Haarlems Dagblad
De dood van Jan Masaryk
Een Tragedie
zal de Tsjechen wakker schudden"
De gehele wereld diep onder de indruk
Sterker machtsapparaat ter
bescherming tegen extremisme
Vlijmscherpe toon der Engelse
en Amerikaanse bevelhebbers
Tsjechisch UNO-vertegenwoordiger
vraagt onderzoek door Veiligheidsraad
Brusselse conferentie
heden ten einde?
62c Jaargang No. 18885
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel, Admin. 10724,
14825. Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, .10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Donderdag 11 Maart 1918
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij ,de Administratie.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
iKBH
A DE COMMUNISTISCHE staatsgreep
in Tsjecho-Slowakije zijn president
jenesj en zijn grote vriend cn naaste mede
werker uit de oorlogsjaren, de minister van
Buitenlandse Zaken Jan Masaryk, in func-
tie gebleven. De wereld, het aftreden ver
wachtend van deze twee overtuigde Wes
terse democraten, heeft dit met verwonde-
rng en sombere vermoedens aanschouwd.
Verleden week heeft Praag bericht dat
Hasaryk verklaard zou hebben, dat zijn
wolk dé Russen dankbaar moest zijn. In-
ussen werden zij, die het communisme niet
aanhangen, bij duizenden ontslagen uit
smbtelijke functies, het leger en de indu
strie en stroomden de vluchtelingen naar
de grenzen. Evenals in Hitiers dagen,
jlechts weinigen zijn erin geslaagd, de
Imerikaanse zóne van Duitsland en daar-
nee de veiligheid te bereiken. Het was
loen al ondenkbaar dat Masaryk woorden
ran dankbaarheid zou hebben geuit. Maan
dag publiceerde de Daily Herald een inter-
new met minister Fierlinger, waarin die
perklaarde dat van aftreden van president
Benesj eit minister Masaryk geen sprake
was. En gisteren kwam het bericht, dat de
wrede en tragische opheldering gaf: Masa-
rvk had zich in wanhoop uit een raam
geworpen. Hij is dood. Hij heeft blijkbaar
tet enige middel gekozen, dat hem restte,
om af te treden. Omtrent de positie van
president Benesj, die ergens in de provincie
vertoeft, zal niemand zich nu meer illusies
maken.
Dit tragisch einde van Masaryk, zoon van
de staatsman die de republiek Tsjecho-
Slowakije in 1919 schiep en door zijn volk
ais de grote bevrijder geëerd werd, moet
diepe indruk in de wereld gewekt hebben.
Pieper zelfs dan het zich herhalende drama
van de duizenden vluchtelingen, de arres
taties, de ontslagen-in-massa. Want het is
een wadr woord, dat wij gisteren in de
rechtpr-bovenhoek van deze voorpagina
citeerden: Door het ongeluk van duizetfden
worden wij minder geroerd dan door het
ongeluk van één enkel mens. Het is zo be-
begrijpelijk. Want het is juist de persoon
lijkheid waaraan wij de hoogste waarde
hechten: het is de persoonlijkheid die wij
het meest eerbiedigen en het best verstaan.
NZij vervaagt in een aanduiding, die haar
vermenigvuldigt tot naamloze duizenden.
tot: de massa.
