCHUTTERSMAALTIJD
Enige weken geleden heeft de heer Ten-
delo de laatste hand gelegd aan de restau
ratie van de Schuttersmaaltijd van Cornelis
Cornelisz, (Cornelis van Haerlem 1568
1638), die met Carel van Mander en Golt-
zius in zijn geboortestad Haarlem een schil
dersacadémie oprichtte, welke aan de jon
geren de welkome gelegenheid bood zich
onder- zijn strenge leiding academisch te
vormen.
Men kan het merkwaardige doek een
voorspel der „schuttersmaaltijden" van
Frans Hals noemen. In aanleg vertoont het
reeds een soortgelijke schikking der figu
ren, plaatst deze evenwel nog niet in hun
eigen sfeer en bewegingsruimte. De schil
der zaaide als het ware de koppen over het
doek zonder, de plaats te verantwoorden
waarin zij zich bewegen moesten. Alles is
in dit „preludium" echter reeds aanwezig
wat later zoveel genialer, zoveel brillanter
door Frans Hals zou worden gegeven. Men
kan de jonge meester, die zijn zelfportret
links beneden op het doek schilderde, in
zekere zin dus een hervormer noemen van
een gebied dat later kunsthistorisch van
zulk een grote betekenis is geworden.
Uit tea monografie over de „Schutters
maaltijd" van 1616 van Frans Hals, die de
directeur van het Frans Halsmuseum
schreef voor „Paneel en Doek", citeer ik
wat Carel van Mander over dit interessante
schilderij in zijn groot „Schilderboeck" ver
telde: een Corporaalschap, oft Rot
Schutters, nae 't leven gheconterfeijt, op
't Schuttershof, oft d'oude Doelen te Haer
lem: dit was in 't jaer 1583 doe ick te Haer
lem eerst quam woonen, en was seer ver
wondert, hier sulcken Schilders te vinden
.Voorts is dit werk in zijn gheheel uijt-
neménde: die t^onien met goet ghelijcken,
sijn seer wercklijck en vloeijende ghedaen;
cleederen, handen en anders, sijn oock des-
ghelijcx uijtnemende; soodat dit stuck bij
allen aldaer sijn plaats in weerden sal be
houden."
Thans, 365 jaren later, verheugt Haarlem
zich erover, dat een werk van grote kunst
historische waarde, weer in zijn oude luis
ter is hersteld. HERMAN MOERKERK.
Klasse-opera. De Italiaansë componist
Ildebrando Pizetti heeft een opera „Vanna
Lupa" geschreven, die de strijd tussen armen
en rijken in Florence behandelt.
Ontmoeting. Mistinguett is naar Londen
vertrokken, waar zij Mae West zal ont
moeten.
bedrijfstakken zijn de personeelsmoeilijk-
heden vrijwel geheel overwonnen. De con-
servenfabrieken deden een geringer beroep
op de arbeidsmarkt door de kleinere blik-
toewijzingen. De chocoladefabrieken zagen
haar omzet dalen door verminderde cacao
bonentoewijzingen en vergrote exportmoei
lijkheden. Ook de sterke stijging van de
grondstof fenpr ij zen oefende een belemme
rende invloed uit. De visverwerkende be
drijven moesten in de laatste maanden van
het jaar door verminderde aanvoer en ex
portmoeilijkheden tot ontslag van personeel
op grote schaal overgaan.
Land- en Tuinbouw
De met zoveel bange vrees tegemoet ge
ziene oogstperiode is. dank zij het voort
durend stralende zomerweer, met veel
minder moeilijkheden gepaard gegaan dan
werd verwacht. De landarbeiders, gesteund
door de arbeidsreserve uit de stad en flinke
aantallen vrijwilligers uit alle lagen van
de maatschappij, scholieren zowel als ge-
pensionneerden, slaagden er in de oogst
.tijdig te bergen. De hulp die werd geboden
door buitenstaanders was dikwijls zo groot,
dat het een enkele maal voorkwam, dat ge
durende het hoogseizoen voor de platte
landsbevolking onvoldoende arbeidsge
legenheid voorhanden was.
Visserij
Vraag en aanbod van varend visserij-
personeel waren ongeveer met elkaar in
evenwicht. Bij de vislossers en de vis-
knechts viel eerder een overschot aan ar
beidskrachten dan een tekort te constateren.
