Haarlems Dagblad
Vijf Schakers
Onze buitenlandse handel en
wandel zullen niet veranderen'
Nederlanders domineerden in Leipzig.
Amsterdamse studenten protesteren
Controle op de rijksuitgaven
blijkt niet overbodig te zijn
Nederlandse verliezen
in Indonesië
De Londense conferentie heeft
gisteren haar werk voltooid
Weerbericht
(J2e Jaargang No. 18881
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825. Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Zaterdag 6 Maart 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107.
Advert-tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
tiET EERBIED beschouwen wij gewone
iM stervelingen de kamp der vijf schaak-
roten in Den Haag. Dit zijn dan de groot
jan der groten, de diepsten der denkers in
ï^nst der godin Caïssa en deswege waardig
»keurd voor de kamp om het wereldkam
pioenschap. Drie Russen, een Amerikaan
heen Nederlander. Eigenlijk had het een
-stal moeten zijn, maar de tweede Ameri
can viel af. Dat neemt niet weg dat de
.Vaderlander hier verkeert in het gezelschap
hn vertegenwoordigers dier machtige
staten van Oost en West, welker tegenstel-
iogen tegenwoordig nogal wat invloed op
as leven doen gelden. Ware het slechts
jjogelijk. dat hij door tussen hen te bemid
delen die tegenstellingen uit de wereld
ydp en een combinatie vond, die tot vre-
èige oplossing leidde'. Helaas, döar is geen
jjns op. De combinaties van het schaakbord
jer wereldpolitiek zijn gans andere dan die
„elke in de breinen van Reshevsky, Euwe,
Veres, Botwinnik en Smyslov geboren
worden. Men houdt er zich vaak niet bij
■,sn de spelregels en heeft trouwens nijpend
gebrek aan meesters in het vak.om van
grootmeesters maar te zwijgen.
Hetgeen de onwetende op schaakgebied
ja deze Haagse kamp verheugt is niet alleen
de wonderlijke werking der machtige brei
nen, die hij bevroedt al kan hij haar noch
volgen, noch schatten, maar ook de vredig
heid van de strijd. Want er gaat voor hem,
in zijrf onwetendheid, een wonderlijke rust
uit van de zwijgende concentratie dezer
mannen, gebogen over 'hun stukken. En
tirijd zonder bommen en granaten, zonder
bloedvergieten en verwoesting, bekoort
hém. Hij heeft er reden toe. Weliswaar zien
ce schaakkenners het geheel anders en
schrijft bijvoorbeeld Lod. Prins over
burchten en stormrammen, kerkers en
peilingen" die zich in de match Botwinnik-
juwe zouden hebben doen gelden, maar
cat deert hem niet. Hij glimlacht en be
schouwt deze en dergelijke termen als
-tingen van.min of meer dichterlijke ver
voering. Ofschoon hij niet begrijpt waarom
bet nu juist weer beelden van oorlog en
vroedheid zij het dan middeleeuwse
goeten zijn.
De schakende grootmeesters bevinden
rch verre van alle politieke conflicten, tus-
an Oost en West of anderszins. Zij dienen
slechts hun aangebeden spel. En duizenden
3 Nederland doen hun zetten na, pogend
hun diepste bedoelingen tedoorgronden.
Dat zijn kleinere schakers. De meesten zijn
oneindig kleiner dan het vijftal: zij verhou-
:en zich tot een grootmeester als de eerste
cs beste koffiehuisbiljarter tot De Leeuw,
Gabriëls of Van de Pol, of de daghit van
Bernard Shaw tot haar werkgever. Anderen
reiken wat hoger en gaan er prat op dat zij
vel eens in een simultaan-séance tegen
Euwe hebben gespeeld en niet diegene
coder zijn dertigtal tegenstanders zijn ge
seest. die hij in zeven zetten van het bord
vaagde. Maar ook zij zien- het alles met
diepe eerbied aan en als zij het beleven,
dat Botwinnik hun grote man overwint
ander dat het Euwe zelf voorshands duide
lijk is, waar hij een fout moet hebben ge
naakt, duizelen zij. Terecht. Hun schaak-
breintjes en de machtige hersen-tempelen
dezer mannen moeten gescheiden zijn door
standen, slechts in lichtjaren uit te
drukken.