Deze Jan Masaryk, zoon van een groot
vader, was zelf een man van bijzondere
begaafdheid en rijke Westerse cultuur. Zijn
moeder. Amerikaanse van Franse afkomst,
leette Charlotte Garrigue. Hij werd in 1886
Ie Praag geboren en trok als jongeman van
23 naar Amerika, waar hij als arbeider
werkte in een gieterij temidden van man
van velerlei nationaliteit. „Daar"
zoals hij later placht te zeggen (hetgeen een
artikel in Harper's Magazine onlangs in
herinnering bracht) „leerde ik het enige
wat ik weet van diplomatie." Hij leerde de
wereld en de mensen kennen met behulp
van vele talen, die hij vloeiend sprak. Hij
werd tot diplomaat gebombardeerd na de
stiohting der Tsjecho-Slowaakse republiek
en men bleek een goede keuze te hebben
gedajyi. Deze brillante causeur, deze over-
uigde democraat, deze geboren tacticus
jewees grote diensten aan zijn vaderland,
n. l dat hij op' zulk een belangrijke post als
Londen tien jaar als gezant vertegenwoor-
17 poen zou. Hii spotte met zichzelf en zijn
m> «mis aan diplomatieke voorbereiding, maar
[niemand spotte met hem. In 1938. overwel
digden Hitler's troepen Tsjecho-Slowakije
en ter conferentie van München ontviel het
de steun van zijn bondgenoten. Die gebeur
tenissen gaven Masaryk zulk een schok dat
Üf hij tijdelijk in een sanatorium moest wor-
1 den opgenomen. Het duurde kort. Maar de
herinnering aan dat feit treft als men over
denkt hoe zijn einde nu zijn volk op
nieuw van zijn vrijheid is beroofd is
gekomen.
Men kan zich Jan Garrigue Masaryk's
levenswerk niet dan met eerbied herinne
ren. Hij was een man van fonkelende geest»
die in gezelschap schitterde. Hij scheen een
voorbeeld van werelds succes. Maar hij
leefde op een gevaarlijke post. Veel gaven
waVen hem geschonken en er was een tijd,
waarin hij een lieveling .der Fortuin scheen.
Maai- in hem woonden diepe ernst en grote
gevoeligheid voor anderer leed. Hij kon
grote edelmoedigheid tonéti; als minister
van Buitenlandse Zaken in de Tsj echo-
al! Slowaakse geëmigreerd^ regering bepleitte
hij in 1943, op een Unrra-conferentie in
Amerika, voorrang van hulp voor Joego
slavië, Griekenland en Polen boven zijn
eigen land, omdat de bevolking van die drie
landen veel meer geleden had. Hij- was een
man van te brede visie en te grote eerlijk
heid om alleen het belang van zijn eigen
land te kunnen zien en het ten koste van
anderen te willen doordrijven. Hij wilde de
mensen helpen. Voor de mensheid streefde
hij naar nieuwe internationale samenwer
king, naar vrede.
De schok van 1938 heeft zich in 1948
herhaald en Jan Masaryk gedood. Hij is
niet meer bij machte geweest deze slag te
weerstaan. Wellicht is h^t de voor hem
ondragelijke gedachte geweest dat hij, dra
ger van de grote naam Masaryk, in een
onmogelijke schijnpositie als minister ge
houden werd, die hem tot zijn wanhoops
daad heeft gedreven. -Al kan men die dood
op zichzelf niet bewojideren, het feit ont
roert. En het zal in alle landen, waar de
democratie stand houdt, begrepen zijn als
een nieuwe, aangrijpende 'waarschuwing:
Weest op uw hoede! R- P-
On
Weer politieke delinquenten
naar Nieuw Guinea
Vandaag is met de „Tabian" een tweede
groep politieke delinquenten naar Indo
nesië vertrokken om daar op twee-jarig
gouvernementscontract aan het werk te
gaan. Hun bestemming is Nieuw Guinea,
waar deze groep van 99 vrijwilligers mede
zal werken aan het opruimen van Ameri
kaanse legervoorraden, die op slagvelden
en in dumps achterbleven. Deze groep be
staat voox-namelijk uit jongeren, die door
de Stichting Toezicht Politieke Delinquen
ten uit een groot aantal gegadigden wer
den geselecteerd. Zij worden voorwaarde
lijk in vrijheid gesteld onder beding, dat
zij het vrijwillig gesloten contract in In
donesië nauwgezet zullen nakomen.
De eerste ploeg politieke delinquenten,
die in 1947 vertrok, voldoet zo goed," dat
men het heeft aangedurfd een tweede
groep op deze wijze reclasseringskansen te
geven.
Op zijn verzoek is aan mr. M. van Vugt.
met ingang van 1 Maart eervol ontslag ver
leend als vice-president van het Bijzondere
Gerechtshof te Amsterdam.