Handel en verkeer
Door de terugkeer van meer normale
verhoudingen in het zakenleven begint de
normale handel geleidelijk beter op gang
te komen. Nu verschillende industrieën
weer moeten gaan zoeken naar afnemers
voor hun producten, begint de neiging tot
inschakeling van vertegenwoordigers, han
delsreizigers en agenten weer terug te
keren. Daar de meeste bedrijven tot aan
stelling van nieuw, jong personeel overgaan,
blijken de oudere, doch meer ervaren
krachten nauwelijks aan bod te komen. Hoe
begrijpelijk dit ook moge zijn, toch is het
verschijnsel te betreuren, daar de jongeren
ook nog wel ergens anders een plaatsje
zouden kunnen vinden, de ouderen echter
bij voortduring tot geestdodend nietsdoen
gedwongen zijn.
De twee grote vervoersondernemingen in
het gewest, de K.L.M. en de N.Z.H.V.M.,
gingen beide in het verslagjaar tot aan
stelling van nieuw personeel over. Bijzon
dere moeilijkheden werden daarbij niet
ondervonden, daar het aantal gegadigden
aanzienlijk groter was dan het aantal open
plaatsen.
Door. de zich nog steeds sterk openbaren
de voorkeur voor betrekkingen, die de
werknemer in staat stellen zich te ver
plaatsen, overtreft het aantal aanbiedingen
voor chauffeurs de vraag verre.
Dagelijks blijkt weer het chauffeursbe-
roep het meest gezochte te zijn, ondanks
het feit, dat het betrekkelijk weinig per
spectieven biedt. In verontrustende mate
doet de neiging om chauffeur te worden
zich gevoelen onder de demobiliserende
militairen- j
Het aanbod van administratief personeel
overtrof de vraag. Voor jongere krachten
was het in het algemeen nog vrij eenvoudig
een betrekking te vinden, voor oudere en j
nog erger voor oude werden de moeilijk- j
heden echter voortdurend groter. Het zou]
van groot belang zijn indien werkgevers j
ten aanzien van leeftijdseisen een ruimere j
maatstaf zouden aanleggen.
De dlenstbodennood
Ofschoon zo gaat het verslag verder
nog steeds gesproken moet worden van een
tekort aan vrouwelijk personeel, zij het dan
dat dit tekort aanzienlijk kleiner is dan
een jaar geleden, valt het vaak heel moei
lijk gehuwde vrouwen aan een passende
werkkring te helpen. Vooral geldt dit voor
die categorie vrouwen die niet in de ge
legenheid is zich een gehele- dag vrij te
maken, doch die maar een halve dagtaak
op zich kunnen nemen.
De omstandigheid, dat nog steeds vrijwel
geen enkel meisje zich aanbiedt als dienst
bode moet meer worden beschouwd als een
permanent verschijnsel dan als een uit
vloeisel van coniunctuurinvloeden. Al is
het niet onmogelijk, dat in de toekomst
enige verbetering intreedt, toch zullen de
dames zich vertrouwd moeten maken met
de gedachte, dat er een dienstbodennood
zal blijven bestaan.
Wederopbouw in Frankrijk
wordt versneld
Na 1 April genoeg
bouwmaterialen
(Van onze correspondent te Parijs)
De Franse regering heeft voor dit jaar
ruim 48V, milliard francs uitgetrokken voor
de wederopbouw van Franse woningen, die
door de oorlog zijn verwoest. In 1947 be
droeg die post slechts 14 milliard francs.
Er is in Frankrijk sedert de bevrijding nog
maar weinig gebouwd, want tot nu toe
werden de regeringscredieten voornamelijk
besteed aan het opruimen van ruïnes, het
„inventariseren" der verwoestingen en het
optrekken van provisorische barakken en
kampementen.
De tegenwoordige minister van Recon-'
struclie, René Coty, die geboortig is uit le
Havre de meest verwoeste stad van
Frankrijk hééft tijdens een persconfe
rentie van optimisme blijk gegeven: van
April af zal in Frankrijk, deelde hij mee,
geen gebrek aan bouwmaterialen meer be
staan en zullen alle arbeiders aan het werk
kunnen worden gesteld (thans lopen er
b.v. in het verwoeste St. Nazaire nog 350
bouwvakarbeiders zonder werk).