Toch houden alle kleine en kleinere
schakers vol. Wonen zij in Den Haag, dan
jegeven zij zich in massa naar de Dieren-
uin waarom eigenlijk de Dierentuin?
met hun schaakbordjes onder de arm en
spelen naarstig de zetten der Groten na.
Al ervaren zij dezelfde emoties niet, zij
moeten de spanning tenvolle mee beleven
sis zij met een hunner in tijdnood raken.
Kier moge de journalist zijn volle sym
pathie tot uiting' brengen. Hij weet wat
tijdnood is; zijn werk heeft hem er talloze
malen in doen verkeren; hij kent de
onbarmhartig tikkende klok.
Andere na-spelers van de Grote Partijen
verenigen zich in hun schaakclubs, nog
veel meer anderen zitten in de huiselijke
kring over hun stukken gebogen en als ik
san die duizenden leergierige Nederlanders
cenk vraag ik mij af hoeveel millioenen
Kussen zich met dezelfde taak onledig hou
den. Want men zegt dat de meeste Russen
schaken en er zijn er honderdtachtig mil-
lioen. Ik hoop dat zij er allen veel plezier
san beleven en het lijkt mij een rustig idéé
cat wellicht ook Stalin, Molotov, Zdhanov,
Beria en andere voormannen der Sovjets
rich voorlopig aldus vermaken. Met dat al
sou ik het toch aardig gevonden hebben als
Euwe van Kei-es en Botwinnik had gewon
nen inplaats van verloren. Zo is de mens.
Onze kampioen heeft geen veelbelovende
start gemaakt met het verlies van de eerste
twee van zijn twintig partijen. Dat is dui
delijk. Hij heeft het overigens rustig ge
noeg aanvaard en zijn beide tegenstanders
zijn oprechte bewondering niet onthouden.
Hetgeen een nobel voorbeeld is, dat vele
sportsmen in gans andere takken van sport
ter harte zouden kunnen nemen, want het
santal goede verliezers is niet groot. Euwe
behoort vanouds tot hen. Men voelt de
neiging hem daarmee te feliciteren en de
invloed van deze houding, tijdens zulk een
wedstrijd die zozeer de algemene aandacht
trekt, niet gering te achten. Tenslotte is
hij de enige oud-wereldkampioen onder het
vijftal en moet hij wel aannemen dat deze
wedstrijd zijn laatste kans betekent, om de
titel te herwinnen. Zou daar nog mogelijk
heid op bestaan? Het is kennelijk te vroeg
om kansen te taxeren, zelfs voor de knapste
insiders.
Dit vredige conflict, op het schaakbord
tussen Oost, West en Nederland zou de hele
wereld iets kunnen leren. Wat wijsheid.
R. P.
Hevige treinbotsing
Goederentreinen reden
op hetzelfde spoor
In de afgelopen nacht is er bij Deventer
een ernstig treinongeluk gebeurd. Tijdens
tware mist reden twee goederentreinen op
de lijn Deventer-Almelo elkaar tegemoet
op hetzelfde spoor. De treinen botsten met
grote kracht op elkaar. De beide locomotie
ven kwamen naast de rails te staan, doch
bleven overeind. Vier geladen goederen
wagens kantelden en zijn van de spoordijk
gestort. Een aantal andere goederenwagens
werd in elkaar gedrukt. In de van de spoor
dijk gevallen wagons ontstond brand, doch
de brandweer uit Deventer had het vuur
spoedig bedwongen. De leerling-machinist
van een der treinen werd gewond. De ma
teriële schade is zeer groot. Naar de oorzaak
van het ongeluk wordt pen onderzoek in
gesteld. Het treinverkeer'wordt over Zwolle
geleid.