De tragische dood van de Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken, Jan Masaryk.
heeft over de gehele wereld een diepe indruk gemaakt. Voor zover de summiere
berichten uit het land zelf daar blijk van kunnen geven zijn ook de Tsjechen diep
getroffen en de United Press correspondent seinde uit Praag dat velen het bericht niet
geloofden, toen het door de regeringsradio werd uitgezonden. Zaterdagmiddag zal het
stoffelijk overschot van de staatsman met militaire eer worden bijgezet in het familie
graf te Lany, waar ook zijn vader en moeder rusten. De Tsjechoslowaakse regering
heeft in een officiéél bericht de dood van Masaryk geweten aan de critiek die hij uit
het „reactionn'aire buitenland" heeft moeten verdragen nadat hii de post van minister
had aanvaard in het kabinet-Gottwald. Masaryk is gestorven In de vroege morgen,
nadat hij de heele nacht gewaakt had. Op zijn schrijftafel werd een onvoltooid
ontw erp aangetroffen van een rede. die hij de volgende dag zou houden op een bijeen
komst ter viering van de verjaardag van het Tsjechisch-Poolse verdrag. De afgetreden
Tsjechische gezant in Washington, Juraj Slavik. heeft verklaard dat het Tsjechische
volk door de dood van de beminde staatsman zal worden gewekt uit zijn verdoving
en zlcli zal realiseren wat er in het land eigenlijk te gebeuren staat na de communis
tische coup. „Zijn dood zal anderen aansporen hun leven te offeren in dienst tegen
terreur en onderdrukking", aldus Slavik.
Opwinding in Amerika
In de Verenigde Staten is een grote op
winding ontstaan door de mededeling van
Masaryks dood. Tijdens een persconferen
tie heeft minister. Marshall een ongewoon
scherpe en veelbetekenende verklaring af
gelegd, waarin hij zijn grote bezorgdheid
uitte over de gemoedsbeweging, die overal
in de Verenigde Staten tot uiting komt en
die uitdrukking vindt in de eis dat Ame
rika handelend moet optreden. Marshall
noemde de regering van Tsjechoslowakije
openlijk een „terreurbewind" en sprak de
waarschuwing uit, dat de toestand over de
gehele wereld uiterst gevaarlijk is, aldus
deelt United Press uit Washington méde.
Wijlen Jan Masaryk.
De onlangs afgetreden Tsjechische ge
zant te Ottawa verklaarde niet te geloven,
dat Masaryk zelfmoord heeft gepleegd.
DJemec zeide eveneens er zeker van te zijn
dat de onlangs gepubliceerde pro-Russi
sche verklaring van Masaryk niet uit vrije
wil door hem was afgelegd. Tsjechische,
anti-communistische politici in Londen
zijn er zeker van, dat de dood van de mi
nister een toeneming van de ondergrondse
activiteit in Tsjechoslowakije tengevolge
zal hebben. Zij verwachten strenge com
munistische maatregelen tegen eventuele
demonstraties tijdens de begrafenis van
Masaryk op Zaterdag.
Een woordvoerder van de Britse rege
ring zeide in een commentaar op de zelf
moord van Jan Masaryk: „Niets kan dui
delijker het karakter van de jongste ge
beurtenissen in Tsjechoslowakije demon
streren en het verraad van dat land door
een minderheid, die haar orders van bui
tenaf ontvangt, dan de dood door eigen
hand van de zoon van wijlen de president.
Het volk van dit land, dat zo nauw met
hem verbonden was in de strijd tegen de
fascistische aggressie, zal een warme her
innering aan hem bewaren".
Tijdens een persconferentie te Lake
Success verklaarde Trygve Lie: „Ik ben
diep getroffen door de voortijdige dood
van Jan Masaryk, wiens daden en naam
zo eng met het lot van zijn land verbon
den zijn. Een patriot als hij was hij
drukte de voetsporen van zijn hooggewaar
deerde vader was hij de zaak van de
Verenigde Volken van ganser harte toe
gedaan".