Men kan zich over dit officiële optimisme
uiteraard verheugen. Niettemin schijnt ons
een grootscheepse wederopbouw in Frank
rijk pas mogelijk, wanneer de Regering
bereid is haar woning-politiek te herzien en
in het bijzonder de huurprijzen ingrijpend
te corrigeren. Tot heden heeft de Overheid
geweigerd huurprijzen, in verband met het
algemeen gestegen levenspeil, te herzien.
Het gevolg hiervan is, dat geen enkele
huiseigenaar de exploitatie van zijn bezit
rendabel kan maken. En onder die om
standigheden mag men zich er derhalve
niet over verwonderen, dat er voor de
v/ederopbouw in particuliere kringen tot
nu toe weinig animo bestond. Men kan
zich afvragen, of een ruimere toevoer van
materiaal alléén in deze toestand veel ver
andering zal brengen.
Merkwaardige Biografie
Stefan Zweig: „Balzac"
(Bermann-Fischer, Stockholm)
Het thema Balzac is een van de hoofd
motieven, die door het werk van Stefan
Zweig lopen. We ontmoeten daar eerst een
knap ingeleide Balzac-anthologie en ver
schillende korte besprekingen. De „Drei
Meister" later het eerste deel van de
„Baumeister der Welt" beginnen met
een „Balzac", een biografisch essay, zo
compact, zo dringend en zo plastisch, dat
we daaraan bijna de voorkeur gaven
boven het nu voor ons liggende boek, de
„grote Balzac". Dit geweldige, bijna 600
bladzijden omvattende werk is weliswaar
een torso, moest misschien bij de aan over
schatting grenzende verhouding van Zweig
tot Balzac een torso blijven. Maar het was
bestemd, het bekronende sluitstuk van de
biografieënreeks te vormen, de summa niet
alleen van de kunstenaar Zweig. de stylist,
de biograaf en de dichter, maar ook van de
mens. de liefhebbende en wetende mens.
In Bath, zijn Engels toevluchtsoord, heeft
hij aan deze „Balzac" gewerkt en nog in
het verre Brazilië, in Petropolis. het laat
ste punt van zijn lijdensweg, na de vol
tooiing van zijn levens-terugbrik „Die"Welt
von gestern" en de „Schachnovclle" heeft
hij zich weer tot deze „Balzac". bijna zou
riten willen zeggen zijn smartekind, ge
wend: te laat, de krachtbronnen waren op
gedroogd, een vreemde zon had ze opge
zogen. Tien jaar heeft Zweig aan dit boek
gewerkt, dat. als nagelaten werk, ondanks
de liefdevol en begrijpend effenende en
voltooiende vriendenhand van Richard
Friedenthal aan wie we ook het ver
helderende nawoord te danken hebben
steeds nog geen eenheid wilde worden.
Telkens weer voelt men oneffenheden uit
de lijnen van het bouwwerk oprijzen, soms
ziet men feiten ach, die overvloed van
stof! nog bijna ruw en onbewerkt opge
stapeld liggen.
Zweig is een gevaarlijke biograaf; alle
dichters zijn gevaarlijke biografen. Is de
historicus wetenschappelijk belast en
wordt hij door de dorheid van zijn uiteen
zetting bedreigd, de dichter loopt gevaar,
de feiten zo te rangschikken, uit te spinnen
of samen te persen, in het licht of in de
schaduw te plaatsen, als zijn kunstenaars-
wet, zijn dwang tot 't kunstwerk, ziin dich
terschap het hem voorschrijven. Niet. dat
Zweig zich niet in Balzac en zijn tijd be
graven, bijna zou men willen zeggen, vast
gebeten had. zich niet daarin niet de toe
wijding van een levenslange liefde ver
diept had. Ook het voortreffelijke synchro
nistische overzicht over leven en werken,
zowel als de litteratuuropgaven, getuigen
daarvan. Toch mist men naast de „roman"
het grote geheel, nu, laten we het eerlijk
zeegen: de rustige, wiide. historische, de
litterair-historische blik. Zweig zwelgt in
détails, in psychologie, in de „wereld er om
heen", hij wordt niet moe Balzac met Na-
Doleon te vergelijken, zijn arbeidsbezeten-
heid te tekenen, het genie, dat zich, eigen
lijk helemaal niet uit een oerdrang. op het