Klement Gottwald:
„Geen sprake van Russische pressie"
Tegenover correspondenten van Poolse,
Italiaanse en Franse bladen heeft de Tsje-
choslowaakse premier Klement Gottwald
verklaard, dat er geen wijziging in de Tsje-
choslowaakse buitenlandse politiek zal
plaats hebben. Ook in de handelspolitiek
zal geen wijziging komen.
In de eerste zitting van het nieuwe ka
binet heeft Gottwald Vrijdagmorgen te
kennen gegeven, dat „nadat de gramschap
van het volk de reactionnaire ministers en
hun aanhang had verwijderd, het gewijzig
de kabinet in een gezonder atmosfeer kan
werken".
Het vertrouwen des volks mag niet be
schaamd worden, vervolgde Gottwald. De
door sabotage verloren gegane tijd moest
deze regering inhalen en zij moet voldoen
aan de verlangens, die het volk de laatsté
dagen geuit heeft. De regering zal, naar
Gottwald vertrouwt, „laten zien, hoe een
waarlijk democratische regering behoort te
arbeiden."
Premier Gottwald heeft verder verklaard,
dat het onlogisch was te zeggen, dat de
Sovjet-Unie pressie had uitgeoefend op de
Tsjechische communisten. Het waren vol
gens hem de reactionaire politici, die de
staatspolitie wilden veranderen en niet de
communisten. „Het ligt meer voor de hand,
dat de reactionairen onder druk stonden
van internationale kringen, die Tsjechoslo-
wakije in een tweede Griekenland veran
derd zouden willen hebben", aldus Gott
wald.
Doekjes voor het bloeden.
De Tsjechoslówaakse regering heeft be
sloten het broodrantsoen met een kilo per
maand te verhogen. Het wordt nu tien kilo
gram per maand. In April, aldus de minis
ter voor de voedselvoorziening, mevr. Jan-
kovcova, zal misschien een verhoging van
het bloemrantsoen mogelijk zijn.
De minister van Financiën, Dolansky,
heeft voorgesteld de ambtenarensalarissen
met negenhonderd kronen per maand te
verhogen voor het eerste kwartaal van het
jaar.
Voor zijn gezondheid.
Professor Adolf Prochazka, ex-minister
van Gezondheid in Tsjechoslowakije, die
volgens eerdere officieuze berichten ge
tracht had het land te verlaten, is er in
geslaagd met zijn vrouw naar Duitsland
uit te wijken, aldus meldt het Tsjechische
jeugdblad „Mlada Fronta". Zijn dochter is
echter bij een poging om de grens over te
komen, gevangen genomen.
Voorlichting.
President Benesj heeft een bericht tegen
gesproken, dat, naar Reuter meldt, afkom
stig was van het Tsjëfchoslowaakse depar
tement van Voorlichting en dat inhield, dat
hij ziek zou zijn. Het bureau van Senesj
maakt bekend, dat-desbetreffende berich
ten in buitenlandse bladen „ongegrond zijn"
Het gat in de achtersteven van het
s.s. Eemlanddat in de nacht van
Donderdag op Vrijdag voor IJmuiden
in de dichte mist een aanvaring kreeg
met hét s.s. „Ossendrecht".
Belgische regering tegen Belga
De Belgische regering heeft het Belgische
persbureau „Belga" ter verantwoording
geroepen naar aanleiding van door dit bu
reau verspreide devaluatie-geruchten. De
berichten hielden in, dat de Britse regering
op de conferentie te Brussel voorstellen
zou hebben gedaan om de Belgische en de
Franse franc, het Britse pond en de gulden
tegelijkertijd te devalueren. De Belgische
regering heeft deze berichten tegengespro
ken en een gerechtelijk onderzoek tegen het
persbureau gelast. Belga heeft medegedeeld
dat het zich verplicht achtte,, hardnekkige
geruchten over dit onderwerp te publiceren.