Behalve in een telegram van rouwbe
klag aan dr. Alice Masaryk, de zuster van
Jan Masaryk, betuigde Lie telegrafisch zijn
leedwezen aan president Benesj. Lie is in
Januari jl. tijdens zijn bezoek aan Praag
nog de gast geweest van Jan Masaryk.
Officieel vertoon
De Tsjechische minister van Binnen
landse Zaken. Vaclav Nosek, deelde Woens
dag bij de opening van het parlement me
de, dat Jan Masaryk zich 's morgens om
zes uur van zijn slaapkamer naar de bad
kamer had begeven en daar uit een raam
was gesprongen. Hij voegde er aan toe,
dat zijn lichaam een half uur later op de
grond werd gevonden. „Dit verlies treft
ons diep en wij zullen hem altijd met eer
bied blijven gedenken. Een groot man is
heengegaan", besloot minister Nosek.
Een krans in rode en witte kleuren was
tegen de zetel van Masaryk in de minis-
tersbanken gelegd. Alle ministers woonden
de opening van het parlement bij en ook
merkte men een groot aantal buitenlandse
diplomaten op.
Praag fluistert
Een woordvoerder van het Tsjechische
ministerie van Buitenlandse Zaken zeide,
dat nog geen beslissing was genomen over
Masaryks opvolger en dat een spoedige
benoeming van een opvolger ook niet te
verwachten was.
Algemeen wordt aangenomen, dat Wla-
dimir Clementis, de huidige communisti
sche onderminister van Buitenlandse Za
ken, Masaryks opvolger zal zijn. Indien er
een niet-communist wordt benoemd, heeft
Zdenek Fierlinger naar men gelooft de
grootste kans. Fierlinger heeft tijdens de
jongste crisis* de linkervleugel der sociaal
democratische partij geleid en de partij tot
samenwerking met de communisten ge-»
bracht.
De communisten beheersen alle sleutel
ministeries behalve de ministeries van
Buitenlandse Zaken en Defensie. Masaryk
was het enige belangrijke kabinetslid, dat
geacht kon worden „naar het Westen te
kijken", zodat de oriëntering naar het
Oosten thans wel volledig mag worden ge
acht. Praag maakte na het bekend worden
van hernieuws een indruk van diepe ver
slagenheid. Mensen verzamelden zich in
groepjes en fluisterden elkaar het nieuws
toe. Het departement van Binnenlandse
Zaken heeft bevolen, dat van alle open
bare gebouwen de vlag halfstok moet
waaien.
De Tsjechoslowaakse consul-generaal te
Sydney is afgetreden, nadat hij verklaard
had dat Masaryks dood „geen zelfmoord,
maar gewone moord" is geweest.
De Britse premier, Clement Attlee, heeft
een persoonlijke verklaring uitgegeven,
waarin hij zegt, dat de dood van Masaryk
een grote schok voor hem is. „Hij had de
vrijheid lief en kon het wellicht niet ver
dragen om te leven in de verstikkende
atmosfeer van het totalitairisme, toen alles
waarnaar hij had gestreefd onverbiddelijk
werd vernietigd", aldus Attlee.
In het Britse Lagerhuis hebben Ernest
Bevin, de minister van Buitenlandse Zaken
en Winston Churchill de nagedachtenis
van Masaryk geëerd.
Uit Praag, wordt officieel gemeld, dat
de onlangs afgetreden Tsjechoslowaakse
minister van Justitie, dr. Prokop JJrtina,
die men reeds enige tijd dood waande,
herstellende is van de verwondingen, die
hij bij een poging tot zelfmoord zou heb
ben opgelopen.
Skymaster neergestort
en verbrand bij Chicago
Twaalf doden
Een Skymaster met dertien. passagiers
aan boord is Woensdagavond op het vlieg
veld van Chicago neergestort en uitge
brand. Het vliegtuig vertrok juist naar
Miami en behoorde tot de „Delta Airlines".
Het vliegtuig steeg in een sneeuwjacht
op en stortte van een hoogte yan ongeveer
200 meter neer. Een uur later brandde het
nog steeds.
Twaalf inzittenden werden gedood en een
werd ernstig gewond.