schrijven werpt en zich slechts door harde
tucht dwingt van de colportage tot de lit
teratuur te stijgen. Het mateloze is het,
wat Zweig aan Balzac fascineert, vooral
het onlitteraire, het excessieve van ziin
held. biina zou men willen zeggen de
kwantiteiten! De geweldenaar Balzac trekt
de fijne, lijdende, de muzikale Zweig aan;
Balzac. die zich in jarenlange nachtarbeid
doodseftrijft. die met ziin waanzinnige cor-
'rectiemethode de nachtmerrie van de druk
kerijen is. die in zijn leven 50.000 koppen
beestachtig zwarte koffie naar binnen giet,
om zich voor zijn werk op te zwiepen. Was
het niet de voor Americanismen van welke
soort ook volkomen immune Zweig. dan
was men bijna geneied te zeggen, dat hier
de invloed van de Nieuwe Wereld in het
spel was, die zo zeer het mateloze, boven-
dimensionale laat zien. Naast veel rustig
en heeflijk episch vloeiende hoofdstukken
vindt "men in deze biografie veel, dat tot
sensatie en effect behoort. Het is, alsof
Balzac zich van zijn biograaf had meester
gemaakt, tot' in de „Thcmatilz". tot in de
overdrijvingen en herhalingen toe. En dan,
en dat bovenal: ook de pen van de beste
vriend kan de eigen laatste hand nooit en
nooit vervangen.
Van oudsher waren het de gestalten met
veel schaduw, die de biografen aantrok
ken. Ook hier. Zweig spaart zijn held niet.
Zonder erbarmen toont hij het zwak van
Balzac voor alles, wat ook maar enigszins
naar adfrl zweemt, het onwaardige kruipen
voor namen en titels, het onjuiste ,:de". de
zucht naar geld. de zinneloze pronkzucht,
verzamelwoede en spilzucht van de par
venu, zijn doldrieste iidelhcden en excen
triciteiten. de knepen en praktijken van
de schuldenmaker, het vaak weerzinwek
kende liefdeleven, de zo buitengewoon
pijnlijke verhouding tussen moeder en
zoon. Daartegen wegen ook de vurigste
schildering van het arbcidsfanatisme van
Balzac (steeds drijft ook geldnood hem
aan!), de knapste waarderende kritiek van
het eminente, ook in hoeveelheid enorme
werk (74 lijvige romans in twintig Jaar,
om van al het andere werk maar niet te
spreken') maar moeilijk op. Ja. het kan
gebeuren, dat men in zekere zin betreurt,
dat zich Stefan Zweig iuïst aan deze figuur
zozeer gegeven heeft. De kortere vorm in
de „Drei Meister" zou absoluut volaoende
zijn geweest, want wat Balzac als schep-
nende kunstenaar wint. dat verliest hij
dubbel eh drievoudig als mens. zozeer dat
wij en dat is de proef op de som
biina bang zyn: wie niet reeds door Balzac
zelf gewonneji was. zal na deze al te uit
puttende „Roman seines Lcbens" nauwe
lijks naar hem grijpen.
H. St.
Amerika zuivert de gelederen
Het Amerikaanse ministerie van Justitie
heeft de arrestatie bekend gemaakt van
Irving Potash, leider van dc vakvereniging
van arbeiders in het leer- en bontbedrijf,
die bij dq CIO aangesloten is. Potash zal
uitgewezen worden. Volgens het arrestatie
bevel is Potash, die uit Rusland afkomstig
is en sedert 1945 in de V. S. woont, op ille
gale wijze geïmmigreerd en lid van de com
munistische partij.
De advocaten van de componist Hans
Eisler, die een der leiders van dg commu
nisten in Amerika zou zijn, hebben het
ministerie van Justitie doen weten, dat de
componist en zijn vrouw de V. S. niet kun-
nen verlaten, omdat Italië hen de nodige
visa weigert te verstrekken. Eisler en zyn
vrouw waren van plan zich via Italië naar
Tsjechoslowakije te begeven.
Voorts heeft het ministerie van Justitie
bekend gemaakt, dat Gerhardt Eisler, een
broer van Hans Eisler/en drie andere com
munisten. die geïnterneerd zijn en uitge
wezen zullen worden, in hongerstaking ge
gaan zijn.
Nedim Veysse! Ilkin is tot gezant van
Turkije in Den Haag benoemd. Hij is thans
directeur-generaal van de pers.