Volgens correspondenten te Brussel heeft
de regering het persbureau de faciliteiten
ontnomen, die het als officieel persbureau
bezat.
Michael en Anne zouden
geen dispensatie krijgen
Volgens Reuter zou het Vaticaan geen
toestemming geven voor het huwelijk tus
sen ex-koning Michael van Roemenië en
prinses Anne, aangezien «Te toezeggingen
voor de opvoeding van de uit dit gemengde
huwelijk voortkomende kinderen niet vol
doende worden geacht.
Michael is orthodox-katholiek, prinses
Anne rooms-katholiek. Naar verluidt wor
den nieuwe pogingen in het werk gestéld
om alsnog dispensatie te verkrijgen.
Messe achter het gordijn
De Rassen stellen transitohandel op prijs
Op de Leipziger Messe, die morgen ge
sloten zal worden, is.Nederland de meest
geïnteresseerde buitenlandse koper ge
weest.
Van de bijna 3000 buitenlanders, die de
oude Duitse Messestad deze week bezoch
ten, waren 710 Nederlanders, van wie een
deel de reis per K.L.M.-vliegtuig heeft ge
maakt.
Hoezeer de belangstelling van Nederland
die van andere landen overtreft, blijkt uit
het feit, dat geen ander land meer dan 300
kopers afvaardigde. Na Nederland waren
Engeland, Frankrijk en Zwitserland nume
riek het sterkst vertegenwoordigd. De Ne
derlandse kopers hebben tot heden voor
31/2 millioen gulden koopcontracten geslo
ten, hetgeen ongeveer eenzelfde bedrag is
als op de Leipziger Messe van het vorige
jaar. Ook nu werden de Nederlandse op
drachten in hoofdzaak gegeven in de vol
gende branches: Electrotechniek, grafische
machines, textielmachines, schoenmachines,
porcelein en papier. Alle aankopen vonden
plaats in het kader van de Nederlandse
handelsovereenkomst met de Russische
zóne, welker betalingen een wederzijdse
goederenruil van 2 millioen gulden voor
zien. De kooplust die door de Nederlanders
te Leipzig aan de dag xrdt gelegd, is naar
wij vernemen aanmerkelijk groter dan het
vorige jaar, toen het gros der bezoekers
voornamelijk was gekomen om oude rela
ties opnieuw aan te knopen. Over het al
gemeen werd het prijspeil der geëxposeerde
artikelen zeer redelijk gevonden, terwijl de
Russische autoriteiten, die de verkoopcon
tracten der Sovjet-zóne moeten bevestigen,
met de vaststelling der herleidingskoersen
de nodige soepelheid betrachtten.
Naar wij uit Nederlandse zakenkringen
vernemen, is dan ook op deze Messe weer
gebleken, dat de Sovjet-zóne voor Neder
land grote mogelijkheden biedt op het ge
bied van de transitohandel. Men had hier
de indruk, dat de Nederlandse transito
handel zich tot nog toe niet in voldoende
mate voor de Sovjet-zóne heeft geïnteres
seerd.
Ook op deze Messe hebben de Rus
sische autoriteiten, die de buitenlandse
handel der zóne controleren, weer doen
•uitkomen, dat zij een inschakeling van
de Nederlandse doorvoerhandel voor de
verkoop van industriële producten van
Oost-Duitsland op de wereldmarkt,
zeer op prijs zouden stellen. Steeds op
nieuw blijkt, dat de Russen in de Ne
derlandse kooplieden in dit opzicht ver
trouwen stellen.