Op 18 Maart 750 gr. suiker
en op 1 April 500 gram
Volgens de normale gang van zaken zou
op 18 Maart een suikerbon voor 500 gram
en op 1 April een bon voor 750 gram sui
ker worden aangewezen.
Opdat men met Pasen over wat meer
suiker zal kunnen beschikken is besloten,
deze bonnen te verwisselen. Op 18 Maart
komt er dus een bon voor 750 gram suiker
en op 1 April een bon voor 500 gram.
Voor D- en E-kaarten geldt deze ver
wisseling niet, daar op beide da\e voor
deze groepen een bon voor 500 gram suiker
wordt aangewezen.
Honderd keer „Glazen speelgoed"
De toneelgroep „Comedia" viert op het
ogenblik in België triomfen met opvoeringen
van „Glazen speelgoed".
Zaterdagmiddag wordt het gezelschap te
Amsterdam terugverwacht
Op Zondag zal dan in de Haarlemse Stads
schouwburg de honderdste voorstelling van
dit successtuk plaats hebben.
Het woord is aan
Arthur Schnitzler:
Hoe vaak houden wij voor onver
zoenlijkheid van mening wat niet
anders is dan verschil van tempe
rament.
EERSTE KAMER
Regeringsmededeling nog
deze week te verwachten
(Van onze parlementaire redacteur)
De minister van Justitie heeft giste
ren in de Eerste Kamer verklaard dat
d§ regering waarschijnlijk nog deze
week mededelingen zal doen over
maatregelen ter versterking *ran haar
machtsapparaat, opdat het afdoende
bescherming zal verschaffen tegen
extremistische daden van welke kant
ook. „Op deze wijze", zo zeide de mi-
GEALLIEERDE BESTUURSRAAD:
„Als het ijzeren gordijn wordt opgetrokken,
zal het Duitse volk verantwoording eisen"
Passagierslijst „Grote Beer'"
Op onze bureaux ligt ter inzage een
passagierslijst van het s.s. .Grote Beer
dat met ruim 1300 militairen uit lndië
op 22 Maart in Amsterdam wordt ver
wacht.
In de Woensdagmiddag gehouden zitting
van de Geallieerde Bestuursraad hebben
Britse en Amerikaanse bevelhebbcre
zich op scherpe wijze tegen de pogingen tot
communistische overwoekering van Duits
land gekeerd. De toon der verklaringen
was de scherpste, die tot nog toe van deze
zijde in de bestuursraad gehoord werd.
Naar aanleiding van een protest der
socialistische eenheidspartij en van de
communistische partijen tegen het verbod
van activiteit der S.E.P. in West-Duitsland
zeide generaal Robertson, de Britse bevel
hebber, dat het zeer duidelijk is, dat het
Duitse volk de S.E.P. niet wenst. Hij
noemde de oprichting dezer partij een
manoeuvre om de arbeiders in handen van
de communistische partij te spelen. Deze
partij, aldus Robertson, is een zeer luid
ruchtige en haar kabaal is niet evenredig
met haar betekenis. Generaal Robertson
vervolgde: „Wanneer men de maatregelen
beziet, die in de Sovjet-zóne tegen de
christelijke en liberale partij zijn genomen,
dan verliest men zijn -geduld als vanuit
deze zóne beschuldigingen worden geuit
tegen het bestuur der Britse zóne, waar de
beginselen van de overeenkomst van Pots
dam inzake de toelating van democratische
partijen nauwgezet gerespecteerd worden".
„Toestand in mijn land vormt bedreiging van de vrede"
Jan Papanek, de permanente Tsjecho-
Slowaakse vertegenwoordiger bij de
UNO, heeft de huidige regering in zün
land veroordeeld en de Veiligheidsraad
verzocht een onderzoek naar het com
munistisch optreden aldaar in te stel
len.
Papanek verklaarde tegenover de pers,
dat hij niet kon geloven, dat Masaryk zelf
moord heeft gepleegd. Hij zei, dat hij wei
gerde de wettigheid van de huidige Tsjecho
slowaakse regering te erkennen, maar dat
hij niet van plan was af te treden, aange
zien hij zich nog steeds de dienaar van de
republiek, zoals deze voor Februari be
stond, beschouwde.