In de buitenlandse afdeling der Messe
zijn 10 Nederlandse firma's vertegenwoor
digd. Voor verschillende geëxposeerde ar-
Twee doden bij autobotsing
op de Afsluitdijk
Vrijdagmorgen zijn nabij het monument
op de Afsluitdijk in de dichte mist een
vrachtauto en een personen-auto in bot
sing gekomen. De bestuurder van de per
sonen-auto, de 35-jarige heer Van Toorn
uit Sneek brak een arm en een 'been en
werd door glasscherven zeer ernstig in
het gelaat gewond. Zijn echtgenote en de
60-jarige heer J. Th. Fikkers uit Den Haag
kregen zulk ernstig letsel, dat zij even na
het ongeluk overleden.
De chauffeur van de vrachtauto bleef
ongedeerd. Beide auto's werden zwaar be
schadigd.
tikelen hebben Duitse kopers belangstelling
getoond, maar de mogelijkheden van ver
koop blijven geheel 'afhankelijk van de be
vestiging der koopcontracten door het Rus
sische bestuur. De belangen der Nederland
se kooplieden te Leipzig worden behartigd
door de Nederlandse trust maatschappij en
door de Nederlandse Kamer van Koophan
del voor Duitsland
Reuter meldt nader: Functionarissen van
de Leipziger Messe hebben meegedeeld, dat
industriële ondernemingen in de Sovjet-
zóne „belangrijke exfWtcontract hebben
aangegaan met Nederlandse en Zwitserse
firma's".
Bon voor zachte zeep
Van 8 tot en met 20 Maart is bon 180
Algemeen geldig voor het kopen van 250
gram zachte zeep. Bon 680 Algemeen geeft
gedurende dit tijdvak recht op 500 gram
zachte zeep.
Franse communist over
„serviliteit"
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken, Bidault, heeft Vrijdagavond de Na
tionale Vergadering verlaten nadat de
communistische afgevaardigde Patinaud
hem ért de regering van „serviliteit" jegens
de Angelsaksische mogendheden had be
schuldigd.
Bidault verzocht Patinaud de beschuldi
ging terug te nemen, doch deze weigerde.
Bidault zeide dat de regering een derge
lijke term niet kan tolereren.
Reeds 11700 Nederlandse studenten tekenden
adhaesielijst voor Praagse collega's
vrijwillige landstorm, doch niet op een
verbod van de C.P.N. „Het communisme
heeft op zichzelf beschouwd in Nederland
geen schijn van kans", zo besloot hij zijn
herhaalde malen door stormachtig applaus
onderbroken redevoering, „wanneer wij
met wortel en tak zijn machtige bondge
noot: het dikwijls onder de niet-comntu-
nisten heersende defaitisme en pessimis
me, weten uit te roeien".
Studenten van de Amsterdamse ge
meentelijke en vrije universiteiten heb
ben in het Concertgebouw een protest
vergadering belegd tegen wat een der
sprekers, prof. dr. N. Okma, hoog
leraar aan de Vrije Universiteit, noem
de: „Het misbruik, dat in Tsjechosla-
wakije van de democratie is gemaakt,
de knechting van een meerderheid,
de onderdrukking van de vrije me
ningsuiting van andersdenkenden en
van de Praagse universiteiten". „Wat
in Tsjechoslowakije gebeurt", zo zeide
een der studenten, „is een aantasting
der levensvoorwaarden, zonder welke
wij geen behoorlijke studenten kun
nen zijn. Dat wij er onze stem tegen
laten horen, spruit niet voort uit zucht
ons in het openbaar met de politiek
bezig te houden, doch uit de noodzaak
tot zelfbehoud".
Een andere student maakte bekend, dat
het Studentencomité heeft besloten een
actie te organiseren, die tot doel heeft alle-
Tsjechen, die hun vaderland verlaten, om
dat zij onder het huidige regiem niet kun-
rien of wensen te leven, materiële steun
te verlenen. In het bijzonder hoopte hij,
dat de gelden bijeen zouden komen om
het de uitgeweken Tsjechische studenten
mogelijk te maken hun studie aan een Ne
derlandse universiteit te voltooien. Reeds
zijn 11700 handtekeningen van studenten
uit het gehele land geplaatst op een adhae
sielijst voor de Praagse studenten.
De rector magnificus van de Gemeente
lijke Universiteit prof. dr. G. C. Pleringa,
hield een rede waarin hij uitriep: „Deernis
is te zwak. Wij moeten hier een getuigenis
afleggen, welke door de muren der gevan
genissen heendringt. Moge deze samen
komst vorm geven aan ons stellig voorne
men op de bres te staan voor het vrijheids
beginsel, dat ten grondslag ligt aan iedere
universiteit, waar ook ter wereld. Voor de
verdediging van dit beginsel willen wij
beloven eendrachtig, trouw en met bereid
heid tot opofferen te strijden".
Prof. dr. N. Okma trok een vergelijking
tussen het nationaal-socialisme en het
commmunisme en zeide. dat men het laat
ste het beste kan bestrijden door ontevre
denheid te voorkomen. Weerstaan kan men
het overigens alleen te vuur en te zwaard.
Hij vroeg de Nederlandse student zich
thans goed te realiseren dat het op vechten
kan aankomen en dat hij „met medewer
king van de regering activiteit moet ont
plooien". Hij drong aan op herstel van de
Een olijke commissie
Een speciale commissie van het Amèri.-
kaanse Huis van Afgevaardigden voor de
hulp aan het buitenland heeft in een rap
port verklaard, dat de Sovjet-Unie door
middel van het handelsverdrag met En
geland bijdraagt tot het succes van het
plan-Mafshall, daar met de aanvoer op
grote schaal van voedsel op de wereld
markt het herstel van Europa gediend is
en de last, die op de V. S. drukt, aanzien
lijk Verminderd wordt.
De conferentie der vijf mogendheden in
Brussel zal waarschijnlijk dil weekeinde
worden besloten met een alliantieverdrag.
Een kijkje in de conferentiezaal.
De Belgische premier Spaak presideert.
Force Ouvrière naar Londen
De Franse vakbond ..Force Ouvrière",
die zich afgescheiden heeft van de CGT en
de Christelijke Vakbond zullen ieder een
delegatie naar de conferentie der vakver
enigingen over het plan-Marshall te Lon
den zenden.
Leon Jouhaux. secretaris-generaal, en
Bothereau, lid van het bestuur, zullen de
delegatie der „Force Ouvrière" leiden.
De „Force Ouvrière" zou. naar zij me
dedeelt. reeds 1.300.000 leden tellen.
De Christelijke Vakbond heeft ongeveer
900.000 leden.
De CGT. die geen delegatie naar Londen
zal sturen, zegt 5 millioen leden te heb
ben, doch volgens bevoegde waarnemers
zou het ledental tussen de 2 en 3 millioen
liggen.
Wat men wetenschappelijk tot nu toe
uitgesloten achtte is gebeurd:, in Diergaarde-
Blijdorp te Rotterdam zijn zeventien boa
constrictors geboren. Het is nooit eerder
voorgekomen, dat boa's zich in gevangen
schap vermenigvuldigen.
Het woord is aan..„
James Ramsey Ullman:
Iets minder te weten en iets meer
te begrepen dat is hetgeen
waaraan wij, naar mijn mening,
de meeste behoefte hebben.
(Reader's Digest,
Maart 1948).
OOK HET DERDE LEEUWTJE
GESTORVEN
Het jonge leeuwtje uit Diergaarde-
Blijdorp, dat in Oude Wetering in een fox-
terrier een tweede moeder gevonden had,
is niet in leven gebleven. Hoewel het de
melk gretig tot zich nam, gaf het plotseling
de geest.
De leeuwin, die bij vroegere gelegen
heden altijd een goede moder bleek te zijn,
heeft drie dagen getracht haar jongen te
voeden, maar stootte er toen twee van zich
af en liet ten slotte ook het derde welpje
aan zijn lot over.