Pappnek vroeg een onderzoek door de
Veiligheidsraad naar de toestand in Tsjecho
Slowakije in gen brief aan Trygve Lie,
secretaris-generaal der UNO. Hij schreef,
dat het de taak van de leden der UNO is
om te beslissen of zij het nieuwe regiem
willen erkennen. Hij beschuldigde de
Sovjet-functionarissen in Tsjechoslowakije
van directe deelneming aan het communis
tische optreden en maarschalk Stalin van
schending der bepalingen van het verdrag
van vriendschap tussen Tsjechoslowakije
en de Sovjet-Unie.
Papanek verklaarde, dat hij de toestand
in Tsjechoslowakije een „bedreiging van de
vrede en veiligheid" acht.
Trygve Lie heeft een bespreking gehou
den met Arkady Sobolef, de Sovjet assistent
secretaris-generaal voor algemene juridi
sche kwesties betreffende de veiligheid en
andere juridische experts, over de actie, die
de UNO moet ondernemen naar aanleiding
van Papaneks verzoek aan de Veiligheids
raad.
Het verzoek van Jan Papanek zal niet op
de agenda van de Raad worden geplaatst,
aldus besloot Trygve Lie na overleg met
zijn juridische experts.
Lie Verklaarde, dat de brief, waarin Pa
panek de huidige Tsjechoslowaakse rege
ring veroordeelt, zal worden behandeld als
de mededeling van een niet-gouvernemen-
tele bron. De brief zou ter beschikking van
de raad staan, maar zou niet rondgaan als
komend van een regering.
Gistermorgen vroeg liep de Zweedse kotier G.G. 318 op dg Zuidelijke strekdam van de
IJmuidense haven, waarschijnlijk doordat de Zweden niet goed op de hoogte waren met
de havenlichten. Het schip zat wel hoog maar niet droog, want het maakte nogal een
beetje water. Gelukkig kwam het scheepje 's middags met hoog water weer vlot.
Robertson noemde het volkomen onjuist,
dat alleen de communisten voorstanders
van de eenheid van Duitsland zouden zijn.
„De enige eenheid, waartoe de leiders dezer
partij oproepen, is een eenheid in boeien".
Robertson zeide voorts, dat de opstellers
van het protest een zeer gevaarlijk spel
schijnen te spelen.
„Wanneer het ijzeren gordijn opgetrok
ken wordt, dan zullen zij zien hoe groot
hun misrekening is", aldus Robertson. „Zij
zullen dan door het Duitse volk ter verant
woording worden geroepen voor hun
pogingen de democratie te verraden
hun landgenoten het juk op te leggen, dat
zij zelf geïmporteerd hebben. Zij zullen dan
moeten verklaren, waarom zij de voor
delen. die door het plan-Marshall aan de
bevolking van West-Duitsland worden
geboden, hebben afgewezen". Robertson
voegde maarschalk Sokolofsky toe. dat hij
buitengewoon slecht geïnformeerd is over
de dingen van het Westen.
„Sedert het bestaan van de bestuursraad,"
aldus Robertson, „heeft de Britse delegatie
voortdurend aangedrongen op opheffing
der zónale grenzen, doch ongelukkig ge
noeg heeft zij dit niet kunnen bereiken.
Als wij de zónale grenzen afschaffen, zou
den wij de waarheid weten. Enerzijds zou
de Sovjet-bevelhebber de onjuistheid van
zijn beschuldiging inzien, anderzijds zou
den wij in staat zijn de juistheid te con
troleren van de talrijke berighten over
arrestaties, deportaties op grote schaal en
het voortbestaan van concentratiekampen
in de Sovjet-zóne".
Maarschalk Sokolofsky stapelde in zijn
antwoord, een uur lang nieuwe beschul
digingen tegen de westelijke machten op.
Vijftien jaar voor Slot,
Nederkoorn en Verschoor
Het Bijzondere Gerechtshof te Amster
dam heeft heden uitspraak gedaan In de
zaak tegen de vijftigjarige ex-heerbanlei-
der der W.A., J. Nederkoorn. HU werd
veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf
met aftrek.
De eis was: doodstraf.
Ook de 58-jarige ex-majoor van politie
G. J. P. Verschoor, die tijdens de bezetting
in Haarlem hoofdinspecteur en in Delft
commandant der plaatselijke politie is ge
weest, werd veroordeeld tot 15 jaar met
aftrek. De eis was levenslang.
Het vonnis tegen de Haarlemse N.S.B.'er
F. Slot die voortvluchtig is en tegen wie de
doodstraf was geëist, luidde eveneens 15
jaar gevangenisstraf.
Alle drie verdachten werden voor het
leven uit alle burgerlijke en politieke rech
ten ontzet.
Verwacht wordt dat de plenaire zitting
van hedenmiddag te 17 uur de laatste zal
zijn van de vijflandenconferentie en dat de
gedelegeerden nog hedenavond Brussel
zullen verlaten om hun regeringen ver
slag uit te brengén.
De tekening van het pact zal geschieden
op een plaats en een datum, die nog niet
bekend zijn, doch volgens geruchten zou
dit in de loop van de volgende week te
Brussel gebeuren.
Het schijnt vast te staan, dat de „Wes
terse Unie" een zuivere regionale overeen
komst voor Europa zal zijn, zoals oor
spronkelijk door de Benelux-delegaties
werd voorgesteld. Andere landen dan de
vijf ondertekenaars zullen tot het pact
kunnen toetreden. Hoewel in dit verband
geen uitsluitingsclausule is opgenomen, zal
een land, indien het deel wil uitmaken van
de „Westerse Unie", aan bepaalde voor
waarden moeten voldoen.
Daar het hier een unie tussen vijf lan
den betreft zal een centraal organisme
worden geschapen om een goede function-
nering te verzektfen. Waar dit organisme
gevestigd wordt is nog niet bekend.
Geen enkele militaire deskundige heeft
aan de conferentie deelgenomen en hier
uit kan worden afgeleid, dat de clausules,
die betrekking hebben op een onderlinge
militaire hulpverlening in algemene ter
men zijn gehouden. De uitwerking hier
van zal aan de generale staven der bij de
unie betrokken landen worden overge
laten.
nistër, „hopen wij dat ons volk het
droeve lot bespaard zal kunnen worden
van andere landen, voor welke de zon
van de vrijheid slechts kort heeft ge
schenen en waar nu de nacht van duis-
ternis, ellende en verschrikking is in
getreden."
Bij de Senaat oogstte die verklaring
merkbare instemming, uitgezonderd dan
bij de communisten. Toen hun woordvoer
der repliceerde schenen verschillende leden,
gezien de wijze waarop zij zich geposteerd
hadden, enige levendige, om niet te zeggen,
heftige reactie te verwachten. Maar de heer
Van Santen is te veel een kathedergeleerde
om zich op die manier te kunnen uiten en
zo liet hij het dan bij een ernstig protest
tegen het over één kam^ scheren van com
munisme en nationaal-socialisme en bij het
vermaan, dat wie meent de democratie te
kunnen beschermen door aan de communis
ten de grondwettelijke yrijheden te willen
onthouden, haar slechts om hals zou bren
gen.
Overigens bleek de minister van Justitie
het allerminst gemunt te hebben op aan
tasting van bedoelde vrijheden. Zijn animo
om het advies van prof. Molenaar te volgen
om met spoed de Strafwetbepalingen te
verscherpen met het oog op excessen tegen
de vrijheid van meningsuiting in woord en
geschrift, bleek verre van groot. Zeker, hij
zegde tenslotte wel toe te zullen overwegen
of hij er toch niet wat aan moet doen in de
door prof. Molenaar Voorgestane richting
en dan zal hij niet wachten totdat het
rapport van de commissie-Pompe over een
ontwerp-Perswet gereed zal zijn doch
voorop plaatste hij, dat de communistische
beweging hier te lande al terugloopt, door
dat verschillende ware „idealisten" geen
navolging van zekere praktijken elders
wensen en dat hij eigenlijk er meer voor
voelt de gezonde krachten, die in het volk
zelf leven hun werk te laten doen, dan zijn
toevlucht te nemen tot wettelijke maatre
gelen.