Een merkwaardig rapport
De Commissie voor de Rijksüitgaven
heeft een rapport uitgebracht naar aan
leiding van de verslagen der Algemene
Rekenkamer over de jaren 1945 en 1946.
De Commissie steekt de Rekenkamer
eerst een pluim op de hoed. Het is haar
namelijk wederom gebleken met welke toe
wijding en nauwgezetheid de Rekenkamer
er naar streeft de rijksadministratie weer
te krijgen op een peil, zoals dit in een be
hoorlijk geadministreerde staat moet wor
den geëist. Was ook op haar gebied tijdens
de bezetting een toestand ontstaan, die niet
gehandhaafd mocht worden en is nog lang
alles niet zoals het behoort, de lezing dei-
verslagen wekt ongetwijfeld de indruk, dat
ons land op het gebied der rijksadministra
tie, niet net minst door de arbeid van de
Algemene Rekenkamer, in opwaartse rich
ting gaat.
De Commissie constateert, dat de ver
slagen der Algemene Rekenkamer immer
een zeer critische geest ademen. Van de
administraties, waarbij alles in orde is,
wordt echter nooit gerept. Dit zou kunnen
leiden tot een misvatting, ten gevolge
waarvan de goede ambjtenaren met de
kwade over één kam worden geschoren.
Tegen deze misvatting meent de Commis
sie te moeten waarschuwen.
De Commissie zegt verder, dat men bij
het lezen van de verslagen wel zeer onder
de indruk komt van het nut van de pre
ventieve werking van dp repressieve con
trole. Als deze laatste verdwijnt, blijkt,
dat de slechte eigenschappen van de mens
wel zeer sterk naar voren komen. Men
springt dan heel dikwijls op zeer onver
antwoordelijke wijze met rjjksgelden om.
De Commissie vermag haar mening hier
omtrent niet beter uit tc drukken, dan
door te verklaren, dat zij zich te dien
aanzien geheel achter de „publieke opinie"
stelt.
Zij wacht verder met grote belangstel
ling af tot welke conclusies en opmerkin
gen de Algemene Rekenkamer' zal komen
als zij de controle der verantwoording van
het Militair Gezag 'zal hebben voltooid.
„Tendenz om controle illusoir
te maken"
De Algemene Rekenkamer beklaagt zich
over het reeds sedert 1930 opgekomen
stneven in verschillende sectoren der uit
gebreide rijksadministratie tot het beheren
van 's rijks gelden en goederen met behulp
van organisaties, aan welke rechtspersoon
lijkheid is verleend.
De Commissie voor de Rijksuitgaven
deelt deze bezwaren ten volle. De Commis
sie kan hierin niet anders zien dan een
tendenz om de onafhankelijke, buiten de
administratie staande contróle der Reken
kamer illusoir te maken.
De Rekenkamer moet hoe langer hoe
meer gaan steunen op de interne contróle
der verschillende administraties. Hierdoor
bestaat het gevaar, dat de controle der
Rekenkamer geheel wordt een contróle op
de „interne controle". De Commissie neemt
aan, dat de Rekenkamer het met haar
eens is, dat zij steeds en overal een geheel
zelfstandige contróle moet kunnen instel
len.
De Commissie brengt ook ter sprake het
beheer der marine-goederen en het be
heer van gelden en goederen bij de land
macht.
Bij de marinedienst wordt verklaard, dat
de contróle op de voorraden, alsmede op
de administratie in de meest uitgebreide
zin zal worden uitgeoefend door de ma
rine-accountantsdienst. De Commissie
vraagt zich af, wat deze dienst dan vroeger
deed en welke instantie deze controle toen
voor haar rekening had.
Wat de dienst van de Kwartiermeester-
generaal betreft, wil de Commissie zich
ook geheel aansluiten bij de opmerkingen
van de Algemene Rekenkamer. Met dit
college is zij van oordeel, dat de reorga
nisatie van die dienst op de kortst moge
lijke termijn moet geschieden.