Op de reeds van vroeger bekende wijze
verdedigde minister Van Maarseyeen het
gratie-beleid. Hij verklaarde binnenkort
met een wetsontwerp inzake de echtschei
ding te zullen komen en deelde mede, dat
op 17 April te Brussel de commissie zal
bijéénkomen, die zal nagaan hoe en in hoe
verre men kan komen tot eenheid in het
recht tussen de -drie Benelux-landen. Als
eerste nummer op het programma staat dan
behandeling van het door prof. Meyers al
voltooide deel van zijn revisie-arbeid, dat
betrekking heeft op het internationaal pri
vaatrecht. De minister scheen goede hoop.
te koesteren dat ten aanzien daarvan de
eenheid tussen het trio bereikbaar zou zijn.
Mr. S t i k k e r (V.V.D.) had in den brede
gepleit voor meer rechtszekerheid bij ver
volging van hen, die beticht worden van
economische collaboratie. In het bijzonder
verlangde hij met het oog hierop, dat er nu
eindelijk eens ministeriële richtlijnen zou
den komen. Een en ander legde deze sena
tor in een motie neer, maar die noemde
minister Van Maarseveen aanvankelijk on-
géwenst, daar zij in zijn ogen onmogelijke
eisen stelde. Nadat de voorstellei eieren
voor zijn geld had gekozen en de motie dus
danig had gewijzigd, dat zij een volkomen
onschuldig karakter had gekregen, waren
's ministers bezwaren vervallen, waarop de
Kamer haar met alleen de stemmen van dex
twee aanwezige communisten „tegen" aan
nam. Zonder hoofdelijke stemming, met
slechts aantekening van het communistisch
„tegen", keurde zij de begroting goed.
„Denemarken zal zich met
alle kracht verdedigen"
De Deense minister van Buitenlandse
Zaken, Gustav Rasmussen, heeft in de
Deense Tweede Kamer verklaard, dat in
dien Denemarken werd aangevallen, het
met aTIe beschikbare kracht zijn. onafhan
kelijkheid, vrijheid en democratische in
stellingen zou verdedigen.
Met deze verklaring opende de minister
het algemene debat over de buitenlandse
politiek. Hij voegde eraan toe, dat in deze
tijd, nu de grootste mogendheid van het
Oostelijk blok haar invloed trachtte uit te
breiden, de gedachten naar Finland uit
gaan. Hy sprak de hoop uit, dat Finland
een gelukkige oplossing zou kunnen vin
den ..Tsjechoslowakije", aldus de minister,
„heeft een democratie, gebaseerd op een
traditionele grondwet achter zich gelaten".
Rasmussen verklaarde dat Denemarken
geen geheim verdrag met een ander land
heeft. „Het feit, dat Denemarken zich
nauw verbonden voelt met de andere Scan
dinavische landen zou in sommige landen
verkeerd begrepen kunnen worden. Het
betekent echter qiet. dat Denemarken zich
wenst te isoleren. Wij zijn zeer zeker be
reid, deel te nemen aan internationale sa
menwerking. Hoewel overal donkere scha
duwen hangen geloof ik niet. dat enig land
wederom oorlog wenst", zo besloot de
minister.
HARALD KREÜTZBFRG NAAR HAARLEM
De bekende danser Harald Kreutzbore, die
in het afgelopen seizoen vele successen in de
Nieuwe Wereld boekte, brengt op 20 April
tijdens een korte tournée door ons land een
nrogramma in de Stadsschouwburg te
Haarlem
Weerbericht
WAT MEER BBWOf 'VG
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond:
Tamelijk veel bewolking maar overwe
gend droog weer. Matige tot zwakke
naar Noordelijke richtingen draaiende
wind. Weinig verandering van tempe
ratuur.
12 Maart:
Zon op 7.02 uur. onder 18.39 uur
Maan op 7.53 uur. onder 20 29 uur