Fraude
Uit de verdere mededelingen omtrent
de administratie der legergoederen blijkt,
dat aan de oude wijze van administreren
heel wat onvolkomenheden kleven, waar
door hier en daar grote achterstand is ont
staan. Zelfs rijst ten aanzien van het ma
gazijn van kleding en uitrusting te Am
sterdam de vraag, of hier soms fraude in
het spel is.
Over één punt spreekt de Commissie
haar ernstig misnoegen uit. Dit betreft
het toekennen van gratificaties aan per
soneelsleden der P.T.T. aan wie ten on
rechte bedragen waren uitbetaald, zulks
„om te voorkomen, dat het te veel genotene
moet worden teruggevorderd". De Com
missie verwacht, dat dergelijke feiten
thans tot het verleden behoren.
De Commissie voor de Rijksuitgaven is
er van overtuigd, dat met de opsomming
van deze gevallen de stof lang niet is uit
geput.
De regering maakt bekend, dat tot haar
leedwezen in de afgelopen week de na
volgende verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht:
Serg. W. Pellen, afkomstig uit Leeuwar
den. Gesneuveld 29 Februari 1948.
Koninklijk Nederlands-Indisch Lcget:
Militie-vaandrig infanterie R. C. L. Aer-
nout, afkomstig uit Ned.-Indië. Gesneu
veld 28 Februari 1948.
De Koninklijke Marine heeft in de perio
de van de afgelopen week geen verliezen
gerapporteerd.
Nog belangrijke meningsverschillen
Het Franse persbureau AFP meldt
uit Londen, dat de conferentie aldaar
over Duitsland Vrijdag na twee lange
zittingen practisch geëindigd is. Men
is tot overeenstemming gekomen over
het federale karakter van Duitsland,
over de toekomstige internationalisa
tie van het Ruhrgebied en over het
met elkaar in overeenstemming bren
gen van de economische politiek in de
drie Westelijke zones, aldus AFP.
Volgens Reuter heeft de conferentie over
de toekomst van West-Duitsland haar werk
voltooid. Men neemt aan, dat men een
grote mate van overeenstemming heeft be
reikt over de te nemen stappen teneinde
de Franse zóne van Duitsland „op één lijn
te brengen" met de Engels-Amerikaanse
zóne zonder dat het tot een fusie komt.
Waarnemers geloven, dat men een stap
nader is gekomen tot een politieke orga
nisatie van West-Duitsland en het beheer
van het Ruhrgebied, doch dat er nog be
langrijke meningsverschillen zijn.
Het Oosten afgewimpeld.
De Verenigde Staten hebben gisteren
het verzoek van Joego-Slavië, Tsjechoslo
wakije en Polen tot deelneming aan de
thans aan de gang zijnde besprekingen te
Londen over de toekomst van Duitsland
van de hand gewezen in een nota, die elk
der drie landen is toegezonden.
In de nota, die aan elk der drie landen
is toegezonden, verklaart de Amerikaanse
regering, dat de resolutie, die de Poolse,
Joego-Slavische en Tsjechoslowaakse mi
nisters van Buitenlandse Zaken te Praag
hebben aangenomen „zo vele verklaringen
bevat, welke niet overeenkomstig de feiten
zijn, dat besprekingen over de inhoud der
resolutie" geen practisch nut hebben".
OVERAL FRAAI VOORJAARSWEER
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Zater
dagavond tot Zondagavond
In de nacht en ochtend nog enkele ver.
spreide mistbanken en plaatselijk lichte
vorst. Morgen overdag overal zonnig
weer met weinig wind en vooral in hei
Zuiden van het land hoge tempera
turen.
7 Maart:
Zon op 7.13 uur, onder 18.30 uur
Maan op 6.38 uur, onder 14.29 uur
8 Maart:
Zon op 7.11 uur, onder 18.32 uur
Maan on 4J 7.uur, onder 15.42 uur
y*''*y,T 'V' ■s'rtf.
